Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  złoże kopalin
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
This article discusses regulations on the management of rock mass resources more broadly than previous literature in this area. Significant changes in the directions of globalization development as well as the transformations and disruptions of existing raw-material supply chains and changes in their structure call for verification of and changes in regulations on raw-material management in individual countries, not only in the UE. The article examines the current EU regulations and their amendments in Poland. The article presents problems that have arisen during works on the necessary regulatory reform of the following policies: development, spatial (land-use), raw material, geology and mining, environmental protection, and waste and water management. The article shows that strategies, policies, and regulations prepared simultaneously, which were to be correlated with the horizontally integrated National Development Concept, are not. This should effectively enhance the country’s raw-material security. Deficiencies have been highlighted both in assumptions and procedures adopted in developing said documents. The author also emphasizes the need to balance competing values and make necessary choices when specific solutions affect at least two competitive areas, e.g. mineral deposits vs. water, farmlands or woodlands, critical infrastructure, housing, investment in the defense sector. The need is highlighted to rationally and sustainably manage resources and country space, to protect and explore them, and plan their management. The author justifies the need for a new Act of the Code status -that comprehensively and consistently regulates both the management of rock mass resources and land and water resources, and the country space management.
PL
Artykuł obejmuje ocenę regulacji gospodarowania zasobami górotworu w szerszym zakresie niż to dotychczas w literaturze przedmiotu miało miejsce. Istotne zmiany w kierunkach globalizacji i przekształcanie oraz zrywanie się dotychczasowych łańcuchów dostaw surowców, zmiany ich struktury, wymagają weryfikacji, zmian regulacji gospodarki surowcowej w poszczególnych krajach, nie tylko w Unii Europejskiej. W artykule zajęto się aktualnymi regulacjami w UE oraz ich zmianami w Polsce. W artykule przedstawiono problemy pojawiające się w toku prac nad konieczną reformą regulacji dotyczących m.in. polityki rozwoju, zagospodarowania przestrzennego, polityki surowcowej, geologii i górnictwa, ochrony środowiska oraz gospodarki odpadami i wodami. Wykazano, że równolegle przygotowywane nowe strategie, polityki i regulacje, powinny być skorelowane z nową, horyzontalnie zintegrowaną Koncepcją Rozwoju Kraju, czego brak. Powinno to wpływać na skuteczne zabezpieczanie bezpieczeństwa surowcowego kraju. Przedstawiono błędy, zarówno w założeniach, jak i procedurach przyjmowania tych dokumentów. Autor porusza także istotny problem konieczności wyważania konkurencyjnych wartości i dokonywania koniecznych wyborów w sytuacji konieczności jednoczesnego zastosowania danej regulacji do dwu konkurujących celów, np. złoża kopalin vs. wody, grunty rolne czy leśne, infrastruktura krytyczna, domy mieszkalne, inwestycje w sektor obronny. Autor wykazuje niezbędność zachowania racjonalnej, zrównoważonej gospodarki zasobami, przestrzenią kraju, ich ochrony, rozpoznawania oraz planowania gospodarowania nimi. Autor uzasadnia potrzebę przygotowania zupełnie nowej ustawy o randze kodeksu, kompleksowo i spójnie regulującej gospodarowanie zasobami górotworu, gruntami i wodami, ale też przestrzenią.
PL
Celem artykułu jest pokazanie kopalin regionu suwalsko-augustowskiego jakimi są rudy żelaza, głazy, piaski i żwiry, kred jeziorne, torfy i kopaliny ilaste na tle uwarunkowań geologicznych i środowiskowych. Baza surowcowa kopalin skalnych jest i mało zróżnicowana. Dominują piaski i żwiry, których udokumentowane zasoby stanowią blisko połową zasobów województwa podlaskiego. Pozostałe kopaliny mają podrzędne znaczenie. Charakterystyczna dla tego regionu jest duża konfliktowość sozologiczna złóż, wynikająca głównie z objęcia ich fragmentów różnymi formami prawnej ochrony przyrody i krajobrazu, lasów, wód powierzchniowych i podziemnych. Konflikty te rzutują w istotny sposób na możliwość swobodnego rozwoju wydobycia kopalin skalnych, eksploatowanych metodami odkrywkowymi. Prezentowana praca zawiera omówienie tych wielowątkowych uwarunkowań na tle specyfiki regionu.
EN
The paper presents mineral resources of Suwałki - Augustów region, namely: iron ores, aggregates (boulders, sands, gravels), lacustrine chalk, peat and clay deposits, and their geologic and environmental conditioning. The region is characterized by rather undiversified raw materials, among which sand and gravel are the most crucial. Their documented resources stand for almost a half of the total resources of the Podlaskie province. Other exploited raw materials are of secondary importance. The discussed area is to a far extent sozologically conflictual, because the extensive terrains in the region are under a legal protection of nature and landscape, forests and surface or underground waters. The conflicts of interest have an adverse impact on possibility of open-pit mining and quarrying. The paper discusses these issues in manifold context.
PL
Jak wskazywał raport opracowany w 2008 r. przez Wyższy Urząd Górniczy, około 45% pozyskania kopaliny w latach 2002-2007 odbywało się w sposób niekoncesjonowany. Mając na względzie alarmujące dane o tym zjawisku w roku 2012, brak jest podstaw do przyjęcia, że wskaźnik ten uległ wyraźnej poprawie. Liberalizacja przepisów ustawy PGG, jak się wydaje, nie przyniosła tu oczekiwanych rezultatów. Artykuł omawia dwa przypadki nielegalnego pozyskania kopaliny: działalność prowadzoną z rażącym naruszeniem warunków koncesji oraz eksploatację bez wymaganej koncesji, opisuje problemy wynikające z postępowań administracyjnych.
PL
Budowa zbiornika „Racibórz Dolny” to ważne przedsięwzięcie dla producentów kruszyw, dające nadzieję na ożywienie lokalnego rynku (o czym była mowa w nr 2/2013). Jednocześnie jednak stworzenie suchego polderu w części doliny Odry spowoduje powstanie ograniczeń dla wydobywania kruszyw w późniejszym okresie. Ograniczenia te stanowią przykład wyzwań, z jakimi uporać się muszą przedsiębiorcy górniczy podejmujący wydobycie w obrębie lub w pobliżu takich obiektów. Artykuł opisuje warunki eksploatacji kopalin w obrębie Zbiornika Racibórz Dolny, przedstawia zgody administracyjne dla eksploatacji kopalin w obrębie sztucznych zbiorników wodnych i budowli przeciwpowodziowych.
PL
Rozwój urbanizacji oraz rozszerzanie się obszarów obejmowanych różnymi, coraz bardziej restrykcyjnymi formami ochrony przyrody, to przyczyna narastających konfliktów dotyczących zagospodarowania terenu. Szczególnie dotkliwe jest to w przypadku ograniczeń związanych z gospodarczym wykorzystaniem złóż kopalin, których zasoby w znakomitej większości są nieodnawialne i nierównomiernie rozmieszczone. W pierwszej części artykułu omówiono ograniczenia wynikające z zabudowy terenu, obecności trwałej infrastruktury, związane z ochroną środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych. Przedstawiono problem własności terenu, na którym udokumentowano złoża oraz kwestie dostępności komunikacyjnej i odległości od rynków zbytu. W drugiej części opisano koncepcje ochrony zasobów kopalnych.
PL
Województwo podkarpackie zajmuje 17,9 tys. km², co stanowi około 5,5% powierzchni kraju. Zamieszkuje je ponad 2,1 min ludności, a średnia gęstość zaludnienia wynosi 118 mieszkańców na km:. Stopień urbanizacji jest najniższy w kraju - 41 %. Omawiany region odznacza się wysokimi walorami środowiska przyrodniczego: dużymi, zwartymi kompleksami naturalnych lasów, bogatą florą i fauną, pięknymi krajobrazami, znacznymi zasobami wód powierzchniowych i podziemnych (główne zbiorniki wód podziemnych), użytków rolnych, a także bogatym dziedzictwem kulturalnym. Najbardziej cenne przyrodniczo fragmenty województwa (około 47,6% jego powierzchni) są objęte różnymi formami prawnej ochrony. Województwo dysponuje zasobami różnych kopalin: ropy naftowej, gazu ziemnego, siarki rodzimej oraz znaczną bazą zasobową kopalin skalnych: kamieni budowlanych i drogowych (głównie piaskowców), kopalin okruchowych (piaski i żwiry) oraz ilastych ceramiki budowlanej. Są one (poza złożami węglowodorów) eksploatowane metodami odkrywkowymi. Konieczność ochrony środowiska przyrodniczego oraz wzrost zabudowy i infrastruktury terenu powoduje narastanie konfliktów związanych z możliwością zagospodarowania złóż. Przedstawienie tych uwarunkowań i trudności na tle ogólnej charakterystyki regionu, stanowiło główny cel artykułu.
EN
The Podkarpackie Voivodship covers 17,9 thousand sq km of area which is 5,5% of Poland's. It has a population about 2,1 million with 118 people per sq km. The urbanization ratio is about 41 %. This region characterized by outstanding nature values: big natural forest complexes, rich flora and fauna, beautiful landscape, main ground water reservoirs, significant agricultural areas, as well as culture heritage. The most valuable elements of the nature (about 47,6% of the total area), have been covered by various forms of legal protection. The region is rich in mineral resources like: crude oil, natural gas, native sulphur and several industrial rock minerals like: ceramic (brick) clays, natural aggregate, road and building stones (mainly sandstone), diatomite and gypsum. Some of them were mined for the long time by using the opencast methods. Nature protection and growth of housing and infrastructure causes numerous conflicts between mining and spatial planning. Presentation of this conditioning of the management of mineral deposits was the aim of presented paper. They have been shown on the background of general description of the region.
PL
Międzynarodowa, ramowa klasyfikacja zasobów złóż kopalin (UNFC), opracowana w ramach działalności Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (UNECE) umożliwia porównywanie według jednolitych zasad różnych istniejących klasyfikacji oraz jednolite przedstawianie informacji o zasobach złóż kopalin, różnie w nich ujmowanych. Jej stosowanie jest zalecane przez Komisję Ekonomiczno-Socjalną (ECOSOC) ONZ (Rezolucja plenarnego posiedzenia ECOSOC 2004/233 z 18.07.2004). W klasyfikacji UNFC wyróżnia się kategorie zasobów na podstawie trzech kryteriów: oceny gospodarczej (oś E - economic), stopnia zawansowania zagospodarowania złoża (oś F - feasibility) i stopnia geologicznego zbadania złoża (oś G - geological). Uwzględniając zróżnicowanie ich ocen dzieli zasoby na klasy oznaczane trójcyfrowymi symbolami przypisanymi kategoriom E, F, G. Klasyfikacja polska opiera się na podobnych zasadach jak klasyfikacje międzynarodowe i przy pewnych założeniach można znaleźć właściwe ich odpowiedniki w UNFC. Istotną różnicę stanowi sposób podawania informacji o wzajemnej relacji wyróżnianych rodzajów (klas) zasobów: hierarchiczny w polskiej i komplementarny w międzynarodowych (UNFC, CRIRSCO, PRMS). W bilansie zasobów w myśl zasad klasyfikacji międzynarodowych powinny być podawane informacje odrębnie o zasobach przemysłowych, nieprzemysłowych oraz bilansowych nie objętych kwalifikacją do przemysłowych.
EN
United Nations Framework Classification of fossil energy and mineral resources (UNFC) formulated within UN Economic Commission of Europe allows comparison of varied used national and institutional classifications and present resources data in uniform manner. Its applications recommended bay UN Economic and Social Commission (ECOSOC resolution 2004/233). In the UNFC resources are classified on the basis of three criteria: economic and social viability E, feasibility status F and geological assurance G. Each of them is categorized using numerical coding system. The combinations of particular categories forms classes of resources designed by three digit symbol representing EFG categories respectively. Polish classification is based on similar rules as UNFC and with some assumptions respective classes of UNFC can be found. The substantial difference is the mode of presentation of resources and reserves data: hierarchical in the polish classification and complementary in UNFC (as well CRIRSCO and PRMS). In polish resources inventory according to international rules should be presented separately: industrial, not industrial resources and supposed economic (balance) resources not subdivided to industrial and not industrial.
PL
Rozwój urbanizacji oraz rozszerzanie się obszarów obejmowanych różnymi, coraz bardziej restrykcyjnymi formami ochrony przyrody, głównie przyrody ożywionej i krajobrazu, jest przyczyną narastających konfliktów związanych z zagospodarowaniem terenu. Szczególnie dotkliwe jest to w przypadku ograniczeń związanych z gospodarczym wykorzystaniem złóż kopalin, których zasoby w znakomitej większości są nieodnawialne i nierównomiernie rozmieszczone. Ograniczenia dotyczą przede wszystkim terenów, na których udokumentowano już złoża kopalin, ale w szerszym kontekście problem ten odnosi się również do obszarów rokujących perspektywy surowcowe, tzw. prognostycznych lub perspektywicznych. Presja na inne, niezwiązane z wydobyciem kopalin formy zagospodarowania takich terenów narasta, ograniczając drastycznie ich dostępność. W artykule opisano ograniczenia związane z zabudową terenu, ochroną środowiska, wodami podziemnymi, własnością terenu i dostępnością komunikacyjną.
PL
W artykule opisano aktualny stan górnictwa kopalin pospolitych oraz dokonano analizy i podsumowania problemów związanych z nadzorem górniczym nad odkrywkowymi zakładami górniczymi wydobywającymi kopaliny pospolite na terenie całego kraju. Poruszono tutaj również zagadnienie bezprawnego wydobywania kopalin (tzw. nielegalna eksploatacja) oraz współpracy organów nadzoru górniczego i organów koncesyjnych w aspekcie zwalczania tego zjawiska.
EN
Paper describes the current state of mining common minerals and presents analysis and summary of problems related with mining supervision on the open cast mines excavating useful minerals in the entire country area. It raises the problem of illegal excavation works (so called "illegal exploitation") as well as the cooperation of mining control bodies and concession bodies in the aspect of fighting with this phenomenon.
PL
Podczas wykonywania geologicznych prac rozpoznawczych oraz projektowania eksploatacji złóż powstaje wiele granic. Są one zwykle tworzone w nawiązaniu do istniejących granic własności i użytkowania terenu. Bardzo ważne są zawsze wzajemne relacje pomiędzy granicami złoża i granicami obszaru górniczego, a w przypadku małych złóż kopalin pospolitych bywają decydujące dla prawidłowej gospodarki złożem. Razem kształtują podstawowe warunki funkcjonowania kopalni. Jest zatem oczywiste, że definicje i wynikające z przepisów zasady tworzenia granic złoża i obszaru górniczego mają podstawowe znaczenie. W codziennej praktyce podobnie duże znaczenie mają nieformalne definicje i wymagania, arbitralnie narzucane przez organy nadzoru geologicznego i górniczego. W pracy zwrócono uwagę na istnienie dużego pola dowolności w wyznaczaniu granic złoża i obszaru górniczego wynikającego z definicji i innych przepisów oraz na konieczność akceptacji, tej swobody lub uzupełnienia definicji obszaru górniczego. Przedstawione analizy i wnioski dotyczą głównie małych i średnich złóż kopalin pospolitych; kruszywa naturalnego, surowców ilastych ceramiki budowlanej i kredy jeziornej, chociaż niektóre mogą mieć szersze znaczenie.
EN
During geological exploration and design of deposits mining plans a lot of boundaries are defined. They are reflecting existing property rights and land development forms. Very important are mutual relationships between deposit and mining area boundaries and in case of small deposits of basic resources, they are decisive for proper deposit management. They are creating basic constraints to mining operations. Therefore, there is obvious that definitions and resulting from regulations rules for deposit and mining area boundary definitions have fundamental importance. In everyday practice, similarly important are informal definitions and requirements, which are arbitrary imposed by geological and mining overseeing authorities. Paper brings into focus existence of wide field of flexibility in defining deposit, and mining area, boundaries resulting from definitions and other regulations and necessity of that freedom acceptance or legal supplementation of mining area definition. Presented analyses and conclusions are related mostly to small and medium sized deposits of basic resources (natural aggregates, clays, lake chalk, which is some time could have much larger importance).
11
Content available remote Szacowanie zasobów złóż z wykorzystaniem metod geostatystycznych
PL
Przedstawiono sposoby wykorzystania procedur geostatystycznych w szacowaniu zasobów. Zwrócono uwagę na korzyści wynikające z ich stosowania przy dokumentowaniu złóż. Wskazano na potrzebę głębszego analizowania struktury zmienności złoża i uwzględniania anizotropii oraz niejednorodności w szacowaniu zasobów. Metody geostatystyczne dzięki swym zaletom powinny być powszechnie wykorzystywane przy dokumentowaniu złóż i stosowane do sporządzania map izoliniowych parametrów złożowych, wyznaczania granic złoża, obliczania zasobów i weryfikacji kategorii ich rozpoznania.
EN
The use of geostatistical procedures in mineral deposit estimation have been presented. Attention has been paid to the advantages gained in elaboration of geological data. It has been emphasized that the variability structure of mineral deposit parameters should be analysed more deeply and their anisotropy and nonhomogenity should be taken into account during reserves estimation. Geostatistical methods should be more widely used in elaboration of geological data and applied in creating of contour maps of deposit parameters, delimitation of a deposit, mineral reserves calculation and verification of their assurance category.
PL
Zaprezentowano problem własności złóż kopalin w ujęciu historycznym. Przeprowadzono dyskusję przepisów polskiego prawa geologicznego i górniczego określających własność złóż kopalin. Porównano te przepisy z obowiązującymi obecnie odpowiednimi regulacjami prawnymi w państwach z rozwiniętym górnictwem. Wskazano na implikacje polskich przepisów w dostępie do złóż kopalin, a szczególnie na skutki formalnoprawne i finansowe dla działalności górniczej.
EN
Paper presents problem of mining rights in historical, outline. Discussion on Polish Geological and Mining Law determining mining rights is given. Local regulations are compared with those in countries with developed mining industries. Implications of Polish regulations on access to deposits, especially legal and financial environment for conducting mining operations.
PL
Przedstawiono pięćdziesięcioletnią historię rozpoznania złoża Barcin - Piechcin - Pakość. Wyniki wszystkich etapów rozpoznania wykorzystano do opracowania dokumentacji kompleksowej złoża, w której przedstawiono model budowy złoża i omówiono przydatność kopaliny dla różnych gałęzi przemysłu. Na podstawie wyników badań chemicznych stworzono bazę danych, która umożliwiła skonstruowanie modelu blokowego złoża. Wobec uznania za mało wiarygodne danych z lat sześćdziesiątych, przeprowadzono ich weryfikację, powtarzając 10wierceń z roku 1962 i porównując obecnie stwierdzone parametry surowca z wówczas określonymi. Skorygowane wielkości pozwoliły na wiarygodne oszacowanie jakości kopaliny przeznaczonej do wydobycia w okresie najbliższych 30 lat.
EN
Report presents history of the geological exploration of the Barcin - Piechcin - Pakość limestone deposit during last fifty years. Results of this exploration were described in the complete geological reports including geological model of the deposits, qualification of several parts of rock massif as source of raw materials for different manufacturing, and preparation of databases of their chemical parameters. Such database was used for preparing of the block model of deposit. Because the set of geological data collected in 60-ties was called in question, verification procedure took place: (en drill holes originally drilled in 1962 were repeated and recent determined data were compared with old ones. In the result, database was corrected, and block model was establishing a good ground for the plans of quarrying at next thirty years.
14
Content available remote Prawo własności złóż kopalin - problem nierozwiązywalny?
PL
We wszystkich normach prawnych dotyczących geologii i górnictwa, przygotowanych i obowiązujących w powojennym okresie historii Polski, problem prawa własności złóż kopalin był pomijany lub traktowany marginalnie. Wyjątkiem był krótki okres w latach 1991 - 1994, kiedy te sprawy zostały uregulowane w sposób jednoznaczny. Obecnie obowiązujący stan prawny prawo własności złóż definiuje w sposób zawiły, niekompletny i wieloznaczny. W interesie państwa jest dokonanie zmiany tego stanu, którego istnienie skutkuje stratami dla Skarbu Państwa. Dokonany przegląd aktów prawnych funkcjonujących w Polsce w okresie od XIX w. do chwili obecnej wykazuje istnienie różnych rozwiązań regulujących prawo własności złóż kopalin dostosowanych do różnych systemów społeczno-gospodarczych. Niektóre z tych rozwiązań mogłyby być inspiracją do współczesnego rozwiązania tego problemu w sposób adekwatny do obecnej rzeczywistości.
EN
In this the all legal acts relating geology and mining issued and valid in the post war history of Poland the problem of property rights to mineral deposits were not discussed or presented in unsatisfactory manner. Only during the short period between 1991 to 1994 they are presented in unambiguous way. Since 1994 valid legal acts defines in intricate, unclear and uncompleted manner the rights of deposits property. Their change should be in the interest of State to make clear the status mineral deposits as a part of State Treasury, which now is exposed to losses. In the legal acts valid in Poland since the XIX century, the deposits property rights were varied according to the varying socio-economic systems. Some of the former regulations could be recently considered.
15
Content available remote Modele miąższościowe złóż
PL
Artykuł przedstawia wyniki analizy miąższości złóż pokładowych obliczonych w modelach miąższościowych, które służyły m. in. do szacowania ilości zasobów. W trakcie analizowania modeli wybranych 10 złóż pokładowych i wyliczonych w nich średnich parametrów pokładu, stwierdzono że w modelach numerycznych uzyskuje się średnio niższe wartości miąższości, niż te które obliczano metodą średniej arytmetycznej z danych otworowych, które służą do przedstawienia charakterystyki geologicznej złóż. Wynika to stąd, że w przypadku obliczania średniej miąższości na podstawie danych z punktów rozpoznawczych nie są dostatecznie reprezentowane partie przykonturowe złoża. W konsekwencji zasoby obliczone metodą średniej arytmetycznej mogą być wyższe od obliczonych na podstawie modeli numerycznych. W przypadku posługiwania się miąższością średnią jako parametrem opisującym złoże musi być brany pod uwagę sposób jej określenia.
EN
The good estimation of average thickness of deposit is very important for evaluation of resources of the deposit. Commonly, the average thickness of layer is estimated by calculation the arithmetical mean of values measured in exploration points (e.g. bore holes and places of direct thickness measured). Computer methods allow modelling the distribution of deposit parameters over the deposit area and obtain numerical thickness model. Such model consists of a grid of interpolation points. For each point the thickness value is interpolated from existing measured data registered in the surrounding area of selected radius. For 10 selected deposits it was found that average interpolated thickness value is lower than one calculated as arithmetical mean of direct measurements in exploration data points. It is due to the insufficient representation in the latest set, the data from the border zones of deposit where the thickness decreases. Such phenomena should be considered both in reserve calculation and use of average thickness data in mine planning.
PL
Artykuł zawiera analizę przepisów prawa odnośnie własności złóż kopalin, uwzględniając regulacje zawarte w Kodeksie Cywilnym w zakresie własności nieruchomości gruntowej. Na tle tej analizy autor przedstawia niektóre propozycje nowych rozwiązań, zgłaszane w trakcie prac Sejmu RP nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. Sformułowano polemiczne wnioski dotyczące tych propozycji.
EN
This article covers an analysis of the regulations regarding the ownership of mineral deposits, with taking into account the regulations of the Civil Code pertaining to the real estate owner-ship. With the analysis as a background, the author presents some of the propositions of the new solutions raised in the course of debates in the Polish parliament on the Bill of changing the Act "The Mining and Geolo
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.