Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The geological aspects of meta-lignite and sub-bituminous coal occurrences in Poland within the context of deposits and uneconomic occurrences in Europe

Wagner M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 4

25--45

PL

Węgiel brunatny dzielony jest obecnie w Polsce na miękki węgiel brunatny i wyżej uwęglony twardy węgiel brunatny. Twardy węgiel brunatny dzieli się z kolei na odmiany matowe i błyszczące. Podstawą tego podziału jest wzrastający stopień jego uwęglenia. W geologicznym nazewnictwie światowym węgiel brunatny zaliczany jest obecnie do surowców mineralnych niskouwęglonych z wydzieleniem następujących odmian: low-rank C orto-lignite, low-rank B meta-lignite i low rank-A subbituminous coal (norma ISO-11760). W Polsce i Europie miękki węgiel brunatny jest podstawowym surowcem energetycznym. Jego udział w bilansie energetycznym wielu państw jest także poważny. Złoża tego węgla w Polsce i Niemczech należą do największych w Europie, tworząc atlantycką hemisferę występowania złóż węgla brunatnego. W przeciwieństwie do tego, twardy węgiel brunatny w Europie, a także w Polsce, jest liczny w wystąpieniach, ale jego złoża i ich geologiczne zasoby są małe. W bilansie europejskich krajów jest także mało atrakcyjnym surowcem mineralnym ze względu na szczupłość jego geologicznych zasobów. W Europie złoża twardego węgla brunatnego występują przeważnie w osadach mezozoicznych. Morskie warunki sedymentacji tych osadów nie były sprzyjające depozycji węglonośnych osadów. Powstawały one jedynie w okresach regresji mórz w określonych epokach, takich jak: dolny karbon-perm, kajper-lias, częściowo dogger i nieliczne okresy kredy. Z tych okresów zachowały się liczne, ale małe złoża węgla lub zaledwie jego przyrodnicze wystąpienia. [...]

EN

Two types of brown coal can be distinguished in Poland – “soft brown coal” and “hard brown coal”, the latter being of higher rank. Hard brown coal is divided into dull and bright types. This division is based on an increasing degree of coalification (rank). According to globally recognized nomenclature for coal technology, brown coal is categorized as a low rank energetistic raw mineral with the release of low-rank C ortho-lignite (soft brown coal), low-rank B meta-lignite (dull brown coal), and low-rank A sub-bituminous coal (bright brown coal – ECE UN/50, ISO-11760). In Poland and Europe, ortho-lignite is an essential energetistic raw mineral. Its share of the energy balance of many EU member states is considerable. Deposits of ortho-lignite in Poland and Germany are among the largest in Europe, and together they comprise the Atlantic Hemisphere of brown coal deposits. In contrast, deposits of meta-lignite and sub-bituminous coal in Europe, despite its numerous occurrences, are rather small. In the balance sheet of European countries, it is not an attractive raw mineral. In Europe, deposits of meta-lignite in Mesozoic sediments appear frosted. Marine conditions of the sedimentation of these rocks were not conducive to the deposition of coaly sediments. There were only periods of marine regression in certain epochs (brakish sediments), such as the Late Triassic (Rhaetian, Keuperian), Early Jurassic, Doggerian, and a few Cretaceous periods. From these periods numerous but small deposits of coal, or just its natural occurrence, have been preserved. [...]

2

Anizotropia zmienności głównych parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów

Bartuś T.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

T. 28, z. 2

5-29

PL

Złoże węgla brunatnego Bełchatów położone jest w centralnej Polsce w rowie tektonicznym Kleszczowa. Jest podzielone na szereg części, którym odpowiadają pola górnicze: Kamieńsk (wschodnia część złoża), Bełchatów (centralna część złoża) i Szczerców (zachodnia część złoża). Obszarem prezentowanych badań było pole Bełchatów. Przedmiotem badań była zależność lokalnej, regionalnej i generalnej, horyzontalnej zmienności wybranych parametrów technologiczno-chemicznych węgla w stanie roboczym (wilgoci całkowitej, zawartości popiołu i zawartości siarki całkowitej), w funkcji kierunku obserwacji. Zastosowano geostatystyczny opis zmienności parametrów złożowych za pomocą semiwariogramów. Badania, które były prowadzone w różnych skalach obserwacji (od zmienności lokalnej w obrębie tzw. pola doświadczalnego o rozmiarach 8 x 8 m, w wydzielonych większych jednorodnych częściach pola Bełchatów - tzw. obszarach, aż po analizy generalne w skali całego pola górniczego). Wykazały one istnienie wyraźnej anizotropii zmienności parametrów węgla. Struktura anizotropii obserwowana w skalach regionalnej i globalnej nawiązuje do przebiegu struktury bełchatowskiej. Szczegółowe badania wskazują na zróżnicowany poziom anizotropii obserwowany w różnych obszarach pola Bełchatów. Nie udało się udowodnić zależności zmienności poziomu anizotropii zawartości popiołu i siarki całkowitej od środowisk sedymentacji pokładu głównego węgla w różnych częściach pola Bełchatów. Oba badane parametry cechują się silnym bądź średnim poziomem anizotropii w badanych obszarach. Anizotropia ujawnia się także w skali lokalnej. Badania wykazały, że w skali regionalnej przeważa anizotropia typu zonalnego. W skali całego złoża, zawartość siarki całkowitej wykazywała anizotropię typu zonalnego, a zawartość popiołu - typu geometrycznego.

EN

Bełchatów lignite deposit is located in the central part of Poland in the tectonic Kleszczów graben. It is divided into several parts, which aremining fields: Kamieńsk area (eastern part of the deposit), Bełchatów area (central part of the deposit) and Szczerców area (western part of the deposit). The subject of this study was the Bełchatów area. The main issue of the investigations was the dependence of local,regional and global, horizontal variability of selected lignite qualitative parameters (moisture, ash content, calorific value and sulfur content in the as received state) is a function of viewing direction. There was applied the geostatistical analysis of the lignite variability parameters with use of semivariograms. The researches which were conducted at different scales of observation: in the locale scale - in small field size 8 x 8 m called experimental area (local analysis), in larger homogeneous separated parts of the Belchatow area (regional analysis) and in the whole Bełchatów area scale (general analysis). The results proved the visible anisotropy of variability mine lignite parametres. Anisotropy structure observed in regional and global scale is connected with tectonic structure of the Bełchatów Graben. The detailed studies show the variated level of anisotropy observed in different areas of Bełchatów field. However, no dependence of the relative level of ash and total sulfur content anisotropy on the environment of sedimentation of the main coal deposit in different parts of the Bełchatów field has been observed. Both parameters characterize with strong or medium anisotropy level in examined fields. Moreover, anisotropy is also visible in the local scale. Conducted researches confirmed the thesis that zonal anisotropy is prevalent kind of anisotropy in the regional scale. In the range of the whole deposit the total sulfur content showed zonal anisotropy, whereas the ash content revealed geometric anisotropy.

3

Główne czynniki przemawiające za zagospodarowaniem złóż z rejonu Nadodrza

Kasztelewicz Z., Klich J., Zajączkowski M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

Nr 137 (17)

27-37

PL

Artykuł ma na celu sygnalizację wybranych problemów dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz konieczności zagospodarowania nowych złóż węgla brunatnego. Pokazane zostały możliwości wydobycia węgla brunatnego na obecnych złożach oraz przedstawiono krajową bazę zasobową tego surowca. Przedstawiono także główne czynniki przemawiające za zagospodarowaniem złóż z rejonu Nadodrza. Na zakończenie artykułu pokazano negatywny scenariusz z rozwojem polskiej energetyki, gdzie przy założeniu braku inwestycji w węgiel brunatny i kamienny znacznie wzrośnie import węgla kamiennego do naszego kraju.

EN

The article's goal is to signal chosen problems concerning energy security of Poland and the need for using new lignite deposits. The possibilities of exploitation on current deposit are shown, together with domestic resource base of lignite. The main factors supporting the use of Odra Basin's lignite deposits are depicted. In the end the negative scenario for Polish energy sector is shown. It assumes that when no new investments in lignite and hard coal sectors are made, Poland's import of the latter increases significantly.

4

Geostatystyczna estymacja parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów wykorzystująca znajomość zmienności lokalnej

Bartuś T., Słomka T.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

T. 25, z. 2

5-22

PL

Złoże węgla brunatnego Bełchatów położone jest w centralnej Polsce w rowie tektonicznym Kleszczowa. Przedmiotem badań była lokalna, horyzontalna zmienność wybranych parametrów złożowych, przeanalizowana geostatystycznie za pomocą semiwariogramów. Podstawę badań stanowiły wyniki specjalnie wykonanego opróbowania niewielkiego fragmentu złoża (pola doświadczalnego o rozmiarach poziomych 8 x 8 m), położonego w centralnej części pola Bełchatów. W pobranych próbach węgla oznaczono: zawartość wilgoci całkowitej, zawartość popiołu, wartość opałową i zawartość siarki całkowitej w stanach roboczych. Uzyskane opisy zmienności wymienionych parametrów w lokalnej skali obserwacji wykorzystano do geostatystycznego modelowania ich struktury zmienności w większej, regionalnej skali obserwacji odpowiadającej jednorodnym geologicznie obszarom pola Bełchatów (A1 i C). Umożliwiło to zmodyfikowanie postaci modeli regionalnych przez doprecyzowanie ich przebiegu szczególnie w zakresie niewielkich odległości, mniejszych od minimalnego rozstawu między punktami rozpoznania. Przeprowadzone procedury weryfikacyjne nie ujawniły jednak znaczącej poprawy estymacji parametrów w punktach złoża przy zastosowaniu zmodyfikowanych modeli wykorzystujących informację o zmienności lokalnej parametrów węgla w stosunku do modeli opartych wyłącznie na danych rutynowego opróbowania złoża. W związku z dużą różnorodnością zaburzeń występujących w złożu Bełchatów oraz tym, że badania lokalnej, poziomej zmienności parametrów węgla ograniczono do jednego, izolowanego fragmentu złoża (pole doświadczalne), otrzymanych wyników nie należy ekstrapolować na całe pole Bełchatów. Poziomy lokalnej zmienności badanych parametrów mogą się różnić w zależności od rejonu i analizowanego poziomu stratygraficznego. Z powyższych względów, prezentowane wyniki należy traktować w sposób przyczynkowy i wymagający przeprowadzenia dodatkowych badań zmienności lokalnej w innych częściach pola Bełchatów.

EN

Bełchatów lignite deposit is located in the central part of Poland into the tectonic Kleszczów graben. The theme of research was local, horizontal variability of the chosen deposit parameters, geostatisticaly analysed by semivariograms. The base for the researches was results of the specially sampling of the small part the deposit (experimental area with horizontal size 8 x 8 m) located in the central part of Bełchatów deposit. The lignite samples has been annalysed regarding moisture, ash content, calorific value and sulfur content in the as received state. Obtained locale scale variability descriptions of the lignite parameters has been used to the geostatistical modeling variability structures into the bigger, regional parts of the Bełchatów deposit (geologicaly homogeneous areas A1 and C). This enabled us to modify the regional models by specifying semivariograms, especially in small range, smaller than the minimum range between deposit identification grid. Executed analysis didn't reveal any significant improvement of the modeling quality which uses local variability information of the lignite parameters towards the classic modeling which is based on geostatistical regional models extrapolation. With reference to huge variability of perturbance in the Bełchatów deposit and fact that the local horizontal lignite parameters variability research was reduced to the one isolated part of the deposit (experimental area), received results cannot be extrapolated to the whole Bełchatów area. The levels of the local variability of researched parameters can depends on analysed area and stratigraphics horisonts. For this reason presentated results should be treated in contributory way and some confirmation research should be done in the other parts of the Bełchatów area.

5

Evaluation of methane extraction from coal fields

Vasyuchkov Y. F.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2007

|

T. 24, z. 1

575-578

EN

Methane recovery from the coal fields (MRC) is the volume of the pure (100%) methane which is extracted from anything site and containing rocks of the seam. The conception "methane recovery" includes the economical aspect because the recovery of the fuel must be profitable.

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie wydobycia metanu ze złóż węgla. Gaz ten można pozyskać z dowolnego miejsca, w którym występują skały złożowe. Koncepcja pozyskiwania metanu obejmuje aspekt ekonomiczny, ze względu na konieczność zapewnienia opłacalności przedsięwzięcia.

6

Wpływ gęstości sieci rozpoznawczej na dokładność rozpoznania parametru złożowego z uwzględnieniem charakteru jego zmienności

Naworyta W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 7

46-51

PL

W oparciu o informację z sieci otworów rozpoznawczych przeanalizowano zawartość parametrów jakościowych węgla brunatnego - zawartość siarki oraz udział piasku w węglu brunatnym jednego ze złóż eksploatowanych przez KWB Konin. Korzystając z narzędzi geostatystycznych oceniono dokładność szacowania wartości średniej w blokach eksploatacyjnych. Metodą sztucznej eliminacji niektórych otworów w sieci rozpoznawczej przeanalizowano wpływ gęstości sieci na jakość rozpoznania zmienności parametrów złożowych oraz na dokładność szacowania wartości średniej w blokach. Wyniki eksperymentu wykazały duże różnice w dokładności szacowania średniej siarki i piasku. Najbardziej rozrzedzona sieć otworów jest wystarczająca do rozpoznania struktury i szacowania średniej zawartości siarki w blokach o wymiarach 50 x 50 m. W przypadku zawartości piasku, ze względu na zmienność tego parametru, nawet najlepszy wariant sieci nie umożliwia szacowania średniej w blokach 50 x 50 m z błędem mniejszym niż 8%.

EN

Basing on existing borehole net we present analyze of sulphur and sand content in brown coal of one deposit exploited by Open Pit Mine Konin. For assessment of variability of deposit parameters we used geostatistical methods. Basing on variogramms we asset an accuracy of mean estimation using block-kriging. With elimination of some boreholes we analyzed the impact of net density on structure identification quality of deposit parameters and accuracy of their mean prediction in blocks. Effects of experiment show significant differences in the accuracy of mean prediction for both deposit parameters. The thinnest borehole net is good enough for structure recognition of sulphur and for estimation of its mean in square blocks 50 x 50 m. Because of variability of sand content in the brown coal even the best analyzed borehole net is not enough good for estimation of mean in blocks with acceptable kriging standard deviation.

7

Weryfikacja poprawności doboru gęstości sieci otworów rozpoznawczych dla określonego stopnia rozpoznania parametrów złoża z zastosowaniem metod geostatystycznych

Naworyta W., Mazurek S.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 5-6

139-145

PL

Dokładne rozpoznanie zmienności cech złożowych ma kluczowe znaczenie dla procesu sterowania wydobyciem w funkcji jakości strumienia urobionej kopaliny. W przypadku węgla brunatnego (obok wartości opałowej) zawartość siarki oraz piasku w dużym stopniu decydują o jego przydatności do procesu spalania oraz, co jest bardzo ważne, wpływają na jego cenę (ponieważ to zawartość piasku powoduje najczęściej wzrost zawartości popiołu i jednoczesne obniżenie kaloryczności). W pracy zaprezentowano ocenę dokładności szacowania wartości średniej parametrów złożowych w blokach o różnych rozmiarach, z uwzględnieniem ich zmienności rozpoznanej istniejącą siecią otworów. Do realizacji tego celu posłużono się narzędziami geostatystycznymi. Pracę wykonano na podstawie danych z otworów rozpoznawczych wybranych złóż węgla brunatnego KWB Konin w Kleczewie SA. W przypadku zawartości siarki zmienność, struktura oraz stopień jej rozpoznania otworami są wystarczające i upoważniają do określenia metodą krigingu średniej zawartości w blokach 50 x 50m z dużą dokładnością. W odróżnieniu do siarki, zawartość piasku wykazuje dużą zmienność przy znaczącym udziale zmienności lokalnej. Przy szacowaniu średniej zawartości piasku V blokach, w celu uniknięcia ryzyka przekroczenia określonej wartości, należy uwzględnić tolerancję wynikającą z wielkości błędu szacowania średniej.

EN

Exact recognition of variability of a deposit quality is important for steering of the quality of extracted commodity. In the case of lignite next to calorific value, the concentration of sulphur and the content of sand determine its usefulness for burning process and affect its price. We present an assessment of accuracy of deposit parameters estimation regarding the level of recognition of their variability using the existing grid of boreholes. To realize this purpose we used geostatistical tools. The work was done using the data of boreholes from chosen lignite deposits in lignite mine "Konin" S.A. In the case of sulphur content, the variability, the structure and the degree of recognition with boreholes are sufficient and may be used to determine mean content of S in 50 x 50 m blocks with high accuracy. On the contrary, sand content exhibits higher variability with a considerable share of nugget variance. In order to avoid a risk of exceeding definite value when estimating the sand content in blocks it is necessary to consider a tolerance resulting from the error of mean value assessment.

8

Analiza składu litologicznego nadkładu złoża węgla brunatnego Radomierzyce wraz z oceną warunków zalegania i eksploatacji

Nowak A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 7

56-60

PL

Obowiązujące reguły rynku kapitalistycznego oraz, zyskująca coraz bardziej na znaczeniu, ochrona środowiska naturalnego determinują konieczność kompleksowego zagospodarowania złóż węgli brunatnych. Budujące nadkład utwory litologiczne mogą, po spełnieniu określonych wymagań geologicznych, jakościowych i technologicznych, zostać wykorzystane jako kopalina towarzysząca. W artykule przedstawiono charakterystykę nadkładu złoża węgla brunatnego Radomierzyce. Na podstawie utworzonej bazy danych geologicznych oraz modelu wyrobiska docelowego, przy wykorzystaniu narzędzi projektowania geologiczno-górniczego wyodrębniono skały ilaste predysponujące do uznania za kopalinę towarzyszącą. Analiza kart otworów wiertniczych pozwoliła na wyodrębnienie 5 typów tych utworów. Zbadano zmienność ich miąższości w profilu pionowym oraz w kompleksach litostratygraficznych.

EN

Legally binding regulations of capitalist market and environmental protection gaining in importance determine the need to develop brown coal deposits comprehensively. Lithologic structures creating overburden can be utilized as accompanying mineral, provided that they meet certain geological requirements. Characteristics of overburden of Radomierzyce brown coal deposit have been presented in the article. The argillaceous rocks suitable to be recognized as accompanying mineral have been marked using geological and mining design tools. This work has been carried out on the basis of created database of geological data and a model of ultimate excavation. Analysis of boreholes' documentation allowed to mark 5 types of these holes. Variability of their thickness in vertical profile and in lithostratigraphic complexes has been studied.

9

Analiza i modelowanie danych geologicznych oraz koncepcja zagospodarowania perspektywicznego złoża węgla brunatnego Radomierzyce z wykorzystaniem narzędzi projektowania geologiczno-górniczego

Nowak A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 7

87-93

PL

Przedstawiono opis prac zrealizowanych w 2007 r., w ramach projektu Foresight pt,, Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobycia i przetwórstwa węgla brunatnego" w zakresie możliwości zagospodarowania złoża węgla brunatnego Radomierzyce. W nawiązaniu do zebranych danych z kart wierceń dokumentujących złoże i dostępnych publikacji opracowano cyfrową bazę danych geologicznych. Odpowiednio zakodowane dane poddane zostały, przy wykorzystaniu programu Datamine Studio, procesom walidacji. Na podstawie cyfrowego modelu złoża wykreślono nową granicę bilansowości - zgodną z obecnie obowiązującymi kryteriami. W oparciu o opracowany model geologiczno-inżynierski złoża okonturowano jego zasoby przemysłowe i opracowano cztery warianty eksploatacji. W ostatniej części publikacji przedstawiono wyniki oszacowań eksploatacyjnych w obrębie zaproponowanych modeli wyrobisk docelowych oraz harmonogramy ich wydobycia.

EN

Description of works carried out in 2007 in the framework of Foresight project titled "Scenarios of technological development of brown coal mining and processing industry" concerning possibilities of development of Radomierzyce brown coal deposit has been presented. In reference to data gathered from the boreholes' documentation and accessible publications a digital database of geological data has been created. Encrypted data has been validated with Datamine Studio program. On the basis of digital model of brown coal bed a new boundary of deposit with balance values has been drawn in accordance with currently binding criteria. Basing on created geological-engineering model of the deposit, its industrial resources have been outlined and four variants of exploitation have been elaborated. Results of exploitation calculations and schedules of mining in the range of proposed models of ultimate excavations have been displayed in final part of publication.

10

Appraisal of coalbed methane recovery from coal fields

Vasyuchkov Y.F., Vasyuchkov M.Yu.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2004

|

R. 21/1

423-427

EN

Forms of coalbed methane content into coal seams are discussed in the article and determination of "coalbed methane extraction value" is given. The technical characterization of modern intensification methods for methane recovery is cited. An appraisal of coalbed methane recovery from a coal field consists of the "methane-extraction area" into the coal seams calculation and the methane recovery appraisals as its function are presented. The successive steps for appraisal of the coalbed methane recovery from the coal field and calculation scheme are cited in the article. The method of the methane recovery appraisal may be used for complex utilization of the methane content coal field as a source of both mineral and gas fuels with a great commercial effect.

PL

W artykule omówiono formy metanu zawartego w złożach węgla oraz określono "wartość wydobywczą" metanu. Scharakteryzowano nowoczesne metody intensyfikacji wydobycia metanu. Ocena wydobycia metanu zawartego w złożach węgla objęła obliczenia dla złoża węgla w "obszarze wydobycia metanu" i co za tym idzie, szacunek produkcji metanu. Następnie omówiono kolejne kroki oceny produkcji metanu na podstawie danych terenowych i obliczeń. Metoda oceny produkcji metanu może być też użyta w złożonych sytuacjach złożowych do oceny wielkości opłacalnych ekonomicznie zasobów mineralnych.

11

Znaczenie prób bruzdowych przy dokumentowaniu złoża węgla brunatnego "Bełchatów"

Frankowski R., Specylak-Skrzypecka J., Ślusarczyk G.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2004

|

R. 46, nr 3/4

114-119

PL

Szczegółowe rozpoznanie budowy geologicznej złoża węgla brunatnego "Bełchatów" warunkuje bezpieczne prowadzenie robót górniczych. W artykule przedstawiono znaczenie prób bruzdowych węgla pobieranych na skarpach roboczych Odkrywki Bełchatów. Są one istotnym elementem dokładniejszego rozpoznawania złoża, dla krótkookresowych planów eksploatacji. Plany pracy koparek tworzone zarówno w oparciu o informacje zawarte w otworach wiertniczych jak i równocześnie z prób bruzdowych węgla, pozwalają na uzyskiwanie wiarygodniej szych wyników obliczeń, zwłaszcza w stosunku do ilości i jakości parametrów rozliczanych mas.

EN

Detailed recognition of "Bełchatów " deposit geological construction is essential for safe mining operation. Paper presents importance of lignite groove samples collected on the pit slopes for more detailed deposit recognition and short-term mining plans construction. Excavator work plans are created on the base of information derived from bore holes as well as from lignite groove samples, which allows obtaining more reliable results, especially with respect to quantity, quality, and working parameters.

12

Warunki geotermiczne złoża węgla KWK „Silesia”

Kędzior S.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2001

|

R. 40, nr 5

71-76

PL

Artykuł przedstawia analizę rozkładu temperatur skał w obszarze kopalń Silesia. Przeanalizowano zmienność pionową na podstawie danych temperatur z otworów wiertniczych, oraz poziomą w czterech płaszczyznach: -250, -500, -7500 i –1000 m npm, na podstawie pomiarów temperatur w otworach i wyrobiskach kopalnianych. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, iż głównym czynnikiem wpływającym na rozkład temperatur w obszarze badań jest równoleżnikowa dyslokacja Bzie-Czechowice. Temperatury skał wzrastają w jej kierunku. Na podstawie wcześniejszych badań można ją traktować jako strefę o wysokiej wartości generacji ciepła radiogenicznego. Innym czynnikiem wspomagającym wzrost temperatur w kierunku dyslokacji jest niska przewodność cieplna pakietu iłowcowo-mułowcowego, oraz miąższego ilastego nadkładu mioceńskiego. Wyniki badań przedstawione w niniejszym artykule mogą stanowić podstawę do obliczenia zasobów energii geotermalnej w obszarze kopalni z uwzględnieniem czynnika tektonicznego. Stwarza to możliwości eksploatacji naturalnej energii cieplnej wnętrza Ziemi przez kopalnię Silesia.

EN

The paper presents analysis of rock temperature distribution in area of Silesia coal-mine. Basing on temperature datas from bore-holes, the vertical changeability was analysed. Basing on temperature datas from bore-holes and underground mine excavations, the horizontal changeability was analysed in four levels above sea: -250, -500, -750 and -1000 m. The obtained results shows, that the main factor influencing on the temperature distribution is parallel (of latitude) Bzie-Czechowice dislocation in investigated area. Basing on the previous investigation results, Bzie-Czechowice fault can be treated as a zone of high value of radiogenic heat generation. The other factors which have an effect on rise temperature to dislocation direction are low thermal conductivity of siltstone and claystone rock-pack and also high thickness of Miocene clay cover stratas. The investigation results presented in this paper can be base for calculation of geothermal energy resources in Silesia coal mine area with tectonic factor regard. The Silesia coalmine has a possibility of geothermal energy mining .