Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza wyników inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na obszarze 63 gmin w latach 2005–2015

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Mazurek J., Staszczak J., Żółtek J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 92

211--223

PL

Wprowadzenie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest z 1997 roku zakończyło okres wykorzystywania azbestu oraz zapoczątkowało szeroki, a zarazem długotrwały, proces jego usuwania i wytwarzania odpadów. Podstawowym elementem realizowanym w procesie oczyszczania kraju z azbestu jest prowadzenie szczegółowej inwentaryzacji wraz z oceną stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. Praca obejmuje analizę danych pozyskanych w czasie inwentaryzacji na obszarze 63 gmin w latach 2005–2015, które zasiliły Bazę Azbestową Ministerstwa Gospodarki. Analiza uwzględnia oddzielnie obszary gmin wiejskich oraz obszary gmin miejskich, zgodnie z ich granicami. Gminy miejsko-wiejskie zostały przeanalizowane jako kolejna grupa i nie zostały rozdzielone pomiędzy gminy o charakterze miejskim oraz wiejskim. Szacowanie wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest wykonano dwoma sposobami: jako wskaźnik arytmetyczny, gdzie każda z gmin jest szacowana z taką samą wagą oraz jako wskaźnik wagowy, gdzie oszacowana wartość uśredniona uwzględnia wagi przypisywane poszczególnym gminom związane z liczbą mieszkańców. Zinwentaryzowaną ilość wyrobów zawierających azbest w gminach uznano za potencjalną wielkość wytwarzania odpadów zawierających azbest w przyszłości. Obliczenia wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest w przeliczeniu na 1 mieszkańca podano w m2/M oraz kg/M. Najmniejsze wielkości nagromadzenia wyrobów zawierających azbest przypadające na jednego mieszkańca odnotowano w gminach miejskich, nieco większe w miejsko-wiejskich, a największe w gminach wiejskich (wskaźnik wagowy – 21 m2/M, wskaźnik arytmetyczny – 24 m2/M). Z analizy uzyskanych wartości wskaźnika wytwarzania można sądzić, że przy tej ilości przeprowadzonych inwentaryzacji na obszarach wiejskich, kolejne zwiększenie ilości obszarów nie wpływa już znacząco na zmianę szacowanej średniej wartości wytwarzania dla gmin o typowo wiejskim charakterze. Znaczenie ma natomiast metoda szacowania wskaźnika. Analiza jakościowa wyrobów zawierających azbest została podzielona na dwa okresy czasowe, zgodnie ze zmianą zapisów rozporządzenia (Dz.U. z 2004 r. Nr 71, poz. 649 oraz Dz.U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089): 2005–2010 i 2011–2015. Łącznie w pierwszym okresie badań, w gminach miejskich ponad 30% wyrobów zawierających azbest zostało zakwalifikowane do I stopnia pilności, w gminach wiejskich ponad 40% oraz w gminach miejsko-wiejskich kilkanaście. W kolejnym okresie badań, w gminach miejskich łącznie około 20% wyrobów znalazło się w I stopniu pilności, w gminach miejsko-wiejskich około 25% oraz blisko 40% w gminach wiejskich.

EN

The introduction of the law banning the use of asbestos-containing products in 1997 ended the period of using asbestos and marked the beginning of a lengthy process to remove these products and the waste generation process. The basic element in the process of cleaning the country from asbestos is to conduct a detailed inventory with an assessment of the current condition. The work includes an analysis of data obtained during the inventory in the area of 63 communes in the period from 2005–2015, which stem from the Ministry of Economy’s Asbestos Data Bank. The analysis takes areas of rural and urban communes in accordance with their borders into account separately. Urban-rural communes have been analysed as a different group and have not been divided into urban and rural areas. The indicator of the generation of waste containing asbestos has been estimated in two ways: as an arithmetic indicator, where each of the communes is estimated with the same weight and as a weight indicator where the estimated averaged value takes the weight assigned to each of the communes related to their population into account. The inventoried amount of asbestos in the communes was considered as the potential size of the generation of waste containing asbestos in the future. The calculation of the generation of waste containing asbestos per capita was provided in 1 m2/M and kg/M. The smallest amount of accumulated products containing asbestos per capita was recorded in urban communes, a slightly bigger amount in urban and rural communes, and the largest in rural communes (weight indicator – 21 m2/M, arithmetic indicator – 24 m2/M). An analysis of the obtained values of the generation indicator leads to a conclusion that, with the amount of inventory in the rural areas, the increase of number of areas no longer significantly impacts the average value estimation of generation in communes with a distinct rural nature. However, the method of estimating the indicator remains important. A qualitative analysis of products containing asbestos has been divided into two periods, to synchronise with the amended legislation (Journal of Laws 2004. No. 71, item. 649 and Journal of Laws 2010. No. 162, item. 1089): 2005–2010 and 2011–2015. In total, in the first period of research in the urban communes more than 30% of products containing asbestos were qualified as level 1 urgency, over 40% in rural communes and about a dozen in urban and rural communes. In the next stage of research, approx. 20% of production in all urban communes were considered as level 1 urgency, approximately 25% in urban-rural communes and nearly 40% in rural communities.

2

Aktualizacja wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest na obszarach wiejskich oraz miejskich

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S., Staszczak J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2015

|

nr 89

157--166

PL

Proces usuwania wyrobów zawierających azbest z terytorium Polski został zapoczątkowany wprowadzeniem ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. W najbliższych latach wyroby takie, wbudowane w poszczególnych obiektach, nadal będą sukcesywnie usuwane, stając się w konsekwencji odpadem niebezpiecznym. Na podstawie przeprowadzonych inwentaryzacji w latach 2005-2014, autorzy oszacowali wartości wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Założono, że wielkość nagromadzenia wyrobów zawierających azbest na poszczególnych obszarach można potraktować jako wielkość potencjalnego wytwarzania odpadów zawierających azbest w przyszłości. Ze względu na uwarunkowania obszarów miejskich oraz wiejskich, konieczne było oddzielne szacowanie wskaźnika wytwarzania odpadów dla poszczególnych obszarów. Spośród zinwentaryzowanych 53 gmin o zróżnicowanym charakterze wydzielono gminy o charakterze wiejskim oraz miejskim. Wartości uzyskane dla gmin o charakterze miejsko-wiejskim rozdzielono pomiędzy obydwa obszary zgodnie ze stanem rzeczywistym. Średnia wartość wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest przez jednego mieszkańca obszaru wiejskiego, obliczona na podstawie 44 analizowanych obszarów na przestrzeni 10 lat wynosi 24,0 m2, co stanowi 264 kg. Średnia wartość wskaźnika wytwarzania odpadów zawierających azbest przez jednego mieszkańca obszaru miejskiego, obliczona na podstawie 26 analizowanych obszarów jest zdecydowanie niższa i wynosi 6,4 m2, co stanowi 70 kg. Zauważa się zróżnicowanie wskaźnika wytwarzania dla małych i dużych miast. Określenie średnich potencjalnych wskaźników wytwarzania odpadów zawierających azbest przez mieszkańca jest pomocnym narzędziem dla prognozowania wielkości wytwarzania odpadów zawierających azbest na konkretnym obszarze. Wyniki przeprowadzonych inwentaryzacji są zamieszczone w Bazie Azbestowej Ministerstwa Gospodarki i stanowią element realizacji wytycznych Programu oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032. Można uznać, że wskaźniki podawane w programie krajowym odzwierciedlają skalę problemu dla obszarów wiejskich. Uśrednione wartości rzeczywiste dla obszarów wiejskich, poza nielicznymi wyjątkami, mieszczą się w granicach przyjętych dla poszczególnych województw.

EN

The introduction of a ban on the use of products containing asbestos began a process of their removal from Poland. In the coming years, asbestos-containing products used in individual facilities will still be gradually removed having becoming hazardous waste. On the basis of an inventory made from 2005 to 2014, the authors determined the asbestos-containing waste generation index per capita. It was assumed that the amount of the accumulated asbestos-containing products in different areas may be regarded as the magnitude of potential asbestos-containing waste generation in the future. Due to the conditions in urban and rural areas, it was necessary to determine indices separately for waste generation in individual areas. Of the 53 inventoried communities of diverse character only the communities of rural and urban character were distinguished. The values obtained for the communities of urban-rural character were divided between the two areas in line with the status quo. The average value of asbestos-containing waste generation per inhabitant of a rural area calculated on the basis of 44 analysed areas over the last 10 years amounts to 24.04 m2, which is 264.5 kg. The average value of asbestos-containing waste generation per inhabitant of an urban area calculated on the basis of 26 analysed areas is much lower at 6.4 m2, which is 70 kg. Diversification in the generation index has been reported for small towns and cities. The determination of average potential indices for the generation of asbestos-containing waste per inhabitant is a useful tool for predicting the generation size in a specific area. The results of the inventory have been published in the Asbestos Products Data Base of the Ministry of Economy and they form part of the implementation of the guidelines in the Programme for the removal of asbestos for years 2009-2032. It may be considered that the indices reported in the national programme reflect the scale of the problem for rural areas. The averaged actual values for rural areas are within the limits set for the different voivodeships, however, there have been some exceptions.

3

Usuwanie wyrobów zawierających azbest, na przykładzie miasta Opola

Guziałowska-Tic J.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 10

652--653

PL

Zasadniczą wadą azbestu jest jego szkodliwość, która wiąże się z uwalnianiem cienkich włókien do powietrza i wdychaniem ich przez ludzi. Ze względu na szkodliwość dla zdrowia produkcja wyrobów azbestowych została zakazana w Polsce w 1998 roku. W pracy przedstawiono stan realizacji Planu usuwania wyrobów zawierających azbest dla miasta Opola na lata 2010–2032. Omówiono ilość oraz stan wyrobów zawierających azbest, oraz oszacowano koszty ich usunięcia.

EN

The paper presents the status of implementation of the plan for disposal of products containing asbestos for the city of Opole during the years 2010–2032. The quantity and the state of asbestos-containing products was discussed, and the removal costs were estimated.

4

Efekt weryfikacji zasad prowadzenia oceny stopnia pilności usuwania wyrobów zawierających azbest

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 82

89-97

PL

Obecność włókien azbestowych w powietrzu na obszarach zamieszkałych wynika głównie z pylenia z uszkodzonych płyt, wbudowanych w poszczególnych obiektach. Istotnym elementem jest zatem określenie jakości wyrobów zawierających azbest. Dla wszystkich obiektów powinna zostać przeprowadzona ocena stanu takich elementów, która pozwoli na określenie przynależności wyrobu (w konsekwencji odpadu niebezpiecznego) do konkretnego stopnia pilności usuwania. Największe zagrożenie dla stanu środowiska, a tym samym dla zdrowia ludzi, stanowiąwyroby zakwalifikowane do I stopnia pilności. W latach 2005 - 2011 autorzy pracy uczestniczyli w badaniach inwentaryzacyjnych wyrobów zawierających azbest na obszarze ponad 20 gmin. Część wyrobów azbestowych oceniano zgodnie z zasadami stosowanymi do końca roku 2010, natomiast pozostałe zgodnie z zasadami aktualnie zmienionymi. Analiza dostępnych danych wykazała, że stan utrzymania pokryć dachowych zawierających azbest jest zróżnicowany na obszarach analizowanych gmin. Przeprowadzona ocena wyrobów wśród gospodarstw indywidualnych, zgodnie z zasadami stosowanymi do roku 2010 dla 6 gmin o charakterze wiejskim, pozwoliła na zaklasyfikowanie 37% wyrobów do I stopnia pilności, natomiast 27% do III stopnia pilności usuwania. Prowadząc klasyfikację stanu jakościowego wyrobów zgodnie z zasadami stosowanymi od początku roku 2011 dla 5 gmin o charakterze wiejskim, do I stopnia pilności usuwania zakwalifikowano ogółem 40% wyrobów wbudowanych na analizowanych obszarach, natomiast do III stopnia 27%. Udział wyrobów zaklasyfikowanych do II stopnia pilności usuwania jest porównywalny w obydwu okresach weryfikacyjnych i kształtuje się na poziomie 36-33%. Na podstawie przeprowadzonej analizy dla obszarów typowo wiejskich można wysunąć wniosek, że zmiana zasad oceny wyrobów zawierających azbest generalnie nie skutkuje przesunięciem wyrobów do innego stopnia pilności usuwania. Jednak w wyniku wzrostu znaczenia kryteriów - zgodnie z zasadami stosowanych od roku 2011, dotyczących przeznaczenia i użytkowania obiektu - istnieje możliwość zaklasyfikowania tego samego wyrobu do wyższego stopnia pilności.

EN

The presence of asbestos fibres in the air in residential areas is mainly due to dust from damaged boards used in building construction. It is therefore important to determine the current quality of building materials containing asbestos. For all sites, an assessment of such elements should be conducted in order to determine the removal urgency class of the element (and consequently the hazardous waste). The greatest threat to the environment, and also to human health, is constituted by elements in class one of removal urgency. Between 2005 and 2011, the authors participated in an inventory study of building components containing asbestos in more than 20 communes. Some asbestos materials were evaluated according to the rules applicable until the end of 2010, and the remaining ones in accordance with the currently revised law. An analysis of available data indicated that the condition of asbestos containing roofing materials varies in the analysed communities. The assessment of the individual facilities in accordance with the rules applicable until 2010 for 6 rural communes indicated that 37% of the asbestos components were of class one removal urgency and 27% were of class three. A classification of building components in accordance with the rules applicable from the beginning of 2011 for 5 rural communes indicated that 40% of the total asbestos components in the analysed areas belonged to class one, while 27% belonged to class three. The share of components classified as class two of removal urgency is comparable at both periods of verification and amounts to 36-33%. On the basis of the conducted analysis for typical rural areas it may be concluded that the revision of the assessment methods for asbestos-containing building materials generally does not result in a shift to a different class of removal urgency. However, as the criteria regarding the purpose and function of facilities became stricter in accordance with the rules applicable from 2011, some building components may now be classified at a higher class of urgency.

5

Praktyczne aspekty usuwania materiałów zawierających azbest w wybranych gminach

Klojzy-Karczmarczyk B., Makoudi S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2011

|

nr 80

27-35

PL

Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest zamknęła okres produkcji oraz handlu płytami azbestowo-cementowymi w Polsce. Pozostał problem sukcesywnego usuwania wbudowanych w obiektach wyrobów zawierających azbest, które powinno przebiegać w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi i czystości środowiska. Do końca 2032 roku wyroby te powinny zostać usunięte, stając się w konsekwencji odpadem niebezpiecznym. W celu podjęcia działań związanych z bezpiecznym usuwaniem wyrobów zawierających azbest konieczne jest opracowywanie gminnych programów ich usuwania i unieszkodliwiania. Podstawą ich opracowania jest przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji obiektów zawierających wbudowane wyroby azbestowe. Prezentowana praca przedstawia obserwacje dotyczące prowadzenia inwentaryzacji ilościowej i oceny stanu wyrobów. W badanych 15 gminach zdecydowana większość stosowanych w zinwentaryzowanych obiektach wyrobów zawierających azbest należy do grupy pokryć dachowych. Szczególne ich nagromadzenie obserwuje się na terenach wiejskich, w obiektach mieszkalnych i gospodarczych należących do gospodarstw indywidualnych.

EN

An act on banning the use of products containing asbestos stopped production and trade of asbestos-cement boards. However, there still remains the problem of successive removal of materials containing asbestos used in construction in a manner which would not pose a hazard for people and the environment. These products should be removed until the end of 2032, thus becoming hazardous waste. In order to take steps aimed at safe removal of products containing asbestos it is necessary to write programmes for communes containing guidance on how to remove and neutralise them. Stock-taking of sites with products containing asbestos is crucial to write such programmes. The paper presents observations on how to carry out stock-taking and assess the condition of the products in question. In the 15 communes under investigation a large majority of products containing asbestos in the listed facilities was used as roofing. They are particularly abundant in rural regions in houses and farm buildings belonging to individual owners.