Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena retencji glebowej miejskich terenów zieleni w warunkach niedoboru opadów na przykładzie Parku Szczytnickiego we Wrocławiu

Orzepowski W., Kowalczyk T., Pokładek R., Pęczkowski G.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 5

103--109

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę stosunków wodnych i ocenę zmienności zasobów retencji glebowej na terenie fragmentu Parku Szczytnickiego we Wrocławiu. Oceny tej dokonano na podstawie pomiarów uwilgotnienia gleby wykonanych w roku 2015 i 2016 oraz wyników monitoringu i prac badawczych prowadzonych w latach wcześniejszych. Szczegółowymi badaniami objęto fragment parku o powierzchni około 8,6 ha, zlokalizowany na północ od Ogrodu Japońskiego, pomiędzy ulicami Mickiewicza i Kopernika. Pomiary uwilgotnienia przeprowadzono metodą TDR w 27 punktach, w środku powierzchniowych warstw gleby 0–25 cm oraz 25–50 cm. Na podstawie analizy przestrzennego rozkładu uwilgotnienia stwierdzono, że w rozpatrywanym okresie występowały znaczne, długotrwałe niedobory wilgoci czynnej warstwy gleby. Nawet na około 36% badanego obszaru w warstwie 25–50 stwierdzono wilgotność gleby poniżej punktu trwałego więdnięcia (PTW, pF = 4,2). Zbiornik wodny o powierzchni 1,1 ha, położony centralnie na badanym terenie, nie wpływał w okresie objętym badaniami na poprawę retencji gruntowo-glebowej. Było to spowodowane okresowym brakiem zasilania systemu wodnego parku z ujęcia na Odrze, której poziom obniżył się z powodu suszy.

EN

The paper presents a characterisation of water relations and an estimation of the variability pertaining to soil water retention resources in the selected area of the Szczytnicki Park in Wrocław. The estimation was performed on the basis of the measurements of soil moisture performed in the years 2015 and 2016, and the results of monitoring and research conducted in an earlier period. The detailed study was conducted on a fragment of the park with the surface area of about 8.6 ha, situated north of the Japanese Garden, between the Mickiewicza and Kopernika streets. Soil moisture measurements were conducted with the TDR method, at 27 points, within the soil layers of 0–25 cm and 25–50 cm. On the basis of the analysis of spatial distribution of soil moisture it was observed that considerable and long-lasting moisture deficits of the active layer of the soil have occurred during the period under study. Moisture levels below the permanent wilting point (PWP, pF = 4.2) were noted on approximately 36% of the study area, in the layer of 25–50 cm. The reservoir with an area of 1.1 ha, situated centrally in the study area, did not cause any improvement of soil-ground water retention during the period of the study. That was due to the periodic lack of supply of the water system of the park from the intake of Oder river in which the water level decreased as a result of a drought.

2

Ocena zmienności zasobów retencji glebowej w parku południowym we Wrocławiu

Orzepowski W., Kowalczyk T., Pokładek R., Pęczkowski G., Faron S.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 43

160--165

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę stosunków wodnych i ocenę zmienności zasobów retencji glebowej na terenie Parku Południowego we Wrocławiu. Oceny tej dokonano na podstawie pomiarów uwilgotnienia gleby wykonanych w roku 2012 i 2013 oraz wyników badań prowadzonych na tym terenie w latach wcześniejszych. Pomiary wilgotności przeprowadzono metodą TDR w powierzchniowej warstwie gleby 0–25 cm oraz 25–50 cm, w kilkudziesięciu punktach (ok. 60) na terenie całego parku. Pozwoliło to na wygenerowanie map przestrzennego rozkładu uwilgotnienia gleby. Na ich podstawie stwierdzono, że na powierzchni parku występuje zauważalne zróżnicowanie zasobów retencji gromadzonych w glebie. Wyraźnie wyższe wartości uwilgotnienia obserwowano w pobliżu stawu parkowego. Przeprowadzone badania i analizy wskazują, że nadmierne uwilgotnienie w badanych profilach glebowych na terenie parku występuje zazwyczaj w okresie wiosennym i po nawalnych deszczach. Największy wpływ na kształtowanie zasobów retencji glebowej ma wielkość oraz rozkład opadów atmosferycznych.

EN

The paper presents the characteristics of water relations and assessment of changeability of soil retention resources in the Southern Park in Wrocław. The assessment was done on the basis of measurements of soil water content in 2012 and 2013 also the results of field investigations from earlier years were taken into account. The measurements of soil water content were done using TDR method in the upper soil layers 0–25 cm and 25–50 cm in several dozen points (about 60) on the area of Park. It allowed to generate the maps of spatial distribution of soil water content. It was found that on the area of park there was observable diversity of retention resources accumulated in soils. Explicitly higher values of moisture were observed in the vicinity of park pond. The researches and analyses showed that excessive water content in analyzed soils in the area of Park occurred usually in spring and after torrential rains. The value and distribution of precipitation had the highest influence on soil retention resources forming.

3

Diversity of diatoms (bacillariophyceae) in the soil under traditional tillage and reduced tillage

Stanek-Tarkowska J., Noga T.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 30

287-296

EN

Research on soil diatoms has been conducted in Podkarpacie voivodeship in Dąbrowa village ( 50°03'31 N 21°48'35 E) in the Subcarpathian Province in SE Poland. On the same soil type, i.e. silty clay loam (sand 0-23%, silt >40, clay 36-50%), two tillage systems were applied under maize (Zea mays): traditional and reduced. The major aim of the research was to analyse diatom diversity depending on the applied tillage system under maize (Zea mays). In the soil samples it was identified 62 taxa of diatoms, including 38 under traditional tillage, and 50 under reduced tillage. Under traditional tillage the most frequent species were Stauroneis thermicola, Mayamaea cf. atomus var. permitis, Nitzschia palea, and Pinnularia obscura. Under reduced tillage, Amphora montana was the most abundant. The dominant diatoms are characteristic of water reservoirs but are regulary found also on wet or moist sites.

PL

Badania nad okrzemkami glebowymi prowadzono na terenie woj. Podkarpackiego w miejscowości Dąbrowa ( 50°03'31 N 21°48'35 E), gdzie na tej samej glebie zastosowano dwa systemy uprawy roli tradycyjny i uproszczony. Celem pracy było zbadanie różnorodności okrzemek w zależności od zastosowanego systemu uprawy roli na tej samej glebie - pyle ilastym (płi) pod uprawą kukurydzy. W materiale oznaczono 62 taksony okrzemek, w tym w próbkach z uprawy tradycyjnej - 38, natomiast z uprawy uproszczonej - 50 taksonów. Na polu z uprawą tradycyjną dominowały: Stauroneis thermicola, Mayamaea cf. atomus var. permitis, Nitzschia palea i Pinnularia obscura, natomiast na polu z uprawą uproszczoną najliczniej rozwijała się Amphora montana. W obydwóch systemach uprawy dominowały okrzemki występujące głównie w zbiornikach wodnych, ale także regularnie na mokrych i wilgotnych miejscach.

4

Związek między opadami uprzednimi a uwilgotnieniem gleby w uprawie buraków cukrowych na Kujawach

Łabędzki L., Adamski P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 3

165-174

PL

Warunki glebowe na obszarze Kujaw sprzyjają uprawie buraków cukrowych. Za mniej sprzyjające uznaje się warunki klimatyczne. Uprawa buraków cukrowych jest zagrożona okresowymi niedoborami wody. Ze względu na zmienność opadów i ich wpływ na kształtowanie się wilgotności gleby i oddziaływanie na rozwój roślin uprawnych w krótkich okresach zbadano związek między opadami uprzednimi, występującymi w okresach o różnej długości, a wilgotnością gleby w uprawie buraków cukrowych. Miarą opadów uprzednich jest wskaźnik standaryzowanego opadu SPI, a uwilgotnienia gleby - wskaźnik wilgotności gleby SMI. Na podstawie doświadczenia modelowego, przeprowadzonego dla lat 1970-2009, stwierdzono, że uwilgotnienie gleby na koniec miesięcy okresu wegetacji buraków cukrowych na Kujawach w największym stopniu zależy od opadu, który wystąpił do dwóch miesięcy wstecz.

EN

Soils conditions are favourable to growing sugar beet in Kujawy region. Climatic conditions are less favourable. Sugar beet cultivation is threatened by periodic water deficits. For temporal variability of precipitation and its influence on soil moisture and crop development, the relationship between precipitation occurring in the preceding period of different duration and soil moisture under sugar beet is examined in the paper. Standardized precipitation index SPI is a measure of previous-period precipitation and soil moisture index SMI is a measure of soil moisture. On the basis of the model experiment performed for 1970-2009, it has been proved that soil moisture at the end of the months in the growing period of sugar beet in Kujawy region is mostly influenced by precipitation in the preceding two months.

5

Wpływ uwilgotnienia i nawożenia gleby na zawartość makroelementów w resztkach pożniwnych pszenicy jarej

Martyniak L., Burzyńska I., Kolasiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

89-97

PL

W pracy przedstawiono zawartość N, P, K, Ca i Mg w resztkach pożniwnych pszenicy jarej w warunkach różnego uwilgotnienia gleby i zróżnicowanego nawożenia NPK. Podstawę opracowania stanowiły wyniki badań doświadczeń wazonowych, przeprowadzonych w hali wegetacyjnej IMUZ Falenty w latach 1983-1985. Wykorzystano do tego część wyników, dotyczących analizy chemicznej ścierni i korzeni, dotychczas niepublikowanych. Stwierdzono, że uwilgotnienie gleby wpływało istotnie na kumulację azotu, fosforu i potasu w korzeniach roślin oraz wapnia w ścierni. Nawożenie mineralne NPK istotnie zwiększało zawartość w ścierni wszystkich badanych makroelementów z wyjątkiem azotu, a nie miało większego wpływu na kumulację tych składników w korzeniach pszenicy jarej. Na podstawie analizy wariancji wykazano istotny wpływ odmian na kumulację azotu, potasu i wapnia w ścierni i korzeniach, magnezu w ścierni oraz fosforu w korzeniach pszenicy jarej.

EN

The content of N, P, K, Ca and Mg in stubble of spring wheat grown at different soil moisture and NPK fertilisation is presented in this paper. The study was based on results of pot experiments carried out in a green house of the IMUZ Falenty in the years 1983-1985. Unpublished results of chemical analyses of stubble and roots were used in this study. Soil moisture significantly affected accumulation of nitrogen, phosphorus and potassium in plant roots and of calcium in stubble. Mineral NPK fertilisation significantly increased the content of all analysed macro-elements (except nitrogen) in stubble but showed insignificant effect on accumulation of these components in roots of spring wheat. Analysis of variance showed a significant effect of plant variety on accumulation of N, P and Ca in stubble and roots, on Mg accumulation in stubble and P in roots of spring wheat.

6

Uwalnianie azotu i fosforu z materii organicznej gleby

Sapek B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 3

229-256

PL

Omówiono proces uwalniania azotu i fosforu z materii organicznej gleby na tle przebiegu i wydajności mineralizacji ich organicznych związków. Oceniono podobieństwa oraz różnice wpływu czynników, kształtujących te procesy, jako źródła dostępnych składników pokarmowych roślin oraz jako jednej z przyczyn rozpraszania tych pierwiastków w środowisku. Zagadnienie przedstawiono głównie na przykładzie procesów zachodzących w glebach użytków zielonych, wykorzystując, między innymi, wyniki badań na długoletnich doświadczeniach łąkowych, prowadzonych w Instytucie Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach. Wykazano, iż warunki wilgotnościowe gleby i związana z nimi ilość opadu atmosferycznego oraz temperatura powietrza, zwłaszcza w okresie wegetacyjnym, właściwości fizykochemiczne gleby, w tym zawartość węgla organicznego oraz odczyn, a także forma stosowanego nawozu azotowego i sposób użytkowania kształtują w głównej mierze przebieg i wydajność uwalniania azotu i fosforu z materii organicznej gleb łąkowych. Ich uwalnianiu z gleby, zwłaszcza zasobnej w węgiel organiczny, towarzyszy wymywanie rozpuszczalnych form tych składników do wody gruntowej, co w warunkach dużej wydajności mineralizacji i niewykorzystania przez roślinność, prowadzi do jej zanieczyszczenia związkami azotu i fosforu. Mineralizacja materii organicznej jest również źródłem emisji tlenków azotu [NOx, N2O], a wydajność i rodzaj emitowanych gazów zależą od panujących w glebie warunków red-ox.

EN

Release of nitrogen and phosphorus from soil organic matter was discussed in view of the course and efficiency of organic matter mineralization. Various factors affecting mineralization were estimated as a source of available plant nutrients and as one of the reasons of nutrient dispersion in the environment. This problem was presented mainly on the examples of processes taking place in grassland soils. Results of long-term grassland experiments carried out in the Institute of Land Reclamation and Grassland Farming in Falenty were mainly used. Soil moisture associated with atmospheric precipitation, air temperature (particularly in the vegetation season), physical and chemical properties including the content of organic carbon and pH, the form of nitrogen fertiliser and the way of land management were the main factors affecting nitrogen and phosphorus release from organic matter of grassland soils. Nutrients release from soil [particularly from that rich in organic carbon] was accompanied by their leaching to ground waters. High mineralization efficiency of nitrogen and phosphorus organic compounds and a lack of their uptake by plants led to water pollution with nitrogen and phosphorus. The mineralization of organic matter is also a source of nitrogen oxides emission [NOx, N2O]. The efficiency and the type of emitted gases depend on soil red-ox potential.

7

Wpływ opadu atmosferycznego i temperatury oraz uwilgotnienia gleby łąkowej na uwalnianie i dynamikę mineralnych form azotu

Sapek B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. spec.

29-38

PL

Na przykładzie długoletnich doświadczeń łąkowych na glebie mineralnej, oceniono wpływ warunków meteorologicznych (opadu i temperatury) oraz uwilgotnienia gleby łąkowej na zawartość mineralnych form azotu uwalnianych w procesie mineralizacji jego organicznych związków w latach 1995-2003. Stwierdzono, że przede wszystkim temperatura oraz wielkość opadu decydują o wydajności mineralizacji związków azotu, zwłaszcza w przypadku gleby łąkowej o mniej korzystnych warunkach uwilgotnienia. Obliczona różnicowa wydajność mineralizacji, wyrażona zawartością N-min, wynosząca ok. 70-150 kg N·ha-¹ stanowi nadwyżkę azotu mineralnego uwolnionego w glebie w procesie mineralizacji jego organicznych związków. Wykazany w ostatnich latach wzrost intensywności mineralizacji w glebach łąkowych może świadczyć o wpływie globalnych zmian klimatycznychna ten proces.

EN

The effect of meteorological conditions - precipitation and temperature as well as humidity of meadow soil on the content of mineral nitrogen forms released during mineralization of organic compounds was estimated in long-term grassland experiments in the years 1995-2003. Temperature and precipitation were found to primarily decide on mineralization efficiency of nitrogen compounds, especially in the case of meadow soils with poorer moisture conditions. Calculated differential efficiency of mineralization expressed as N-min content (about 70- 150 kg N·ha-¹) was the mineral nitrogen surplus that was released into the soil during mineralization of organic nitrogen compounds. Recently observed increased intensity of mineralization in grassland soils might indicate the effect of global climate changes on this process.

8

Uwilgotnienie siedlisk łąkowych w warunkach nawodnień w dolinie górnej Noteci w latach o zróżnicowanych opadach

Łabędzki L., Kasperska-Wołowicz W., Kanecka-Geszke E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

221-230

PL

W pracy przedstawiono przebieg położenia zwierciadła wody gruntowej - jako podstawy do oceny uwilgotnienia gleby torfowo-murszowej - w dwóch siedliskach łąkowych na glebie kompleksu okresowo posusznego BC i okresowo suchego CD na tle opadów atmosferycznych oraz nawodnień podsiąkowych w roku ekstremalnie suchym i umiarkowanie mokrym. W glebie torfowo-murszowej kompleksu BC zwierciadło wody gruntowej utrzymywało się między minimalną dopuszczalną a maksymalną dopuszczalną głębokością przez cały okres wegetacyjny w roku umiarkowanie mokrym (1998), natomiast tylko w okresie intensywnych nawodnień w roku ekstremalnie suchym (1992). W glebie kompleksu CD zarówno w roku ekstremalnie suchym, jak i umiarkowanie mokrym zwierciadło wody układało się poniżej maksymalnej dopuszczalnej głębokości, jednak w 1998 r. płycej niż w 1992 r. Nawodnienie było niewystarczające na glebie kompleksu CD w obydwu analizowanych latach.

EN

Variability of groundwater table depth in two meadow sites - as a basis to evaluate their moisture - on peat-moorsh soil of BC (periodically drying) and CD (periodically dry) complexes is presented in the paper. The precipitation sum and subirrigation in the extremely dry and moderately wet year are the background of these changes. In the peat-moorsh soil of BC complex the groundwater table depth was between minimum and maximum admissible depth in the whole moderately wet growing season of 1998 but only in the period of intensive irrigation in the extremely dry 1992 year. In the soil of the CD complex the groundwater table was below maximum admissible depth in both extremely dry and moderately wet year. Irrigation was insufficient in the CD complex soil in both analyzed years.

9

Warunki wodne w madach ciężkich o zróżnicowanym zasilaniu

Orzepowski W., Pływaczyk A., Pęczkowski G.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 1

155--168

PL

Na terenie dwóch obiektów badawczych w województwie opolskim prowadzono badania dotyczące między innymi oddziaływania urządzeń wodno-melioracyjnych na stosunki wodne gleb ciężkich. Obiekty te znajdowały się w dolinach Odry i Nysy Kłodzkiej. Gleby pokrywające ich powierzchnię mają wiele niekorzystnych cech właściwych dla gleb bardzo zwięzłych. Teren obiektu Wyszków był odwadniany przez głęboki rów melioracyjny, natomiast na obiekcie Rybna obserwowano bardzo wyraźny wpływ bliskiego sąsiedztwa Odry na stosunki powietrzno-wodne gleb. Kilkuletnie badania prowadzone w Wyszkowie (1992–1995) i w Rybnej (1987–1995) dają podstawy do stwierdzenia, że charakter gospodarki wodnej gleb ciężkich oprócz czynników związanych z ich właściwościami, w dużej mierze zależy od warunków, w jakich funkcjonuje system melioracyjny. Wybrane elementy prowadzonych badań i zebrane w ich trakcie doświadczenia stanowią podstawę niniejszej pracy.

EN

The study on the influence of land reclamation devices on water conditions in heavy soils was carried out at two objects in the Opole district. The sites are situated in the Odra and Nysa Kłodzka valleys. Soils in these sites have unfavourable features typical of very heavy soil types. The Wyszków site was affected by the deep drainage ditch while at the Rybna site the particular influence of the Odra river on water conditions in the soil was observed. Field investigations led in Wyszków (1992–1995) and in Rybna (1987–1995) allowed for the conclusions that water management in heavy soils, apart from their specific properties, depended on conditions under which the land reclamation system operated. Selected elements of the study and collected experience are the basis of this paper.

10

Dynamika uwilgotnienia mad w dolinie rzecznej w latach 1998–2000

Łyczko W., Olszewska B., Pływaczyk L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 2

47--58

PL

W latach 1998–2000, w dolinie Odry w rejonie Brzegu Dolnego, prowadzono pomiary uwilgotnienia gleb metodą suszarkowo-wagową w comiesięcznych terminach okresu wegetacyjnego. Wybrano charakterystyczne profile (mada średnia) zlokalizowane na gruntach ornych o zbliżonym składzie granulometrycznym, zasilane podobnymi wielkościami opadów atmosferycznych, a różniące się położeniem zwierciadła wody gruntowej. Profile glebowe, znajdujące się w obszarze oddziaływania na dolinę spiętrzonych wód Odry, oprócz opadów atmosferycznych są dodatkowo zasilane wodami podsiąkowymi. W pracy przedstawiono zmiany uwilgotnienia gleb oraz sumy zapasów wody w warstwach 0–50, 0–100 i 0–150 cm w zależności od stanów wody w Odrze, wysokości opadów atmosferycznych oraz głębokości zalegania wód gruntowych.

EN

The paper presents the results of field measurements of soil moisture carried out in the Odra valley near the Brzeg Dolny dam in 1998–2000. The analyses were made with the gravimetric method. Two profiles situated on arable land were chosen, similar in granulometric composition, thermal regime and precipitation but different in the ground water table depth. The alluvial soil situated within the area of lifted Odra waters is supplied by precipitation and by water infiltrating from reservoir, that from the area of free flowing Odra is supplied only by precipitation. The groundwater table is deep there and does not affect water management of the upper soil layer. Soil moisture and sums of water reserves in 0–50 and 0–100 cm layers were analyzed in relation to the groundwater table, water levels in the Odra river and precipitation.