Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

1 Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

1 1999

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: wcięta dolina szelfowa

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Litofacje i geneza piasków bogucickich (górny baden), zapadlisko przedkarpackie

Porębski S. J., Oszczypko N.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

1999

T.168

57--82

Piaski bogucickie tworzą soczewkowy litosom o elongacji ENE-WSW, reprezentujący spągowe ogniwo warstw grabowieckich na południowo-wschodnim obrzeżeniu Krakowa. Spąg litosomu stanowi w części zachodniej niezgodność kątowa, która w jego części środkowej przechodzi w powierzchnię wybitnej niezgodności erozyjnej, zastąpioną dalej na wschód przez kontakt zgodny. Na podstawie profilów odsłonięć między Bieżanowem i Zabawą w piaskach bogucickich wyróżniono 9 litofacji: (A) frakcjonowane parazlepieńce, (B) warstwowane zlepieńce, (C) masywne i niewyraźnie laminowane piaskowce, (D) przekątnie warstwowane piaskowce, (E) piaskowce z laminacją niskokątową, (F) piaskowiec z kopułowym warstwowaniem przekątnym, (G) piaskowce frakcjonowane-laminowane, (H) piaskowce z laminacją riplemarkową, (I) mulowce. Te litofacje dokumentują depozycję ze: spływów kohezyjnych (A), prądów zawiesinowych o dużej (C, B) i małej gęstości (G, H), przepływów drobnoziarnistej zawiesiny podlegających fluktuacjom w prędkości i koncentracji niesionego materiału (G, H), prądów szelfowego przybrzeża (D, E), szelfowych wezbrań sztormowych (F, D) oraz sedymentacji hemipelagicznej, której lokalnie towarzyszyła redepozycja przez słabe, denne prądy trakcyjne (I). Struktury kierunkowe wskazują na sedymentację w pobliżu linii brzegowej o przebiegu NW-SE, kształtowanej przez prąd wzdłużbrzegowy skierowany na SSW do SE oraz prądy rozrywające w kierunku NE. Przybrzeże było zasilane poprzez skierowany ogólnie na NE do ENE transport rzeczny via deltowy nasyp przyujściowy, który w warunkach przepływów hiperpyknalnych generował grawitacyjne spływy osadu o podobnych kierunkach. Zespół mechanizmów sedymentacji, charakter krzywych promieniowania gamma, kierunki paleoprądów oraz wybitny relief spągu piasków bogucickich wskazują na: rozcinanie szelfu przez rzekę odwadniającą w kierunku NE, wypełnianie wciętej doliny szelfowej (kanionu?) osadami grawitacyjnych spływów masowych zasilanych przez deltowe wypływy hiperpyknalne, depozycję w obrębie nasypów przyujściowych delty krawędzi szelfu, wzmocnioną redepozycję nasypów przyujściowych przez prądy przybrzeżne po całkowitym wypełnieniu doliny. Wcinanie doliny/kanionu związane było ze spadkiem względnego poziomu morza, przy czym skala erozji szelfu chodenickiego (110 lub 230 m w zależności od opcji korelacyjnej) wskazują na tektoniczne obniżenie bazy erozyjnej w efekcie podniesienia dna basenu na zachód od rejonu Zagórza. Wiek tego podniesienia był starszy niż spąg zony Hanzawaia crassiseptata, a zapewne nie starszy niż najwyższa część horyzontu 5 Kirchnera (1956). Jest możliwe, że uskok odwrócony Książnice-Świątniki-Zagórze oraz jego prawdopodobne zachodnie przedłużenie w rejonie Krakowa stanowily północną granicę postulowanego, intrabadeńskiego podniesienia.

The Bogucice Sands make up a ENE-WSW trending, lenticular body, 175-310 m thick or more, which represents the basal member of the Upper Badenian Grabowiec Beds in the southeast of Kraków (Carpathian Foredeep Basin). The body is based in the southwest by an angular unconformity which passes to the NE (basinwards) into a prominent erosional disconformity, that is still farther basinwards replaced by a correlative conformity. Observations in rare, scattered outcrops led to the subdivision of the Bogucice Sands into nine lithofacies. These comprise: (A) graded paraconglomerates, (B) stratified conglomerates and pebbly sandstones, (C) massive to faintly laminated sandstones, (D) large-scale cross-bedded fossiliferous sandstones, (E) low-angle laminated sandstones, (F) hummocky cross-stratified sandstones, (G) graded-laminated sandstones, (H) ripple cross-laminated sandstones, (I) massive to laminated mudstones. These lithofacies document deposition from: cohesive debris flows (A), cohesionless debris flows and high-concentration turbidity currents (B, C), and low-density turbidity currents (G, H), muddy suspensions of highly variable competence and discharge (G, H), shoreface longshore and rip currents and possibly swash (D, E), shelf storm currents (F, E), and from hemipelagic suspensions affected locally by weak bottom currents. Palaeoflow directional indicators suggest proximity to a NW-SE trending deltaic shoreline, subjected to S to SW-directed wave approach, generating a SSW to SE-directed longshore drift and NE-flowing storm rips. The shoreface was fed by deltaic mouth bars which prograded northeastwards and generated underflows passing basinwards into sediment-gravity flows. The spectrum of depositional processes, gamma-ray log shapes, together with the prominent basal relief of the Bogucice Sands, point to: shelf incision by fluvial processes, intitial filling of the valley(canyon?) by mass-flow deposits, shoaling upwards into the mouth bar/shoreface complex of a shelf-margin delta, and increased shelf reworking of the mouth bar complex in unconfined flow conditions after the relative sea-level rose above the of flap break. The valley was cut during forced regression, and the relief of the incision (110 vs 230 m depending on correlation option) indicates a base-leve drop due to a tectonic uplift of the basin floor to the southwest. The uplift was older than the Hanzawaia crassiseptata zone (Łuczkowska, 1995), and possibly not older than the latest part of Kirchner’s (1956) horizon 5. The bulk of the Bogucice Sands is interpreted as representing the progradational complex of a lowstand systems tract, laid down within incised valley/canyon and shelf-edge delta. The overall progradational stacking of the Bogucice Sands, particularly well displayed in the wells located to the NE of Grabie, suggests that an upper part of this complex has been preserved here. Alternatively, each major progradational sandbody encased in shales may reflect a separate delatic progradational complex and their cyclical stacking may reflect high-frequency oscillations of the relative sea level. At the moment, however, they are no decisive proofs to conclude whether or not the observed cyclicity is of an allogenic origin.