Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Diversity of Vascular Flora in Salix viminalis L. Crops Depending on the Harvest Cycle

Janicka Maria, Kutkowska Aneta, Paderewski Jakub

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1175--1201

EN

The aim of the study was to assess the vascular flora of plantations of Salix viminalis L. which were established on permanent grassland in central Poland, and its multifaceted analysis. The dynamics of changes in the flora developed in older willow crops (over 5 years) on two types of plantations (harvested every 2 years, and unharvested) fell within the scope of the study. The study was carried out in the years 2011-2014 and in 2018, on three Salix viminalis L. plantations in two locations of the Łódź region. The plantations were established in the years 2004-2006, so in the first year of the study they were 5-7 years old. Plantations differed in the cycle of the willow harvest, one group was harvested every 2 years, and the other was not harvested throughout the entire research period. The vegetation accompanying willow energy crops was identified based on an analysis of 24 phytosociological relevés which were made using Braun-Blanquet method. For each species, the following parameters were determined: family, geographical and historical groups, apophyte origin, biological stability, life-form, and status as an invasive, endangered, near-endangered, or protected species. The CCA and PCA analysis were done and Shannon-Wiener diversity index was calculated. The species composition of the Salix viminalis L. plantations was related to the previous use of the land i.e. to meadow communities. In total, 62 vascular plant species were found in willow energy crops, which belonged to 22 botanical families. The most numerous families were: Poaceae, Asteraceae, Rosaceae and Lamiaceae. In harvested plantations were found more species than in not harvested. The number of plant species in both types of plantations decreased over time but faster in the uncut plantation. In two types of plantations, native (apophyte) species, perennial species and hemicryptophytes dominated. The long period of willow cultivation and the lack of systematic harvesting created appropriate light conditions for development of woodland/shrub apophytes, rather than meadow apophytes, which increased their share in both types of plantations. The vast majority (about 70%) of species achieved only I or II degrees of phytosociological constancy. The analysis of changes in the share of phytosociological classes showed that in cut plantations, the share of species belonging to the Molinio-Arrhenatheretea class decreased and the share of species belonging to the Stellarietea mediae class increased. While in the uncut plantation the share of ruderal species from the Artemisieta vulgaris class increased slowly and the share of meadow species of the Molinio-Arrhenatheretea class decreased. Shannon-Wiener diversity index in uncut plantation decreased with the age of Salix viminalis L. from 2.5 to 1.6. In cut plantations floristic diversity was a bit higher.

PL

Celem pracy było określenie składu gatunkowego roślin naczyniowych na plantacjach Salix viminalis L. założonych na trwałych użytkach zielonych w środkowej Polsce oraz szeroka jego analiza. Ponadto celem badań było poznanie dynamiki zmian flory starszych upraw wierzby (ponad 5 letnich) na dwóch rodzajach plantacji: ciętych co 2 lata i nieciętych. Badania przeprowadzono w latach 2011-2014 i 2018 na trzech plantacjach Salix viminalis L. w dwóch miejscowościach województwa łódzkiego. Plantacje założone były w latach 2004-2006, a więc w pierwszym roku badań były to plantacje 5-7 letnie. Plantacje różniły się cyklem zbioru wierzby, tj. jedna grupa cięta była co 2 lata, a druga przez cały okres badań nie była cięta. Roślinność towarzyszącą uprawom wierzby energetycznej oceniono na podstawie analizy 24 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych według metody Brauna-Blanqueta. Florę naczyniową scharakteryzowano pod względem: przynależności do rodziny botanicznej i grupy geograficzno-historycznej. W odniesieniu do apofitów podano ich pochodzenie, trwałość biologiczną oraz formę życiową. Ponadto określono status rośliny inwazyjnej, zagrożonej, bliskiej zagrożeniu i chronionej. Obliczono wskaźnik różnorodności biologicznej Shannona-Wienera oraz wykonano analizę PCA i CCA. Skład gatunkowy flory upraw Salix viminalis L. nawiązywał do wcześniejszego sposobu użytkowania terenu tj. do zbiorowisk łąkowych. Flora naczyniowa plantacji wierzby energetycznej liczyła 62 gatunki, które należały do 22 rodzin botanicznych. Najliczniej reprezentowanymi rodzinami były: Poaceae, Asteraceae, Rosaceae i Lamiaceae. Plantacje cięte co 2 lata charakteryzowały się większym bogactwem gatunkowym w porównaniu do plantacji nie ciętej. Liczba gatunków na obu typach plantacji zmniejszała się wraz z wiekiem plantacji, lecz proces ten szybciej postępował w uprawie nie ciętej. Na obu typach plantacji dominowały apofity, gatunki wieloletnie oraz hemikryptofity. Długoletni okres uprawy wierzby oraz brak systematycznego jej cięcia stwarzał warunki do rozwoju apofitów leśno-zaroślowych, które zwiększyły swój udział kosztem apofitów łąkowych na obu typach plantacji. Zdecydowana większość (ok. 70%) gatunków osiągnęła niskie stopnie stałości fitosocjologicznej tj. I i II. Analiza przemian udziału klas botanicznych wykazała, że na plantacjach regularnie ciętych zmniejszył się udział gatunków klasy Molinio-Arrhenatheretea a zwiększył udział gatunków klasy Stellarietea mediae. Na plantacji nie ciętej następowało natomiast powolne zwiększanie się udziału gatunków ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris a zmniejszanie udziału gatunków łąkowych z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Wartości wskaźnika Shannona-Wienera zmniejszyły się wraz z wiekiem uprawy; na plantacji nie ciętej z 2.5 do 1.6. Na plantacji ciętej wskaźniki różnorodności były nieco wyższe.

2

Effect of long-term winter flooding on the vascular flora in the drawdown area of the Three Georges Reservoir, China

Wang Q., Yuan X., Liu H., Zhang Y., Cheng Z., Li B.

Polish Journal of Ecology

|

2012

|

Vol. 60, nr 1

95-106

EN

The dam construction and water impoundment have extensively altered flow regime and riparian ecosystems. However, the effect of long-term winter flooding of reservoir on plants of drawdown area is poorly known. The Three Gorges Dam in China, the largest dam in the world, created a drawdown area of 348.93 km2 between 145 m and 175 m above sea level around its reservoir. The drawdown area was submerged for more than half year in winter and exposed in summer. In the summer of 2009, the vegetation of fourteen sites in the drawdown area was investigated to determine the impact of winter flooding on vascular flora and to explore flood-tolerant species for vegetation reconstruction. One hundred and seventy five species of 58 families were recorded in present work, which indicated that 55% of vascular flora species disappear or became rare. The number of perennial species decreased to 50%. Therophytes, with 87 taxa, were the dominant life form. Strictly aquatic species were rather scarce for summer drought. Mean vegetation cover in the drawdown area was more than 70%. Species richness and vegetation cover along the elevation gradient exhibited a negative pattern correlated with flooding duration. The remarkable reduction of plant richness, variation of life form composition and alternation of dominant species indicated the strong influence of long-term winter flooding on vascular flora. Cynodon dactylon and Cyperus rotundus was highly resistant to long-term winter flooding and summer drought. Eight hardwoods (Vitex negundo, Morus alba, Sapium sebiferum, Glochidion puberum, Rhus chinensis, Melia azedarach, Pterocarya stenoptera and Trema levigata) exhibited high tolerance to winter flooding and may be potential candidates for vegetation restoration.

3

Charakterystyka gatunków flory naczyniowej na terenie likwidowanej kopalni węgla kamiennego " Jan Kanty" w Jaworznie (GOP)

Jędrzejko K., Olszewski P.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

nr 2

19-35

PL

Artykuł dotyczy zagadnień florystyczno-ekologicznych i zawiera wykaz 294 gatunków flory naczyniowej porastających tereny likwidowanej kopalni "Jan Kanty" w Jaworznie. W badaniach, przeprowadzonych w latach 2004-2006, określono częstotliwość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano również ich specyficzne cechy autekologiczne w zakresie zapotrzebowania na światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki i in. 2002). Ustalono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer i in. 1976). Podano charakter formy życiowej roślin według Raunkiaera (1905), za L. Rutkowskim (1998). Na podstawie analizy wyróżnionych grup gatunków flory naczyniowej, występujących na przebadanym obszarze, wykazano, że: najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity. Dominują wyraźnie zespoły i zbiorowiska gatunków ruderalnych. Najliczniejszą grupę tworzą rodzime gatunki synantropijne (apoflty). Pokaźną grupę tworzą gatunki o dużych wymaganiach świetlnych oraz mezofilne zajmujące podłoża średnio-żyzne. Analiza flory gatunków spontanicznie porastających i trwale kolonizujących górnicze tereny poeks ploatacyjne dostarczyła również wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej.

EN

The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 294 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of "Jan Kanty" coal-mine in Jaworzno. The studies conducted in the years 2004-2006 included the occurrence rate of particular species of plants. Their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were also indicated (K. Zarzycki and others, 2002). The belonging of particular species to biocenological groups was determined (W. Szafer and others, 1976) as well as the character of plant life forms was described by Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The analysis of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed to indicate that: hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, ruderal and segetal species are visibly dominant while native synanthropic species (apophytes) predominate. Plants with full light requirements and mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provides a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation.

4

Charakterystyka flory naczyniowej na terenach likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim (GOP)

Jędrzejko K., Olszewski P.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2007

|

nr 1

29-47

PL

Artykuł ma charakter florystyczno-ekologiczny i zawiera wykaz 453 gatunków flory naczyniowej porastającej tereny pięciu likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim: "Grodziec" i "Jowisz" w Wojkowicach, "Paryż" w Dąbrowie Górniczej, "Porąbka-Klimontów" w Sosnowcu oraz "Saturn" w Czeladzi (rej. ul. Węglowej). W badaniach przeprowadzonych w latach 2001-2006 uwzględniono częstość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano również ich specyficzne cechy autekologiczne dotyczące zapotrzebowania na światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki i inni 2002). Określono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer i inni 1977). Podano charakter formy życiowej roślin według C. Raunkiaera (1905) za: L. Rutkowskim (1998). Analiza wyróżnionych grup gatunków we florze naczyniowej występującej na badanych obszarach pozwoliła na wykazanie, że: najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity, dominują wyraźnie gatunki ruderalne i segetalne, a najliczniejszym udziałem wyróżniają się synantropijne gatunki rodzime (apofity). Liczną grupę tworzą gatunki o wysokich wymaganiach świetlnych i gatunki mezotroficzne (podłoża średnio żyzne). Dominują gatunki mezofilne i higrofilne. Analiza flory gatunków spontanicznie "wkraczających" na górnicze tereny poeksploatacyjne dostarcza wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej. Dotyczy to zarówno elementów rodzimych, jak i obcego pochodzenia.

EN

The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 453 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of the five liquidated coal-mines in Dąbrowa Basin, i.e. "KWK Grodziec" and "KWK Jowisz" coal-mines in Wojkowice, "KWK Paryż" coal-mine in Dąbrowa Górnicza, "KWK Porąbka-Klimontów" coal-mine in Sosnowiec and "KWK Saturn" coal-mine in Czeladź. The studies conducted in the years 2001-2006 included the occurrence rate of particular species of plants. Their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were also indicated (Zarzycki and others 2002). The belonging of particular species to biocenological groups was determined (Szafer and others 1977) as well as the character of plant life forms was described by C. Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The analysis of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed to indicate that: hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, ruderal and segetal species are visibly dominant while native synanthropic species (apophytes) predominate. Plants with full light requirements and mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provides a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation. It regards plants of both native and foreign origin.

5

Analiza zróżnicowania gatunkowego i specyfiki ekologicznej flory naczyniowej na terenach poeksploatacyjnych wybranych likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim (GOP)

Jędrzejko K., Olszewski P.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2006

|

nr 3

43-65

PL

Artykuł ma charakter florystyczno-ekologiczny i zawiera alfabetyczny wykaz 559 gatunków flory naczyniowej porastającej tereny poeksploatacyjne czterech likwidowanych kopalń węgla kamiennego, tj.: "Czeladź-Saturn" w Czeladzi oraz "Niwka-Modrzejów", "Klimontów" i "Sosnowiec" w Sosnowcu. Analizami składu gatunkowego roślin objęto tereny wymienionych zakładów górniczych na etapie obecnego stanu ich odkształcenia poeksploatacyjnego. W latach 2001-2005 autorzy niniejszego artykułu podjęli eksplorację botaniczną ze szczególnym uwzględnieniem terenów likwidowanych kopalń w Zagłębiu Dąbrowskim (GOP). Na każdym z czterech omawianych terenów przeprowadzili liczne analizy florystyczne. W badaniach uwzględniono częstotliwość występowania poszczególnych gatunków roślin. Wykazano ich specyficzne cechy autekologiczne w zakresie zapotrzebowania na - światło, wilgotność i trofizm podłoża (Zarzycki 2002). Niezależnie określono przynależność poszczególnych gatunków do grup biocenologicznych (Szafer, Zarzycki 1977), a także charakter formy życiowej roślin podano według C. Raunkiaera (1905) za: L. Rutkowskim (1998). Dokonano również obserwacji zaawansowania procesu sukcesji wtórnej, prowadzącego do trwałej kolonizacji silnie antropogenicznie odkształconych siedlisk poprzemysłowych. Analiza i porównanie wyróżnionych specyficznych grup gatunków we florze naczyniowej występujących na badanych obszarach pozwoliły wykazać, że: - udział procentowy gatunków należących do określonego typu formy życiowej jest znacznie zróżnicowany, a najliczniejsze grupy tworzą hemikryptofity i terofity, - w zakresie zróżnicowania ilościowego grup synekologicznych dominują wyraźnie gatunki ruderalne i segetalne, - pod względem przynależności poszczególnych gatunków roślin do danej grupy geograficzno-historycznej najliczniejszym udziałem wyróżniają się synantropijne gatunki rodzime (apofity); udział roślin uprawianych i efemerofitów oraz gatunków o niepewnym statusie we florze polskiej jest nieliczny, - ze względu na zróżnicowanie wartości głównych wskaźników autekologicznych, dotyczących światła, trofizmu podłoża i wilgotności, odniesionych do poszczególnych gatunków stwierdzono, że najliczniejszą grupę tworzą gatunki o wysokich wymaganiach świetlnych, bardzo liczny udział w badanej florze mają gatunki mezotroficzne (podłoża średnio żyzne), nieliczna jest grupa gatunków eutroficznych (bogato żyzne) i oligotroficznych (skąpo żyzne - wskaźnik 1-2); wyraźnie najliczniejszą grupę tworzą gatunki mezofilne i higrofilne. Analiza flory gatunków spontanicznie "wkraczających" na górnicze tereny poeksploatacyjne dostarcza wielu danych o charakterze aplikacyjnym, między innymi dotyczących doboru gatunków, które mogą być wykorzystane w rekultywacji biologicznej. Dotyczy to zarówno elementów rodzimych, jak i obcego pochodzenia.

EN

The present paper has floristical-ecological character. It contains the alphabetical index of 559 species of vascular flora overgrowing the post-mine sites of the four liquidated coal-mines, i.e. 'KWK Czeladź-Saturn' coal-mine in Czeladź and 'KWK Niwka-Modrzejów', 'KWK Klimontów' and 'KWK Sosnowiec' coal-mines in Sosnowiec. The analyses of species composition of plants concerned the above mentioned sites in their current state of post-mine deformation. From 2001 to 2005 the authors of the present paper conducted botanical exploration taking into account the sites of the liquidated coal-mines in Dąbrowa Basin (GOP). Numerous floral analyses were carried out on each of the four discussed sites. The studies included the occurrence rate of particular species of plants. Also, their specific autoecological properties with reference to their requirements for light, moisture and trophy of soil were indicated (Zarzycki 2002). Independently, the belonging of particular species to biocenological groups was determined (Szafer, Zarzycki 1977) as well as the character of plant life forms was described by C. Raunkiaer (1905) after L. Rutkowski (1998). The development of the process of secondary succession leading to persistent colonization of intensively anthropogenicly deformed post-mine habitats was also observed. The analysis and comparison of the selected specific species groups in vascular flora occurring in the investigated areas allowed the authors to indicate that: - the percentage of species belonging to a particular type of life form is significantly differentiated and hemicryptophytes and terophytes form the largest groups, - with reference to quantity diversity of synecological groups, ruderal and segetal species are visibly dominant, - with respect to the belonging of particular plant species to a given geographical-historical group, native synanthropic species (apophytes) predominate. The percentage of cultivated plants and ephemerophytes as well as species of uncertain status in the Polish flora is small, - taking into consideration diversity of the main autoecological indicator values of light, trophy of soil and moisture related to particular species, it appeared that plants with full light requirements form the largest group. Mezotrophic species (moderately rich soils) are also very numerous in the studied flora. Eutrophic species (rich soils) and oligotrophic ones (poor or extremely poor soils- ranging from 1 to 2) are not abundant. Mesophilous and hygrophilous species form a clearly dominant group. The analysis of floral species spontaneously entering the post-mine sites provide a range of applicable data concerning, e.g. the selection of species which can serve for biological reclamation. It regards plants of both native and foreign origin.

6

Vegetation of Trzebinia town in conditions of strong human impact. [Part.] 1. Vascular flora

Suder A., Cabała S.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 3

77--104

EN

As a result of the field survey carried out in the area of Trzebinia in years 1999-2000, 642 vascular plant species were recorded, many of them represented by: Asleraceae, Fabaceae, Cyperaceae, Rosaceae families. 51 taxa were not confirmed. Among life forms hemicryptophytes predominate. With regard to habitat conditions, there are mostly photophilous species preferring full light with temporary shading and temperate warm and temperate cool temperature conditions, fresn and humid soils with pH ranging from light acid to alkaline, rich in organic compounds, sandy-clay or heavy clay soils. In the flora of the town species of alien origin have huge contribution (19.8%). Archaeophytes and among kenophytes - agriophytes, are the most frequent. Despite considerable synanthropization the flora of the town is characterized by a large participation of protected species (40) and endangered ones in the scale of Upper Silesia (84). However, there are not many montane species (15). The most precious area in Trzebinia, from floristic point view, is Podbuczyna and the most disturbed - the centre and Chechlo.

PL

W wyniku przeprowadzonych badań na terenie Trzebini w latach 1999-2000 stwierdzono 642 gatunki roślin naczyniowych, z których znaczna część reprezentuje rodziny Asleraceae, Fabaceae, Cyperaceae, Poaceae, Rosaceae. Nie potwierdzono występowania 51 taksonów Wśród form życiowych dominują hemikryptofity. Pod względem warunków siedliskowych najwięcej jest gatunków preferujących pełne światło Z przejściowym ocienieniem oraz umiarkowanie ciepłe i umiarkowanie chłodne warunki termiczne, gleby świeże i wilgotne o pH od słabo kwaśnego po zasadowe, bogate w związki organiczne, piaszczysto-gliniaste lub ciężkie gliny. We florze miasta duży udział mają gatunki obcego pochodzenia (19,8%). Największą frekwencję mają archeofity, a wśród kenofitów - agriofity. Mimo znacznej synantropizacji flora miasta charakteryzuje się wysokim udziałem gatunków chronionych (40) i zagrożonych w skali Górnego Śląska (84). Natomiast gatunków górskich jest niewiele (15). Obszarem o największych walorach florystycznych na terenie Trzebini jest Podbuczyna, a o najmniejszych - Centrum i Chechło.

7

Flora naczyniowa wybranych zwałów pogórniczych miasta Ruda Śląska (Górny Śląsk)

Woryna G., Rostański A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 2

77--91

PL

Badania florystyczne prowadzono na trzech zwałowiskach pogórniczych zlokalizowanych na terenie miasta Ruda Śląska. Celem badań była analiza jakościowa i ilościowa flory i na tej podstawie próba określenia podobieństw i różnic między zwałowiskami. Na badanych obiektach stwierdzono występowanie łącznie 248 gatunków roślin naczyniowych. We florze zwałowisk dominują gatunki rodzime - apofizy (ponad 80% flory). Najliczniej reprezentowaną formą życiową są hemikryptofity, wśród grup ekologiczno-siedliskowych dominują gatunki ruderalne oraz łąkowe. Analiza wskaźników ekologicznych wykazała przewagę we florze badanych obiektów gatunków światłolubnych, preferujących umiarkowane warunki termiczne i wilgotnościowe. Badana flora wykazuje szerokie spektrum tolerancji wobec zasobności i pH gleby.

EN

The floristic investigations were conducted on three spoil heaps situated in the town of Ruda Śląska. The aim of the study was to determine similarities and differences among spoil heaps based on qualitative and quantitative analyses of the flora. There were 248 species of vascular plants observed on the investigated objects. The native species (apophytes) dominate in the spoil heaps flora (above 80%). The most numerous life forms are hemicryptophytes. The ruderal and meadow species are the most abundant among ecological groups. The analysis of the ecological indicators shows predominance of heliophilous species, which prefer temperate thermal and moisture conditions. The investigated flora demonstrates large tolerance spectrum of trophism and pH of soil.

8

Flora naczyniowa wybranych zwałów pocynkowych miasta Ruda Śląska (Górny Śląsk)

Mańczyk A., Rostański A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 2

31-48

PL

Praca przedstawia wyniki badań składu flory naczyniowej trzech wybranych zwałów przemysłu cynkowo-ołowiowego, pozostawionych przez huty istniejące na terenie Rudy Śląskiej do lat trzydziestych XX w. Badania prowadzone były w dwóch sezonach wegetacyjnych (2000 i 2001). Każdy gatunek ze sporządzonej listy roślin naczyniowych występujących na zwałach został scharakteryzowany pod względem częstotliwości występowania na wyróżnionych siedliskach zwałów. Analiza jakościowa ujawniła procentowy udział gatunków poszczególnych zwałów w grupach geograficzno-historycznych oraz ekologiczno-siedliskowych. W analizie flory wzięto pod uwagę również formy życiowe wg Raunkiaera, strategie życiowe wg Grime'a oraz wybrane wskaźniki ekologiczne (świetlny, temperatury, wilgotności podłoża, pH i trofizmu). Łącznie na wszystkich badanych zwałach odnotowano 166 gatunków roślin naczyniowych, należących do 45 rodzin. Najliczniejszą z nich jest rodzina Asteraceae. Dominacją odznaczają się gatunki rodzime stanowiące 85% flory badanych obiektów. Licznie reprezentowane są gatunki ruderalne i łąkowe, natomiast mniej liczne są gatunki leśne, co jest prawdopodobnie związane z charakterem otoczenia zwałów. Największy udział mają hemikryptofity, natomiast terofity i fanerofity są mniej liczne. Dominującą grupę stanowią rośliny o strategii życiowej typu konkurencyjności (wg modelu Grime'a). Takie wyniki mogą świadczyć o stabilizacji siedlisk zwałów. Mimo różnic w składzie gatunkowym poszczególnych obiektów (tylko 38% flory jest wspólne), ich flora wykazuje znaczne podobieństwo wymagań ekologicznych. Na zwałach hutniczych najlepiej czują się gatunki światłożądne, ciepłolubne, o umiarkowanych wymaganiach względem pH gleby i zawartości azotu. Większość gatunków preferuje średnio wilgotne siedliska. Trawy są głównym komponentem pokrywy roślinnej zwałów. Najczęściej wystepują Festuoa ovina, Agrostis capillaris, Agrostis gigantea, Calamagrostis epigeios i Arrhenatherum elatius. Uzyskane wyniki mają potwierdzenie we wcześniejszych opracowaniach na temat tego typu zwałów.

EN

This paper presents the results of the floristic investigation conducted - during two vegetation seasons 2000 and 2001 - on selected spoil heaps, the remnants of zinc and lead smelting works that existed in Ruda Śląska until the 1930's. A list of all recorded species was made. Every species was characterized with respect to its abundance in specified sites of the spoil) heaps, the relative participation in the range of the geographical-historical groups as well as in ecological groups. The following characteristics were taken into account: life forms according to Raunkiaer classification, Grime CSR strategies and selected ecological indicator values (light, temperature, moisture, reaction and nitrogen content). A total of 166 species of vascular plants occur the surveyed spoil heaps. These belong to 45 different families. The most numerous is the Asteraceae family. The native species make approximately 85% of the flora. The spoil heaps are dominated by ruderal and meadow species, while the forest species are less abundant. Hemicryptophytes are the dominant group. Therophytes and phanerophytes are less abundant. These results may suggest chat the sites be quite stabilized. The analysis of the ecological indicator values of the flora shows chat the spoil heaps differ in terms of the species content (only 38% flora in common) and their floras demonstrate very close ecological requirements. The spoil heaps are the best habitat for the species which prefer full light and significant warmth though most of them do not stand too dry substrate conditions. The species show a wide range of requirements in respect to the nitrogen content and pH of the substrate. Grasses are the main component of the plant cover; these seem to be pioneer and very expansive species. The most abundant are Festuca ovina, Agrostis capillaris, Agrostis gigantea, Calantagrostis epigeios and Arrhenatherum elatius.

9

Flora roślin naczyniowych projektowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu "Dolina Sztoły"

Balcer B.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2001

|

Vol. 27, no.3

137-149

PL

W latach 1995-1997 oraz 1998-1999 przeprowadzono badania florystyczne na terenie projektowanego Obszaru Chronionego Krajobrazu "Dolina Sztoły", położonego w powiecie olkuskim - wschodnia część Wyżyny Śląskiej. Stwierdzono występowanie 413 gatunków roślin naczyniowych. Na szczególną uwagę zasługują 23 gatunki roślin podlegające ochronie prawnej, tj. 16 ścisłej i 7 częściowej, oraz 28 gatunków regionalnie rzadkich i zagrożonych. Surowce lecznicze z 46 gatunków wykorzystywane są w polskiej medycynie oficjalnej. Element górski reprezentowany jest przez 11 gatunków, (co stanowi 2,6% flory badanego terenu). Najliczniejszą grupę tworzą hemikryptofity (49,4%), natomiast najmniej liczną chamefity zdrewniałe (3,4%).

EN

In 1995-1997 and 1998-1999 floristical investigations were carried out within the projected "Dolina Sztoły" Landscape Protected Area, located in the Olkusz district (north-eastern part of the Silesian Upland). The occurrence of 413 taxa of vascular plants was reported. Out of 23 legally protected species, 16 are strictly and 7 are partly protected. Among vascular plants there are 28 regionally rare and endangered taxa. Medicinal materials used in Polish officinal medicine can be derived from 46 species. Eleven species (2,6% of vascular flora) represent mountain element. The richest group are hemicryptophytes (49,4%), while woody chamaephytes are represented by 3,4% of species.

10

Flora naczyniowa i zbiorowiska roślinne projektowanego rezerwatu przyrody 'Podwarpie' koło Siewierza (Wyżyna Śląska)

Jędrzejko K., Stebel A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 1

121-140

PL

W latach 1993-1996 przeprowadzono badania botaniczne na terenie projektowanego rezerwatu przyrody 'Podwarpie' koło Siewierza. Stwierdzono występowanie 280 gatunków roślin naczyniowych (w tym 14 podlegających całkowitej ochronie prawnej i 7 chronionych częściowo) oraz 31 gatunków bardzo rzadkich na Wyżynie Śląskiej. Na szczególną uwagę zasługuje najliczniejsze w Polsce stanowisko wilczomlecza pstrego Euphorbia epithymoides L. Roślinność omawianego obiektu reprezentuje 6 zbiorowisk roślinnych. Do najcenniejszych pod względem bogactwa florystycznego i licznego udziału bardzo rzadkich roślin naczyniowych należą ciepłolubne zarośla leszczynowe Peucedano cervariae-Coryletum.

EN

The present study encompasses the results of the floristic and phytosociological field research carried out in the region of Garb Tarnogórski, in the area of Podwarpie near Wojkowice Koscielne and Siewierz in the Silesian Upland, in the years 1990-1995. The investigated area located in close vicinity of the Upper Silesian Industrial District agglomeration, occupying its northernmost limits. The area in question stands out as characteristic for the concentration of rare and very rare elements of vascular flora, including a numerous group of species placed under legal protection(the total of 21 species). The investigated region is particularly valuable bbecause of bundant occurrence of Euphorbia epithymoides L. - a plant extremely rare in Poland. The area under research is the northernmost European locality of this species and, at the same time, the only region in Poland in which the plant occurs in the natural state (the region of Tuliszów-Dąbrowa Górnicza). Because of the uniqueness of the discussed area, it is proposed that a floristic nature reserve be established within its limits. The reserve would serve the purposes of protection and conservation of the habitats of Euphorbia epithymoides and the whole numerous group of rare plants, including those legally protected. The floristic records made in the area of the projected nature reserve included 280 of vascular plant species, and in this number 21 protected species (14 species under strict protection and 7 species under partial protection), and 31 species occurring as rare and very rare in the scale of the region of the Silesian Upland. The syntaxonomical diversity of the vegetation encompasses 5 major plant associations and 1 Community, characterized by a significant level of naturalness. From the floristic perspective, the richest associations are Peucedano cervariae-Coryletum and Origano-Brachypodietum pinnati. In this region there occur two dominant types of vegetation, both characteristic for Jurassic nature and formed in the habitats developed on limestone-based substrata (the Triassic lime stone - muschelkalk), namely a) thermophilous hazel shrubs Peucedano cervariae-Coryletum with associations of hawthorn (Crataegus sp.div.) and blackthorn (Prunus spinosa) and b) xerothermic calciphilous grasslands Origano-Brachypodietum pinnati, floristically largely impoverished, in most cases dominated by Brachypodium pinatum. In places anthropogenically deformed (such as roadsides and path-sides, the limits of the old quarry etc.) synanthropic vegetation of ruderal type, develops which, in the scale of the whole space proposed to be placed under legal protection, does not cover a large area. In the area surrounding the hill, agricultural landscape is dominant.