Przedstawiono wyniki, pierwszych od 1039 roku, badań Kanału Gliwickiego. Stężenia metali w osadach dennych odzwierciedlają przemysłowy charakter zlewni rzeki Kłodnicy zasilającej kanał. Zakres zmian stężeń wynosił: dla chromu 4,8-463,2mg Cr/kg, dla kadmu 0,6-18,2 mg Cd/kg, dla ołowiu 4-197 mg Pb/kg, dla miedzi 6-2152mg Cu/kg, dla manganu 33-1664mg Mn/kg, dla niklu 5-85,2mg Ni/kg, dla cynku 64-2244mg Zn/kg, dla żelaza 2080-94080mg Fe/kg. Obserwowano zależność pomiędzy stężeniem metali a zawartością substancji organicznej w osadach dennych, wskazującą na jej istotną rolę w wiązaniu metali. Przechodzenie metali ciężkich do osadów może być zatem wtórnym skutkiem wzbogacania wody w substancje organiczne. Także zależność pomiędzy sumę stężeń oznaczanych metali a zawartością dominującego żelaza może świadczyć o roli amorficznych tlenków żelaza w wiązaniu metali ciężkich. Kaskadowy charakter kanału i pulsacyjny przepływ wody powodują, że zawartość metali ciężkich w osadach dennych zmniejsza się skokowo w następujących po sobie kolejnych sekcjach kanału. Jednocześnie na długości każdej z sekcji kanału następuje stopniowy wzrost stężeń metali, a wartości maksymalne występują na stanowiskach tuż przed śluzami zamykającymi sekcję. Największy efekt ekologiczny można uzyskać usuwając osady denne z dna kanału na odcinkach o długości około 1 km powyżej każdej ze śluz.
EN
The results of the first (since 1939) investigation of Gliwice Channel heave been presented. The concentration of mobiles and constant forms of heavy metals in the bottom sediments heave been given. The changes range was: for chromium 4.8-463.2mg Cr/kg, for cadmium 0.6-18.2mg Cd/kg, for lead 4-197mg Pb/kg, for cupric 6-2152mg Cu/kg, for manganese 33-1664mg Mn/kg, for nickel 5-85.2mg Ni/kg, for zinc 64-2244mg Zn/kg, for iron 2080-94080mg Fe/kg. The percent participation of stable forms of chromium decreases during longitude profile of canal whereas participation of mobile forms is increases. The stable and mobile forms of cadmium (Cd) increase. The concentrations of stable and mobile form of lead (Pb) decrease. The percent participation of stable forms of copper (Cu) is high (82-100%). On total longitude of canal the participation of mobile forms of manganese (Mn) increases, but stable forms have advantage. For nickel (Ni) the stable forms ara prevail too (form 55% to 81%). The participation of mobile forms of zinc (Zn) is 18% to 60%. The sharply outlined relationship between metals and organic matter concentrations indicates the significance in the metals transport processes from water to bottom sediments. Consequently, pollution of bottom sediments by heavy metals is secondary result of organic substances of water enrichment. The relationships between total metals and iron (Fe) concentration points to the role of heavy metals stable amalgamations with amorphous ferric oxides. The cascade character and pulsatory water flow of Gliwice Channel makes the concentrations of heavy metals in bottom sediments successfully decrease in each section. At the same time, in each section of the canal gradual increase in metals concentration occurs and the maximum values for all determinated metals are present just before sluices closing sections. The best ecological effect, from the economical point of view, is obtained by bottom sediment removal on the about 1 km sectors over each of the sluice.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.