Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bukowno as a summer recreational and forest estate and green town: a design concept, its implementation and a chance to revive an original design

Zawada-Pęgiel Katarzyna, Langer Piotr

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2022

|

T. 50

231--256

EN

The paper addresses the issue of industrial towns planned and built with consideration for local natural features and sustainable use of natural resources. The subject of the study is the mining town of Bukowno. The authors have adopted a case study and comparative analysis as the research method. The starting point is a comprehensive analysis of the main principles behind the creation of Bukowno as a centre integrating industrial, sanatorium, sports and leisure functions, designed by Józef Gałęzowski in the 1930s. The study is based on field research, analyses of source and cartographic materials and academic publications. The contemporary image of the town and the problems and threats concerning the most critical natural features reveal that the original design of Bukowno as an summer recreational and forest estate remains unrealized. Mining and processing activities are not conducive to the protection and proper exploitation of outstanding natural features, the Sztoła River in particular. The diagnosis of the existing problems prompts the search for a crystallized vision of town development that refers to and develops the original design. The research has resulted in an attempt to outline new principles for shaping the urban structure based on the assets of the local environment. The new original spatial and functional design, clearly inspired by the 1930s design, may provide a good foundation for the future development of Bukowno and the region.

PL

Artykuł podejmuje tematykę miast przemysłowych, planowanych i budowanych z uwzględnieniem lokalnych wartości przyrodniczych oraz ze zrównoważonym wykorzystaniem naturalnych zasobów środowiska. Przedmiotem badań jest Bukowno - miasto o funkcji górniczej położone na granicy regionu małopolskiego i górnośląskiego. Jako metodę badawczą przyjęto studium przypadku oraz analizę porównawczą. Punktem wyjścia do rozważań jest szeroka analiza głównych zasad tworzenia Bukowna jako ośrodka integrującego funkcję przemysłową oraz sanatoryjną i sportowo-rekreacyjną, budowanego według idei nakreślonej przez architekta Józefa Gałęzowskiego w latach 30. XX wieku. Pracę oparto na badaniach terenowych, a także analizie materiałów źródłowych i kartograficznych, publikacji naukowych na temat koncepcji ideowych oraz planów miast tworzonych w nurcie nowoczesnej urbanistyki przełomu XIX i XX wieku oraz XXI-wiecznej. Współczesny obraz miasta - jego formy i struktury - oraz analiza problemów i zagrożeń dotyczących najważniejszych elementów środowiska przyrodniczego prowadzą do wniosku, że pierwotna idea Bukowna jako osiedla letniskowo-leśnego pozostaje niezrealizowana. Przemysłowa działalność wydobywcza i przetwórcza, obecność rozległych obszarów pogórniczych i sposób ich rekultywacji nie sprzyjają ochronie i prawidłowemu wykorzystaniu ponadprzeciętnych walorów i wartości środowiska, w szczególności rzeki Sztoły i jej doliny. Diagnoza problemów stanu istniejącego skłania do poszukiwania skrystalizowanej wizji rozwoju miasta - z czytelnym nawiązaniem i rozwinięciem pierwotnej idei. W wyniku przeprowadzonych prac badawczych podjęto próbę nakreślenia nowych zasad kształtowania struktury miejskiej, opartych na wartościach lokalnego środowiska. Wydaje się, że autorska zasada przestrzenno-funkcjonalna, wyraźnie inspirowana pierwotną ideą, może stanowić dobrą podstawę przyszłego rozwoju Bukowna oraz powiązanych z nim obszarów zewnętrznych i całego regionu, w tym także innych ośrodków miejskich - Olkusza, Sławkowa i Bolesławia.

2

Natural and utility characteristic of Sudetes grasslands used in extensive beef cattle breeding

Paszkiewicz-Jasińska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 4

50--55

EN

The paper presents phytosociological characteristic of grassland communities in farms situated in the Sudetes and extensive breeding beef cattle. Natural values (species richness and diversity index H’) and utility value of the sward were estimated. Communities of the studied grasslands were ascribed to the class Molinio-Arrhenatheretea and the order Arrhenatheretalia. Two plant associations-Arrhenatheretum elatioris and Lolio-Cynosuretum and 3 communities with dominating species - Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris and Holcus lanatus were distinguished. Lolio-Cynosuretum association was found on pastures in all studied farms, other phytosociological units were noted on meadows or on grasslands used as both meadows and pastures. Plant communities were characterised by a high species richness (30 - 69 species in total). Grazed grasslands in the Middle Sudetes were populated by more species than meadows. The index of floristic diversity varied between 2.06 and 2.42 and its highest value was noted in Holcus lanatus community. Most (75%) of analysed grass-lands had good utility value (FVS>6.0). In all studied farms grazed grasslands had higher utility value of the sward.

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę fitosocjologiczną zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych wykorzystywanych w gospodarstwach położonych w Sudetach, prowadzących ekstensywny chów bydła mięsnego. Oceniono ich wartości przyrodnicze (bogactwo gatunkowe i wskaźnik różnorodności H') oraz wartość użytkową runi. Zbiorowiska badanych użytków zielonych zaklasyfikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędu Arrhenatheretalia. Wyróżniono 2 zespoły: Arrhenatheretum elatioris i Lolio-Cynosuretum oraz 3 zbiorowiska z gatunkiem dominującym - Poa pratensis-Festuca rubra, z Agrostis capillaris i Holcus lanatus. Zespół Lolio-Cynosuretum wyróżniono na użytkach zielonych wykorzystywanych pastwiskowo, we wszystkich badanych gospodarstwach, pozostałe jednostki fitosocjologiczne na łąkach użytkowanych kośnie lub kośno-pastwiskowo. Zbiorowiska te charakteryzują się zróżnicowanym bogactwem gatunkowym (30-69 gatunków ogółem). Użytki zielone wypasane, usytuowane w Sudetach Środkowych, cechuje większa liczba gatunków ogółem niż łąki. Wartości wskaźnika różnorodności florystycznej zawierają się w granicach 2,06-2,42, największą jego wartość stwierdzono w zbiorowisku Holcus lanatus. Większość (75% badanych użytków zielonych) charakteryzuje się dobrą wartością użytkową runi (Lwu>6,0), We wszystkich badanych gospodarstwach użytki spasane wyróżniają się większą liczbą wartości użytkowej runi.

3

The cultural and natural value of the calvary in Piekary Śląskie

Łebzuch B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

271--281

EN

The fine art of gardening in Poland abounds in garden layouts which place special emphasis on the theme of the sacred in landscape design. One of the instances in that respect is calvaries, i.e. a distinct group in the realm of sacred garden layouts that is primarily related to the Stations of the Cross and thus intended to commemorate the Passion of Jesus Christ. In addition, calvaries are designed with a view to reflecting the specific features of a given location and, in turn, emphasise the most significant natural and cultural values of the existing landscape.

PL

W polskiej sztuce ogrodowej występuje wiele przykładów założeń, w których w sposób szczególny podkreśla się sacrum krajobrazowe. Jednym z przykładów takich obiektów są kalwarie. Fundacje te, będące specyficznym rodzajem sakralnych założeń ogrodowych, związane są głównie ze stacjami Drogi Krzyżowej, nawiązującymi do obchodów Męki Chrystusa. Dodatkowo, w sposób szczególny odnoszą się one do istniejącej sytuacji terenowej, przyczyniając się tym samym do podkreślenia w zastanym krajobrazie jego najważniejszych wartości – zarówno przyrodniczych, jak i kulturowych.

4

Znaczenie sudeckich pastwisk w ochronie różnorodności florystycznej i wartości użytkowej

Nadolna L.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

77--85

PL

Celem badań była analiza i ocena sudeckich pastwisk pod kątem ich wartości przyrodniczej i użytkowej. Badania przeprowadzono w 2011 i 2012 r., na pastwiskach zlokalizowanych w dwóch sudeckich powiatach: wałbrzyskiem i kłodzkim. Na podstawie analizy roślinności zbiorowiska pastwisk zakwalifikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędów: Arrhenatheretalia i Molinietalia, antropogenicznych zbiorowisk użytków zielonych, na żyznych i świeżych glebach mineralnych. Z wyodrębnionych 4 typów florystycznych, najczęściej występuje typ z dominacją z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Typy z dominacją wartościowych traw pastewnych stwierdzono na 23% badanych pastwisk. Bogactwo gatunkowe jest zróżnicowane (32-83 gatunków), najbogatsze i najuboższe reprezentują typ florystyczny z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Różnorodność florystyczna wyrażona wskaźnikiem H’ prezentuje wartości średnie. Pastwiska przydomowe charakteryzują się mniejszą różnorodnością, zarówno w zakresie bogactwa gatunkowego, jak i wskaźnika H’. Stwierdzono obecność gatunków pod ochroną ścisłą (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) i ochroną częściową (Primula veris). Większość badanych pastwisk (76%) ma dobrą wartość użytkową - Lwu > 6,0. Najbardziej wartościowe gospodarczo (Lwu 7,5-8,2), występują w niższych położeniach, do 500 m n.p.m. i reprezentują typ z przewagą wartościowych traw pastewnych.

EN

The aim of this study was to analyse and evaluate the Sudeten pastures for their natural and utility value. The study was carried out in 2011 and 2012 on pastures located in two Sudeten districts: Kłodzko and Wałbrzych. Based on the analysis of grassland vegetation, the communities were classified into the class Molinio-Arrhenatheretea and orders Arrhenatheretalia and Molinietalia (anthropogenic grassland communities on fresh and fertile mineral soils). Among four different floristic types, Agrostis capilaris and Festuca rubra domination types were the most common. Valuable forage grasses were found on 23% of pastures. Their species richness turned out to be varied (32 to 83 species). The richest and poorest pastures represented mainly Agrostis capilaris and Festuca rubra floristic type. Floristic diversity expressed index H’ showed average values. Floristic composition analysis revealed the presence of strictly protected species (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) and partially protected species (Primula veris). Household pastures were proved to be less diverse in both - terms of species richness and diversity index H’. Most of the analysed pastures (76%) had a high value (FVS <6,0). The most economically valuable ones (FVS 7,5-8,2) turned out to be located on lower altitudes, up to 500 m a.s.l. and belonged to the same type as the majority of valuable forage grasses.

5

Hiszpania pomaga nam zrozumieć Naturę 2000

Bielakowska W.

Gospodarka Wodna

|

2009

|

Nr 5

206-210

PL

Ekologiczna sieć obszarów Natura 2000 uzyskała w naszym kraju rangę obszarów nietykalnych. Jest to pogląd niezgodny tak z prawem krajowym (ustawa o ochronie przyrody), jak i unijnym (dyrektywa siedliskowa), w którym stosowne zapisy mówią o możliwości podejmowania działań na obszarach Natura 2000, pod pewnymi oczywiście warunkami. Spełniając te warunki, Hiszpanie wybudowali na obszarze naturowym zbiornik retencyjny o wysokości piętrzenia 119 m.

EN

In our country, the ecological network of Nature 2000 areas has acquired an untouchable status. This view is incompatible with the national law (environment protecion act) as well as the European one (habitats directive), where the appropriate clauses give the possibility to undertake actions in the Natura 2000 zones under some conditions. These conditions were fulfilled by Spaniards when building a retention reservoir of the retention level of 119 m. in one of the Natura 2000 areas.