Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Assesment of the Impact of Habitat Conditions and Land use on the Floristic Diversity of Selected Rush Communities

Grzelak Mieczysław, Gaweł Eliza, Majchrzak Leszek

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2021

|

Vol. 31, no. 1

172--181

EN

This study concerned the assessment of the effect of various habitat conditions and land use on the habitat diversity of rush communities classified as Phragmitetea. The investigations were conducted in the years 2015-2019 in an area particularly interesting in terms of its nature value and abundant in localities of diverse plant communities, located in ecological areas of permanent grassland in the river valleys of the Noteć Leniwa and the Noteć Bystra, as well as the interlevee flood plain of the Warta in the area of Rakowo. The study area covered 228 ha. Soil moisture content resulting from the habitat mosaic and intensity of land use had a significant effect on the formation of rush communities, their richness and floristic diversity as well as nature and agricultural value. Most communities of nature value were characterised by a mediocre economic value and low fodder value (FVS ranging from 1.1 to 6.9), while some were barren lands. The calculated floristic diversity index (H’) varied and ranged from 1.9 to 3.5, while the harvested dry matter yields ranged from 2.7 to 16.6 t.ha-1. The aim of this study was to assess the effect of habitat conditions and land use on the formation and diversity of rush communities in the Noteć and the Warta river valleys.

2

Poprawa warunków siedliskowych drzew w miastach

Suchocka Marzena

Przegląd Komunalny

|

2020

|

nr 10

56--59

PL

Miasto jest trudnym środowiskiem dla rozwoju drzew. Zła kondycja drzew rosnących w otoczeniu człowieka jest często skutkiem czynników stresowych pochodzenia antropogenicznego.

3

Podłoża strukturalne i inne metody ułatwiające rozwój drzew w trudnych warunkach siedliskowych miast

Suchocka M.

Wiadomości Projektanta Budownictwa

|

2018

|

nr 5

8--14

4

Nature value habitat conditions and fodder value of selected associations in semi-natural moist meadows in the Noteć Bystra river valley

Murawski M., Grzelak M., Kaczmarek Z., Gajewski P., Runowski S., Tylman O.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 2

166--169

EN

Floristic studies were conducted in two vegetation seasons, in 2013 and 2014. The object of analyses comprised selected phytocenoses of grass and tall sedge rushes classified to the class Phragmitetea, found in semi-natural meadows in the Noteć Bystra river valley. The selected plant associations are located at the town of Radolin, the Wielkopolskie province, the CzarnkówTrzcianka county, the Trzcianka commune. A total of 40 relevés for well-developed phytocenoses were prepared applying the 7-point scale according to Braun-Blanquet. As a result seven plant associations from two alliances (Phragmition and Magnocaricion) from the class Phragmitetea were identified. The recorded plant associations were characterised by considerable floristic diversity - 112 taxa belonging to 33 botanical families were identified, with the family Poaceae represented by the greatest number of species and found most commonly.

PL

Badania florystyczne przeprowadzono w dwóch sezonach wegetacyjnych, w 2013 i 2014 roku. Obiekt badań stanowiły wybrane fitocenozy szuwarów trawiastych i wielkoturzycowych zaliczanych do klasy Phragmitetea, występujące na półnaturalnych łąkach usytuowanych w Dolinie Noteci Bystrej. Wybrane zespoły roślinne zlokalizowane są w miejscowości Radolin w województwie wielkopolskim - powiat czarnkowsko-trzcianecki, gmina Trzcianka. Stosując siedmiostopniową skalę metody Braun- Blanqueta wykonano 40 zdjęć fitosocjologicznych dobrze wykształconych płatów roślinności. Umożliwiło to wyróżnienie siedmiu zespołów roślinnych wchodzących w skład dwóch związków (Phragmition i Magnocaricion) z klasy Phragmitetea. Wyróżnione asocjacje roślinne cechowały się znaczną różnorodnością florystyczną. Sklasyfikowano 112 taksonów należących do 33 rodzin botanicznych, wśród których najliczniejszą w gatunki, a także najczęściej reprezentowaną była rodzina wiechlinowatych.

5

Podłoża strukturalne jako jedno z rozwiązań proekologicznych dla miast

Kociel H., Kalaji H. M., Suchocka M., Tuchowska Ż.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 2

81--90

PL

Mieszkańcy nawet niewielkich miast borykają się z problemem zanieczyszczonego powietrza, podtopieniami lub zamiennie podwyższonymi temperaturami spowodowanymi zbyt dużą powierzchnią pokrytą betonem. Gminy i miasta podejmują różnorodne działania oraz przeznaczają znaczne środki na przeciwdziałanie zwiększającym się z roku na rok problemom. Większość specjalistów z zakresu ekologii twierdzi, że najbardziej efektywnym rozwiązaniem byłoby zwiększenie ilości roślin, zwłaszcza drzew, w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. Działania w tym zakresie podejmuje się od wielu lat, lecz w dalszym ciągu nie obserwuje się wyraźnych efektów. We wspominanych wyżej warunkach dostrzega się spadek kondycji dojrzałych drzewostanów, a żywotność nowo nasadzonych drzew z powodu złych warunków bytowania jest coraz krótsza. Wychodząc naprzeciw zaistniałej sytuacji staje się konieczne opracowanie pakietu/ ów rozwiązań, pozwalających na dokonywanie nowych nasadzeń na terenie miast i obszarów wiejskich, jak również poprawa warunków siedliskowych drzew już istniejących. Najnowsze badania naukowe pokazują, że najistotniejszym elementem tych rozwiązań mogą być systemy antykompresyjne w formie mieszanki kamienno-glebowej. W trakcie dotychczasowych działań zostało zaprojektowane poletko doświadczalne z zastosowaniem takiego typu podłoża. W mieszance kamienno-glebowej, jak i w innych rodzajach podłoża posadzono reprezentatywny gatunek drzew (Tilia tomentosa). Prezentowane badania wskazują na nośność podłoża odpowiednią dla każdego rodzaju ruchu oraz warunki rozwoju korzeni drzew lepsze niż w standardowo stosowanych sposobach sadzenia.

EN

Residents of even small cities are struggling with air pollution. Municipalities and cities undertake various activities and allocate significant resources to counteract the problem related to air and soil pollution, which is growing continuously. The specialists in the field of ecology have stated that an ideal solution would be to increase the amount of plants in the neighbourhood of residents. Such actions have been undertaken for many years, but clear positive effects have not been observed yet. In these urban areas, the declining conditions of mature plants can be observed, and the longevity of newly planted trees is becoming shorter due to the poor growth conditions. In order to improve the current situation, it has become necessary to develop package/s of solutions allowing for new plantings in cities and rural areas, as well as supporting plants which already exist. The latest scientific trends have showed that one of the most important and promising elements of these solutions could be the use of a structural substrates (a rock and soil mixture prepared according to a special recipe) that can be used as an alternative growth medium for trees instead of the standard up-to-date used soils. In our research, the experimental plot was designed using this type of substrate. The carried out capacity tests showed that the structural substrate has a definite advantage over the substrates presently used in urban areas. The use of structural substrates also enhanced the physiological conditions of the tested trees. Our results allowed us to confirm that structural substrates can be successfully used in the urban and rural areas, which would significantly improve the environmental conditions.

6

Fern Azolla filiculoides at New Sites in Oder River (Poland) — Invader or Ephemeral?

Myśliwy M., Szlauer-Łukaszewska A.

Polish Journal of Ecology

|

2017

|

Vol. 65, nr 4

405--414

EN

Azolla filiculoides Lam. is the second most widely distributed alien aquatic plant in Europe. A native of America, it has become — on account of human mediation — a cosmopolitan species. In Poland, it has been known so far from a few stands in ponds and old river beds. In 2016, it was recorded at six new sites in-between the groynes at the main Oder river bed between Maszewko near Krosno Odrzańskie (52°3′10.69″N, 14°57′13.56″E) and Owczary (52°28′53.59″N, 14°37′30.43″E). The assemblages containing the fern were identified as representing the association Ceratophyllo-Azolletum filiculoidis Nedelcu 1967. Azolla has also entered the phytocoenoses of other floating plant communities. Mean values of several chemical parameters of the water like conductivity, salinity, total dissolved solids and nitrate content at the fern stations were significantly higher than the mean values found in the Azolla-devoid sites while the values for hardness (Ca), pH and visibility (Secchi Disc depth) were lower at Azolla sites. In 2017, this alien fern was found to had successfully overwintered in the main bed of Oder river, and its further spread down the river was observed. The appearance of Azolla filiculoides in the Oder may be associated with an exceptionally warm winter; its emergence may also accelerate the species' invasion in Poland.

7

The influence of horse graizing on utility and natural values of grass phytocenoses

Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A., Mularczyk M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

196--200

EN

A decreasing interest in pastures is one of the reasons for their gradual degradation, resulting in impoverishment of species composition and fast development of less valuable (in terms of grazing) species of herbaceous plants and forests. It results in a drop of a grazing value of sward and in a species decline in naturally valuable areas. Extensive grazing, especially of primitive horse breeds, is a chance to restore their natural value, including biodiversity. Field work was conducted on a pasture in Gronówka Stable and a forester in Zaustowo. A multi-aspect natural valorization was carried out on the basis of species structure and a geographical and historical spectrum. Furthermore, habitat conditions of the area were determined, and an assessment of natural and utilization values of sward was performed. In Zaustowo, Polish primitive horses were grazed, whereas in Granówka, horses of the following breeds: the Holsteiner, the Welsh Pony, the Malopolski, the Oldenburg, the Wielkopolski and the Thoroughbred. It was observed that horse grazing influenced pasture sward in a direct way by selective nibbling of plants. A utility value of sward and a natural value of phytocenoses depends on the habitat conditions of grazing quarters and especially on their moisture condition. Floristic composition of the quarters’ sward located in more moisturized areas, had moderate natural values and a low utility value.

PL

Zmniejszające się zainteresowanie pastwiskami jest jedną z przyczyn stopniowej ich degradacji, czego wyrazem jest ubożenie składu gatunkowego, szybki rozwój mniej cennych paszowo gatunków roślin zielnych oraz zadrzewień. Skutkiem tego jest spadek wartości paszowej runi, a na powierzchniach cennych przyrodniczo ustępowanie gatunków. Szansą przywrócenia ich wartości przyrodniczej, w tym bioróżnorodności, jest prowadzenie ekstensywnego wypasu, szczególnie prymitywnych ras koni. Prace terenowe wykonano na pastwiskach Stajni Granówka i leśniczówki w Zasutowie. Wieloaspektową waloryzację przyrodniczą pastwisk przeprowadzono na podstawie struktury gatunkowej, spektrum geograficzno-historycznego. Ponadto, określono warunki siedliskowe obszaru, a także dokonano oceny walorów przyrodniczych i wartości użytkowej runi. W miejscowości Granówka wypasano konie ras: holsztyński, kuc walijski, małopolski, oldenburski, wielkopolski i pełna krew angielska, a w leśniczówce Zasutowo utrzymywano koniki polskie. Stwierdzono, że pasące się konie wpływają na ruń pastwiskową w sposób bezpośredni, poprzez selektywne przygryzanie roślin. Wartość użytkowa runi i przyrodnicza fitocenoz wykazuje zależność z warunkami siedliskowymi wypasanych kwater, szczególnie ich uwilgotnieniem. Skład florystyczny runi kwater zlokalizowanych na terenach silniej uwilgotnionych charakteryzował się umiarkowanymi walorami przyrodniczymi, przy jednocześnie niskiej wartości użytkowej.

8

Habitat evaluation, habitat conditions and utility value of selected plant associations in seminatural moist meadows in the Noteć Leniwa river valley

Murawski M., Grzelak M., Gajewski P., Kaczmarek Z., Runowski S., Zalas M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 4

29--32

EN

Floristic analyses were conducted in two vegetation seasons, in 2013 and 2014, on selected plant associations found in seminatural meadows in the Noteć Leniwa river valley. Selected phytocenoses are located in Białośliwie, the Wielkopolskie province, the Piła county, the Białośliwie commune. Using the Braun-Blanquet method a total of 37 relevés were prepared of wellestablished phytocenoses, identifying five plant associations and one plant community from the class Molinio-Arrhenatheretea as well as two plant associations from the class Phragmitetea. The specified plant associations were characterised by considerable floristic diversity, with a total of 94 classified taxa belonging to 28 families, among which the family Poaceae was the most abundant in terms of the number of species as well as most commonly represented.

PL

Badania florystyczne wykonano w dwóch sezonach wegetacyjnych, w 2013 i 2014 roku, a obiektem były wybrane zespoły roślinne występujące na łąkach półnaturalnych w Dolinie Noteci Leniwej. Wybrane fitocenozy zlokalizowane są w miejscowości Białośliwie- województwo wielkopolskie, powiat pilski, gmina Białośliwie. Przy użyciu metody Braun-Blanqueta wykonano 37 zdjęć fitosocjologicznych dobrze wykształconych płatów roślinności, co pozwoliło na wyróżnienie pięciu zespołów i jednego zbiorowiska z klasy Molinio-Arrhenatheretea oraz dwóch zespołów z klasy Phragmitetea. Wyróżnione asocjacje roślinne cechowały się znaczną różnorodnością florystyczną- sklasyfikowano 94 taksony przynależne do 28 rodzin botanicznych, wśród których najliczniejszą w gatunki, a także najczęściej reprezentowaną była rodzina wiechlinowatych.

9

Formation of floristic diversity of community of Eleocharitetum Palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions

Gajewski P., Grzelak M., Kaczmarek Z., Glina B., Owczarzak W., Tylman O., Knioła A., Murawski M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

93--97

EN

Research on the formation of floristic diversity of Eleocharitetum palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions was conducted in the years 2009-2013 in the Noteć valley, between Czarnków - Nowe Dwory - Lubcz Wielki. On the basis of floristic data collected in this area, syntaxons were differentiated, research on floristic variability was conducted and Shannon-Wiener’s diversity ratio was calculated. The selected community underwent natural valorization, and its utility value was estimated on the basis of dry mass crop and the figure of utility value. The research was supplemented with a soil science assessment of the analyzed habitats. The habitats had a little floristic diversity and a small percentage share of farm-valuable species. They are, however, a valuable element of local ecosystems. Soil parameters in the investigated habitats were differentiated and typical for the represented systematic units. Their system of air-water parameters was influenced mainly by texture as well as content and quality of organic mater.

PL

Badania nad kształtowaniem się różnorodności florystycznej zespołu Eleocharitetum palustris Šennikov 1919 pod wpływem warunków siedliskowych przeprowadzono w latach 2009-2013, w dolinie Noteci, na odcinku Czarnków - Nowe Dwory - Lubcz Wielki. Na podstawie zebranych w terenie danych florystycznych wydzielono syntaksony, przeprowadzono badania różnorodności florystycznej, obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. Wybrane zbiorowisko zostało poddane waloryzacji przyrodniczej, a także oszacowano jego wartość użytkową na podstawie plonu suchej masy oraz liczby wartości użytkowej (LWU). Badania uzupełniono oceną gleboznawczą analizowanych siedlisk. Siedliska charakteryzowały się małym zróżnicowaniem florystycznym oraz niewielkim procentowo udziałem gatunków wartościowych gospodarczo. Są one jednak cennym elementem lokalnych ekosystemów. Gleby badanych siedlisk wykazywały właściwości zróżnicowane, typowe dla reprezentowanych przez nie jednostek systematycznych. O występującym w nich układzie właściwości powietrzno-wodnych decydowały głównie: uziarnienie oraz zawartość i jakość materii organicznej.

10

Różnorodność florystyczna oraz walory krajobrazowe muraw kserotermicznych na Pogórzu Przemyskim

Wolański P., Trąba C., Rogut K.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 26

331--346

PL

Na podstawie 121 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych w latach 2010–2014 w zbiorowiskach muraw kserotermicznych na Pogórzu Przemyskim oraz bogatej dokumentacji foto-graficznej dokonano charakterystyki tych ekosystemów pod względem różnorodności florystycznej oraz walorów krajobrazowych. Wyróżniono zbiorowisko Brachypodium pinnatum zróżnicowane na siedem wariantów. Występowało ono w urozmaiconych warunkach siedliskowych (zbocza wzniesień o zróżnicowanej wystawie i nachyleniu, wierzchowiny wzniesień). Wyróżnione fitocenozy były bogate florystycznie. Licznie występowały w nich rośliny dwuliścienne o barwnych kwiatach, które decydują o walorach krajobrazowych. Badane murawy kserotermiczne wyróżniały się kolorystycznie, szczególnie latem, na tle monotonnej barwy upraw rolniczych i roślinności leśnej. Bogactwo gatunków roślin w płatach muraw i ich aktualna faza rozwojowa to ważne elementy, które wpływają na estetykę krajobrazu rolniczego Pogórza Przemyskiego.

EN

On the basis of 121 phytosociological relevés taken in the years 2010–2014 in xerothermic grassland communities in the Przemyśl Foothills and rich photographic documentation, these ecosystems were characterized in terms of floristic diversity and landscape values. The community of Brachypodium pinnatum was distinguished and differentiated into 7 variants. It occurred in varied habitat conditions (slopes of varying exposition, angle, and altitude). The distinguished phytocenoses were floristically rich. Dicotyledonous plants with colourful flowers, which determine landscape values, occurred abundantly. The studied xerothermic grasslands could be distinguished by colour, especially in summer, against monotonous agricultural crops and forest vegetation. The richness of plant species in grassland patches and their current development phase are important elements that affect aesthetics of the agricultural landscape of the Przemyśl Foothills.

11

The state of phytocenoses in Nature 2000 area - the valley of middle Warta River and its landscape attractiveness in the context of close neighbourhood of Koźmin exposure

Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2016

|

Vol. 61, nr 3

244--248

EN

The aim of the research was to assess natural and landscape values of plant communities located in the area of an interembankment zone of Warta River nearby Koło which, inter alia, decided of the landscape attractiveness of Nature 2000 area - the valley of middle Warta River. Natural values were assessed on the basis of selected plant communities and their phytosociological structure, the richness of species and the frequency of their appearance, the structure of life forms, a geographical and historical spectrum, Shannon-Wiener’s index of floristic diversity and the presence of endangered species. The assessment of the communities was conducted with a phytoindicative method; landscape attractiveness was valorised with Mahon’s and Miller’s method and presented on a map prepared with Autocad 2012 in the scale of 1:25 000. Landscape attractiveness of Nature 2000 area - the valley of middle Warta River in the inter-embankment zone between Koło and Kozubów is shaped by the diversity of geomorphology and local habitats, both of which facilitate the appearance of numerous communities, as well as by plant cover, which is considerably natural, the appearance of endangered species, the domination of native species. Therefore, it holds significant and even unique natural values. Majority of the area is rich in significant and very significant natural values.

PL

Celem prowadzonych badań była ocena aktualnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych zbiorowisk roślinnych zlokalizowanych na obszarze międzywala rzeki Warty w rejonie Koła, a stanowiące m.in. o atrakcyjności krajobrazu obszaru Natura 2000 - Dolina Środkowej Warty. Walory przyrodnicze określono na podstawie wyróżnionych zbiorowisk roślinnych oceniając ich: strukturę fitosocjologiczną, bogactwo gatunkowe, częstość występowania gatunków, strukturę form życiowych, spektrum geograficzno-historycznego, wskaźnika różnorodności florystycznej Shannona-Wienera i występowania gatunków zagrożonych. W ocenie siedlisk wykorzystano metodę fitoindykacyjną. Natomiast atrakcyjność krajobrazu zwaloryzowano metodą Mahona i Millera i przedstawiono na mapie sporządzonej w programie Autocad 2012 w skali 1:25 000. Na atrakcyjność krajobrazową obszaru Natura 2000 Dolina Środkowej Warty na międzywalu (w pobliżu miejscowości Koło-Kozubów) wpływa zróżnicowanie geomorfologiczne i siedlisk obszaru. Sprzyja to występowaniu licznych zbiorowisk, a szata roślinna badanego obszaru charakteryzuje się naturalnością, obecnością gatunków chronionych, dominacją gatunków rodzimych o unikalnych walorach przyrodniczych.

12

Natural values of maritime salt grasslands and the possibilities of their preservation

Kryszak A., Strychalska A., Klarzyńska A., Łubniewska A., Kryszak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 4

13--16

EN

The conducted research included the assessment of natural values of maritime salt grasslands located in Kepa Karsiborska, the determination of threats they are exposed to and, on the basis of the above, defining the possibilities of their preservation. Natural values of communities chosen as a result of the analysis of phytosociological relevés were assessed on the basis of the following: the coefficient of natural valorisation of Oswit (2000), the existence of protected and halophile species (Zarzycki et al. 2000). Whereas threats for the existence of halophile phytocenoses were defined through the analysis of environmental conditions assessed with the phytoindication method with Ellenberg’s and Leuschner’s (2010) coefficients and utilization. The results show that the highest, unique and remarkable natural values can be assigned to the following syntaxons: Hippuridetum submersae, community from Agrostis stolonifera, Eleocharietum palustris, Puccinellio- Spergularietum salinae, Cladietum marisci. They are conditioned especially by the presence of halophile species (mainly facultative ones) whose existence is strictly connected with strong soil salination, lightly acid soils’ reaction and their moderate richness in nitrogen compounds. Some communities present transitional forms with none or only a few halophile species. For the maintenance of salt grasslands flora in Kepa Karsiborska, it is crucial to prevent the displacement of halophile species by extensive utilization (mowing or grazing) and by providing the canals network with salty water.

PL

Prowadzone badania dotyczyły oceny walorów przyrodniczych słonaw nadmorskich zlokalizowanych na Kępie Karsiborskiej, określenia zagrożeń na jakie są narażone i na tej podstawie wskazanie możliwości ich zachowania. Walory przyrodnicze wyróżnionych w wyniku analizy zdjęć fitosocjologicznych zbiorowisk oceniono na podstawie: wskaźnika waloryzacji przyrodniczej Oświta (2000), występowanie gatunków chronionych oraz halofilnych (Zarzycki i in. 2000). Natomiast zagrożenia dla występowania fitocenoz halofilnych określono analizując warunki siedliskowe ocenione metodą fitoindykacji wskaźnikami Ellenberga i Leuschner (2010) oraz prowadzone użytkowanie. Uzyskane wyniki wskazują, że najwyższe walory przyrodnicze, unikalne i wybitne, uzyskują syntaksy: Hippuridetum submersae, zb. z Agrostis stolonifera, Eleocharietum palustris, Puccinellio-Spergularietum salinae, Cladietum marisci. Są one warunkowane szczególnie obecnoscią gatunków halofilnych (głównie fakultatywnych), których występowanie jest związane z silnym zasoleniem podłoża, słabo kwaśnym odczynem gleb i ich umiarkowaną zasobnością w związki azotowe. Niektóre zbiorowiska przedstawiają formy przejściowe w których jest brak lub niski udział gatunków halofilnych. Dla utrzymania roślinności słonaw nadmorskich na Kępie Karsiborskiej należy zapobiec wypieraniu gatunków halofilnych poprzez ekstensywne użytkowanie (koszenie lub wypas) oraz zapewnienie zasilania sieci kanałów wodami słonymi.

13

Floral and habitat diversity of ecological grasslands in the Bystra Notec Valley

Gajewski P., Kaczmarek Z., Owczarzak W., Glina B., Grzelak M., Murawski M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

47--51

EN

The paper presents floral and soil diversity of selected soils of ecological grasslands in the Bystra Notec Valley. The state of vegetation cover was described on the basis of floral composition and such soil properties as the: content of organic matter, specific density, soil density, total porosity, maximal hygroscopic capacity, soil potential of water bonds, total and readily available water and reaction were analysed. The analysed soils showed high diversity in the scope of the examined properties. They resulted mostly from the content and state of transformation of organic matter. Meadow grasslands were diversified in terms of flora and natural qualities. They were dominated by species characteristic to Phragmitetea class. The highest floral diversity was observed on grasslands from Phalaridetum arundinaceae group H’=3,1of medium natural qualities. It depended mostly on current habitat and agricultural use.

PL

W pracy przedstawiono zróżnicowanie florystyczne i glebowe wybranych gleb ekologicznych użytków zielonych w Dolinie Środkowej Noteci. Scharakteryzowano stan pokrywy roślinnej na podstawie składu florystycznego oraz przeanalizowano takie właściwości gleb, jak: zawartość materii organicznej, gęstość fazy stałej, gęstość gleby, porowatość całkowita, maksymalna pojemność higroskopowa, potencjały wiązania wody przez glebę, potencjalna i efektywna retencja użyteczna oraz odczyn. Analizowane gleby wykazywały silne zróżnicowanie w obrębie badanych właściwości. Wynikały one głównie z zawartości i stopnia przeobrażenia materii organicznej. Zbiorowiska łąkowe wykazały zróżnicowanie florystyczne oraz zróżnicowanie walorów przyrodniczych. Dominowały na nich gatunki charakterystyczne dla klasy Phragmitetea. Najwyższa różnorodnością florystyczną charakteryzowały się łąki zespołu Phalaridetum arundinaceae H’=3,1, o średnio umiarkowanej wartości przyrodniczej. Uzależnione było to w głównej mierze od aktualnie panujących tam warunków siedliskowych i użytkowania.

14

Roślinność skarp Kanału Grodziskiego w pierwszym roku po wykonanych pracach konserwacyjnych 2013

Maćkowiak Ł., Kryszak A., Kryszak J., Klarzyńska A., Cholewa R.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 2

81--101

PL

Celem badań była analiza roślinności skarp i koron Kanału Grodziskiego oraz określenie wpływu terenów przylegających na jej kształtowanie się w pierwszym roku po wykonanych pracach konserwacyjnych. Badania prowadzono w 2012 r., podczas których wykonano 80 zdjęć fitosocjologicznych metodą Brauna-Blanqueta, w dwóch terminach na dziesięciu wyznaczonych transektach. Materiał oceniono pod względem: spektrum geograficzno-historycznego, form życiowych, przynależności fitosocjologicznej. Ponadto, dokonano oceny warunków siedliskowych metodą fitoindykacji na podstawie wskaźników Ellenberga (L – światło, F – uwilgotnienie, N – zasobność gleby w azot). Roślinność skarp jest zróżnicowana po wykonanych pracach konserwacyjnych. Zależy to od położenia, warunków siedliskowych, wkraczania gatunków z użytkowanych rolniczo terenów sąsiadujących, „banku nasion” pozostawionych w wierzchniej warstwie gleby oraz zastosowania w podsiewie mieszanki traw. Większe zróżnicowanie roślinności stwierdzono na koronach skarp, czego wyrazem jest wyróżnienie 12 zbiorowisk o różnej randze syntaksonomicznej, reprezentujących pięć klas fitosocjologicznych. Skład gatunkowy fitocenoz ulegał zmianom w kolejnych miesiącach po przeprowadzonej konserwacji zarówno na skarpach, jak i na koronach skarp. Na skarpach zmniejszał się udział terofitów, a zwiększał hydrofitów i helofitów, natomiast na koronach terofity ustępowały na korzyść udziału hemikryptofitów i geofitów. W okresie wegetacyjnym zauważono na skarpach zwiększenie udziału gatunków z klasy Phragmitetea i Artemisietea vulgaris, a na koronach skarp gatunków z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Skład florystyczny fitocenoz ukształtował się po wysiewie mieszanki traw. Obecnie zachodzące w nich zmiany wynikają z wypierania z runi gatunków wysianych przez rozkrzewiające się byliny.

EN

The aim of this study was to analyse vegetation on escarps and slope crests of the Grodziski Canal and to determine the impact of adjacent land on its formation in the first year after the completion of maintenance works. The study was conducted in 2012 during which 80 relevés were made with the Braun-Blanquet method in two terms along 10 designated transects. The material was evaluated in terms of: the geohistorical spectrum, life forms and phytosociological class. In addition, an assessment of habitat conditions was made according to Ellenberg’s method based on indicators (L – light, F – moisture, N – nitrogen in the soil). Differences in the floristic composition allowed for distinguishing plant communities and lower syntaxons. Vegetation of escarps was diverse after completed works. The diversity depended on location, habitat conditions, species entering from the surrounding agricultural lands, soil seed bank and undersown grass mixtures. A greater diversity of vegetation was found on crests as evidenced by 12 communities of different syntaxonomic rank representing five phytosociological classes. Plant species composition of phytocoenoses changed in months following the maintenance works on both escarps and crests. The share of therophytes decreased and the share of hydrophytes and helophytes increased on escarps while on crests therophytes retreated to the benefit of hemicrytophytes and geophytes. Increasing share of plant species from Phragmitetea and Artemisietea vulgaris classes on escarps and plants from Molinio-Arrhenatheretea class on crests was observed during the growing season. Floristic composition of phytocoenoses was finally formed after sowing a mixture of grasses. Current changes in plant communities result from the displacement of sown grasses by perennials.

15

Are Deschampsia caespitosa (L.) Beauv. tussocks safe for seedling recruitment in the succession of wet meadows?

Kostrakiewicz-Gierałt K.

Polish Journal of Ecology

|

2014

|

Vol. 62, nr 4

707--721

EN

In stressful and harsh environments, safe sites for seedling recruitment may be created by nurse plants, which accumulate propagules and subsequently facilitate the establishment of individuals. The main goal of the presented studies focused on observations of seedling recruitment in small and large tussocks of Deschampsia caespitosa derived from patches of unmanaged Molinietum caeruleae meadows situated along the successional gradient and dominated by small meadow species (Patch I), by macroforbs (Patch II), or overgrown by trees and shrubs (Patch III). The studies showed that, irrespective of patch character, Serratula tinctoria, Selinum carvifolia, Lysimachia vulgaris and Filipendula ulmaria are among the best colonizers of Deschampsia caespitosa tussocks. The gradual decrease in number of species and offspring abundance along the successional gradient may be connected with a prolonged period of water stagnation accelerating the development of fungal pathogens, a major cause of mortality for buried diaspores. The growing frequency of species present in standing vegetation and the gradually rising contribution of swamp and forest taxa in consecutive patches may be due to the production of non-persistent diaspores by early successional species, as well as reduced seed immigration from neighboring sites. The obtained results included evidence that, regardless of patch character, the percentage of seedlings representing species present in and absent from existing vegetation as well as taxa with various vegetation types is similar in small and large tussocks. Furthermore, in small tussocks, regardless of patch character, anemochorous and hydrochorous taxa dominated, the frequency of endo- and epizoochorous taxa was much lower, while the percentage of species characterized by other modes of diaspore dispersal attained the lowest rates. In large tussocks, anemochorous and epizoochorous species prevailed, the share of endozoochorous and hydrochorous taxa was lower, and the contribution of species characterized by other modes of dissemination was very scarce. On the basis of these studies it might be concluded that, despite the successive decrease of species and seedling abundance, and along with the increase in the recruitment of taxa resident in standing vegetation, especially woody species, the tussocks of Deschampsia caespitosa are reservoirs of meadow species even in advanced successional stages and may play a significant role in the process of long-term species turnover.

16

The influence of habitat conditions on the development and floral diversity of grass communities

Gajewski P., Grzelak M., Kaczmarek Z.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

45--49

EN

This study is devoted to floral and soil science research conducted in Samica Leszczyńska Valley (Dolina Samicy Leszczyńskiej). The investigated hydrogenic soils contained a large amount of organic substance. It determined low specific density, low bulk density and high total porosity. Furthermore, water capacity was high at each pF potential, also within highly-bound water. Despite high soil-ground water level, the process of moorshing process has already begun the investigated soils. In epipedones, negative effects of organic matter decession were visible, especially the decrease of porosity and the increase of acidification. The investigated area is endangered with natural dehydrating degradation. Taking into consideration its unique ecological character, it requires special protection.

PL

Przedstawiono wyniki badań florystycznych i gleboznawczych, przeprowadzonych w Dolinie Samicy Leszczyńskiej. Badane gleby hydrogeniczne charakteryzowały się dużą zawartością materii organicznej. Cecha ta determinowała niską gęstość fazy stałej, niską gęstość gleby oraz wysoką porowatość całkowitą. Wysoka była także pojemność wodna przy poszczególnych potencjałach pF, również w zakresie wody silnie związanej. Pomimo wysokiego zalegania zwierciadła wód glebowo- gruntowych badane gleby objęte zostały już procesem murszenia. W epipedonach widoczne były negatywne efekty decesji substancji organicznej, przede wszystkim spadek porowatości i wzrost zakwaszenia. Obszar badań zagrożony jest naturalną degradacją odwodnieniową. Zważywszy na jego unikalny, ekologiczny charakter wymaga on szczególnej ochrony.

17

Zbiorowiska roślinne skarp kanałów i rowów melioracyjnych Wielkiego Łęgu Obrzańskiego

Kryszak A., Klarzyńska A., Kryszak J., Strychalska A., Szymańczyk J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 1

159-177

PL

Praca przedstawia zróżnicowanie szaty roślinnej skarp kanałów i rowów melioracyjnych oraz warunków siedliskowych na nią wpływających na przykładzie Wielkiego Łęgu Obrzańskiego. Ocenie podlegały fitocenozy wybrane losowo w reprezentatywnych punktach obszaru badań, każdy długości 50 m i szerokości dochodzącej do 2 m. Na podstawie analizy zdjęć fitosocjologicznych wyróżniono 6 zbiorowisk roślinnych o randze zespołów z klasy Phragmitetea, zbiorowisko Deschampsia caespitosa z rzędu Molinietalia, a pozostałą część jako płaty przejściowe o niejednoznacznej randze systematycznej. Zróżnicowanie roślinności kanałów i rowów melioracyjnych przejawia się w udziale w fitocenozach gatunków związków Phragmition i Magnocaricion oraz rzędu Molinietalia. Na skarpach: kanałów - dominują gatunki ze związku Phragmition, rowów głębokich - ze związku Magnocaricion, a w rowach płytkich - ze związku Magnocaricion i rzędu Molinietalia. Wraz z wypłyceniem rowów melioracyjnych stwierdzono większy udział gatunków synantropijnych. Badania wskazują, że czynnikiem decydującym o zróżnicowaniu florystycznym zbiorowisk skarp roślinnych kanałów i rowów melioracyjnych Wielkiego Łęgu Obrzańskiego jest znaczne obniżanie się zwierciadła wód w miesiącach letnich, co szczególnie powoduje upodabnianie szaty roślinnej rowów melioracyjnych II i III rzędu do otaczających łąk.

EN

The study presents plant cover diversity on the escarps of canals and in draining ditches and habitat conditions affecting this cover as exemplified by the Great Obra River Wetland. Performed assessment comprised randomly selected phytocoenoses in representative sites of the study area, each 50 m long and up to 2 m wide. The analysis of phytosociological surveys enabled to distinguish 6 plant communities in the rank of associations from the Phragmitetea class, the Deschampsia caespitosa community from the Molinietalia order and the remaining parts as transition patches of unidentified taxonomic rank. Vegetation diversity manifested itself in considerable share of species from the Phragmition association on canal escarps, those from Phragmition and Magnocaricion associations - on escarps of deep ditches and the species from the Magnocaricion association and from the Molinietalia order - in shallow ditches. The shallowing of drainage ditches was accompanied by higher proportions of synanthropic species. Obtained results indicate that significant lowering of the water table in summer months and the abandonment of escarp mowing were the factors affecting floristic variability of plant communities covering escarps of canals and drainage ditches of the Great Obra River Wetland. The latter made the plant cover of drainage ditches of the 2nd and 3rd order resemble the vegetation of surrounding meadows.

18

Wpływ różnych warunków siedliskowych na zawartość makro- i mikroelementów w roślinności łąkowej gleb organicznych

Stępień A., Pawluczuk J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 4

197-208

PL

Badania przeprowadzono w latach 2008-2010 na obiekcie łąkowym o powierzchni 10 ha, położonym na glebach gytiowych, w dolinie rzeki Giławka, w miejscowościach Pęglity i Łajsy. Na wytypowanych, reprezentatywnych powierzchniach, w pełni wegetacji pobrano próbki materiału roślinnego i gleby. W próbkach roślinności oznaczono zawartość makro- i mikroelementów, a w glebie podstawowe właściwości fizyczne i zawartość makro- i mikroelementów. Celem pracy było określenie wpływu różnych warunków siedliskowych, w jakich położone są gleby gytiowo-murszowe, na tle ich właściwości fizycznych oraz zasobności w składniki mineralne na zawartość makro- i mikroelementów w roślinności łąkowej. W runi łąkowej porastającej gleby gytiowe o różnym stopniu przeobrażenia, położonych w zróżnicowanych warunkach siedliskowych, wystąpiły istotne różnice w zawartości azotu, fosforu, potasu i żelaza, natomiast nieistotna była różnica zawartości w materiale roślinnym magnezu, wapnia sodu, miedzi, manganu cynku. Najwięcej azotu mineralnego, fosforu i potasu kumulowało się w roślinach na glebach gytiowych, gdzie przebiegała intensywna mineralizacja materii organicznej gleb hydrogenicznych oraz występowała większa liczba gatunków roślin w runi łąkowej.

EN

The study was carried out in 2008-2010 in a 10 ha meadow object situated on gyttia soils in the valley of the Giławka River, in the localities of Pęglity and Łajsy. Samples of plant material and soil were taken from selected, representative areas. The content of macro- and microelements was determined in plant samples and physical and chemical properties were analysed in soil samples. The aim of the study was to determine the effect of different habitat condition and physical properties offered by specific gyttia mucky soils on the content of macro- and microelements in meadow plants. The examined soils differed in physico-chemical properties. Significant differences in the concentrations of nitrogen, phosphorus, potassium and iron were found among meadow sward overgrowing variously transformed gyttia soils located in different habitat conditions, while the differences in magnesium, calcium, sodium, copper, manganese and zinc content in the plant material were insignificant. The largest amounts of mineral nitrogen, phosphorus and potassium accumulated in plants growing on gyttia soils with intensive mineralization of organic matter and accompanied by a higher number of plant species in the meadow sward.

19

Warunki siedliskowe i roślinność użytków zielonych na glebach torfowo-murszowych z terenu Pojezierza Olsztyńskiego

Pawluczuk J., Alberski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 3

183-195

PL

Skład florystyczny użytków zielonych badano na glebach MtICi43, MtIICca, położonych w zróżnicowanych warunkach siedliskowych we wsi Lipniki na Pojezierzu Olsztyńskim. Na podstawie badań geomorfologicznych terenu oraz warunków siedliskowych, gleby MtICi43 na powierzchni I zaliczono do PKWG mokrego (A) i PHSW naporowo-mokrego (NA), gleby MtIICca na powierzchni II do PKWG wilgotnego (B ) i PHSW spływowo-wilgotnego (SB), a na powierzchni III do PKWG posusznego (C) i PHSW spływowo-posusznego (SC). Badane gleby miały odczyn lekko kwaśny do obojętnego. Zasobność gleb w Nog. w warstwach do 40 cm wynosiła średnio 2,3%. Gleby organiczne w warstwach stropowych na powierzchni I, charakteryzowały się wysoką wilgotnością. Średnia wilgotność w okresie wegetacji murszy torfowych gleb MtIICca na powierzchni badań II wynosiła 79,7%, a na powierzchni III 60,4%. Mała wilgotność gleb MtIICca sprzyjała dużej dynamice mineralizacji organicznych związków azotu. Zawartość Nmin. w warstwach murszowych w glebach MtIICca na powierzchni III była największa. Zasobność badanych gleb w potas i magnez można określić jako małą do średniej, a w fosfor – od bardzo małej do dużej. Na glebach MtICi43, gdzie wystąpiły częste zalewy lub podtopienia dominowała roślinność z rodzaju: Carex, Equisetum, Ranunculus i Rumex. Ruń tych zbiorowisk charakteryzowała się uproszczonym składem florystycznym (22,5 gatunków w zdjęciu fitosocjologicznym). Na powierzchni III panowały warunki najdogodniejsze do rozwoju roślinności łąkowo-pastwiskowej (średnio w zdjęciu wyróżniono 30,7 gatunków), z dominacją w runi: wyczyńca łąkowego (Alopecurus pratensis L.), kostrzewy łąkowej (Festuca pratensis Huds.), kostrzewy czerwonej (Festuca rubra L. s. str.), wiechliny łąkowej (Poa pratensis L. s. str.) oraz kłosówki wełnistej (Holcus lanatus L.) i perzu właściwego (Agropyron repens (L.) P. Beauv.).

EN

Floristic composition of grasslands was studied on MtICi43, MtIICca soils, situated in various habitat conditions of the Olsztyn Lakeland. Based on geomorphological field studies and habitat conditions, MtICi43 soils on surface 1 were classified as wet PKWG (prognostic moisture-soil complex) (A) and thrust-wet PHSW (potential hydrogenic moisture habitat) (NA), MtIICca soils on surface 2 as moist PKWG (B) and runoff-moist PHSW (SB) and those on surface 3 as drying PKWG (SC) and runoff-drying PHSW (SC). Studied soils had a slightly acidic to neutral reaction. Soil total N contents in the upper 40 cm layers ranged from 2.30% to 2.38%. Organic soils in the uppermost layers on surface 1 were characterised by a high moisture (88.9% vol. in summer, from 90.9 to 91.4% vol. in spring and autumn). The average moisture content of peaty moorshs of MtIICca soils on study surface 2 was 79.7% and on surface 3 - 60.4% in the vegetation season. The low moisture of MtIICca soils facilitated a high mineralization dynamics of organic nitrogen compounds. Mineral N content in moorsh layers in MtIICca soils on surface 3 was the highest (22.8 mg dm-³). The content of potassium and magnesium in the studied soils ranged from low to medium and the phosphorus content from very low to high. Plants of the genera: Carex, Equisetum, Ranunculus and Rumex dominated on MtICi43 soils, which were frequently flooded or partially inundated. The sward of these communities was characterised by simplified floristic composition (22.5 species in a phytosociological relevé). The most favourable conditions for the development of meadow-pasture vegetation existed on surface 3 (on average, 30.7 species were found in the relevés), with the domination of: Alopecurus pratensis L., Festuca pratensis Huds., Festuca rubra L. s. str., Poa pratensis L. s. str., Holcus lanatus L. and Agropyron repens (L.) P. Beauv. in the sward.

20

Coexisting aphid (Hemiptera: Aphididae) and ant (Hymenoptera: Formicidae) communities : interdependence in various habitats

Depa Ł.

Polish Journal of Ecology

|

2011

|

Vol. 59, nr 4

835-840

EN

The paper presents the comparison of species diversity and evenness indices calculated for coexisting communities of aphids and ants. In six study areas, localised in Upper Silesia (Poland), representing acidophilous oak-forest (Molinio caeruleae - Quercetum roboris), moist meadow (Molinietum caeruleae) and xerothermic grassland (Sileno-Phleetum) the community structure of aphids and ants (species number and abundance) was determined. The number of ant nests and aphid colonies was determined by searching the squares of 25 m2 during vegetation seasons in 2006 and 2007. This provided the base to calculate the Shannon.s diversity index and evenness index of both groups. Spearman's rank correlation analysis showed significant correlation only in the case of the number of species of both groups in a particular study area. It showed no significant correlation of values of diversity and evenness indices; however, considerable differences of values between both groups in various habitat types were recorded. The results are discussed with reference to the habitat history and maintenance, also reflecting the mutualistic relationship between ants and aphids.