Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Selected hazards to quality of groundwater resulting from the reclamation of an open pit with waste rocks - a case study of a backfill sand mine

Niedbalska Katarzyna, Bukowski Przemysław

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 3

16--22

EN

The use of rock wastes after mining and processing of hard coal for reclamation of opencast workings is a common form of restoring utility functions to these areas. The origin of these wastes, their properties, petrographic and mineral composition as well as the method and time of depositing in the excavation directly affect the emissions to the soil and water environment of pollutants, which may affect the quality of groundwater in the area of the open pit and significantly affect the possibility of their economic use. On the example of CTL Maczki-Bór S.A. backfill sand mine an analysis of the leachability of selected components from post-mining wastes, differentiated in terms of their deposition time and exposure to external factors, was performed. The article presents the results of analyzes of the content of components (elements and/or ions) in the form of their concentrations in the aqueous solution and per unit of dry mass of the tested wastes. The correlation was assessed between the concentration values of selected components, obtained in laboratory tests in pore extracts, and those observed in-situ in the drainage well made in the waste dump.

PL

Stosowanie do rekultywacji wyrobisk odkrywkowych materiału skalnego stanowiącego odpad po wydobyciu i przeróbce węgla kamiennego jest powszechną formą przywracania tym terenom funkcji użytkowych. Pochodzenie tych odpadów, ich właściwości, skład petrograficzny i mineralny oraz sposób i czas deponowania w wyrobisku wpływają bezpośrednio na zakres emisji zanieczyszczeń do środowiska gruntowo-wodnego. Zanieczyszczenia te w różnym stopniu mogą kształtować jakość wód podziemnych w rejonie odkrywki i istotnie wpływać na możliwość gospodarczego ich wykorzystania. Na przykładzie kopalni piasku podsadzkowego CTL Maczki-Bór S.A. dokonano analizy wymywalności wybranych składników z odpadów pogórniczych, zróżnicowanych pod kątem czasu ich deponowania i ekspozycji na czynniki zewnętrzne. Analizie poddano zawartość składników (pierwiastków i/lub jonów) w formie ich stężeń w roztworze oraz w przeliczeniu na jednostkę suchej masy badanych odpadów. Dokonano oceny korelacji pomiędzy wartościami stężeń wybranych składników uzyskanymi w badaniach laboratoryjnych w wyciągach porowych, a obserwowanymi in-situ w studzience odciekowej wykonanej na zwałowisku skał płonnych.

2

Wstępne rozpoznanie śladów eksploatacji kopalin dla budownictwa na Niżu Polskim, na przykładzie okolic wsi Chrząstawa koło Wrocławia

Zagożdżon Paweł P.

Hereditas Minariorum

|

2020

|

Vol. 6

139--150

PL

Przedstawiono wyniki wstępnego rozpoznania reliktów wydobycia różnych kopalin (surowców dla budownictwa), prowadzonego w rejonie wsi Chrząstawa koło Wrocławia. Są to przede wszystkim dawne wyrobiska po eksploatacji piasków budowlanych, glin, a także głazów narzutowych i prawdopodobnie rudy darniowej. Ukazano ogólną charakterystykę tych kopalin, ze szczególnym uwzględnieniem głazów narzutowych. Zwrócono uwagę na pozostałości stosowanej techniki wstępnego dzielenia głazów za pomocą rzadko rozmieszczonych, małośrednicowych otworów wiertniczych. Zwrócono uwagę na duże potencjalne znaczenie poznawcze i edukacyjne tych reliktów oraz ich rolę w poznaniu i zachowaniu dziedzictwa techniki.

EN

The paper presents the results of the preliminary identification of relics of the extraction of various raw materials for construction carried out in the area of the Chrząstawa village near Wrocław. These are mainly former pits after the exploitation of construction sands, clays, as well as erratic boulders and probably meadow ores. The general characteristics of these minerals is shown, with particular emphasis on erratic boulders. The attention was paid to the remnants of the technique of initial boulder splitting – sparsely spaced, small-diameter boreholes. The great potential cognitive and educational significance of these relics and their role in learning and preserving the heritage of technology have been shown.

3

Value-optimal design of ramps in open pit mining

Nancel-Penard Pierre, Parra Andres, Morales Nelson, Diaz Cristopher, Widzyk-Capehart Eleonora

Archives of Mining Sciences

|

2019

|

Vol. 64, no. 2

399--413

EN

The economic envelopes obtained by optimization techniques in open pit mining are transformed into operational phases that are suitable for extraction through ramp designs. This process is performed with the aid of specialized design software, which is still very manual, time consuming and highly dependent on the expertise of the planner. In this paper, we introduce a new methodology based on a mathematical model to automatically propose the design of ramps from the economic envelope of a pushback, with the resulting envelope having the maximum value. The developed model was tested against a real case scenario showing reasonable and useable solutions for the planner. Using this approach, a planner can evaluate several alternatives in a reasonable time before selecting the final design.

PL

Obwiednie opisujące czynniki ekonomiczne dla kopalni górnictwa odkrywkowego otrzymane metodą optymalizacji zostały odpowiednio przekształcone i opisane jako fazy operacyjne procesu wydobycia poprzez odpowiednie zaprojektowanie ramp. W procesie tym wykorzystywane jest specjalistyczne oprogramowanie do wspomagania projektowania, które jednak wymaga znacznego zaangażowania manualnego, a sama procedura jest czasochłonna i w dużej mierze uzależniona od doświadczenia projektanta. W niniejszej pracy zaprezentowano nowe podejście oparte o metody modelowania matematycznego, automatycznie generujące projekt rampy spośród obwiedni opisującej wielkości przeładunku, z uwzględnieniem maksymalnej wartości. Opracowany model został przetestowany poprzez jego wykorzystanie do opracowania rzeczywistego scenariusza postępowania, dając wiarygodne wyniki, użyteczne dla projektantów. Wykorzystując prezentowane podejście, projektant jest w stanie dokonać oceny kilku możliwości w rozsądnym czasie przed dokonaniem wyboru finalnego projektu.

4

Zastosowanie wybranych metod badania hydrogeologicznych właściwości skał dla celów prognozowania wpływu rekultywacji wyrobiska odkrywkowego skałą płonną na wody podziemne

Niedbalska K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 1

39--43

PL

Racjonalne zarządzanie wyrobiskiem odkrywkowym oraz kierunkiem i zakresem jego rekultywacji jest istotne z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego i środowiskowego. Szczególne znaczenie ma ograniczenie oddziaływania na środowisko wód podziemnych i powierzchniowych w przypadku rekultywacji odkrywki poprzez częściowe lub całkowite jej wypełnienie materiałem allochtonicznym, najczęściej odpadami pogórniczymi z kopalń węgla kamiennego. Dla tego typu obiektów autorka zaproponowała zakres zintegrowanych badań hydrogeologicznych, których zastosowanie pozwoli na docelowy dobór optymalnego kierunku zarządzania wyrobiskiem odkrywkowym i ograniczenie wymywania zanieczyszczeń ze zwałowiska i dalszej ich migracji w wodach podziemnych.

EN

The rational management of the open pit and the direction and scope of its reclamation is important from the point of view of ensuring universal and environmental safety. It is of particular importance to limit the environmental impact on groundwater and surface water in the case of the excavation reclaimed by partial or full filling with allochtonous material, most often with post-mining waste from hard coal mines. For such as objects author proposed a range of integrated hydrogeological research, the application of which will allow for the targeted selection of the optimal management direction of the open pit work and limitation of leaching of pollution from the dump and further their migration in groundwater

5

Post factum, czyli: czy można zdemaskować ukrywających fakty i ustalić ilość kopaliny wydobytej w sposób nielegalny ? – studium przypadku

Gorol M., Mzyk T.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2017

|

Vol. 6, iss. 3

59--67

PL

W artykule przedstawiono przypadek łamania, na wielką skalę, przepisów ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Przedsiębiorca pod pozorem robót geologicznych prowadził regularną eksploatację iłu do produkcji wyrobów ceramiki budowlanej. Ostatecznie zmuszony do przeprowadzenia geodezyjnego obmiaru wyrobiska i rozliczenia zasobów złoża, prawie 11krotnie zaniżył ilość kopaliny pobranej w sposób nielegalny, czego dowiedziono wykorzystując metodykę obliczania zasobów metodą przekrojów. Procederowi sprzyjał brak zdecydowania w działaniu organu koncesyjnego.

EN

The article presents a case of large-scale violation of the Polish Geological and Mining Law. Under a disguise of geological works, an entrepreneur has conducted a regular mine working of clay for a production of ceramic construction products. Finally, forced to conduct a geodesic measurement of open-cut working and to provide the statement on the resources, they have understated estimated the amount of the illegally acquired mineral product 11-fold. This has been proved that using the methodology for the calculation of resources using sections method. The practice was encouraged by the hesitant activities undertaken by the licensing authority.

6

Nieco krytycznie o rekultywacji

Naworyta W.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2013

|

nr 1

16-22

PL

Mimo że w zakresie rekultywacji poczyniono w ostatnich latach znaczne postępy, wciąż nie wykorzystuje się możliwości tkwiących w terenach poeksploatacyjnych. Konieczna jest zmiana tej sytuacji, m.in. dla poprawy wizerunku górnictwa w odbiorze społecznym. W artykule scharakteryzowano właściwości wyrobisk po eksploatacji surowców skalnych i uwarunkowania (społeczne i przyrodnicze) dla wyboru kierunku rekultywacji.

7

Możliwość identyfikacji pochodzenia zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami w obszarach odkrywkowej eksploatacji złóż surowców węglanowych

Żurek A.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 4

163--168

PL

W publikacji przedstawiono metody oceny pochodzenia azotanów w sytuacjach konfliktowych pomiędzy kopalniami odkrywkowymi surowców węglanowych a innymi użytkownikami ujęć wód podziemnych. Metodami takimi mogą być: metoda hydrodynamiczna, pozwalająca na analizę możliwych kierunków migracji zanieczyszczeń, metoda bilansu masy zanieczyszczeń azotanowych dopływających do odkrywki, oraz metoda interpretacji składu izotopowego azotu i tlenu w azotanach, pozwalająca na identyfikację ogniska zanieczyszczeń azotanami. Wykorzystanie tych metod zostało przedstawione na przykładzie kopalni wapienia w Tarnowie Opolskim.

EN

This paper presents the methods of identification of the origin of groundwater nitrate pollution in the areas of carbonate open-pit mining. In these areas the conflicts between mining companies and other groundwater users (water companies, local authorities) are common. Three possible methods of nitrate origin identification are presented: (i) hydrodynamic method in which the directions of pollutant migration are analyzed, (ii) balance method with the assessment of possible nitrogen load inflowing to the open-pit sink and (iii) the study of isotopic composition of nitrates dissolved in water. Application of these method has been presented on the example of the lime mine in Tarnów Opolski.

8

Wybrane zagadnienia związane z rekultywacją wodną wyrobisk odkrywkowych

Polak K.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

nr 12

9-13

PL

Artykuł omawia główne problemy związane z prowadzeniem rekultywacji wodnej oraz naturalne uwarunkowania prowadzenia tego typu rekultywacji, występujące w różnych fazach kształtowania zbiorników powyrobiskowych. Zakończenie rekultywacji ogranicza bowiem możliwość ingerencji w utworzony przez człowieka ekosystem. Powstające jako następstwo eksploatacji kopalin oraz rekultywacji jeziora powyrobiskowe są narażone na degradację. Warunki równowagi końcowej zbiornika zależą wówczas od wielu czynników, w tym również sił natury, których uwzględnienie i wykorzystanie jest konieczne dla prawidłowego funkcjonowania środowiska wodnego. W związku z tym, ważnym elementem związanym z rekultywacją wodną jest odpowiednie zagospodarowanie zlewni wyrobiska. Odkrywkowe wyrobiska górnicze, eksploatowane obecnie w Polsce, mają olbrzymią pojemność wodną. Wodne zagospodarowanie wyrobisk największych kopalń węgla brunatnego i siarki pozwoli na zmagazynowanie ok. 4,5 mld m³ wody. Objętość wodną wszystkich kopalń kruszyw naturalnych i łamanych można oszacować na kilka mld m3. Zagospodarowanie odkrywkowych wyrobisk górniczych może zmienić niekorzystny bilans wodno-gospodarczy kraju. W artykule przedstawiono sposoby zagospodarowania wyrobisk oraz wskazano na gospodarcze możliwości wykorzystania zbiorników powyrobiskowych.

EN

The article discusses main problems connected with performing water reclamation and natural conditions for performing this type of reclamation that occur on different stages of the formation of open casts, because finishing of such reclamation limits the possibility of intervention in the ecological system created by a man. Lakes that are formed as a result of mining and reclamation are exposed to degradation. The conditions of the final balance of reservoir depend on many factors then, including also nature forces, which have to be taken into consideration and used for correct functioning of water environment. Therefore an important element connected with water reclamation is proper reclamation of the open cast drainage area. Open casts that are currently mined in Poland have an enormous water capacity. Water reclamation of open casts in the biggest brown coal and sulfur mines will allow to store app. 4.5 billion m³. Water capacity of all natural and crushed aggregates is estimated to be several billion m³. Reclamation of mining open casts may change the unfavorable water management balance in our country. The article presents methods of reclamation of open casts and indicates the possibilities of management of the open casts.

9

Zmiany składników bilansu wód w zlewni górniczej

Polak K., Klich J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

Nr 137 (17)

189-196

PL

Większość dużych wyrobisk górniczych rekultywowana jest w kierunku wodnym. Wpływa to na znaczące zmiany stosunków wodnych w skali zlewni. Zmiany mogą być korzystne nie tylko w porównaniu z warunkami górniczymi funkcjonowania zlewni, ale także porównując warunki wodne zlewni przed rozpoczęciem eksploatacji górniczej. Górnictwo odkrywkowe daje szanse na zwiększenie wskaźnika retencji wód słodkich.

EN

Majorities of open-pits are reclaimed as water reservoirs. Such process has great effect on a water environment in scale of drainage area. Those changes can be beneficial not only in comparison with mining condition but also in comparison with natural water condition taking place before mining activity. Open pit mining is giving great opportunity for growing coefficient of surface water storage.

10

Projektowany zbiornik przeciwpowodziowy "KOTLARNIA" jako przykład właściwej rekultywacji wyrobiska popiaskowego

Łagosz R.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2009

|

nr 3

39-45

PL

Odkrywkowa eksploatacja złóż kruszyw naturalnych w dolinach rzek prowadzi najczęściej do znacznych przekształceń krajobrazu, zmian warunków hydrogeologicznych i nierzadko do degradacji ekosystemów. Jednak w każdym przypadku dochodzi do końcowej fazy wydobycia danego złoża i wtedy kluczowe znaczenie dla środowiska mają decyzje o sposobie rekultywacji. Można pozostawić, czy wręcz porzucić dane wyrobisko, twierdząc: "niech przyroda radzi sobie sama". Wtedy proces naturalnej sukcesji i powrotu do równowagi trwa bardzo długo. Jednak nie jest to właściwe podejście, czego przykładem są liczne wyrobiska pozostałe po rabunkowej eksploatacji kruszyw. Nieliczne zrealizowane obiekty gospodarki wodnej na obszarach poddanych niegdyś eksploatacji wskazują właściwy kierunek prac rekultywacyjnych. Dzięki adaptacji wyrobiska popiaskowego teren zbiornika "Kotlarnia" będzie można wykorzystać do redukcji przepływów powodziowych w rzece Bierawce i poprawy bilansu wodnego tej rzeki, a dodatkowo może stać się on atrakcyjnym terenem pod względem przyrodniczym i rekreacyjnym.

11

Zbiornik Kuźnica Warężyńska jako przykład rekultywacji wyrobiska popiaskowego w kierunku wodnym

Łagosz R.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2008

|

nr 1

66-71

PL

Eksploatacja górnicza złóż kruszyw naturalnych w dolinach rzek prowadzi do znacznych przekształceń krajobrazu i degradacji ekosystemów. W artykule, na przykładzie adaptacji wyrobiska popiaskowego przedstawiono możliwość takiego zagospodarowania terenu, dzięki któremu wyrobisko stało się atrakcyjnym terenem pod względem przyrodniczym i rekreacyjnym. Zaś najważniejszą funkcją omawianego zbiornika jest redukcja przepływów wezbraniowych rzeki Czarnej Przemszy i ochrona przeciwpowodziowa miast: Będzin, Sosnowiec, Mysłowice i Jaworzno.

12

Odwadnianie kopalń surowców skalnych

Polak K., Pawelczyk K.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2008

|

nr 1

32-36

PL

Powszechność występowanie wody w przyrodzie powoduje, że każda inżynierska działalność człowieka w skorupie ziemskiej skutkuje powstawaniem pewnych zmian w naturalnym obiegu wody. Zatem wyrobisko odkrywkowe, w którym wydobywa się kopalinę, jako obiekt wykonywany w skorupie ziemskiej, jest elementem przekształcającym nie tylko środowisko skalne, ale także i wodne. W artykule opisano odwadnianie wyrobisk odkrywkowych, procedury w zakresie projektowania odwodnienia i oddziaływanie odwodnienia na środowisko. Przytoczono także ważniejsze akty prawne dotyczące odwadniania zakładów górniczych.

13

Problemy zagospodarowania wyrobisk po eksploatacji kruszywa naturalnego na przykładzie złóż w dolinie Soły między Kętami a Bielanami

Bobrek K., Paulo A.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2005

|

T. 31, z. 2

153-165

PL

Złoża kruszywa naturalnego w dolinie Soły położone są w obrębie czwartorzędowej terasy rędzinnej i eksploatowane systemem basenowym spod wody. Na miejscu terenów rolniczych, cechujących się z reguły wysoką bonitacją gleb, powstają duże wyrobiska zawodnione, które zmieniają naturalny krajobraz doliny tej rzeki i wykluczają uprawy rolne. Pod pozorem troski o zagospodarowanie pogórnicze użytkownicy złóż deklarują ogólnikowo budowę zbiorników wodnych, których funkcja nie jest wystarczająco sprecyzowana. Daje to szerokie pole do dowolnych interpretacji i skutkuje pozostawieniem mało użytecznych akwenów wśród zdegradowanego terenu. Przeprowadzono analizę warunków przyrodniczych: geologicznych, hydrogeologicznych, glebowych i stanu przyrody żywej, na podstawie której urealniono możliwości wykorzystania terenów po eksploatacji kruszywa naturalnego i przedstawiono propozycje nadania im nowej funkcji stosownie do warunków przeobrażonego środowiska

EN

Deposits of the natural aggregates along the Soła valley were formed within Quaternary rendzina terrace. They are exploited from under the groundwater level. As a result, many hectares of valuable agricultural land are converted into post-mining pits, which change the natural environment of the Soła valley and preclude future crops. Being forced to declare post-mining redevelopment mode, users of the natural aggregate deposits declared construction of water reservoirs, which they call fishing ponds. However, in reality the ponds are used for recreation fishing but not for productive fish farming, which appears impossible, which cannot be drained in deep basins. A panorama of possible ways of reclamation of post-mining pits based on natural environment and social conditions is discussed, forming main body of the paper

14

Zastosowanie metod geoelektrycznych do rozpoznawania budowy geologicznej i zawodnienia utworów występujących w nakładzie złoża węgla brunatnego - przykład z KWB "Bełchatów"

Antoniuk J., Mościcki J., Skórzak A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2004

|

nr 5

16-17

PL

Przedstawiono wyniki doświadczalnych badań geoelektrycznych przeprowadzonych w wyrobisku kopalni odkrywkowej. Celem tych prac było rozpoznanie budowy geologicznej wybranego fragmentu nakładu złoża, przed frontem eksploatacyjnym, w kontekście występowania wód zawieszonych. W badaniach wykorzystano zestaw metod geoelektrycznych obejmujący: dipolowe profilowania indukcyjne (EM34-3 Geonics), tomografię elektrooporową i sodowania elektrooporowe. Wyniki badań geoelektrycznych porównano z przekrojem geologicznym opracowanym przez geologów z kopalni, po dojściu skarpy wyrobiska do miejsca, w którym wcześniej wykonane były eksperymentalne badania geoelektryczne.

EN

Results of experimental geoelectric investigations in an opencast working are presented. The aim of the investigations was to identify-prior to the stripping - the geological built-up of a selected part of the overlying rocks in the context of suspended water occurrence. The applied geoelectric methods included electromagnetic terrain conductivity measurements (with the use of EM34-3 Geonics), resistivity tomography and resistivity sounding. Results of geoelectric investigations were compared with a geological cross-section made by mine geologists when the escarpment reached the site of earlier experimental geoelectric measurements.

15

Odkrywkowe wyrobisko poeksploatacyjne parkiem sztuki i ekologii

Ostręga A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2001

|

nr 11

27-30

PL

W artykule przedstawiono niekonwencjonalny sposób zagospodarowania nieczynnych wyrobisk po eksploatacji wapienia w Zabierzowie jako centrum koncertowo-rekreacyjne - Park Sztuki i Ekologii. Przedsięwzięcie to będące w trakcie realizacji jest przykładem poprawy wizerunku górnictwa, które nie tylko przekształca środowisko dostarczając niezbędnych gospodarce surowców, ale po ustaniu eksploatacji pozostawia interesujące ze względu na możliwości wykorzystania wyrobiska.

EN

Presented in the article is an unconventional method of utilization of inactive mine workings after extraction of limestone in Zabierzow to serve as a concert and recreation centre - an Art. And Ecology Park. That project, just being under implementation is an example of improvement of the image of the mining sector which not only does transform the environment by supplying the raw materials needed for the economy but, upon completion of the mining operation, leaves the mine workings that are interesting on account of a possibility of their further utilization.

16

Modelowanie związków encji w analizie procesów zarządzania środowiskiem

Kozakiewicz R.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 5, z. 1

153-162

PL

Zagadnienia związane z kształtowaniem środowiska życia człowieka są obszarem gdzie zasoby, złożoność i różnorodność informacji wymagają zastosowania najefektywniejszych metod jej przetwarzania i udostępniania. Artykuł przedstawia przykład zastosowania metody modelowania związków encji dla sprecyzowania zapotrzebowania na informację ze strony konkretnego zagadnienia związanego z kształtowaniem środowiska. Jako przykład wybrano zadanie polegające na analizie możliwości zagospodarowania terenów pogórniczych, a w szczególności wyrobisk po odkrywkowej eksploatacji surowców skalnych, dla celów rekreacji i turystyki. Omawiana metoda umożliwia określenie struktury informacji, jej podstawowych jednostek (encji) i ich atrybutów oraz ułatwia określenie wzajemnych związków pomiędzy nimi - ważnych dla rozwiązania zadania. Metoda modelowania związków encji umożliwia syntetyczną prezentację i analizę skomplikowanych zależności systemu człowiek - środowisko. Budowane modele mają duże znaczenie dydaktyczne propagując szerokie, międzydyscyplinarne spojrzenie na rozpatrywane problemy.

EN

Features connected with formation and development the human's life environment, are constitute an area where complexity and diversity of information require implementation of the most effective methods of its processing. This article describes an example of implementation of entity relationship modelling for specification of the demand for information a specific issue regarding the environmental management. A task consisting of post mining land development, especially open cast, for recreational purposes is chose as an example. Described method enables us to makes it possible to specify information structure, its basic units (entities) and their attributes and facilitates determination of their mutual relations which are related to the problem solution. Entity relationship modelling method makes possible synthetic representation and analyses of complicated relations of the man - environment system. Such models can be of major didactic importance and propagate broad, interdisciplinary view of the matters under discussion.

17

Baza danych i system wspomagania decyzji w ocenie możliwości zagospodarowania wyrobisk odkrywkowych

Kozakiewicz R.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 5, z. 2

323-332

PL

Optymalne wykorzystanie terenów po odkrywkowej eksploatacji surowców mineralnych jest ważnym problemem z zakresu kształtowania środowiska naturalnego. Dotyczy on kilku tysięcy obiektów w skali Polski. Racjonalne wykorzystanie coraz bardziej ograniczonej i przekształconej przestrzeni wymaga określenia najbardziej korzystnych dla gospodarki i społeczności lokalnej form ich zagospodarowania. Proces ten może zostać znacząco usprawniony przez stworzenie bazy danych, zbierającej rozproszone informacje o cechach obiektu i uwarunkowaniach zewnętrznych, ważnych ze względu na określenie kierunku jego rekultywacji i zagospodarowania. Artykuł przedstawia propozycję struktury zasobu informacji grupującego podstawowe cechy obiektów pogórniczych, rozpatrywane pod kątem analizy sposobu przyszłego wykorzystania obiektu. Rozpatrywane są korzyści z zastosowania systemu wspomagania decyzji dla półautomatycznej oceny możliwych sposobów zagospodarowania. System ekspertowy, oparty na metodzie reguł oraz ram, może realizować zarówno zadanie agregacji danych, jak i ich oceny.

EN

Optimal reclamation and development of post surface mining areas is an important problem in terms of the natural environment management. On a national scale this problem relates to several thousands of structures. Rational use of more and more reduced and transformed space requires determining the most profitable for local economy and community forms of its utilization. This process can be considerably facilitated by creation of database gathering scattered information not only about features of objects but also about external conditions, crucial for the optimal selection of its land reclamation and development. This article presents a proposal of database structure grouping basic features of the open pits considered in respect to the analysis of their future use. Advantages of using the expert systems for semi-automatic evaluation of various possible ways of former mining areas utilization are described. Expert systems based on the rules and frames method is able to perform data grouping tasks as well as its evaluation.