Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Audyt dozymetryczny dla wiązek elektronowych po testach dopuszczających do użytku klinicznego dla nowo zainstalowanego akceleratora liniowego

Oborska-Kumaszyńska Dominika, Choi Oi-Ching

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2023

|

Vol. 12, nr 2

113--122

PL

Audyty dozymetryczne są niezbędnym elementem zapewnienia spójności dozymetrycznej i bezpiecznej radioterapii. Audyt dozymetrii referencyjnej dla wiązek radioterapeutycznych jest częścią kompletnego systemu zapewnienia jakości. W 1991 roku IPSM utworzyło regionalne grupy audytowe, dzieląc Wielką Brytanię na osiem regionów geograficznych. Grupy te przeprowadzają audyty między zrzeszonymi ośrodkami co roku i ad hoc na żądanie w przypadku nowo zainstalowanego systemu radioterapii, systemu planowania leczenia, nowej techniki i modeli obliczeniowych. W 1994 roku IPEM zaprosił NPL do przeprowadzenia niezależnych audytów, które miały stanowić powiązanie z pierwotnym wzorcem metrologicznym dla dawki, początkowo przeprowadzając jeden audyt dozymetrii fotonów MV na region rocznie, a później rozszerzono go o audyty dozymetrii referencyjnej elektronów oraz kV. Obecnie dotyczy to również technik specjalnych, takich jak SABR w przypadku leczenia nowotworów płuca, SRS dla leczenia nowotworów kręgosłupa i mózgowia.

EN

Audit is imperative in delivering consistent and safe radiotherapy. Audit of reference dosimetry for radiotherapy beams forms part of a complete quality assurance system. In 1991 the IPSM formed regional audit groups, dividing the UK into eight geographical regions. These groups conduct audits between the associated centres on an annual basis and ad hoc when requested for the new installed raditherapy system, tretament planning system, new technique and calculation models. In 1994, NPL was invited by IPEM to provide independent audits to act as a link to the primary standard, initially performing one MV photon dosimetry audit per region per year and later expanded to include electron and kV reference dosimetry audits. Currently it is also escaleted to special techniques like i.e SABR fro lung, spine and intracranial SRS for spine.

2

Kriomoduły w akceleratorach cząstek naładowanych

Sosnowski Jacek, Krawczyk Paweł

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2020

|

Vol. 61, nr 10

22--26

PL

W artykule przybliżono problematykę kriomodułów, urządzeń stosowanych w akceleratorach cząstek naładowanych. Podkreślono znaczenie wykorzystania materiałów nadprzewodnikowych w ich konstrukcji i zalety takich rozwiązań. Usystematyzowano specyfikę występujących tu zagadnień i wskazano przykłady zastosowania.

EN

The article presents the subject of cryomodules, devices employed in charged particle accelerators. The authors emphasize the importance of using superconducting materials in the construction of cryomodules and the advantages of such a solution. A systematic approach to the specific problems is presented and supported by the examples of application.

3

Międzynarodowy zderzacz liniowy

Romaniuk R. S.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2013

|

Vol. 54, nr 3

119-122

PL

Maszyna ILC - Międzynarodowy Zderzacz Liniowy (International Linear Collider) jest jednym z obecnie opracowywanych projektów podwójnego akceleratora liniowego e+e-, o docelowej energii kolizji wiązek elektronowej i pozytronowej ponad 1 TeV. Alternatywnym projektem dla ILC jest Cernowska maszyna CLIC. Maszyna ma stanowić istotne komplementarne uzupełnienie dla potencjału badawczego Ceranowskiego kompleksu badawczego LHC. Wymagana długość maszyny będzie wynosiła co najmniej 30 km, a niektóre wersje projektu wymieniają ok. 50 km. Nadprzewodzące liniaki będą wykonane w technologii TESLA1,3 GHz, wykorzystującej mikrofalowe wnęki nadprzewodzące z ultraczystego niobu klasy RRR lub Nb3Sn, o bardzo dużej dobroci, pracujące z gradientem przyspieszającym prawdopodobnie ponad 35 MV/m, a niektóre wersje projektu wymieniają ograniczenie rzędu 50 MV/m. Zespoły z Polski (Kraków, Warszawa, Wrocław - IFJ-PAN, AGH, UJ, NCBJ, UW, PW, PWr, INT-PAN) uczestniczą w opracowywaniu projektu tej maszyny, detektorów, kriogeniki i systemów pomiarowo-kontrolnych. W chwili obecnej wydaje się, że maszyna ILC będzie najprawdopodobniej budowana w Japonii w latach 2016-2026. Jeśli to się spełni, Japonia stanie się trzecią potęgą akceleratorową świata po CERN i USA.

4

Lasery rentgenowskie LCLS i LCLS II : SLAC

Romaniuk R. S.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2013

|

Vol. 54, nr 5

66-69

PL

Najpotężniejszy obecnie na świecie, Amerykański Laser Rentgenowski LCLS (Liniac Coherent Ligt Source), czyli liniakowe koherentne źródło światła, działa od roku 2009, jako urządzenie badawcze i użytkowe, i jest dalej rozwijane do postaci LCLS II na terenie narodowego Amerykańskiego laboratorium SLAC przy uniwersytecie Stanforda, zlokalizowanego w miejscowości Menlo Park w Kalifornii. W pewnym sensie LCLS II jest odpowiedzią na budowę maszyny EXFEL. Jest to źródło światła piątej generacji. Przewiduje się uruchomienie EXFEL w latach 2015/16, kosztem znacznie ponad 1 mid Euro. LCLS II, którego projekt rozpoczął się w 2010, będzie uruchomiony w roku 2017. Lasery LCLS, LCLS II oraz EXFEL, wykorzystują metody SASE oraz SEED do generacji światła, i są zasilane liniakami elektronowymi, LCLS ciepłym a EXFEL zimnym, o energii kilkanaście GeV i długości ponad 2 km. Liniak EXFEL wykorzystuje technologię nadprzewodzącą SRF TESLA o częstotliwości 1,3 GHz. Prototypem maszyny EXFEL jest laser FLASH. Laboratorium SLAC korzysta z ponad 50-letniego doświadczenia budowy i eksploatacji liniowych akceleratorów elektronowych. W roku 2009 fragment największego, 3 km elektronowego akceleratora liniowego SLAC został wykorzystany do budowy maszyny LCLS. Dla maszyny LCLS II budowana jest nowa infrastruktura dla dwóch nowych wiązek laserowych. W badaniach i budowie największych światowych akceleratorów liniowych i pierścieniowych oraz laserów FEL takich jak LCLS (Stanford), EXFEL (DESY) i CEBAF (JLab) biorą udział specjaliści i młodzi uczeni z Polski.

EN

The most powerful now in the world, American X-ray laser LCLS (Linac Coherent Light Source), has been working as a research and user facility since 2009. It is further developed to LCLSII machine at the Stanford National Accelerator Laboratory SLAC in Menlo Park CA. In a certain sense, LCLS is a response to the EXFEL machine and a logical extension of LCLS. All these machines are light sources of the fifth generation. EXFE-Lis expected to open user facility in 2016, at a cost of over 1 bil Euro. LCLS II, which design started in 2010, will be operational in 2017. The lasers LCLS, LCLS II and EXFEL use SASE and SEED methods to generate light and are powered by electron liniacs, LCLS by a wrm one, and EXFEL by a cold one. The liniacs have energies approaching 20 GeV, and are around 2 - 3 km in length. EXFEL liniac uses SRF TESLA cavity technology at 1,3GHz. A prototype of EXFEL was FLASH laser. SLAC Laboratory uses effectively over 50-years experience in research, building and exploitation of linear electron accelerators. In 2009, a part of the largest 3 km SLAC liniac was used to build the LCLS machine. For the LCLS II machine a new infrastructure is build for two new laser beams and a number of experimental stations. A number of experts and young researchers from Poland participate in the design, construction and research of the biggest world linear and elliptical accelerators and FEL lasers like LCLS (Stanford), EXFEL (DESY) and CEBAF (JLab), and a few more.

5

Europejski laser rentgenowski

Romaniuk R. S.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2013

|

Vol. 54, nr 4

149-154

PL

Europejski Laser Rentgenowski EXFEL jest budowany na terenie laboratorium Niemieckiego Synchrotronu Elektronowego DESY w Hamburgu. Przewiduje się jego uruchomienie w latach 2015/16, kosztem ponad 1 mld Euro. Laser, wykorzystujący metodę SASE, zasilany jest liniakiem elektronowym o energii 17,5 GeV i długości ponad 2 km. Liniak wykorzystuje technologię nadprzewodzącą SRF TESLA o częstotliwości 1,3 GHz. Prototypem maszyny EXFEL jest laser FLASH (o długości ok. 200 m), gdzie sprawdzono "proof of principle" i technologie transferowane do większej maszyny. Projekt rozpoczęto w latach dziewięćdziesiątych budową w DESY laboratorium TTF – Tesla Test Facility. Laser EXFEL jest pokłosiem większego (obecnie zarzuconego w Niemczech a podjętego przez środowisko międzynarodowe w postaci projektu ILC) projektu budowy wielkiego zderzacza teraelektronowoltowego TESLA. W budowie i badaniach laserów FLASH i EXFEL biorą udział specjaliści i młodzi uczeni z Polski.

EN

European X-Ray FEL - free electron laser is under construction in DESY Hamburg. It is scheduled to be operational at 2015/16 at a cost more than 1 billion Euro. The laser uses SASE method to generate x-ray light. It is propelled by an electron linac of 17,5 GeV energy and more than 2 km in length. The linac uses superconducting SRF TESLA technology working at 1,3 GHz in freguency. The prototype of EXFEL is FLASH Laser (200 m in length), where the "proof of principle" was checked, and from the technologies were transferred to the bigger machine. The project was started in the nineties by building a TTF Laboratory -Tesla Test Facility. The EXFEL laser is a child of a much bigger teraelectronovolt collider project TESLA (now abandoned in Germany but undertaken by international community in a form the ILC). A number of experts and young researchers from Poland participate in the design, construction and research of the FLASH and EXFEL lasers.

6

Akceleratory dla społeczeństwa : TIARA 2012

Romaniuk R. S.

Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania

|

2013

|

Vol. 54, nr 3

108-112

PL

TIARA jest Europejskim Konsorcjum Techniki Akceleratorowej, które poprzez prowadzenie projektów badawczych, technicznych, sieciowych i infrastrukturalnych ma doprowadzić do integracji środowiska naukowo-technicznego oraz zasobów materialnych w skali całej Europy. Konsorcjum gromadzi wszystkie ośrodki europejskie posiadające dużą infrastrukturę akceleratorową. Pozostałe ośrodki, jak np. uniwersytety, są afiliowane jako członkowie stowarzyszeni. TIARA-PP (faza przygotowawcza) jest projektem europejskim prowadzonym przez Konsorcjum i wykonywanym w ramach EU FP7. W artykule przedstawiono ogólny zakres działań Konsorcjum TIARA, poprzedzając to portretem współczesnej techniki akceleratorowej oraz przeglądem jej zastosowań w nowoczesnym społeczeństwie.

EN

TIARA is an European Collaboration of Accelerator Technology, which by running research projects, technical, networks and infrastructural has a duty to integrate the research and technical communities and infrastructures in the global scale of Europe. The Collaboration gathers all research centers with large accelerator infrastructures. Other ones, like universities, are affiliated as associate members. TIARA-PP (preparatory phase) is an European infrastructural project run by this Consortium and realized inside EU-FP7. The paper presents a general overview of TIARA activities, with an introduction containing a portrait of contemporary accelerator technology and a digest of its applications in modern society.

7

Teleradioterapia, neutrony i reakcje jądrowe

Konefał A., Szewczuk M., Orlef Andrzej, Polaczek-Grelik Kinga, Łaciak M.

Postępy Fizyki

|

2012

|

T. 63, z. 5

225--233

PL

Wysokoenergetyczne wiązki promieniowania X i wiązki elektronowe o energii maksymalnej przekraczającej 10 MeV, stosowane w teleradioterapii, generowane przez liniowe akceleratory medyczne, wywołują reakcje fotojądrowe (γ, n), (γ,2n) i reakcje elektrojądrowe (e,e′n). Powstałe neutrony wywołują kolejne reakcje, w tym reakcje wychwytu radiacyjnego neutronu (n,γ) zachodzące dla większości izotopów w zakresie energii termicznych i rezonansowych. Jedną z konsekwencji ww. reakcji jądrowych są niepożądane dawki neutronowe na całe ciało otrzymywane przez pacjentów poddanych teleradioterapii. Inną ważną konsekwencją jest produkcja radioizotopów głównie w komponentach głowicy akceleratora, ale także we wszystkich przedmiotach znajdujących się w pomieszczeniu do teleradioterapii w trakcie emisji ww. terapeutycznych wiązek promieniowania.

8

Zasada spawania wiązką elektronów i budowa urządzenia do spawania WE

Olszewska K.

Prace Przemysłowego Instytutu Elektroniki

|

2007

|

nr 154

7-16

PL

Przedstawiono podstawowe zjawiska towarzyszące oddziaływaniu wiązki elektronów (WE) z materiałem i mechanizm powstawania spoiny. Pokazano najważniejsze zespoły urządzenia do spawania WE i omówiono ich działanie i parametry.

EN

The phenomena accompanying of EB-material interaction and the mechanism of EB weld creation were presented. The most important units of the welding machines were shown and their principle of working and parameters were described.

9

Modification of selected properties of polypropylene membrane using plasma treatment and electron irradiation

Buczkowski M., Sartowska B., Starosta W., Kunicki J., Wawszczak D.

Inżynieria Materiałowa

|

2007

|

Vol. 28, nr 3-4

508-511

EN

Atmospheric pressure plasma barrier discharge and swift electron beam radiation have been used for changing properties of polypropylene microporous CelgardŽ 2500 membrane in order to use its as a separator in high energy electrical batteries. Above plasma discharge has been realized by a low frequency (0.25 kHz) generator at 12 kV pulses in presence of different gases. After plasma treatment the membrane became more hydrophilic. The best results were obtained for nitrogen plasma treatment when the wetting angle decreased by 40 % (in comparison with the result for the initial membrane). Observations made by using scanning electron microscope have shown essential changes of surface layer structure of the membrane in above case. After swift electron beam treatment (at energy 10 MeV) the membrane became more hydrophilic but in a smaller extend in comparison with the plasma treatment. In practice the radiation dose should not be higher than 14 kGy because of decreasing of strength parameters of the membrane. Samples of the Ž 2500 membrane after plasma or radiation treatment were applied as separators in a laboratory electrolytic cell. Promising results concerning determination of dependence area resistance vs. current density in the electrolyte for above samples have been obtained.

PL

Barierowe wyładowanie plazmowe przy ciśnieniu atmosferycznym oraz promieniowanie przyspieszonych elektronów zostały wykorzystane do zmiany własności hydrofobowej, mikroporowatej membrany polipropylenowej CelgardŽ 2500 pod kątem zastosowania jej w wysokoenergetycznych bateriach elektrycznych. Powyższe wyładowanie plazmowe prowadzono przy zastosowaniu niskoczęstotliwościowego (0,25 kHz) generatora dającego impulsy wysokiego napięcia - 12 kV w obecności różnych gazów roboczych. Po obróbce plazmowej membrana CelgardŽ 2500 stawała się bardziej hydrofilowa. Najlepsze wyniki uzyskano przy wyładowaniu w atmosferze azotu, kiedy kąt zwilżania zmniejszył się o ok. 40 % (w stosunku do wartości tego kąta dla membrany wyjściowej). Obserwacje prowadzone z wykorzystaniem skaningowego mikroskopu elektronowego wykazały istotne zmiany powierzchniowej struktury takiej membrany. Po obróbce omawianej membrany wiązką elektronów o energii 10 MeV również następowała zmiana jej własności w kierunku hydrofilowości ale w mniejszym stopniu niż w przypadku obróbki plazmowej. W praktyce okazało się, że stosowane dawki nie powinny przekraczać 14 kGy ze względu na obniżanie się parametrów wytrzymałościowych napromieniowanej membrany. Próbki membrany CelgardŽ 2500 obrobione plazmowo czy radiacyjnie zastosowano jako separatory w laboratoryjnej komórce elektrolitycznej. Uzyskano zachęcające wyniki przy badaniu zależności rezystancji powierzchni owej od gęstości płynącego prądu przez elektrolit w przypadku takich próbek.