Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmiana zagospodarowania terenu a zalewanie nieruchomości

Maj Joanna

Inżynier Budownictwa

|

2023

|

nr 7-8

38--41

2

Zmiany stosunków wodnych w zlewni rzeki Ołobok

Hudak M., Kołodziejczyk U., Maciąg M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2016

|

nr 163 (43)

19--28

PL

W latach 1934-1937 podczas budowy umocnień, tzw. Linii Zapór Niesłysz-Obra, a następnie Frontu Umocnionego Łuku Odry Warty (odcinek południowy), rzekę Ołobok znacznie przebudowano. W wyniku tych działań powstał System 600, w skład którego wchodziło osiem obszarów zalewowych, sześć kanałów strategicznych, a także liczne jazy i mosty.

EN

In the years 1934-1937 during the construction of fortifications, the socalled. Line Dams Niesłysz-Obra, then Frontly Fortified Odra Warta curve (southern section), the river Ołobok was much rebuilt. As a result of these actions was created “System 600”, it comprised the following: eight floodplains, six sections of strategic channels and many dams and bridges.

3

Zmiany w pokryciu terenu a zdolności retencyjne zlewni cieku Bogdanka

Kanclerz J., Murat-Błażejewska S., Adamska A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 46

61---67

PL

W pracy przedstawiono wpływ zmian w pokryciu terenu na stosunki wodne w zlewni cieku Bogdanki o powierzchni 51,9 km2. Przeprowadzone badania i analizy dostępnych materiałów kartograficznych wykazały, że w latach 1940–2012 na wskutek procesów urbanizacyjnych nastąpił znaczny wzrost terenów przekształconych antropogenicznie (z prawie 8% w roku 1940 do ponad 42% w 2012). Obszary zurbanizowane (zabudowa i szlaki komunikacyjne) przyczyniły się do uszczelnienia terenu a co za tym idzie do obniżenia zdolności retencyjnych zlewni o 0,25 mln m3. Zmniejszenie zdolności retencyjnych zlewni przyczyniło się do wzrostu wielkości opadu efektywnego P10% o 0,4 mm i P1% o 0,8 mm, co skutkowało wzrostem przepływów maksymalnych o prawdopodobieństwie przewyższenia 10% i 1% w cieku o ponad 20%.

EN

This work presents the impact of land cover on water relations in the catchment of the Bogdanka watercourse which is 51.9 km2. The research and analysis of available cartographic materials have shown a significant increase in the anthropogenically transformed areas due to urbanization from almost 8% in 1940 to over 42% in 2012. Urbanized areas (buildings and communication routes) have contributed to sealing the area and thus reduced retention capacity by 0.25 million m3. Therefore, the effective rainfall P10% and P1% have increased respectively by 0.4 mm and 0.8 mm. As a result the maximum flow of exceedance probability of 10% and 1% have reached over 20% in the Bogdanka watercourse.

4

Ewolucja Doliny Dolnej Warty od XVII do XX w. na podstawie analiz kartograficznych

Goraj M.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2015

|

nr 28

99--120

PL

Niniejsza analiza stanowiąca część pracy doktorskiej dotyczy reinterpretacji danych kartograficznych ukazujących się od XVII do końca XX w. W analizie elementów hydrograficznych przyjęto skalę dokumentów 1: 100 000 w pięciu niezależnie kartowanych map. Ewolucję układów hydrograficznych Dolina Dolnej Warty rozpatrywano na odcinku od Gorzowa Wielkopolskiego do Kostrzyna nad Odrą. Celem niniejsze analizy jest próba odtworzenia zmian hydrograficznych od XVII do XX w. wskazanego obszaru badawczego. W analizie wykorzystano również mapy przeglądowe z XVI w. porównując elementy sieci rzecznej oraz dokonując oceny ich wiarygodności i zasięgu przemian stosunków wodnych związanych z antropopresją. Różny poziom kartometryczności map przeglądowych, oraz sposób prezentacji treści hydrograficznej ograniczają ich przydatność w analizach przestrzennych, ale należy podkreślić, że są potrzebnym źródłem informacji wzbogacając zakres danych na rozpatrywanym obszarze.

EN

This analysis forms part of the doctoral thesis concerns the reinterpretation of cartographic data appearing from the seventeenth to the end of the twentieth century. In this analysis, hydrographic elements of the documents adopted scale of 1: 100 000 in five independently mapping maps. The evolution of hydrographic systems considered in the section from Gorzow Wielkopolski to Kostrzyn on Oder – lower course of the Warta River at the mouth of the Oder near Kostrzyn - Lower Warta Valley. The analysis also used maps inspection of the sixteenth century. Comparing the river network elements and by assessing the reliability and range of changes of waterrelated anthropopressure. Different levels of cartometric maps for review and presentation of content hydrographic limit their usefulness in spatial analyzes, but it should be emphasized that they are an invaluable source of information enriching the range of data in the relevant area.

5

Mała retencja wodna w programach ochrony środowiska gmin nadwarciańskich

Bernaciak A., Spychała M., Korytowski M., Powolna P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 44

121--130

PL

Gminy na podstawie obowiązujących przepisów o ochronie środowiska powinny posiadać stosowne programy systematycznie aktualizowane. Część gmin w Polsce niestety nie wywiązuje się z tego zadania. W zmiennym i kontrastowym klimacie kraju z coraz większym nasileniem okresów niedoborów opadów, problematyka dotycząca małej retencji wodnej staje się aktualna i istotna. Celem opracowania jest identyfikacja działań podejmowanych przez gminy w ramach programów ochrony środowiska w zakresie ochrony i gospodarowania wodami w programach ochrony środowiska gmin nadwarciańskich, w tym w szczególności dotyczących małej retencji wodnej. Gminy leżące w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Warty powinny traktować te kwestie jako szczególnie istotne. Na podstawie przeprowadzonej analiz stwierdzono, że zadania z zakresu gospodarki wodnej zdominowane są przez budowę oczyszczalni ścieków i kanalizacji. Mała retencja wodna nie stanowi w żadnym analizowanym programie priorytetu, a tylko w jednym programie ujęta jest jako cel, jednak w odniesieniu do ochrony przeciwpowodziowej. Mała retencja wodna ujęta jest w programach ochrony środowiska dość licznie na poziomie zadań, aczkolwiek zadania z nią związane stanowią zaledwie 5–6% wszystkich zadań. Może to sugerować niewielki stopień rzeczywistego przywiązywania wagi przez władze lokalne do tego obszaru działań lub też ich realizację bardziej przy okazji, ewentualnie nie- dostrzeganie tego typu działań, jako prowadzonych przez inne jednostki. Jedną z głównych przyczyn marginalnego traktowania małej retencji w gminnych programach ochrony środowiska może być priorytetowe traktowanie obszaru budowy lub rozbudowy sieci sanitarnych oraz budowy oczyszczalni ścieków w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych.

EN

Municipalities according to existing environmental law ought to have regularly updated local environmental protection programs. Part of the municipalities in Poland, unfortunately, does not comply this requirement. In a changing and contrasting climate with increasing frequency of rainfall absence periods, the problems related to small water retention are becoming increasingly relevant and important. The aim of the study is to identify the actions assumed by municipalities in the area of the water protection and management in the local environmental protection programs. Municipalities lying in the immediate vicinity of the Warta River should treat these issues as particularly important. On the basis of the analysis, it was found that the area of water management is dominated by the tasks related to construction of wastewater treatment plants and sewerage systems. None of the analysed programs has a small water retention as priority, and only one program has a small water retention as a goal, but with regard to flood protection. A small water retention is included in environmental programs in relatively large numbers as the tasks, but it is only 5–6% of all tasks. This may suggest a slight degree of actual attention given by local authorities to the area of small water retention, or not recognizing this type of action, as carried out by other entities. One of the main potential causes of small water retention marginal treating in local environmental protection programs may be the treatment of the construction or expansion of the sanitary network and construction of sewage treatment plants as the priority due to the National Urban Wastewater Treatment Program realisation.

6

Zmiany warunków wodnych w zlewni rzeki Tyśmienicy

Grzywna A., Mazur A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 38

136--142

PL

W pracy przedstawiono historię zmian stosunków wodnych w zlewni rzeki Tyśmienica. Na podstawie map topograficznych w skali 1 : 100 000 od 1839 do 2009 roku oraz projektów melioracyjnych przedstawiono zmiany układu sieci wodnej. W połowie XIX wieku rzeka brała początek z jeziora Krzczeń, a główne prace melioracyjne wykonano na przełomie wieków. W XVII wieku wybudowano największy staw Siemień. Rozwój gospodarki stawowej nastąpił po I wojnie światowej bowiem istnienie stawów chroniło majątek przed parcelacją. Największe zmiany stosunków wodnych zaszły w latach 1954–1961, kiedy to wybudowano Kanał Wieprz-Krzna a w dolinie powstało kilka obiektów melioracyjnych o powierzchni około 15 000 ha. W latach 60-tych kanał wodny stanowiący początek Tyśmienicy poprowadzono omijając od wschodu jeziora Krzczeń i Rogóźno. W wyniku prac hydrotechnicznych długość rzeki wzrosła z 62 do 74,5 km, a jej początek przesunięto do Jeziora Rogóźno. Powierzchnia zlewni rzecznej na początku XVIII wieku wynosiła około 2000 km2, zaś na początku XXI wieku wynosi 2750 km2.

EN

The paper presents the history of water conditions in the catchment area of the river Tyśmienica. On the basis of topographic maps in scale 1 : 100 000 1839 to 2009, and drainage projects presents the changes of the water network. In the middle 19th century, the river took the start from the lake Krzczeń, and major reclamation works were performed at the turn of the century. In the seventeenth century, built the largest pond Siemień. The development of the joint occurred after World One War because the existence of joints protect assets before breaking up. The biggest changes in water relations occurred in the years 1954 to 1961, when it built Wieprz – Krzna Canal in the valley created several objects drainage area of about 15 000 ha. In the 60’s the water channel beginning the Tyśmienica led passing to the east of Lake Krzczeń and Rogóźno. As a result of hydrotechnical works, the length of the river increased from 62 to 74,5 km, and its beginning was shifted to lake Rogóźno. The surface area of the catchment basin of the river at the beginning of the 18th century was 2000 km2, while at present, at the beginning of the 21st century it is 2750 km2.

7

Ocena funkcjonowania wybranych systemów zielonych ścian zlokalizowanych na obszarach nizinnych Dolnego Śląska

Skarżyński D., Pływaczyk A., Pęczkowski G.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 39

166--175

PL

Badania wykonano we Wrocławiu w okresach wegetacyjnych lat 2011 i 2012 na dwóch modelach modułowych zielonych ścian o zróżnicowanej budowie. Doświadczalne modele zielonych ścian wykonano w formie domków drewnianych o wymiarach 1,5×1,5×2,5 m oraz paneli roślinnych. Każda elewacja posiadała 9 paneli (33×33 cm), a powierzchnia pojedynczej ściany wyniosła 1 m2. Do zazielenienia ścian użyto 60 gatunków roślin reprezentujących krzewy, byliny oraz trawy (Ajuga reptans, Carex ornithopoda ‚Variegata’, Euonymus fortunei ‚Emerald’n Gold’, Festuca ovina ‚Glauca’, Sedum spurium, Spirea japonica ‚Japaness Dwarf’ i inne). W pracy porównano model retencyjny (I) zielonej ściany wykonanej z substratu glebowego o miąższości 15 cm z modelem ekonomicznym (II), w którym panele roślinne składały się z warstwy filcu i wełny mineralnej o miąższości 5 cm. Badania wykazały, że model ekonomiczny (II) nie sprawdził się w warunkach klimatycznych panujących na terenach nizinnych Dolnego Śląska. Posiadał on zbyt małą chłonność, odpływ wody przy zastosowanej dawce nawodnienia kroplowego 4,6 mm na 1 m2 dochodził miesięcznie do 50–77%, pokrycie ściany roślinnością wynosiło około 60%, a ich przeżywalność po okresie zimowym osiągała 5%. Model retencyjny (I) charakteryzował się znacznie lepszymi właściwościami chłonnymi, nie zaobserwowano odpływów, co wskazuje, że cała dawka nawodnienia była zretencjonowana w substracie glebowym. Rozwój roślin był prawidłowy, a przeżywalność oraz ich pokrycie w badanym okresie dochodziło do 90%. Na modelu retencyjnym (I) najlepiej rozwijały się gatunki z rodzaju Sedum sp., Heuchera sp., Potentilla sp., Festuca sp., oraz Pachysandra sp.,a na modelu ekonomicznym (II) w całym okresie doświadczalnym utrzymały się jedynie rośliny z rodzaju Sedum sp., co wskazuje, że te gatunki można stosować w systemach modułowych zielonych ścian w warunkach klimatycznych panujących na terenie nizinnym Dolnego Śląska.

EN

The study was performed in Wroclaw in growing seasons of year 2011 and 2012 on two models of modular green walls of various construction. Experimental models of green walls was made in the form of wooden houses with dimensions of 1,5×1,5×2,5 m and plant panels. Each elevation had 9 panels (33×33 cm) and the surface of a single wall was 1 m2. For the greening the walls was used 60 plant species representing shrubs, perennials and grasses (Ajuga reptans, Carex ornithopoda ‘Variegata ‘, Euonymus fortunei ‘Emerald’n Gold’, Festuca ovina ‘Glauca’, Sedum spurium, Spirea japonica ‘Japaness Dwarf’ and others). The study compares retention model (I) of green wall made with soil substrate having a thickness of 15 cm with an economic model (II), wherein the plant panels consisted of a layer of mineral wool and felt with thickness of 5 cm. Studies have shown that the economic model (II) did not work in the climatic conditions prevailing in the lowlands of Lower Silesia. It had an insufficient absorption capacity. Water outflow at the dose used for drip irrigation of 4,6 mm per 1 m2 came monthly to 50–77%, the covering wall of vegetation was approximately 60%, and the survival rate after the winter period reached only 5%. Retention model (I) was characterized by a much better absorbent properties. There was no water outflows , which indicates that the entire dose of irrigation was stored in the soil substrate. Plant development was normal, survival rate and their coverage in the analyzed period occurred up to 90%. On retention model (I) the best developed species was Sedum sp., Heuchera sp., Potentilla sp., Festuca sp. and Pachysandra sp.. On economic model (II) throughout the whole experimental period remained only plant of the genus Sedum sp., which indicating that these species can be used in systems of modular green wall under the climatic conditions prevailing in the lowland of Lower Silesia.

8

Wpływ realizacji małych elektrowni wodnych na warunki hydrogeologiczne

Operacz A., Operacz T., Tomalik J.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2012

|

R. 51, nr 2

55--61

PL

Realizacja elektrowni wodnych związana jest z ingerencją w szeroko pojęte komponenty środowiska. Jednym z jego elementów są wody podziemne stanowiące meritum niniejszego artykułu. W artykule przedstawione zostały obowiązujące przepisy prawne oraz możliwe konsekwencje w stosunkach wodnych związane z realizacją programu odnawialnych źródeł energii, jakie stanowią małe elektrownie wodne. Dokonano podziału na tzw. małą i dużą hydroenergetykę oraz skupiono się na realizacji elektrowni bezzbiornikowych w odniesieniu głównie do charakteru rzeki oraz zmian stosunków wodnych w obszarze wpływu inwestycji.

XX

The implementation of hydropower plants is always associated with impact on the huge components of the environment. The main substance of this article is groundwater as a one of the environmental elements. In article authors have shown the law regulation and the possible consequences in the water relations associated with the implementation of renewable energy source program, which are small hydro power plants. The division between small and large hydropower was made and article is focused on the small one without reservoir in relation mainly to the character of the river and changes in water conditions in the area of impact of the investment.

9

Wpływ agrotechnicznego zagęszczenia zmeliorowanej gleby torfowej pod zagospodarowaną łąką na jej właściwości agrochemiczne

Ševcov A., V., Šukin N. N., Zotov A. A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 4

209-215

PL

W pracy przestawiono wyniki badań nad wpływem agrotechnicznego zagęszczenia na agrochemiczne właściwości gleby na zmeliorowanym torfowisku niskim w centralnym rejonie leśnej strefy Rosji. Zbadano wpływ nacisku agregatów uprawowych na procesy mineralizacji, humifikacji i naruszenie uwarunkowanego genetycznie stosunku między poszczególnymi (Ca i N) pierwiastkami w torfie.

EN

The paper presents results of a study on the effect of agro-technical compaction on agro-chemical soil properties in reclaimed lowland marsh in central region of the forested zone in Russia. The effect of the pressure exerted by agricultural machines on mineralization, humification and disturbance of genetically determined proportion between particular elements (Ca and N) in peat were analysed.

10

Zmiany stosunków wodnych i użytkowania terenu w Niecce Gródecko‐Michałowskiej

Stepaniuk Mirosław

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2010

|

nr 13

63--77

PL

W pracy przedstawiono zmiany oraz decydującą rolę czynnika hydrologicznego w kształtowaniu sposobu gospodarowania w dużej niecce wytopiskowej wypełnionej torfami. Niecka Gródecko‐ Michałowska zajmuje powierzchnię prawie 65 km2 i jest dominującym elementem w krajobrazie staroglacjalnym wschodniej części Wysoczyzny Białostockiej. Poprzez analizę charakteru i zmian udziału różnych typów użytkowania terenu określono czynnik przewodni determinujący rozwój badanego obszaru w poszczególnych okresach. Szczegółową analizą objęto okres ostatnich 200 lat.

EN

The paper presents changes and the crucial role of the hydrological factor in shaping the way in which a large melt‐out hollow with peatbogs. Gródek‐Michałowo Basin covers an area of almost 65 km2 and is the dominant element in the older periglacial landscape of the eastern part of the Bialystok Upland. By analyzing the nature and changes in the share of different types of land use defined guiding factor in determining the development of the study area in different periods. The detailed analysis included the last 200 years.

11

Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu

Kaszowska O.

Problemy Ekologii

|

2007

|

R. 11, nr 1

52-57

PL

Artykuł zawiera opis mechanizmu oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu. Scharakteryzowano w nim wszystkie formy przekształceń środowiska występujące na obszarach objętych takimi wpływami: deformacje powierzchni, zmiany stosunków wodnych i wstrząsy górnicze. Wymieniono czynniki warunkujące możliwości powstania szkód i decydujące o ich rozmiarach. Przedstawiono też skutki oddziaływania działalności górniczej na elementy zagospodarowania powierzchni, w szczególności na budynki. Ponadto scharakteryzowano możliwości minimalizowania szkodliwego wpływu eksploatacji górniczej poprzez stosowanie profilaktyki górniczej i profilaktyki budowlanej.

EN

The paper comprises a description of mechanism of underground mining influence on surface of terrain. All forms of environmental changes occurring on areas with such influences were characterised: surface deformation, changes in water relations and mining tremors. Factors were enumerated conditioning possibilities of damages occurrence and determining their range. Effects of influence of mining activities were also presented for elements of surface development, and in particular for buildings. The possibilities of minimisation of adverse influence of mining through applying mining prevention and building prevention were also characterised.

12

Effects of antitranspirants on water relations and photosynthetic rate of cultivated tropical plant (Polianthes tuberosa L.)

Moftah A., Al-Humaid A.

Polish Journal of Ecology

|

2005

|

Vol. 53, nr 2

165-175

EN

The effects of pinolene-base Vapor Gard (VG) emulsion type film and Kaolin, Surround (WP) particle type film antitranspirants on stomatal behavior, water status, carbon assimilation and transpiration rate of tuberose (Polianthes tuberosa L.) were stubied. The plants grown under the irrigation regimes of 100, 80 and 60% of total evapotranspiration (ET) values were investigated to select the most suitable antitranspirant for conserving irrigation water, used in cultivation of tuberose plants in arid regions. Severe water stress, decreased the stomatal frequency and conductance (gs), the leaf water potential (Ψw), the osmotic potential (Ψπ) and the turgor potential (Ψp), the relative water content (RWC), the chlorophyll content (chl), the carbon assimilation rate (A) and the transpiration rate (E). Both types of antitranspirants effectively enhanced the performance and physiological activities of water-stressed plants particularly at the 80% ET, but they did not compensate for the negative effects caused by the 60% ET treatment. However, the particle type, Kaolin, was more effective than the emulsion type, VG, due to its ability to reduce leaf temperature. The increased gs caused by VG and Kaolin sprays were accompanied by increased A suggesting that gs might have a limiting effect on A in water-stressed plants. Water use efficiency (WUE) of Kaolin-sprayed leaves was significantly higher than that of VG sprayed leaves. However, no significant differences between both antitranspirants on E were recorded. Increased WUE, therefore, could be attributed to a higher A by using Kaolin as compared with VG sprays. Thus, particle type antitranspirants are more effective in regulating water status, WUE and the photosynthetic activity of tuberose plants in arid regions.