Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wody zwykłe i termalne niecki łódzkiej – analiza potencjalnych zagrożeń ich eksploatacji w rejonie aglomeracji Łodzi

Małecki Jerzy J., Ziułkiewicz Maciej

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 475, Hydrogeologia z. 16

133--142

PL

Aglomeracja łódzka ze względu na położenie w strefie wododziałowej ma bardzo ograniczone możliwości korzystania z zasobów wód powierzchniowych. Powstanie i dynamiczny rozwój zawdzięcza zasobnym strukturom hydrogeologicznym. Ponadto w rejonie niecki mogileńsko-łódzkiej występuje znaczący potencjał geotermalny. W części wynika on z nasycenia głębokiego podłoża strukturami solnymi o zwiększonej przewodności cieplnej. Za najbardziej perspektywiczne uznaje się geotermalne zbiorniki dolnokredowy i dolnojurajski. Występujące tam wody, poza wysokimi temperaturami, cechują się wysoką mineralizacją i wysokimi ciśnieniami złożowymi. Najbardziej zagrożony wydaje się dolnokredowy zbiornik wód zwykłych, gdyż instalacje geotermalne potencjalnie mogą powodować ascenzję wód wysoko zmineralizowanych z utworów triasowych i jurajskich. Zagrożenie to nie istnieje poza granicą oddzielającą wody zwykłe od mineralnych, gdyż w tej strefie poziom dolnokredowy traci znaczenie jako użytkowy poziom wodonośny wód słodkich

EN

The Łódź agglomeration, due to its location in the watershed zone, has very limited possibilities of using surface water resources. Its establishment and dynamic development was determined by the abundant aquifer structures of the Łódź Basin and its Cenozoic overburden. The area of the Mogilno-Łódź Basin shows a considerable geothermal potential. It partly results from the saturation of the deep bedrock of salt structures showing increased heat conductivity. The Lower Cretaceous and Lower Jurassic geothermal reservoirs are considered most promising. Waters occurring there, apart from high temperature, are characterized by high mineralization and high reservoir pressures. The Lower Cretaceous aquifer seems to be most threatened. Geothermal installations generate a potential increase of the risk of ascension of its highly mineralized waters from Triassic and Jurassic sediments. The threat does not exist outside the boundary separating fresh and mineral waters because in this area the aquifer loses its importance as a useful fresh water aquifer.

2

Wody żelaziste i zwykłe na terenie Uzdrowiska Nałęczów

Dybkowski K., Zawiślak J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 30

47-59

PL

Artykuł przedstawia ogólną charakterystykę wód żelazistych i zwykłych występujących na terenie Uzdrowiska Nałęczów. Ponadto omówiona została budowa geologiczna oraz przedstawiono schematyczny model warunków hydro-strukturalnych obszaru, których efektem jest występowanie wód podziemnych o zróżnicowanej zawartości żelaza.

EN

This paper present general characteristic of an iron and ordinary groundwaters exist in the area of Nałęczów Sanatorium. The occurrence of two types of groundwater, difference in an iron content, are result of geological and hydro-structural condition that have been described as well.

3

Możliwość opracowania atlasu hydrogeoróżnorodności strefy przygranicznej Polski i Ukrainy na przykładzie „Atlasu hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego”

Chowaniec J., Freiwald P., Operacz T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 449

55--63

PL

W artykule przedstawiono różnorodność wód podziemnych w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy. Na szczególną uwagę zasługują szczawy zwykłe i wody kwasowęglowe występujące w pasie przygranicznym zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej. Wody te są wykorzystywane głównie w lecznictwie uzdrowiskowym i rozlewnictwie. W artykule przedstawiono możliwości opracowania atlasu hydrogeoróżnorodności strefy przygranicznej na przykładzie opracowanego już „Atlasu hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego”.

EN

The article presents a diversity of groundwater in the border area of Poland and Ukraine. Of special interest are the regular carbonated and carbon dioxide-containing waters occurring in the border zone on both the Polish and Ukrainian sides. These waters are mainly used for medical purposes in spas and for bottling. The article presents the possibility of developing an atlas of hydrogeodiversity of the border zone similarly to the already published “Atlas of Hydrogeodiversity of the Małopolska Province”.

4

Historia uzdrowisk w Karpatach Wschodnich

Chowaniec J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 449

65--70

PL

W artykule omówiono wykorzystywanie wód leczniczych na obszarze Karpat Wschodnich przed II wojną światową oraz przedstawiono różnorodność wód podziemnych w istniejących wówczas uzdrowiskach. Dzięki istniejącym źródłom mineralnym najbardziej znany był Truskawiec, posiadający dobrze funkcjonujące zakłady przyrodolecznicze. Znaczną popularnością cieszyły się również Burkut, Delatyn i Morszyn.

EN

The article discusses the use of therapeutic mineral waters in the pre-World War II period in the Eastern Carpathians, and presents the diversity of groundwaters in the spas existing at that time. Truskavets was among the most famous. This spa was well-known for its mineral springs and well-functioning centers of natural medicine. Also Burkut, Delatyn, and Morshyn spas enjoyed a considerable popularity.

5

Studium hydrogeologii zachodniej części Karpat polskich

Chowaniec J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 434, Hydrogeologia z. 8

1-98

PL

Hydrogeologia zachodniej części polskich Karpat jest skomplikowana wskutek zróżnicowanych warunków morfologicznych, klimatycznych i geologicznych. Morfologia i warunki klimatyczne związane są z wysokościami, od ok. 300 m n.p.m. w północnej części obszaru badań do ok. 2500 m n.p.m. na południu. Wody zwykłe występują w skałach krystaliniku, mezozoiku i eocenu węglanowego Tatr, we fliszu Karpat wewnętrznych i zewnętrznych, a także w czwartorzędowych sedymentach odłożonych wzdłuż koryt rzecznych oraz w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej. Dodatkowe urozmaicenie morfologiczne i geologiczne wprowadza pieniński pas skałkowy. Wykazano, że na całym obszarze wody zwykłe, mimo braku naturalnej ochrony przed zanieczyszczeniami, zachowują dobrą jakość chemiczną, charakteryzując się jednak zbyt niskimi stężeniami fluorków i często zbyt wysokimi zawartościami żelaza i manganu. Osady czwartorzędu stanowią najlepsze zasobowo zbiorniki, ale flisz z rozproszonymi ujęciami ma największy udział w zasobach całego obszaru. Wody skał eocenu węglanowego na obszarze Tatr mają małe znaczenie w ogólnym bilansie zasobów wód zwykłych, ale znajdują się w części obszaru zasilania dla najważniejszego w Polsce systemu wód termalnych niecki podhalańskiej. Wody mineralne występują na całym obszarze badań z wyjątkiem Tatr, będąc zróżnicowane chemicznie i genetycznie. W najstarszych skałach podłoża fliszu są one podobne chemicznie i identyczne genetycznie z najgłębszymi solankami Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Na nieznacznej części zachodniej i północnej obszaru badań występują przykryte fliszem utwory badenu zawierające syngenetyczne wody morskie. Wykazano, że w głębokich partiach fliszu występują solanki pochodzące z dehydratacji minerałów ilastych, zachodzącej przy diagenezie kompakcyjnej, przy czym ich składniki chemiczne są głównie reliktem morskiej wody sedymentacyjnej. Większość solanek znanych z danych archiwalnych z głębokich wierceń reprezentuje ten typ wody. W niektórych rejonach zasolone wody diagenetyczne wędrują strefami uskokowymi do powierzchni, mieszając się z lokalnymi wodami zwykłymi. W przypadkach obecności dwutlenku węgla pochodzenia wgłębnego tworzą one szczawy chlorkowe. W rejonach głębokiej penetracji współczesnych wód meteorycznych i obfitego występowania dwutlenku węgla , bez udziału wód ascenzyjnych, powstają liczne szczawy zwykłe, liczące od kilkudziesięciu do ponad 10 tys. lat. Niecka podhalańska stanowi wyjątkowy rejon, gdzie pod utworami fliszu znajdują się skrasowiałe utwory węglanowe eocenu i triasu, stanowiące najważniejszy w Polsce zbiornik odnawialnych wód termalnych o mineralizacji dochodzącej do ok. 3 g/dm3.

EN

Hydrogeology of the western part of the Polish Carpathians is complicated due to large differences in morphology, climate and geology. Morphology and climate are related to altitudes from ca. 300 m a.s.l. at the northern boundary to ca. 2500 m a.s.l. at the south. Additional differentiation of morphology and geology results from the presence of the Pieniny Klippen Belt, which separates the Outer Carpathians from Inner Carpathians. Usable fresh waters occur mainly in Quaternary sediments along river valleys and in the Orawa Basin, in flysch formations of the Inner and Outer Carpathians, and in carbonate Mesozoic and Eocene formations of the Tatra Mts. (Inner Carpathians). There are no confining layers of low permeabiliry which would naturally protect fresh waters against anthropogenic pollution. In spite of that, fresh waters are generally of good chemical quality, though they have too low fluoride contents, and too high iron and manganese concentrations. The best water reservoirs are related to Quaternary sediments, but flysch formations supply more water due to much larger area occupied. Outcrops of water bearing formations in the Tatra Mts. represent recharge area for the thermal water of the Podhale Basin. Mineral waters are greatly differentiated chemically and genetically. In the oldest basement of the flysch overthrust they are similar to the deepest brines of the Upper Silesian Coal Basin (GZW), which are related to meteoric waters of a very hot climate in a distant past. Much younger connate marine brines occur in Badenian sediments covered by flysch in some areas. Brines and saline waters of diagenetic origin dominate in deep flysch layers. Their chemical components are the remnants of the ultrafiltrated marine water whereas the original water molecules were removed by molecules released from clay minerals during burial diagenesis. In some regions, these diagenetic saline waters ascend though fault zones to the surface and mix with local infiltration of meteoric origin. Chloride carbonated waters are formed when such process is accompanied by CO2 flux of metamorphic origin. Common carbonated waters are formed in the regions of a deep penetration of meteoric waters abundant presens of CO2, and the lack of diagenetic waters.