Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  złoże Bełchatów
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Trzeciorzędową formację brunatnowęglową w Bełchatowie, obok węgla, budują skały plastyczne, słabo zwięzłe oraz luźne. Ze względu na swoje parametry fizyko-mechaniczne nie stwarzają problemów eksploatacyjnych. Miejscami w ich obrębie pojawiają się odmiany skał o odmiennym charakterze litologicznym i właściwościach fizyko-mechanicznych, powodujących trudności podczas urabiania skał nadkładu. Zalicza się do nich wapienie mezozoiczne, piaskowce i zlepieńce trzeciorzędowe oraz czwartorzędowe żelaziste skały okruchowe. W artykule dokonano charakterystyki litologicznej oraz podano wartości podstawowych parametrów fizyko-mechanicznych tych skał. Są one podstawą klasyfikacji geologiczno-inżynierskiej oraz decydują o ich trudnourabialności. Omówiono również możliwości ich surowcowego wykorzystania.
EN
The Tertiary lignite formations in the Bełchatów deposit, along with coal, are built of plastic, weakly compact and loose rocks. Their physical and mechanical parameters, don’t pose operational problems. However, varieties of a different lithological character and physical-mechanical properties rocks, causing difficulties when mining the overburden rocks, appear within them. These include: Mesozoic limestones, Tertiary sandstones and conglomerates, as well as Quaternary iron feldspar rocks. The article features a lithological characterization as well as values of basic physico-mechanical parameters. They form the basis of the geological engineering classification and decide about their difficult workability. The possibilities of their raw material utilization were also discussed.
PL
W artykule przedstawiono rezultaty badań mioceńskiej kredy jeziornej ze złoża węgla brunatnego Bełchatów i czwartorzędowej kredy piszącej ze złoża Mielnik nad Bugiem. Charakter mineralogiczno-petrograficzny, wysoka zawartość CaCO3, rozbudowana porowatość i rozwinięta powierzchnia właściwa wskazują, że badane surowce reprezentują materiał o wysokiej aktywności chemicznej. Ocena zdolności sorpcyjnych kredy jeziornej i piszącej względem SO2 dokonana na podstawie wyznaczonych wartości wskaźników sorpcji bezwzględnej i reaktywności wskazuje, że skały te można traktować jako potencjalne sorbenty SO2 do zastosowania w technologii spalania fluidalnego.
EN
The article presents the results of studies of the Miocene lacustrine chalk from the Bełchatów lignite deposit, and quaternary chalkstone from the Mielnik deposit from the Bug River. The mineralogical and petrographic features, high CaCO3 content, developed porosity and specific surface area indicate that the tested rocks represent high chemical activity material. The evaluation of the SO2 sorption capacity of lacustrine chalk and chalkstone conducted on the basis of absolute sorption and reactivity indices shows that these rocks can be considered as potential SO2 sorbents in the fluidized bed combustion technology.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań mineralogicznych, chemicznych, fizykochemicznych i fizykomechanicznych wapieni jurajskich pochodzących z podłoża węgla brunatnego w złożu „Bełchatów” (południowy brzeg Rowu Kleszczowa w Polu „Szczerców”). Celem badań było wykazanie przydatności tych kopalin do wytwarzania sorbentów wykorzystywanych w technologiach ograniczania emisji SO2 stosowanych w przemyśle energetycznym. Rezultaty badań dowiodły, że badane wapienie można traktować jako wysokiej klasy sorbenty SO2 wykorzystywane zarówno w mokrych jak i suchych technologiach odsiarczania, w tym także w paleniskach fluidalnych. Dotychczasowy stan rozpoznania wapieni jest wystarczający dla wiarygodnej oceny parametrów odpowiedzialnych za właściwości sorpcyjne w wyznaczonej umownie przestrzeni badań ale niewystarczający dla skonstruowania w pełni poprawnego modelu 3D.
EN
The paper presents the results of mineralogical, chemical, physico-chemical and physico-mechanical properties of the Jurassic limestone from the „Bełchatów” lignite substrate (south shore of Kleszczów Rift Valley in the „Szczerców” opencast). The aim of the research was to prove the usefulness of these rocks to produce the sorbents used in the power industry to reduce emissions of SO2 of the power industry. The research results shown that the limestone may be treated as a high SO2 sorbents used in both wet and dry desulfurization technologies including the fluidised bed. The current state of exploration of limestone is sufficient for a reliable assessment of the parameters responsible for the sorption capacity in the designated research space but not enough to construct the fully correct 3D model.
PL
Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia związane z wykorzystaniem oraz osuszaniem węgla brunatnego dla potrzeb przemysłu energetycznego. Badania eksperymentalne przeprowadzono dla próbek węgla ze złoża Bełchatów suszonych w przegrzanej parze wodnej w zakresie temperatur 110 -170 [°C] pod ciśnieniem atmosferycznym. Pomiary obejmowały zmiany wagi, rozkład profilu temperatur oraz zmiany struktury próbki. Kinetykę zjawiska opisano w formie krzywych suszenia oraz zależności szybkości suszenia i profilu temperatur od czasu, na podstawie których wyróżniono charakterystyczne fazy procesu. Charakterystyki suszenia wyznaczone w eksperymencie są niezbędne do zaprojektowania efektywnego przemysłowego systemu osuszania węgla umożliwiającego wykorzystanie ciepła utajonego zawartego w odparowanej z węgla wodzie.
EN
This paper presents selected issues related to the use and drying of the lignite for the energy industry. Experimental investigations were conducted for the lignite samples from Belchatow lignite mine, which were dried in a superheated steam in the temperature range 110 -170 [°C] and atmospheric pressure. Each experiment included measurements of the changes of weight, the temperature profile distribution and changes in the structure of the sample. The kinetics of the process was described in the form of the functions of weight, drying speed and temperatures in correlation with time, which were used to distinguish the characteristic stages of the drying process. Drying characteristics derived in the experiment are essential for designing an effective industrial coal drying system, which allows for using of the latent heat contained in the water evaporated from the coal.
PL
Energetyczne przetwórstwo węgla związane jest z emisja do atmosfery wielu związków mających negatywny wpływ na środowisko. W celu ograniczenia emisji konieczne jest prowadzenie systematycznych badań jakości węgla. Tego typu analizy, poza oznaczaniem standardowych parmetrów fizykochemicznych węgla powinny objąć również badania zawartości Cd, Pb i Hg, pierwistaków szczególne uciążliwych dla środowiska.
EN
The energy coal processing is associated with the emissions into the atmosphere of many compounds having a negative impact on the environment. In order to reduce the emissions, it is necessary to conducting systematic research of coal quality. The research, in addition to the standard determination of coal physicochemical parameters should be cover also study the contents of Cd, Pb and Hg, the elements particular nuisance to the environment.
PL
Postępująca eksploatacja węgla brunatnego w złożu Bełchatów doprowadzała do odsłonięcia na kontakcie utworów neogeńskich ze skałami mezozoicznego podłoża skał o charakterze surowcowym. Przedmiotem prezentowanych badań jest grupa skał przejściowych tj. opoki, margle i gezy. W pracy przedstawiono charakterystykę mineralogiczno - geochemiczną tych skał.
EN
Progressive exploitation in the Bełchatów lignite deposit caused to exposure rocks having raw material character within mesozoic-neogen contact zone. Group of transitional rocks as opoka, marls and geiza is object of presented investigations. In work was presented mineralogical - geochemie characteristic study of this rocks.
PL
W pracy przedstawiono charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną skał okruchowych wieku kredowego zalegając) w strefie kontaktu osadów neogeńskich z utworami mezozoicznego podłoża w złożu węgla brunatnego " Bełchatów ", Opisywane skały charakteryzują się zróżnicowanym składem mineralnym i ciekawymi cechami strukturalno-teksturalnymi, które są wynikiem wtórnych procesów mineralizacyjnych zachodzących na etapie diagenezy.
EN
The mineralogical-petrographical characteristic of Cretaceous clastic rocks from the contact zone of Neogene sedime with Mesozoic rocks in the "Bełchatów" lignite deposit is the main goal of this paper. The rocks studied exhibit variable mi ralogical composition and interesting texture types, what is the result of secondary mineralization processes during diagem stage.
PL
Zagospodarowanie złoża węgla brunatnego Bełchatów sięga łat siedemdziesiątych. Już wówczas prowadzone były prace nad zastosowaniem programów komputerowych do rozwiązywania zadań geologiczno-górniczych realizowanych w Kopalni. Rozpoczęte prace nad założeniami, gromadzeniem i porządkowaniem informacji doprowadziły do powstania Jednolitej Bazy Danych Geologicznych (JBDG), która zawiera ponad 1 mln rekordów. W 2005 r. w systemie MineScape™, utworzono przestrzenny model złoża, wykorzystując opracowany i przyjęty profil litostratygraficzny oraz informacje z JBDG. W artykule opisano wykorzystywane do tego celu możliwości systemu MineScape™. Utworzony, zaktualizowany model złoża węgla brunatnego Bełchatów (dla Pola Bełchatów), pozwolił na korelację występujących w nim powierzchni stratygraficznych z odpowiadającymi stwierdzeniami w otworach oraz na weryfikację JBDG. Model jest wykorzystywany przy projektowaniu prac eksploatacyjnych.
EN
Development of Bełchatów brown coal deposit started in 70's. At that time works on implementation of computer programs into solution of geological and mining tasks realized in the mine have been conducted. Works on assumption, collection and arrangement of data have lead to creation of Uniform Geological Database (JBDG), which already has 1 million records. In 2005 3D model which utilizes elaborated and accepted lithostratigraphic profile and data imported from JBDG was created in MineScape™ system. Elaborated and updated model of Bełchatów brown coal deposit (for Bełchatów Field) enabled correlation between stratigraphic surface with suitable geological data in boreholes and JBDG verification. It was also useful in planning exploitation works.
PL
W strefie kontaktu osadów trzeciorzędowych ze skałami mezozoicznego podłoża w złożu węgla brunatnego Bełchatów pod wpływem procesów wierzenia powstały utwory o zróżnicowanym charakterze mineralogiczno-petrograficznym określane ogólnym mianem "zwietrzeliny". Przeprowadzone badania mineralogiczno-petrograficzne pozwoliły wyróżnić wśród badanych skał brekcje poli- i monomiktyczne, iły kaolinowe oraz opoki odwapnione. Budująca je substancja krzemionkowa przybiera postać opalu A i CT, chalcedonu oraz kwarcu. Opal i chalcedon stanowią tło skalne, budują litoklasty oraz bioklasty. Kwarc występuje zarówno w formie autigenicznych kryształów jak i ziarn terygenicznych. Ponadto w skład badanych skał wchodzą minerały ilaste reprezentowane przez kaolinit, illit i podrzędnie smektyt. Stwierdzono również relikty mik, skaleni, glaukonitu oraz niewielkie ilości kalcytu.
EN
In contact zone of Tertiary sediments Mesozoic rocks in deposit of lignite "Bełchatów" are result of weathering processes were formed sediments about different mineralogical and petrografical characters defined general name of "regolit". Mineralogic and pethrografic examinations permitted to distinguish decalcify rocks and conglomeratic breccias among studies rocks. Forming them silicaeous substance has form opal A and CT, chalcedony and quartz. Opal and chalcedony make up background, build clasts and occurring inside them bioclasts. Quartz occurs as terrigenous form and microcrystals. Moreover studied rocks has in their composition clayey minerals represented by kaolinite, minerals of illite and secondarily smektite group. There was recognized also relict of micas, feldspars, glauconite and a small amounts of calcite pyrite and iron ochre minerals represented by hematite.
PL
W szeroko rozumianej problematyce funkcjonowania górnictwa węgla brunatnego, z uwagi na odkrywkowy charakter eksploatacji, szczególną rolę odgrywają skały nadkładu. W niektórych sytuacjach noszą one miano kopalin towarzyszących. Ich obecność to nie tylko związane z tym problemy eksploatacyjne, surowcowe czy ekologiczne. Ze względu na zapobieżenie ich bezpowrotnej stracie są one gromadzone w formie sztucznie tworzonych, selektywnych surowcowo złóż antropogenicznych (wtórnych). W ich obecności i funkcjonowaniu, zwłaszcza w przyszłości, należy upatrywać elementów sprzyjających rewitalizacji terenów pogórniczych z chwilą ustania eksploatacji węgla brunatnego. Proces ten dotyczyć będzie różnorakich działań zmierzających do przywrócenia pierwotnego stanu tych obszarów bądź też do doprowadzeniem do sytuacji, kiedy wyeksploatowane złoże, kopalnia, jej infrastruktura mogą nabrać innych wartości gospodarczych.
EN
In the wide-understood problem of lignite mining management, the role of overburden rocks is of special importance, considering opencast extraction of the commodity. These rocks have sometimes properties of associated mineral raw materials and in such situations their presence gives rise to various exploitation and environmental issues. To avoid any irreparable loss of the overburden rocks, they are stored after stripping in the form of artificial, anthropogenic deposits with specific properties. The presence of such secondary deposits and their proper management will decide about revitalizing post-mining areas when lignite mining comes to the end. The revitalization will include diverse activities, aimed at restoring an original status of the area or - if it is not possible - giving both the site after the mined-out deposit and the mine infrastructure new, different economic values.
PL
Model złoża to synteza całości wiedzy o jego strukturze i jakości. Technika komputerowego przetwarzania informacji oferuje narzędzia, przy pomocy których możliwym do realizacji jest zadanie polegające na zebraniu, analizie i weryfikacji całości dostępnych danych opisujących nawet duże i skomplikowane struktury geologiczne. Klasycznym przykładem takiej dużej i skomplikowanej struktury geologicznej jest górotwór w obrębie złoża Bełchatów. Dane opisujące tę strukturę pochodzą z otworów geologicznych, prób bruzdowych, kartowań i pomiarów GPS-owych. Komputerowe techniki analizy, weryfikacji, interpretacji i interpolacji tej ogromnej ilości danych pomogły zbudować spójny model cyfrowy złoża. Posiadanie tego modelu umożliwia bardziej precyzyjne projektowanie eksploatacji, przyśpiesza i podnosi dokładność obliczeń objętości i ton urabianych skał z podziałem na klasy litologii. Niniejszy artykuł opisuje etapy pracy nad stworzeniem cyfrowego modelu złoża Bełchatów oraz prezentuje jej wynik.
EN
Model of a deposit represents whole knowledge about its structure and quality. Information processing technology offers tools using which it seems possible to gather together, analyse, verify the whole available data describing even large and complicated geological structures. Classical example of such large and complicated geological structure in rock mass within the limits of Belchatow deposit. Data describing this structure comes from geological drill holes, channel samples, open face mapping (hand drawn views of bench faces) and GPS based measurements. Computer based techniques of analysis, verification, interpretation and interpolation of this huge amount of data helped over the years to build coherent digital model of the deposit. Having this model makes it possible to more precisely plan mining activity, speed up and raise the accuracy of calculations of volumens and tons of mined material and yet with different lithology classes breakdown. This article describes stages of work aiming for creation of digital model of Bełchatów deposit and presents the result of that work.
PL
Skały krzemionkowe ze strefy kontaktu trzeciorzęd-mezozoik w złożu "Bełchatów" wykazują zróżnicowany skład mineralny i posiadają różnorodną genezę. Są reprezentowane przez skały pochodzenia: organicznego - diatomity, wietrzeniowego - opoki odwapnione oraz o genezie diagenetycznej - krzemienie. Część z nich ma charakter przejściowy pomiędzy skałami węglanowymi (opoki) a okruchowymi (gezy bezwapniowe). Budująca te utwory substancja krzemionkowa przybiera postać opalu A i CT, chalcedonu oraz kwarcu. Opal i chalcedon wchodzą w skład tła skalnego, budują szczątki organiczne oraz tworzą wtórne wypełnienia porów skalnych. Kwarc występuje w formie ziarn terygenicznych i tworzy pseudomorfozy po minerałach węglanowych. Ponadto skały te zawierają w swoim składzie: minerały ilaste, miki, skalenie oraz minerały ciężkie i siarczki żelaza.
EN
The siliceous bodies of the Tertiary-Mesozoic contact zone in the Bełchatów deposit reveal diversified mineral composition and varied origin. The siliceous bodies are represented by different types of rocks. They are: diatomites - of organogenic genesis, delime silicate rock (light "opoka-type" rock) - of weathering origin and flint stones - formed during diagenesis process. Some of the rocks show transitional character between carbonate rocks and clastic rocks (unlime geiza). The silica matter shows a variety of types and it is represented by opal - A and opal - CT, chalcedony and quartz. Opal and chalcedony make up the rock background, organic remains as well as pores' filling within in rocks. Where as quartz occurs as terygenic grains as well as pseudomorphs after carbonate minerals. The siliceous rocks include also clay minerals, micas, feldspars as well as heavy minerals and iron sulfides.
13
PL
Szczegółowe rozpoznanie budowy geologicznej złoża węgla brunatnego "Bełchatów" warunkuje bezpieczne prowadzenie robót górniczych. W artykule przedstawiono znaczenie prób bruzdowych węgla pobieranych na skarpach roboczych Odkrywki Bełchatów. Są one istotnym elementem dokładniejszego rozpoznawania złoża, dla krótkookresowych planów eksploatacji. Plany pracy koparek tworzone zarówno w oparciu o informacje zawarte w otworach wiertniczych jak i równocześnie z prób bruzdowych węgla, pozwalają na uzyskiwanie wiarygodniej szych wyników obliczeń, zwłaszcza w stosunku do ilości i jakości parametrów rozliczanych mas.
EN
Detailed recognition of "Bełchatów " deposit geological construction is essential for safe mining operation. Paper presents importance of lignite groove samples collected on the pit slopes for more detailed deposit recognition and short-term mining plans construction. Excavator work plans are created on the base of information derived from bore holes as well as from lignite groove samples, which allows obtaining more reliable results, especially with respect to quantity, quality, and working parameters.
PL
W artykule podjęto próbę wykazania wpływu metody oznaczania zawartości siarki całkowitej w węglu w stanie roboczym Srt podczas dokumentowania złoża węgla brunatnego Bełchatów - Pole Szczerców. W okresie 40 lat dokumentowania Pola Szczerców wykonano 444 otwory wiertnicze, z których pobrano próby węgla i dokonano 10 940 oznaczeń siarki. Proces rozpoznawania złoża nie był procesem ciągłym, można w nim wyróżnić 4 okresy. Wykorzystując informacje zgromadzone w Jednolitej Bazie Danych Geologicznych porównano zawartość siarki Srt w węglu oraz dodatkowo jego kaloryczność naturalną KalN w Vi VII planowanym piętrze eksploatacyjnym oraz w konturze V piętra w podziale na przedziały czasowe. Zaobserwowano, że pomimo wykonywania wierceń w tym samych rejonach złoża, zawartość siarki Srt w węglu w próbkach uzyskanych w kolejnych etapach wzrasta.
EN
Paper pertains to present influence of total sulfur lignite content determination method in coal in working state Srt during lignite deposit Bełchatów-Szczerców field documentation process. During 40 years of documenting Szczerców field over 440 bore holes were drilled and 10940 analyses of sulfur were performed on lignite samples. Process of deposit development was not a continuous one and may be divided into four periods. Using information gathered in Uniform Geological Data Database comparison on Srt content in lignite and its natural caloric value (KalN) in V and VII of planned working benches and in the contour of V bench in different time periods were compared. It was observed, that despite drilling in the same deposit areas Srt content in samples is increasing.
PL
W pracy podano własności optyczne psudowitrynitu oraz sugestie dotyczące jego genezy, opierając się na danych na danych literaturowych. Szczegółowo scharakteryzowano pseudohuminit występujący w złożach miękkiego węgla brunatnego "Szczerców" i "Bełchatów". Przeprowadzono analizę porównawczą pseudowitrynitu z Zagłębia Gunnedah (Australia) z pseudohuminitem z węgla brunatnego z Polski, w wyniku której potwierdzono tezę o odmiennych zespołach roślinności w odniesieniu do podstawowej masy torfu i silnym wpływie selektywnego utleniania na jej żelifikację.
EN
Optical features of pseudovitrinite and genetic suggestion based on published data are given. detailed characteristics of pseudohuminite from the soft brown coal "Szczerców" and "Bełchatów" are presented. Comparison between pseudovitrinite from Gunnedah Basin (Australia) and psuedohuminite from brown coal (Poland) confirmed the thesis about different peat-forming plant communities. The strong influence of selective oxidation on their gelification is also revealed.
16
Content available remote Kreda jeziorna złoża Bełchatów w świetle analizy mikroskopowej
PL
W pracy przedstawiono wyniki analizy zgładów utwardzonej kredy oraz płytek cienkich. Głównym składnikiem kredy jest kalcytowy mikryt, podrzędnym - fitogeniczny pigment. Skład uzupełniają bioklasty: intraklasty, rzadziej onkoidy i kalcytowe agregaty glonowych zapewne struktur. Tekstura kredy najczęściej jest porowatością natury pierwotnej i wtórnej.
EN
The work presents the results of microsection analysis of hardened lacustrine chalk and thin tiles. The main component of lacustrine chalk is calcite micrite, and the subordinate component is phytogenic pigment. The other components are bioclasts: intraclasts, or less fraquently oncoids and calacite aggregates of algae structure. The texture of lacustrine chalk usually is not directed, less frequently is laminated, and is characterised by high porosity of primary and secondary nature.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.