Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The role of isolated farmsteads in the open landscape protection on the example of Kashubia

Górka Anna

Architectus

|

2023

|

Nr 3 (75)

49--59

EN

As a result of the social and economic transformation of rural areas, open landscapes are disappearing. Former farmsteads are being devastated or beginning to lose their landscape context due to the spread of residential building development. At the same time, in many places, the farmstead form is clearly legible and remains an element with which the view is structured and enriched. The article was aimed at drawing attention to the multidimensional importance of isolated farmsteads and the need to recognise their surviving resources. Being distinguishing features with which the attractiveness of an open landscape can be determined, they inspire the development of a multifunctional rural economy led by the local community. Isolated farmsteads can respond to the city’s problems and function in many non-agricultural areas, including education, tourism and recreation, nature protection and health protection. Protection of the building development of former farmsteads may provide a tool to effectively support the shaping of spatial order in large areas. The article presents a method for describing the preservation condition of single-manor buildings developed at the turn of the 19th and 20th centuries. It is proposed that the study analyses the architectural features of farmsteads that play an important part in the recognition of such building development in the open landscape. Observation areas were selected based on the results of remote identification of the location of historic farmsteads and buildings. The field study was conducted in the central part of Kashubia, along selected scenic routes. These routes comprised 26 solitary homesteads. In half of the cases studied, the exposure of the farmstead buildings deteriorated due to the proximity of modern residential building development. The spatial layout of the majority of farmsteads has changed, which most commonly resulted from expansion beyond the former outline of the farmyard. Numerous historic buildings have been rebuilt. Despite the above-mentioned modifications, in the study area, the farmstead has remained a distinctive feature of the landscape and retained the potential for transformation to be used in the sustainable development economy. The results encourage the study to be continued. The identified resources and architectural values of the traditional farmstead could support the management and protection of the heritage of agricultural landscapes.

PL

Na skutek społecznej i gospodarczej transformacji obszarów wiejskich zanikają krajobrazy otwarte. Stare rolnicze siedliska ulegają dewastacji lub tracą kontekst krajobrazowy w związku z rozprzestrzenianiem się zabudowy rezydencjonalnej. Zarazem w wielu miejscach forma zagrody jest czytelna i pozostaje elementem strukturalizującym i wzbogacającym widok. Celem artykułu było zwrócenie uwagi na wielowymiarowe znaczenie samotniczych zagród i konieczność rozpoznania ich ocalałych zasobów. Jako wyróżniki decydujące o atrakcyjności krajobrazu otwartego inspirują one rozwój wielofunkcyjnej gospodarki wiejskiej kierowanej przez społeczność lokalną. Mogą odpowiadać na problemy miasta i funkcjonować w wielu pozarolniczych dziedzinach: w edukacji, turystyce i rekreacji, w ochronie przyrody i zdrowia. Ochrona zabudowy dawnych gospodarstw może stanowić narzędzie skutecznie wspomagające kształtowanie ładu przestrzennego na rozległych obszarach. W artykule przedstawiono metodę opisu stanu zachowania zabudowy jednodworczej ukształtowanej na przełomie XIX i XX w. Zaproponowano analizowanie cech architektonicznych zagród o istotnym znaczeniu dla ich rozpoznawalności w krajobrazie otwartym. Obszary obserwacji wytypowano, opierając się na wynikach zdalnej identyfikacji położenia historycznych zagród i budynków. Badanie terenowe przeprowadzono w środkowej części Kaszub, wzdłuż wybranych tras widokowych. Objęto nimi 26 samotniczych zagród. W przypadku połowy z nich odnotowano pogorszenie ekspozycji na skutek sąsiedztwa współczesnej zabudowy mieszkaniowej. Układ przestrzenny większości zagród uległ zmianie najczęściej na skutek rozbudowy poza dawnym narysem podwórza. Wiele historycznych budynków przebudowano. Mimo wymienionych modyfikacji zagroda na obszarze badania pozostała wyróżnikiem krajobrazu oraz zachowała potencjał transformacji do wykorzystania w gospodarce zrównoważonego rozwoju. Wyniki zachęcają do kontynuowania badań. Rozpoznane zasoby i walory architektoniczne tradycyjnej zagrody mogłyby wspierać zarządzanie dziedzictwem krajobrazów rolniczych i ich ochronę.

2

Housing in the Polish countryside (ruralist's reflections)

Mełges H.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 1-A

83--108

EN

This article presents the issue of housing construction in the Polish countryside in a synthetically treated historical aspect (until 1939) and seven phases after 1945 distinguished by the author. The author’s observations and assertions are based on knowledge of the subject (and many years of research) in relation to construction in Lesser Poland. The seven parts (sections) cover the critical description of the phenomena connected with rural housing, in particular processes of dispersion (entropy) in the management of rural space and far-reaching aesthetic disorders, both landscape and conceptual-functional (in terms of technical infrastructure and social costs). The article justifies the thesis of a significant and sometimes decisive (often negative) impact of land reform (Decree PCNL 1944), and two great political transformations (1944–1948, i.e. the introduction of real socialism, and return to a market economy and democratic system after 1989) on the construction. The considerations are accompanied by reflections of a general nature by researcher of rural planning and architecture and designer of many architectural objects.

PL

Artykuł przybliża problematykę budownictwa mieszkaniowego na polskiej wsi w syntetycznie potraktowanym aspekcie historycznym (do 1939 r.) i w siedmiu wyodrębnionych przez autora fazach po roku 1945. Swoje obserwacje i konstatacje autor opiera na znajomości przedmiotu (i wieloletnich badaniach) w odniesieniu do tego budownictwa na terenie województwa małopolskiego. W siedmiu częściach (podrozdziałach) ujmuje krytyczny opis zjawisk towarzyszących budownictwu wiejskiemu, w szczególności procesy rozproszenia (entropii) w gospodarowaniu przestrzenią wiejską oraz daleko idące zaburzenia estetyczne, krajobrazowe i koncepcyjno-funkcjonalne (w kontekście infrastruktury technicznej i kosztów społecznych). Uzasadnia przy tym tezę o znaczącym, a niekiedy decydującym (i nierzadko negatywnym) wpływie na to budownictwo reformy rolnej (dekret PKWN z 1944 r.) oraz dwóch wielkich transformacji ustrojowych (1944–1948 r., czyli wprowadzenia realnego socjalizmu, oraz po 1989 r. powrotu do gospodarki rynkowej i ustroju demokratycznego). Rozważaniom towarzyszą refleksje natury ogólnej badacza przedmiotu z zakresu planowania i architektury wsi oraz praktyka-projektanta wielu obiektów architektonicznych.

3

Podzwonne dla zagrody

Drożdż-Szczybura M.

Architektura Krajobrazu

|

2012

|

nr 4

89--96

4

Romanian rural architecture - diversity of homesteads

Bardzińska-Bonenberg T.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2009

|

Vol. 2, no. 4

11-17

EN

Aim of this paper is to present basic types of Romanian rural architecture and show it as a continuation of tradition of timber architecture of neighbouring countries. Geographic, topographic and historical situation of Romania had immense influence on the shape of Romanian vernacular wooden architecture. The paper is based upon research in the two largest Romanian open air museums in Bucharest and Sibiu representing full scope of the country’s rural architecture. The paper concentrates on the most characteristic ethnic groups that created spatial identity of their homesteads and houses.

PL

Celem publikacji jest przedstawienie podstawowych typów rumuńskiej drewnianej, ludowej architektury i zwrócenie uwagi na jej związek z budownictwem sąsiednich krajów. Sytuacja geograficzna, topograficzna i historyczna Rumunii miała przemożny wpływ na kształt rumuńskiej architektury wernakularnej. Praca oparta jest o badania prowadzone w dwóch skansenach: w Bukareszcie i Sibiu, które dają przegląd wiejskiej architektury oraz na dostępnej literaturze przedmiotu. Praca koncentruje się na najbardziej rozpoznawalnych grupach etnicznych, których tradycja budowlana jest czytelna w sposobie wznoszenia budowli i kształcie wiejskich gospodarstw.

5

Metoda i kryterium oceny zagrody pod względem ekologicznym

Dąbkowski N.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2002

|

Vol. 11, No. 2

182--186

EN

The paper presents m ethod of farmstead evaluation in terms of ecology that can be employed as a part of ecological farm certification process.

6

Zagroda - Muzem w Markowej

Drożdż-Szczybura M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

1999

|

R. 96, z. 1-A

1-25

EN

Characteristic forms of buildings located on farmstead lots, forms of buildings and the architecturals details were developed in the Markowa village in the course of centuries. The open air museum colled Farmsted-Museum in the Markowa village is a testimony ages and monument of history. A village is the oldest form of human settlement. Its pattern and the pattern of its area has been shaped now by the habitat with its typical elements. Even the realisation of a simple building must be processed by thorough studies. The progress in agricultural producion and life forms of farmers clear - the level of human culture and demands associated with the living standard in the country are still growing. The quantitative changes, here also in the quantity of a farm.