Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Lime-stabilized solid-waste blends as alternative building blocks in construction

James Jijo, Gobinathan Ayyapakam Ranganathan, Balaji Adhimoolam Kannan, Ashwin Saravanan, Aravind Chinnathurai

Architecture Civil Engineering Environment

|

2023

|

Vol. 16, no. 2

89--99

EN

Stabilized blocks have been gaining ground in recent times. Stabilized solid waste blocks provide an eco-friendly alternative to conventional fired bricks. The present investigation dealt with the development of lime stabilized blended solid waste blocks comprising fly ash (FA), steel slag (SS) and phosphogypsum (PG). The PG content was limited to 10% and the proportion of FA:SS was varied in the remaining 90% in the ratios of 1:2, 1:1 and 2:1. The blends were stabilized using 2%, 4% and 6% lime. The blends were dry mixed, followed by the addition of a sufficient quantity of water to obtain a uniform wet mix. This mix was then packed into moulds to cast blocks. The blocks were demoulded after 24 hours under wet gunny bags and cured in water for 7 days. Similarly, the blends were also mixed with sand to prepare solid waste mortars blocks and cured for 7 days. At the end of their stipulated curing periods, the stabilized solid waste blocks and mortar blocks were tested for their compressive strength. The results of the investigation revealed that the mix LFSP621 developed the maximum strength of all combinations tested and hence, it can be concluded that the solid waste blend consisting of 60% FA, 30% SS and 10% PG stabilized with a further 6% lime by weight of the solid waste mix was the most optimal mix for developing maximum strength of the solid waste blocks. The mortar blocks, however, met with limited success. Thus, it can be concluded that stabilized solid waste blocks can become an effective alternative building material.

2

Valorization of a steel industrial co-product for the development of alkali-activated materials : effect of curing environments

Sarri Arezki, Oualit Mehena, Kennouche Salim

Advances in Materials Science

|

2023

|

Vol. 23, nr 2(76)

45--63

EN

While natural resources are becoming scarce and climate change is accelerating, the recovery and recycling of wastes and by-products is an effective way to deal with the economic and ecological constraints of recent decades. The valorization of industrial by-products in civil engineering is a common practice either by their incorporation during the manufacture of Portland cements or as a partial replacement of cement during the production of concrete. The present work aims to develop waste-based alkali-activated materials WAAMs intended for civil engineering applications as a potential alternative to cement-based materials. A steel industrial by-product called commonly granulated blast furnace slag GBFS was used alone as a solid CaO-rich precursor; two alkaline activators such us sodium silicate (Na2SiO3) and sodium hydroxide (NaOH) were used separately for the production of two-part alkali-activated materials. Besides the microstructure analysis of the hardened samples, the influence of activator/precursor mass ratio, NaOH molarity, and two curing environments (Room temperature and 60°C) on the compressive strength, water accessible porosity, mass loss, and drying shrinkage were assessed. The results showed that a high Liquid/Solid ratio leads to a decrease in the compressive strength of the samples, while high NaOH molarity significantly improves the mechanical properties by reducing the porosity of the specimens. Moreover, alkaline silicate activator provides higher compressive strengths compared to the alkaline hydroxide activator, especially when the samples were cured at room temperature where a maximum 28days-compressive strength value of 105.28 MPa was achieved. For the samples activated using sodium hydroxide solution, the results revealed that their curing at 60°C promotes obtaining high initial-compressive strengths (7 days) before decreasing subsequently as a function of the curing time. As an indication, at high alkaline concentration (NaOH = 9M), a mechanical strength decline of 21% was recorded between a curing time of 7 to 28 days. Moreover, curing at 60°C induced high porosity, significant mass loss and high drying shrinkage. SEM analysis highlighted a dense, homogeneous microstructure without apparent defects, in particular for the samples where the alkali silicate activator was used.

3

Waloryzacja wynagrodzenia w umowach o roboty budowlane na tle przepisów PZP (cz.1)

Wysoczański Hubert, Zawadzka Urszula

Budownictwo i Prawo

|

2020

|

R. 23, nr 2

20--22

PL

Artykuł omawia zagadnienia związane z waloryzacją wynagrodzenia wykonawcy w umowach o roboty budowlane na tle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, Kodeksu cywilnego, klauzul waloryzacyjnych stosowanych w kontraktach zawieranych przez zamawiających publicznych oraz w świetle najnowszego orzecznictwa.

EN

The article discusses issues related to the indexation of contractors’ remuneration in construction contracts against the provisions of the Public Procurement Law, the Civil Code, indexation clauses used in contracts concluded by public entities, and in the light of recent case law.

4

Waloryzacja wynagrodzenia w umowach o roboty budowlane na tle przepisów PZP (cz. 2)

Wysoczański Hubert, Zawadzka Urszula

Budownictwo i Prawo

|

2020

|

R. 23, nr 3

25--29

PL

W artykule omówiono zagadnienia związane z waloryzacją wynagrodzenia wykonawcy w umowach o roboty budowlane na tle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, Kodeksu cywilnego, klauzul waloryzacyjnych stosowanych w kontraktach zawieranych przez zamawiających publicznych oraz w świetle najnowszego orzecznictwa.

EN

The article discusses issues related to the indexation of contractors’ remuneration in construction contracts against the provisions of the Public Procurement Law, the Civil Code, indexation clauses used in contracts concluded by public entities, and in the light of recent case law.

5

Characterization of the Zellidja Lead Smelter Slag (Eastern Morocco) in order to their Valorization in Civil Engineering

Moussaoui Raja, El Alami Souad El Moudni, Aouraghe Hassan

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 8

71--81

EN

The Zellidja Lead Smelter Company (Eastern Morocco) was created by Jean Walter in 1939 for the purpose of transforming lead concentrates into pure metal. Its activity was always at the origin of the production of huge quantities of solid mining waste with granular aspect. Today, despite the definitive cessation of its production in 2012 due to the depletion of ore, millions of tons of slag are piled up between the back of the foundry and the watercourse of Oued El Heimer. This open-air storage site represents a significant environmental and economic risk resulting from the surface water and groundwater pollution. In addition, as part of the strengthening of the Moroccan construction sector and infrastructure (which requires enormous quantities of natural aggregates), studying the possibilities of using these by-products as building materials seems interesting. For these reasons, the objective of our research work is the characterization of Zellidja slag for their valorization in civil engineering. This valorization has three objectives: to solve the problem of the landfill of the mining waste, to search for an alternative material responding to the increased needs for granular materials and to protect the national patrimony in raw material. In order to ensure the feasibility of this valorization, these tailings were the subject of a complete characterization. The results of this characterization prove that these by-products with a granular aspect have interesting geometric, physical, chemical and mechanical characteristics favoring their valorization in concrete.

6

Walory przyrodnicze i estetyczne łąk w krajobrazie wiejskim na przykładzie Płaskowyżu Kolbuszowskiego

Wolański P., Rogut K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 4

55--74

PL

Zbiorowiska łąkowe odznaczają się dużymi walorami estetycznymi i krajobrazowymi. Decyduje o tym ich różnorodność florystyczna, zmienność barw kwiatów i liści poszczególnych gatunków roślin podczas sezonu wegetacyjnego oraz strefowość wynikająca z położenia w zmiennych warunkach uwilgotnienia i zasobności w składniki pokarmowe. Celem badań była charakterystyka zbiorowisk łąkowych Płaskowyżu Kolbuszowskiego pod względem różnorodności florystycznej i walorów estetycznych w krajobrazie otwartym. Na podstawie badań fitosocjologicznych prowadzonych w latach 2012–2016 dokonano ich charakterystyki pod względem różnorodności florystycznej oraz walorów krajobrazowych. Wykonane zdjęcia fitosocjologiczne zakwalifikowano do zespołów i zbiorowisk roślinnych. Badając ich różnorodność florystyczną, określono liczbę gatunków ogółem, średnią ich liczbę w jednym zdjęciu oraz wskaźnik Shannona–Wienera H’. Metodą Kościka przeprowadzono waloryzację środowiskową. Wyróżniono 8 zespołów i 9 zbiorowisk, w tym 11 na siedliskach wilgotnych, a 6 na świeżych. W większości badanych zbiorowisk licznie występowały rośliny motylkowe i zioła, które decydowały o walorach estetycznych krajobrazu tego regionu. Do najbogatszych florystycznie zaliczono: Arrhenatheretum elatioris, Cirsietum rivularis oraz zbiorowisko Agrostis capillaris. Wskaźnik Shannona–Wienera dla tych zbiorowisk wynosił około 3. Fitocenozy badanych zbiorowisk wyróżniały się kolorystycznie, szczególnie latem, na tle monotonnych upraw rolniczych i roślinności leśnej. Uwilgotnienie, sposób użytkowania lub jego brak wpływały na skład gatunkowy i walory estetyczne tych fitocenoz.

EN

Meadow communities are known for their high aesthetic and landscape values, due to their floristic diversity, colour variability of species’ flowers and leaves depending on seasons as well as on soil humidity and edaphic conditions. The research objective was to characterize the meadow communities of the Kolbuszowski Plateau with respect of their floristic diversity and aesthetic values in the context of open landscape. The study was performed in 2012–2016. The phytosociological refeleves have been assigned to either associations or to plant communities. As the parameters of the floristic diversity, the total number of species, the average species number per releve as well as Shannon–Wiener H’ index. Also the environment’s evaluation was performed with the Kościk method. As a result, 8 associations and 9 plant communities have been distinguished, 11 on wet and 6 on slightly wet sites. In most of the studied assemblages abundant legume plants and herbs was a chief aesthetic landscape’s asset in the region. Among the most floristically richest were Arrhenatheretum elatioris, Cirsietum rivularis and the Agrostis capillaris community, with their Shannon–Wiener index around 3. Such colourful phytocenoses, in particular in summer time, stand out from the monotonous backdrop of agricultural crops and forests. The meadows use or abandonment as well as moisture conditions influence their species composition and the aesthetic values.

7

Value creation : the internal perspective

Teixeira D., Duarte N.

Nowoczesne Systemy Zarządzania

|

2018

|

T. 13, nr 3

235--243

EN

The present research aims to approach leadership techniques in order to analyze whether those techniques promote and stimulate value creation and co-creation. The main goals were the identification of value creation's main sources in the footwear sector. This research was applied in a Portuguese region (Tâmega e Sousa) in the north of Portugal. In order to collect empirical data, the main focus was the learning and growth perspective, connected to the trinomial internal leadership, human capital's valorization and added value's creation. For the empirical research, a quantitative method was used in order to answer the main goal: In what way the ability to lead internal stakeholders promote value creation in the footwear industry? The data collection was achieved through a questionnaire applied, in person and via email, to industrial leaders and their employees. In an analysis to Tâmega e Sousa Region's footwear industry, it was concluded that there is a clear focus in internal processes, customer retention and satisfaction as well as a transversal financial concern. However there is a low investment in the learning and growth perspective. That means, there's a need to invest and/or develop motivational, performance and knowledge management processes and to define policies for recognition, relationship valorization and competence development.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie koncepcji przywództwa wraz ze stymulantami kreowania i współkreowania jego wartości w postaci zasobów w przemyśle obuwniczym. Badanie zostało przeprowadzone w regionie Tâmega e Sousa w północnej Portugalii. W celu zebrania danych empirycznych podjęto studia literaturowe, oparte na trójmianie przywództwa, waloryzacji zasobów ludzkich oraz tworzeniu wartości dodanej. W artykule sformułowano następujący problem badawczy: w jaki sposób zdolność do przewodzenia wewnętrznymi interesariuszami pomaga kreować wartości w przemyśle obuwniczym? Aby osiągnąć odpowiedź na powyższy problem zastosowano badanie ilościowe w formie ankiety bezpośredniej i internetowej. Grupę badawczą stanowiła kadra zarządzająca i pracownicy firm sektora obuwniczego. Wyniki badania pokazały, że najczęstszymi problemami tych firm są kwestie wewnętrzne; utrzymanie pracowników i utrzymanie ich satysfakcji oraz kwestie finansowe. Przy wysokim udziale tych czynników, inwestycje w uczenie się i rozwój nie odgrywają znacznej roli. Widać więc, że istnieje potrzeba inwestowania w rozwój i motywację pracowników, ich wydajność i zarządzanie wiedzą. Jednocześnie nie należy zapominać o uznaniowości, waloryzacji relacji i rozwoju kompetencji.

8

Modernizm jako szczególnie ważne polskie dziedzictwo XX wieku. Kryteria wyboru i ochrony zasobów modernistycznych na przykładzie architektury Stalowej Woli

Stojak Grażyna

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2017

|

Nr 3

125--131

PL

W publikacji przedstawiono problemy związane z ochroną konserwatorską modernistycznych budynków w Stalowej Woli. Miasto, pierwotnie zaprojektowane w duchu przeważających idei modernizmu, zostało zbudowane w latach trzydziestych okresu międzywojennego. Ideologiczno-konceptualna spójność i jej realizacja określają reprezentatywność kompleksu urbanistycznego Stalowej Woli jako modernistycznego dziedzictwa kulturowego. Trwające procesy transformacji wymuszają działania mające na celu ochronę tego dziedzictwa. W pracy przedstawiono konieczność analizy i oceny całego kompleksu urbanistycznego w celu ustalenia możliwych kryteriów i obszarów analizy. Zasugerowano wzięcie koncepcji projektu i jej realizację pod uwagę jako podstawowe kryterium oceny w kontekście zmian, które nastąpiły po drugiej wojnie światowej. W pracy przywołano założenia dla projektowania obiektów mieszkalnych i usługowych, a także zwrócono uwagę na konieczność oceny wpływu aktualnie realizowanych inwestycji, mających wpływ na kompletność i integralność kompleksu architektoniczno-urbanistycznego Stalowej Woli. Wartości niematerialne: nazwy ulic, budynków, placów, a także niematerialne wartości obiektów architektonicznych oraz architektoniczne projekty poszczególnych budynków i miast jako całości to kolejny obszar, który wymaga tak badań, jak i ochrony. Problemy wynikające z niskiej świadomości mieszkańców, mającej wpływ na proponowane rozwiązaniach do projektowania odnowionych i zmodernizowanych budynków, zostały omówione w niniejszej pracy. Aby rozwiązać większość problemów związanych z ochroną konserwatorską modernistycznej architektury i urbanistyki Stalowej Woli, proponuje się utworzenie Parku Kulturowego. Praca przedstawia zarówno argumenty za jego utworzeniem, jak również jego zakres

EN

In the publication the author presents the problems related to the conservatory protection of the modernist buildings in Stalowa Wola. The city,originally designed in the spirit of the prevailing ideas of modernism, has been built in the 1930’s of the interwar period. Ideological-conceptual coherence and its implementation determine the representativeness of the Stalowa Wola urban complex as a modernist cultural heritage. The ongoing transformation processes force actions aimed at protecting this heritage. The author presents the necessity to analyze and evaluate the entire urban complex presenting assumptions to establish possible criteria and areas of analysis and evaluation. Among the others, it has beensuggested that the design concept and its implementation should be taken into account as a basic assessment criterion in the context of the changes that occurred after the Second World War. After a brief reminder of the assumptions used in the design process of residential and service constructions, the author draws attention to the need to assess the impact of the currently ongoing investmentswhich have impact on the completeness and integrity of the architectural and urban complex of Stalowa Wola. Intangible assets: the names of the streets, buildings, squares, the non-material values of the architectural sites and the architectural design of particular buildings and the cities as a whole, is another area that requires both research and protection. The problems resulting from the low awareness of the residents appear in this issue, and also appear in the proposed solutions for the design of the renovated and modernized buildings. To solve most problems related to the protection of the conservator of modernist architecture and urban planning of Stalowa Wola, the creation of the Cultural Park is proposed. Both the arguments for its creation and its scope have been here presented.

9

Zmiany rzeźby terenu związane z historyczną eksploatacją rud żelaza w rejonie częstochowskim

Gawor Ł.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2017

|

nr 2

61--69

PL

Eksploatacja doggerskich rud syderytowych w rejonie częstochowskim trwała nieprzerwanie ponad 600 lat. Związana z nią zmiana rzeźby terenu uwidacznia się przede wszystkim w postaci deponowanych na zwałowiskach odpadów po górnictwie i przeróbce rud żelaza. Na początku lat 70. ubiegłego wieku nastąpił proces likwidacji górnictwa w opisywanym rejonie. Jako pierwszą zlikwidowano w 1970 r. kopalnię Rudniki w Rudnikach koło Zawiercia, a jako ostatnią kopalnię Wręczyca we Wręczycy Wielkiej w 1982 r. W artykule przedstawiono charakterystykę zmian rzeźby terenu na przykładzie analizy zwałowisk po górnictwie i przeróbce rud żelaza w Częstochowskim Zagłębiu Rudonośnym. Na analizowanym obszarze zinwentaryzowano 41 zwałowisk po górnictwie i przeróbce rud żelaza, które są zlokalizowane pomiędzy Częstochową, Konopiskami, Kłobuckiem i Zawierciem. W artykule sporządzono charakterystykę wybranych obiektów oraz zaproponowano kierunki ich rekultywacji oraz zagospodarowania.

EN

Dogger siderite ores in the Czestochowa region have been exploitated for over 600 years. Changes of the ground connected with this exploitation may be seen as wastes after mining and preparation of iron ores disposed in the form of dumps. At the beginning of the 70`s of former century a process of closing of mining in described area begun. The first mine “Rudniki” was closed in 1970 in Rudniki, in the neighborhood of Zawiercie, the last closed mine was „Wręczyca” in Wręczyca Wielka in 1982. In the paper there is presented an characteristic of changes of the morphology exemplified on analysis of dumping grounds after exploitation and preparation of iron ores in the Czestochowa Ore-Bearing Basin. In the analyzed area there was done an inventarization of 41 dumping grounds, after mining and preparation of iron ores, which are situated between Częstochowa, Konopiska, Kłobuck and Zawiercie. In the paper there is resented a characterization of chosen objects and the directions of reclamation and using are proposed.

10

Common Features of Urban Space Users that Allow for Distinction of a Community on the Example of Kielce

Górski A.

Architektura Krajobrazu

|

2017

|

nr 2

18--27

EN

The article presents the theoretical foundations and possibilities resulting from segmentation among urban residents. This segmentation consists in separating individual urban space stakeholders, based on their subjective feelings about space (space valorisation), sense of local identity as well as their daily functioning in urban space. As such, in-depth interdisciplinary research covering psychological, sociological, spatial (geographic) and marketing aspects enables a more complete understanding of the users of a given urban space, and thus a deeper understanding of their behavior, preferences in urban space (in the context of a city, functional or metropolitan area). The developed research methodology allows for more involvement of the inhabitants in the process of planning and programming the development of local self-government units, by identifying specific stakeholders of the community space. Research based on an interdisciplinary approach to urban space users enables a more efficient way of diagnosing, programming, implementing and evaluating strategic documents as well as evaluating individual actions in urban space.

PL

Artykuł prezentuje podstawy teoretyczne i możliwości, jakie wynikają z przeprowadzenia segmentacji wśród mieszkańców miast. Segmentacja ta polega na wydzieleniu poszczególnych interesariuszy przestrzeni miejskiej, na podstawie ich subiektywnych odczuć względem przestrzeni (waloryzacja przestrzeni), poczucia tożsamości lokalnej, a także ich codziennego funkcjonowania w przestrzeni miejskiej. Pogłębione badania interdyscyplinarne obejmujące zagadnienia dotyczące aspektów psychologicznych, socjologicznych, przestrzennych (geograficznych) i marketingowych umożliwiają dokładniejsze poznanie użytkowników określonej przestrzeni miejskiej, a tym samym głębsze zrozumienie ich zachowań, preferencji w przestrzeni zurbanizowanej (w kontekście miasta, obszaru funkcjonalnego czy metropolitalnego). Opracowana metodologia badań umożliwia pełniejsze włączenie mieszkańców w proces planowania i programowania rozwoju jednostek samorządu terytorialnego poprzez rozpoznanie określonych interesariuszy przestrzeni–zbiorowości. Badania oparte na interdyscyplinarnym podejściu do użytkowników przestrzeni miejskiej umożliwiają sprawniejszy przebieg zarówno procesu diagnozowania, programowania, wdrażania i ewaluacji dokumentów strategicznych, jak i oceny poszczególnych działań w przestrzeni miejskiej.

11

Waloryzacja terenów nadrzecznych metodą obrazową K. Lyncha

Wodzińska D., Zalewska M.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 26

319--330

PL

Pionierska koncepcja Kevina Lyncha, wykorzystująca mapy poznawcze pierwotnie skupiała się na prowadzaniu badań w środowisku miejskim – obecnie jest również stosowana w celu lepszego zrozumienia jednostek krajobrazowych. Istotą metody jest wyodrębnienie symbolicznych i szczególnych elementów krajobrazu, które powodują, że użytkownicy odczytują z niego kody i szyfry semiotyczne. Tereny nadrzeczne we Wrocławiu są cenne pod względem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym. Analiza kartograficzna i analiza terenowa są podstawą wykonania waloryzacji. Ta zaś stanie się podstawą do określenia istniejących i potencjalnych zagrożeń oraz wskazania wytycznych do poprawy jakości badanego obszaru.

EN

Kevin Lynch pioneer conception derived from cognitive maps, was originally based on an urban research – it has been actually used for a better landscape unit’s understanding. The essence of this method is a symbolic landscape and the distinguishing elements separation, which allow users to read the semiotic codes and ciphers. Riverside areas in Wrocław are very precious in terms of nature, landscape and culture. The cartographic and area analysis are the base of valorization. This becomes the base of determine the actual and potential threats and identify guidelines for improving the quality of the study area.

12

Technologia termicznej waloryzacji paliw - toryfikacja w auto termicznym reaktorze

Pawlak-Kruczek H., Czerep M.

Nowa Energia

|

2016

|

nr 1

31--38

PL

Do 2020 r. Polska zobowiązana jest do uzyskania 15% udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto. W 2013 r. wskaźnik ten wyniósł 11,3% (URE 2013), a jego głównym źródłem są biopaliwa stałe w tym (drewno opałowe, odpady z leśnictwa, przemysłu drzewnego i papierniczego). Udział biomasy w produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych stanowił w 2013 r. około 47%, z czego zdecydowaną większość wytworzono w procesach jej współspalania z paliwami kopalnymi. W produkcji ciepła z OZE biopaliwa stałe stanowiły ok. 97%. Tak duży udział biomasy w produkcji energii oraz problemy z jej wykorzystaniem wynikające z dużego udział wilgoci w biomasie, jej niskiej kaloryczności i niejednorodności oraz trudności z przemiałem razem z paliwami kopalnymi przyczyniły się do rozwoju nowych rozwiązań technologicznych - w tym waloryzacji biomasy do zastosowań w energetyce.

13

Percepcja przestrzeni w społeczności lokalnej

Wolski A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2014

|

nr 24

77--86

PL

W artykule podjęto problematykę przestrzeni jako istotnego elementu kultury niematerialnej i materialnej w budowie tożsamości społeczności lokalnej. Problematyka ta jest umieszczona na gruncie przestrzeni społecznej. Przestrzeń rozumiana jest socjologicznie, nie tylko jako wytyczony obszar, lecz głównie jako obszar, który oddziaływuje na społeczność go zamieszkującą. Obszar ten jest nacechowany wytworami kultury tej społeczności, są to wytwory materialne i ich niematerialne konotacje w umysłach ludzkich. Wpływa to bezpośrednio na percepcje przestrzeni przez mieszkańców społeczności lokalnej. Kreuje to produkt lokalny, będący charakterystycznym dla danej wspólnoty, tworzący jej tożsamość i wachlarz kapitałów.

EN

In article space issues have been taken as an important intangible cultural element immaterial and material in the construction of the identity of the local community. This issue is placed on the ground of social space. Space which is sociologically, not only as a delimited area, but mainly as an area that affects the community living in it. This area is characterized by cultural creations of this community, they are creations of their tangible and intangible connotations in the minds of men. This affects directly on perceptions of space by the inhabitants of the local community. Creates a local product, which is characteristic for a given community, creating its identity and of capital.

14

Propozycja waloryzacji terenów zieleni przy placówkach edukacyjnych

Połucha Iwona, Dzioba Klaudia

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2013

|

T. 9, nr 3

45--55

PL

W artykule przedstawiono przykładową klasyfikację terenów przedszkolnych i przyszkolnych, z uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży w zakresie nauki, zabawy i wypoczynku w przestrzeni ogrodowej. W celu oceny i porównania terenów zieleni przy wybranych placówkach edukacyjnych opracowano metodę waloryzacji, w której wybrano kryteria odnoszące się do istniejącej roślinności oraz obecnego zagospodarowania. Poszczególnym placówkom przy-znano punkty, których zsumowanie pozwoliło na zakwalifikowanie ich do jednej z 5 klas, co wiązało się z uzyskaniem ocen: bardzo złej, złej, średniej, dobrej lub bardzo dobrej. W rezultacie możliwe było porównanie ocenionych terenów przedszkolnych i szkolnych oraz wskazanie elementów przestrzeni ogrodowej wymagających rearanżacji.

EN

The paper presents an example of classification of nursery and schools gardens, including the needs of children and youth in science, fun and relaxation in the garden space. In order to rate and to compare green areas around the selected educational institutions the method of the valorization, based on the criteria related to existing greenery and the present development was elaborated. Particular institutions were granted points. Summing them up allowed to qualify the institutions for one of the 5 classes, what was connected with reaching the very bad, the bad, the middle, the good or the very good note. As a result, it was possible to compare nursery and schools gardens and identify elements of garden space which should be rearranged.

15

Geopark „Beskid Śląsko-Morawsko-Żywiecki”- najstarsze utwory Karpat fliszowych

Golonka J., Krobicki M., Miśkiewicz K., Slomka T., Waśkowska A., Doktor M.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 5

277--285

EN

The oldest flysch deposits are the leading theme of the planned "Silesian-Moravian-Żywiec Beskid" Geopark. The geopark is located in the area of Beskid Śląski Mts. and Beskid Żywiecki Mts. in the territory ofPoland. This is a region of the occurrence of a number of tectonic units of the Outer Carpathians, including Pieniny Klippen Belt, Magura Nappe (with Krynica, Bystrica, Raca and Siary tec- tonic-facies zones), Fore-Magura Unit, Silesian Nappe and Subsilesian Nappe. Geodiversity of this area is defined by well-exposed sections ofrocks. They were the sites ofclassical geological work in the 19th century. Within the geopark boundaries, there are the type localities of the following tectonic units: Silesian Nappe, Fore-Magura, Bystrica and Raca units, as well as Jaworzynka, Bystrica, Vyhylovka, Vendryne and Cieszyn Limestone formations, Malinowska Skala Conglomerate, Mutne Sandstone, and Cisownica Shale members. Landslides, attractive geomorphologic landforms (e.g., highest peaks of the Beskidy Mts., providing magnificent views), waterfalls, diversified river valleys, tors, caves as well as places associated with the history and tradition of this region represent geotouristic attractions with a high potential. They will be included in the network ofgeosites protected within the planned geopark. Analysis ofthe geopark area indicates a high degree of variability of natural values, especially its geodiversity and richness of the historical-cultural heritage. The preservation and protection methods are also diversified. This region represents unique geoenvironmental and historical values on the European scale, therefore offering good chances for establishment of geopark. The documentation of geosites has already been gathered at this stage of work. The information requires only updating, minor additions and construction ofa unified database. The evaluation ofthe current touristic infrastructure have also brought very positive results; the area isfrequented by millions oftouristsfrom Poland, Czech Republic, Slovakia and other countries.

16

Waloryzacja złóż surowców skalnych województwa łódzkiego i wielkopolskiego

Górniak-Zimroz J., Kaźmierczak U.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 5-6

52--58

PL

W artykule przedstawiono wyniki waloryzacji udokumentowanych i niezagospodarowanych złóż surowców skalnych zlokalizowanych w województwie łódzkim i wielkopolskim, która została wykonana według metodyki zaproponowanej przez Nieć i Radwanek-Bąk [4, 5, 6]. Wykonanie waloryzacji miało na celu identyfikację złóż o najwyższych walorach zasobowo-surowcowych oraz atrakcyjnych pod względem występujących na obszarze złoża lub w jego sąsiedztwie czynników środowiskowych i planistycznych. Szczegółowo wyniki waloryzacji dla poszczególnych województw opisano w pracach [2, 3].

EN

The results of novel valorization procedure applied for industrial rock deposits located in the Lodz and Wielkopolska Regions are presented in the paper. A methodology proposed by Niec and Radwanek-Bak was used to valorize deposits [4, 5, 6]. The purpose of valorization is to identify deposits with the highest values of key parameters including geological criteria, mining conditions, environmental and planning constraints. In detail the results of the valorization prrocedure for individual regions described in the work [2, 3].

17

Waloryzacja złóż surowców skalnych województwa łódzkiego

Kaźmierczak U., Górniak-Zimroz J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 2

146--154

PL

W publikacji przeprowadzono waloryzację udokumentowanych i niezagospodarowanych złóż surowców skalnych województwa łódzkiego przy wykorzystaniu metody waloryzacji i hierarchizacji Niecia i Radwanek-Bąk, opierającej się na czterech obszarach waloryzacji: kryteriach geologiczno-surowcowych, atrakcyjności górniczej, ograniczeń środowiskowych i ograniczeń planistycznych. Pierwszy etap waloryzacji surowcowo-zasobowej wykazał, że spośród 508 udokumentowanych i nieeksploatowanych złóż 13 złóż należy do klasy ochrony N (najwyższej) i 17 do klasy W (wysokiej). Pozostałe waloryzowane złoża zakwalifikowano do klasy Z, tj. o znaczeniu lokalnym. Dalszej waloryzacji zostały poddane złoża o walorach ponadlokalnych. W przypadku kryteriów górniczych dogodne warunki posiada 11 złóż a utrudnione 12 złóż. Kolejny etap waloryzacji wykazał, że wymagania środowiskowe nie stanowią ograniczeń jedynie dla 2 złóż piaskowca i wapieni przemysłu wapienniczego. Natomiast dla 11 złóż czynniki środowiskowe są czynnikami ograniczającymi dostępność eksploatacji. Z kolei uwarunkowania planistyczne nie stanowią bariery dla wykorzystania 20 badanych złóż, w przypadku 7 częściowo tą możliwość ograniczają a dla 3 złóż obecnie wręcz wykluczają. Reasumując najbardziej atrakcyjnymi złożami z uwagi na walory surowcowe, dostępność górniczą i środowiskową są złoża: wapieni przemysłu cementowego – Mariampol-Stok (NWWN) piaskowców – Chełmska Góra II i Góry Borowskie (WNWN), Chełmska Góra II (WWWN) oraz Sielec II (WWNN), piasków i żwirów – Góry Borowskie, Kalenice (WNWN), surowców ilastych ceramiki budowlanej: Ruda (Goryń) (WWWN) i Złote (WWWW).

EN

A result of valorization of industrial rock deposits is presented in the paper. Special class of deposits was considered, namely explored (i.e. recognized from geological point of view) but not exploited till now. A methodology proposed by Niec and Radwanek- -Bak was used to valorize deposits. This approach is based on four aspects: geological criteria, mining conditions, environmental and planning constraints. The first stage (preliminary classification according to geological criteria) of raw material and resource valorization showed that only 13 deposit belongs to the highest class (N) and 17 can be referred as class high (W) for 508 of investigated, documented and unexploited deposits . Rest of deposits have been associated to class Z (“with local importance”). Second step of deposits valorization takes into account mining conditions. However, deposits belong to the highest and high class were used for analysis. This stage of analysis provided two group of deposits: 11 deposits are attractive (from mining perspective) and 12 deposits are difficult to mine. Environmental constraints can be neglected for 2 deposits (sandstone and limestone deposits of lime industry). However, environmental factors can be considered as constraints for 11 deposits. Planning aspects are not critical for 20 considered deposits, for 7 deposits these factors make exploitation difficult and the last group of 3 deposits cannot be mined due to planning constraints. So finally, one may conclude that, taking into account mentioned above four criteria, the most attractive deposits are: limestone for cement industry - Mariampol-Stok (NWWN), sandstone - Chełmska Góra II and Góry Borowskie (WNWN), Chełmska Góra II (WWWN) and Sielec II (WWNN ), sand and gravel - Góry Borowskie, Kalenice (WNWN) ceramic clay building materials: Ruda (Goryń) (WWWN) and Złote (WWWW).

18

Waloryzacja i hierarchizacja niezagospodarowanych złóż kopalin skalnych w Polsce. Metoda i wyniki

Nieć M., Radwanek-Bąk B.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2013

|

R. 54, nr 5-6

21--38

PL

Celem waloryzacji złóż jest stworzenie podstawy do ochrony zasobów najwartościowszych spośród nich, a ustępstw w zakresie złóż mniej wartościowych, tj. małych i zawierających kopalinę miernej jakości. Zaproponowany został prosty system rangowania, złóż kopalin w czterech obszarach ich waloryzacji według kryteriów: złożowo-surowcowych (zasobów i jakości kopaliny), górniczych uwarunkowań wykorzystania, środowiskowych - ograniczeń z tytułu wymagań ochrony środowiska, planistycznych - ograniczeń przez zagospodarowanie terenu złoża i hierarchizacja złóż niezależna na podstawie każdej z wymienionych wyżej czterech grup kryteriów w trójstopniowej skali ocen: N – najwyższa, W – wysoka, Z – zwykła, zado-walająca lub niska. Pozwala na opisanie każdego złoża za pomocą czteroliterowego symbolu, np. NNWN, NZNZ, itp. Przeprowadzona waloryzacja złóż kopalin skalnych wykazała niewielki udział złóż o najwyższych i wysokich walorach surowcowych (1,7 % klasy N i 6,9 % W). Wykorzystanie aż 50 % złóż o wysokich i najwyższych walorach surowcowych jest bardzo utrudnione przez wymagania ochrony środowiska i zagospodarowanie terenu. Złoża o najwyższych i wysokich walorach surowcowych powinny być szczególnie chronione. Gospodarka nimi powinna być rozpatrywana na poziomie koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju i województw.

EN

The aim of valorization of industrial rock deposits is to find those of highest resources and rock quality which should be protected for future development and select other with lower value which protection may be less rigorous. Simple mode of ranking deposits separately according to resources-quality, mining, environmental and land-use criteria was proposed in three or four degree scale: N – highest rank, W – low rank, Z – lowest rank and X – out of ranking. This, allow to describe each deposit by four letter symbol, e.g. NNWN, NZNZ etc. The valorization of all undeveloped industrial rock deposits in Poland has shown small amount of highest and high rank: 1,7 % and 6,9 % of total explored respectively. The devel-opment of 50 % of these is restrained by environment protection exigencies or land use of de-posit territory. The deposits of highest and high rank of resources and rock quality should be protected for future mining.

19

Coal-mining waste dumps as geotourist objects exemplified on Ruhr District and Upper Silesian Coal Basin - comparison and valorization analysis

Gawor Ł.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2013

|

nr 3

45--51

PL

W artykule podjęta została próba waloryzacji zwałowisk pogórniczych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym i w Zagłębiu Ruhry. Koncepcja ta zawiera ocenę w oparciu o dwa kryteria: wartość merytoryczną oraz dostępność. Do badań wytypowano czterdzieści reprezentatywnych obiektów, kierując się powierzchnią zwałowisk, lokalizacją, zagospodarowaniem oraz złożonością problemów środowiskowych. Uzyskane rezultaty wskazują na wysoką ocenę zwałowisk zlokalizowanych w Zagłębiu Ruhry, co stanowi o efektywnej rekultywacji tych obiektów. Zwałowiska zlokalizowane na obszarze GZW są ocenione nisko, co wiąże się z niskim poziomem ich rekultywacji oraz zagospodarowania. Analizując wyniki waloryzacji, da się zauważyć istotność efektywnej rekultywacji zwałowisk wynikającej ze szczegółowych uregulowań prawnych. Nie bez znaczenia jest również, fakt iż antropogeniczne formy terenu takie jak zwałowiska pogórnicze są wykorzystywane do celów dydaktycznych, rekreacyjnych czy krajobrazowych.

EN

In the paper there is presented a method of valorization of coal-mining waste dumps in Ruhr District and in Upper Silesian Coal Basin. This conception includes evaluation based on two criteria: substantial value and accessibility. Forty representative objects were analyzed according to their surface, situation, way of using and complexity of environmental problems. Obtained results allow to evaluate the dumping grounds situated in Ruhr District with high grade, what is connected with the high level of reclamation. Coal-mining waste dumps in Upper Silesian Coal Basin are evaluated with low grade which is linked with poor level of reclamation and managing of these areas.

20

Waloryzacja i hierarchizacja złóż kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w północno-wschodniej Polsce

Kot-Niewiadomska A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 83

97-106

PL

Celem artykułu była odpowiednia selekcja i uporządkowanie złóż perspektywicznych kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych północno-wschodniej Polski, pod względem atrakcyjności ich zagospodarowania, z uwzględnieniem czynników geologiczno-górniczych i środowiskowo-planistycznych. Waloryzacja opierała się na czterech kryteriach: złożowo-surowcowych, górniczych, środowiskowych i planistycznych. Przyjęte kryteria złożowo-surowcowe pozwoliły na wytypowanie do waloryzacji tylko 31 złóż, spośród ponad 1300 niezagospodarowanych lub zaniechanych w województwie warmińsko-mazurskim, mazowieckim i podlaskim. Niezbędne warunki, które złoża musiały spełnić to zasoby przekraczające 5 mln ton (przy punkcie piaskowym poniżej 50%) lub 20 mln ton (dla punktu piaskowego od 50 do 75%) w województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim. Wyjątek stanowiło województwo mazowieckie, uznane przez autorów waloryzacji za region deficytowy. W takim przypadku punkt piaskowy kruszyw mógł znajdować się w przedziale 75-90% dla zasobów powyżej 5 mln ton. Kryteria górnicze określały stopień trudności eksploatacji złoża i odstawy surowca, natomiast środowiskowe i planistyczne wskazywały na ograniczenia dostępności złóż z uwagi na ochronę przyrody i sposób zagospodarowania powierzchni nad złożem. Przeprowadzona waloryzacja wskazała, że wysoką ochroną należy objąć 22% zasobów kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w województwie mazowieckim, 30% w województwie warmińsko-mazurskim i aż 40% zasobów w województwie podlaskim. Do powszechnych ograniczeń w grupie kryteriów górniczych należy przynależność złóż do II grupy zmienności oraz znaczna odległość od potencjalnych odbiorców, rzadziej miąższość nadkładu. Wśród ograniczeń środowiskowych najczęstszą przyczyną utrudnionej dostępności jest występowanie obszarowych form ochrony przyrody (głównie obszary NATURA 2000, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu), ochrony wód podziemnych (Główne Zbiorniki Wód Podziemnych) oraz lasów ochronnych. Zdecydowanie mniejsze znaczenie w zakresie dostępności złóż mają ograniczenia planistyczne. Za najważniejsze uznać należy położenie kilku z nich w granicach pośredniej ochrony ujęć wód, co w chwili obecnej zupełnie wyklucza te złoża z możliwości eksploatacji.

EN

This paper presents the appropriate selection and hierarchy of natural sand-gravel aggregates deposits in three voivodeships of North-eastern Poland (Mazowieckie, Podlaskie, and Warmińsko-Mazurskie Voivodeships), taking into account possibilities and limitations of their management. The schema of multicriterial valorization of mineral deposits was based on four separate groups of factors. The first group includes the quality of the mineral and the quantity of resources. Other criteria relate to geological-mining parameters of deposits and environmental or spatial planning limitations of deposits accessibility. On the basis of the first criterion, only 31 natural sand-gravel aggregates deposits in North-eastern Poland were selected to valorization. Resources of these deposits are larger than 5 million tons (sand point under 50 percent) or 20 million tons in the Podlaskie and Warmińsko-Mazurskie Voivodeship (sand point from 50 to 75 percent). The deposits of the Mazowieckie Voivodeship, which was recognized as an aggregate deficient region containing deposits with resources over 5 million tons but a sand point from 75 to 90 percent, were also taken into account. The paper also examines geological-mining criteria related to the geological structure of deposits and options for the transportation of raw materials to recipients. Environmental-spacial planning criteria indicated the possibility of deposits management taking into account environmentally protected areas, water protection, and land use. Valorization revealed that 22 percent of sand-gravel aggregates resources in the Mazowieckie Voivodeship, 30 percent in the Warmińsko-Mazurskie Voivodeship and 40 percent in the Podlaskie Voivodeship should be covered by high protection. All deposits belong to the second group of deposits' variability. Moreover, they are located a considerable distance from potential recipients. The most common environmental constraints are environmentally protected areas (Natura 2000 area, landscape parks, and areas of protected landscape) along with groundwater protection (quaternary main aquifers) and forests protection. Medial zones of water intakes protection are the most important factors among the spatial planning limits.