Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nuklidy promieniotwórcze w wodach pitnych na Śląsku

Chmielewska I., Chałupnik S., Mielnikow A., Hudzik G., Czapla B.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2011

|

nr 2

29-38

PL

W kopalniach węgla Górnośląskiego Zagłębia Węglowego występują słone wody o podwyższonej promieniotwórczości naturalnej, związanej z występowaniem w nich izotopów radu. Wody te mogą powodować między innymi skażenie środowiska naturalnego, a efekty skażeń są od wielu lat przedmiotem badań i problem ten jest stosunkowo dobrze rozpoznany. Jednocześnie wody z płytko zalegających warstw wodonośnych są wodami o niskiej mineralizacji i niskich, a nawet bardzo niskich, stężeniach nuklidów promieniotwórczych. W niektórych przypadkach takie wody po uzdatnieniu są wykorzystywane jako wody pitne czy technologiczne w kopalniach. Wydawać by się mogło, że w tych przypadkach nie pojawią się żadne problemy związane z promieniotwórczością naturalną. Jednakże, długotrwała filtracja wód zawierających nawet bardzo niskie stężenia takich nuklidów promieniotwórczych, jak izotopy radu czy uranu, może prowadzić do ich adsorpcji w materiałach filtracyjnych stacji uzdatniania wód i powstawania substancji o podwyższonej promieniotwórczości naturalnej. Problemy takie stwierdzono już w kilku krajach europejskich (Finlandii, Szwecji czy Austrii), a wstępne wyniki badań filtrów piaskowych ze stacji uzdatniania wód w kopalniach GZW potwierdzają istnienie takiego zjawiska. Dodatkowo, wody podziemne mogą zawierać podwyższone stężenia radonu, który w procesach uzdatniania jest zazwyczaj uwalniany do powietrza w stacji uzdatniania, co może powodować znaczący wzrost narażenia radiacyjnego pracujących tam ludzi. Takie procesy są długotrwałe i dlatego jest wskazane prowadzenie badań przez okres kilku lat, przede wszystkim w stacjach uzdatniania wód przy kopalniach węgla.

EN

Drinking Water Directive of European Union requires a monitoring of the quality of drinking waters in Member States, also measurements of natural radioactivity. Although only for H-3 the permissible level has been established directly (100 Bq/l), for other radionuclides the Total Indicative Dose (TID) due to its intake is 0.1 mSv/year. For the monitoring of the drinking water quality a complex of methods for chemical preparation and measurements have been developed and implemented. It consists of following steps – at first, tritium analysis is done as well as gross alpha and gross beta activity is measured for each sample. For both of latter measurements liquid scintillation spectrometry with use of low level LS spectrometer Quantulus is applied. Afterwards, radium analysis is made, measurements are done for Ra-226 and Ra-228 simultaneously in LS spectrometer, preceded by chemical separation of radium from water sample with barium carrier. Simultanously to radium measurement, Pb-210 analysis is done in all samples, after coprecipitation with stable lead carrier the resulting precipitate is mixed with gelling scintillator and measurement is performed with use of Quantulus. Also uranium determination is done, at first uranium is retained at anionic ion exchange resin, than purified by means of UTEVA resin (Triskem). Finally the electrodeposition of uranium is performed and resulting sample is measured by alpha spectrometry.

2

Wpływ geologicznego składowania CO2 na środowisko

Uliasz-Misiak B.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2011

|

T. 27, z. 1

129-143

PL

Geologiczne składowanie dwutlenku węgla powinno być prowadzone przy założeniu braku wycieków z miejsc składowania. Jednak niezależnie od tego, czy zatłaczany gaz będzie wyciekał ze składowiska, czy też nie składowany dwutlenek węgla będzie oddziaływał na środowisko. W szczelnym składowisku zatłaczany dwutlenek węgla będzie rozpuszczał się w płynach złożowych (wodzie podziemnej i ropie) oraz wchodził w reakcje ze skałami formacji do składowania. Rozpuszczanie CO2 w wodzie podziemnej będzie powodowało zmianę jej pH i chemizmu. Oddziaływania z matrycą skalną miejsca składowania spowodują nie tylko zmianę składu mineralogicznego, ale również parametrów petrofizycznych wywołane wytrącaniem i rozpuszczaniem minerałów. Wyciek CO2 z miejsca składowania może wywołać zmiany w składzie powietrza glebowego i wód podziemnych, wpłynąć na rozwój roślin, a przy nagłych i dużych wypływach będzie stanowił zagrożenie dla ludzi i zwierząt. Dwutlenek węgla może spowodować pogorszenie jakości wód pitnych związane ze wzrostem ich mineralizacji (twardości) oraz mobilizacją kationów metali ciężkich. Wzrost zawartości tego gazu w glebie prowadzi do jej zakwaszenia i ma negatywny wpływ na rośliny. Koncentracja dwutlenku węgla rzędu 20-30% jest wartością krytyczną dla roślin, powyżej której następuje ich obumieranie. Wpływ podwyższonych koncentracji dwutlenku węgla na organizm ludzki jest zależny od stężenia gazu, czasu ekspozycji oraz czynników fizjologicznych. Zawartości CO2 w powietrzu do 1,5% nie wywołują u ludzi efektów ubocznych. Koncentracja powyżej 3% powoduje szereg negatywnych skutków, takich jak: wzrost częstotliwości oddychania, trudności w oddychaniu, bóle głowy, utrata przytomności. Przy stężeniach powyżej 30% CO2 w powietrzu śmierć następuje po kilku minutach. Mikroorganizmy i grzyby żyjące pod powierzchnią ziemi mają dobrą tolerancję na podwyższone i wysokie stężenia dwutlenku węgla. Spośród zwierząt największą odporność wykazują bezkręgowce, niektóre gryzonie i ptaki.

EN

Geological carbon dioxide storing should be carried out with the assumption that there are no leakages from the storage sites. However, regardless of whether the gas which is injected in leaks from the storage site or not, the carbon dioxide stored will influence the environment. In a tight storage site the carbon dioxide injected in will dissolve in the reservoir liquids (groundwater and oil) and react with the rocks of the storage formation. Dissolving CO2 in underground water will result in the change of its pH and chemism. The reactions with the rock matrix of the storage site will not only trigger changes in its mineralogical composition, but also in the petrophysical parameters, because of the precipitation and dissolution of minerals. A leakage of CO2 from its storage site can trigger off changes in the composition of soil air and groundwater, influence the development of plants, and in case of sudden and large leaks it will pose a threat for people and animals. Carbon dioxide can cause deterioration of the quality of drinking waters related to the rise in their mineralization (hardness) and the mobilization of heavymetals' cations. A higher content of this gas in soil leads to a greater acidity and negatively affects plants. A carbon dioxide concentration of ca. 20-30% is a critical value for plants above which they start to die. The influence of high concentrations of carbon dioxide on the human organism depends on the concentration of gas, exposure time and physiological factors. CO2 content in the air of up to 1.5% does not provoke any side effects in people. A concentration of over 3% has a number of negative effects, such as: higher respiratory rate, breathing difficulties, headaches, loss of consciousness. Concentrations higher than 30% lead to death after a few minutes. Underground microorganisms and fungi have a good tolerance to elevated and high concentrations of carbon dioxide. Among animals the best resistance is found in invertebrates, some rodents and birds.

3

Oznaczanie nieorganicznych anionów w wodach oligoceńskich techniką chromatografii jonowej

Janiszewska J., Balcerzak M.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 1

60-60

EN

Concentrations of F–, Cl–, Br–, NO-3 –, PO-4 exp.3 and SO4exp. 2– in Oligocene water samples taken from 10 wells in the Warsaw area were determined. The wells were randomly chosen to get data representative for all the major districts ofWarsaw and the sampling was repeated in 3 weeks interval. Concentrations of anions in the examined water samples were determined by ion chromatography (IC Metrohm System with conductometric detection, Metrohm Metrosep A Supp 5 anion separation column and a mixture of 3.2 mmol/l Na2CO3 and 1.0 mmol/l NaHCO3 as an eluent). The detection limits of the determined anions were in the range from 0.06 mg/l (PO4exp.3–) to 0.39 mg/l (NO3–). The accuracy of the method used was evaluated by determination of spike recoveries of analytes introduced to the examined water samples and analysis of reference material containing a mixture of the determined anions (water matrix). The concentrations of particular anions determined in the examined water samples match acceptable levels as specified by drinking water regulations.

4

Oznaczanie bromianów (V) w wodzie przeznaczonej do spożycia metodą chromatografii jonowej z detekcją konduktometryczną

Kostka B., Bebek M., Mizerski W.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 1

69-69

EN

Theuseof ionchromatograph ICS-2500 (Dionex, USA) with suppressed conductivity detection and gradient elution for direct determination of bromate in drinking water in presence of chlorite and chlorate is described. In this method, bromate is separated using Dionex IonPac AS19 separation column along with a Dionex IonPac AG19 guard column and generated KOH eluent. Standard solution with certified bromate content and real samples were used in validation process of the method. The method has been proved to be very useful for routine analysis of drinking water because of low limit of detection (0,002 mg/l), good precision (CV < 10%), correctness (relative error < 15%), satisfactory results of interlaboratory comparisons (relative error 12,5%) as well as possibilities of carrying out simultaneous determination of other inorganic oxyhalide disinfection by-products.

5

Badanie poziomu zawartości wybranych składników wody wodociągowej na terenie dużej aglomeracji miejskiej (Gdańsk)

Polkowska Ż.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr S2

335-350

PL

Dokonano oceny zasobów wodnych Gdańska oraz ewentualnych źródeł zanieczyszczeń będących zagrożeniem dla ich jakości; przeprowadzono analizę jakości wód z wybranych ujęć głębinowych oraz skontrolowano stan wody w sieci wodociągowej. Woda pochodząca z sieci wodociągowej była dobrej jakości, żaden z badanych wskaźników nie został przekroczony, jedynie zawartość fluorków była poniżej zalecanej. Jakość wody w ujęciach również nie budzi zastrzeżeń. Zwiększone zawartości żelaza i manganu, w porównaniu z normą dla wód pitnych, są charakterystyczne dla wód głębinowych.

EN

Water resources in the city of Gdansk were evaluated together with the potential sources of contamination. The quality of water from selected wells and of tap water was assessed. In both cases, the quality was good. All parameters for tap water were within the Polish standards, except fluorides, whose levels were lower than the recommended ones. Elevated iron and manganese levels found in well waters, higher than those specified for drinking water, are characteristic for groundwater derived from large depths.

6

Wpływ wód pitnych na organizm ludzki.

Sztelak L.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

1998

|

R. 43, nr 9

434-437

PL

Omówiono znaczenie wód w życiu człowieka w kontekście schorzeń ludzkich, w tym badanej przez autora skoliozy dzieci województwa katowickiego. Starano się wyjaśnić, czy schorzenia te nie są spowodowane warunkami środowiska naturalnego, a w tym przypadku wodami, w których może być niedobór pierwiastków "życia". Wskazano, że w województwie katowickim występują wody o wysokich walorach jakościowych zczerpywane przez kopalnie rud cynkowo-ołowiowych, które powinny być wykorzystane dla mieszkańców południowej części województwa, mających niewłaściwe jakościowo wody.

EN

There is discussed the weight of waters in human life in the context of human diseases, also of the scoliosis of children in Katowice-province. It was tried to elucidate whether those diseases are not caused by the conditions of natural environment, like waters in which there may be shortage of "the elements of the life". It is shown that in Katowice-province there are waters of high qualitative value, which are drawn by mines of zinc-lead ores and which should be utilized for the inhabitants of the south region of the province which has qualitatively unsuitable waters.