Plants have a unique role for the existence of alt heterotrophic organisms including human population. For sustainable development it is indispensable to stop the loss of biodiversity connected with climate changes and anthropogenic activities. In this context changes of plant species strategy and risk of invasive plant and weed expansion are discussed. Utilization of plants as cover crops and green manure as well as use of allelopathy in the integrated plant protection is described. Perspectives of the use of phytoremediation (phytotechnology using plants for the removing of toxic metals and organic pollutants from contaminated environment) as well as agronomic and genetic biofortification (enrichment of crops with essential nutrients) ate designed. Attention is also devoted to the traditional and non-traditional utilization of medicinal plants, plant-made pharmaceuticals, antioxidant activity of plants as well as to the interactions of herbal medicines with synthetic drugs. Cost and benefit of gene technology from the aspect of increased post and herbicide resistance of genetically modified (GM) plants, co-existence of GM plants with non modified ones in the field conditions, potential effects of GM plants on soil microbial communities and non target organisms are analysed in detail also with respect to food sufficiency and food safety. Perspectives of plants as a raw material for production of biofuels are outlined, too. Requirement for acceptance of fundamental principles of bioethic aspects at exploitation of plant biotechnology, particularly in connection with the effects of GM plants on human health or with their potential environmental consequences are discussed.
PL
Rośliny mają wyjątkowe znaczenie dla istnienia wszystkich organizmów heterotroficznych w tym i ludzi. Do zrównoważonego rozwoju niezbędne jest powstrzymanie utraty bioróżnorodności związanej ze zmianami klimatycznymi i działalnością człowieka antropogenną W tym kontekście omawiano zmiany gatunkach roślin i ryzyko rozpowszechniania się inwazyjnych gatunków roślin. Opisano wykorzystanie roślin uprawnych i zielonego nawozu oraz wykorzystanie allelopatii w zintegrowanym systemie ochrony roślin w tym chwastów. W perspektywie zamierza się wykorzystywać rośliny do fitoremediacji (fitotechnologia polegająca na wykorzystaniu roślin do usuwania toksycznych metali i środków organicznych z zanieczyszczonego środowiska) oraz agronomicznej i genetycznej biofortyfikacji (wzbogacenie plonu w podstawie składniki odżywcze). Poświęcono także dużo uwagi tradycyjnemu i nie tradycyjnemu wykorzystywaniu roślin leczniczych, roślinnym środkom farmaceutycznym, antyutleniającym właściwościom roślin oraz interakcją pomiędzy preparatami ziołowymi a lekami syntetycznymi. Przeanalizowano szczegółowo koszty i zyski zastosowania technologii genowych w aspektach rosnącej odporności genetycznie modyfikowanych (GM) roślin na szkodniki i pestycydy, współistnienia w warunkach polowych roślin GM z nie modyfikowanymi, potencjalnego wpływu na mikrobiologię gleby, z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności. Wspomniano także o przyszłym wykorzystaniu roślin do produkcji biopaliw. Przedyskutowano podstawowe zasady bioetyczne, które muszą być spełnione podczas wykorzystywania biotechnologii roślin, zwłaszcza w powiązaniu z wpływem roślin GM na zdrowie człowieka lub potencjalnymi skutkami dla środowiska.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.