Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Numeryczne symulacje procesu magazynowania wodoru w częściowo wyeksploatowanym złożu gazowym

Szott Wiesław, Miłek Krzysztof

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 1

41--55

PL

W pracy przedstawiono charakterystyki potencjalnych struktur możliwych do wykorzystania w celu magazynowania wodoru. Sformułowano kryteria wyboru optymalnej struktury, takie jak: pojemność dostępna dla wodoru, zakres historycznych ciśnień złożowych, ciśnienie szczelinowania, własności transportowe skały, aktywność wody podścielającej, rodzaj płynu złożowego, temperatura złożowa. Stosując te kryteria, wybrano strukturę złoża gazu ziemnego funkcjonującą obecnie jako PMG (podziemny magazyn gazu). Dla znalezienia charakterystyk wybranej struktury jako PMW (podziemnego magazynu wodoru) skonstruowano kompozycyjny model złożowy poprzez konwersję istniejącego modelu typu black oil. W tym celu model złoża uzupełniono o wieloskładnikowy model płynu złożowego opisany równaniem stanu Soave’a–Redlicha–Kwonga oraz o kompozycyjne hydrauliczne modele odwiertów. Kompletny model złoża efektywnie skalibrowano, wykorzystując wieloletnie historyczne dane eksploatacyjne obejmujące wydajności wydobycia ze złoża, zatłaczania i odbioru gazu w ramach PMG oraz ciśnienie zmierzone na spodzie odwiertów eksploatacyjnych. Zweryfikowany model wykorzystano do wielokrotnych symulacji procesu magazynowania wodoru, stosując realistyczne ograniczenia dla zatłaczania i odbioru gazu, tj. czas zatłaczania i odbioru, limity na sumaryczną ilość zatłaczanego wodoru oraz odbieranego gazu, minimalną czystość odbieranego wodoru. Rozpatrzono warianty różniące się szczegółami konwersji PMG na PMW oraz zakładanym maksymalnym stopniem zanieczyszczenia odbieranego wodoru. Podstawowe własności geologiczne wynikały z oryginalnych właściwości struktury i nie podlegały modyfikacjom, natomiast nieznany, ale istotny parametr dyspersji, decydujący o mieszaniu się gazu zatłaczanego z gazem rodzimym, był przedmiotem analizy warianto- wej. Wyniki ilościowe prognoz pracy PMW uzupełniono szczegółową analizą rozkładów nasycenia wodorem na różnych etapach i w różnych cyklach pracy magazynu. W pracy badano wpływ zjawiska dyspersji na wyniki pracy magazynu poprzez implementację zjawiska dyspersji numerycznej, weryfikację poprawności korelacji dyspersji z prędkością migracji oraz identyfikację wielkości dyspersji dla różnych wariantów modelu złoża.

EN

The paper presents the characteristics of potential structures that can be used for hydrogen storage. The criteria for selecting the optimal structure were formulated. They include estimated sequestration capacity, range of historical reservoir pressures, fracturing pressure, transport properties of the rock, activity of the underlying water, type of reservoir fluid, reservoir temperature. After applying these criteria, a natural gas field structure, currently functioning as a UGS (underground gas storage) facility, was selected. In order to find the characteristics of the selected structure as a UHS (underground hydrogen storage), a compositional reservoir model was constructed. For this purpose, a multicomponent model of the formation fluid described by the Soave–Redlich–Kwong equation of state was built and supplemented with compositional hydraulic models of wells. The complete model of the field was effectively calibrated using historical operational data, including the production rate from the gas field, gas injection and withdrawal under the UGS operation and the pressures measured at the bottom of the production wells. The verified model was used for multiple simulations of the hydrogen storage process using realistic constraints for gas injection and withdrawal, i.e., injection and withdrawal times, limits for the total amount of injected hydrogen and withdrawn gas, maximum acceptable contamination of the withdrawn hydrogen. Consequently, simulation scenarios differed in the details of the UGS – UHS conversion and withdrawn gas composition. The basic geological properties resulted from the original structure properties were not subject to modification, while the unknown but significant dispersion parameter determining the mixing of the injected gas with the original gas was subject to changes. The quantitative results of the UHS operation forecasts were supplemented with a detailed analysis of the distribution of hydrogen saturation at various stages and in different operation cycles of the storage schedule. The study investigated the influence of the dispersion phenomenon on the results of storage operation by implementing the phenomenon of numerical dispersion, verifying the correctness of the correlation between dispersion and migration speed, and identifying the dispersion values for various reservoir models. Basic conclusion was derived from the obtained simulation results.

2

Zastosowanie statystycznych metod projektowanego eksperymentu symulacyjnego do probabilistycznej oceny zasobów wydobywalnych

Szott W.

Nafta-Gaz

|

2006

|

R. 62, nr 10

504-509

PL

W artykule przedstawiono koncepcję i teoretyczne zasady metod projektowanego eksperymentu pod kątem ich wykorzystania do analizy eksperymentów numerycznych w dziedzinie symulacji złożowych, użytych do prognozowania wydobycia ze złóż naftowych. Omawiana metoda pozwala zidentyfikować i wyznaczyć ilościowo podstawowe zależności wielkości wydobycia od istotnych czynników złożowych i eksploatacyjnych. W efekcie metoda ta, w połączeniu z symulacjami złożowymi, daje możliwości określenia jednej z ważniejszych a zarazem trudniejszych do znalezienia wielkości z zakresu charakterystyk złóż naftowych, jakimi są zasoby wydobywalne. Dodatkowo otrzymane zależności umożliwiają dokonanie probabilistycznej oceny niepewności zasobów. W artykule zaprezentowano ogólne procedury eksperymentu projektowanego oraz ich zastosowanie do analizy zasobów wydobywalnych na przykładzie jednego ze złóż krajowych.

EN

The concept and theoretical basis of experimental design methods applied to numerical simulation calculations are presented in the paper as tools to predict reservoir performance. The methods can be used to identify and quantitatively estimate fundamental dependencies of the production on significant reservoir and technical characteristics. As a result the methods combined with reservoir simulations provide an effective procedure to determine the quantity of producible reserves - the important yet difficult to estimate reservoir characteristics. In addition, the methods allow probabilistic assessments of the reserves. An example of the method application to estimate reserves of a realistic reservoir is included in the paper.

3

Symulacje złożowe - ich rola i znaczenie w nowoczesnym, zintegrowanym zarządzaniu złożami naftowymi

Szott W.

Nafta-Gaz

|

2005

|

R. 61, nr 5

196-202

PL

W pracy przedstawiono znaczenie i rolę symulacji złożowych w procesie zarządzania złożami naftowymi. Scharakteryzowano pozycję symulacji złożowych jako centralnego elementu w systemie opisu złoża oraz głównego źródła informacji wykorzystywanych w ilościowej ocenie prognoz jego eksploatacji. Opisano drogę i aktualny stan rozwoju symulacji złożowych implikujące rosnący udział tych narzędzi w analizie funkcjonowania złóż naftowych. W szczególności podkreślono dominującą rolę symulacji złożowych w nowoczesnym, zintegrowanym zarządzaniu złożami, gdzie pełnią one funkcję stymulującą i intensyfikującą ścisłą współpracę pomiędzy zespołami ludzi o wszystkich specjalnościach wykorzystywanych w tej dziedzinie. Z uwagi na przewidywane utrzymanie się czynników szybkiego rozwoju narzędzi symulacyjnych w przyszłości, przypisano symulacjom złożowym rosnący udział w efektywnym zarządzaniu złożami naftowymi.

EN

The paper discusses the role and significance of reservoir simulations in reservoir management processes. The central position of reservoir simulations in the whole reservoir characterisation system is presented. Their importance as the most valuable source of quantitative performance reservoir forecasts is emphasized. Historical advances and current status of the reservoir simulations are shortly discussed. Their tremendous, successful development is totally responsible for their increasing significance in modern, integrated reservoir management. As a very effective tool reservoir simulations stimulate and enhance the very specific approach of integrated management - synergism of team efforts. As the factors responsible for their fast grow and development are assumed to persist, reservoir simulations should be of even greater significance in the optimal reservoir management of the future.

4

Okolica Libuskiego Potoku od Męciny do Libuszy : fragment z książki „GEOLOGICZNA BUDOWA NAFTONOŚNEGO OBSZARU ZACHODNIO-GALICYJSKICH KARPAT” wydanej we Lwowie w 1882 r. pod autorstwem H. Waltera i E. Dunikowskiego (z zachowaniem oryginalnej pisowni)

Walter H., Dunikowski E.

Wiek Nafty : zeszyty naukowo-historyczne

|

1998

|

R. 8, nr 1

14--18