Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dry weight and calcium carbonate encrustation of two morphologically different Chara species : a comparative study from different lakes

Pukacz A., Pełechaty M., Frankowski M., Pronin E.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2016

|

Vol. 45, No. 3

377--387

EN

Two charophyte species (Chara tomentosa Thulli. 1799 and Chara globularis L. 1753) were studied to assess their biomass and CaCO3 production in seven hard-water lakes in Western Poland. In each lake, samples of ten individuals from three study sites were collected for dry weight (DW) and calcium carbonate content (% CaCO3) analyses. Additionally, physicochemical parameters of water collected from the above sampling sites were analyzed. No significant differences were found between the study sites in each lake for any of the analyzed parameters. In all the lakes, DW of C. tomentosa (0.60 ± 0.23 g indiv.-1) was significantly higher and more differentiated than DW of C. globularis (0.11 ± 0.08 g indiv.-1), suggesting species-specificity. The CaCO3 content in DW for C. tomentosa was higher (58.8-70.9%) than in C. globularis (50.1-68.3%), however, it did not reflect the DW differentiation, suggesting lake-specificity. The physicochemical properties of water revealed clear lake-to-lake differentiation. Different correlations between dry weight and calcium carbonate content and lake characteristics were found for each species. The results showed that DW and % CaCO3 are closely related to habitat conditions and different factors may influence the individual biomass of each species.

2

Soil and habitat conditions of the selected ecological grasslands in „Nature 2000” region located nearby Koźmin brown coal pit

Kaczmarek Z., Gajewski P., Klarzyńska A., Owczarzak W., Mocek A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

98--102

EN

The paper presents the results of soil and floristic research conducted in the valley of the central course of Warta River in the “Nature 2000” area, which is located nearby KWB Adamów brown coal pit. The state of grasslands’ vegetation was characterized on the basis of its floristic composition, and such soil properties as texture, specific density, bulk density, porosity, maximal hygroscopic capacity, saturated hydraulic conductivity, the potential of water bonding and total and readily available water were analyzed. Grasslands located in the detention basin were diverse and the diversion depended mostly on their location and utilization. Foxtail, oatgrass, and fescue-poa grasslands were dominant, whose new growth is rich in species of economically useful herbs and weeds. Examined soils showed great variation in their physical and water properties. It stems out from their specific origin which was strongly conditioned by the fact that are much more influenced by geological than soil-formation processes. These changes were caused mainly by different texture of each genetic level and the character of sludge accumulation which influences the content of total carbon. The presented results did not differ significantly from typical values found in alluvial soils of Polish river valleys. The conducted pedological characteristics of habitats suggests that the examined area is not undergoing degradation due to the activities of an opencast mine located nearby. It has also been confirmed by the high level of soil and ground waters.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań gleboznawczych i florystycznych przeprowadzonych w Dolinie Środkowej Warty na terenie obszaru „Natura 2000”, sąsiadującego z działającą odkrywką węgla brunatnego KWB Adamów. Scharakteryzowano stan pokrywy roślinnej użytków zielonych na podstawie ich składu florystycznego oraz przeanalizowano takie właściwości gleb, jak: skład granulometryczny, gęstość fazy stałej, gęstość gleby, porowatość, maksymalną pojemność higroskopową, filtrację, potencjały wiązania wody przez glebę, potencjalną i efektywną retencję użyteczną. Zbiorowiska łąkowe zlokalizowane na polderze zalewowym wykazały zróżnicowanie, uzależnione w głównej mierze od ich usytuowania i użytkowania. Dominowały łąki wyczyńcowe, rajgrasowe i kostrzewowo-wiechlinowe, w runi których stwierdzono duży udział gatunków z grupy użytkowej ziół i chwastów. Badane gleby wykazywały silne zróżnicowanie w obrębie ich właściwości fizycznych i wodnych. Wynikało ono z ich specyficznej genezy, warunkowanej zdecydowaną przewagą wpływu na nie procesów geologicznych nad glebotwórczymi. Opisane różnice powodowane były głównie przez odmienne uziarnienie poszczególnych poziomów genetycznych oraz charakter zamulenia, wpływające na zawartość węgla ogólnego. Zaprezentowane wyniki nie odbiegały od typowych wartości, stwierdzanych w madach dolin rzecznych Polski. Przeprowadzona charakterystyka pedologiczna siedlisk sugeruje, iż teren badań w chwili obecnej nie ulega degradacji wskutek działalności zlokalizowanej w pobliżu kopalni odkrywkowej. Potwierdza to również wysoki stan wód glebowo-gruntowych.

3

Small water bodies formed after peat digging in Dobrzyńskie Lakeland

Koprowski J., Łachacz A.

Journal of Water and Land Development

|

2013

|

no. 18 [I-VI]

37--47

EN

Post-peat water bodies formed as a result of peat digging for fuel in the 19th and the first half of the 20th century are common in the middle part of Dobrzyńskie Lakeland. In many cases peat was dug almost completely to form small water bodies. In the studied part of the lakeland 56.24 ha or 10.20% of peatland area have been exploited. The share of peatlands in the surface area of particular regions varied from 3.79% to 9.81%. The degree of peat exploitation also varied. Peat coverage of 7.06% was larger than the mean for Poland (3.80%) but close to that in young glacial areas. A group of water bodies formed after peat digging differed in terms of water quality. Physical and chemical properties of waters in studied water bodies are typical of surface and shallow ground waters in young glacial areas. They are fresh waters of a slightly higher content of mineral ions and of neutral to alkaline pH. Their electrolytic conductivity ranged between 300 and 500 µS·cm–1. Bicarbonates and calcium dominated their ionic composition. Post-peat water bodies were colonised by pleustonic and rush plant communities. Their species composition indicates eutrophic habitat conditions. Despite the fact that post-peat water bodies were formed as a result of intense environmental disturbance, now they increase landscape diversity of the middle part of Dobrzyńskie Lakeland and are habitats of many rare and endangered plant species.

PL

W środkowej części Pojezierza Dobrzyńskiego często występują potorfia jako wynik wydobywania torfu na opał w XIX i pierwszej połowie XX wieku. W wielu przypadkach torf wybrano niemal zupełnie, tworząc małe zbiorniki wodne. W badanej części Pojezierza Dobrzyńskiego wyeksploatowano 56,24 ha, czyli 10,20% powierzchni torfowisk. Udział torfowisk w powierzchni poszczególnych rejonów wynosił od 3,79 do 9,81%. Zróżnicowany był również ilość eksploatacji torfów. Zatorfienie, wynoszące 7,06%, było większe niż średnio w całej Polsce (3,80%), a zbliżone do zatorfienia obszarów młodoglacjalnych. Właściwości wody grupy zbiorników powstałych po wydobyciu torfu są bardzo zróżnicowane. Właściwości fizykochemiczne wód badanych potorfii są typowe dla wód powierzchniowych i płytkich wód gruntowych na obszarach młodoglacjalnych. Są to wody słodkie, z nieznacznie większą niż średnia mineralizacją (ogólna zawartość jonów) oraz odczynem od obojętnego do zasadowego. Ich przewodnictwo elektrolityczne najczęściej wynosiło 300–500 µS·cm–1. W składzie jonowym dominowały wodorowęglany oraz wapń. Powstałe po wydobyciu torfu zbiorniki wodne były kolonizowane przez gatunki roślin. W wyniku tego wykształciły się zbiorowiska pleustonowe, a także szuwarowe. Ich skład gatunkowy wskazuje na eutroficzne warunki siedliskowe. Mimo że powstały w wyniku znacznego przekształcenia środowiska, obecnie potorfia występujące w środkowej części Pojezierza Dobrzyńskiego zwiększają różnorodność krajobrazową i stanowią siedlisko wielu rzadkich i zagrożonych gatunków roślin.

4

Zasoby wodne Polski i świata

Małecki Z. J., Gołębiak P.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2012

|

Nr 7

50--56

PL

Woda jest jednym z zasobów naturalnych determinujących rozwój społeczno - gospodarczy i jest niezastąpionym i równorzędnym czynnikiem życia każdego organizmu. Ilość wody w Polsce przypadająca na jednego mieszkańca wynosi około 1600 m3, co stawia nas dopiero na 22 miejscu w Europie (średnio w Europie to ok. 4900 m3). Zasoby wodne w Polsce pochodzą głównie z opadów atmosferycznych, które cechuje znaczne zróżnicowanie w czasie i przestrzeni. Ciepło wody jest powoli oddawane, dlatego też akweny wodne gromadzą znaczne jego ilości. Środowisko przyrodnicze stanowi całokształt otaczających nas elementów ze sobą nawzajem powiązanych (warunki: przyrodnicze, atmosferyczne, hydrologiczne, litologiczne, a także społeczne, kulturowe i ekonomiczne).

EN

Water is one of natural resources which determine social and economic growth and is an indispensable and equivalent living factor of each organism. The amount of water in Poland per one inhabitant is about 1600 m3, which is only the 22nd place in Europe (Europe’s average is app. 4900 m3). Water resources in Poland mainly come from precipitation which is characterized by considerable variations in time and space. Water loses temperature slowly. Therefore, water reservoir collect significant amounts of heat. The natural environment is made up of interrelated components (natural, atmospheric, hydrological, lithological as well as social, cultural and economic conditions).

5

The influence of urban green waste compost on the physical quality of soil exposed to erosion

Paluszek J.

Archives of Environmental Protection

|

2010

|

Vol. 36, no. 3

97-109

EN

A field experiment was conducted to assess both direct and after effects of composted urban green waste applied at the rates of 10 and 20 Mgźha-1 on aggregate size distribution, aggregate water stability, water and air properties of Haplic Luvisol developed from loess exposed to surface water erosion. In the first year of the study, compost fertilization resulted in a significant reduction of an unfavorable proportion of clods > 10 mm, while air-dry aggregates with sizes of 1–5 mm and 0.25–1 mm increased within the 0–10 cm layer of the eroded soil. In the second year after compost application, there was a significant increase in the water-stable aggregate content with sizes of 0.25–10 mm in the treated soil as compared to the control plots. However, no significant differences in aggregate size distribution and aggregate water stability were stated in the third year after compost application. A direct influence of compost addition was reflected in a significant decrease in bulk density and significant increases in actual soil moisture, maximum water capacity, saturated hydraulic conductivity, total porosity, the fraction of macropores with diameters > 20 ěm, and air permeability in the surface layer of the soil. At the same time, there was a significant decrease in the proportion of soil mesopores with diameters between 0.2 to 20 ěm, whereas no significant differences in field water capacity and retention of water useful for plants were observed. Values of Dexter’s index S of soil physical quality in the compost-amended soil were comparable to those found in the control plots. The dose of 20 Mgźha-1 turned out to be more effective.

PL

W doświadczeniu poletkowym badano bezpośredni i następczy wpływ nawożenia kompostem z odpadów zieleni miejskiej w dawkach 10 i 20 Mgźha-1 na skład agregatowy, wodoodporność agregatów, właściwości wodne i powietrzne gleby płowej typowej wytworzonej z lessu, ulegającej powierzchniowej erozji wodnej. W pierwszym roku badań stwierdzono, że nawożenie kompostem istotnie zmniejszyło niekorzystną zawartość brył o wymiarach > 10 mm, a zwiększyło zawartość powietrznie suchych agregatów 1–5 mm i 0,25–1 mm w warstwie 0–10 cm gleby zerodowanej. W drugim roku po zastosowaniu kompostu w glebie istotnie zwiększyła się zawartość wodoodpornych agregatów o wymiarach 0,25–10 mm w porównaniu z glebą poletek kontrolnych. W trzecim roku po zastosowaniu kompostu nie stwierdzono istotnych różnic w składzie agregatowym i wodoodporności agregatów glebowych. W bezpośrednim działaniu dodatek kompostu istotnie zmniejszył gęstość gleby, istotnie zwiększył wilgotność aktualną, pełną pojemność wodną, przewodnictwo wodne nasycone, porowatość ogólną, zawartość makroporów o średnicy > 20 žm i przepuszczalność powietrzną w powierzchniowej warstwie gleby. Pod wpływem nawożenia kompostem nie zmieniła się istotnie polowa pojemność wodna i retencja wody użytecznej dla roślin, natomiast zawartość mezoporów glebowych o średnicy 0,2–20 žm istotnie zmniejszyła się. Wartości wskaźnika jakości stanu fizycznego gleby S według Dextera w glebie nawożonej kompostem były zbliżone do wartości wskaźnika w obiektach kontrolnych. Bardziej skuteczne było nawożenie kompostem w dawce 20 Mgźha^-1.

6

Wpływ rozwłókniania naturalnych materiałów włóknistych na poprawę właściwości wodnych substratów uprawowych i gleby

Dziedziczak K., Kossowska A., Kowalski B., Wojtysiak J., Kaniszewski S.

Problemy Eksploatacji

|

2009

|

nr 2

159-170

PL

Problem wykorzystania odpadów z surowców roślinnych zarówno pochodzenia przemysłowego, jak i rolniczego, nabiera coraz większego znaczenia, nie tylko ze względu na ochronę środowiska, ale również - i to w szczególności - ze względu na to, iż mogą być one wykorzystane (po odpowiednim przetworzeniu) do ekologicznej uprawy płodów rolnych jako cenny produkt uszlachetniania gleby, w pełni odpowiadający wymaganiom UE [1]. Odpady pochodzenia roślinnego - szczególnie paździerze, słoma oraz trociny uznawane są za ekologiczne środki ulepszania gleby lub stosowane jako podłoża do bezglebowych upraw pod osłonami [2]. Materiały te, jak i zawarte w tkankach roślinnych inne składniki mineralne i organiczne, jak np. polisacharydy, stanowią doskonałe źródło związków organicznych humifikujących glebę. Wzrost zawartości substancji organicznej w glebie poprawia jej strukturę, zwiększa pojemność wodną, odporność na erozję oraz ogranicza degradację fizyczną i chemiczną. W Zakładzie Technik Włókienniczych Instytutu Technologii Eksploatacji -PIB (ITeE - PIB) w Łodzi w ramach współpracy w projekcie badawczym prowadzonym przez Instytut Warzywnictwa w Skierniewicach prowadzone są badania nad możliwością wykorzystania włóknistych, biodegradowalnych, odpowiednio przetworzonych surowców włóknistych o szczególnej przydatności do bezglebowej uprawy warzyw oraz jako organicznego nawozu ogrodniczego. Odpowiednio przetworzone naturalne materiały włókniste jako środki ulepszania właściwości gleby powinny charakteryzować się przede wszystkim wysoką zdolnością adsorpcji wody. Zwiększenie wilgotności gleby i nadanie jej większej zdolności retencyjnej nie tylko może przyspieszyć proces jej humifikacji, ale i dodatnio wpłynie na wzrost i rozwój roślin w cyklu uprawowym [3].

EN

Nowadays, utilising plant wastes is becoming a more and more important issue. Having them properly transformed, they may be used as subsoil or ground supplement. They contain mineral and organic compounds, e.g. polysaccharide. The Research Institute of Vegetable Crops in cooperation with Institute for Sustainable Technologies, Textile Technologies Department, have conducted research with fibrous materials. Processed awn, straw and sawdust are used as substrate to grow vegetables or as natural fertiliser. High adsorption of water is expected to be its most significant advantage. Such subsoil, with high humidity, may have a good influence on vegetables growth and accelerate the humification process.

7

Wpływ dodatków różnych dawek efektywnych mikroorganizmów do poziomów orno-próchnicznych gleb mineralnych na ich właściwości fizyczne i wodne

Kaczmarek Z., Jakubus M., Grzelak M., Mrugalska L.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2008

|

Vol. 53, nr 3

118-121

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań testujących wpływ zróżnicowanych dawek efektywnych mikroorganizmów (EM) na podstawowe właściwości fizyczne i wodne poziomów orno-próchnicznych gleb mineralnych o odmiennym składzie granulometrycznym. Materiał glebowy pobrano z 2 gleb uprawnych (podtyp: czarna ziemia właściwa) Próbki, o strukturze naruszonej i nie naruszonej, przeznaczone do badań , pobrano z założonego (w warunkach kontrolowanych) doświadczenia wazonowego. W badanych glebach oznaczono m.in.: skład granulometryczny, gęstość gleby oraz gęstość fazy stałej, porowatość całkowitą i drenażową, współczynnik filtracji, potencjały wiązania wody przez glebę oraz potencjalną i użyteczną retencję użyteczną. Stwierdzono, że różne dawki EM wpływają odmiennie na gleby o zróżnicowanym uziarnieniu. Zazwyczaj wpływ taki jest dla gleby korzystny, zawsze natomiast wpływa na zmianę niemal wszystkich jej właściwości fizycznych i wodnych (głównie: porowatości, współczynnika filtracji, potencjału wiązania oraz dostępności wody).

EN

The paper presents results of investigations which aimed to test the effect of varying doses of effective microorganisms (EM) on basic physical and water properties of arable-humus horizons of mineral soils of different texture composition. The soil material for experiments was collected from two arable soils (subtype: proper black earth). Samples of impaired and intact structure intended for investigations were collected from pot experiments established under controlled conditions. The following parameters were determined in the examined soils: texture composition, soil density, solid phase density, total and drainage porosity, filtration coefficient, soil water binding potentials and useful retention. It was found that various EM doses exerted different influence on soils characterised by different texture. In general, such effect is advantageous for the soil but it always changes nearly all its physical and water properties (primarily: porosity, filtration coefficient, binding potential and water availability).

8

Wpływ efektywnych mikroorganizmów na wybrane właściwości fizyczne i wodne poziomów orno-próchnicznych gleb mineralnych

Kaczmarek Z., Owczarzak W., Mrugalska L., Grzelak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2007

|

Vol. 52, nr 3

73-77

PL

Przeprowadzone badania miały na celu poznanie wpływu efektywnych mikroorganizmów (EM) na podstawowe właściwości fizyczne i wodne poziomów orno-próchnicznych gleb mineralnych. Materiał glebowy pozyskano z gleb uprawnych: płowej i czarnej ziemi. Próbki, na których przeprowadzono badania laboratoryjne, pobrano z założonego (w warunkach kontrolowanych) doświadczenia wazonowego. W badanych glebach oznaczono m.in.: skład granulometryczny, gęstość gleby oraz gęstość fazy stałej, porowatość całkowitą i drenażową, współczynnik filtracji, potencjały wiązania wody przez glebę oraz potencjalną i użyteczną retencję użyteczną. Rezultaty badań wykazały, iż dodatek żywych kultur EM do gleby zmienia większość jej właściwości fizycznych i wodnych oraz, że różne jego dawki oddziałują odmiennie - w szczególności na: porowatość, filtrację oraz dostępność wody dla roślin.

EN

The objective of the performed investigations was to recognise the influence of effective microorganisms (EM) on the basic physical and water properties of the arable-humus levels of mineral soils. The experimental soil material was obtained from arable lands: grey-brown podsolic soils and black earth. Samples for laboratory analyses were collected from a pot experiment established in controlled conditions. The following parameters were determined in the examined soils: texture composition, soil density, solid state density, total and drainage porosity, filtration coefficient, soil water binding potentials as well as potential and useful retention. The obtained research results revealed that the addition to the soil of live EM cultures changed most of its physical and water properties and that different doses of EM cultures exerted a different effect on soil properties, especially on porosity, filtration and water availability for plants.

9

Właściwości fizyczne i wodne uprawnych gleb płowych oraz usytuowanych pod zadrzewieniami śródpolnymi w obrębie Agroekologicznego Parku Krajobrazowego im. Dezyderego Chłapowskiego

Kaczmarek Z., Owczarzak W., Mocek A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2006

|

Vol. 51, nr 3

35-39

PL

Przeprowadzone badania miały na celu poznanie właściwości fizycznych i wodnych gleb płowych będących w intensywnej uprawie rolniczej, położonych na terenie Agroekologicznego Parku Krajobrazowego im. Dezyderego Chłapowskiego. Istotnym elementem przeprowadzonych prac było również porównanie poszczególnych cech i parametrów w przypadku gleb uprawnych oraz zlokalizowanych pod śródpolnymi zadrzewieniami wiatrochronnymi. W badanych glebach oznaczono m.in.: skład granulometryczny, gęstość oraz gęstość fazy stałej, porowatość całkowitą i drenażową, współczynnik filtracji, potencjały wiązania wody przez glebę oraz retencję potencjalną i użyteczną. Rezultaty badań wykazały nieznacznie korzystniejszy układ badanych właściwości w glebach uprawnych, a zarazem potwierdziły celowość stosowania pasowych zadrzewień śródpolnych, jako elementów celowego systemu agrotechnicznego, nie wpływającego na degradację fizyczną gleb.

EN

The conducted research aimed at study of physical and water properties of luvisols having been put under intensive cultivation, situated in the area of the Dezydery Chtapowski Agro-ecological Landscape Park. An important element of conducted works was also a comparison of individual characteristics and parameters in the case of arable lands which were located under infield windbreaking tree planting. Among other things, in the examined soils such factors as: texture, bulk density and solid phase density, total and drainage porosity, a coefficient of filtration, water bond potential of soil, and potential and exploitation retention were marked. Results of the research showed a slightly more beneficial arrangement of examined properties in arable soils, and therefore, they confirmed purposefulness of incorporating strip infield tree plantings as elements of intentional agrotechnical system which does not affect physical degradation of soils.

10

Charakterystyka cech siedliskowych w zbiorowiskach makrofitów i śródjezierzu płytkowodnego Jeziora Zbąszyńskiego

Pełechaty M., Kałuska I.

Ekologia i Technika

|

2003

|

R. 11, nr 6

18-24

PL

W sezonie letnim 2000, a następnie wiosną i latem 2001 roku przeprowadzono badania właściwości fizyczno-chemicznych wody i podłoża w siedliskach roślinności makrofitowej oraz w wolnym od roślinności śródjezierzu Jeziora Zbąszyńskiego na Pojezierzu Lubuskim. Celem tych badań było stwierdzenie czy istnieją różnice siedliskowe pomiędzy zbiorowiskami makrofitów oraz pomiędzy nimi a śródjezierzem. W tym celu próbki pobrano wzdłuż trzech transektów przecinających zbiorowiska roślinności szuwarowej i wodnej i kończących się w najgłębszym miejscu śródjezierza. Stwierdzono istnienie pewnych różnic pomiędzy stanowiskami badawczymi, bardziej wyrażone w przypadku cech podłoża niż wody, co potwierdza wcześniejsze doniesienia literaturowe. Przewodnictwo elektrolityczne i odczyn w wodzie oraz odczyn w podłożu okazały się parametrami nie wykazującymi różnic pomiędzy badanymi stanowiskami. Równocześnie stwierdzono brak silnych korelacji pomiędzy rozpatrywanymi cechami wody i podłoża. Wykazano także, iż sezonowe różnice wartości cech siedliskowych były wyraźniejsze niż różnice przestrzenne i dotyczyły przede wszystkim cech wody.

EN

The objectives of the study were habitats occupied by different macrophyte communities as well as macrophyte free habitats of a shallow lake ecosystem. Field investigations were carried out in the summer season 2000 and repeated in spring and summer 2001 in Lake Zbąszyńskie (Lubuskie Lakeland). The aim of the study was (1) to find out if there exist habitat differences among macrophyte communities, and between them and the mid-lake section of the study lake, (2) to define the water and substratum properties differing the studied habitats. As a result some differences between sampling sites were found, and the substratum properties appeared to differ the studied habitats more visibly. No strong correlations between the water and substratum habitats were found as to evidence the above findings. Noteworthy, seasonal habitat differences were much higher than the spatial ones.