Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 18

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  water inflow
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The need for the modification of filtration properties of rock media (most frequently porous rocks) appears frequently, e.g., in hydrocarbon exploitation. Exploitation of crude oil and natural gas is frequently accompanied by an excessive and uncontrolled inflow of reservoir water to the production well, which often results in a significant reduction of hydrocarbon production in the late period of reservoir exploitation. The control of water inflow, through modification treatments of rock filtration properties of the near wellbore zone, is the solution to this problem. The use of dedicated treatment fluids is the basis of such success, which, after the injection and change of original physicochemical properties, create local insulation barriers, enabling the control of the flow of fluids in the geological formation. This paper presents the results of the laboratory assessment of the technological effectiveness of Multizol micellar treatment fluid, which is used for selective blocking of the reservoir water inflow to gas wells. Tests performed, at a preliminary stage, comprised the development of a procedure, the obtaining of samples of the treatment fluid, and the performance of flow tests in test glass tubes, which allow for a swift determination of the technological range of the fluid's capability to form gel and emulsion. Flood tests were the main element of testing, related to the measurement of pressure drops of fluids flowing through the sample under the simulated reservoir conditions. The tests were carried out using two types of media, porous rocks (Szydłowiec sandstone) and sand packs. The determination of the modification degree of filtration properties, both in individual zones and in the entire sample/model, was based on the value of the FRR (Residual Resistance Factor) coefficient, being the measure of their permeability reduction. Two types of tests were performed to assess the effect of Multizol treatment fluid on the initial filtration properties of gas and water-bearing zones.
PL
Potrzeba wykonania zabiegów modyfikacji właściwości filtracyjnych ośrodków skalnych (najczęściej skał porowatych) pojawia się często m.in. w pracach związanych z otworową eksploatacją węglowodorów. Wydobyciu ropy naftowej i gazu ziemnego niejednokrotnie towarzyszy nadmierny i niekontrolowany dopływ wody złożowej do odwiertu produkcyjnego, czego bezpośrednim efektem jest (szczególnie w późnym okresie eksploatacji złoża) znaczne ograniczenie produkcji węglowodorów. Kontrola dopływu wody, poprzez zabiegi modyfikacji właściwości filtracyjnych skał strefy przyodwiertowej, stanowi rozwiązanie tego problemu. Podstawą sukcesu tego typu prac jest wykorzystanie specjalnych cieczy zabiegowych, które po zatłoczeniu i zmianie ich pierwotnych właściwości fizykochemicznych miejscowo wytwarzają bariery izolacyjne, umożliwiając kontrolę przepływu płynów w ośrodku geologicznym. W iniejszej publikacji przedstawiono wyniki laboratoryjnej oceny skuteczności technologicznej micelarnej cieczy zabiegowej Multizol, przewidzianej do selektywnego blokowania dopływu wody złożowej do gazowych odwiertów eksploatacyjnych. Przeprowadzone badania, na wstępnym etapie, obejmowały opracowanie procedury i uzyskanie próbek cieczy roboczej oraz realizację tzw. testów płynięcia, które pozwoliły na szybkie określenie technologicznego zakresu zdolności badanej cieczy do tworzenia żelu oraz emulsji. Głównym elementem badań były testy przepływowe, dotyczące pomiaru wielkości spadków ciśnień przepływających przez próbkę płynów, przeprowadzone w symulowanych warunkach złożowych. Badania realizowano z wykorzystaniem dwóch rodzajów ośrodków, rzeczywistych skał porowatych (piaskowiec szydłowiecki) oraz modeli sztucznych warstw/złóż zbudowanych z mieszaniny kulek szklanych i piasku kwarcowego. Określenie stopnia modyfikacji właściwości filtracyjnych, zarówno w poszczególnych strefach, jak i na odcinku całej próbki/modelu, oparto na wartości współczynnika FRR (ang. residual resistance factor) stanowiącej miarę zmniejszenia ich przepuszczalności. Symulację zabiegu ograniczania dopływu wody wykonano dla strefy gazowej oraz zawodnionej.
EN
In the Polish part of the Carpathian Foredeep, an intensification of gas exploration and exploitation from Miocene strata took place in the middle of the twentieth century. In spite of a good degree of geological and reservoir recognition, the area of the Carpathian Foredeep is still considered to be prospective for the discovery of new gas reservoirs. Here we analyse statistically selected reservoir parameters of Miocene deposits, such as total porosity, effective permeability and reservoir water inflow. These parameters have been determined on the basis of interpretations of results of well logs and reservoir tests with tubular bed samplers (DST, Drill Stem Test). Analytical results in the form of regression and dependence of the logarithm of permeability as a function of porosity show a weak correlation. However, in the study area, the distribution of porosity values for Miocene strata is close to normal.
3
Content available remote Zagrożenie wodne w polskich podziemnych kopalniach soli
PL
W perspektywie wieloletniej działalności górniczej polskich kopalń soli omówiono prawną definicję zagrożenia wodnego i podano jej nowe ujęcie. Przedstawiono warunki geologiczno-górnicze i charakterystyczne objawy zagrożenia wodnego. Określono dopływy wód do podziemnych kopalń soli i wyłoniono cztery kategorie ich skutków. Dopływy zestawiono w nowym uporządkowaniu i w skali logarytmicznej. Wskazano na główne czynniki wpływające na stan zagrożenia wodnego oraz stosowane sposoby zapobiegania awariom i katastrofom wodnym. Omówiono podstawowe związki matematyczne probabilistycznego modelu zagrożenia wodnego, wiążące zagrożenie wodne podziemnych kopalń soli z zagrożeniem terenów górniczych, wskazując na potrzebę uzgadniania wartości zagrożonej z miejscowym samorządem.
EN
This article presents a new take on legal definition of water hazard on the basis of perennial mining activity of salt mines in Poland. The geological-mining conditions and typical symptoms of water hazard were described. The effects of water inflow to the underground salinas were divided into four categories. The inflows were put in a new order in logarithmic scale. Main factors affecting water hazard level as well as the applied prevention methods in case of emergency and water disasters were determined. The essential mathematic relations for the water hazard model of probability calculus, which correlate between the water hazard of the underground salinas and the hazard of mining areas were presented. This article shows the importance of reaching a mutual agreement with the local government on the endangered value.
PL
Wydobycie wody jest częstym zjawiskiem towarzyszącym eksploatacji złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Dopływy wody produktywnej do odwiertów wydobywczych wpływają na sposób i tempo sczerpywania złoża oraz uzyskanie odpowiednio dużego współczynnika sczerpania. Zbyt duży dopływ wody do odwiertu jest zjawiskiem niepożądanym, obniża bowiem rentowność wydobycia węglowodorów ze względu na konieczność wypompowywania i utylizacji dużych ilości wody. Duże dopływy wody mogą również przyczynić się do skrócenia czasu eksploatacji złoża lub likwidacji odwiertu. Zaproponowany schemat diagnozowania problemów wodnych i doboru rodzaju środków stosowanych do ograniczania dopływu wody bazuje na wykresach diagnostycznych wykładnika wodnego (WWG) i jego pochodnej (WWG'). Zmiany kształtu wykresów WWG i WWG’ w trakcie eksploatacji złoża w układzie podwójnie logarytmicznym pozwalają na stwierdzenie występowania niepożądanych dopływów wody oraz rozpoznanie rodzaju dopływu (dopływu warstwowego, kanałowego i stożków wodnych).
EN
Tapping water is a very common phenomenon accompanying the extraction of crude oil and natural gas. Inlets of productive water into production wells affects the manner and pace of seam depletion and allow to obtain a proper depletion coefficient. Too much water in the well is undesirable, as it lowers the profitability of hydrocarbons exploitation by the necessity to pump out and utilize big amounts of water. Intense water flows may also shorten the time of seam exploitation or well liquidation. The proposed scheme of making diagnoses for water issues and selecting means used to limit the water inflows is based on water index chart and its derivative. Changes in the shape of the charts which may occur during exploitation in double logarithmic graph allow to determine the occurrence of undesirable water inflows and identify the type of flow (layer inflow, channel inflow and water cones).
PL
W złożach węglowodorów woda złożowa znajduje się w porach skał zbiornikowych obok ropy naftowej lub gazu ziemnego. W trakcie eksploatacji węglowodorów do odwiertów wydobywczych przypływa woda produktywna, która jest wydobywana w warunkach normalnego sczerpywania złoża oraz w niektórych przypadkach woda nieproduktywna pochodząca np. z warstw wodonośnych. Dopływ wody nieproduktywnej jest zjawiskiem niepożądanym ze względów technologicznych i ekonomicznych. Dopływy wody nieproduktywnej mogą być związane z naruszeniem mechanicznej integralności orurowania odwiertu, wynikać z problemów związanych z lokalizacją w odniesieniu do strefy zawodnionej odwiertu lub z budowy złoża. Określenie źródła dopływu wody do odwiertu umożliwia dobór odpowiedniej metody rozwiązania tego problemu. Analizę problemów wodnych w oparciu o wyniki testów rurowymi próbnikami złoża i wykresy diagnostyczne wykonano dla odwiertów K-14 i K-13, udostępniających złoże gazu ziemnego zlokalizowane w zapadlisku przedkarpackim. Z analizy wynika, że w trakcie pierwszych lat eksploatacji nie występowały dopływy wody nieproduktywnej. Po kilkunastu latach wydobycia gazu ziemnego wystąpił dopływ kanałowy wody złożowej.
EN
In hydrocarbon deposits reservoir water flows inside the reservoir rocks near crude oil and natural gas. During the exploitation of hydrocarbons, productive water tapped in the conditions of normal seam depletion, and – in some cases – non-productive water i.e. from water-bearing layers, flows into production wells. Non-productive water inflows are undesirable due to technological and economic reasons. Non-productive water inflows may be related with the interruption of the production well piping mechanical integrity or resulting from the problems of location of the watered zones of wells or the deposit structures. Determination of the inflow source allows to choose a relevant method to solve the problem. Basing on the results of tests performed by use of deposit pipe probes and diagnostic plots, an analysis of the problem was carried out for K-14 and K-13 production wells with first driving of natural gas located in the Carpathian Depression. It turned out that during the first years of exploitation no non-productive water inflows occurred. A channel inflow of formation water occurred after several years of exploitation.
EN
Analyses of water conditions in the Lower Basin of the Biebrza River and deposit stratigraphy were conducted in cross-sections through the valley, where geodetic measurements were also made. Peat type in particular layers of the soil profile was determined in selected cross-sections at 100 m intervals. The Lower Basin of the Biebrza River is diverse with regard to the type of water supply to a peatbog, the shape of the bio-accumulative basin's bottom and the slope of peatbog surface along and across the valley. These factors resulted in the development of different habitats in the peatbog. Northern part of the Lower Basin, between the main road in the village Osowiec and the inflows of the Kosódka and Wissa rivers to the Biebrza River, is a narrow valley supplied mainly with overflowing water of the Biebrza River. Habitats and hydrogenic deposits of this area developed in relation to the type and layout of mineral substratum and to the duration and depth of seasonal flooding. North-west part is mainly supplied by ground water from the adjacent upland. Peat layers, developed on ground waters flowing out from the upland, markedly slope toward the bed of the Biebrza River. Considerable fluctuations of the ground water level can be observed there and most frequently the sites are periodically drying. Part of the valley, from the inflows of the Kosódka and Wissa rivers down to the Biebrza and Narew River confluence, is mainly supplied with underground waters from upland.
PL
Analizę warunków wodnych w Dolnym Basenie Doliny Biebrzy i stratygrafii złoża przeprowadzono na przekrojach poprzecznych przez dolinę, na których wykonane zostały także pomiary geodezyjne. Na wytyczonych przekrojach wykonano oznaczenia rodzaju torfów występujących w poszczególnych warstwach profilu glebowego w punktach odległych od siebie o ok. 100 m. Dolny Basen Doliny Biebrzy jest zróżnicowany pod względem rodzajów zasilania torfowiska wodami, ukształtowania dna spągu basenu bioakumulacyjnego i spadków powierzchni torfowiska wzdłuż i w poprzek doliny. Czynniki te powodują wykształcenie różnych siedlisk na torfowisku. Część północna Basenu Dolnego, od trasy komunikacyjnej w Osowcu do ujścia rzek Kosódka i Wissa do Biebrzy, jest wąską doliną, którą zasilają głównie wylewające wody Biebrzy. Siedliska i utwory hydrogeniczne tego terenu wykształciły się zależnie od rodzaju i ukształtowania mineralnego podłoża oraz czasu trwania i głębokości zalewu. W części północno-zachodniej dominuje zasilanie wodami podziemnymi z przyległej wysoczyzny. Warstwy torfu wytworzonego na wypływających z wysoczyzny wodach podziemnych posiadają znaczne spadki, skierowane do koryta Biebrzy. Występują tu znaczne wahania poziomów wody gruntowej i są to najczęściej siedliska okresowo przesychające. Na odcinku doliny, od ujścia Kosódki i Wissy do Biebrzy do połączenia Biebrzy i Narwi, przeważa zasilanie wodami podziemnymi z wysoczyzny.
PL
Wycieki WI-36 i WI-37 występujące w wyrobisku Taras Wodny Gór Wschodnich są najstarszymi z dostępnych i kontrolowanych wycieków w Kopalni Soli "Wieliczka". Należą też do grupy najważniejszych wycieków z uwagi na bardzo niską zawartość NaCl w dopływającej wodzie, jak również na ich lokalizację - ich końcówki naruszyły północną granicę złoża, odsłaniając utwory należące do warstw chodenickich, z którymi związane były wszystkie dotychczasowe katastrofy wodne w kopalni. Historia obecnych wycieków WI-36 i WI-37 sięga 1620 roku. Wielkość dopływu, analiza składu chemicznego i izotopowego dopływającej solanki wskazuje na różne systemy wodonośne zasilające te wycieki, jak również różne drogi przepływu wód.
EN
Inflows WI-36 and WI-37 occurring in the excavation Taras Wodny Gór Wschodnich are the oldest accessible and controlled inflows into the Wieliczka Salt Mine. Due to low NaCl content as well as their location these inflows are considered as the most significant ones - their extremities have violated the northern border of the deposit, exposing at the same time the Chodenice beds, which have contributed to all water catastrophes in the mine so far. History of current inflows WI-36 and WI-37 dates back to 1620. The volume of the inflow, the analysis of the chemical and isotopic composition of the inflowing brine indicates the existence of various water-bearing system supplying these inflows and also different routes of water flow.
PL
W artykule przedstawiono rozwiązania techniczne związane z uszczelnieniem zlikwidowanego szybu Górsko w Kopalni Soli "Wieliczka" Z uwagi na stwierdzone na poszczególnych poziomach kopalni wycieki w otoczeniu szybu zachodzi konieczność wykonania uszczelnienia górnego odcinka szybu od powierzchni terenu do granicy warstw czwartorzędowych z warstwami trzeciorzędowymi. Zadaniem cementacji doszczelniającej w szybie Górsko jest: zlikwidowanie dopływu wód powierzchniowych i ługowania przez nie górotworu solnego w otoczeniu szybu, uzyskanie płaszcza betonowego wokół rury szybu Górsko oraz zespolenie masywu skalnego do stanu zapewniającego jego stateczność.
EN
This paper presents technical solutions related to the sealing of the liquidated Gorsko Shaft in the Wieliczka Salt Mine. Due to the identified spills in the surroundings of the shaft at different levels of the mine, sealing is necessary in the upper part of the shaft from the surface to the boundary between the tertiary and quaternary layers. The goals of sealing cementation of the Górsko Shaft is: i) to eliminate surface water inflow leaching salt deposits into surroundings of the shaft, ii) obtain a concrete coat around the Gorsko Shaft tube, and iii) consolidate rock massif to ensure stability of the salt rock formation.
9
Content available remote Gospodarka wodna w Kompanii Węglowej S.A.
PL
Tematem artykułu jest gospodarka wodna, która została scharakteryzowana na podstawie danych z 2008 r. Opisano gospodarkę kopalnianymi wodami dołowymi, przedstawiając informacje nt. ilości wód dopływających do kopalń, sposobów wykorzystania wód dołowych, ilości wód zrzucanych do cieków powierzchniowych. W artykule przedstawiono także informacje dotyczące wód pobieranych z ujęć własnych powierzchniowych i podziemnych, wód zakupionych. Podano koszty jakie Kompania Węglowa S.A. ponosi z tytułu szczególnego korzystania z wód. Artykuł zawiera również opis najważniejszych przedsięwzięć związanych ze zmniejszeniem wpływu zasolonych wód dołowych na wody powierzchniowe.
EN
The water economics has been characterized basing on the data from the year 2008. The mine underground waters management is described presenting the information on quantity of waters inflowing into mines, way of underground waters use, quantity of waters disposed into surface water courses. Information about waters taken from the own surface and underground water intakes and bought. The most important undertakings connected with reduction of the underground salty waters influence on the surface waters are also included.
10
Content available remote Sposób zamykania dopływu wody płucznej a długość filtrocykli
EN
Well-visible influence of the way of closing flushing water inflow on the increase during flow's hydraulic resistances. Comparison of three ways of flushing with water: with fast closing, with slow closing and with minimal fluidization speed.
PL
W 2008 r. minęło 20 lat pracy centralnego systemu odwadniania wyrobisk górniczych pięciu zlikwidowanych kopalń rud cynku i ołowiu w niecce bytomskiej. W wieloleciu 1989-2008 wydzielono sześć okresów, różniących się wielkościami dopływów do systemu. Sumaryczne dopływy wody do pompowni wahały się od 19,4 m3/min (2005) do 39,0 m3/min (1997). Po okresie wysokich dopływów 38,6-39,0 m3/min w latach 1996-1997, a także 30,3-30,4 m3/min w latach 2001-2002, od 2003 r. obserwuje się zdecydowanie niższe wartości 19,4-23,5 m3/min. Niższe dopływy do pompowni w stosunku do wielkości prognozowanej, równej 36,0 m3/min, spowodowały ucieczki około 5,0-6,0 m3/min wody w trakcie ich przekierowania po wyłączeniu pompowni głównych w rejonie wschodnim oraz dwie ucieczki wody z rejonu zachodniego do niżej leżących wyrobisk kopalni węglowej.
EN
In 2008 twenty years has passed by since the central drainage system of mine workings belonging to 5 closed zinc and lead ore mines in the Bytom Trough had started its work. In the years 1989-2008 six periods were distinguished that differed in the amount of water flowing into the system. Total water inflow to the pumping station ranged from 19.4 m3/min (2005) to 39.0 m3/min (1997). After the period of high water inflow 38.6-39.0 m3/min in the years 1996-1997, and also 30.3-30.4 m3/min in the period 2001-2002, significantly lower water inflows 19.4-23.5 m3/min have been observed since 2003. Lower water inflow to the pumping station in comparison with the expected 36.0 m3/min, led to escape of ca. 5.0-6.0 m3/min of water when its flow direction has been changed, after main pumping stations in the eastern area had been shut down, and two water escape from western area to the mine workings of coal mine lying below.
PL
W artykule przedstawione jest zagadnienie eksploatacji odwiertów w aspekcie problemów technicznych, do jakich zaliczamy: nieszczelności w konstrukcji uzbrojenia wgłębnego i powierzchniowego odwiertów i rur okładzinowych, naprawy odwiertów z wysokim wykładnikiem gazowym, naprawy odwiertów z ponadnormatywnym dopływem wód złożowych. Obok aspektów czysto technicznych zwrócono uwagę na zagadnienia efektywności ekonomicznej stosowania poszczególnych technologii, biorąc pod uwagę również skuteczność i bezpieczeństwo prowadzonych zabiegów.
EN
The article presents technical problems related with production wells such as: leaks in construction of downhole and surface equipment of , wells and casings, repairs of wells with high gas-oil ratio, repair of wells with abovestandard formation water inflow. Attention is stressed not only on technical issues but also on economic efficiency of individual technologies use taking account of efficiency and safety of performed operations.
PL
Przestawiono zagadnienia związane z eksploatacją odwiertów z wysokim wykładnikiem gazowym i nadmiernym dopływem wód złożowych. Omówiono przyczyny powstawania tych niekorzystnych zjawisk oraz sposoby ich usuwania, w tym naprawy odwiertów eksploatacyjnych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na technologię coiled tubingu. Obok aspektów czysto technicznych zwrócono uwagę na zagadnienia efektywności ekonomicznej stosowania poszczególnych technologii, biorąc pod uwagę również skuteczność i bezpieczeństwo prowadzonych zabiegów.
EN
One of essential issues in workover operations of production wells, besides numerous technical problems such as leakage of downhole completion and surface installations, is oil production with high GOR in gas drive reservoir and water production control. In this paper we present and discuss the causes and development of these undesirable phenomena as well as point out the ways of removing them by using different technologies especially Coiled Tubing (CT). Apart from technical issues, we also discuss economic aspects of using particular technologies taking into consideration the effectiveness and safety issues of workover operations.
14
Content available remote Water inflow prognosis for the gas wells
EN
Water inflow to exploratory and production wells is a common phenomena. It can take place already during the process of gas reservoirs testing or in the later stage of gas production. Often it is observed that after some time of a well production, water inflow suddenly increases. Water inflow to the production gas well may cause unprofitable occurrences and is the basic factor which influences the life of the well. At the significant water inflow wells are being closed because of the economic reason. Early water inflow might be caused by unsuitable location of the well perforation in relation to gas-water contact. In presented paper the authors undertook attempt to estimate the magnitude of water inflow to producing gas wells on the basis of relative penneability laboratory measurements for reservoir rocks from the Carpathian Foredeep region of Poland. Conducted analysis of the two phase water-gas flow in Miocene rocks of Carpathian Foredeep show significant influence of water saturation on the water concentration in flowing gas and consequently on the economic aspect of production. This is a consequence of high residual water saturation of these rocks, so that even small increase of water saturation causes high water concentration in produced
PL
Dopływ wody do odwiertów poszukiwawczych lub eksploatacyjnych położonych na złożach gazu ziemnego jest częstym zjawiskiem. Może ono mieć miejsce już w procesie opróbowania horyzontów gazonośnych, względnie później podczas eksploatacji złoża. Często obserwuje się, że po pewnym czasie eksploatacji złoża gazu ziemnego dopływ wody ulega gwałtownemu zwiększeniu. Proces ten powoduje spadek wydobycia gazu oraz znaczny wzrost kosztów związanych z utylizacją wody złożowej. Ponadto, mogą zaistnieć inne niekorzystne zjawiska. Dopływ wody złożowej do odwiertu gazowego jest jednym z podstawowych czynników wpływającym na okres eksploatacji odwiertu. Przy znacznych dopływach wody odwierty są likwidowane ze względów ekonomicznych. W wielu przypadkach przemysłowej eksploatacji zauważa się, że wczesny dopływ wody złożowej do odwiertu gazowego najczęściej spowodowany jest istnieniem nieszczelności płaszcza cementowego poza rurami okładzinowymi. Oczywistym jest, że nieszczelności te mogą powstać podczas eksploatacji złoża, lecz najczęściej dzieje się to bezpośrednio po udostępnieniu złoża odwiertem lub po wykonaniu zabiegów stymulacyjnych. Wczesny dopływ wody może być również spowodowany niewłaściwym umiejscowieniem perforacji rur okładzinowych odwiertu w stosunku do położenia konturu wody złożowej. Dopływ wody złożowej stwierdzony w późniejszym okresie eksploatacji odwiertu gazowego może być spowodowany wzrostem nasycenia wodą skał zbiornikowych wokół niego przez powstanie stożka lub języka wodnego oraz naturalnym sczerpaniem zasobów gazu. W prezentowanym artykule autorzy podjęli próbę prognozowania wielkości dopływu wody do odwiertów gazowych w oparciu o charakterystyki przepuszczalności względnych skał złożowych z rejonu Przedgórza Karpat. Przeprowadzone przez autorów analizy przepływów dwufazowych układów woda - gaz w skałach mioceńskich Przedgórza Karpat wskazują dość jednoznacznie na znaczny wpływ zmiany nasycenia wodą na koncentrację wody w dopływającym gazie a tym samym na ekonomiczny aspekt całej eksploatacji. Związane jest to w dużej mierze znacznymi nasyceniami rezydualnymi wodą, a w wyniku czego niewielki przyrost nasycenia skały wodą powoduje znaczy wzrost koncentracji wody w dopływającym gazie. Uzyskane rezultaty wskazują na fakt, że należy bardzo ostrożnie dowiercać te warstwy, tak aby nie doprowadzić do zmiany nasycenia wodą w strefie przyodwiertowej. Jest to szczególnie ważne podczas cementowania rur okładzinowych gdzie może dochodzić do znacznej infiltracji wody z zaczynu cementowego w warstwę produktywną. Źle przeprowadzony zabieg cementowania może w znacznym stopniu utrudnić późniejszą eksploatację złoża lub czasem ją uniemożliwić. Otrzymane wyniki obliczeń koncentracji wody w dopływającym gazu zamieszczone w tabelach 2 i 3 pozwalają na prognozowanie ilości wody przy planowanym wydatku gazu.
PL
Ogólny dopływ wody do kopalni złożony jest z wielu składowych W pracach badawczych prowadzonych przez autorów wykorzystywano materiały pomiarowe dotyczące ilości odprowadzanych z kopalń wód o bardzo różnej jakości i różnej częstotliwości wykonywania. W związku z tym zachodziła konieczność opracowania metod wyznaczenia poszczególnych składowych dopływu, dostosowanych do posiadanych danych hydrogeologicznych. W niniejszej pracy opisano metody wyznaczenia poszczególnych składowych dopływu ogólnego do kopalń. Składowe te zostały wyznaczone i przedstawione na schematach załączonych do niniejszej pracy. Z omówienia wyłączono jedynie metody badań modelowych. Niektóre z prezentowanych metod obliczeń opisano w literaturze naukowej po raz pierwszy.
EN
The total water inflow to a mine consists of many elements. In research authors used different data of water amount which was pumped from mines. In case of this it was necessary to compile the methods of definition of several inflow elements, which are compatible with possessed hydro geological data. In this paper all methods of definition of several elements of total inflow to mines are presented. These elements were defined and shown on schemes which are included in this paper.
PL
Jednym ze źródeł zaopatrzenia w wodę uzupełniającą Elektrowni „Bełchatów" jest zbiornik Słok na Widawce. Na dopływ do zbiornika składają się zrzuty z odwodnienia KWB „Bełchatów" oraz dopływ naturalny z górnej Widawki uzależniony w znacznej mierze od zajmującego część zlewni leja depresyjnego. Przedstawiono wielkość dopływu wody do zbiornika oraz jej wykorzystania przez elektrownię. Malejący dopływ do zbiornika ze zrzutów wód kopalnianych prowadzi do konieczności korzystania z nowych ujęć, w tym ujęcia zlokalizowanego na Warcie.
EN
The water reservoir Słok on the Widawka is one of the sources of make-up water delivery for the Power Plant Bełchatów. The inflow to the reservoir consists of discharges of water from drainage of KBW „Bełchatów" and of natural run-off from the upper Widawka which considerable depends on the cone of depression taking a big part of the catchment area. There has been presented the quantity of the water inflow to the reservoir and its utilization by the power p[ant. The decreasing inflow to the reservoir from discharges of mining water makes it necessary to utilize other water intakes, a.o. the intake situated on the Warta.
PL
W 1992 roku doszło do tragicznego i niebezpiecznego w swoich skutkach wycieku wody w poprzeczni "Mina" na poziomie IV. Spowodował on wiele strat i szkód, a walka z nim trwała wiele miesięcy; była bardzo dramatyczna i pochłonęła ogromne środki. Z uwagi na znaczną degradację górotworu, jak i sąsiedztwo starych komór poeksploatacyjnych grożących zawaleniem, Kopalnia zdecydowała i przyjęła do realizacji wariant polegający na podsadzeniu "meandra" wodnego za pomocą żywicy poliuretanowej.
EN
In 1992, both a tragic and dangerous water leakage took place in the "Mina" transverse on the 4th level. It caused many losses and serious damage, and the battle against it lasted many months having been very dramatic and having absorbed huge measures. Taking into account the considerable degradation of the rock mass and the neighborhood of the old after-exploitation down-fall-prone chambers, the mine decided to implement the solution consisting in the backfill of the water "meander" by means of a polyurethane resin.
18
Content available remote Hydrogeologia górnicza w Polsce - wczoraj, dziś i jutro
PL
Wyjaśniono współczesne znaczenie określenia "hydrogeologia górnicza". Scharakteryzowano początki i rozwój tej specjalności w Polsce oraz ewolucję zadań, a także problematyki prac badawczych i zastosowań. Wyróżniono etap uruchomiania górnictwa po II wojnie światowej, etap poszukiwań, rozpoznawania, dokumentowania i zagospodarowywania nowych złóż kopalin oraz budowy kopalń w latach '60 i'70, współczesny etap zmian w sferze przemysłu wydobywczego w związku z transformacją polskiej gospodarki z nakazowo-rozdzielczej na wolnorynkową i nadchodzący etap gospodarki wolnorynkowej ze zredukowaną rolą sprywatyzowanego przemysłu wydobywczego w gospodarce krajowej.
EN
The contemporary denotation of the term: "mining hydrogeology" is proposed. According to it, the aims of this branch of applied hydrogeology is formation of scientific basis for optimal decisions and actions directed towards the solution of technical and economic problems arising as result of the presence of water surrounding mineral deposits, on the stages of their exploration, development, exploitation, and liquidation of mines. It includes both research and practical actions necessary to attain these aims, as well as current hydrogeological survey of the operating mines. The origin of mining hydrogeology in Poland after World War II and its following evolution is shortly described. Four stages of the last have been distinguished: 1) draining of mines flooded during the war and regeneration of mining; 2) rapid growth of mineral industry, hydrogeological investigation of newly discovered huge deposits of hard coal, lignite, metal ores (iron, zinc-lead, copper), salt and native sulphur, construction of underground- and open pit mines; 3) transformation of Poland's economy from planned to free-market: change of the position of mining within it, decline of geological prospecting, exploration of deposits, investments and production of mineral raw materials; 4) exhausting of resources of several deposits, abandoning of non profitable mines, limited investments and reduction of output of private mines. Principal hydrogeological problems faced with by the mining industry on those stages (i.e. mine water inflow prognoses, water hazard, saline mine water disposal and utilization, impact of land subsidence and drainage of rock massif on ground- and surface waters, flooding of the abandoned mines, toxic waste storage underground etc.) are shortly discussed. Some data regarding the methods of investigation and research, publication of the results, as well as education of specialists are given.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.