Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ukrainian masonry and wooden provincial churches from between the fifteenth and seventeenth centuries: the path to Ukrainian Baroque

Shevtsova Galyna, Linda Svitlana, Cherkes Bohdan

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 76

141--152

EN

This paper discusses a phenomenon in the history of Ukrainian architecture—the influence of wooden vernacular church architecture on the formation of original masonry Orthodox churches in late seventeenth and eighteenth century of so called Ukrainian Baroquestyle. A total of fifteen identified Ukrainian archaic masonry and wooden mixed-material provincial fortified churches from between the fifteenth and the seventeenth century were identified, which demonstrate the complexity and graduality of this process. The buildings were analyzed according to the specifics of their spatial and planning decisions, as well as the building material. This research demonstrates that the transmissionof wooden architectural features into the masonry religious building during the late seventeenth century resulted from the long previous experience of local wooden church compositional scheme adaptation by provincial fortified masonry churches.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest ciekawemu zjawisku w historii architektury ukraińskiej, którym jest wpływ form i konstrukcji cerkwi drewnianych na kształtowanie się pierwotnych murowanych świątyń prawosławnych z przełomu XVII i XVIII wieku, czyli na kształtowanie się tzw. baroku ukraińskiego. W warunkach polowych zbadanych zostało 15 zidentyfikowanych zabytkowych murowano-drewnianych cerkwi obronnych z okresu XV–XVII wieku, znajdujących się w prowincjonalnych miejscowościach na terytorium Ukrainy Zachodniej. Wszystkie obiekty zostały przeanalizowane pod kątem specyfiki zastosowanych rozwiązań przestrzennych i planistycznych oraz wykorzystanych materiałów budowlanych, zostały także dokładniej określone okresy przebudowy i sporządzone schematy ewolucji przekształceń.

2

Drewniana architektura sakralna powiatu gliwickiego - przegląd, zagrożenia i drogi ochrony

Serdyńska Joanna

Builder

|

2023

|

R.27, nr 11

48--50

PL

Przedmiotem artykułu są drewniane kościoły powiatu gliwickiego. Rozwijające się od czasów średniowiecznych budownictwo drewniane ukształtowało zasadniczy schemat kompozycyjno-przestrzenny tych budowli, który przesądził o ich typologicznej odrębności, walorach estetycznych oraz cechach regionalnych i ponadregionalnych. Praca stanowi studium bazujące na analizie materiałów źródłowych oraz obserwacjach przeprowadzonych na miejscu. Jej celem jest charakterystyka, opis kondycji oraz wskazanie najważniejszych zagrożeń oraz dróg ochrony tych bezcennych obiektów. Zdaniem autorki chronić należy nie tylko same budynki, ale również wiedzę i umiejętności budowlane oraz sam przemysł drzewny.

EN

The subject of the article are the wooden churches of the Gliwice poviat. Timber construction, developed in the Middle Ages, shaped the basic compositional and spatial scheme of these buildings, which determined their typological distinctiveness, aesthetic values and regional and supra-regional features. The work is a study based on an analysis of source materials and on-site observations. Its aim is to characterise the churches and their present condition, as well as to indicate the main factors that threaten their existence and suggest ways of their protection. In the author’s view, it is not just the buildings that should be preserved, but also construction knowledge and skills, as well as the wood industry itself.

3

Zachowane kościoły drewniane powiatu tarnogórskiego jako przykład różnorodności przyjętych rozwiązań górnośląskiej architektury sakralnej

Tunkel Magda

Builder

|

2021

|

R.25, nr 8

50--55

PL

W artykule opisano cechy architektoniczne i konstrukcyjne drewnianej architektury sakralnej zlokalizowanej w regionie Górnego Śląska. Opisano zachowane kościoły powiatu tarnogórskiego (Księży Las, Miasteczko Śląskie, Szałsza) oraz zaprezentowano wyniki badań literaturowych, archiwalnych i studialnych mających na celu wskazanie różnorodności przyjętych rozwiązań ciesielskich w badanych obiektach. Prowadzone autorskie badania z lat 2014-2019 umożliwiły wykonanie analiz oraz oceny zachowanych kościołów zbudowanych z drewna w regionie Górnego Śląska. Do grupy tych obiektów zalicza się również 3 kościoły powiatu tarnogórskiego, których cechy rozwiązań architektoniczno-konstrukcyjnych zaprezentowano w zestawieniu tabelarycznym.

EN

The article describes the architectural and structural features of wooden sacred architecture located in the Upper Silesia region. The preserved churches of the Tarnowskie Góry district (Księży Las, Miasteczko Śląskie, Szałsza) are described and the results of literature, archival and study research aimed at showing the diversity of the adopted carpentry solutions for the studied objects are presented. Proprietary research from 2014-2019 allowed for the analysis and evaluation of preserved churches built of wood in the Upper Silesia region. The group of these objects also includes 3 churches of the Tarnowskie Góry district, the features of which architectural and construction solutions are presented in the table below.

4

„Zrodzone z duszy ludu”. Ochrona sakralnej architektury drewnianej na międzywojennym Górnym Śląsku a polsko-niemiecki spór o narodowy charakter regionu

Gorzelik Jerzy

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 62

28--41

PL

Ochronę pomników drewnianej architektury sakralnej uznano za jedno z najpoważniejszych wyzwań, przed jakimi stanęli konserwatorzy zabytków Prowincji Śląskiej, działający od schyłku XIX w. Wypracowana przez nich strategia postępowania doczekała się weryfikacji po Wielkiej Wojnie na podzielonym polsko-niemiecką granicą Górnym Śląsku, gdy drewniany kościół wykorzystywano jako dowód na polski lub niemiecki charakter kultury regionu. Metody ochrony zabytków stosowane przez polskich i niemieckich konserwatorów były nieco inne. W Prowincji Górnośląskiej dopuszczano daleko idące przekształcenia przestrzeni i bryły obiektów, by zachować ich funkcję i lokalny pejzaż. Podobnie jak przed I wojną światową dokonywano też translokacji. W województwie śląskim, gdzie prawna i finansowa sytuacja służb konserwatorskich była korzystniejsza, egzekwowano obowiązek opieki nad zabytkami, wspierając parafie dotacjami. Planowano też organizację skansenu w Katowicach, przenosząc do miejskiego parku drewniany kościół z Syryni. Inny obiekt trafił z Knurowa do Chorzowa. W ten sposób dwa największe miasta polskiej części regionu doczekały się obiektów, które miały stanowić świadectwo jego odwiecznej polskości.

EN

Among challenges faced by conservators of the Silesian Province, who operated since the late nineteenth century, protection of monuments of wooden religious architecture was recognized as one of the most important. The strategy, they had elaborated, was verified after the Great War in Upper Silesia divided by the German-Polish border, as the wooden church was used as evidence for Polish or Germanic character of the region’s culture. The methods of monument protection implemented by Polish and German conservators were to some extent different. In the Upper Silesian Province far-reaching transformations of the space and shape of objects were allowed to preserve their original function and a local landscape. As before the First World War, monuments were also translocated. In the Silesian Voivodship, where the legal and financial situation of conservation services was more favorable, parishes were obliged to take care of churches and supported in their efforts with subsidies. There was also a plan to arrange an open-air museum in Katowice, where a wooden church from Syrynia was moved to the city park. Another monument was transferred from Knurów to Chorzów. In this way, the two largest cities of the Polish part of the region obtained objects that were to testify to its eternal Polishness.

5

Diagnostyka stanu technicznego i analiza statyczno-wytrzymałościowa zabytkowego kościoła drewnianego z początku XVIII wieku

Berkowski P., Dmochowski G.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 5

24--26

PL

Zabytkowe kościoły znajdujące się na polskiej wsi lub w małych miejscowościach najczęściej są murowane z cegły. Jednak dość często można również spotkać interesujące architektonicznie i konstrukcyjnie obiekty, w których głównym materiałem budowlanym jest drewno. Występują dwa główne typy stosowanych rozwiązań konstrukcyjnych: budowle szachulcowe z drewnianym szkieletem ścian i budowle wykonane w całości z drewna. Większość z nich powstała kilkaset lat temu. Często są zarejestrowane w krajowym rejestrze zabytków, a w każdym z nich przeprowadzono już różne naprawy lub przebudowy. W artykule przedstawiono wybrane, typowe budynki małych kościołów o konstrukcji drewnianej, a także przykład oceny stanu technicznego z analizą statyczną i wytrzymałościową wiejskiego kościółka o konstrukcji zrębowej.

EN

The most common structures of historic churches located in Polish countryside or in small towns are the brick masonry buildings. However, one can also find architecturally and structurally interesting objects in which the basic constructional material is wood. There are two main types of structural solutions applied: half-timbered buildings and buildings made completely of wood. Many of these buildings were created even several hundred years ago. Most of them are registered in the national monuments registry and each of them has undergone various repairs or refurbishments. The paper presents selected typical small timber churches and also an example of evaluation of the technical condition with static and strength analysis of a small countryside log wooden church.

6

Wprowadzenie do problematyki eksploatacji zabytkowych kościołów w Pętli Gliwickiej Szlaku Architektury Drewnianej w województwie śląskim

Żaba A., Marchacz M.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/II

423--430

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest opis grupy zabytkowych, drewnianych kościołów, zlokalizowanych na drogowej trasie turystycznej, zwanej Pętlą Gliwicką Szlaku Architektury Drewnianej w województwie śląskim. w aspekcie ich eksploatacji. Pętla dzieli się na dwie mniejsze - północną i południową. W części północne znalazły się obiekty, które w tym miejscu stały od stuleci i to ich dotyczy artykuł (wyjątek stanowi kościół w Gliwicach). Część północna Pętli Gliwickiej obejmuje tereny historycznie przynależne do ziemi toszecko-gliwickiej. Celem opracowania jest przedstawienie wyników wstępnych badań procesu eksploatacji wyżej wymienionych kościołów prowadzonych w roku akademickim 2014-15 przez pracowników i studentów specjalności Budowlano-Architektonicznej Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Zakres niniejszego opracowania obejmuje jedynie wybrane fragmenty badań dotyczących historii eksploatacji i nielicznych elementów jej planowania. Eksploatacja rozumiana jako złożony proces obejmujący: użytkowanie, zasilanie, utrzymanie i zarządzanie jest jedną z faz istnienia obiektu budowlanego. Powszechnie uważa się, że inżyniera budowlanego bezpośrednio dotyczą wyłącznie zagadnienia związane z utrzymaniem, czyli zachowywaniem obiektów budowlanych w dobrym stanie technicznym i estetycznym. Zdaniem autorów artykułu tak nie jest. Zrozumienie złożoności procesu eksploatacji, a przede wszystkim potrzeb przeszłego użytkownika obiektu budowlanego oraz sposobów ich zaspakajania, jest kluczem do poprawnego zaprojektowania obiektu budowlanego. To z kolei przekłada się na większą satysfakcję użytkownika, niższe koszty zasilania i utrzymania oraz łatwiejsze gospodarowanie obiektem w ramach zarządzania nim.

EN

The subject of this article is the usage of historic, wooden churches located on a sightseeing course called Gliwice’s Loop of Wooden Architecture Route in Silesian Voivodeship (Pętla Gliwicka Szlaku Architektury Drewnianej w województwie śląskim). The Loop is decided into two smaller ones - the northern and southern one. In northern part are situated objects, which are there since centuries. The northern part is historically situated in toszeckogliwicki region. The southern part consists of following objects: one relocated, two built in the beginning of 20th century and two originating from 17th and 18th century. One of the last two churches is located in a town of toszecko-gliwicki region, like all the churches of the northern part of the Loop. The aim of this work is to present the results of a research of the usage of mentioned objects, conducted during academic year 2014/2015 by employees and students of EngineeringArchitectural Specialization of Civil Engineering Faculty of Silesian University of Technology in Gliwice. The range of this article consists only of chosen parts of the research on the history of the use and a few parts of it’s planning. The usage understood as complex process consisting of the use, supply, maintenance and management is one of phases of an architectural object’s existence. It is common to think, that an engineer deals only with problems connected with maintenance, so keeping architectural objects in good condition, both in technical and aesthetical way. According to the authors of this article this statement is not true. To understand the complexion of the usage process and most of all needs of future architectural object’s user and the ways to satisfy them is the key to proper design of architectural object. This will lead to higher satisfaction of the user, lower costs of supply and maintenance and easier management.

7

Problemy oceny stanu technicznego drewnianych kościołów Opolszczyzny

Marynowicz A.

Inżynieria i Budownictwo

|

2012

|

R. 68, nr 8

418-420

PL

Omówiono problematykę wykonywania dokumentacji technicznej zabytkowych kościołów drewnianych. Wskazano główne utrudnienia w trakcie inwentaryzacji, analizy konstrukcji i badań materiałowych. Podano przykłady uszkodzeń i remontu trzech kościołów drewnianych (w Baborowie, Gościęcinie i Olszowej).

EN

The problem with preparing of monumental wooden churches technical documentation is presented. There are pointed out main difficulties starting from drawing up the geometry, through static analysis into materials’ testing. There are also given the examples of some damages, together with proposed repairing methods, basing on the example of Baborow, Gosciencin and Olszowa churches.

8

Drewniane kościoły województwa lubuskiego : trwanie architektury gwarancją nieprzemijania ducha

Eckert W.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/1

110--121

PL

Drewniane kościoły w województwie lubuskim stanowią odrębną, bardzo interesującą pod względem architektonicznym, grupę zabytków. Materialne trwanie tych budowli jest warunkiem koniecznym przetrwania ducha tych świątyń.

EN

The wooden churches in Lubuskie Province are distinctive group of monuments, very interesting in terms of architecture. The material persistence of these structures is the basic condition to keep the spirit of these old temples alive.

9

Uwarunkowania konserwatorskie rozwiązań wzmocnienia ustroju nośnego drewnianego kościoła z XVI wieku

Drewnowski Z., Drewnowski M., Matulewicz H.

Inżynieria i Budownictwo

|

2009

|

R. 65, nr 10

563-565

PL

Kościół został wzniesiony w 1558 roku w miejscowości Boguszyce na Mazowszu. Opisano stan techniczny konstrukcji kościoła wynikający z wykonanych badań oraz prowadzonych odrębnie pomiarów fotogrametrycznych. Podano uwarunkowania konserwatora zabytków dotyczące remontu kościoła oraz przyjęte rozwiązania projektowe wzmocnienia ustroju nośnego.

EN

Saint Stanisław Bishop's Church in Boguszyce built as a temporary temple in 1558 is the oldest wooden church in Mazowsze region. The paper shows technical state of the church, the basic reasons of this state and the conception of reinforcement of the load-carrying structure which is determined by conservation conditions. It is written on the basis of the local vision, researches of archival materials, photogrammetry measurements and structural analysis.