Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena selektywnej redukcji właściwości filtracyjnych skał porowatych w zabiegach ograniczania produkcji wody w odwiertach

Majkrzak Marcin

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 4

259--268

PL

Niekontrolowany nadmierny dopływ wód złożowych do ropnych czy gazowych odwiertów eksploatacyjnych jest często występującym i trudnym do rozwiązania problemem mogącym stanowić źródło poważnych i daleko idących negatywnych skutków technologicznych, ekonomicznych czy środowiskowych. Dotyczy on w zdecydowanej większości przypadków złóż węglowodorów w okresie ich wieloletniej eksploatacji, chociaż niejednokrotnie pojawia się również już na początkowym etapie procesu wydobycia. W publikacji przedstawiono wyniki laboratoryjnej oceny skuteczności selektywnej modyfikacji właściwości filtracyjnych skał porowatych w aspekcie zabiegów ograniczania dopływu wód złożowych do gazowych odwiertów produkcyjnych z wykorzystaniem cieczy roboczej na bazie mikroemulsji. Badania przeprowadzono w dwóch wariantach – dla strefy gazowej i zawodnionej. W ramach realizacji prac, przy użyciu rozbudowanej aparatury pomiarowej umożliwiającej pomiar pośrednich spadków ciśnień płynów przepływających przez próbkę, podjęto próbę charakterystyki zmienności właściwości filtracyjnych oraz identyfikacji i wiarygodnej ewaluacji skuteczności i miejsca powstawania żelowych barier izolacyjnych ograniczających przepływ płynów złożowych. Pomiary wykonano na cylindrycznych próbkach skał porowatych, które w pierwszej kolejności scharakteryzowano pod względem podstawowych parametrów petrofizycznych (objętości porowej, porowatości i przepuszczalności absolutnej dla gazu). Wyznaczono również wartości gęstości i lepkości dynamicznej wykorzystanego w badaniach płynu złożowego. W toku prac określono zmienność właściwości filtracyjnych badanych próbek dla przepływu jednofazowego (solanki). Dla trzech z nich określono poziom nasycenia nieredukowalnego wodą złożową oraz wielkość i zasięg determinujących jego zmienność efektów kapilarnych. Końcowym elementem prac badawczych był ponowny pomiar właściwości filtracyjnych (po symulacji procesu zatłoczenia cieczy zabiegowej) z zachowaniem maksymalnie zbliżonych warunków (kierunku i ciśnienia przepływu zatłaczanych płynów) względem pomiarów początkowych. Na tej podstawie określono stopień zmian właściwości filtracyjnych w poszczególnych segmentach próbek oraz lokalizację stref o ograniczonych możliwościach przepływu płynów złożowych. Podjęto również próbę ilościowej oceny skuteczności zabiegu modyfikacji z wykorzystaniem wprowadzonego współczynnika RWP.

EN

Uncontrolled and excessive inflow of reservoir waters to production wells is a frequent and difficult to solve problem that may be a source of serious and negative technological, economic or environmental issues. It concerns, in the vast majority of cases, mature fields, although it often appears at the initial stage of the exploitation. The publication presents the results of a laboratory evaluation of the effectiveness of the selective modification of porous rocks filtration properties in water shut-off treatment in gas wells with use of a microemulsion-based treatment fluid. The research was carried out in two variants – for the gas and water zone. As part of the work, an attempt was made to selectively characterize variability of filtration properties and to identify and credibly evaluate the effectiveness and place of formation of gel insulating barriers limiting the fluids flow with the use of a multitap flow cell. In order to process measurements, cylindrical in shape core samples of porous rocks were used. The analyzed cores were characterized in terms of the basic petrophysical parameters (pore volume, porosity and absolute permeability for the gas). The values of density and dynamic viscosity of the reservoir fluid used in the research were also determined. In course of performed work, variability of filtration parameters of tested cores was determined for a single-phase flow (brine). For three selected samples, the level of irreducible water saturation as well as size and range of capillary effects were determined. The final element of work was re-measurement of the filtration properties (after simulation of treatment fluid injection), while maintaining the conditions (direction and pressure of flow of injected fluids) as similar as possible to the initial measurements. On this basis, the extent of changes in filtration properties in individual sample segments and location of zones with limited fluids flow possibilities were determined. Also an attempt was made to quantify the effectiveness of modification treatment based on introduced RWP coefficient.

2

Poprawa właściwości filtracyjnych i sedymentacyjnych zawiesin poprzez naturalny proces zamrażania

Szpaczyński J. A.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 9

1888--1892

PL

Porównano średni masowy opór właściwy osadu czynnego z oczyszczalni ścieków w procesie filtracji próżniowej bez flokulacji, z flokulacją oraz po zamrożeniu. Stwierdzono znaczący spadek oporu właściwego osadu po zamrożeniu i pokazano, że wilgotność względna filtrowanego osadu zmniejsza się po jego zamrożeniu. Stężenie fazy stałej w wodach powierzchniowych zgromadzonych na terenie składowania śniegu od marca do lipca wahało się w granicach 1,2-4,7 mg/L. Ponadto odnotowano bardzo niskie stężenie całkowitego fosforu, który w przeważającej liczbie pomiarów nie przekroczył wartości 0,1 mg/L i zazwyczaj mieścił się w granicach 0,01-0,08 mg/L.

EN

The activated sludge with and without conditioning by flocculation was studied for sp. resistance under freeze/ thaw conditioning. Significant drop in sp. resistance of sludge as well as relative moisture of sludge after freeze/ thaw conditioning and filtration was obsd. The solid phase concns. in the surface waters collected from a ditch at the snow deposit site varied from 1.2 to 4.7 mg/L. In addn. a very low total P concn. was reported (0.01 to 0.08 mg/L).

3

Właściwości filtracyjne włóknin melt-blown otrzymywanych z poliwęglanu

Brochocka A., Majchrzycka K.

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2013

|

nr 2

37-40

EN

The development of new technologies and often associated with this phenomenon is the emergence of new threats, determine the improvement protective fukctions of measures to the protection of the human environment. The article presents the results of research related to improving the efficiency of filter materials used for the construction of respiratory protective devices. The aim of this study was to examine the possibility of using the technology, melt blown electret nonwovens polycarbonate (PC) as an alternative to currently used polypropylene (PP). From the viewpoint of the properties of nonwovens used in the protection of the respiratory protective devices characterized by valuable PC properties, such as high temperature resistance, good electrical insulating properties, biological inertness, and ease of recycling. For nonwoven with PC (opion 2) obtained lower values of aerosol penetration model (higher filtration efficiency) than for nonwoven PP. Studies have shown that PC can be used to produce nonwoven melt blown filtration method, intended for the construction of respiratory protective devices.

4

Badanie właściwości filtracyjnych i mechanicznych polipropylenowych membran kapilarnych

Doliński M., Szwast M., Fabianowski W., Piątkiewicz W.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2009

|

Nr 5

22-23

PL

Konieczność ochrony środowiska oraz względy ekonomiczne kierują prace wielu badaczy w kierunku poszukiwania nowych sposobów zatężania, oczyszczania i rozdzielania różnych rodzajów mieszanin. Obecnie coraz chętniej w różnego rodzaju procesach wykorzystuje się membrany polimerowe. Praca prezentuje wyniki badań nad właściwościami filtracyjnymi i mechanicznymi membran kapilarnych z polipropylenu wykonanych na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej.

EN

Necessity of environmental protection and economic reasons cause that researchers try to find new ways of densification, purification and separation. Nowadays, polymeric membranes are commonly used for this purpose. The paper presents results of research on filtration and mechanical properties of capillary membranes made at the Faculty of Chemical and Process Engineering, Warsaw University of Technology.

5

Analiza właściwości zbiornikowych i filtracyjnych rdzeni z otworów Chałupki Dębniańskie-3 i Jasionka-4

Such P.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

793--796

PL

Przebadano rdzenie z odwiertów Jasionka-4 i Chałupki Dębniańskie-3. Wykonano oznaczenia gęstości, porowatości i analizy porozymetryczne. Wydzielono klasy podobieństwa dla parametrów przestrzeni porowej i przeanalizowano zmienność wykształcenia właściwości zbiornikowych i filtracyjnych badanych utworów, biorąc pod uwagę takie parametry jak: porowatość, wielkość średnicy progowej, wielkość efektu histerezy oraz wymiar fraktalny krzywych kumulacyjnych rozkładu średnic porów. Wykreślono typowe dla poszczególnych klas podobieństwa krzywe ciśnień kapilarnych.

EN

Core plugs from Jasionka-4 and Chałupki Dębniańskie-3 boreholes were investigated. Specific densiry, porosity and capillary pressure analyses were performed. The classes of similarity was distinguished for pore space parameters and heterogeneity of rocks was discussed, taking into account such parameters like porosity, threshold diameter, hysteresis effect and fractal dimension calculated from cumulative curves of diameter distribution. Typical capillary pressures curves for all classes of similarity were drawn.

6

Wpływ uwilgotnienia gruntu na zmianę jego własności filtracyjnych

Sobolewski M., Bajda M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2001

|

Vol. 10, No. 1

89--98

EN

This paper presents the results of in situ test performed by means of BAT system in cohesive soils and results of laboratory investigations carried out in order to estimate the relation between horizontal coefficient of hydraulic conductivity kh and water saturation of fine-grained soils. Values of kh determined by BAT tests for pliocene clay from Warsaw were compared with the corresponding values obtained in laboratory tests.

7

Właściwości filtracyjne utworów górnego czerwonego spągowca a jego wykształcenie facjalne

Such P., Maliszewska A., Leśniak G.

Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa

|

2000

|

nr 103

1--49

PL

Basen górnego czerwonego spągowca w Polsce Zachodniej zawiera kompleksy skał zbiornikowych gazu ziemnego, a ostatnio rośnie jego znaczenie jako ewentualnych utworów zbiornikowych dla podziemnych magazynów gazu (PMG). Początkowo badano głównie przystropowe części profilu tej formacji. Prowadzone ostatnio badania pełnych profili czerwonego spągowca ujawniły istnienie skał o dobrych właściwościach zbiornikowych również w warstwach głębiej zalegających, uformowanych w różnych środowiskach depozycyjnych. Innym impulsem aktywizacji badań w czerwonym spągowcu były pierwsze odkrycia zbiorników typu litologicznego. Różnorodność wykształcenia i skomplikowana historia przemian postsedymentacyjnych skał zbiornikowych czerwonego spągowca legła u podstaw rozpoczęcia badań korelujących ich litogenezę z otrzymywanymi krzywymi przepuszczalności względnych. Seria kompleksowych badań petrofizycznych w tym przepuszczalności względnych przeprowadzona równolegle z badaniami petrograficznymi tych samych próbek, pozwoliła na dostrzeżenie szeregu zależności. Ostatnie lata to próby zastosowania wyczerpanych złóż gazu ziemnego w czerwonym spągowcu jako podziemne magazyny gazu. W związku z tym istotne stało się pytanie jak utwory czerwonego spągowca zachowują się w kontakcie z wodami złożowymi oraz jaka jest charakterystyka przepływów fazowych. Skały czerwonego spągowca nie zawsze nadają się do budowy zbiorników dla PMG. Najbardziej porowate litofacje piaskowców są słabo zwięzłe i nieodporne mechanicznie na przepływ wody. W zwiężlejszych odmianach piaskowców często występują minerały ilaste pęczniejące pod wpływem wód. Często występują też włókniste formy illitu tworzące sieci uniemożliwiające przepływ wód. Tego typu problemy dotyczą utworów z każdego środowiska sedymentacyjnego i wszystkich skał przepuszczalnych czerwonego spągowca. Jedyną skuteczną metodą prawidłowego opisania tych efektów i odpowiedniego skorygowania założeń do symulacji złożowych jest indywidualne potraktowanie każdego wyczerpanego złoża stanowiącego potencjalny magazyn a nawet zbadanie poszczególnych jego części osobno. Celem niniejszej pracy jest rozpoznanie właściwości filtracyjnych utworów górnego czerwonego spągowca w odniesieniu do ich wykształcenia litologicznego w określonych systemach depozycyjnych. Te ostatnie zostały poznane za pomocą szczegółowej analizy sedymentologicznej. W pracy rozpatrywano właściwości filtracyjne utworów czerwonego spągowca dla gazu ziemnego oraz ich porowatości. Szczególną uwagę poświęcono badaniom cech przestrzeni porowej. Zestawiono przykłady skał zbiornikowych o bardzo dobrych i słabych właściwościach filtracyjnych dla gazu. Wykonano też analizę właściwości filtracyjnych skał dla przepływów fazowych płynów złożowych. Rozpatrzono czynniki mające wpływ na wielkość przepuszczalności efektywnych i względnych. Szczególną uwagę zwrócono na rolę minerałów ilastych w skałach zbiornikowych. Przeprowadzone badania korelacyjne pozwoliły na wydzielenie kilku zasadniczych typów skał zbiornikowych w utworach czerwonego spągowca. Scharakteryzowano właściwości filtracyjne poszczególnych grup i prześledzono zależność tych właściwości od wykształcenia litofacjalnego. Przeprowadzona seria badań pozwoliła na oszacowanie wpływu parametrów przestrzeni porowych utworów czerwonego spągowca na kształt krzywych przepuszczalności względnych. Wyznaczono parametry średnie dla krzywych przepuszczalności względnych oraz zależność nasycenia rezydualnego od struktury przestrzeni porowej analizowanych skał. Wody złożowe mają niszczący wpływ na przestrzeń porową badanych skał. Proces ten będzie istotny przy kolejnych cyklach zatłaczania gazu do magazynów budowanych w utworach czerwonego spągowca. Rozpoznano trzy destrukcyjne procesy: - mechaniczne blokowanie przepływu przez illit i chloryt wykształcony w formie płytek - zabudowa przestrzeni porowej przez illit wykształcony w formie wstęg i włókien - występowanie w składzie spoiwa lub w przestrzeni porowej minerałów ilastych mieszanopakietowych (l/S). Określono wpływ jaki wymienione procesy wywierają na właściwości filtracyjne skał zbiornikowych. Wyniki wykonanych badań mają istotne znaczenie dla wyboru określonych kompleksów skalnych jako odpowiednich na budowę PMG w utworach czerwonego spągowca.

EN

Gas reservoirs in Rotliegendes sediments give a great part of gas production in Poland. The Rotliegendes basin exhibits a complicate structure issuing from its sedimentary and diagenetic history. Several deposition systems, presence of clay minerals and damaged pore spaces in contact with water create the shortest characteristics of these rocks. At present, several of these reservoirs are being conditioned, aiming at underground storage reservoirs. Gas is not the only fluid phase in these objects which shows ability of flowing. A full working cycle of a storage reservoir consists of two phases: storage and production. Free water surface changes in both of these phases, i.e. water flows through the pore space. This fact determined a necessity of investigations of multi-phase flows in Rotliegendes reservoir rocks. All factors affecting this type of flow must be taken into account. Petrophysical studies allow to gather reservoir rocks of Upper-Rotliegendes in several groups and to describe their filtration properties. Obtained parameters of pore space of investigated sandstones were correlated with their granulometric composition. Petrographical studies allow to correlate shapes and values of relative permeabilities with mineralogical composition of investigated rocks. It seems that relative permeabilities of this of Rotliegendes sediments (low- and medium-permeable, microporous sandstones) depend mainly on content of clay minerals. Three effects were observed during measurements of relative permeability, namely: - Mechanical damages of pore space. Flowing water extracts sand grain, chlorite plates and illite, and plugs pore throats. This process causes a decrease in values of relative permeabilities to water and to gas. - "Web" effect of hairy illite. Because of capillary forces, the dense illite web completely decreases permeability to water. Water does not flow through such a type of pore space. - Illite/smectite swelling effect. Reservoir water starts to flow through the sample, but permeability of the rock decreases to zero in a relatively short time (20 minute to 2 hours), due to having of mixed layered clay minerals in contact with water.