Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wydajność techniczna systemów elektroenergetycznych – Komitet Studiów C4

Rzepka Piotr

Energetyka

|

2023

|

nr 3

217--228

PL

Obszar działania Komitetu Studiów C4 jest bardzo szeroki, dotyczy zarówno zjawisk, metodyk jak i narzędzi do analiz różnych kwestii funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, w tym: jakości energii elektrycznej, kompatybilności elektromagnetycznej (EMC), dynamiki pracy systemów elektroenergetycznych, wyładowań atmosferycznych i koordynacji izolacji. Na sesję CIGRE 2022 w Paryżu Komitet C4 wytypował trzy tematy preferowane: PS1: Wyzwania i osiągnięcia w zakresie jakości energii (PQ) i kompatybilności elektromagnetycznej, PS2: Wyzwania i osiągnięcia w koordynacji izolacji i badaniach nad wyładowaniami atmosferycznymi, PS3: Wyzwania i osiągnięcia w dynamice systemu elektroenergetycznego. Spośród nadesłanych publikacji na sesję CIGRE zaakceptowanych zostało 59 referatów. W artykule przedstawiono charakterystykę tych referatów.

EN

The area of the Study Committee C4 activity is very wide and concerns occurrences, methodologies and tools to analyse various issues referring to a power system functioning including power quality performance, electromagnetic compatibility (EMC), power system dynamics, lightnings and insulation co-ordination. Three preferential subjects were selected by the Committee C4 for the CIGRE Session 2022 in Paris. They were: PS1 - Challenges and achievements in the power quality (PQ) and electromagnetic compatibility (EMC), PS2 - Challenges and achievements in insulation co-ordination and in research of lightnings, PS3 - Challenges and achievements in power system dynamics. From among all submitted publications only 59 were accepted to be presented during the CIGRE Session. Depicted are characteristics of these papers.

2

Fale napięciowe indukowane w liniach elektroenergetycznych pobliskimi wyładowaniami atmosferycznymi

Masłowski Grzegorz, Ziemba Robert

Przegląd Elektrotechniczny

|

2022

|

R. 98, nr 10

161--164

PL

W ochronie odgromowej obiektów zagrożenie stanowi uderzenia pioruna w obiekt i obok niego oraz uderzenia pioruna między innymi w linie elektroenergetyczne dochodzące do obiektu i w ich pobliżu. Ze względu na zasięg oddziaływania, badanie wpływu pobliskich wyładowań atmosferycznych na linie elektroenergetyczne ma istotne znaczenie w ocenie ryzyka szkód piorunowych. W artykule przedstawiono wyniki symulacji komputerowych mających na celu wyznaczenie fal napięciowych indukowanych w linii elektroenergetycznej SN zasilającej transformator SN/nn dla różnych odległości wyładowania od linii oraz zmiennych parametrów prądu piorunowego przy uwzględnieniu skończonej konduktywności gruntu.

EN

In lightning protection of buildings, the risk is lightning strikes in and next to the object, and lightning strikes, among others, in power lines reaching the object and strikes in the vicinity of these lines. Therefore, the study of the impact of nearby lightning strikes on power lines is important in assessing the risk of lightning damage. The paper presents the obtained results of computer simulations of the induced voltages in the MV power line supplying the MV/LV transformer for different distances of the lightning channel from the line and variable lightning current parameters, taking into account the finite ground conductivity.

3

Pozyskiwanie energii z wyładowań atmosferycznych

Krasuski Krzysztof

Inżynieria Elektryczna

|

2020

|

nr 4

22--25

PL

Spektakularny rozwój gospodarczy, techniczny i technologiczny, jaki obserwujemy we współczesnym świecie, pociąga za sobą konieczność rozbudowy infrastruktury elektroenergetycznej, zarówno sieci dystrybucji, jak i instalacji wytwarzających energię elektryczną. W ostatnich latach głównym celem branży energetycznej jest pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł takich jak słońce, wiatr, fale morskie, woda, wodór. Obok tych szeroko znanych i stosowanych źródeł energii pojawiają się informacje dotyczące wykorzystania energii wyładowań atmosferycznych. Wiedza na temat pozyskiwania i gromadzenia energii z tego źródła nadal jest niewielka. Wielokrotnie podejmowano próby uzyskania energii z pioruna, by użyć jej m.in. do oświetlenia miast. Podczas jednego z takich eksperymentów w latach 60. zginęło kilku japońskich naukowców.

4

Analiza zawodności ochrony odgromowej linii o napięciu znamionowym 110 kV

Benesz M., Bąchorek W., Makuch A.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2018

|

No. 94

135--148

PL

W układach elektroenergetycznych elementami najbardziej narażonymi na wyładowania atmosferyczne, ze względu na swoją rozległość, są linie napowietrzne. Przy analizie tego typu narażeń linii elektroenergetycznych rozważa się m.in. uderzenie bezpośrednie pioruna w przewód fazowy. W tym przypadku opierając się jedynie na geometrii zawieszenia przewodów (fazowych i odgromowych) na analizowanej konstrukcji wsporczej można określić maksymalną wartość szczytową prądu pioruna, który może uderzyć w przewód fazowy. W referacie umieszczono wyniki analizy zawodności ochrony odgromowej dla sylwetek konstrukcji wsporczych, typu przelotowego, stosowanych w liniach o napięciu znamionowym 110 kV: serii B2 i serii SL24. W przeprowadzonych analizach uwzględniono różne podejścia wiążące wartość szczytową prądu wyładowania atmosferycznego z odległością do elementów konstrukcji wsporczej, jak i do powierzchni ziemi.

EN

In the electrical power systems, the most exposed to atmospheric discharges, due to their size, are overhead lines. When analyzing this type of electricity line exposure, consideration is direct lightning strike into the phase conductor. In this case, based only on the wire suspension geometry (phases and grounding) on the analyzed support structure, it is possible to determine the maximum peak value of the lightning current that can hit the phase conductor. The paper presents the results of the analysis of the shielding failure for profiles of support structures, used in lines with a rated voltage of 110 kV: series B2 and series SL24. The analyzes carried out took into account various approaches binding the peak value of the atmospheric discharge with the distance to the structural elements of the supporting structure as well as to the surface of the ground.

5

Studium oceny zagrożenia piorunowego linii przesyłowej 400 kV łączącej Polskę i Litwę (LitPol Link) w latach 2016–2017

Łoboda M., Lenarczyk K., Pokora S.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2018

|

Nr 2(19)

38--43

PL

W artykule opisane są główne aspekty zagrożenia piorunowego linii przesyłowej 400 kV Ełk Bis–Alytus (LitPol Link). Linia ta stanowi część tzw. Pierścienia Bałtyckiego (Baltic Ring). Niektóre parametry linii mają szczególny wpływ na narażenie piorunowe, w tym m.in. wysokość słupów oraz ich usytuowanie. Częstość wyładowań atmosferycznych w tym regionie została ustalona na podstawie danych z systemu rejestracji wyładowań piorunowych LINET. Zarejestrowane doziemne wyładowania atmosferyczne (CG) były skorelowane z poszczególnymi włączeniami linii LitPol Link, zarejestrowanymi przez PSE SA w latach 2016–2017. W artykule opisano wybrane przypadki włączeń linii spowodowane przez wyładowania doziemne oraz sformułowano stosowne wnioski.

6

Wpływ wybranych zdarzeń atmosferycznych na funkcjonowanie zainstalowanych systemów elektronicznych

Piotrowski R., Piesik E.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2017

|

Nr 57

99--102

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie zależności przyczynowo-skutkowych zachodzących pomiędzy awariami występującymi w sprzęcie elektronicznym (elektrycznym), a wywołującymi je zdarzeniami atmosferycznymi. Za podstawę analizy posłużyły badania przeprowadzane na zlecenie firmy ubezpieczeniowej, a poddawane były nim urządzenia, zainstalowane w różnych środowiskach, które uległy awarii w określonych warunkach pogodowych. Pierwotne zlecenia miały na celu wyłącznie typową diagnostykę określającą faktyczne przyczyny uszkodzeń, jednakże w trakcie ich wykonywania (dla potrzeb między innym późniejszych badań) sprawdzano również związek pomiędzy zakresem i stopniem tych uszkodzeń, a wpływem różnorodnej konstrukcji oraz przeznaczenia poszczególnych urządzeń.

EN

The aim of the article is to present the cause-effect relationships between faults of electronic (electric) equipment and the atmospheric phenomena which cause them. The research is based on analyses commissioned by an insurance company, which concerned devices installed in various environments that malfunctioned in particular weather conditions. The original commissions concerned only typical diagnostics determining the actual causes of the malfunction. However, while conducting the diagnostics (also for the purpose of further research), the connection was also investigated between the range and degree of damage on the one hand and the various constructions and applications of particular devices on the other.

7

Wybrane problemy analizy ryzyka szkód piorunowych

Boryń H.

Automatyka, Elektryka, Zakłócenia

|

2017

|

Vol. 8, Nr 2(28)

14--30

PL

Przedstawiono wymagane procedury dotyczące analizy ryzyka szkód piorunowych w normach serii PN-EN 62305 dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych. Omówiono publikowane propozycje uproszczenia procedury obliczeń ryzyka szkód piorunowych. Porównano wyniki analizy uproszczonej z wynikami obliczeń znormalizowanych. Zwrócono uwagę na inne problemy związane z realizacją obliczeń dotyczące konieczności aktualizacji danych o gęstości doziemnych wyładowań atmosferycznych na obszarze Polski oraz wynikające z zastosowania w analizie programów komputerowych..

EN

The required procedures for risk analysis of lightning damages in the standards of the EN 62305 series for lightning protection of building structures are presented. The proposals for the simplification of the procedures for the risk calculation of lightning damage have been described. Comparison of the results of the simplified risk analysis with the results of normalized calculations have been presented. Attention has been paid to the other problems related to the realization of the risk calculations concerning the necessity of updating data on the density of earth lightning discharges in the territory of Poland as well as the application of the computer programs in the risk analysis.

8

Ryzyko uszkodzeń instalacji i urządzeń turbin wiatrowych spowodowanych wyładowaniami atmosferycznymi

Głogowski P., Orymowska J., Pilip K.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

880--884, CD

PL

Wszystkie koncepcje ochrony odgromowej oparte są na teorii, że uszkodzenia popiorunowe będą najmniejsze wówczas, gdy impedancja elementów odprowadzających ładunek do podłoża będzie możliwie mała. Zastosowanie ścieżek małej impedancji powoduje, że prądy piorunowe zwykle nie docierają do elementów podatnych na uszkodzenia. Ochrona odgromowa łopat, łożysk, agregatu prądotwórczego i podzespołów elektronicznych wymaga, aby zapewnione było skuteczne uziemienie. W artykule przeanalizowano istniejące przepisy i regulacje definiujące co to oznacza oraz wskazano przykładowe sposoby jak je realizować w praktyce.

EN

All lightning protection concepts are based on the theory that the lightning bolts will be the smallest when the impedance of the discharge elements to the ground will be as small as possible. Applying low impedance paths causes lightning currents to fail to reach the susceptible components. Lightning protection for blades, bearings, generator sets and electronic components requires effective grounding. The article discusses the existing rules and regulations defining what does it mean and shows examples how to implement it in practice.

9

Analiza przepięć indukowanych pochodzenia atmosferycznego w systemie nawigacyjno-komunikacyjnym statku powietrznego

Filik K., Masłowski G.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2016

|

R. 92, nr 8

263--267

PL

W artykule przedstawiono wstępne rezultaty badań przepięć pochodzenia atmosferycznego, rejestrowanych w zasilonym systemie nawigacyjno-komunikacyjnym statku powietrznego, które prowadzono w Politechnice Rzeszowskiej, w laboratorium przeciwprzepięciowych badań awioniki. Badania wykonano metodą indukcyjnego sprzęgania pojedynczych udarów napięciowych o znormalizowanym kształcie WF4 6,4/69 μs do jednej z wiązek kablowych badanego zestawu. Pomiarów dokonano przy różnych wariantach uziemienia ekranów przewodów. Rejestrowano przebiegi prądowe i napięciowe indukowane w liniach zasilania oraz sygnałowych – obwodzie komunikacji audio. Wykazano wpływ obecności ekranu oraz sposobu jego podłączenia do uziemienia na wartość szczytową i kształt przebiegów napięciowych i prądowych w badanych obwodach.

EN

In this paper, the preliminary results of studies was presented of induced lightning transients in powered NAV/COMM system of the aircraft, conducted at Rzeszow University of Technology, Poland, in laboratory of lightning tests of avionics. The test was perform by coupling standardized voltage waveform WF4 6,4/69 μs into one selected cable bundle, connected to equipment under test. Measurements using different methods of grounding of cable shields were done. Voltage and current transients, induced in power supply and audio communication lines, were recorded. The influence of cable shield presence and shield grounding method to peak value and shape of transients, induced in observed circuits, was shown.

10

Wkład Józefa Hermana Osińskiego w rozwój ochrony odgromowej w Polsce

Masłowski G.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2015

|

Nr 44

43--48

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem ochrony odgromowej w Polsce i na świecie w drugiej połowie XVIII wieku oraz dokonano charakterystyki pierwszego podręcznika elektrotechniki J. H. Osińskiego „Sposob Ubezpieczaiący Życie y Maiątek od Piorunów", wydanego w Warszawie w 1784 r. Proponowane w podręczniku rozwiązania techniczne porównano z aktualnymi wymaganiami w zakresie ochrony odgromowej. Z przedstawionej analizy dzieła J. H. Osińskiego, będącego syntezą ówczesnego stanu wiedzy, wynika, że jego pionierska praca stanowi bardzo ważną pozycją w historii polskiego piśmiennictwa elektrotechnicznego i może być dzisiaj przykładem wysokiego poziomu technicznego ówczesnego państwa polskiego w nowej dziedzinie ochrony odgromowej.

EN

The paper presents the most important developments related to lightning protection used in Poland and in all over the world in the second half of the eighteenth century. The first Polish electrical engineering handbook published in Warsaw in 1784, and written by J. H. Osiński, "The Way of Protecting Life and Property From Lightning Strikes" has been analysed. Proposed technical solutions in this handbook are compared to the the current requirements of lightning protection. The presented analysis shows that the publication, which is a synthesis of the then state of the art, is a very important work in the history of Polish electrical engineering literature, and that, his pioneering work can be confirmation of a high level of scientific and technical state of the eighteenth-century Polish. After Benjamin Franklin’s inventions, thanks to J. H. Osiński work the principles of life and property protection against lightning direct strikes were formulated in Poland at the same time as in other highly developed countries of Europe. Many technical solutions proposed by J. H. Osiński are still valid and can be used presently in lightning protection of buildings.

11

Rejestracja wyładowań atmosferycznych i wykorzystanie tych danych dla potrzeb transportu kolejowego

Łoboda M.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2014

|

Nr 2(104)

247--259

PL

W Polsce są od szeregu lat zainstalowane systemy automatycznej detekcji i lokalizacji wyładowań atmosferycznych o wysokiej efektywności ich detekcji i dużej dokładności lokalizacji. Są one źródłem precyzyjnych informacji o czasie i miejscu występowania wyładowań doziemnych i ich kolejnych udarów prądowych oraz o parametrach prądowych piorunu. Zalety tych systemów polegają m.in. na wizualizacji danych o wyładowaniach piorunowych w czasie rzeczywistym (on-line), na umożliwieniu określenia w czasie rzeczywistym kierunku rozprzestrzeniania się burz z piorunami, na ocenie ich intensywności oraz typu występujących wyładowań (w chmurze burzowej, między chmurami czy doziemnych). Systemy takie potwierdziły swoją przydatność w zastosowaniach praktycznych, przynosząc wymierne korzyści ekonomiczne w sferze energetyki, telekomunikacji, meteorologii, w lotnictwie cywilnym i wojskowym, a także dla firm ubezpieczeniowych czy służb pożarnictwa. W pojedynczych przypadkach dane takie były udostępniane również do analiz także dla potrzeb transportu kolejowego w Polsce. W artykule scharakteryzowano systemy wyładowań piorunowych w Polsce, oszacowano zagrożenie piorunowe i częstość wyładowań w sieci trakcyjne na terenie Polski oraz przedstawiono przykładowe rejestracje wyładowań doziemnych dla dwóch udokumentowanych przypadków szkód piorunowych w systemach sterowania ruchem kolejowym.

EN

Lightning detection systems (LLS) characterised by high detection efficiency and accurate lighting stroke location have been operating in Poland for many years. They are a source of lightning data and they include time and location coordinates of lightning strike and lightning current parameters. Among other things the advantages of such a data application is on-line determination of direction of thunderstorm propagation, assessment of their intensity and type of lightning discharges. LLS have proven their data usability not only for wide range of applications i.e. in meteorology, electric power systems, telecommunication, civil aviation and air forces, but for insurance companies and fire-lightning as well. This kind of data have been also provided for railway companies in Poland. The LLS operating in Poland are described, the lightning hazard and number of direct yearly potential lightning strikes into electric traction lines are assessed and the lightning data application for documented cases of lightning damages in railway traffic control systems are illustrated in the paper.

12

Analiza sygnatur pola elektrycznego wyładowań atmosferycznych w rejonie Bieszczad na podstawie kompleksowych pomiarów impulsów fali elektromagnetycznej w paśmie częstotliwości od 0 do 3 mhz wykonanych w Akademickim Ośrodku Szybowcowym Politechniki Rzeszowskiej i Politechniki Warszawskiej w Bezmiechowej w maju 2014 r.

Sobolewski K., Karnas G., Barański P., Masłowski G.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2014

|

Nr 39

55--59

PL

W niniejszym artykule przedstawiono kompleksowe pomiary piorunowego pola elektromagnetycznego z równoczesnym wykorzystaniem kilku anten. Przedmiot badań dotyczył incydentu burzowego z dnia 20 maja 2014 r. zarejestrowanego w AOS PRz i PW1 w Bezmiechowej Górnej. Zestaw pomiarowy składał się z dwóch anten pola „szybkiego” (0,.5 Hz - 3 MHz) oraz jednej anteny pola „wolnego” – młynka (0 Hz – 10 Hz). Anteny pola szybkiego pozwoliły na obserwację składowej radiacyjnej, porównanie danych z dwóch identycznych czujników pomiarowych i weryfikację pracy układu wyzwalającego . Dodatkowo na wieży pomiarowej zainstalowano atestowany miernik pola EM Maschek ESM-100 o zakresie 5 Hz – 400 kHz. Umożliwiło to zaobserwowanie dobowych zmian trzech składowych wektora oraz modułu pól elektrycznego i magnetycznego. W artykule przeprowadzono analizę pomiarów z wykorzystaniem programu Matlab, generującego wykresy pola elektromagnetycznego w funkcji czasu.

EN

We have presented in this paper some results obtained from the amplitude-frequency analysis of electric field signatures associated with cloud-to-ground (CG) and intra-cloud (IC) lightning discharges that were recorded in the Bieszczady region during the one-week field campaign. The apparatus set used in this campaign consisted of three electric field sensors, i.e. the fast-track unit that was operated in the frequency range from 0.5 Hz to 3 MHz, the slow-track unit that was operated in the frequency range from 20 Hz to 100 kHz and the field mill with rotating dipole operating in the frequency range from 0 Hz to 10 Hz. Such complete measuring devices have allowed for recoding both the electrostatic, intermediate and radiation components of the electric field changes associated with close and distant lightning flash incidents. Additionally, we have used the certified Maschek meter (type ESM-100) for simultaneous recordings of three vector components and the module of electric and magnetic fields connected with the electromagnetic interferences in the frequency range from 5 Hz to 400 kHz that have occurred during observed thunderstorms. The data stream obtained from the Maschek meter has been separately archived on a portable computer. The detailed analysis of all collected data was carried out on the basis of own scripts and procedures designed to operate in the Matlab environment. The relevant parameters of lightning CG strokes that we have determined from the collected electric and magnetic field measurement data in the Bieszczady region can be used to increase the level of lightning protection of the ground industrial infrastructure existing in this part of Poland, such as several developing wind farms or the large water dam of the electric power plant “Solina”.

13

Analiza rozpływu prądu udarowego w urządzeniu piorunochronnym i dołączonych instalacjach

Masłowski G., Wyderka S., Karpiński L., Ziemba R., Karnas G., Filik K., Szczupak P.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2014

|

Nr 39

41--45

PL

W artykule przedstawiono poligon badawczy systemów ochrony odgromowej należący do Politechniki Rzeszowskiej. Przeprowadzono badania rozpływu prądów udarowych w urządzeniu piorunochronnym obiektu budowlanego i dołączonej instalacji. W badaniach wykorzystano mobilny generator udarów prądowych i oryginalny system pomiarowy. Uzyskane wyniki potwierdzają rejestracje dokonane na Florydzie z wykorzystaniem wyładowań atmosferycznych prowokowanych. Kształty fal prądowych nie są jednakowe w różnych miejscach badanego układu i zależą od parametrów częstotliwościowych poszczególnych elementów instalacji, natomiast efektywność odprowadzania prądu piorunowego do ziemi przez urządzenie piorunochronne zależy od relacji między wartościami impedancji uziemienia obiektu budowlanego i uziemienia najbliższej stacji transformatorowej.

EN

The paper presents a new test site of lightning protection systems belonging to the Rzeszow University of Technology. Analysis of impulse current distribution in the lightning protection system and the connected installations has been conducted. An impulse current generator was used together with the original measurement system during experimental tests. Obtained results confirm registrations made in Florida with usage of triggered lightning experiments. Current waveforms are not the same in lightning protection system and are influenced by frequency dependent parameters of different parts of the installation. The effectiveness of lightning protection system depends on the relation between the amount of impedances of the local grounding system and the grounding system of the transformer station.

14

Ochrona urządzeń automatyki przemysłowej przed skutkami wyładowań atmosferycznych na wybranym obiekcie

Gołaszewski J.

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni

|

2014

|

nr 85

135--145

PL

Omówiono zagrożenia związane z wyładowaniami atmosferycznymi oraz scharakteryzowane metody ochrony przed takimi zagrożeniami. Pokazano historię badań nad wyładowaniami atmosferycznymi, zjawisk im towarzyszących oraz odkryć z nimi związanych. Głównym celem artykułu jest przedstawienie skuteczności ochrony na wybranym obiekcie automatyki przemysłowej wraz z propozycją poprawy ochrony przed skutkami wyładowań atmosferycznych. W uwagach końcowych pokazano zalety wprowadzenia zaproponowanych zmian oraz ich wpływ na funkcjonowanie obiektu. Ze względu na wymaganą coraz większą niezawodność urządzeń elektronicznych oraz ich stale rosnącą liczbę, a także złożoność techniczną niezbędne jest zapewnienie nie tylko ochrony ich przed uszkodzeniem np. podczas przepływu prądu piorunowego, ale również prawidłowego funkcjonowania w warunkach zwiększonej ekspozycji na zakłócenia. W celu zaproponowania najlepszego rozwiązania techniczno-technologicznego konieczne jest dokładne poznanie specyfiki danego obiektu oraz rozwa- żenie możliwości i efektywności różnych metod ochrony. Zakładem o dużym znaczeniu w województwie pomorskim jest Grupa LOTOS S.A. Jest to zakład bardzo nowoczesny i wymagający najwyższego stopnia ochrony ze względu na znaczenie strategiczne, wartość przetwarzanego surowca oraz wysoki stopień łatwopalności produktów wykorzystywanych w procesach technologicznych związanych z działalnością zakładu. W opracowaniu opisano proponowane metody ochrony oraz wyłoniono najlepszą metodę zabezpieczenia przed skutkiem wyładowań atmosferycznych, jak również przedstawiono metody wspomagające przewidywanie okresów o zwiększonej intensywności wyładowań w obszarze pracy Grupy LOTOS S.A.

EN

The article is going to shortly discuss the threats connected with lightning discharges as well as describe the methods of protection against such threats. The main objective is to present the effectiveness of protecting the industrial automation on a selected facility and to suggest an improvement of the protection against the effects of lightning discharges. The final remarks are going to present the advantages of introducing the suggested changes together with their impact on the functioning of the facility. Due to the increasing requirement of the infallibility of electronic devices, their constantly growing number, as well as technical complexity, it is essential to ensure not only their protection against, for instance, damage during lightning discharge, but also the correct functioning under the conditions of an increased exposure to interferences. In order to suggest the most beneficial technical and technological solution, it is vital to get to know accurately the specificity of the given facility and also to consider the possibilities as well as the effectiveness of various methods of protection. Grupa LOTOS S.A. is a company of major importance in the Pomeranian Voivodeship. It is a very modern company, requiring the highest degree of protection because of its strategic significance, the value of processed material and the high flammability of the products used in the technological processes related to the company’s activity.

15

Analiza numeryczna fali przepięciowej przechodzącej przez transformator SN/nN

Sobolewski K.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2014

|

R. 82, nr 12

20--23

PL

Przedstawiono model transformatora, w którym stronę średniego napięcia zasilono przepięciami o różnym charakterze, zaś obserwowana była strona niskonapięciowa.

EN

The paper presents a model of transformer which MV side was energized with different overvolatages and LV side was monitored.

16

Wyładowania atmosferyczne w środowisku leśnym na przykładzie obserwacji w Nadleśnictwie Brzeg

Chojnacka-Ożga L., Gomółka J., Ożga W.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2014

|

Vol. 23, No. 3

261--270

PL

Celem badań było określenie czynników wpływających na powstawanie pogromisk w środowisku leśnym na obszarze nizinnym. Realizując cel badań przeprowadzono analizę materiałów inwentaryzacyjnych drzewostanów w Nadleśnictwie Brzeg, a ich weryfikacji dokonano podczas identyfikacji uszkodzeń w terenie. W wyniku przeprowadzonych badań zlokalizowano i scharakteryzowano 110 pogromisk. W około 87% uszkodzeniu uległy pojedyncze drzewa. Uszkodzone drzewa lub grupy drzew rosły przy południowych i południowowschodnich obrzeżach kompleksów leśnych. W ponad 90% przypadków badane obiekty były zlokalizowane na brzegu lasu lub do 2 km w głąb drzewostanu. Na wystąpienie pogromisk wpływało również ukształtowanie terenu – uszkodzeniu ulegały częściej drzewa położone na zboczach wzniesień. Prawie 60% uderzeń pioruna miało miejsce na typach gleb właściwych dla wilgotnej grupy wilgotnościowej siedlisk leśnych. Najczęściej porażone piorunem były: dąb (72,5%) i sosna (16,5%). Porażone zostały głównie drzewa z pierwszych trzech klas klasyfikacji Krafta: dąb –1 (27%); 2 (35%); 3 (30%); sosna – 1 (27%); 2 (52%); 3 (11%). Najbardziej narażone były najstarsze drzewa, w wieku rębności lub okołorębnym. Były to głównie przestoje lub drzewa na ścianach drzewostanów.

EN

The aim of the study was to preliminary define the factors affecting the formation of lightning gaps in forest areas in the lowland area. During realization of the research purpose, there was carried out the analysis of research materials inventory stands at the Brzeg Forest District, and their verification has been made during identifying the damage in the area. As a result of the studies, there were identified and characterized 110 lightning gaps. Individual trees were damaged in about 87% of cases. Damaged trees or groups of trees were mostly located at the southern and south-eastern edge of forests. In more than 90% cases, investigated objects were localized on the forest edge or at the maximum distance of 2 km inside the forest. The terrain had also the influence on lightning gaps occurrence – the trees situated on slope of acclivity were more frequently damaged. Almost 60% of lightnings had place on the types of soils which are appropriate for humid group of forest abodes. Most often species hit by lightnings were: oak – 72,5%; pinetree – 16,5%. Mainly the trees from first three places from Kraft’s classification were hit: oak – 1 (27%); 2 (35%); 3 (30%); pine tree – 1 (27%); 2 (52%); 3 (11%). The most exposed were the oldest trees in age of cutting down or around this age. These are mainly standstills or trees on the walls of forest stands.

17

Uwzględnienie rejestracji wyładowań atmosferycznych w projektowaniu ochrony odgromowej

Wojtas S., Olesz M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2013

|

z. 33 [289]

323--333

PL

W referacie przedstawiono systemy i wstępne wyniki współczesnych rejestracji parametrów wyładowań atmosferycznych na obszarze Polski. Podstawą tych rozważań są wyniki uzyskane z systemu rejestracji LINET, którego jedna z anten znajduje się na terenie Politechniki Gdańskiej. Parametry wyładowań atmosferycznych otrzymane współczesnymi metodami rejestracji antenowych zostały porównane z rejestracjami przeprowadzanymi metodami klasycznymi w ubiegłym wieku. Dotyczy to zwłaszcza gęstości powierzchniowej oraz amplitudy prądu wyładowań atmosferycznych. Obliczenia przeprowadzone na podstawie danych pochodzących z systemu LINET wskazują, że na północ od równoleżnika 51o30’ liczba wyładowań na kilometr kwadratowy w latach 2007 – 2012 jest zawarta w granicach od 1,5 do 1,9. Wyniki te są zbieżne z wartością przyjętą w przepisach normalizacyjnych -1,8/km2. Na południe od równoleżnika 51o30’ otrzymano dla poszczególnych lat gęstość wyładowań 3,0 ÷ 3,4, co daje wartość średnią 3,2/km2 przekraczającą o prawie 30% dane znormalizowane (2,5/km2). Prezentowane wstępne wyniki rejestracji wskazują, że gęstość powierzchniowa występowania wyładowań jest większa, a amplituda prądu mniejsza od wartości oszacowanych metodami klasycznymi i wpisanych do aktów normatywnych.

EN

The paper deals with systems as well as initiated results of lightning detection in Poland. Basic results of the presentation are general characteristics of the LINET system. One of its sensors has been installed in Gdańsk University of Technology. Lightning current parameters obtained using present methods have been compared with those obtained about a half century ago with classic methods. Problems to be taken into consideration refer to both surface density of lightning strokes and their current amplitudes. Accounts carried out on base of data from the LINET system indicate, that a number of lightning strokes on square kilometer on north from the parallel of 51,30o in 2007 – 2012 years is included in a range from 1,5 to 1,9. These results are consistent with the value adopted in the standardization regulations - 1.8 / km2. On south from the parallel of 51,30o discharge density calculated in the same way is included in a range from 3.0 to 3.4 and it gives an average value of 3.2 / km2 exceeding by almost 30% normalized data (2.5 / km2). Presented results indicate, that a surface density of lightnings seems to be higher than that obtained by classic methods and their amplitudes seem to be lower in comparison to those evaluated in previous century and introduced to standard regulations. Lightning flash localization and detection results can have an influence on lightning protection system design methods in future.

18

Aktualizacja danych o częstości doziemnych wyładowań atmosferycznych w Polsce do oceny ryzyka zagrożenia piorunowego obiektów budowlanych

Łoboda M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2013

|

z. 33 [289]

159--169

PL

Opisano wymagania w zakresie oceny ryzyka szkód piorunowych w oparciu o metodykę zawartą w serii norm dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych. Zwrócono uwagę na konieczność aktualizacji danych o gęstości doziemnych wyładowań atmosferycznych na obszarze Polski. Przedstawiono publikowane dane o liczbie dni burzowych z różnych źródeł oraz porównano je z aktualnymi danymi dostępnymi z systemów automatycznej detekcji wyładowań atmosferycznych dla wybranych miejsc na obszarze Polski. Wskazano na znaczące różnice w wartościach powierzchniowej gęstości wyładowań dla tych samych miejsc w Polsce oraz na konieczność dyskusji o rekomendacji dla danych przyjmowanych do projektowania ochrony odgromowej obiektów budowlanych.

EN

In the paper are described requirements on lighting risk assessment based on international standards of lighting protection of structures. The attention was paid to the necessity of updating the actual lighting density data in Poland. There are presented historically published thunderstorm day data and compared with actual data available from lighting location systems for selected sites in Poland. It was shown the evidence of significant differences of lighting densities values for individual sites depending of lightning data source and it was proposed the discussion of new recommendations for accepted values of lightning data densities necessary for lightning protection design procedures of structures in Poland.

19

Lightning observation station at the Rzeszow University of Technology, Poland

Masłowski G.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2012

|

R. 88, nr 10b

322-323

EN

A short description of a lightning observation station which is arranged for investigation of natural lightning at the Rzeszow University of Technology, Poland is presented in the paper. The system is based on electric and magnetic field antennas and fast video camera.

PL

W artykule przedstawiono krótki opis stacji rejestracji wyładowań piorunowych, która aktualnie jest budowana na Politechnice Rzeszowskiej. Głównymi elementami systemu są anteny do pomiaru pola elektrycznego i magnetycznego oraz szybka kamera wideo.

20

High dU/dt transients resistant distribution transformers comprising filtering bushings

Piasecki W., Florkowski M., Fulczyk M., Kłys P., Gawąd P., transformator rozdzielczy

Przegląd Elektrotechniczny

|

2012

|

R. 88, nr 5a

120-123

EN

In the article a concept of increasing the transformer withstand to voltage surges characterised by high rate of rise based on using special bushings comprising filtering chokes is presented. The concept has been implemented in new distribution transformers providing superior resistance to high dU/dt transients. The new transformers are compliant with highly demanding standard SFS2646.

PL

W artykule przedstawiono koncepcję zwiększenia odporności transformatora na przepięcia o dużej stromości, polegająca na zastosowaniu w przepustach specjalnych dławików tłumiących. Koncepcja ta została wdrożona w nowych transformatorach rozdzielczych zapewniając radykalną poprawę odporności na stromość narastania napięcia dU/dt. Transformatory wyposażone w nowe przepusty spełniają wymagania normy SFS 2646.