Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  węzeł tarcia
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Centralne układy smarowania w wybranych środkach transportu
PL
Proces zużywania się współpracujących elementów będzie przebiegał poprawnie w przypadku regularnego dostarczania środka smarnego do węzła tarcia. W przeszłości elementem w systemie dostarczającym środek smarny do węzłów tarcia środka transportu był człowiek. Jednak czynnik ludzki okazał się najbardziej zawodnym elementem tego prozaicznego systemu smarowania. Człowiek nie zawsze pamiętał, aby przesmarować węzeł tarcia, nie mówiąc już o podaniu odpowiedniej dawki środka smarnego. Aby ujednolicić proces zużywania w węzłach tarcia, człowiek został zastąpiony układem centralnego smarowania.
PL
Problem zapewnienia prawidłowego smarowania węzłów tarcia w dobie powszechnego stosowania maszyn i urządzeń w obszarach robot inżynieryjnych, a przede wszystkim robot górniczych, jest niezwykle ważny. Jak pokazują statystyki, ponad połowa awarii węzłów tarcia spowodowana jest właśnie nieodpowiednim smarowaniem, czyli działaniem zmniejszającym tarcie, a co za tym idzie – zużycie. Wpływa to z jednej strony na wydajność tych maszyn i urządzeń, a tym samym na koszty ich eksploatacji.
EN
Synthetic-oil based lubricants designed for WC/C-coated elements of tribosystems were formulated. These lubricants were mixtures of poli-alpha-olefin oil (PAO-8) and different contents of an ecological additive package (containing products of chemical or biochemical conversions of substances of plant origin) and essential improvers such us anti-foaming agents, dispersants, and corrosion inhibitors. AW/EP and antipitting properties of the lubricants in a WC/C-WC/C tribosystem were investigated. On this basis, the most efficient lubricants were indicated. It has been found that lubricants with improved ecological qualities can reduce wear and scuffing of the tribosystems. However, the problem to be solved is the formulation of lubricants preventing pitting in WC/C-WC/C tribosystems.
PL
Wytworzono kompozycje do smarowania węzłów tarcia, w których występują elementy pokryte powłokami WC/C. Bazą tych kompozycji jest syntetyczny olej poli(alfa)olefinowy PAO-8, do którego wprowadzano różne ilości modelowego pakietu dodatków smarnych, zawierającego produkty chemicznej lub biochemicznej konwersji składników olejów roślinnych. Kompozycje te uzupełniono o niezbędne dodatki uszlachetniające, w tym przeciwpienne, powierzchniowo-czynne oraz inhibitory korozji. Zbadano działanie przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe tych kompozycji oraz ich działanie przeciwpittingowe w węzłach tarcia z powłokami WC/C. Uwzględniając wyniki tych badań, wytypowano kompozycje, których właściwości smarne względem powłok WC/C były najkorzystniejsze. Stwierdzono, że możliwe jest wytworzenie ekologicznych kompozycji smarowych, które poprawiają odporność węzła tarcia na zużywanie i zacieranie. Problemem do rozwiązania pozostaje jednak wytworzenie kompozycji smarnych zapobiegających pittingowi elementów z powłokami WC/C.
PL
W pracy teoretycznie uzasadniono wybór badań procesów fizykochemicznych układów mechanicznych metodą elektrochemiczną. Omówiono model układu tribologicznego w postaci układu geometrycznie podobnego. Wykonano, specjalnie uproszczoną, reprezentację układu rzeczywistego w celu przeprowadzenia badań rozkładów pól elektrycznych na powierzchni elementu obciążanego. Badano obszar oddziaływania potencjału elektrycznego, podawanego na elementy modelowe: tarczę i trzpień, zanurzone w środowisku przewodzącym ładunki elektryczne i zawierającym jony cynku. Ustalono, że strefa oddziaływania elektrycznego nie pokrywa się z obszarem obciążeń siłami mechanicznymi z tarciem. Średnica obszaru osadzonego na tarczy cynku, w wyniku polaryzacji trzpienia, jest znacznie większa od średnicy styku tych dwóch elementów. Do badań obciążeń mechanicznych i fizykochemicznych materiałów węzła tarcia zaproponowano układ dwóch pierścieni współpracujących bocznymi powierzchniami. W takim układzie obszar powierzchni obciążonej mechanicznie z tarciem pokrywa się z obszarem ich wzajemnego oddziaływania elektrycznego.
EN
In this work, the choice of the research on the processes of physicochemical mechanical arrangements is justified theoretically with electrochemical method. A model of the tribological system is discussed in the character of geometrically similar arrangement. The representation of the real simplified arrangement was made in order to conduct the research on the disintegration of electric tails on the surface of the burdened element. An area of the influence of the electric potential given on model elements is studied, which includes shields and the tang, plunged in the environment conducting electric charges and containing of zinc ions. It was established that the zone of the electric influence does not agree with the area of the burdens of mechanical powers with the friction. As a result of the polarisation of the tang, the diameter of the zinc set on the shield is much greater than the diameter of these two elements joined together. A set of two rings cooperating with side areas is suggested for the research of the burden of mechanical and physicochemical materials of the knot of the friction. In such an arrangement, the area that is mechanically burdened with friction agrees with the area of their mutual electric reaction.
PL
Tester tribologiczny T-05 ze skojarzeniem typu rolka - klocek służy do oceny odporności na zużycie różnych par materiałowych. Właściwości tribologiczne, które są badane, dotyczą nie tylko jednego z elementów węzła, lecz obu jego składników oraz ustalonych warunków otoczenia. Za pomocą metod pomiarowych nie zawsze można wyjaśnić zjawiska występujące w skojarzeniu. Dlatego uzupełnieniem badań powinna być analiza układu z wykorzystaniem metod numerycznych (MES).
EN
Roll and block tribotesting instrument T-05 is designed for estimation of resistance to wear offered by different pairs of materials. It is not only one, but both materials are tested for tribological properties with reference to specified ambient conditions. Tribological tests should be complemented with respective analysis of the system using numerical calculation methods (FEM).
PL
W artykule przedstawiono zamodelowane trójwymiarowe węzły tarcia wybranych par kinematycznych. Wyznaczono rozkłady naprężeń i odkształceń analizowanych skojarzeń. Wykorzystanie MES pozwala na prognozowanie wartości i głębokości zalegania naprężeń i odkształceń.
EN
In this paper showed three dimensional models of kinematic pair. Determination distribution of stresses and strains tests pairing. Applications of FEM allow to forecasting values and depth of stresses and strains.
PL
W artykule przedstawiono na podstawie wyników pomiarów interpretację działania warstwy granicznej układów tribologicznych w formie węzła tarcia maszyny czterokulowej. Dokonano oceny działania warstwy granicznej, rozumianej jako przenoszenie przez nią energii Ep, wynikającej z obciążenia układu tribologicznego w określonym czasie t, w formie pracy lp, która może doprowadzić do przerwania tej warstwy. Energia ta oraz czas są wielkościami jednoznacznie charakteryzującymi działanie warstwy granicznej. Działanie warstwy w przedstawionej wersji ma także tę zaletę, że może być badane przez wykonanie precyzyjnych pomiarów, a następnie wyrażone w formie liczby. Do oceny procesu pogarszania się działania tej warstwy zaproponowano zatem przeprowadzenie badań emisji akustycznej.
EN
Based on measurement results, an interpretation is presented of the tribological system boundary layer action in the form of a four-ball tester friction node. The evaluation was performed of the boundary layer action understood as transfer of energy Ep resulting from loading the tribological system in a determined time t with work lp, which may lead to breaking the boundary layer. That energy and time are the values unequivocally characterising the boundary layer action. This form of presenting the boundary layer action has also an advantage of offering a possibility of investigating it by carrying out precise measurements and expressing the results in a numerical form. Therefore, the proposed method of evaluating the boundary layer action deterioration process is the acoustic emission measurements.
8
Content available remote Trójwymiarowy węzeł tarcia warstwy duplex w skojarzeniach ślizgowych
PL
W pracy przedstawiono trójwymiarowy węzeł tarcia do badań tribologicznych oraz rozkład naprężeń i odkształceń w skojarzeniu ślizgowym warstwy duplex powstałej w wyniku obróbki cieplno-chemicznej. Badania przeprowadzono dla ruchu posuwisto-zwrotnego w warunkach tarcia technicznie suchego przy średniej prędkości ślizgania 0,2 m/s oraz obciążeniu 32 N. Przedstawione wyniki badań MES stanowią ważną informację, umożliwiającą określenie trwałości wytworzonej warstwy na podstawie głębokości zalegania maksymalnych naprężeń i odkształceń w warstwie powierzchniowej.
EN
In this article presented the three-dimensional model of friction pair and distribution of stresses and strains in sliding contact of the duplex layer creation by thermochemical treatment. The investigations have been carried out for to-and-fro motion with friction in air conditions for average planing speed 0,2 m/s and loading 32 N. Results of investigations by means of FEM are very importing information which allowed to determining of durability duplex layer on the basis of depth the maximum stresses and strains in surface layer.
9
Content available remote Zastosowanie analizy fraktalnej w badaniach cząstek zużycia
PL
W czasie eksploatacji maszyn i urządzeń wymagana jest ich wysoka niezawodność przy jednoczesnym obniżeniu kosztów eksploatacji. Empiryczne zależności między różnymi cechami cząstek zużycia a mechanizmem zużywania mogą służyć jako podstawa do identyfikacji badanych cząstek i ustalenia mechanizmu zużywania. Ocena cząstek zużycia jest możliwa dzięki zastosowaniu komputerowej analizy obrazu, pozwalającej na określenie cech cząstek za pomocą wartości liczbowych. W pracy dokonano oceny przydatności metody fraktalnej do analizy konturu cząstek zużycia na podstawie ich obrazów mikroskopowych. Określono wymiar fraktalny konturu cząstek, a także przeprowadzono analizę zależności pomiędzy wartością wymiaru fraktalnego a stopniem nieregularności konturu. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że metoda fraktalna może być użytecznym narzędziem badawczym w ocenie cząstek zużycia, co może mieć znaczenie dla identyfikacji mechanizmu zużywania i w efekcie diagnozy węzłów tarcia.
EN
In this work, the evaluation of the usefulness of the fractal analysis method for the determination of wear-particle contour based on microscopic images was done. Fractal dimension of wear particle contour was determined and the analysis of the relation between the value of the fractal dimension and degree of contour irregularity was carried out. Based on the realised investigations, it was found that the fractal analysis method could be a useful research tool in the evaluation of wear particles and could have importance for wear type identification.
PL
W pracy, uwzględniając wymagania parametrów węzła tarcia zbudowanego z użyciem powłok eutektycznych, naniesionych na powierzchnię robocza próbek omówiono koncepcję modernizacji zespołu badawczego maszyny Amslera. Zaproponowano zmianę węzła tarcia z układu tarcza–tarcza na skojarzenie trzpień–tarcza. Przyjęte rozwiązanie zapewnia badanie od 3 do 6 próbek w warunkach tarcia suchego lub płynnego zgodnie z zadanymi wartościami nacisków jednostkowych i prędkości. Wprowadzono wspomaganie komputerowe do rejestracji i opracowania wyników pomiarów. Opracowana modernizacja miała na celu przystosowanie stanowiska do badania właściwości tribologicznych powłok z materiałów eutektycznych układu Fe-Mn-C-B.
EN
This work describes the conception of the modernisation of the research unit of an Amsler machine, taking into consideration the demands of the parameters of friction pair elements with the use of eutectic alloys coated on samples working surface – Fig. 1. This work proposes to substitute friction pair elements in disk on disk unit for association pin on disk. The adopted solution of research head assure tests from 3 (Fig. 2) to 6 samples in dry or liquid friction conditions in accordance with assumed values of unit pressure and velocity. Additionally, computer support was brought to record and draw up the results of measurements. The devised modernisation had in view the adaptation of a test bench to research the tribological characteristics of eutectic alloys. It provided the possibility of simultaneous research into a set of samples with eutectic alloys from the Fe-Mn-C-B system. It enabled widening and increasing the accuracy and efficiency of conducted research at the same time. Established goals were accomplished through designing and executing the new structure of test head and computer support introduction to recording and drawing up the results of measurements.
11
Content available remote Selected Energetic Aspects of Needle Bearings Work Performance
EN
The paper presents the analysis of wears equation in energetic approach exemplified by a needle bearing of tractor's third motion shaft. The authors analysed the influence of external factors on the type of wear in the function of time in frictional contact. Properties, which are typical of deformed sections of friction surface, have essential influence on the durability of the elements of friction couple. It is crucial to make the right choice of materials for friction elements, which ought to have structure of the largest resistance to cracking as a result of external exploitation influences. This means that the material science of tribotechnology should be considered on the basis of microstructure analyses.
12
PL
W pracy dokonano oceny tekstury powierzchni cząstek zużycia metodą analizy Fouriera z zastosowaniem komputerowej analizy obrazów uzyskanych w mikroskopie świetlnym. Wyznaczono widmo amplitudowe jednowymiarowej transformaty Fouriera oraz zbadano zależność paramtrów liczbowych widma od tekstury powierzchni cząstek. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że metoda analizy Fouriera może znaleźć zastosowanie przy identyfikacji cząstek zużycia tribologicznego, a pośrednio także mechanizmu zużycia.
EN
The evaluation of wear particles surface texture has been performed using the computer analysis of images acquired by means of the light microscope. The 1D Fast Fourier Transformation was computed and dependence between spectrum numerical parameters and particles texture surface was evaluated. On the basis of realized researches was found that the Fourier analysis method could be helpful in wear particle identification.
PL
W pracy podjęto próbę określenia reguł komponowania ekologicznych olejów smarowych z przeznaczeniem do smarowania węzłów tarcia, w których elementy trące są pokryte niskotarciowymi twardymi powłokami typu WC/C. Ekologiczność oleju uzyskuje się poprzez użycie do ich komponowania syntetycznych baz olejowych oraz minimalnych ilości klasycznych dodatków smarnych. Stwierdzono, że w oparciu o poli(alfa)olefinową bazę można skomponować olej zawierający jedynie około 0,5% dodatków EP, który zwiększa odporność węzła pokrytego powłokami WC/C na zużycie, zacieranie i, co najważniejsze, powierzchniową trwałość zmęczeniową (pitting). Efektywność przeciwzużyciową takich kompozycji można poprawić o dodatkowe kilka procent poprzez wprowadzenie do nich produktów naturalnych (pochodnych olejów roślinnych), posiadających w strukturze aktywne grupy funkcyjne: karboksylową, estrową, hydroksylową itp.
EN
The authors attempt to determine the composition rules of ecological lubricants designed for friction couples covered by WC/C low-friction coating. The ecological lubricants can be obtained by the use of synthetic base oils and low quantity of classic lubricating additives to their composition. It has been stated that with the use of poly(alfa)olefine base oil can be composed oil containing c.a. 0,5% of EP additives. This oil improves wear-, seizure- and (what is very important) pitting (fatigue life)-resistance. The antiwear action of such lubricating oils can be improved by few percents when we add to them natural products (derivatives of vegetable oils), which include carboxyl, ester, hydroxyl functional group in the compound structure.
PL
Przedstawiono prace zmierzające do wytworzenia ekologicznych olejów smarowych, przeznaczonych do smarowania węzłów tarcia, w których elementy trące są pokryte twardymi powłokami niskotarciowymi typu WC/C. Zbadano wpływ rodzaju oleju bazowego na zacieranie, zużywanie i powierzchniową trwałością zmęczeniową elementów pokrytych powłoką WC/C. W badaniach używano mineralnych i syntetycznych olejów bazowych. Stwierdzono, że większość badanych baz olejowych tworzy na elementach pokrytych powłoką WC/C film smarowy o wyższej nośności niż handlowy olej przekładniowy klasy SAE - 80W, API - GL-4. Największą odporność na zacieranie stwierdzono dla bazy olejowej opartej na poliglikolach, zaś najmniejszą dla mineralnej. Stwierdzono także, że bazy olejowe, charakteryzujące się dużą nośnością filmu smarowego, mogą pogarszać powierzchniową trwałość zmęczeniową (pitting) elementów z powłokami WC/C. W oparciu o poli([alfa])olefinową bazę olejową, która równolegle z dobrą ochroną przed zacieraniem i zużywaniem zapewnia względnie wysoką trwałość zmęczeniową elementów pokrytych powłoką WC/C, skomponowano olej zawierający jedynie 0,4% dodatków EP. Olej taki charakteryzuje się korzystnymi właściwościami tribologicznymi i ekologicznymi. Zapewnia on wysoką odporność węzła pokrytego powłokami WC/C na zużycie, zacieranie i, co najważniejsze, znacząco poprawia powierzchniową trwałość zmęczeniową względem wyjściowego oleju bazowego.
EN
This paper describes investigations on the formulation of ecological lubricants designed for friction couples with hard WC/C-type low friction coatings. The investigation was on the influence of base oil type on scuffing, wear and the superficial fatigue life of the WC/C-coated elements. In the experiments, mineral and synthetic base oils were used. It has been discovered that most tested base oils form a more durable lubricating layer than commercial gear oils SAE 80W, API GL-4. The glycol base oil shows the highest resistance to scuffing failure while mineral oils - the lowest one. Moreover, lubricants forming durable layers can make superficial fatigue life (pitting) of WC/C-coated elements worse. A lubricant based on poly-[alpha]-olefins, containing only 0,4% EP additives, was prepared. PAO base assures good protection against the scuffing and wear as well as a relatively high fatigue life. Tribological and ecological characteristics of the formulated lubricant are advantageous. This lubricant guarantees high resistance of WC/C-coated elements to wear and scuffing and significantly improves superficial fatigue life in comparison with the base oil.
PL
W pracy zaprezentowano wyniki badań zużywania modelowych elementów węzłów tarcia. Na drodze obróbek cieplnych i cieplno-chemicznych zmodyfikowano stan warstwy wierzchniej próbek otrzymując inne charakterystyczne dla każdej z obróbek własności warstwy wierzchniej. Następnie otrzymane próbki poddano zużyciowym testom ścierno-korozyjnym.
EN
The article presents results of wear tests of modelled elements in friction nodes. Using heat and thermochemical treatment, the condition of surface layers in samples has been modified, and alternative properties of surface layer, characteristic for different treatments, have been arrived at. Then, the samples were put to abrasive and corrosive tests.
PL
W opracowaniu przedstawiono stanowiska i metody stosowane w badaniach prowadzonych w Instytucie Mechanizacji Górnictwa Politechniki Śląskiej. Pozwalają one na ilościowy i jakościowy opis procesów tribologicznych dla typowych węzłów tarcia maszyn oraz dla węzłów uszczelniających. Zagadnienia te są bardzo istotne z punktu widzenia trwałości i niezawodności maszyn i urządzeń górniczych.
EN
It has been presented in the elaboration stands and methods applicable in research at the Institute of Mining Mechanization of the Silesian University of Technology. They allow quantitative and qualitative description of tribological processes of typical friction and crunching systems of machines. These questions are very important from the point of view of constancy and reliability of mining machine.
PL
W pracy przedstawiono wyniki wpływu zawartości dwusiarczku molibdenu na charakterystyki tribologiczne kompozycji PA 6.6 w skojarzeniu tarciowym ze stalą ŁH15 i z nałożonymi na nią powłokami WC/C i CrN. W przypadku współpracy stosowanych układów materiałowych polimerowo-metalowych węzłów tarcia, czyli elementu stalowego z polimerem modyfikowanym dwusiarczkiem molibdenu otrzymano wyniki potwierdzające redukcję zużycia kompozytu oraz siły tarcia. Współpraca poliamidu PA 6.6 z elementem stalowym, którego powierzchnia została zmodyfikowana poprzez nałożenie powłoki WC/C i CrN wykazała zmniejszenie wartości współczynnika tarcia i intensywności zużycia w porównaniu ze współpracą z przeciwpróbką stalową niezmodyfikowaną.
EN
In this work was finding an effect of the content of disulphide of molybdenum (M0S2) on sliding properties of PA 6.6 composites in the contact with tool steel covered WC/C and CrN layers. Sliding properties were characterised by friction force and wear. Friction coefficient values and wear were plotted and analysed along sliding distance. Experiments were conducted under conditions of dry friction of ring-on-disk type, where disks were made of modified polyamide 6.6 composites and rings were made of steel modified wear resistant layers: WC/C and CrN. It was observed that an influence of filler on the sliding properties of PA 6.6 composites is easy to assess. For example, a decrease in friction with decreasing wear was shown (Fig. 5, 6). Movement resistances, linear abrasion and temperature as a function sliding distance shown in Fig. 1-4 for polymer - coating obtained on the steel.
18
PL
W artykule przestawiono budowę prototypowego układu stabilizacji warunków pracy (temperatura, wilgotność) testowanych węzłów tarcia maszyn tribologicznych.
EN
The paper presents the prototype of a device for stabilisation of environmental conditions (temperature, humidity) of the test specimens in tribological testers.
EN
The mechanisms and opportunities for considerable reduced wear permanent deformation of the UHMWPE element in a polymer/ metal friction couple have been studied. As a result of initlial plastic deformation and electron beam irradiation of a semi-finished material used for the acetabular cup endoprotheses, a change of the biopolymer internal structure was achieved. It was observed that a proper ratio of high and low molecular fractions of UHMWPE has made possible flat reorientation of lamellas in the friction zone during plastic deformation induced by the tribological process and reduction of the deformed zone thickness and of its wear value. In optimum samples, a reduction of the so-called free volume takes place in the polymer. This is conducive to obtaining a high degree of the structure arrangement and, in consequence, to an improvement of the micromechanical properties (microhardness, modulus of elasticity, and resistance to microwear and to permanent strain) of the entire cross-section of the investigated biopolymer specimens.
PL
Zinterpretowano mechanizmy i możliwości kilkukrotnego ograniczenia zużycia oraz trwałej deformacji polietylenowego elementu w polimerowo-metalowym węźle tarcia. Poprzez wstępne odkształcenie plastyczne i napromieniowanie wiązką elektronów półproduktu panewek endoprotez uzyskano zmianę wewnętrznej budowy biopolimeru. Zapewnienie właściwej proporcji frakcji wysoko- i niskomolekularnej oraz semikrystalicznej postaci UHMWPE stworzyło wariantom predestynowanym do zastosowań tribologicznych możliwość: płaskiej reorientacji lamel w strefie tarcia podczas deformacji plastycznej wywołanej procesem tribologicznym, ograniczenia grubości strefy zdeformowanej i wartości zużycia. W wariantach optymalnych zachodzi równocześnie zmniejszenie tzw. objętości swobodnej (nanopustek) w całej masie polimeru. Sprzyja to uzyskaniu dużego stopnia przestrzennego uporządkowania struktury, a w konsekwencji poprawie właściwości mikromechanicznych (mikrotwardości, modułu sprężystości oraz odporności na mikrozużycie i trwałą deformację) całego przekroju poprzecznego badanych próbek biopolimeru.
PL
Symulacje numeryczne stają się obecnie nowym źródłem informacji o badanych obiektach. Numeryczne modelowanie węzłów tarcia jest zagadnieniem trudnym i złożonym, lecz dającym informacje o różnorakim charakterze. W pracy przedstawiono model numeryczny Testera T-05. węzeł tarcia zamodelowano za pomocą metody elementów skończonych. W modelu tym uwzględniono: sprężysty model materiału próbki, sprężysty przeciwpróbki oraz kontakt próbki przeciwpróbki mna powierzchni styku. We wnioskach wskazano na korzyści płynące ze stosowania symulacji numerycznych oraz na możliwości ich praktycznego wykorzystania w technice. Wskazano dalsze możliwości rozwoju modelu numerycznego.
EN
Nowadays numerical simulations are becoming a new source of information about the tested objects. Numerical modelling of the friction kinematical pairs is a difficult and complicated problem but giving varied information. In the paper a mechanical model of the T-05 tester has been presented. The friction cinematic pair was modelled with the Finite Element Method. Elastic model both of the specimen and counter-specimen material and a surface contact were taken into consideration. A development of the numerical model is possible. Calculations were carried out with the Adina System v.7.5. Numerous advantages taken of numerical simulations and a possibility for an application of numerical simulations to technique were pointed.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.