Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  wyrobiska odkrywkowe
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Wypełnianie wyrobisk odkrywkowych odpadami wydobywczymi jest możliwe w procesie rekultywacji technicznej, ale wymaga szczegółowego rozpoznania warunków środowiskowych. Zastosowanie różnego rodzaju odpadów do wypełniania wyrobisk jest zagadnieniem złożonym w zakresie jakości materiału odpadowego oraz w zakresie określenia lokalizacji miejsc przeznaczonych do takiego zagospodarowania odpadów. Istotne jest rozpoznanie lokalizacji czynnych wyrobisk odkrywkowych na tle granic głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) oraz w pobliżu cieków wodnych. Analizie poddano wyrobiska, w których eksploatowane są surowce węglanowe oraz wyrobiska piasków i żwirów. Analizy zostały wykonane w różnych latach aktywności wyrobisk ((Klojzy-Karczmarczyk i in. 2016a; Klojzy-Karczmarczyk i Staszczak 2017, 2019; Staszczak 2020). W grupie surowców węglanowych (kamienie łamane i bloczne), poza granicami GZWP oraz w odległości ponad 500 metrów od cieków powierzchniowych zlokalizowane są zaledwie 3 obiekty. W grupie piasków i żwirów, poza granicami GZWP oraz w odległości ponad 500 od cieków powierzchniowych znajduje się 19 obiektów. Zestawiono zawartość całkowitą rtęci oraz wielkość jej wymywania. Podano udział formy wymywalnej w całkowitej zawartości pierwiastka. Badania prowadzono w różnych warunkach pH środowiska. Analizę przeprowadzono na podstawie badań z lat 2014–2021 (Klojzy-Karczmarczyk i Mazurek 2014, 2019a, b, 2021). Odpady wydobywcze typu skała płonna (kruszywa) charakteryzują się wyższą zawartością rtęci całkowitej we frakcji najdrobniejszej i niższą we frakcjach grubszych. Udział formy wymywalnej rtęci w kruszywach jest na średnim poziomie 1,3–2,0%. Średni udział formy wymywalnej w mułach węglowych jest na poziomie 1,8%. Przy obniżaniu pH środowiska, udział ten wzrasta w każdym przypadku. Wyraźny wzrost wymywalności obserwuje się ponadto w odpadach zwietrzałych. Ze względu na jakość materiału odpadowego, badania odpadów wydobywczych wykazały możliwość ich zastosowania do celów rekultywacji.
EN
The open-cast workings filling with extractive waste is possible in the process of technical reclamation, but it requires a detailed recognition of environmental conditions. The use of various types of waste to fill the workings is a complex issue, in the field of the waste material quality and in the field of determining locations assigned for such waste management. It is important to recognise the location of active opencast mines against a background of main groundwater basins (MGB) and close to watercourses. The workings, left after extraction of carbonate raw materials, as well as sands and gravels, were analysed. The analysis were performed in different years of the open pits activity (Klojzy-Karczmarczyk et al. 2016a; Klojzy-Karczmarczyk and Staszczak 2017, 2019; Staszczak 2020). In the carbonate raw materials group (crushed and block stone) only 3 facilities are situated outside the MGB area and at a distance of more than 500 m from surface watercourses. In the sands and gravels group only 19 facilities are situated outside the MGB area and at a distance of more than 500 m from surface watercourses. Total mercury content and the amount of its leaching was compiled. The percentage of leachable form in the total content of the element was studied. The studies were carried out under various pH conditions of the environment. The analysis was based on the studies from 2014–2021 (Klojzy-Karczmarczyk and Mazurek 2014, 2019a, b, 2021). The extractive waste of the barren rock type (aggregate) features a higher content of total mercury in the finest fraction and a lower in coarser fractions. The share of mercury leachable form on average is 1.3–2.0%. The share of mercury leachable from coal sludge is approx. 1.8%. At pH reduction this share increases in each case. A clear increase in leachability is observed in the weathered waste. Because of the waste material quality, the studies on extractive waste have shown a possibility to use it for reclamation.
PL
W artykule poruszono problem podaży produktu ubocznego, jakim jest gips syntetyczny powstający w wyniku odsiarczania spalin w elektrowniach konwencjonalnych. Przedstawiono stan produkcji oraz prognozę na przyszłość. obecnie gips syntetyczny niemal w całości wykorzystywany jest jako surowiec w zakładach produktów gipsowych ulokowanych w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni. od połowy lat dziewięćdziesiątych XX w. w Polsce obserwuje się wzrost produkcji gipsu syntetycznego związany z budową instalacji odsiarczania spalin w polskich elektrowniach konwencjonalnych. W najbliższym czasie tendencja wzrostowa utrzyma się w związku z budową nowych bloków węglowych w elektrowniach. Na rynku pojawią się spore nadwyżki tego surowca, które nie będą na bieżąco wykorzystane w produkcji elementów gipsowych. Należy mieć jednak na uwadze, że ze względu na restrykcyjną politykę UE wobec energetyki opartej na węglu kamiennym i brunatnym w przeciągu kilku najbliższych dekad udział elektrowni konwencjonalnych w produkcji energii będzie ulegał stopniowemu obniżeniu. W konsekwencji podaż gipsu syntetycznego również ulegnie stopniowemu zmniejszeniu. Celowe jest zatem odpowiednie składowanie nadwyżek tego surowca, aby mógł być wykorzystany w przyszłości. biorąc to pod uwagę, należy już dzisiaj przygotować sposoby magazynowania spodziewanych nadwyżek gipsu syntetycznego. Do tego celu świetnie nadają się wyrobiska pogórnicze, szczególnie w kopalniach surowców skalnych. W artykule zaproponowano ścieżkę prawną umożliwiającą przekształcenie wyrobiska poeksploatacyjnego w magazyn gipsu.
EN
The article discusses the problem of the supply of a by-product, which is synthetic gypsum produced as a re- sult of flue gas desulphurization in conventional power plants. the state of production and forecast for the future are presented. Currently, synthetic gypsum is almost entirely used as a raw material in the gypsum products plant located in the immediate vicinity of the power plant. Since the mid-1990s, in Poland, an increase in the production of synthetic gypsum associated with the construction of a flue gas desulphurization installation in Polish conventional power plants has been observed. In the near future, the upward trend will continue in connection with the construction of new coal units in power plants. Significant surpluses of this raw material will appear on the market, which will not be used on an ongoing basis in the production of gypsum components. However, due to the EU’s restrictive policy towards energy based on coal and lignite, within the next few decades, the share of conventional power plants in energy production will be gradually reduced. As a consequence, the supply of synthetic gypsum will also gradually decrease. therefore, it is advisable to properly store the surplus of this raw material so that it can be used in the future. taking this into account, it is already necessary to prepare methods for storing the expected surpluses of synthetic gypsum. For this purpose, post-mining open pits are particularly suitable, especially in mines of rock raw materials. the article proposes a legal path enabling the post-mining open pits to be transformed into a anthropogenic gypsum deposit.
PL
Rekultywacja to szereg działań mających przywrócić obszarom zdegradowanym lub zdewastowanym wartości użytkowe lub przyrodnicze. Kierunek i termin wykonania rekultywacji gruntów określają decyzje w sprawach rekultywacji i zagospodarowania. Wypełnianie różnorodnych wyrobisk górnictwa odkrywkowego odpadami wydobywczymi z górnictwa węgla kamiennego lub innym materiałem skalnym powinno się odbywać z uwzględnieniem wymogów zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem gleb, wód powierzchniowych i podziemnych. Odpowiednie przepisy prawne podają wartości graniczne parametrów fizykochemicznych, jakimi powinny się charakteryzować odpady wydobywcze uznawane za obojętne dla środowiska. Jednak w odniesieniu do surowców, będących ubocznym efektem produkcji węgla kamiennego (skała płonna jako produkt w postaci kruszywa), które mogą znaleźć zastosowanie do wypełniania wyrobisk odkrywkowych brak jest jednoznacznych przepisów prawnych dotyczących określania ich bezpieczeństwa dla środowiska. Z tego względu autorzy proponują zastosowanie analizy porównawczej parametrów takich surowców do wymagań prawnych stosowanych do odpadów uznawanych za obojętne i jednocześnie do wymagań prawnych stosowanych dla zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska wód podziemnych i powierzchniowych. W pracy poddano analizie jakość przykładowych odpadów wydobywczych „świeżych" (czyli bezpośrednio z produkcji) górnictwa węgla kamiennego. Wyniki uzyskanych analiz zestawiono w odniesieniu do wymagań prawnych, zawartych w aktach wykonawczych, a stosowanych zarówno do odpadów, jak też do jakości środowiska gruntowo-wodnego. Analizy przeprowadzone w pracy dla 3 próbek odpadów oraz analiza danych archiwalnych dla odpadów wydobywczych pokazują złożoność tematu i konieczność stosowania analizy porównawczej jednocześnie do szeregu wartości granicznych stawianych w różnych rozporządzeniach. Zastosowanie jedynie wybranych rozporządzeń może być niewystarczające dla oceny potencjalnego oddziaływania odpadów lub produktów na bazie skaty płonnej na środowisko. Przykładem tego jest ocena zawartości formy wymywalnej siarki oraz metali, która wykazała brak przekroczeń stężeń określonych w aktach wykonawczych do ustawy Prawo wodne ponadto pozwala zaliczyć analizowany materiał do odpadów obojętnych możliwych do składowania na składowiskach odpadów obojętnych. Jednak analiza formy całkowitej wskazuje na potencjalne zagrożenie dla środowiska, ponieważ stwierdzane są częste przekroczenia dopuszczalnej zawartości siarki i innych pierwiastków w odpadach i kruszywach. Dlatego ocena przedsięwzięcia, jakim jest rekultywacja z wykorzystaniem odpadów wydobywczych lub skały płonnej jako produktu powinna być wykonana z uwzględnieniem wszystkich norm i rozporządzeń w zakresie ochrony środowiska, właściwych dla warunków naturalnych w rejonie prowadzonej rekultywacji w celu udowodnienia, że materiały wykorzystane do wypełnienia wyrobiska będą bezpieczne dla środowiska w odpowiednio długim okresie czasu po zakończeniu prac, z uwzględnieniem dynamiki procesu wymywania zanieczyszczeń z bryty obiektu.
EN
Land reclamation means giving or restoring degraded or devastated land its utility or natural value. The method and deadlines for land reclamation are governed by decisions on land reclaim and development. Backfilling of diverse open cast mine pits with mining waste form coal mining or other raw material consisting of gangue should be carried out taking into account the requirements of contamination prevention, with particular emphasis on soil, surface water and groundwater contamination. The relevant legal regulations provide limits for mining waste which may be considered neutral to the environment. However, with respect to raw materials which are a by-product of coal mining (gangue as aggregates) and which may be used in the process of open-pit backfilling there are no clear legal regulations on environmental safety. For this reason, the authors suggest using in this case comparative analysis of legal requirements for waste which is neutral to the environment and of legal requirements applicable in the prevention of groundwater and surface water contamination. In the study the quality of "fresh" mining waste samples (i.e. directly from production) from coal mining. The results of the obtained analyses were listed in comparison to the legal requirements in secondary legislation regarding both waste, as well as the quality of soil and water environment. The analyses carried out in the work for 3 samples of waste and archival data analysis for mining waste show the complexity of the subject and the need for comparative analysis of a series of threshold values in a variety of regulations. Application of only selected regulations may produce an image which is insufficient for assessing the potential impact of waste or gangue material on the environment. An indication of such mode of conduct is an assessment of the content of leachable forms of sulphur and various metals, which showed no exceedences in relation to the requirements in the regulations pursuant to the Water Act and also generally allows to consider the analysed material as waste deposited in inert waste landfills. However, an analysis of the total form gives a different picture of the potential threats. Frequent exceedences of threshold values for sulphur as well as other elements in the various areas, especially protected ones, are analysed in each case. It is important to qualify a project such as reclamation using mining waste or gangue material from the point of view of meeting a series of standards and regulations on environmental protection in reclaimed sites in order to prove that the materials used for reclamation involving backfilling will be safe for the environment over a sufficiently long period of time, taking into account the dynamics of the process of soil leaching with a object after completion of the work.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienia prawne związane z problematyką rozliczania rekultywacji wodnej wyrobisk odkrywkowych. Niektóre z wyrobisk posiadają olbrzymią pojemność wodną, to ich napełnianie potrwać może kilkadziesiąt lat. Rekultywacja prowadzona w tak długim okresie wymaga nowego, nie przewidzianego w polskim prawie, podejścia w sposobie jej rozliczania. W artykule przedstawiono podstawy prawne w zakresie rekultywacji wodnej oraz interpretację obowiązujących rozwiązań prawnych w zakresie możliwości etapowego rozliczania rekultywacji wodnej z wykorzystaniem wód podziemnych i powierzchniowych. Zasady rozliczania rekultywacji mają fundamentalne znaczenie dla wyceny funduszu likwidacji zakładu górniczego. Jednoznaczność przepisów w tym zakresie jest konieczna także dla jednostek samorządu lokalnego wydających decyzje o uznaniu rekultywacji za zakończoną. W artykule wskazano na potrzebę zmian w obowiązującym prawie, które pozwoliłyby na jednoznaczne przyjęcie metody szacowania kosztów rekultywacji oraz przychodów gmin z tytułu podatków gruntowych.
EN
This paper presents legal issues relevant to settlement of water reclamation in open-pit mines. Due to the fact that some of the pits have huge capacity of water volume, their flooding may take several decades. Long period of water reclamation requires a new approach to the way of its settlement, which is not provided for in the Polish law. This paper presents the legal bases for the water reclamation and interpretation of the existing solutions within the possibilities of a phased settlement of the reclamation with usage of ground- and surface water. The settlement of reclamation has got fundamental importance for the valuation of the Mine Closure Fund. The unambiguous of regulations is also necessary for local authorities which decide about the termination of reclamation. In this paper, it has been pointed out the need to change existing regulations, which would allow for unequivocal adoption of the estimating method of costs reclamation and income taxes of local communities.
PL
W południowej części Krakowa istnieje wiele wyrobisk odkrywkowych starych nieczynnych kamieniołomów. Na Krzemionkach Podgórskich istnieją także wyrobiska podziemne. Zostały wydrążone przez więźniów obozu koncentracyjnego. Obecnie są zaniedbane i wymagają zabezpieczenia i ochrony.
EN
Many excavations of old inactive quarrys in southern part of Cracow. The underground excavations exist either on the Krzemionki Podgórskie. These have excavated by prisoners of concentration camp. At present they are disordered and they need preservation and protection.
PL
Intensywny rozwój górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego w regionie Konina spowodował powstanie wielkoprzestrzennych wyrobisk poeksploatacyjnych. Ich rekultywacja stanowi poważny problem natury technicznej i finansowej. Stwarza ponadto istotne zagrożenie dla środowiska naturalnego. W artykule zaprezentowano koncepcję rekultywacji części wyrobiska poeksploatacyjnego odkrywki węgla brunatnego Pątnów o powierzchni około 220 ha i kubaturze 40 mln m3 odpadami, które powstały w procesie spalania węgla brunatnego oraz w procesie oczyszczania spalin w instalacji odsiarczającej. Przedstawiony sposób wykorzystania wyrobisk poeksploatacyjnych umożliwia korzystne zarówno pod względem ekologicznym, jak i ekonomicznym ich wykorzystanie oraz prowadzi do ograniczenia ich objętości.
EN
Intensive development of lignite mining in Konin region resulted in creation of huge abandoned open pits. Reclamation of open pits is a serious financial, technical and environmental problem. In this paper the solution of reclamation the Pątnów abandoned open pits by power plant wastes was presented. The wastes - fly ash and bottom ash as well as gypsum - are stored in the area of 220 ha and the total volume of wastes is of about 40 millions m3. The lignite open mining gives big possibilities to store industrial Waste in worked-out pits in an economically effective and an environment friendly way. It makes also possible to decrease the volume of abandoned open pits.
PL
Scharakteryzowano wyrobiska i tereny po eksploatacji surowców węglanowych, kruszyw naturalnych i surowców ilastych w granicach aglomeracji krakowskiej pod kątem stanu ich zagospodarowania. Krytycznie odniesiono się do rezultatów dotychczasowego wykorzystania potencjału terenów poeksploatacyjnych. Zaproponowane zostały najlepsze zdaniem autora kierunki zagospodarowania dla terenów poeksploatacyjnych z uwzględnieniem kryteriów społecznych, przyrodniczych i historycznych.
EN
There are characterized workings and areas after the exploitation of carbonates, natural aggregates and silty minerals within Cracow agglomeration in relation to their management state. The results of up to date utilization of the post-exploitation areas potential are critically evaluated. There are offered the most favorable, according to the author, management directions for post-exploitation areas taking into account social, natural and historical criteria.
PL
Trwająca wiele wieków działalność górnictwa i hutnictwa rud cynkowo-ołowiowych w rejonie Olkusza pozostawiła wiele śladów w krajobrazie w postaci wyrobisk, stawów osadowych, hałd szlamów galmanowych oraz licznych deformacji nieciągłych. Wielość problemów wynikająca z rozmiaru i różnorodności przekształceń terenu dokonanych przez górnictwowymaga kompleksowego ich rozwiązania. W referacie podjęto próbę zanalizowania i oceny zaproponowanych i zaaprobowanych do realizacji koncepcji rekultywacji zagospodarowania wyrobisk.
EN
The mining and metallurgy of Zn and Pb's activity conducted in Olkusz region throughout many centuries had impacted the environment by creating pits, heaps, ponds of sediment slime and numerous nincontinues deformations. A vest range of problems resulting from the size and variety of landscape transformations linked to the miniing activity requires a broad approach while searching for the solution. The speech constitutes an attemp to analyse and eveluate proposed and accepted methods of restoration and utilising of pits.
PL
Kurczący się areał obszarów możliwych do zajmowania pod składowiska odpadów zmusza do poszukiwania nowych przestrzeni nie wpływających degradująco na środowisko naturalne. Wyrobiska pogórnicze są atrakcyjną alternatywą stworzenia w przyszłości składowisk odpadów korzystnych pod względem ekologicznym, społecznym i ekonomicznym: - w dużych kopalniach odkrywkowych przestrzeń na składowiska odpadów można uformować wykorzystując możliwość selektywnego urabiania nakładu oraz odpowiedniej technologii zwałowania; - w małych wyrobiskach (kamieniołomy, kopalnie glin, iłów, margli, kredy itp.). Wyrobiska wymagają odpwiedniego uformowania czaszy i jej uszczelnienia. Podkreślono, że przece związane z wykorzystaniem wyrobisk pogórniczych jako składowisk odpadów sa bardzo odpowiedzialne i wymagają profesjonalnego przygotowania zawodowego oraz przewidywania doraźnych i perspektywicznych skutków ekologicznych.
EN
Exhaustion of the areas suitable for dumping wastes makes it necessary to try to find the new dumpingspace, which would not degrade natural environment. From the ecological, social and economic point of view worked out excavations make and attractive alternative for the future toxic waste dumping: - in large strip mines the waste dumping area might be pre-shaped by means of selective excavation of upper layersand proper management of the dumping technology, - in the smaller worked out open casts (quarries, clay, silt, marl and chalk mines) excvation would require proper shaping and sealing of a basin. This paper puts a particular emphasis to the fact, that activities connected with the adaptation for the waste dumping of worked out workings are of particular significance. They require proffesional knowledge, as well as an instiution concerning their present and future ecological impact.
10
Content available remote Przyrodnicze wartości odkrywkowych wyrobisk górniczych
PL
W artykule omówiono walory przyrodnicze pogórniczych wyrobisk odkrywkowych w górnictwie surowców skalnych. Wyróżniono dwa zasadnicze typy wyrobisk, a to: wyrobiska po surowcach zwięzłych - kamieniołomy oraz wyrobiska po surowcach luźnych - odkrywki wgłębne. Na tle walorów przyrodniczych takich wyrobisk omówiono możliwości ich rekultywacji dla celów społecznych-rekreacyjno-turystycznych oraz celów ekologicznych. W konkluzji stwierdzono, że większość takich wyrobisk nie tylko nie stanowi 'rany w krajobrazie', ale może uatrakcyjnić dany teren zarówno dla przyrody jak iczłowieka.
EN
Two kinds of workings are distinguished in he paper: quarries and gravel pits. Possibilities of its recultivation for social or ecological needs are discussed. A conclusion has been made that most of such workings does not a 'landscape wound' at all, but do the land even more attractive for nature and man.
PL
W pracy przedstawiono hydrogeologiczne i hydrochemiczne skutki użycia odpadów pofloatacynych oraz popłuczkowych szlamów galmanowych i żużli z pieców przewałowych do rekultywacji wgłębnych wyrobisk odkrywkowych w rejonie Olkusza. Wykazano, że są to działania proekologiczne Racjonalne wykorzystanie wyrobisk odkrywkowych do składowania odpadów umożliwia zmniejszenie powierzchni terenów przeznaczonych na uciążliwe dla środowiska składowiska odpadów przemysłowych. Rekultywowane wyrobiska w tym rejonie znajdują się na obszarze triasowego głównego zbiornika wód podziemnych (GZWP) Olkusz-Zawiercie nr 454. Ten szczelinowo-krasowy zbiornik jest intensywnie drenowany przez górnictwo rud cynku i ołowiu oraz duże ujęcie wody Łazy Błędowskie.
EN
This paper shows hydrogeological and hydrochemical results of utilisation of flotation tailings, galman after washer mud and slag from rolldown furnaces for reclamation of the deep open pits situated in Olkusz region. Such activites have been proven to be proecological. Rational utilisation of the open casts for deposition of industrial wastes enables reducing amount of areas designed to uphill for environment waste dumps. Reclaimend open pits placed in Olkusz region are situated at the area of main trias subsoli water reservoir Olkusz-Zawiercie no. 454. This fissure-karst reservoir is intensively drained by zinc and lead mining industry and large water intake Łazy Błędowskie.
12
Content available remote Aktualne zagadnienia oceny stateczności i wymiarowania wyrobisk odkrywkowych
PL
Trwający i odległy od zakończenia proces transformacji górnictwa odkrywkowego spowodował istotne zmiany uwarunkowań jego fankcjonowania. Znalazło to odzwierciedlenie w różnicowaniu się procedur oceny stateczności i wymiarowania wyrobisk. W oparciu o przesłanki teoretyczne i doświadczenie kopalniane zanalizowano: przyczyny i następstwa takiego stanu rzeczy oraz wynikłe stąd zagrożenia. Przedstawiono propozycje rozwiązań doraźnych i docelowych. Vdict.Vd
EN
The long-term and still unfinished transformation process of lignite mining industry has evoked considerable changes in its functioning. As a result, differences in the stability valuation and open cast measuring have emerged. On the basis of theoretical premises and mining experience, causes, results and hazards of this process have been analysed. Suggestions of immediate and target solutions have been presented. 5C6E-11D
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.