Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Monitoring małych rzek wyżynnych na przykładzie potoku Łękawka (gmina Bestwina, województwo śląskie)

Salachna Anna, Widuch Dominika

Polish Journal of Materials and Environmental Engineering

|

2023

|

Vol. 5 (25)

41--49

EN

The paper presents the assessment of the water condition of the Łękawka stream according Water Framework Directive, carried out on the basis of research on benthic macroinverte-brates and the analysis of data on other indicators used in the monitoring of waters. Sampling of macroinvertebrates, taxonomic identification and calculation of the MMI_PL index were car-ried out in accordance with the Multi-Habitat Sampling (MHS) method according to the EU standard EN16150:2012, used in Poland for the monitoring of surface waters. Field studies were carried out in September 2022. From each site, 20 quantitative samples were taken from various fractions of the substrate present in the bottom, using a Surber net. Data on other biological indicators, physicochemical and hydrobiological parameters and chemical status were obtained from the resources of the State Environmental Monitoring, concerning the re-sults of monitoring of rivers and dam reservoirs in Poland in 2016-2021. Studies of the inver-tebrate macrofauna of the Łękawka stream showed the occurrence of only nine families, dom-inated by taxa with a wide range of ecological tolerance. The final assessment of the ecological status of the Łękawka water body, according to the RDW guidelines, based on the results of monitoring studies, showed a bad ecological status (class V) of the ecosystem. The key influence on this assessment, in accordance with the principle "the worst decides" was the value of the Polish Multimetric Ecological Quality Index MMI_PL, confirmed by the results of the hydromorphological index (HIR). The chemical status of the examined water body, de-termined on the basis of the results of monitoring priority substances in the field of water policy (a group of 45 indicators) and other pollutants (eight indicators), showed a "below good" class. Finally, on the basis of a comparison of the ecological and chemical status, the bad condition of the Łękawka stream was confirmed. The obtained results indicate a significant disruption in the functioning of the water ecosystem as well as a violation of the hydrological regime and morphological conditions of the streambed. It means that the achievement of the environmen-tal goal set by the Water Framework Directive is very seriously threatened. Therefore, it is nec-essary to urgently regulate activities in the field of water and sewage management in the catch-ment area, regarding water intake and discharge of municipal and industrial sewage.

2

Changes in Ecological State and Quality of Rów Wyskoć Waters

Kozaczyk Paweł, Staniszewski Ryszard

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

506--522

EN

Studies were were undertaken to evaluate the direction of changes in the ecological state and trophy of Rów Wyskoć on the basis of biological indices and selected indices describing the water quality parameters. The field study needed for determination of the macrophyte indices were carried out in June and July 2017. The indices used in paper were the Macrophyte River Index (MIR) used in Poland for evaluation of ecological status and Mean Trophic Rank (MTR) used in Great Britain and other countries (Poland, Ireland) for evaluation of trophy of flowing waters. In the field studies carried out along the section of 100 m at each study site, the coverage with particular taxa of vascular plants, ferns and macroscopic algae. Only the plants that have contact with water for over 90% of their vegetation period were taken into account. Each species was assigned with a specific degree of coverage. In the sites covered with compact patches of water vegetation of areas greater than 10 m2, the phytosociological releves were taken and the macrophyte associations were identified. The sites of studies were three control sites in villages Racot (1), Wyskoć (2) and Rogaczewo (3). The trophy of flowing water was evaluated on the basis of concentrations of total phosphorus, dissolved phosphates and nitrate nitrogen, using the Chemical Index of Trophy (CIT). The catchment area of the Rów Wyskoć watercourse was determined on the basis of the Raster Map of Hydrographic Divisions in Poland (the abbreviation in Polish MPHP) in the scale 1:50000 (2010) supplied by the National Water Management Authority (KZGW). The physiographic characterization of the catchment was made on the basis of topographic maps in the scale of 1:10000 and the Digital Model of the Land (NMT) offered by Main Centre of Geodetic and Cartographic Documentation (CODGiK) The structure of the catchment area use was described on the basis of the Corine Land Cover Project realized by the General Inspectorate of Environmental Protection (GIOŚ). The physicochemical state of water was characterized on the basis of a set of data comprising 8 parameters describing water quality: dissolved oxygen (O2), BOD5, conductivity at 20°C (μS · cm-1), pH, ammonium nitrogen (N-NH4), nitrate nitrogen (N-NO3), nitrite nitrogen (N-NO2) and phosphates (PO4). The classes of surface water quality were assumed according to the Act of Law in the Journal of Laws of August 5th 2016 on the classification of the state of uniform areas of surface waters and environmental norms of quality for priority substances. On the basis of values of macrophyte indices it can be concluded that the ecological state of water at the sites in Wyskoć and Rogaczewo was good, while the water at the site Racot was of moderate ecological state. Analysis of macrophyte indices determined at selected sites of study indicated similarity of the ecological state and level of trophy in the water of Rów Wyskoć. Analysis of physicochemical data characterizing the Rów Wyskoć water in the vegetation season of 2017 showed that the water quality was below the good state.

PL

Celem pracy było określenie kierunku zmian stanu ekologicznego oraz trofii Rowu Wyskoć. Wykorzystano również wskaźniki biologiczne oraz wyniki analiz wybranych wskaźników jakości wody. Prace terenowe niezbędne do określenia wartości wskaźników makrofitowych przeprowadzono w czerwcu i lipcu 2017 roku. Wykorzystano wskaźnik MIR (Makrofitowy Indeks Rzeczny) używany w Polsce do oceny stanu ekologicznego oraz MTR (Mean Trophic Rank) wykorzystywany w Wielkiej Brytanii i w innych krajach (Polska, Irlandia) w ocenie trofii wód płynących. Podczas prac terenowych prowadzonych na odcinku 100 metrów na każdym stanowisku, odnotowano pokrycie poszczególnych taksonów roślin naczyniowych, paprotników i glonów makroskopowych. Uwzględniono tylko rośliny mające kontakt z wodą przez ponad 90% okresu wegetacji. Każdemu gatunkowi przypisano stopień pokrycia powierzchni cieku. W miejscach, gdzie występowały zwarte płaty roślinności wodnej o powierzchni ponad 10 m2 wykonano zdjęcia fitosocjologiczne i wyznaczono zespoły roślinne tworzone przez makrofity. Wybrano trzy punkty kontrolne, które znajdowały się w miejscowościach Racot (1), Wyskoć (2) i Rogaczewo (3). Trofię wód płynących określono na podstawie stężeń fosforu ogólnego, fosforanów rozpuszczonych oraz azotu azotanowego z wykorzystaniem Chemicznego Indeksu Trofii CIT. Zlewnię Rowu Wyskoć wyznaczono na podstawie Rastrowej Mapy Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) w skali 1:50000 (2010) udostępnionej przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW). Charakterystykę fizjograficzną zlewni określono na podstawie map topograficznych w skali 1:10000 oraz Numerycznego Modelu Terenu (NMT) udostępnionego przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK). Strukturę użytkowania zlewni określono na podstawie projektu Corine Land Cover Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). Stan fizykochemiczny wód scharakteryzowano na podstawie zbioru danych, który obejmował 8 parametrów jakości wody: tlen rozpuszczony (O2), BZT5, przewodność w 20°C (μS · cm -1), odczyn (pH), azot amonowy (N-NH4), azot azotanowy (N-NO3), azot azotynowy (N-NO2) oraz fosforany (PO4). Klasy jakości wód powierzchniowych przyjęto zgodnie z Dziennikiem Ustaw z dnia 5 sierpnia 2016 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Na podstawie wskaźników makrofitowych można stwierdzić, że odcinki zlokalizowane w miejscowościach Wyskoć i Rogaczewo mieściły się w dobrym stanie ekologicznym, jedynie odcinek w Racocie wykazywał umiarkowany stan ekologiczny. Wyniki uzyskane przy wykorzystaniu metod makrofitowych wskazują na postępujące wyrównywanie się stanu ekologicznego oraz poziomu trofii pomiędzy badanymi stanowiskami. Analiza stanu fizykochemicznego wód Rowu Wyskoć w okresie wegetacyjnym 2017 roku wykazała, że wszystkie analizowane wskaźniki klasyfikowały wodę tego cieku poniżej stanu dobrego.

3

Zastosowanie wskaźników biologicznych do oceny wpływu regulacji rzeki na zbiorowiska roślin wodnych

Stachowiak Marta, Pabijan Liwia

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 3

12--19

PL

Celem pracy jest analiza możliwości wykorzystania wskaźników biologicznych do oceny wpływu robót regulacyjnych na zbiorowiska roślin wodnych oraz ocena wpływu czasu, jaki upłynął od wykonania robót na te wskaźniki. Zbadano wpływ na skład jakościowy zbiorowisk roślin wodnych parametrów koryta rzeki i jej strefy przybrzeżnej, które zostały ukształtowane w wyniku prac regulacyjnych. Wskaźnikami biologicznymi oddziaływania regulacji koryta na rośliny wodne były: liczba gatunków, stopień pokrycia dna, wskaźnik różnorodności Schannona-Wienera, wskaźnik równocenności Pielou oraz wskaźnik niedoboru gatunkowego. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że regulacja rzeki ma wpływ na rośliny wodne, a analizowane wskaźniki biologiczne mogą być przydatne w ocenie tego wpływu.

EN

This study aims to examine the possibility of using biological indicators, to assess the impact of regulatory works on aquatic plant communities. In addition, it will also conduct an assessment of changes to indicators over time, following works. The analysis focused on the impact of regulatory works on the qualitative composition of aquatic plant communities, as well as parameters of the river bed and its coastal (littoral) zone. The study finds that several biological indicators can function as a measure of impact in relation to regulatory works. These indicators are the number of species, the degree of bottom coverage, the Shannon-Wiener diversity index, the Pielou equality indicator and the species shortage indicator. This study concludes that river regulation can affect aquatic flora, and that the above listed biological indicators may be useful in assessing levels of impact.

4

Measurement of Ambient Air Pollution with SO2 Applying Lichens and Passive Samplers

Paliulis D., Bradulienė J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

89--108

EN

It is possible to analyse a negative impact on environmental air quality by using living organism’s bio indicative reaction to pollutants. Lichens (Lichenes L.) are very sensitive to gaseous pollutants so may be used to evaluate air pollution. Thirteen points in Raseiniai district were selected for measurements of sulphur dioxide concentrations in ambient air using lichens and passive samplers for comparing. Measured values of SO2 concentrations were compared with limit values set for this pollutant in ambient air according to 2008/50/EC and 2000/69/EC directives. SO2 concentrations determined with lichens was bigger than determined with passive samplers, but in both cases, they were low and did not reach permissible limitary values in ambient air. Further from, the main pollution sources (main industrial enterprises in Raseiniai district) values of SO2 concentration in the ambient air gradually decreased. Average SO2 concentrations in ambient air of Raseiniai district did not reach permissible limitary values set for ambient air (125 μg/m3) during the study period in August 2016. The study results show that the highest concentration of SO2 in the ambient air determined applying lichens was in Raseiniai district (41±2.0 µg/m3) and its surroundings (Gabšiai (40±2.0 µg/m3), Andrušaičiai (41±2.0 µg/m3) and Gruzdiškės (39±2.0 µg/m3). The study results show that the highest concentration of SO2 in the ambient air determined applying passive samplers was in Raseiniai district (5.1±0.50 µg/ m3) and its surroundings (Gabšiai (4.0±0.39 µg/ m3), Andrušaičiai (4.3±0.41 µg/ m3) and Gruzdiškės (3.5 µg/ m3)). The lowest concentration of SO2 was determined in the Nemakščiai and Viduklė elderships where, respectively, the concentration of SO2 was 4±2.0 µg/m m3 and 16±2.0 µg/m m3 determined applying lichens and 2.0±0.18 µg/m m3 and 2.7±0.26 µg/m m3 applying passive samplers. There were signiﬁcant statistical relationships between measured SO2 concentrations with both methods when Pearson's correlation matrix was applied to the variables at a 95% conﬁdence interval. A strong positive correlation (r = 0.84) between concentrations of SO2 measured with lichens and passive samplers indicates that lichens can be applied for approximation evaluation of SO2 concentrations in ambient air. The lowest concentrations in investigated elderships are influenced by the fact that they are distant from the major industrial enterprises and energetic objects.

PL

Możliwe jest przeanalizowanie negatywnego wpływu na jakość powietrza w środowisku poprzez zastosowanie bio-indykatywnej reakcji żywych organizmów na zanieczyszczenia. Porosty (Lichenes L. ) są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia gazowe, więc można je wykorzystać do oceny zanieczyszczenia powietrza. Trzynaście punktów w okręgu Raseiniai zostało wybranych do pomiarów stężenia dwutlenku siarki w powietrzu z użyciem porostów i próbników pasywnych dla porównania. Zmierzone wartości stężeń SO2 porównano z wartościami granicznymi ustalonymi dla tego zanieczyszczenia w powietrzu zgodnie w dyrektywach 2008/50/WE i 2000/69/WE. Stężenia SO2 określone za pomocą porostów porostów były wyższe niż uzyskane za pomocą próbników pasywnych, ale w obu przypadkach były one niskie i nie osiągały wartości granicznych w powietrzu. Im dalej od górnych źródeł zanieczyszczeń (główne przedsiębiorstwa przemysłowe w okręgu Raseiniai) tym wartości stężenia SO2 w powietrzu spadały. Średnie stężenia SO2 w powietrzu w rejonie Raseiniai nie osiągnęły dopuszczalnych wartości granicznych dla powietrza atmosferycznego (125 μg/m3) w okresie badania (w sierpniu 2016 r.). Wyniki badań wskazują, że najwyższe stężenie SO2 w powietrzu określone z użyciem porostów były w rejonie Raseiniai (41±2,0 µg/m3) i jego otoczeniu (Gabsiai (40±2,0 µg/m3), Andrušaičiai (41±2,0 µg/m3) i Gruzdiškės (39±2,0 µg/m3). Najwyższe stężenie SO2 w powietrzu zmierzone próbnikami pasywnymi było w rejonie Raseiniai (5,1±0,50 μg/m3) i jego otoczeniu (Gabšiai (4,0±0,39 μg/m3), Andrušaičiai (4,3±0,41 μg/m3) i Gruzdiškės (3,5 μg/m3). Najniższe stężenie SO2 zmierzono z zastosowaniem porostów w Nemakščiai i Viduklė (4±2,0 μg/m3 i 16±2,0 μg/m3) i 2,0±0,18 μg/m3 oraz 2,7±0,26 μg/m3 z zastosowaniem próbników pasywnych. Stwierdzono istotne zależności statystyczne między zmierzonymi stężeniami SO2 stosując obie metody. Zastosowano macierz korelacji Pearsona dla zmiennych w przy 95% przedziale ufności. Silna dodatnia korelacja (r = 0,84) między stężeniami SO2 mierzonymi za pomocą porostów i próbników pasywnych wskazuje, że porosty można stosować do oceny stężeń SO2 w powietrzu. Najniższe stężenia w badanych starostwach spowodowane są ich odległością od głównych zakładów przemysłowych i obiektów energetycznych.

5

Zastosowanie wskaźników chemicznych i biologicznych do oceny potencjału ekologicznego sztucznych cieków wodnych

Grzywna A., Tarkowska-Kukuryk M., Bochniak A., Marczuk A., Jóźwiakowski K., Marzec M., Mazur A., Obroślak R., Nieścioruk K., Zarajczyk J.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 11

1954-1957

PL

W latach 2012–2013 przeprowadzono badania potencjału ekologicznego wód powierzchniowych w obszarze Natura 2000 OSO Lasy Parczewskie. Analiza badanych cieków w oparciu o wskaźniki biologiczne jednoznacznie wskazała na ich antropogeniczny charakter. Niskie wartości wskaźników biologicznych wód badanych cieków były wynikiem parametrów hydromorfologicznych koryta. Cieki charakteryzowała niewielka szerokość i głębokość, okresowy brak przepływu wody oraz modyfikacje koryta. Chemiczne wskaźniki jakości wód powierzchniowych osiągały małe wartości, jedynie ChZT i fosfor ogólny osiągały duże wartości. Poszczególne wskaźniki chemiczne jakości wody były w różnym stopniu powiązane z wskaźnikami biologicznymi.

EN

The quality of surface water in drainage ditches in an area of special protection of Natura 2000 Parczew Forests was studied in 2012–2013. The std. biol. and chem. indicators for various sampling sites were detd. periodically every 3 mo. and the resulting values of the indicators were processed statistically. The resulting low values of macrophyte river index and infusorial index pointed to a poor quality of surface waters. The highest changes were found for the phytoplankton indicator, depended on the sampling locations and time and indicated a good or poor water quality, resp. In addn., strong correlations were detd. between the biol. indicators (the presence of macrophytes and diatoms in water) and chem. ones (O and N contents in water and pH).

6

Rola wskaźników biologicznych w ocenie jakości wybranych jednolitych części wód powierzchniowych na obszarach chronionych

Jodłowski A., Gutkowska E

Instal

|

2014

|

nr 10

66--70

PL

W pracy poddano analizie wskaźniki jakości wchodzące w skład elementów biologicznych stanowiących podstawę oceny stanu i potencjału ekologicznego wód powierzchniowych (rzeki, jeziora, zbiorniki zaporowe) na obszarach chronionych przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. elementy biologiczne charakteryzowane są przez: fitoplankton, fitobentos, makrofity, makrobezkręgowce bentosowe oraz ichtiofaunę. Wody występujące na obszarach chronionych muszą spełniać także wymogi określone przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.

EN

The study analyzed quality indicators included in the biological elements underlying the assessment of status and ecological potential of surface waters (rivers, lakes, reservoirs) in protected areas intended for the abstraction of water for public water supply for human consumption. In accordance with the Decree of the Minister of Environment of 9 November 2011, the biological elements are characterized by the phytoplankton, phytobenthos, macrophytes, benthic macroinvertebrates and fish fauna. Water occurring in protected areas must meet the requirements set out by the Minister of Environment of 27 November 2002 on the requirements to be met by surface water used for public water supply for human consumption.