Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Czym jest woda dla przyrody?

Nawrocki Przemysław, Pawelec Alicja, Winiecki Aleksander

Gospodarka Wodna

|

2021

|

Nr 3

26--32

PL

Przedstawiono znaczenie ekosystemów wód śródlądowych dla przyrody świata i Polski, w kontekście globalnego kryzysu różnorodności biologicznej. Zaprezentowano przykłady przyczyn zmniejszania się populacji i zanikania organizmów słodkowodnych oraz wskazano kierunki niezbędnych działań naprawczych.

EN

The article discusses the role of inland water ecosystems for the natural environment in Poland and in the world, in the context of the global biodiversity crisis. The author presents the examples of decreasing populations and vanishing fresh water organisms and indicates the directions of necessary corrective action.

2

Rewitalizacja zeutrofizowanych ekosystemów wodnych metodą bagrowania - problemy i rozwiązania

Eymontt Andrzej, Wierzbicki Krzysztof

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2019

|

T. 19, z. 2

21--37

PL

Rewitalizacja jest procesem wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzonym w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie. Istnieje zbieżność realizacji tego procesu z aktualnymi zobowiązaniami Polski wobec Unii Europejskiej i krajowych ustaw dotyczących ochrony ekosystemów wodnych przed degradacją. Mając powyższe na uwadze opisano technologię rewitalizacji wybranych ekosystemów wodnych usytuowanych na obszarach wiejskich, którym grozi degradacja spowodowana eutrofizacją ich wód. Zastosowanie tej technologii umożliwia jednoczesne rolnicze wykorzystanie usuwanych osadów dennych w wybranych ekosystemach w celu zwiększenia żyzności gleby pod względem wzbogacenia w niezbędne pierwiastki, a także polepszenie struktury gleby. Jest to pierwsza tego rodzaju technologia w Polsce, jak również, według rozpoznanego stanu wiedzy, na świecie.

EN

Revitalization is the process of deriving from the crisis state degraded areas, conducted in a comprehensive manner, through integrated activities for the benefit of the local community, space and economy, territorially concentrated. There is a convergence in the implementation of this process with Poland's current obligations towards the European Union and national laws regarding the protection of aquatic ecosystems from degradation. Having the above in mind, the technology of revitalization of selected water ecosystems located in rural areas which are threatened with degradation caused by the eutrophication of their waters. Application of this technology enables simultaneous agricultural use of removed bottom sediments in selected ecosystems in order to increase soil fertility in terms of enrichment with necessary elements, as well as improve soil structure. This is the first technology of this type in Poland and also, according to the known state of knowledge, in the world.

3

Racjonalna technologia rewitalizacji wybranych ekosystemów wodnych

Eymontt Andrzej, Wierzbicki Krzysztof

Technologia Wody

|

2019

|

Nr 5 (67)

16--29

PL

Destrukcyjna działalność człowieka w odniesieniu do ekosystemów wodnych skutkuje znacznymi stratami gospodarczymi ujawniającymi się w postaci zanieczyszczenia źródeł wody, pogarszając jej jakość, a tym samym jej dostępność w jeziorach, zbiornikach wodnych, a nawet w glebie. Stąd też wynika potrzeba systematycznie prowadzonej rewitalizacji czy też rekultywacji ekosystemów wodnych. Tego typu działania, aby były racjonalne wymagają szczegółowego rozeznania przyczyn, a następnie zastosowania odpowiedniej technologii. Potrzeba ww. działań wynika z zauważalnych w ostatnich latach zmian pogodowych, m.in. w Polsce, a także zanieczyszczeń środowiska zwiększających eutrofizację wody w zbiornikach i stymulującą rozwój niektórych gatunków sinic. Sinice te mogą być przyczyną groźnego zatrucia wody, szczególnie w zbiornikach zasilających wodociągi. Zapobieganie eutrofizacji i rozwojowi sinic jest bardziej racjonalnym działaniem niż ich późniejsza eliminacja. Dlatego też opracowano racjonalną, kompleksową technologię usuwania osadów dennych i ich przetwarzania na nawóz organiczno-mineralny o właściwościach zbliżonych do obornika. Zastosowanie tej technologii zapobiega ww. negatywnym skutkom, a ponadto przyczynia się do spełnienia zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej i Zarządzeń Krajowych dotyczących poprawy parametrów sanitarnych zasobów wody powierzchniowej. Dodatkowo, stwarza możliwości poprawy struktury gleb w Polsce dzięki dostarczeniu węgla organicznego, którego ubytek stwierdzono m.in. również w glebach UE. Te nowe możliwości rewitalizacji nie były dotychczas znane i umożliwiają w znacznym stopniu zachowanie wymagań środowiskowych przy rewitalizacji zbiorników wodnych i gleby.

4

Wykorzystanie baterii biotestów do oceny wpływu zrzutów przemysłowych na ekosystem wodny rzeki Kłodnicy

Zgórska Aleksandra, Bondaruk Jan, Dudziak Mariusz

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 2

15--23

PL

W celu oszacowania wpływu zanieczyszczeń antropogenicznych na ekosystemy wodne, dla rzeczywistych próbek środowiskowych przeprowadzono analizę ekotoksykologiczną. Badania bioindykacyjne wykonano dla próbek wód powierzchniowych pobranych w 10 wyznaczonych miejscach pomiarowych rz. Kłodnicy na odcinku od źródła – do ujścia Potoku Bielszowickiego. W ramach analizy ekotoksykologicznej zastosowano baterię biotestów, obejmującą testy na skorupiakach (Daphnia magna), bakteriach (Vibrio fiascherii) oraz roślinach hydrofitowych (Lemna minor). Z przeprowadzonych badań wynika, że za wyjątkiem miejsc zlokalizowanych bezpośrednio za punktami zrzutu, próbki wód rzecznych nie wpływają negatywnie na organizmy testowe. Żadna z przeanalizowanych próbek wody nie wpłynęła na przeżywalność skorupiaków z gatunku Daphnia magna. Podobne wyniki uzyskano w teście MICROTOX® z wykorzystaniem bakterii bioluminescencyjnych Vibrio fischerii, w którym, w skutek stymulacji procesów metabolicznych u organizmów testowych odnotowano wystąpienie zjawiska hormezy. Osiem z dziesięciu przeanalizowanych próbek wody sklasyfikowano jako próbki nietoksyczne (Klasa I – brak ostrego zagrożenia). Z uwagi na wynik testu fitotoksyczności (inhibicja na poziomie 25% i 50%) dwie z dziesięciu przeanalizowanych próbek wód powierzchniowych sklasyfikowano jako próbki charakteryzujące się niewielkim ostrym zagrożeniem (Klasa II).

EN

The main goal of the research was the assessment of the impact of industrial and municipal wastewater discharges on aquatic ecosystems of Kłodnica river. The conducted studies were based on bioindication methods. Within the ecotoxicological analyses the biotest battery was used. The scope of the analysis included determination of influence of anthropogenic pollutants present in Kłodnica river on growth of hydroponic plant (Lemna minor). Also the acute toxicity test using crustacean (Daphnia magna) and bioluminescence bacteria (Vibrio fischeri) were performed. Toxic effects were observed only during the phytotoxicity test in which the plant growth inhibition level exceed respectively 25% and 50%. During the research no other toxic effects of analysed river water samples was observed. The analysed samples did not affect the inhibition of metabolic process of bacteria Vibrio fischerii, on the contrary, the water high salinity stimulate it. During the MICROTOX® test the phenomenon of hormesis was observed.

5

Woda w mieście

Wojtuch M.

Technologia Wody

|

2015

|

Nr 1 (39)

12--13

PL

Poradnik Woda w mieście pod redakcją Tomasza Bergiera, Jakuba Kronenberga i Iwony Wagner w sposób kompleksowy i przystępny prezentuje aktualną wiedzę i dobre praktyki, pozwalające na wykorzystanie ekosystemów wodnych w kształtowaniu zrównoważonego miasta. Poradnik w atrakcyjnej formie pokazuje jak zintegrowane zarządzanie wodą w przestrzeni miejskiej przyczynia się do podniesienia jakości życia mieszkańców, poprawy bioróżnorodności, zwiększenia atrakcyjności przestrzeni publicznych, zmniejszenia ryzyka powodziowego, poprawy jakości wód, a także klimatu i przewietrzania miasta.

6

An Ecosystem Valuation Method for Small Water Bodies

Świerk D., Szpakowska B.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 2

397-418

EN

The paper discusses the development of a valuation method for small water bodies in a landscape park of agricultural character, since for such an area small water bodies are of considerable importance, primarily hydrological and natural. Analyses were conducted in the Dezydery Chlapowski Landscape Park. The object of the study comprised 13 water bodies differing in terms of landscape, morphological parameters (depth, shape, surface area, shoreline development) as well as aquatic and marsh vegetation. Some of these water bodies are typical in-field hollows, some are located in built-up areas, while two are located in a forest complex. The aim of the presented investigations was to develop a valuation method for small water bodies based on inventoried aquatic and marsh vegetation and including modifications of nature analysis methods such as the phytosociological method by Braun-Blanquet and ecological indexes according to Zarzycki. Using environmental variables statistical models were developed, describing dependencies between individual species and analysed variables. Investigations were conducted in the years 2008-2009, in which phytosociological relevés were prepared during the vegetation season. Analyses concerned vegetation of the littoral zone and the limnetic (open water) zone. The ecological status of water bodies was calculated on the basis of data concerning aquatic and marsh vegetation and the measured surface area of a given water body. Results indicate the advisability of having small water bodies covered with legal protection measures. In turn, the water bodies which underwent severe degradation should be remediated using available measures (dredging, creation of biogeochemical barriers).

PL

Praca dotyczy opracowania metody waloryzacji małych zbiorników wodnych na terenie parku krajobrazowego o charakterze rolniczym, gdyż dla tego typu obszaru małe zbiorniki wodne mają duże znaczenie, głównie hydrologiczne i przyrodnicze. Badania były prowadzone na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. D. Chłapowskiego. Obiektem badań było 13 zbiorników różniących się położeniem w krajobrazie, parametrami morfologicznymi (głębokością, kształtem, powierzchnią, rozwinięciem linii brzegowej) oraz występowaniem roślinności wodnej i bagiennej. Część oczek wodnych to typowe zagłębienia śródpolne, część jest zlokalizowanych na terenach zabudowanych, natomiast dwa położone są w kompleksie leśnym. Celem prezentowanych badań było opracowanie metody waloryzacji małych zbiorników wodnych na podstawie zinwentaryzowanej roślinności wodnej i bagiennej oraz uwzględniając modyfikacje metod przyrodniczych, takich jak metoda Braun-Blanqueta i wskaźniki ekologiczne wg Zarzyckiego. Wykorzystując zmienne środowiskowe, stworzono także modele statystyczne opisujące zależności pomiędzy poszczególnymi gatunkami a badanymi zmiennymi. Badania prowadzono w latach 2008-2009, w których podczas sezonu wegetacyjnego wykonane zostały zdjęcia fitosocjologiczne. Badania dotyczyły roślinności strefy litoralnej oraz otwartej toni wodnej. Dla oznaczonych gatunków makrofitów określono ilościowość i towarzyskość według metody Braun-Blanqueta. Na podstawie danych dotyczących roślinności wodnej i bagiennej oraz zmierzonej powierzchni zbiornika obliczono ich stan ekologiczny. Wyniki wskazują na celowość objęcia małych ekosystemów wodnych ochroną prawną. Natomiast zbiorniki, które uległy głębokiej degradacji, powinny zostać zrekultywowane poprzez dostępne zabiegi (bagrowanie, tworzenie barier biogeochemicznych).

7

Occurrence of heavy metals in aquatic macrophytes colonising small aquatic ecosystems

Świerk D., Szpakowska B.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2011

|

Vol. 18, nr 3

369-378

EN

Concentration of heavy metals in plant tissues results from the total level of contamination of the ecosystem and the degree of development of a species, ecological form and phenophase. Some aquatic plants have a particularly great capacity to accumulate heavy metals and may be classified as hyperaccumulators. The studies of accumulation intensity of heavy metals by macrophytes in five water reservoirs situated in the General Dezydery Chlapowski Landscape Park indicated great variability of Al, Cu, Pb and Zn in both underground and aboveground plant organs. Most plants accumulated elements in surface layers of the rhizomes, mainly in the epidermis and in the cortex mesophyll. The greatest amounts of the analysed elements were found in rhizomes of Oenanthe aquatica (L.).

PL

Koncentracja metali ciężkich w tkankach roślin jest wypadkową ogólnego poziomu zanieczyszczenia ekosystemu i stopnia rozwoju gatunku, formy ekologicznej oraz fazy fenologicznej. Niektóre rośliny wodne mają dużą zdolność do gromadzenia metali ciężkich, pełniąc funkcję hiperakumulatorów. Badania nad intensywnością akumulacji metali ciężkich przez makrofity, zasiedlające pięć zbiorników wodnych na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, wykazały duże zróżnicowanie stężeń Al, Cu, Pb i Zn w częściach nadziemnych i podziemnych roślin. Większość roślin gromadziła pierwiastki w wierzchnich warstwach kłącza, głównie skórki, oraz w miękiszu kory pierwotnej. Największe ilości analizowanych pierwiastków stwierdzono w kłączu Oenanthe aquatica (L.).

8

Application of sodium water glasses for the removal of nickel salts from water ecosystems

Koźlak W.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 1-2

121-126

EN

The properties of nickel, particularly toxic properties of nickel compounds were presented. Using the turbidimetric method, the systems containing sodium water glasses of different moduli and selected nickel salts were studied. It was demonstrated that high turbidity values in the studied systems indicate the reaction of Ni2+ ions with silicate forms and that is why sodium water glasses tan be used to remove Ni2+ ions from water ecosystems, for instance wastewaters.

PL

Przedstawiono właściwości niklu ze szczególnym uwzględnieniem toksyczności jego związków. Metodą turbidymetryczną badano układy "różnomodułowe szkła wodne sodowe-wybrane sole niklu". Wykazano, że duże wartości zmętnień w badanych układach wskazują na reagowanie Ni2+ z formami krzemianowymi i dlatego szkła wodne sodowe można wykorzystać do usuwania jonów Ni2+ z ekosystemów wodnych, np. ścieków.

9

Zrównoważone użytkowanie oraz ochrona ekosystemów wodnych w świetle wymagań prawa europejskiego i polskiego

Grela J., Jelonek M., Sądag T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2009

|

R. 106, z. 2-A

49-54

PL

Użytkowanie i korzystanie z wód jest niezbywalnym prawem człowieka, jednak powinno być prowadzone z poszanowaniem środowiska i w taki sposób, aby nie powodowało ograniczenia tego prawa w stosunku do przyszłych pokoleń. Niniejszy artykuł podejmuje próbę analizy typowych działań i przedsięwzięć administratorów oraz użytkowników wód pod kątem obowiązujących przepisów i zasad funkcjonujących w systemie prawnym Wspólnoty Europejskiej oraz Polski.

EN

Man has an inalienable right to make use of water but it should be done in such a way that the environment is protected and future generations experience no restrictions of the right. The article is an attempt at analyzing typical actions and ventures of the administrators and users of water with respect to the binding rules and principles of legal systems of the European Union and Poland.

10

Barwniki roślinne jako wskaźniki biologiczne w ekosystemach wodnych i ich analiza za pomocą wysokosprawnej, cieczowej chromatografii kolumnowej

Dobrzyń P.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2001

|

T. 6, nr 1

33--41

PL

Konwencjonalnie przeprowadzane badania fitoplanktonu opierają się na badaniach mikroskopowych. W związku z tym wymagają wysokiej sprawności w rozpoznawaniu grup taksonomicznych, są bardzo czasochłonne i nie pozwalają na ocenę stanu fizjologicznego glonów. Istnieje wiele, dających różny poziom dokładności, metod oznaczania barwników roślinnych. Należą do nich szeroko rozpowszechnione, proste metody: spektrofotometryczna i fluorymetryczna, służące do oznaczeń chlorofili a, b, c, ale także dokładniejsze metody chromatograficzne, do których zalicza się chromatografię cienkowarstwową, wysokosprawną chromatografię cienkowarstwową oraz wysokosprawną chromatografię cieczową (HPLC). HPLC jest powszechnie stosowaną metodą do oznaczeń ilościowych i jakościowych barwników roślinnych, które są wykorzystywane jako markery biologiczne, służące do analizy: składu taksonomicznego, biomasy, stanu fizjologicznego oraz produkcji zespołu fitoplanktonu. Wykorzystuje się je także do badań interakcji troficznych, pochodzenia materii organicznej w wodach oraz do określania trofii wód.

EN

Conventional efforts at identifying algal phylogenetic groups rely on microscopic evaluation, which requires a high level of taxonomic skill, may consume considerable time, and does not allow characterisation of the physiological status of the taxa. A number of chemical methods with various level of accuracy for the determination of phytoplankton pigments are available. These range from widely used simple spectrophotometric and fluorometric methods for chlorophylls a, b and c to chromatographic methods which include thin layer chromatography, high performance thin layer chromatography and high performance liquid chromatography (HPLC). HPLC separate of chlorophylls and carotenoids, which act as indicators of aquatic plants and phytoplankton biomass, and biological markers for algal types, physiological status, production, trophic interaction, trophic state and the origin of organic matter in water.