Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Valorization of geotourist and geoheritage objects in the region of Mikołów (USCB, southern Poland)

Marcisz Marek, Gawor Łukasz, Kobylańska Malwina

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 1

189--210

EN

Skilful preservation of the cultural landscape on the basis of post-industrial facilities, including post-mining facilities and geoheritage objects, may contribute to a positive change in the functionality of abandoned or degraded sites. The article presents selected geological, geomorphological and anthropogenic objects in the vicinity of Mikołów (central part of the USCB, southern Poland). Their evaluation in the context of being the part of unique cultural landscape created by historical mining activities was carried out. The detailed geotourist valorisation of 4 selected geoheritage and mining heritage objects/sites was carried out in the scope of their current state, potential and the level of preparation for possible fulfilling the educational functions. The research outputs and valorization results presented in the article allowed to draw conclusions and formulate recommendations for the development of the analyzed geotourist objects and sites in terms of the implementation of the didactic process, characterised by specific requirements. As a result of the performed valorization of the analyzed objects, from the point of view of the recipient (academic teacher), the best result was obtained by the Triassic limestone quarry in Mikołów Mokre, and the lowest moraine ridge in the Promna Valley. The obtained results also showed high visual and cognitive values of the objects, especially in terms of geodiversity, the dominant element and cultural connections, where the Mikołów quarry also showed the highest value. Low ratings of the utility and investment values of these objects result mainly from the state of preservation, the lack of tourist infrastructure and the lack of their promotion as an important part of the industrial and cultural heritage of the region.

PL

Umiejętne zachowanie krajobrazu kulturowego na bazie obiektów poprzemysłowych, w tym obiektów pogórniczych i obiektów dziedzictwa geologicznego, może przyczynić się do pozytywnej zmiany funkcjonalności obszarów opuszczonych lub zdegradowanych. W artykule przedstawiono wybrane obiekty geologiczne, geomorfologiczne i antropogeniczne w okolicach Mikołowa (centralna część GZW, południowa Polska). Dokonano ich oceny w kontekście przynależności do unikatowego krajobrazu kulturowego utworzonego przez historyczną działalność górniczą. Przeprowadzono szczegółową waloryzację geoturystyczną 4 wybranych obiektów/obszarów dziedzictwa geologicznego oraz górniczego w zakresie ich stanu obecnego, potencjału oraz stopnia przygotowania do ewentualnego pełnienia funkcji edukacyjnych. Zaprezentowane w artykule wyniki badań i waloryzacji pozwoliły na wyciągnięcie wniosków i sformułowanie rekomendacji dla zagospodarowania analizowanych obiektów i stanowisk geoturystycznych pod kątem realizacji procesu dydaktycznego, charakteryzującego się określonymi wymaganiami. W rezultacie przeprowadzonej waloryzacji analizowanych obiektów, z punktu widzenia odbiorcy (nauczyciela akademickiego), najlepszy wynik uzyskał triasowy kamieniołom wapienia w Mikołowie Mokrem, natomiast najniższy grzbiet morenowy w Dolinie Promnej. Uzyskane efekty wykazały również wysokie walory wizualne i poznawcze obiektów, zwłaszcza w zakresie georóżnorodności, elementu dominującego i powiązań kulturowych, gdzie najwyższą wartość wykazał również mikołowski kamieniołom. Niskie oceny walorów użytkowych i inwestycyjnych badanych obiektów wynikają głównie ze stanu zachowania, braku infrastruktury turystycznej oraz braku ich promocji jako ważnej części dziedzictwa przemysłowego i kulturowego regionu.

2

Educational trails of the Racławka Valley Nature Reserve and their potential for geoeducation

Szreter Anna, Skoczylas-Śniaz Sylwia, Wierzba Katarzyna, Czoch Paulina, Bolek Szymon, Kowal-Kasprzyk Justyna

Geotourism / Geoturystyka

|

2021

|

nr 1-2 (64-65)

35--56

EN

The Racławka Valley is located west of Krakow, in the Krakow-Częstochowa Upland. This is a place of high bio- and geodiver-sity, where various rocks of different ages outcrop in vast excavation pits, narrow gorges or form characteristic monadnocks. The richness of various morphological forms and special habitats led to the constitution of a nature reserve, covering most of the Racławka Valley and adjacent, southern parts of the Szklarka Valley. Three educational trails lead through the reserve, connecting a number of geosites. The Geotourism Students’ Scientific Club (GSSC) from AGH University of Science and Technology examined the usability of these trails for geoeducation. After completing geotourism valorisation, adequate teaching materials were prepared, and different age groups were guided around the trails. Their comprehension has been verified by quizzes and opinions gathered through questionnaires. On the bases of these, the three educational trails were widely described and assessed in respect for their terrain difficulty, accessibility, and infrastructure. Each trail has a leitmotif and a specific theme, however geosites from different trails can be combined together to get a route of a chosen theme. The GSSC also released three new geotourism guidebooks, one for each trail, as a result of AGH rector's grant projects in the years 2018–2020.

PL

Dolina Racławki położona jest na zachód od Krakowa, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Stanowi ona obszar o dużej bio- i georóżnorodności, gdzie rozmaite skały o różnym wieku odsłaniają się w rozległych wyrobiskach, na ścianach wąwozów lub w po-staci ostańców. Ze względu na bogactwo form morfologicznych i wykształcone na nich siedliska, większość doliny Racławki i przyległą, południową część doliny Szklarki objęto rezerwatem przyrody. Przez obszar rezerwatu prowadzą trzy ścieżki dydaktyczne łączące szereg geostanowisk. Koło Naukowe Geoturystyka (KNGt) z Akademii Górniczo-Hutniczej zbadało ich przydatność dla geoedukacji. Po dokona-niu waloryzacji geoturystycznej opracowano materiały dydaktyczne, a następnie po ścieżkach oprowadzono różne grupy wiekowe. Za po-mocą quizów sprawdzono zrozumienie przez uczestników omawianych tematów, a opinie zebrano w formie ankiet. Działania te umożliwiły dokładne opisanie ścieżek oraz ich ocenę pod kątem trudności terenu, dostępności i infrastruktury. Każda ze ścieżek ma motyw przewodni, można je jednak z powodzeniem łączyć, by zaplanować trasę o określonej tematyce. KNGt przygotowało też trzy przewodniki geoturystycz-ne po dolinie Racławki, po jednym dla każdej ze ścieżek, w ramach Grantu Rektora AGH w latach 2018–2020.

3

Waloryzacja geoturystyczna kopalni São Domingos (Portugalia) jako obiektu dziedzictwa górniczego

Kobylańska Malwina, Lorenc Marek W., Gogolewska Anna

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2020

|

nr 3

23--42

PL

W artykule dokonano waloryzacji geoturystycznej pozostałości kopalni São Domingos w regionie Alentejo, Portugalia z punktu widzenia edukatorów – nauczycieli akademickich, prowadzących zajęcia terenowe w ramach projektu edukacyjnego OpenYourMine. Waloryzację przeprowadzono w zakresie obecnego zagospodarowania i udostępnienia odwiedzającym tego historycznego kompleksu górniczego, dokonując jego oceny jako produktu turystycznego pod kątem realizacji procesu dydaktycznego oraz celem wskazania możliwości jego rozwoju.

EN

The article evaluates the geotouristic remains of the São Domingos mine in Alentejo region, Portugal from the point of view of educators – academic teachers, conducting field classes as part of the educational project OpenYourMine. The valorisation was carried out in the scope of current development and making this historic mining complex available to visitors, assessing it as a tourist product in terms of the implementation of the didactic process and to indicate the possibilities of its development.

4

Związki geologii z historią jako podstawa tworzenia geoproduktów na obszarze Geoparku Przedgórze Sudeckie – fakty i perspektywy

Tarka R.

Geotourism / Geoturystyka

|

2017

|

nr 1-2 (48-49)

61--84

PL

Na obszarze Geoparku Przedgórze Sudeckie występuje wiele interesujących obiektów o wybitnych walorach geologicznych. Nabierają one szczególnego znaczenia zwłaszcza wtedy, kiedy powiązana jest z nimi działalność człowieka. Mogą to być stare wyrobiska podziemne, obiekty wykonane ludzką ręką, np. wały kultowe na Ślęży i Raduni, a także miejsca dawnej eksploatacji. Interesujące zarówno pod względem edukacyjnym, jak i turystycznym jest powiązanie miejsc wydobycia surowców skalnych z budowlami wykonanymi z pozyskanego materiału czy innymi artefaktami. Stąd także obiekty i miejsca, mające oba rodzaje walorów i stanowiące istotne dla regionu geostanowiska kulturowe. Ich potencjał zwiększa atrakcyjność turystyczną i może przyczynić się do zwiększenia ruchu turystycznego na opisywanym obszarze. W celu wyróżnienia najbardziej interesujących geostanowisk kulturowych leżących na obszarze Geoparku Przedgórze Sudeckie dokonano waloryzacji geoturystycznej 20 wybranych obiektów. Dzięki przeprowadzonej waloryzacji możliwa była ocena wartości merytorycznej, dydaktycznej i atrakcyjności turystycznej wytypowanych geostanowisk. Waloryzacja wykazała, że wiele opisywanych geostanowisk to miejsca bardzo atrakcyjne pod względem rozwoju turystyki. W dalszym ciągu jednak wiele do życzenia pozostawia poziom zagospodarowania turystycznego. Dużym problemem jest także promocja i niewielka ilość rzetelnych informacji, które można znaleźć w ogólnie dostępnych źródłach przekazu, w tym w Internecie. Przeprowadzona ocena pozwoliła na wyróżnienie 10 najbardziej cennych geostanowisk kulturowych na obszarze Przedgórza Sudeckiego – Geo-kultur TOP 10. Obiekty te powinny być objęte szczególnym zainteresowaniem władz, instytucji i organizacji lokalnych, gdyż znaczna część z nich wymaga podjęcia działań mających na celu poprawę ich bazy turystycznej. Osiągnięcie tego celu będzie możliwe dzięki współpracy i wzajemnemu wsparciu tych instytucji. Dlatego istotne w tym przypadku może być podejmowanie inicjatyw przez Geopark Przedgórze Sudeckie, który może pełnić rolę organizacji koordynującej wspólne poczynania. Takie działania mogą się przyczynić do poprawy atrakcyjności turystycznej regionu, a co za tym idzie również jego rozwoju społeczno-gospodarczego.

EN

The Sudetic Foreland Geopark area includes plenty of interesting objects of high geological value. Their value is highly increased when they originate from human activity. These may be old underground mine workings, objects made with human hands such as stone walls on Ślęża and Radunia mountains, or sites of former open-pit exploitation. Especially interesting in education and tourism is the connection between the area of mineral resources exploitation and both the structures, and the artifacts made from this material. Hence, such objects and areas are cultural geosites important for the region. Their presence increase the tourism value of the region and may also increase the tourist fl ow there. In order to identify the most interesting cultural geosites located in the Sudetic Foreland Geopark, geotourism valorization of 20 selected objects was run. Thanks to the valorization, it was possible to evaluate the substantive, educational and tourism attractiveness of selected geosites. Evaluation has shown that many described geosites have great potential for tourism despite still insuffi cient level of their development. There is also a problem of promotion and small amount of relevant information that can be found in public media, including the Internet. The evaluation enabled us to distinguish 10 most valuable cultural geosites in the area of the Sudetic Foreland – the Geo-culture TOP 10. These cultural geosites should be of particular interest to local authorities, institutions and organizations, as many of them require action to improve their tourism infrastructure. Achieving this goal will be possible through cooperation and mutual support of these institutions. Therefore, it may be important for the Sudetic Foreland Geopark to undertake actions and, possibly, to operate as a coordinator of joint activities. Such actions may contribute to the improvement of tourism attractiveness of the region and, consequently, to its socio-economic progress.

5

A geotouristic valuation of the Marsyangdi Valley in the Annapurna Himal region and its potential for the development of geotourist attractions

Łach J.

Geotourism / Geoturystyka

|

2015

|

nr 3-4

39--56

EN

The Marsyangdi Valley in the Annapurna Himal region is one of the most popular tourist-trekking attractions in Nepal. The performed evaluation of geotourist (geomorphological and hydrographic) objects and phenomena demonstrated a wide range of forms and, correspondingly, a huge potential for the development of geotourist attractions. The structure of The Marsyangdi Valley, which is a representative of a valley region of the High Himalaya, situated on metamorphic rocks, shows the co-existence of three major geomorphic processes: glacial, fluvial and slope, which determine specific landscape forms. Since the late 20th century, the landscape has been heavily affected by anthropogenic factors (grazing, land cultivation, settlement), reaching as far as 3500 meters above sea level, as well as by the dynamic growth and development of tourism. Expanding tourist infrastructure contributes to, inter alia, the degradation of the narrow valley bottom (tourist accommodation) and to increased mass movement on tourist trails. Despite its negative effects, tourism also exerts a positive influence on the preservation of the cultural heritage (sacred sites), which largely dominate the landscape and are a significant tourist attraction. The research was instrumental in defining the Marsyangdi Valley, characteristic of a geomorphological trail, as an excellent and qualified attraction in geotourist-exploratory tourism.

PL

Dolina Marsyangdi należąca do regionu Annapurny Himal jest jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych – trekkingowych Nepalu. Przeprowadzona pod kątem obiektów i zjawisk geoturystycznych (geomorfologicznych i hydrograficznych) ocena ukazała jej dużą różnorodność form, a tym samym duży potencjał atrakcji geoturystycznych. W strukturze doliny Marsyangdi, będącej przykładem dolin obszaru Himalajów Wysokich, wyróżniono współistnienie trzech głównych procesów geomorfologicznych: glacjalnych, fluwialnych i stokowych, warunkujących specyficzne formy o wysokich walorach krajobrazowych, które od końca XX wieku podlegają szybkiej destrukcji w wyniku antropopresji. Czynniki antropogeniczne tj. hodowla, uprawa, czy osadnictwo sięgające nawet do 3500 m n.p.m., a obecnie jeszcze turystyka, przyczyniają się do wzrostu aktywności procesów geomorfologicznych m.in. ruchów masowych, w tym na szlakach turystycznych. Jednakże oprócz negatywnego wpływu turystyki na uwagę zasługuje jej pozytywne oddziaływanie w szczególności w kwestii ochrony dziedzictwa kulturowego, czego przykładem są odnawiane obiekty sakralne stanowiące niezwykłą dominantę krajobrazu oraz istotną atrakcję turystyczną. Badania pozwoliły zdefiniować obszar Doliny Marsyangdi jako odpowiedni do uprawiania turystyki kwalifikowanej, poznawczej – geoturystyki.