W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących nowych ośrodków miejskich województwa opolskiego, którym nadano status miasta po 1945 r. Założone cele pracy to: analiza aktów prawnych związanych z nadaniem statusu miasta w Polsce, charakterystyka miejskiej sieci osadniczej Opolszczyzny i wstępne rozpoznanie zbioru nowych miast regionu. W badaniach zastosowano metodę logicznej argumentacji oraz metodę historyczno-interpretacyjną. Z przeprowadzonych badań wynika, że większość nowych miast została utworzona w okresie 1945-1989, nadaniu statusu miejskiego części z nich sprzyjała obecność przemysłu jako głównego czynnika ich rozwoju ekonomicznego. Zbiór tworzą miasta małe, pełniące funkcje siedzib gmin miejsko-wiejskich.
EN
The article presents the results of research on new urban centers of the Opolskie Voivodeship, which were given the status of a city after 1945. The assumed aims of the study are: analysis of legal acts related to granting the status of a town in Poland, characteristics of the urban settlement network of the Opole region and preliminary identification of a set of new towns in the region. The research used the method of logical argumentation and the historical-interpretative method. The study shows that most of the new towns were established in the period 1945-1989, and some of them were granted urban status due to the presence of industry as the main factor of their economic development. The collection consists of small towns that function as seats of urban and rural communes.
Celem artykułu jest analiza założeń polityki państwa w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. Niniejszy artykuł jest kontynuacją tematyki podjętej w czasopiśmie „Budownictwo i Prawo” nr 2/2022. W artykule zastosowana została metoda desk research, obejmująca analizę danych zastanych, pochodzących ze źródeł publicznych (literatura branżowa oraz internet-web research). W niniejszym artykule przeprowadzono analizę wybranych proponowanych przez rząd założeń usprawnienia działań w obszarze PPP w Polsce.
EN
The aim of the article is to analyze the assumptions of the State Policy in the field of public-private partnership in Poland. This article is a continuation of the topics discussed in the journal „Budownictwo i Prawo” No. 2/2022. The article uses the desk research method, which includes the analysis of existing data from public sources (industry literature and internet-web research). In this article, an analysis of selected assumptions proposed by the government for the improvement of activities in PPP in Poland was carried out.
Celem artykułu jest analiza założeń polityki państwa w zakresie partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. W cz. 1 artykułu została zastosowana metoda desk research, obejmująca analizę danych zastanych pochodzących ze źródeł publicznych (literatura branżowa oraz internet-web research). W artykule zaprezentowano wybrane aspekty zagadnień teoretycznych odnoszących się do partnerstwa publiczno-prywatnego versus polityka państwa w tym obszarze. Przywołano podstawowe definicje PPP, opisano istotę tego mechanizmu oraz poddano analizie wybrany model PPP - hybrydowy. Wybrane proponowane przez rząd założenia usprawnień działań w obszarze PPP w Polsce zostaną zaprezentowane w kolejnym artykule.
EN
The aim of the article is to analyze selected examples of public-private partnership on national roads in Poland. In the article the desk research method was used, which included analysis of existing data from public sources (industry literature and internet-web research). Own (primary) research was also used, which was obtained using a questionnaire survey addressed to the Ministry of Infrastructure. In the first part of the series of articles in the above-mentioned the subject was attempted to review the theoretical selected issues related to public-private partnership. Selected basic PPP definitions were recalled, the essence of this mechanism was described, and the selected PPP hybrid model was analyzed. An analysis of selected empirical examples of PPP will be presented in the next article.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
30 maja 2018 roku Parlament Europejski i Rada dokonały zmiany rozporządzenia 2010/31/UE w sprawie ukazania energetyczności budynków i jednocześnie zmieniły dyrektywę 2012/27/UE wprowadzając nową – 2018/844/UE. W pierwszym punkcie preambuły tego dokumentu czytamy: "Unia jest zaangażowana w działania na rzecz rozwijania zrównoważonego, konkurencyjnego, bezpiecznego i niskoemisyjnego systemu energetycznego. Unia energetyczna i ramy polityki klimatyczno-energetycznej do 2030 r. ustanawiają ambitne zobowiązania Unii do dalszej redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 r. w porównaniu z 1990 r., do zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii, do uzyskania oszczędności energii zgodnie z poziomem ambicji Unii, a także do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego, konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju Europy".
In the current technical and construction regulations, there is no definition of the so-called protective structures. As a rule, this does not prevent their implementation. What's more, it is possible to erect this type of objects even according to simplified procedures (per notification). However, the possibility of erecting only above-ground objects of a double function without permission is unfavorable, because such objects generally have less resistance than objects completely recessed in the ground. The article presents the legal conditions relating to the construction of backyard shelters and hidden.
Przedstawiono podstawowe informacje dotyczące miasteczek ruchu drogowego (MRD), uwarunkowań prawnych projektowania i budowy takiej infrastruktury oraz danych statystycznych i badań potwierdzających przydatność MRD do podnoszenia świadomości i wiedzy z zakresu przepisów ruchu drogowego.
EN
The article presents basic information on safety towns, legal conditions for the design and construction of such infrastructure, as well as statistical data and research confirming the usefulness of safety towns for raising awareness and knowledge in the field of road traffic regulations.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule podano uwarunkowania prawne dotyczące energetyki odnawialnej. Wskazano na zapisy Konstytucji RP odnoszące się do ochrony środowiska. Przeanalizowano zapisy prawa energetycznego, wskazano zasady wydawania koncesji w zakresie wytwarzania ciepła i energii elektrycznej w źródłach niekonwencjonalnych oraz zasady przyłączania do sieci energetycznej lub ciepłowniczej.
EN
The work contains the legal conditions for renewable energy. The provisions of the Polish Constitution relating to environmental protection were indicated. The provisions of the energy law were analysed; the principles of issuing licenses for the production of heat and electricity from unconventional sources and the principles of connecting to the power or heating network were indicated.
Mikrozanieczyszczenia organiczne to szeroka grupa związków chemicznych stanowiących poważne zagrożenie dla zdrowia i życia organizmów żywych. Zalicza się do niej między innymi wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), polichlorowane bifenyle (PCB), różnego rodzaju farmaceutyki i trihalometany (THM). Wiele z nich charakteryzuje wysoka toksyczność oraz odporność na biodegradację. Aktualnie substancje te stanowią problem w większości państw Wspólnoty Europejskiej, ze względu na powszechne występowanie w wodach przeznaczonych do spożycia oraz ściekach, w tym ściekach oczyszczonych. Powodem takiego stanu rzeczy może być fakt, iż stosowane obecnie metody uzdatniania wody i ścieków nie gwarantują ich całkowitego usunięcia. Świadomość zagrożenia, jakie niesie za sobą zanieczyszczenie środowiska związkami organicznymi o niskich stężeniach, skutkuje podjęciem działań mających na celu poprawę pogarszającej się jakości wód. W związku z tym powstały akty prawne, zarówno europejskie jak i krajowe, które regulują stan jakościowo-ilościowy wód i ścieków. Przepisy te ustalają rodzaj i dopuszczalne stężenia mikrozanieczyszczeń w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz ściekach oczyszczonych. Aktualnie obowiązujące akty prawne, regulujące dopuszczalne stężenia mikrozanieczyszczeń organicznych w wodzie przeznaczonej do spożycia, to Dyrektywa Rady 98/83/WE z 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. L 330 z 5.12.1998, s. 32) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. 2017 poz. 2294). W przypadku ścieków oczyszczonych, są to Dyrektywa Rady z 21 maja 1991 r., dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. U. L 135, 30.5.1991, s. 40) oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. 2019 poz. 1311).
EN
Organic micropollutants are a wide group of chemical compounds that can be a serious threat to health and lives of living organisms. The group contains compound like polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), polychlorinated biphenyls (PCB), farmaceuticals and trihalomethanes (THM). Many of them are toxic and nonbiodegradable. These substances are a problem in many of the european countries because of their presence in drinking water and treated wastewater. The reason behind that may be the fact that conventional methods of water and wastewater treatment does not guarantee their complete removal. Awareness of the danger that comes with contamination of natural environment with the low concentrations of organic compounds, results in taking actions in order to improve the water quality. Therefore national and european regulations were created to help establish the right water and wastewater quality. They contain the type and acceptable concentration of each compound in drinking water and treated wastewater. The current regulation concerning concentrations of organic micropollutants in drinking water are Council Directive 98/83/EC of 3 November 1998 on the quality of water intended for human consumption (Dz.U. L 330 z 5.12.1998, s. 32) and Regulation of the Minister of Health of 7 December 2017 on the quality of water intended for human consumption (Dz.U. 2017 poz. 2294). In case of wastewater it is Council Directive of 21 May 1991 concerning urban wastewater treatment (91/271/EEC) (Dz.U. L 135, 30.5.1991, p.40) and Regulation of the Minister of Marine Economy and Inland Navigation of 12 July 2019 on substances particularly harmful to the aquatic environment and conditions to be met when introducing sewage into waters or into the ground, as well as when discharging rainwater or snowmelt into waters or into water equipment (Dz.U. 2019 poz. 1311).
Celem artykułu jest analiza wybranych przykładów partnerstwa publiczno-prywatnego na drogach krajowych w Polsce. W artykule została zastosowana metoda desk research, obejmująca analizę danych zastanych, pochodzących ze źródeł publicznych (literatura branżowa oraz internet-web research). Wykorzystano również badania własne (pierwotne), które uzyskano przy użyciu kwestionariusza ankiety skierowanej do Ministerstwa Infrastruktury. Artykuł stanowi kontynuację analizy podjętej w nr 1/2020 czasopisma „Budownictwo i Prawo”.
EN
The aim of the article is to analyze selected examples of public-private partnership on national roads in Poland. The article uses the desk research method, which includes analysis of existing data from public sources (industry literature and internet-web research). Own (primary) research was also used, which was obtained using a questionnaire sent to the Ministry of Infrastructure. The article is a continuation of the analysis undertaken in the 1 issue of the journal ‚Construction and Law’.
W artykule omówiono zagadnienie dotyczące dostępności budynków dla osób ze szczególnymi potrzebami i sposoby usuwania barier architektonicznych w instalacjach elektrycznych z uwzględnieniem koncepcji projektowania uniwersalnego.
EN
The article discusses the issue of accessibility of buildings and ways of removing architectural barriers in electrical installations, according to the concept of universal design.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Farmy wiatrowe, w szczególności morskie, ze względu na skalę i złożoność przedsięwzięcia, wymagają stabilnych i klarownych ram prawnych, które pozwolą inwestorom konsekwentnie realizować swoje plany. Oficjalne stanowisko decydentów zawarte w projekcie PEP 2040 jest solidnym bodźcem dającym do zrozumienia, że oczekiwania związane z morskimi farmami wiatrowymi w Polsce są wysokie. Konieczne będzie teraz ustanowienie ram prawnych i systemu wsparcia, które umożliwią implementację technologii do polskiego systemu elektroenergetycznego, a przede wszystkim dadzą inwestorom poczucie bezpieczeństwa, że obowiązujące zasady nie zostaną zmienione w trakcie realizacji ich projektów. Oczekiwania sektora są duże, a Polska jako kraj ma odpowiednie zaplecze wiedzy i wyspecjalizowanych firm, które już teraz realizują zlecenia na elementy morskich farm wiatrowych, niestety jedynie za granicą.
EN
The article describes the main reasons for the expected development of Offshore Wind Farms (OWF) in Poland. These include decisions taken at the EU level, the Energy Policy of Poland until 2040 and the expected growing demand for electricity in the upcoming years. The article presents structure of the installed capacity of OWF by country and the observed increase of capacity in recent years. This is then followed by the analysis of the issue of the expected decrease in the LCOE index and its dependence on the increase of the turbine capacity. Despite importance of the economic aspects, one of the most important factors from technical point of view is the power density of OWF. Its impact on plant efficiency and turbine lifetime is also discussed. Further section presents trends in allowing production to be more flexible and improving general efficiency by e.g. supplementing OWF with energy storage technologies such as hydrogen or lithium-ion batteries. The last part depicts challenges for the implementation of OWF to Polish National Transmission System by taking into account grid and regulatory aspects.
Artykuł przedstawia zagadnienia problemowe towarzyszące działaniom na rzecz podnoszenia efektywności energetycznej głównie w kontekście termomodernizacji przegród zewnętrznych budynków zabytkowych.
EN
The article presents problem-related issues accompanying activities aimed at increasing energy efficiency, mainly in the context of thermo-modernization of external partitions of historic buildings.
The authors of this article have analyzed the legal sources concerning the regulations connected with granting professional titles to university graduates, starting with the provisions related to the period directly after Poland’s retrieval of independence in 1918, through the period of Polish People’s Republic, ending with the provisions connected with the so-called “Constitution for Science” (especially the regulations included in the Law on Higher Education and Science Act of July 20, 20181 ). The authors indicate particular legal solutions (and their evolution) adopted by the legislator, aimed at - among others - accepting demands (made by the academic circles related to the field of studies regarding Landscape Architecture and by non-governmental organizations) connected with the possibility of granting the graduates the professional title of Engineer/ Master of Science in Landscape Architecture, and thus including such notation in the diploma.
PL
Autorzy dokonują przeglądu źródeł prawa w zakresie uregulowań dotyczących nadawania tytułu zawodowego absolwentom studiów wyższych, począwszy od przepisów prawa z okresu bezpośrednio po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r., przez okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, aż do uregulowań związanych z wejściem w życie tzw. Konstytucji dla Nauki, a więc przede wszystkim ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce1 . Autorzy wskazują poszczególne rozwiązania prawne przyjęte przez ustawodawcę i ich ewolucję zmierzającą m.in. do uwzględnienia postulatów prezentowanych przez środowiska akademickie związane z kierunkiem studiów – architektura krajobrazu, jak i przez organizacje pozarządowe, które swoimi działaniami zmierzały do uzyskania przez uczelnie możliwości nadawania absolwentom tytu- łu zawodowego inżyniera/magistra inżyniera architekta krajobrazu i tym samym uwzględnienia takiego zapisu na dyplomie absolwenta.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Transport ładunków szybko psujących się jest regulowany dość szczegółowo. Uwzględnienie tych regulacji ma kluczowe znaczenie podczas doboru technologii przewozu tych ładunków. W artykule scharakteryzowano aktualnie obowiązujące regulacje prawne przewozów ładunków szybko psujących się oraz odniesiono je do opracowanej metody doboru multimodalnych technologii transportu ładunków szybko psujących się, która została opisana m.in. w [3] i [4]. Przedstawiono przykłady uwzględnienia uwarunkowań prawnych przy doborze technologii transportu, za pomocą tej metody. Jak ustalono dla analizowanych ładunków kluczowe znaczenie ma temperatura i czas transportu. Ponadto istotnych jest szereg innych uwarunkowań ich bezpiecznego transportu.
EN
Transport of perishable cargoes is legally regulated in detail. Relating to these regulations is of key importance for proper select of transport technologies for these loads. The paper describes currently applicable legal regulations for the transport of perishable cargoes and refers them to the method of selecting multimodal technologies for transporting perishable cargo, which has been described in [3] and [4]. Examples of including legal conditions while choosing transport technology using this method are presented. As it was determined the temperature and time are of important factors for analyzed loads. In addition, a number of other determinants of safe transport are important.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Współczesne porty morskie, aby sprostać wyzwaniom rozwijającego się handlu morskiego, zmuszone są do poszukiwania nowych terenów rozwojowych. Pozyskanie nowej przestrzeni rozwojowej wiąże się z koniecznością pogodzenia często sprzecznych interesów różnych grup podmiotów, które znajdują wyraz między innymi w treści planów zagospodarowania przestrzennego. Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest identyfikacja i ocena wpływu uwarunkowań prawnych wynikających z postanowień zawartych w planach zagospodarowania przestrzennego oraz treści najważniejszych dokumentów programowych szczebla centralnego i lokalnego na rozwój przestrzenny portu morskiego. W tym celu wykorzystano studium przypadku portu morskiego w Szczecinie.
EN
The seaports are forced to gain new development areas to meet the challenges of developing maritime trade. Acquiring a new development space involves the need to reconcile the often conflicting interests of different groups of entities. The main problems discussed in this article are the identification, analysis and assessment of Polish seaports area development policy in the context of the formal and legal regulations resulting from the provisions of the land use planning and the content of the central and local program documents. For this purpose a case study of the seaport in Szczecin was used.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zgodnie z zapisami Ustawy o transporcie kolejowym oraz Dyrektywy 2004/49/WE UE odpowiedzialność za bezpieczeństwo systemu kolejowego spada przede wszystkim na: zarządców infrastruktury, przewoźników kolejowych, producentów taboru, krajową władzę bezpieczeństwa będącą jednocześnie krajowym regulatorem transportu kolejowego ( w warunkach Polski jest to Prezes UTK), Ministerstwo Infrastruktury jako organ inicjujący i stanowiący prawo, między innymi, w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Również PKBWK (Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych) ma istotny wpływ na stan tego bezpieczeństwa. Każda z wymienionych wyżej instytucji ma swój wpływ na poziom bezpieczeństwa systemu kolejowego i nie sposób jest także analizować dane zdarzenie mając na uwadze udział w nim tylko jednego uczestnika kolejowego procesu transportowego. W referacie przedstawiona zostanie problematyka współzależności pomiędzy działaniami tych instytucji a poziomem bezpieczeństwa w realizacji procesu przewozowego w warunkach polskich.
EN
According to the provisions of the Railway Transport Act and Directive 2004/49/EC EU, the responsibility for the safety of the rail system falls primarily on: infrastructure managers, railway carriers, manufacturer of rolling stock, national security authority, which is also a national regulator rail transport, (under Polish conditions it is the President of UTK), The Ministry of Infrastructure as the initiating and legislative body, inter alia, in rail traffic safety. Also PKBWK - State Commission on Railway Accident Investigation, has a significant impact on the state of this safety. Each of the aforementioned institutions has an impact on the level of safety of the rail system and it is not possible to analyze the event in view of the participation of only one railway participant in the transport process. The paper presents the problem of interdependence between the activities of these institutions and the level of safety in the implementation of the transport process in Polish conditions.
Przedstawiono strukturę obowiązujących przepisów prawnych związanych z drogownictwem, a także zmiany wprowadzone w rozporządzeniu o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi i ich usytuowanie. Omówiono skutki zmian tych wymagań technicznych i katalogów nawierzchni bez ich uregulowania w przepisach prawnych.
EN
The article outlines the structure of existing legislation associated with road engineering and presents significant changes in the regulation of technical conditions of roads and their location. The paper discusses the effects of changes in technical requirements and catalogue of typical road structures without their regulation in the law.
Przedmiotem pracy jest analiza zjawisk zagrażających przestrzeni obszarów wiejskich. W pracy skupiono się głównie na powodziach, osuwiskach i suszy. Celem artykułu jest ustalenie wpływu tych zagrożeń na zarządzanie przestrzenią oraz wykazanie jak gminy na wybranym obszarze odnoszą się do nich w dokumentach planistycznych. W artykule dokonano analizy programów, studiów, planów i strategii pod kątem zarządzania przestrzenią z uwzględnieniem przedmiotowych zdarzeń. Analiza wykazała, iż nie wszystkie gminy w podobnym stopniu odnoszą się do zagrożeń. Dokumenty planistyczne i strategiczne nie zakazują zabudowy na terenach zagrożonych, określają jedynie, iż ryzyko inwestycji ponosi inwestor. W przypadku suszy analizowane gminy w bardzo małym stopniu odnoszą się do tego zjawiska - choć zadania w aspekcie udrożnienia rowów nawadniających oraz renaturalizacji cieków wodnych istnieją w każdej z badanych gmin. W dobie zachodzących zmian klimatycznych oraz występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych aktualizacja dokumentów planistycznych i strategicznych o zagadnienia dotyczące występowania i ochrony przed zagrożeniami są wręcz obowiązkiem, gdyż zwiększają bezpieczeństwo życia, pracy i inwestycji na obszarach wiejskich.
EN
The subject of the study is to analyze the phenomena threatening the rural areas. The study focused mainly on floods, landslides and drought. The aim of this article is to determine the impact of these risks on space management and to demonstrate how the community in the selected area refer to them in planning documents. The article analyzes the programs, studies, plans and strategies for space management with regard to these events. The analysis showed that not all municipalities in a similar way in addressing the threats. And strategic planning documents do not prohibit development in areas at risk, only they determine that the investment risk borne by the investor. In case of drought analyzed the community to a very small extent, they refer to this phenomenon - although the task in terms of unblocking irrigation ditches and restoration of watercourses exist in each of the surveyed municipalities. In the era of climate change and the occurrence of extreme weather update planning documents and strategic issues of the occurrence and threat protection they are indeed the duty, since they increase safety of life, work and inverter rural areas.
Celem artykułu jest analiza przewozu towarów transportem kolejowym w Polsce z w okresie 2010 – 2016. Przedstawiono sytuację na rynku kolejowym, uwzględniając krajowe i międzynarodowe uwarunkowania prawne, infrastrukturę kolejową oraz przewoźników odpowiadających za organizację transportów. Zaprezentowano ogólną charakterystykę krajowego rynku transportu ładunków, uwzględniając statystyki publikowane przez Główny Urząd Statystyczny oraz dane pochodzące ze stron Urzędu Transportu Kolejowego.
EN
The aim of the article is to analyze the carriages cargo using railway transport in Poland in 2010 – 2016. The paper presents basic information about rail transport such as national and international rules of law, rail’s infrastructure and main companies responsible for the organization of transport. The article presents the general characterization of the national transport market of goods. Paper discussed the impact of railway transport on the national economy. An author used the statistics published by the Central Statistical Office (GUS). The Article is finished by a brief summary of content described in it.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.