Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hałas, drgania, pyły - wrogowie górnictwa odkrywkowego. Cz. II, Mikroskopijny zabójca - pył

Stachowski M.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2018

|

Nr 4

82--85

PL

Poprzedni artykuł z serii o czynnikach szkodliwych w górnictwie dotyczył najbardziej szkodliwego w środowisku pracy - hałasu. Niniejszy porusza problem szeroko rozumianego negatywnego wpływu pyłu na człowieka. Problem tym większy, że niemożliwy do wyeliminowania.

EN

The previous article in a series about noxious agents in mining addressed the most harmful agent in the workplace - noise. This paper deals with the issue of the widely perceived negative impact of dust. It is still bigger since it cannot be eliminated.

2

Wpływ warunków wykonywania pracy górniczej na stan zdrowia pracowników kopalń

Matuszewska-Majcher E.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2017

|

Vol. 6, iss. 2

197--204

PL

W artykule na podstawie danych statystycznych dotyczących emerytur i rent pobieranych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podjęto próbę wskazania, iż warunki wykonywania pracy mogą mieć wpływ na długość życia oraz zdolności produkcyjne zatrudnionych pracowników.

EN

In the article on the basis of statistical data on pensions charged of Social Insurance Fund endeavors to point out that the conditions of work may have an impact on life expectancy and the production capacity of employees.

3

Rock bursts as a main hazard in coal-mines in Poland

Brodny J.

Górnictwo i Geologia

|

2009

|

T. 4, z. 1

5-12

EN

Rock bursts are one of the fundamental hazards in coal-mining in Poland. They are the primary source of dynamic loads casing mining support. The consequences of their occurrence can be tragic. A mining support that protects a staffs working environment is extremely exposed to the consequences of rock bursts. In the paper, an analysis was presented of outburst mechanism and necessary conditions of outburst occurrence. The analysis was conducted on the basis of the results obtained from research position. The mechanism of outburst and the results obtained properly reflect the actual conditions. This article presents statistical data concerning rock bursts occurrence from the last 24 years, and their consequences. The analysis of this data indicates how important problem this phenomenon presents. In its introduction, has also been presented to the current legal interpretation regarding the dynamic phenomena occurring in rock mass.

PL

Tąpania to jedno z podstawowych zagrożeń w górnictwie węglowym w Polsce. Tąpnięcia są podstawowym źródłem obciążeń dynamicznych obudowy górniczej. Skutki ich występowania bywają bardzo tragiczne. Szczególnie narażona na ich działanie jest obudowa górnicza. W artykule została przedstawiona analiza mechanizmu tąpnięcia oraz warunków koniecznych do jego wystąpienia. Analiza została przeprowadzona na podstawie wyników uzyskanych z badań stanowiskowych. Przedstawiony mechanizm tąpnięcia oraz uzyskane wyniki poprawnie odzwierciedlają warunki rzeczywiste. W pracy przedstawione zostały także dane odnośnie do skutków tąpań na przestrzeni ostatnich 24 lat. Analiza tych danych potwierdza, jak ważnym problemem są tąpania. We wstępie przedstawiona została także aktualna wykładnia prawna odnośnie do zjawisk dynamicznych zachodzących w górotworze.

4

Zagrożenie stateczności szybu na odcinku warstw nadkładu wynikające ze zmiany warunków geotechnicznych

Chudek M., Kleta H.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 286

97-105

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań przyczyn wystąpienia zagrożenia stateczności szybu na odcinku warstw nadkładu. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że drenaż horyzontów wodnych spowodował stopniowe obniżenie się ciśnienia hydrostatycznego, doprowadzając do powolnego osiadania warstw nadkładu i nierównomiernego przemieszczenia się lunety wentylacyjnej jednostronnie podpartej na obudowie szybu. Najprawdopodobniej długotrwała sufozją chemiczna i koloidalna wraz z procesami odwadniania górotworu i osiadania warstw doprowadziły do spękania obudowy lunety wentylacyjnej, a w efekcie do przedarcia się zawodnionych piasków z warstw przypowierzchniowych przez lunetę wentylacyjną do szybu. Dla opisu stanu deformacji, który doprowadził do spękania obudowy lunety wentylacyjnej i wypływu zawodnionych piasków z warstw przypowierzchniowych przez lunetę wentylacyjną do szybu, przedstawiono wyniki obliczeń numerycznych dla początkowego etapu osiadania gruntu przy szybie.

EN

The results from the investigations of reasons of menace to the shaft stability on the segment of overlay stratums have been presented in this paper. On the basis of analysis, it was found that drainage of water layers caused gradually decrease of hydrostatic pressure and generated slow subsidence of overlay stratums and non-uniform displacements of ventilation pipe one-sided supported on the shaft lining. The most probably longtime chemical and colloidal suffusion and process of dewatering and subsidence of rock layers have caused fractures of the ventilation pipe lining. Presented results of numerical calculation carried out for initial stage of ground subsidence near of shaft fully describing state of deformation, which caused fractures of ventilation pipe lining and outflow of watered sands from near surface layers by the ventilation pipe to shaft.

5

Tąpania górnicze jako podstawowe zagrożenie w kopalniach węgla kamiennego w Polsce

Brodny J.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 286

89-96

PL

Tąpania to jedno z głównych zagrożeń w górnictwie węglowym w Polsce. Tąpnięcia są podstawowym źródłem wystąpienia obciążenia dynamicznego. Skutki ich występowania bywają bardzo tragiczne. Szczególnie narażona na ich działanie jest obudowa górnicza. W artykule została przedstawiona analiza mechanizmu tąpnięcia oraz warunków koniecznych do jego wystąpienia. W pracy przedstawione zostały także dane skutków tąpań na przestrzeni ostatnich 24 lat. Analiza tych danych jednoznacznie wskazuje jak istotnym problemem są tąpania. We wstępie przedstawiona została także aktualna wykładnia prawna odnośnie do zjawisk dynamicznych zachodzących w górotworze.

EN

Rock bursts are one of the fundamental hazards in Polish mining. They are the main source of dynamic load occurrence. Their consequences are usually very tragic. A mining support is the most exposed to risk. The article presents the analysis of the mechanism of rock bursts and the conditions they occur under. It presents also the data connected with the consequences of bursts from the last 24 years. Its analysis indicates how important a problem the rock bursts are. In the introduction there is also a current law explanation related to dynamic phenomena that take place in a rock mass.

6

Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia w polskim górnictwie w 2007 r.

Matuszewski K., Hassa A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2008

|

nr 6

21-23

PL

W artykule zaprezentowano organizację oraz zakres nadzoru i kontroli organów nadzoru górniczego w Polsce. Zestawiono liczbę zakładów i zatrudnienie w podziemnych, odkrywkowych i otworowych zakładach górniczych. Przedstawiono stan wypadkowości w polskim górnictwie w 2007 roku oraz za pięć miesięcy 2008 roku. Wskazano na główne przyczyny zaistniałych wypadków śmiertelnych i ciężkich. Ponadto na przykładzie liczby zarejestrowanych chorób zawodowych przedstawiono stan higieny pracy w górnictwie w 2007 roku. Artykuł zakończono wnioskami dotyczącymi najważniejszych problemów bezpieczeństwa i zdrowia w polskim górnictwie.

EN

This paper presents basic data on mining plants supervised and inspected by the mining authorities in Poland. The following information is discussed: the number of mining plants and employment in Polish mining industry; safety in 2007 and the first five months of 2008; the major causes of accidents, especially fatal and serious ones; and the structure and morbidity associated with occupational diseases in Polish mining industry. Conclusions concerning problems of work safety and health in Polish mining industry are drawn.

7

Porównanie wybranych metod oceny ryzyka zawodowego dla zagrożenia klimatycznego w rejonie ściany kopalni węgla

Kapusta M.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 9/2

102-106

PL

W artykule przedstawiono próbę oceny ryzyka zawodowego dla zagrożenia temperaturowego w kopalni węgla kamiennego. Wzrost głębokości eksploatacji ma szczególne znaczenie w przypadku zmian parametrów geotermicznych złóż, co ma bezpośredni wpływ na warunki mikroklimatu środowiska panujące w wyrobiskach podziemnych. Ze względu na środowisko mikroklimatu najtrudniejsze warunki w kopalniach węgla występują w wyrobiskach eksploatacyjnych, a w szczególności w ścianach. Jest to ściśle związane ze zwiększonym dopływem ciepła do przepływającego wyrobiskiem powietrza od górotworu jak również dużą koncentracją dodatkowych źródeł mocy cieplnej. Celem referatu jest określenie sposobu szacowania ryzyka zawodowego dla pracowników pracujących w trudnych warunkach klimatycznych. Na podstawie wyników przeprowadzonych w dwóch ścianach eksploatacyjnych podjęto próbę oceny ryzyka zawodowego wg zaproponowanych metod.

EN

In this article the test of professional risk assessment for temperature threat in hard coal mine has been presented. The growth of depth of exploitation matters in case of changes of geothermal parameters of coal deposits, and this has a direct influence on microclimate conditions of environment in excavations. With regard on environment of microclimate the most difficult conditions in coal-pits occure in exploitative excavations and in particular in walls. It is closely connected with enlarged inflow of heat to air in excavation from the rock mass and also with large concentration of additional sources of thermal power. The way of estimation of occupational hazard for working in difficult climatic conditions is the aim of paper. The test of professional risk assessment according to proposed methods was executed on the basis of the results from two exploitative walls.

8

Zagrożenie pożarami endogenicznymi a zagrożenia naturalne w aspekcie obowiązujących przepisów

Trenczek S.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 6

40-42

PL

Pierwsza część artykułu zawiera przegląd aktualnego stanu przepisów dotyczących zagrożeń występujących w górnictwie węgla kamiennego. Przedstawiono ich podział, według charakterystycznych dla nich cech, na kilka różnych grup zagrożeń: naturalnych, górniczych, skojarzonych, aerologicznych, gazogeodynamicznych i hydrogeochemicznych. W zasadniczej części postawiono hipotezę o konieczności potraktowania przez przepisy zagrożenia pożarami endogenicznymi na równi z innymi zagrożeniami naturalnymi. W tym celu dokonano analizy czynników mających wpływ na to zagrożenie, z wyszczególnieniem czynników naturalnych. Zwrócono też uwagę na poziom strat kopalni, nieporównywalnie wyższy niż dawniej, w przypadku zatrzymania ruchu ściany spowodowanego zagrożeniem pożarowym lub pożarem. Podkreślono przy tym, że utrzymująca się w ostatnim dziesięcioleciu niewielka liczba pożarów (w roku), nie odzwierciedla rzeczywistego poziomu zagrożenia pożarami endogenicznymi w polskim górnictwie. Poparto to przytoczonymi przykładami zweryfikowanej oceny poziomu zagrożenia pożarem endogenicznym za pomocą wskaźnika pożarowości WPS, w którym istotną rolę odgrywa grupa czynników naturalnych, co pozwala - zdaniem autora - uznać postawiona tezę za udowodnioną. W ostatniej części artykułu zaproponowano podział poziomu zagrożenia pożarami endogenicznymi na trzy grupy, do których można byłoby zaliczać wyrobiska ścianowe. Podano też propozycje dostosowania szeroko rozumianej profilaktyki do określonej grupy zagrożenia.

EN

The paper presents the review of current regulations related to the hazards that the attributable to the hard coal mining industry. The hazards are classified by their typical features onto several groups, namely natural, mining-related, associated, aerological, gaseous in connection with geodynamics and hydrological combined with geochemical effects. The main body of the paper presents the hypothesis the analysis of factors that affect that type of hazards is carried out with particular consideration of natural aspects. The attention is drawn to the degree of loses in coal mines that are dramatically higher that used to be in the past as an entire longwall has to be put out of operation in case of fire hazard or a fire itself. It is stressed out that the insignificant number of fires (per year) that has been experienced over the passing decade to no extent reflects the real level of hazards due to endogenous fires where the fire-susceptibility coefficient WPS is by numerous examples of verified evaluation of hazard level due to endogenous fires where the fire-susceptibility coefficient WPS is calculated. As the calculated coefficient significantly depends on natural factor the presented hypothesis is declared by the author to be proved. The last part of the paper suggests to subdivide of the hazard level due to endogenous fires into three groups where the longwall excavations can be classified. Some suggestions to adjust the widely-understood prophylactic measures to the specific group of hazards are presented.

9

Rzecz o szarlatanerii w naukach górniczych

Drzęźla B., Dubiński J.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 3

10-14

PL

Autorzy spotykają się z różnymi formami nieprawidłowości w naukach górniczych, jak np. oparte na błędnych podstawach metody prognozy i fałszywe w związku z tym ich wyniki, które przedstawiane są często jako osiągnięcia naukowego rozwiązania. Absolutnie na takie miano nie tylko nie zasługują, ale wręcz przynoszą takie czy inne szkody. Typowym przykładem są tutaj prognozy stanu określonego zagrożenia górniczego lub szkód górniczych. Ostatnio ukazała się groźna w swojej wymowie prognoza stanu zagrożenia sejsmicznego w górnictwie węglowym. Jak się okazało, była to jedna z tych właśnie fałszywych prognoz. Stanowiła ona bezpośredni impuls do napisania niniejszego artykułu. Autorzy postanowili dostarczyć wstępnego materiału do przemyśleń w tym zakresie, dokonując próby klasyfikacji występujących patologii i wyszczególniając powody, dla których walka z nimi jest najczęściej utrudniona. Celem artykułu i dyskusji, jakiej się w ślad za nim spodziewamy, jest dostarczenie menadżerom górniczym i nadzorowi górniczemu możliwości selekcji pojawiających się rozwiązań i obrony przed rozwiązaniami błędnymi, które niepotrzebnie wywołują niepokoje i dodatkowe działania zapobiegawcze tam, gdzie ich nie trzeba i najczęściej nie posiadają żadnego znaczenia praktycznego.

EN

The authors are often faced with various forms of incorrectness in mining sciences as, for instance, the methods of prediction based on false principles, and, in consequence of this fact, giving unreliable results, while being frequently presented as scientific achievements. They, by no means, deserve to be given such a name, and, quite the reverse, they produce damages of various kinds. A typical example here are the forecasts of the condition of given mining hazards or damages. Recently, an ill-boding prediction of seismic hazard condition in the mining industry has appeared. Fortunately, it only proved to be one of those false forecasts. This gave rise to writing this paper. The authors have decided to present some introductory material to prompt some share of thoughts in this subject, through making a trial to classify the existing pathologies, and specifying the reasons due to which to struggle with them can generally be difficult. The aim of the paper and the discussion we expect to follow is to provide mining managers and mining supervisory bodies with the capabilities to select the appearing solutions, and to defend against the false ones, which needlessly provoke unrest and some preventive actions in the situations where they are unnecessary, and, most frequently, are of no practical importance.

10

New applications of results of forecasts in seams with coal and gas outburst hazard

Hudecek V., Urban P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2004

|

z. 261

171-180

EN

Many regions are historically connected with the mining of hard coal of highest quality. The mining transfers into areas considerably tectonically disturbed and into areas with numerous anomalous manifestations of the rock mass. As for this wide range of problems, I paid attention to the problems associated with a complicated geomechanical event, i.e. coal and gas outbursts. In the contribution I summarized the existing knowledge of various aspects of forecasting the coal and gas outbursts and indicated possible methods of reclassifying already classified seams into the category with the lower degree of hazard.

PL

Z górnictwem węgla kamiennego najwyższej jakości historycznie związana jest duża liczba regionów. Górnictwo to przenosi się w obszary tektonicznie znacznie zaburzone oraz w obszary o licznych anomaliach mas skalnych. W artykule zwrócono uwagę na problemy związane ze skomplikowanymi zjawiskami geomechanicznymi, np. wyrzutami węgla i gazu. Scharakteryzowano istniejący stan wiedzy na temat rozmaitych aspektów prognoz wyrzutów węgla i gazu, wskazano na możliwe metody przeklasyfikowywania już sklasyfikowanych pokładów do kategorii o mniejszym stopniu ryzyka.

11

Stan bezpieczeństwa pracy w górnictwie w 2003 roku

Bradecki W.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2004

|

nr 3

3-8

12

Przegląd systemów monitorowanych zagrożeń gazowych w polskich kopalniach

Bohosiewicz M., Jakubów A., Szarafiński M., Wasilewski S., Wojtas P.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2004

|

nr 10

17-24

PL

Koncentracja wydobycia oraz coraz trudniejsze warunki eksploatacji w wyniku narastających zagrożeń naturalnych mają decydujący wpływ na bezpieczeństwo załóg i ciągłość ruchu zakładów górniczych. W ciągu ostatnich dwóch lat odnotowano szereg katastrof i zdarzeń, które oprócz tragicznych skutków dla górników, którzy znaleźli się w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca katastrofy, stanowiły także zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi w dalszej odległości. Zdarzenia te po rozwinięciu się w pożary spowodowały znaczne koszty związane ze wstrzymaniem wydobycia, a także utratą drogiego wyposażenia ścian. Włączając się do dyskusji dotyczącej skuteczności zabezpieczeń gazometrycznych kopalń w warunkach restrukturyzacji polskiego górnictwa w artykule dokonano analizy wyposażenia kopalń w urządzenia i systemy, na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji.

EN

The concentration of mining extraction processes and the ever more and more difficult conditions of mining operations, resulting from the growing natural hazards, have a decisive influence on the work safety of personnel and the smooth running of the mining operation units. In the recent two years noted have been a number of disasters and events that - apart from the tragic effects for the miners who happened to be in the direct vicinity of the disaster spot - presented a risk for the life or health of the men staying at a longer distance. Those events, after developing into fires, have caused considerable into fires, have caused considerable costs connected with stoppage of the mining extraction and the loss of expensive long-wall equipment. Joining the discussion pertaining to the effectiveness of gasometric protection means applied in mines under the conditions of restructuring of the Polish mines, the authors have made, on the basis of polling, a study on the equipment and systems the mines have been provided with.

13

Analiza wpływu obciążeń dynamicznych na zachowanie się kotwi

Nierobisz A.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2004

|

nr 2

79-105

PL

W kopalniach RPA, Kanady i Chile powszechnie stosuje się obudowę kotwiową w warunkach zagrożenia tąpaniami. Wieloletnie badania doprowadziły do opracowania skutecznych sposobów ochrony wyrobisk przed skutkami tąpnięć. W polskich kopalniach rud miedzi od wielu lat stosuje się samodzielną obudowę kotwiową w syste-mach komorowo-filarowych, przy dużej aktywności sejsmicznej górotworu. Rejestruje się wstrząsy o energiach dochodzących do 109 J. W większości przypadków po zaistniałych wstrząsach nie stwierdza się zmian w stropie i obudowie. Skutki destrukcji górotworu pojawiają się stosunkowo rzadko i zwykle są widoczne dopiero po pewnym czasie. Począwszy od 1999 roku zaczęto wprowadzać w górnictwie polskim maksymalną prędkość drgań cząstek skały na obrysie wyrobiska (PPV) jako miarę dynamicznego wpływu wstrząsu na rozpatrywany obiekt. Jest to wielkość mierzalna za pomocą aparatury geofizycznej, wyniki zaś odnosi się do stanu uszkodzenia wyrobiska, opracowując na jej podstawie kryteria uszkodzenia lub zniszczenia. Przeprowadzone w kopalni "Polkowice-Sieroszowice" pomiary PPV obejmujące 102 zjawiska sejsmiczne o energiach od 101 do 107 J pozwoliły na zmierzenie maksymalnej amplitudy prędkości drgań, która wynosiła 0,197 m/s. Powyższą wartość PPV zmierzono przy energii wstrząsu równej 5,5ź105 J z odległości 64 m. W przypadku żadnego z zarejestrowanych wstrząsów, nie zanotowano skutków w wyrobiskach. Wadą prowadzonych pomiarów był brak rejestracji zjawisk sejsmicznych, powodujących zniszczenie czy uszkodzenie wyrobiska oraz nieznajomość lokalizacji hipocentralnej ognisk wstrząsów. Rozważając wpływ zarówno parametru prędkości, jak i energii sejsmicznej na możliwość utraty stateczności wyrobiska autorzy powyższych badań stwierdzili, że uszkodzenie wyrobiska jest skutkiem dużej amplitudy prędkości drgań docierającej do wyrobiska, natomiast o zasięgu skutków decyduje głównie energia sejsmiczna zjawiska. Drugim rodzajem badań, jakie wykonano we wszystkich kopalniach LGOM, były pomiary PPV podczas robót strzałowych. Drgania mierzono głównie w odległości 8 i 16 m od przodka, w którym prowadzono roboty strzałowe. Maksymalna prędkość drgań PPV, jaką zmierzono w odległości 8 m, wynosiła 0,1 m/s. W miarę wzrostu odległości amplitudy PPV zmniejszały się. Analizując uzyskane wyniki autorzy powyższych badań stwierdzili, że dynamika i charakter drgań zależą od wielu czynników, do których należą: wielkość odpalanego ładunku materiału wybuchowego, odległość od miejsca odpalania, współczynnik tłumienia drgań, technika i sposób strzelania, rodzaj materiału wybuchowego, budowa geologiczna ośrodka skalnego. W Polsce zagrożenie tąpaniami występuje w 28 kopalniach (60% czynnych kopalń). Obserwując zaistniałe w ostatnich dziesięciu latach przypadki tąpnięć można zauważyć stałą tendencję zwiększania się ich skutków w postaci uszkodzeń obudowy w wyrobiskach korytarzowych. Aktualnie podstawowym sposobem zabezpieczania tych wyrobisk przed skutkami tąpnięć jest stosowanie mocniejszych profili odrzwi, ich zagęszczenie oraz wzmocnienie za pomocą podciągów podbudowanych stojakami typu Valent lub SV. Praktyka jednak wykazała, że te zabezpieczenia nie są wystarczające. Dlatego też podjęto prace nad zastosowaniem odpowiednich kotwi, które w połączeniu z elementami obudowy stanowiłyby lepszą ochronę wyrobisk korytarzowych przed skutkami tąpnięć. Do realizacji powyższych badań wytypowano wyrobiska korytarzowe, w rejonie których rejestrowa-ne były wstrząsy o energiach większych niż 1ź104 J. W wyrobiskach tych założono stanowiska pomiarowe obejmujące odcinki długości około 3 m, w których między odrzwiami obudowy podporowej zabudowano kotwie pomiarowe i rozwarstwieniomierz oraz repery do pomiaru konwergencji. Drugim sposobem realizacji powyższych badań było symulowanie wstrząsów za pomocą detonacji materiału wybuchowego w stropie wyrobisk wykonanych w samodzielnej obudowie kotwiowej. W sumie wykonano badania wpływu naturalnych wstrząsów górotworu na zachowanie się kotwi w czterech wyrobiskach oraz w dwóch wyrobiskach badano wpływ wstrząsów symulowanych za pomocą detonacji materiału wybuchowego na zachowanie się chodnika wykonanego w samodzielnej obudowie kotwiowej. Uzyskano obszerny materiał badawczy, który opracowano w formie tabelarycznej i graficznej. Najważniejsze spostrzeżenia z tych badań są następujące: 1. Sumaryczna energia sejsmiczna wyemitowana przez górotwór w okresie prowadzenia badań (od 84 do 134 dni) wahała się w granicach od 3,1ź106 do 1,3ź107 J. Spowodowało to wzrost obciążenia kotwi maksymalnie o 19 kN. Żaden z zarejestrowanych wstrząsów nie spowodował widocznych uszkodzeń wyrobisk. 2. Rejestrowana energia sejsmiczna w hipocentrum nie jest jednoznacznym parametrem charakteryzującym stan zagrożenia tąpnięciem w wyrobisku. 3. W wyniku badań wpływu wstrząsów wywołanych detonacją materiału wybuchowego na zachowanie się wyrobiska wykonanego w samodzielnej obudowie kotwiowej uzyskano następujące wyniki: - maksymalna wypadkowa amplituda prędkości drgań PPV po odpaleniu 5 kg materiału wybuchowego wyniosła w rejonie I, 97 mm/s w odległości 1,0 m od miejsca odpalenia, - maksymalna wypadkowa amplituda prędkości drgań PPV po odpaleniu 5 kg materiału wybuchowego wyniosła w rejonie II, 52 mm/s w odległości 0,5 m od miejsca odpalenia, - testy nośności wykonane przed i po strzelaniu wykazały, że nie nastąpiło naruszenie połączenia kotwi z górotworem; badania ciągłości wklejania żerdzi przed i po strzelaniu również nie wykazały żadnych zmian, - wizualnym efektem oddziaływania detonacji materiału wybuchowego na obudowę kotwiową było wyrwanie siatki opinającej strop między okładzinami w miejscu wykonania otworu strzałowego.

EN

In mines of South Africa, Canada and Chile universally complies casing anchor in circumstances of crumps threat. Many years' researches and practical experiences brought to elaboration efficient manners of excavations protection before crumps. From many years in Polish mines of ores copper complies independent anchor casing in lock-pillar systems, at large seismic orogene activities. On registers shocks with energies close to 109 J. In most of chances after shocks does not ascertain changes in ceiling and to casing. Effects of orogene destruction appear comparatively seldom and usually are visible only some time later. From 1999 started introducing in Polish mining maximum speed of twitches of small parts of rock within excavations (PPV) as measure dynamic influence of shock on examined object. This is a measurable size by means geophysical apparatuses, results while behaves to state of damage of excavation, working out on her base criterions of damage or destructions. PPV measurements effected in mine "Polkowice-Sieroszowice" embracing 102 occurrences seismic with energies from 101 J to 107 J permitted on measuring maximum amplitudes of twitches speed, which carried out 0,197 m/s. Above PPV value measured at energy shock equal 5,5ź105 J from distances 64 m. In no chance from registered shocks, it did not note any results in excavations. Measurement defect was lack of registration of seismic occurrences, causing destruction whether damage of excavation and unacquaintance of hypo central location of fireplaces of shocks. Considering influence both of parameter of speed, as seismic energy on possibility of loss of sedateness of excavation authors above researches ascertained, that damage of excavation is result large amplitudes of twitches speed reaching to excavations, instead about range of results decides mostly seismic energy of occurrences. Second kind of researches, which executed in all LGOM mines, was PPV measurements during blasting - works. Twitches were measured mostly in distances 8 and 16 m from ancestor, in which one drove blasting work. Maximum PPV twitches speed, which measured in distances 8 m, carried out 0,1 m/s. Making distance higher an amplitude of PPV grew less. Analysing obtained results authors above researches ascertained, that dynamics and character of twitches depend from many factors, which belong: size of lighted out load of explosive material, distance from places of lighting, coefficient of twitches suppression, technics and manner of shots, kind of explosive material, geological build of rock. In Poland crumps threat is in 28 mines (60% of active mines). Observing appeared in last ten years crump chances can notice constant tendency of their result growing in figure of casing damages in corridor excavations. At present basic manner of protecting these excavations before crump results is usage more strong profiles of doorframe, their condensation and strengthener by means elevator with stands of Valent or SV type. Practice however showed, that these protections are not sufficient. That's why it undertook works over use suitable anchor, which in connection with elements of casing would determine better protection of corridor excavations before crump results. To realisation above researches it chose excavations corridor, in region of which registered former shocks with greater energies than 1ź104 J. In excavations these it founded measuring positions with length sections of about 3 m, where between doorframe of support casing it built over anchor measuring - and stratify meter and bench marks to convergence measurement. Second manner of realisation above researches was simulation of shocks by means of detonation of explosive material in ceiling of excavations executed in independent anchor casing. In sum it executed researches of influence natural orogene shocks on anchor maintenance in four excavations, in two excavations researched influence of simulated shocks by means of detonation of explosive material on maintenance of pavement executed in independent anchor casing. It obtained spacious investigative material, which worked out in tabular and graphic form. Most important aware nesses from these of investigations are following: 1. Total seismic energy emitted by orogene in period of researches (from 84 to 134 days) hesitated in borders from 3,1ź106 to 1,3ź107 J. This caused height of charge anchor maximally to 10 kN. Any registered shocks did not cause of visible damages of excavations. 2. Registered seismic energy in hypocenter is not univocal parameter characterising state of threat crump in excavation. 3. In result of researches of influence of shocks called out with detonation of explosive material on maintenance of excavation executed in independent anchor casing it obtained following results: - maximum resultant amplitude of PPV twitches speed after lighting 5 kg of explosive material lofty in region I, 97 mm/ s in distances 1,0 m from places of lighting, - maximum resultant amplitude of PPV twitches speed after lighting 5 kg of explosive material lofty in region II, 52 mm/ s in distances 0,5 m from places of lighting, - tests of carrying capacity executed before and after shots showed, that did not disturbing of anchor connection with orogene; research of continuity of pole inserting before and after shots also did not show of any changes, - visual effect of influence of explosive material detonation on anchor casing was wrench of net lapping ceiling between facings in place of blasting - opening.

14

Zatrudnienie w górnictwie w warunkach zagrożenia

Hassa A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2003

|

nr 12

16-20

PL

W niniejszym artykule przedstawiono bieżącą ocenę stanu zagrożeń na stanowiskach pracy w górnictwie oraz oszacowano liczbę pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia przez poszczególne czynniki szkodliwe. Ponadto wskazano na możliwe kształtowanie się warunków pracy w przyszłości, z uwagi na wpływ procesu reformy górnictwa. Celem artykułu jest również dostarczenie informacji istotnych dla prowadzenia skutecznych działań profilaktycznych przeznaczonych dla służb medycyny pracy oraz producentów sprzętu ochronnego.

EN

This article presents a current assessment of the level of hazards at work places in mining with an estimated number of personnel employed under hazard conditions influenced by the individual harmful factors. Besides, indicated has been the mode of shaping of the working conditions in future in view of the influence of mining reform process that has been under-way. It is also the objective of this article to provide all the information that is essential for taking effective preventive measures meant for the occupational medical service units for the manufactures of health protection equipment.

15

Promieniowanie elektromagnetyczne skał - czy to nowe możliwości oceny zagrożeń w górnictwie?

Prałat A., Wójtowicz S.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2003

|

nr 5

41-42

PL

Przedstawiono znane w literaturze przykłady zastosowania promieniowania elektromagnetycznego do prognozy zagrożeń w podziemnych wyrobiskach kopalń. Podano opis wykonanych pomiarów laboratoryjnych oraz zaprezentowano wyniki pomiaru promieniowania elektromagnetycznego (pola elektrycznego i pola magnetycznego) oraz emisji akustycznej. Porównano uzyskane wyniki dla próbek węgla, dolomitu i piaskowca.

EN

Familiar literature-based examples of using electromagnetic radiation for forecasting the threatens in underground mining headings are presented. Laboratory measurements are described and the results of measuring the electromagnetic radiation (electric and magnetic field) and the acoustic emission are presented. The results for coal, dolomite and sandstone samples are compared.

16

Stan bezpieczeństwa pracy w górnictwie w 2001 roku

Bradecki W.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2002

|

nr 4

3-13

17

Potencjalne zagrożenie od środków chemicznych stosowanych do uszczelniania górotworu

Dziurzyński W., Dulewski J., Wachowicz J., Bojarska-Kraus M.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2002

|

nr 7

3-6

PL

W kopalniach prowadzących eksploatację pokładów węgla jednym z głównych zagrożeń są pożary, które są przyczyną poważnych katastrof. W latach 1988-2001 zgłoszono 158 pożarów. Jednocześnie do wzmacniania górotworu, uszczelniania tam, wypełniania pustek w celu poprawy bezpieczeństwa pracy używane są w górnictwie różnorodne organiczne środki uszczelniające (poliuretany, żywice mocznikowo-formaldehydowe itp.). W chwili obecnej brak kryteriów oceny i odpowiednich metod badawczych, które w sposób kompleksowy pozwoliłyby dokonać oceny zagrożeń związanych ze stosowaniem organicznych środków uszczelniających w kopalniach w warunkach zaistnienia pożaru. W artykule przedstawiono zarys problematyki oraz propozycję kompleksowej metody oceny zagrożeń związanych ze stosowaniem organicznych środków uszczelniających w górnictwie. Zastosowane do oceny palności metody badawcze pozwolą na wyznaczenie charakterystyki ogniowej materiałów oraz emisji gazów toksycznych do powietrza przepływającego w sieci wyrobisk. Użycie nowoczesnych technik do powietrza przepływającego w sieci wyrobisk. Użycie nowoczesnych technik komputerowych w oparciu o symulację procesu przewietrzania sieci wyrobisk, w której rozważa się pożar, pozwoli na ocenę zagrożenia.

EN

The article presents outlines of the problems and a proposal of a comprehensive method of assessment of the hazards connected with the application of organic sealing agents in mining. The investigation methods applied in mining. The investigation methods applied in assessment of combustibility will allow for determining the fire specifications of the materials and the rates of emission of toxic gases in the air flowing through the network of mine workings. The use of advanced computer-aided techniques, based on simulation of the process of ventilation in a network of mine workings where a fire is under consideration, will allow for assessment of the hazard.

18

Stan bezpieczeństwa pracy w górnictwie w 2000 roku w świetle zadań nadzoru górniczego

Bradecki W.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2001

|

nr 4

3-12

19

Model zagrożeń skojarzonych

Wanat K., Kabiesz J.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2000

|

z. 246

531-549

PL

Praca zawiera opis zasad tworzenia modeli zagrożeń skojarzonych z wykorzystaniem pojęć rozmytych odpowiadających zbiorom rozmytym i stowarzyszoną z nimi logikę rozmytą. Zostały wprowadzone tylko te pojęcia i metody, których wymagał opracowany, numeryczny program stanu zagrożeń skojarzonych. Omówiono metodykę wnioskowania rozmytego i jej zastosowanie do oceny i optymalizacji stanu zagrożeń.

EN

Presented poper contain a description of total hazard on mine included rock-burst, coal fire, water and methane blast hazard. The fuzzy sets theory and fuzzy logic have been used to the goal of computer artificial human feeling of a hazard. The method of artificial finking and safety optimal mine design have been presented.

20

Zagrożenie tąpaniami w kopalniach Rudzkiej Spółki Węglowej S.A.

Dźwigoł H., Krzyżowski A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2000

|

nr 11

20-26

PL

Zagrożenie tąpaniami należy aktualnie do najbardziej niebezpiecznych zagrożeń naturalnych, z jakimi na codzień spotykają się kopalnie Rudzkiej Spółki Węglowej S.A. Czynnikami decydującymi o tym zagrożeniu są: budowa litologiczna górotworu, znaczna głębokość eksploatowanego złoża oraz niekorzystne zaszłości eksploatacyjne w postaci resztek i krawędzi koncentrujących naprężenia. W artykule w sposób zwięzły przedstawiono aktualny stan i uwarunkowania występującego zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w kopalniach RSW S.A. Na tle zagrożenia występującego w całym Górnośląskim Zagłębiu Węglowym scharakteryzowano kształtowanie się zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w kopalniach RSW S.A. w latach 1998-1999. Opisano również zasadnicze kierunki działań zmierzających do lepszego rozpoznania zjawiska wstrząsów i tąpań, ograniczenia ich negatywnych skutków oraz aktywnego zwalczania.

EN

The rock burst hazard presents, at present, one of the most dangerous natural hazards en-countered daily in the mines of Rudzka Spółka Węglowa S.A. /RSW S.A./. The factors that decide about the following: the lithologic structure of strata, a considerable depth of the deposit being mined and disadvantageous post-extraction remnants in the form of residual elements and ribs that concentrate the stresses. In the article, presented in an abridged manner are the present state and conditions of the rock tremour and burst hazards occurring in the mines of RSW S.A. Against the background of the hazard occurring within the whole Upper Silesian Coalfield characterized has been the shaping of tremour and rock burst hazard of the RSW S.A. in the years of 1998-1999. Also described are the principal directions of action aimed at a better recognition of the phenomenon of tremours and rock bursts, limitation of their negative effects, and active combating of the hazard.