Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wymywanie metali ciężkich z odpadów pobranych z hałdy wałbrzyskiej - badania wstępne

Zielińska Amelia

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 3

4--8

PL

Celem pracy było określenie wartości wymywania wybranych metali ciężkich z odpadów pochodzących z hałd wałbrzyskich. Próbki pobranych materiałów rozdrobniono na frakcje poniżej 4 oraz poniżej 1, które następnie poddano wymywaniu, a w powstałym eluacie oznaczono zawartość Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn. Wartości stężeń metali są poniżej granic oznaczalności. Na tej podstawie stwierdzono, że migracja metali ciężkich z odpadów pogórniczych do środowiska wodnego jest nieznaczna i nie powinna stanowić istotnego problemu. Badania wymagają jednak kontynuacji dla zróżnicowanych warunków wymywania.

EN

The aim of the work was to determine the leaching value of selected heavy metals from waste from Wałbrzych heaps. Samples of collected materials were crushed into fractions below 4 and below 1 mm, which were then subjected to leaching, and the content of Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn, was determined in the resulting eluates. Metal concentration values are below the limits of quantification. On this basis, it was found that the migration of heavy metals from post-mining waste to the aquatic environment is insignificant and should not be a relevant issue. However, research needs to be continued for different leaching conditions.

2

Właściwości produktów powstałych w procesie zestalania i stabilizacji popiołów lotnych powstałych z termicznego przekształcania osadów ściekowych

Wichowski Piotr, Kalenik Marek, Rutkowska Gabriela, Malarski Maciej, Czajkowska Justyna, Franus Wojciech

Cement Wapno Beton

|

2023

|

R. 28, nr 6

389--408

PL

W artykule przedstawiono analizę wyników badań składu popiołów lotnych z termicznego przekształcania osadów ściekowych [SSA z ang. sewage sludge ash], pobranych z trzech spalarni zlokalizowanych w Warszawie, Krakowie i Łodzi oraz oznaczono wymywania wybranych metali ciężkich z badanych popiołów lotnych i betonów zwykłych klasy C20/25 z częściową zamianą - do 20% cementu na popiół lotny. Wykonane badania laboratoryjne wykazały, że mają porównywalny skład granulometryczny, natomiast właściwości fizyko-chemiczne badanych popiołów lotnych różnią się od tradycyjnie stosowanych w technologii betonu popiołów ze spalania węgla. SSA charakteryzują się przeciętnie mniejszą zawartością tlenków krzemu, żelaza i aluminium przy wielokrotnie większej zawartości fosforu. Badania wymywania wskazują na małą mobilność metali ciężkich spełniającą polskie przepisy dotyczące możliwości wykorzystania SSA w budownictwie do określonych zastosowań. Jednocześnie nie stanowią istotnego zagrożenia dla zdrowia ludzi i nie szkodzą środowisku. Odpady budowlane zawierające SSA mogą być składowane na składowiskach odpadów obojętnych.

EN

The article presents an analysis of the results of research on the composition of fly ash from the thermal processing of sewage sludge [SSA] collected from three incineration plants located in Warsaw, Cracow and Łódź. It determines the leaching values of selected heavy metals from the tested fly ash and ordinary class concrete C20/25 with partial replacement - up to 20% of cement with fly ash. The laboratory tests performed showed that they have a comparable granulometric composition. In contrast, the physico-chemical properties of the tested fly ashes differ from ashes from coal combustion traditionally used in concrete technology. SSA is characterized by an average lower content of silicon, iron, and aluminium oxides with a much higher content of phosphorus oxides. Leaching tests indicate low mobility of heavy metals, meeting Polish regulations regarding the possibility of using SSA in construction for specific applications. At the same time, they do not pose a significant threat to human health or the environment. Construction waste containing SSA may be disposed of in inert waste landfills.

3

Wymywalność rtęci z węgli kamiennych i odpadów wydobywczych

Klojzy-Karczmarczyk Beata, Mazurek Janusz

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2019

|

nr 108

141--153

PL

Celem badań jest określenie zawartości rtęci w węglach kamiennych, losowo pobranych z GZW oraz w produktach ubocznych wydobycia węgla (odpady wydobywcze świeże), czyli kruszywach i mułach węgla kamiennego, a także odpadach górniczych ze zwałowiska Siersza (odpady zwietrzałe). Do analizy przeznaczono 34 próbki. Określono zawartość całkowitą rtęci oraz wielkość wymywania rtęci z próbek stałych. Obliczono ponadto udział formy wymywalnej w całkowitej zawartości pierwiastka, czyli poziom uwalniania rtęci z materiału (poziom wymycia). Badania wielkości wymywania rtęci określono metodą statyczną z zastosowaniem testu wymywalności 1:10. Najwyższą możliwością wymywania rtęci charakteryzują się odpady zwietrzałe ze zwałowiska Siersza i nieco niższą analizowane węgle kamienne z Górnośląskiego Z agłębia Węglowego (GZW). Dla próbek węgla kamiennego zawartość rtęci całkowitej kształtuje się w granicach 0,0275–0,1236 mg/kg. Natomiast wielkość wymywania rtęci z próbek węgli kształtuje się na poziomie 0,0008−0,0077 mg/kg. Odpady świeże typu kruszywa charakteryzują się wyższą zawartością rtęci całkowitej we frakcji najdrobniejszej 0-6 mm w granicach 0,1377−0,6107 mg/kg i zdecydowanie niższą we frakcji 80–120 mm w granicach 0,0508−0,1274 mg/kg. Wielkość wymywania jest porównywalna w obydwu frakcjach i kształtuje się na poziomie 0,0008−0,0057 mg/kg. Muły węglowe charakteryzują się zawartością rtęci całkowitej na poziomie 0,0937−0,2047 mg/kg. Obserwuje się także niskie wartości wymywania na poziomie 0,0014−0,0074 mg/kg. Odpady górnicze zwietrzałe charakteryzują się zawartością całkowitą rtęci w granicach 0,0622−0,2987 mg/kg. Obserwuje się jednak zdecydowanie wyższe wartości wymywania z odpadów zwietrzałych niż z odpadów wydobywczych świeżych. Wielkość ta kształtuje się na poziomie 0,0058−0,0165 mg/kg. W węglach kamiennych pobranych z GZW poziom wymycia kształtuje się na średnim poziomie 4,7%. Odpady wydobywcze charakteryzują się dużą zmiennością udziału formy wymywalnej rtęci a różnice wynikają z czasu sezonowania próbek. Odpady czy materiały uboczne produkcji węgla kamiennego typu kruszywa oraz muły węglowe wykazują udział formy wymywalnej rtęci na średnim poziomie 1,7%. W odpadach zwietrzałych udział formy wymywalnej zdecydowanie wzrasta do 7,3%. Charakterystyka wymywania jest zróżnicowana dla różnych grup badanego materiału. Podstawowe znaczenie a wykazane w pracy, mają czynniki takie jak rodzaj i pochodzenie próbek, ich skład granulometryczny oraz czas sezonowania materiału.

EN

The aim of the study is to determine the mercury content in hard coal, randomly taken from the U SCB and in by-products of hard coal mining (fresh mining waste), i.e. aggregates (gangue) and hard coal sludge and mining waste from the Siersza dump (weathered waste). The 34 samples were intended for analysis. The total mercury content and the amount of mercury leaching from solid samples was determined. The percentage of the leaching form in the total element content, i.e. the level of mercury release from the material (leaching level), was also calculated. The amount of mercury leaching was determined by a static method using a batch test 1:10. The highest possibility of leaching mercury is characterized by weathered waste from the Siersza dump and slightly lower analyzed hard coal from the U pper Silesian Coal Basin (USCB). For hard coal samples, the total mercury content is between 0.0275–0.1236 mg/kg. However, the amount of mercury leaching from coal samples is 0.0008–0.0077 mg/kg. The aggregate is characterized by a higher total mercury content in the finest fraction 0–6 mm, within 0.1377–0.6107 mg/kg and much lower in the 80-120 mm fraction, within 0.0508– –0.1274 mg/kg. The amount of elution is comparable in both fractions and amounts to 0.0008–0.0057 mg/kg. Coal sludge has a total mercury content of 0.0937–0.2047 mg/kg. L ow leaching values of 0.0014–0.0074 mg/ kg are also observed. Weathered mining waste has a total mercury content of 0.0622–0.2987 mg/kg. However, leaching values from weathered waste are much higher than from fresh mining waste. This value is 0.0058– –0.0165 mg/kg. In the hard coal extracted from U SCB, the leaching level is 4.7% on average. Mining waste is characterized by a large variation in the proportion of mercury leaching form and the differences result from the seasoning time of the samples. Waste or by-products of hard coal production, such as aggregates and coal sludge, show a mercury washout form at an average level of 1.7%. The proportion of leachable form in weathered waste increased strongly to 7.3%. Elution characteristics vary for different groups of materials tested. Factors such as the type and origin of samples, their granulometric composition and the seasoning time of the material are of fundamental importance and demonstrated in the work.

4

Wielkość wymywania rtęci z próbek gruntów i odpadów różnego pochodzenia

Klojzy-Karczmarczyk Beata, Mazurek Janusz

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 475, Hydrogeologia z. 16

85--92

PL

Zawartość rtęci w różnego rodzaju odpadach i gruntach jest wyraźnie zróżnicowana, zależna od charakteru materiału. W warunkach laboratoryjnych wymywalność związków rtęci z materiału stałego (grunty, osady, odpady) kształtuje się na poziomie od kilku do kilkunastu procent zawartości całkowitej. Zanieczyszczone grunty, osady denne czy odpady wprowadzane do środowiska mogą zatem stanowić, w sprzyjających warunkach, potencjalne ognisko zanieczyszczenia zarówno dla wód powierzchniowych, jak i podziemnych. Badań dotyczących określenia poziomu uwalniania rtęci jest nadal niewiele. Należy więc dążyć do zwiększenia liczby badań i obejmować nimi kolejne obszary środowiska. W prezentowanej pracy do analizy zawartości całkowitej rtęci oraz wielkości jej wymywania z materiału przeznaczono 84 próbki środowiskowe o różnym pochodzeniu: odpady wydobywcze górnictwa węgla kamiennego (skała płonna, muły węglowe, odpady z nieczynnej hałdy), grunty piaszczyste (z otoczenia południowej obwodnicy Krakowa), osady denne (pobrane bezpośrednio przy linii brzegowej rzek Rudawa, Prądnik, Chechło). Zestawiono wyniki badań wielkości wymywania rtęci z próbek, zrealizowanych w latach wcześniejszych oraz dodatkowo rozszerzonych o nowe, kolejne doświadczenia. Celem było wykazanie związku pomiędzy poziomem wymycia rtęci a specyfiką środowiska, z którego pobrano materiał. Nie prowadzono analizy petrograficznej czy mineralogicznej analizowanych próbek. Przeprowadzono analizę wyników badań zawartości całkowitej oraz wielkości wymywania rtęci z próbek pobieranych na przestrzeni kilkunastu lat. Wymywanie prowadzono metodą statyczną z użyciem testu wymywalności 1:10 (faza stała / ciecz = 1 kg/10 dm3, L/S = 10 dm3/kg), zgodnie z Polską Normą PN-EN 12457-2. Do wykonania oznaczeń rtęci wykorzystano spektrometr absorpcji atomowej AMA 254 Altec. Na podstawie zawartości całkowitej i wielkości wymywania określono udział formy wymywalnej w całkowitej zawartości pierwiastka, czyli poziom uwalniania rtęci z materiału (poziom wymycia). Charakterystyka wymywania jest odmienna dla różnych grup badanego materiału, co świadczy o odmienności procesów kształtujących uzyskane wartości.

EN

The content of mercury in different types of waste and soils is clearly differentiated, depending on the nature of the material. The leaching of mercury from solid material (soils, bottom sediments, mining waste) ranges from a few to a dozen or so percent of the total content in laboratory conditions. Therefore, contaminated soils, bottom sediments or waste, introduced into the environment, may constitute, under favourable conditions, a potential source of pollution for both surface water and groundwater. The number of tests for determining the level of mercury release is still insufficient. It is necessary to increase the number of tests to perform them in other areas of the environment. In our study, 84 environmental samples of various origins were analysed for the total mercury content and the amount of leaching from the following materials: coal mining (extractive) waste (gangue, coal sludge, waste from a heap), sandy soils (from the southern Kraków bypass) and bottom sediments (taken directly at the shoreline of the Rudawa, Prądnik and Chechło rivers). The results of mercury leaching tests from samples, made in previous years and additionally extended with new, subsequent experiments, are summarized. The aim was to show the relationship between mercury leaching and the specificity of the environment from which the material was collected. No petrographic and mineralogical analyses of the samples have been carried out. Analysis of the results of total mercury and mercury leaching from samples collected over several years was performed. The leaching was carried out using the batch test 1:10 (solid / liquid = 1 kg/10 dm3, L/S = 10 dm3/kg), in accordance with the Polish Standard (PN-EN 12457-2). The AMA 254 Altec atomic absorption spectrometer was used to determine the mercury content. Based on the total content and amount of leaching, the proportion of the leaching form in the total element content was determined, i.e. the level of mercury release from the material (level of leaching). The leaching characteristics are different for different groups of the material tested, which indicates different processes that affected the obtained values.

5

Leaching of lead and copper from flash smelting slag by citric acid

Gargul K., Boryczko B., Bukowska A., Jarosz P., Malecki S.

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2019

|

Vol. 19, no. 3

648--656

EN

As a direct-to-blister copper flash smelting slag contains important levels of copper (14%) and lead (2–4%) it is subjected to a process of high temperature reduction. To recover copper as well as lead the slag is subjected then to a process of decopperization by reducing the oxide metal compounds in an electric furnace. This study presents an alternative to the above process by recovering Pb and Cu from the slag by a hydrometallurgical route using citric acid solutions. The objective of this study was to determine process parameters at which the effectiveness of the lead leaching process is greatest with the minimum transfer of copper to the solution. This paper presents the results of laboratory tests on flash smelting slag leaching with citric acid solutions. Process parameters (time, temperature, citric acid concentration, l/s ratio) at which the Pb concentration decreases from the initial value (3.05%) to the value of 0.41–0.6% in the post-leaching sediment were determined. Analogous values for copper were 12.44% (before leaching) and 11.5–11.8% (after). The lead and copper content was determined by atomic absorption spectrometry (AAS). The hydrometallurgical method could successfully replace the existing treatment of slag in an electric furnace and converter.

6

Thermorefinery: prospects for the second generation of thermo-chemical biomass conversion systems

Karaoglanoglou L., Arvelakis S., Koukios E.

Journal of Machine Construction and Maintenance - Problemy Eksploatacji

|

2018

|

no. 4

87--97

EN

The ThermoRefinery is a new concept and an associated practice representing the 2nd generation of thermochemical processes for the conversion of renewable feedstocks (biomass and wastes) to fuels, chemicals and other biobased products, while solving the most significant problems limiting the potential of this type of technologies to contribute to global and regional targets. This paper aims at demonstrating the ThermoRefinery approach and its applications, aiming at several objectives: optimising pretreatment processes for each feedstock, including leaching and torrefaction; designing optimal production systems; and, putting together optimal product vectors. The major optimization challenges are taking into account ash chemistry, which affects the ash melting point. These include minimising other ash-related problems, controlling tar content in the producer gas, minimizing emissions, and reducing feedstock handling problems.

PL

Rafineria termiczna to nowa koncepcja i związana z nią praktyka reprezentująca drugą generację procesów termochemicznych w zakresie przekształcania surowców odnawialnych (biomasy i odpadów) na paliwa, chemikalia i inne produkty biologiczne, przy rozwiązywaniu najważniejszych problemów ograniczających potencjał tego typu technologii w zakresie przyczynienia się do realizacji celów globalnych i regionalnych. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie podejścia do rafinerii termicznej i jej zastosowań, mając na uwadze kilka celów: optymalizację procesów obróbki wstępnej dla każdego surowca, w tym wymywanie i toryfikację; projektowanie optymalnych systemów produkcyjnych; łączenie optymalnych wektorów produktów. Głównym wyzwaniem optymalizacyjnym jest uwzględnienie składu chemicznego popiołu, który ma wpływ na temperaturę topnienia popiołu. Obejmuje on minimalizację innych problemów związanych z popiołem, kontrolę zawartości substancji smolistych w gazie produkcyjnym, minimalizację emisji i zmniejszenie problemów z obsługą surowca.

7

Wymywanie makroskładników z górnych warstw profilu glebowego łąki górskiej w warunkach zróżnicowanego nawożenia

Kacorzyk P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 1

53--61

PL

Celem pracy było określenie wpływu zróżnicowanego nawożenia łąki górskiej na ilość wymytych makroskładników z dwóch poziomów glebowych (15 i 40 cm). Doświadczenie obejmowało sześć wariantów w trzech powtórzeniach; badania prowadzono w latach 2012–2014. Wodę do analiz laboratoryjnych pobierano w trzech różnych okresach: intensywnej wegetacji roślin, spowolnionej wegetacji roślin i pozawegetacyjnym. Ilość wyniesionych składników nawozowych z wodami odciekowymi była uzależniona od głębokości profilu glebowego. Na ilość wymytego z gleby azotu i potasu wpływały również nawożenie i sposób aplikacji dawki azotu. Duże ilości azotu i fosforu wynoszone z gleby w okresie pozawegetacyjnym wynikały z mineralizacji materii organicznej, braku pobierania tych składników z roztworu glebowego przez system korzeniowy oraz zwiększonej objętości odcieków w tym okresie.

EN

The aim of the study was to determine an effect of differentiated of the fertilization mountain meadow on the amount of macroelements leaching from the two soil profiles (15 and 40 cm). The experiment included six variants in triplicate, the study was conducted in the years 2012–2014. Water for laboratory analysis was collected at three different periods: intense vegetation of the plants, slow vegetation and off-season period. The amount of fertilizer compounds eluted with leachate waters depended on the depth of the soil profile. The amount of nitrogen and potassium eluted from the soil was also affected by fertilization, and the way of nitrogen dose distribution. Large amounts of nitrogen and phosphorus eluted from the soil during the off-season from resulted mineralization of organic matter and lack of these ingredients uptake from the soil solution by the root system and increase of eluate volume in this period.

8

Immobilizacja metali ciężkich w zawiesinach twardniejących z popiołami z termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych w świetle dynamicznych badań krótkoterminowych

Kledyński Z., Wojtkowska M., Falaciński P., Szarek Ł.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2017

|

R. 10, nr 30

79--92

PL

Rosnąca liczba oczyszczalni ścieków komunalnych w Polsce, pożądanych z ekologicznego punktu widzenia, rodzi problem zagospodarowania rosnącej ilości osadów ściekowych. Metoda termicznego przekształcania osadów ściekowych, znacznie redukując objętość odpadu, powoduje wzrost koncentracji metali ciężkich w żużlu i popiołach – produktach końcowych procesu przekształcania. Z uwagi na specyficzne właściwości popiołu lotnego z termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych (TPKOŚ), m.in. niską aktywność, wysoką wodożądność, wysoką zawartość fosforu i metali ciężkich, odpad ten jest trudny do szerszego zagospodarowania w przemyśle budowlanym. Poszukiwania metod utylizacji popiołu lotnego z TPKOŚ zaowocowały próbami wykorzystania go w zawiesinach twardniejących wykorzystywanych w budownictwie hydrotechnicznym, w realizacji przesłon przeciwfiltracyjnych. Ze względu na charakter pracy tego materiału w przesłonie (ekspozycja na przepływ filtracyjny wód gruntowych) jedną z kluczowych kwestii jest stopień związania w nim metali ciężkich.

EN

The growing number of municipal sewage treatment plants in Poland, ecologically desirable, raises the problem of manaing more and more sludge. Among others legal regulations have contributed to dissemination of the sewage sludge thermal treatment method, which significantly reduces the volume of waste, results in an increase in the concentration of heavy metals in the slags and ashes – the final products of the transformation process. Due to the specific properties of fly ash from thermal treatment of municipal sewage sludge (TTMSS) such as: low activity, high water demand and high content of phosphorus and heavy metals, the waste is difficult to use in the construction industry. The search for methods of utilization of fly ash from TTMSS resulted in attempts to use it in hardening slurries used in hydrotechnical engineering, in the implementation of cut-off walls. Due to the nature of the application of this material in the cut=off walls (exposure to groundwater flow) one of the key issues is the degree of heavy metal immobilization. The paper attempted to determine the degree of leaching of selected heavy metals from the matrix of the hardened hardening slurry, composed of cement, bentonite and fly ash from TTMSS. For this purpose, the eluates were prepared from samples, after various periods of curing, using a dynamic short-term method called “Batch test”. The liquid used for leaching was: distilled water and 0.1 molar hydrochloric acid solution. The results show the possibility of the safe usage of fly ash TTMSS as an additive for hardening slurries. The proposed direction of using the fly ash from TTMSS is part of the broad policy of sustainable development and circular economy.

9

Dynamika uwalniania azotu z nawozów o powolnym działaniu w eksperymencie laboratoryjnym

Ciesielczuk T., Rosik-Dulewska C., Szewczyk A., Poluszyńska J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

506--517

EN

Sustainable fertilization is one of the most important treatments of modern agriculture. Organic agriculture with new demands on agricultural practice, seeks to restrict the use of mineral fertilizers in favor of slow-action organic fertilizers. The fertilizers which are made on the farm are particularly valuable due to their quality and the absence of costs of purchase and transport. From this point of view, the new possibilities of using an organic matter which comes from waste of the food industry or biodegradable wastes from households proves to be interesting. Due to the absence of contamination with other types of waste, it can be used for the production of a fertilizer which could be used even in organic crop production. This paper presents the results of the release dynamics of nitrogen forms from the fertilizer tablets made by covering a mixture made of spent coffee grounds (SCG) with membrane, modified by ash from the low-temperature combustion of biomass. Collagen, polyvinyl acetate, polyvinyl alcohol, shellac, and sodium water glass were used as the test membranes, in order to slowdown of elution of the components from fertilizer. Leaching tests were performed in accordance with PN-EN-13266 norm, for 118 days at 25°C. The obtained results indicate high differences in nitrogen and organic matter leaching speed from fertilizer tablets, depending from the used membrane. A strong inhibition of the emission of components through the membrane of shellac and polyvinyl acetate was observed. Other membranes do not inhibit the release of nutrients in a long time period, but they can be used in agricultural practice as well.

10

Naturalne spoiwa kostek nawozowych jako element zrównoważonej uprawy roślin

Ciesielczuk T., Rosik-Dulewska C., Poluszyńska J., Polis K.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 1

111--119

PL

Zrównoważona uprawa roślin, stawiająca nowe wymagania praktyce rolniczej, dąży do ograniczania wykorzystania nawozów mineralnych na rzecz długo działających nawozów organicznych. W szczególności cenne są te nawozy, które powstają w obrębie gospodarstwa z uwagi na ich wysoką jakość oraz brak kosztów związanych z zakupem i transportem. Zwłaszcza materia organiczna zawarta w odpadach przemysłu spożywczego lub powstająca w gospodarstwach domowych, przy braku zanieczyszczeń innymi rodzajami odpadów, może służyć do wytwarzania nawozu, który mógłby być wykorzystywany nawet w organicznej produkcji roślin uprawnych. W pracy przedstawiono wyniki badań wiązania organicznych i mineralnych komponentów nawozów wytwarzanych w postaci tabletek. Jako naturalne spoiwa testowe, mające utrzymywać nawóz w pożądanej formie, a także wydłużać czas uwalniania składników pokarmowych dla roślin, zastosowano kolagen, skrobię ryżową oraz żelatynę spożywczą. Test wymywalności przeprowadzono zgodnie z normą PN-Z-15009. Uzyskane wyniki wskazują na zróżnicowanie wymywania biogenów oraz materii organicznej z tabletek w zależności od zastosowanego spoiwa. Zanotowano silną inhibicję emisji składników w przypadku zastosowanego spoiwa kolagenowego i żelatynowego w porównaniu do słabszych właściwości wiążących stwierdzonych w przypadku kostek ze skrobią.

EN

Fertilization is one of the most important treatments of modern agriculture. Sustainable plant cultivation that puts new demands for agricultural practice, seeks to minimization of use of mineral fertilizers in the opposite to long-acting organic fertilizers. Especially valuable are those fertilizers which are produced on the farm, due to their high quality and the absence of additional costs associated with the purchase and transport. In particular, we were focused on the organic matter contain in the waste of the food industry or coming from households, no polluted by other types of waste. Such waste can be used to produce fertilizer that could be used even in organic plant cultivation. In this work, the results of studies of binding properties of organic and mineral fertilizer’s components manufactured in cubes form have been shown. As natural adhesives, designed to keep the fertilizer in the desired form, and provide nutrients to plants, a collagen, rice starch and gelatine have been used. Leaching test was performed in accordance with PN-Z-15009. Obtained results indicate considerable differences in nutrient and organic matter leaching from the tablets, depending on the binder. There was observed a strong inhibition of the elution of biogens in case of collagen and gelatine binder use. The worst results were obtained for rice starch but even this could be use as fertilizer adhesives in sustainable crop production.

11

Wpływ włókien polipropylenowych na wybrane właściwości podwodnych zapraw naprawczych

Horszczaruk E., Pacewicz A.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 11

114--115

PL

W artykule omówiono wybrane właściwości zapraw cementowych przeznaczonych do naprawy podwodnych elementów konstrukcji betonowych. Zaprawy wykonano z dodatkiem pięciu rodzajów włókien polipropylenowych przy stałej zawartości pozostałych składników zaprawy, w tym domieszki stabilizującej. Włókna różniły się między sobą strukturą oraz długością, która wynosiła 12 – 38 mm. Szczególną uwagę zwrócono na oznaczenie strat wypłukania zapraw, które wykonano metodą MC-1. Dla wszystkich zapraw wykonano również normowe badania cech mechanicznych po 7 i 28 dniach dojrzewania pod wodą.

EN

The paper presents selected properties of cement mortars for repairing underwater concrete construction elements. Mortars were made with the addition of five kinds of polypropylene fiber with a constant content of other components of mortar, including a stabilizing dopant. The fibers differed from the structure and the length of which ranged between 12 and 38 mm. Particular attention was paid to the determination of losses mortars, which are made by method MC-1. For all the mortars were also made by standards tests of mechanical properties after 7 and 28 days of curing under water.

12

Wpływ popiołu lotnego na stopień wymywania wybranych metali ciężkich z betonu

Haustein E.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 7

88--90

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań modelowych (2 lata) wymywania metali ciężkich z betonu w przypadku zastosowania popiołu lotnego w ilości 15 – 40% masy cementu. W badaniach ograniczono się do określenia poziomu uwalniania metali ciężkich w postaci: Zn2+, Cr3+, Cd2+, Cu2+, Ni2+ oraz Pb2+. Uzyskane wyniki potwierdzają wysoki poziom immobilizacji metali ciężkich w mikrostrukturze betonu. Metale ciężkie ulegają adsorpcji na powierzchni fazy typu C-S-H (uwodnionych krzemianów wapnia) w strukturze betonu z udziałem popiołu lotnego.

EN

The paper presents results of the model test (period to 2 years) leaching of the heavy metals from the concrete with mineral additives – fly ash (FA) in an amount up 15% to 40% by weight of cement. The study is limited to the level of releases of heavy metals in the form of: Zn2+, Cr3+, Cd2+, Cu2+, Ni2+ and Pb2+. These results confirm the high degree of immobilization of heavy metals in the microstructure of the concrete. Heavy metals adsorption on the surface of phase so-called C-S-H (calcium silicate hydrates) in structure of concrete with fly ash.

13

The tests on stabilization of the contaminated sediments for sustainable management in the Baltic Sea region

Pazikowska-Sapota G., Dembska G., Galer-Tatarowicz K., Zegarowski Ł., Littwin M., Holm G., Kreft-Burman K.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2016

|

Vol. 31, No. 1

11--24

EN

Sediments in ports usually contain very high concentrations of tributyltin (TBT), heavy metals, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and other contaminants. The stabilization/solidification technology would reduce the environmental impact and it may also prove to be cost-effective and sustainable. The Port of Gdynia in Poland serves as a case study to present some of the aspects of the dredged sediments stabilization. By using an echo sounder and digital side sonar the hydrographical measurements were made. On the basis of the analysis of seismic-acoustic records were set the sediment sampling points. 58 sediment samples were collected by using vibro corer and laboratorial analysis was performed on concentrations of trace metals, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), polychlorinated biphenyls (PCBs), chloro-organic pesticides, tributyltin (TBT) and mineral oil index in accordance with accredited methods. Determined concentrations of analysed parameters indicated heavy pollution in basin VI (close to Hungarian quay) in the Port of Gdynia. The determined content of TBT ranged from 0.89 to 4.40 mg Sn kg-1 d.w, Ʃ 7 PAHs 0.677-9.0 mg kg-1, Ʃ 16PAHs 2.604-14.66 mg kg-1 and Ʃ7 PCBs 0.479-3.693 mg kg-1. The stated concentration of Pb (299 mg kg-1) exceeded the limit value set by Polish law. The content of mineral oil index ranged from 251 to 2904 mg.kg-1. Leaching tests were performed for both the stabilized and unstabilized samples. The results of primary laboratory stabilization tests, the leaching tests and uniaxial compressive strength confirmed that the stabilization/solidification technology can be applied to managing of contaminated dredging sediment. The material obtained as a result of the stabilization process can be used for the construction of quays, roads or car parks.

PL

Osady portowe zazwyczaj zawierają bardzo wysokie stężenia tributylocyny (TBT), metali ciężkich, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) i innych zanieczyszczeń. Technologia stabilizacji zanieczyszczonych osadów może pomóc zredukować negatywny wpływ jaki wywierają one na środowisko. Badania nad zastosowaniem technologii stabilizacji urobku czerpalnego przeprowadzono w Porcie Gdynia. Punkty poboru próbek osadów dennych zostały wyznaczone na podstawie pomiarów hydrograficznych wykonanych echosondą i sonarem bocznym. Za pomocą vibro sondy zostało pobranych 58 próbek osadów. Przy zastosowaniu akredytowanych metod przeprowadzono badania zawartości metali śladowych, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), polichlorowanych bifenyli (PCB), pestycydów chloroorganicznych, trójbutylocyny (TBT) oraz indeksu oleju mineralnego Uzyskane wyniki wskazały zanieczyszczenie osadów w basenie portowym nr VI przy nabrzeżu Węgierskim. Oznaczona zawartość zanieczyszczeń wahała się od 0,89 do 4,40 mg kg-1 Sn s.m. dla TBT, Ʃ 7 WWA 0,677-9,0 mg kg-1 s.m., Ʃ 16WWA 2,604-14,66 kg-1 s.m. i Ʃ 7 PCB 0,479-3,693 kg-1 s.m. Wartość indeksu oleju mineralnego wahała się w zakresie od 251 do 2904 mg. kg-1 s.m. Natomiast stężenie Pb (299 mg kg-1 s.m.) przekroczyło wartość graniczną określoną przez polskie prawodawstwo Testy wymywania prowadzono zarówno dla stabilizowanych, jak i dla nie ustabilizowanych próbek. Wstępne wyniki badań laboratoryjnych stabilizacji, testy wymywania i siły ściskania potwierdzają, że technologia stabilizacji może być stosowana do zagospodarowania zanieczyszczonego urobku. Materiał uzyskany w wyniku stabilizacji może być stosowany do budowy nabrzeży, dróg lub parkingów.

14

Sezonowa migracja wody glebowej w okresie stagnacji wegetacyjnej i ocena jej przydatności do spożycia

Widłak M., Łukawska M.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 3

25--32

PL

Artykuł zawiera charakterystykę form wody glebowej z omówieniem roli wody gruntowej oraz procesu wymywania pierwiastków biogennych z gleby. W glebie i wodzie badanych rejonów oznaczono stężenia N-NO3-, P-PO43-, K+, Mg2+, Ca2+ oraz odczyn. Badane próbki gleby pobierane były jesienią 2012r. i wiosną 2013r., próbki wody wiosną 2013r., czyli w okresie stagnacji wegetacyjnej roślin. Wodę pobierano ze studni kopanych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie gruntów ornych ze źródeł zagospodarowanych i niezagospodarowanych. Na podstawie uzyskanych wyników wskazane jest rozszerzenie badań wody glebowej z ujęć użytkowych, w celu zapewnienia jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

EN

The article contains the characteristics of the soil water forms and discussion of the groundwater role as well as leaching process of biogenic elements from the soil. In the soil and water of studied areas the concentrations of N-NO3-, P-PO43-, K+, Mg2+, Ca2+ and pH were determined. The tested soil samples were collected in the autumn of 2012. and in the spring of 2013., water samples in the spring of 2013., thus in a period of plants vegetative stagnation. Water was collected from dug wells located in the immediate vicinity of the arable land from the developed and undeveloped sources. On the basis of the results it is advisable to extend the study of soil water from usable water intakes in order to ensure the water quality intended for human consumption.

15

Wykorzystanie modelu kapilarnego do przewidywania zmian stopnia saturacji złoża ziarnistego

Błaszczyk M., Sęk J.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2013

|

Nr 6

519--520

PL

Badano procesy wymywania substancji wysokolepkich z wnętrza struktur porowatych za pomocą cieczy o niższej lepkości, pod wypływem działania sił grawitacyjnych. Analizowano przepływy w 2 złożach o różnej granulacji, przy 4 różnych początkowych nasyceniach substancją oleistą. Do opisu uzyskanych wyników wykorzystano zmodyfikowaną teorię Kozeny'ego- Carmana. Umożliwiło to przewidywanie zmian stopnia saturacji złoża w oparciu o dane dotyczące samej hydrodynamiki przepływu, bez konieczności prowadzenia badań stężenia oleju w strumieniu wypływającym ze złoża. Może to uprościć procedury wyznaczania zmian przepuszczalności gruntów w funkcji ich saturacji substancjami oleistymi.

EN

The object of this study was the investigation of washout process of highly- viscous substances from the interior of porous structures with lower viscosity fluid under the influence of gravitational forces. The flows were analyzed in two beds of different granulation and at 4 different initial saturations of oily substances. In order to describe obtained results the modified Kozeny-Carman theory was used. It allowed the prediction of saturation degree changes in the bed on basis of flow hydrodynamics data only, without the need of checking the oil concentration in effluent stream from the bed. Such approach can simplify the procedures for determining changes in soil permeability as a function of their saturation with oily substances.

16

Badanie procesu wymywania substancji wysokolepkich ze złóż porowatych za pomocą roztworów surfaktantów

Błaszczyk M., Sęk J.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2013

|

Nr 3

150--151

PL

Przedmiotem pracy było badanie przebiegu procesu wymywania zaolejonych złóż za pomocą roztworów surfaktantów pod wpływem działania sił grawitacyjnych. Na podstawie przeprowadzonych prac określono, iż całkowity czas procesów przemywania cieczy wzrasta wraz ze stężeniem roztworów surfaktantów i ich napięciem powierzchniowym. Rezydualne nasycenie złoża olejem wzrasta wraz ze stężeniem surfaktantu w roztworze przemywającym. Nasycenie końcowe olejem proporcjonalnie wzrasta wraz ze wzrostem napięcia powierzchniowego roztworów przemywających.

EN

The paper deals with processes of gravitational elution of oil from porous media using solutions of surfactants. It was found that the total time of oil displacement increased with the increase of concentration of surfactants and their surface tension. Residual content of oil in the porous bed also increased with higher concentration of surface active agents and with higher values of surface tension.

17

Badanie procesów grawitacyjnego wymywania cieczy wysokolepkich z warstw ziarnistych

Sęk J., Buczyk S.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2012

|

Nr 6

379-380

PL

Badano procesy przenikania wody przez warstwy ziarniste zawierające wysokolepkie substancje oleiste. Określono przebieg procesu wymywania w zależności od ilości stosowanej cieczy wypłukującej dla różnych wysokości warstw ziarnistych. Zaproponowano ilościową charakterystykę zjawiska w postaci zależności ilości wypłukanej cieczy wysokolepkiej, wyrażonej poprzez wartość odczytu danych nefelometrycznych, od ilości czynnika wymywającego.

EN

Water infiltration processes across granular layers containing highly viscous oil substances were studied. A course of leaching process for different layer heights and liquid amount used was determined. A quantitative phenomenon characteristic was proposed in a form of equation related to the amount of washed-out liquid described by nephelometric data readings as a function of eluting agent quantity.

18

Hydrodynamic and kinetic study of an elution of a high viscosity liquid from the sand bed using eluent of low viscosity

Sęk J., Błaszczyk M., Bartos M.

Chemical and Process Engineering

|

2012

|

Vol. 33, nr 1

31-41

EN

The study was aimed to determine the hydrodynamic of water seepage through a porous bed saturated with different amounts of high viscosity liquids. An attempt was made to describe the process of seepage through beds saturated with oils using the theory of outflow of a liquid from the tank. It was assumed that the discharge coefficient will represent changes of flow resistance during the process. It was found that the dependence of this factor on time is linear. In the second part of this work kinetics of the seepage process was investigated. Dependence of oil concentrations, eluted from the deposit with the flowing water, on time has been evaluated. Thanks to these studies it was possible to determine the effectiveness of an elution of high viscosity liquids from porous beds using water as the washing out liquid.

19

Badania zawartości jonów metali ciężkich w wodzie kontaktującej się z wykładziną cementową rur wodociągowych

Kowalska B., Kowalski D., Kwietniewski M., Miszta-Kruk K., Chudzicki J.

Ochrona Środowiska

|

2011

|

Vol. 33, nr 4

41-45

PL

Mechanizm wymywania z cementu toksycznych metali ciężkich nie został jeszcze dokładnie rozpoznany. Istnieje wiele czynników mających wpływ na ten proces, jak np. jakość przepływającej wody, a zwłaszcza jej pH, zasadowość, temperatura, zawartość chloru itp. Wpływ mają także skład i mikrostruktura wykładziny cementowej rur wodociągowych. W badaniach modelowych określono zawartość wybranych metali ciężkich (ICP-OES, ICP-MS) w wodzie przed i po 6-miesięcznym czasie eksploatacji rurociągu z żeliwa sferoidalnego z wykładziną cementową. Stwierdzono, że zawartość pierwiastków śladowych (Ba, Fe, K, Ni, Mg, Na, Sr, Zn, V, Cd, Pb, Mn, Cu i As) w wodzie kontaktującej się zarówno z nową wykładziną cementową, jak i po 6-miesięcznej eksploatacji przewodu była niewielka, w większości przypadków poniżej progu detekcji (ICP-OES). Badania strukturalne wykładziny cementowej wykonane za pomocą skaningowej mikroskopii elektronowej wykazały, że cienka warstewka kalcytowa pokrywająca zaczyn cementowy na wewnętrznej powierzchni rury bardzo szybko uległa zniszczeniu, jednakże jej skład chemiczny nie uległ zmianie po 6-miesięcznej eksploatacji układu badawczego. W miejscach zniszczenia wykładziny cementowej stwierdzono obecność znacznej liczby igiełek ettringitu, świadczących o rozpoczynającej się korozji betonu.

EN

The mechanism governing the release of toxic heavy metals from cement is still far from being well understood. The process is influenced by a diversity of factors such as the quality of the water flowing in the pipes (especially its pH, alkalinity, temperature and chlorine content), or the composition and microstructure of the internal lining applied. This paper reports on model investigations into the presence of selected heavy metals (determined by ICP-OES and ICP-MS) in the water before and after 6-month service. It has been found that in the majority of instances the trace element content (Ba, Fe, K, Ni, Mg, Na, Sr, Zn, V, Cd, Pb, Mn, Cu and As) was below the detection threshold (ICP-OES), regardless of whether the water was exposed to a fresh lining or after six months of service. Structural examinations of the cement lining by scanning electron microscopy (SEM) have produced the following findings: the thin calcite layer covering the cement paste on the internal surface of the pipe was destroyed within a very short time, the chemical composition of the layer, however, remained unchanged after 6-month service of the pipe being tested. At the points of cement lining destruction a large number of ettringite needles was detected, which is indicative of the onset of concrete corrosion.

20

Wpływ procesu wymywania na eliminacje saponin z powierzchni nasion komosy ryżowej (Chenopodium quinoa Willd.)

Gęsiński K., Gozdecka G.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2011

|

Nr 2

28-29

PL

W pracy analizowano skuteczność usuwania saponin z powierzchni nasion komosy ryżowej przez wymywanie wodą. Badano wpływ temperatury wody, jej objętości w stosunku do masy nasion oraz czasu wymywania na zmniejszenie zawartości saponin. Zawartość saponin oznaczano testem pianowym. Stwierdzono brak znaczącego wpływu temperatury i objętości wody na udział saponin w okrywie nasion. Efekty w postaci redukcji (od 40 do 78)% zawartości saponin obserwowano w zależności od długości trwania procesu wymywania.

EN

Effectiveness of eliminating saponins from a surface of Chenopodium quinoa seeds using the method of leaching with water are analysed in the paper. An influence of water temperature, ratio of water volume to weight of seeds and time of leaching on a decrease of saponins' content was investigated. The content of saponins was determined employing the foam test. No considerable effect of temperature and water volume on the share of saponins in the seed cover was found. The 40% to 78% reduction of saponins' content were observed depending on the duration of leaching process.