Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  utilitarian garden
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Zwierzyniec to jeden z najstarszych rodzajów ogrodów. Historia jego rozwoju sięga samego perskiego raju paradeisos, a następnie vivarium czy leoparium. Był od początku ogrodem królewskim, w którym realizowała się idea panowania suwerena nad dziką przyrodą i jego opieki nad poddanym ludem. Następnie stał się dla schodzącej ze sceny historycznej szlachty sposobem na przedłużenie iluzji dominującej roli w społeczeństwie. Idea polowania rozwinęła się w nowoczesnym społeczeństwie w ogrody zoologiczne i safari z jednej strony oraz łowiectwo (jako dziedzina gospodarczo-rekreacyjna) z drugiej. O istnieniu dawniej wielu zwierzyńców jako wielkopowierzchniowych elementów ogrodów i parków świadczą często jedynie onomastycznie nazwy.
EN
Deerpark is one of the oldest types of gardens. The history of its development goes back to the Persian paradise Paradeisos and vivarium or leoparium. It applied from the beginning as the king’s garden, which pursued the idea of the dominion from the sovereign over wildlife and the care over the subject people. Then it became a means to extend the illusion of a dominant role in society of the upper classes irrevocable descending from the historical stage. The idea of hunting has developed into zoological gardens, safari on the one hand and hunting as a recreational and economic field on the other. The existence of the numerous deer parks in the past as largest parts of old gardens and parks often will be today provided only onomastic.
2
Content available remote Współczesne ogrody użytkowe w Stanach Zjednoczonych
PL
Współczesne ogrody użytkowe w Stanach Zjednoczonych cieszą się ogromną popularnością. Można je spotkać jako tereny samodzielne bądź też towarzyszące obiektom oświaty, zdrowia i kultury. Niezależnie od swojej formy i funkcji obiektu, któremu towarzyszą, na pierwszy plan wysuwa się ich wartość pozaprodukcyjna – przede wszystkim integracyjna, ale też dydaktyczna, prozdrowotna i estetyczna. Są to ogrody, które wyróżnia ogromny potencjał w tworzeniu silnych społeczności lokalnych. Tendencje widoczne kształtowaniu współczesnych ogrodów użytkowych w Stanach Zjednoczonych mogą znaleźć zastosowanie na rodzimym gruncie, w budowaniu i odbudowywaniu przestrzeni społecznych osiedli mieszkaniowych.
EN
Utilitarian gardens are very popular in the United States. Created as either a standalone objects or parts of an educational, healthcare or cultural institution premises, always prioritize non-production aspects, mainly the integration one, but also didactic, pro-health and aesthetic. They are focused on integration, and are crucial for building strong local societies. Trends in their development could be applied also in our country, for creating and recreating social spaces of residential estates.
PL
Sztuka ogrodowa bliska była osobie Jana III Sobieskiego. Wiele XVII-wiecznych europejskich idei projektowych i praktycznych rozwiązań realizacyjnych znalazło swoje odbicie w królewskim Ogrodzie Wilanowskim, stanowiącym polską interpretację ogrodu włoskiego, łączącą cechy ozdobne z użytkowymi oraz uwzględniającą traktowanie ogrodu jako swoistej kolekcji osobliwości. Na wilanowskich parterach, w najbardziej reprezentacyjnej części ogrodu, rosły róże, lilie czerwone i „inne polne kwiatki”. Tuż obok nich, w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu, założono Ogrody Fruktyfikujące, gdzie pośród drzew owocowych ustawiono na obsadzonych lawendą marmurowych postumentach gipsowe globusy z mapami Ziemi i nieba. Program użytkowy Ogrodu Wilanowskiego dopełniały oranżeria, figarnia i cieplarnie. Wymownym przykładem połączenia ozdobnego i użytkowego charakteru przestrzeni ogrodowej była Góra Bachusowa, obsadzona winoroślą, z krętą drogą prowadzącą na szczyt, zwieńczona rzeźbą Bachusa.
EN
Jan III Sobieski was very interested in garden art. Many of the 17th century European garden design ideas and practical solutions were implemented in Wilanów Garden. But first of all Wilanów Garden was the Polish interpretation of the Italian Villa Garden where the ornamental aspects were as much important as utilitarian ones. The Wilanów Garden had also the character of a collection of curiosities. There were roses, red lilies and other ‘field flowers’ growing in Wilanów parterres. Just next to them, close to the palace, “Ogrody Fruktyfikujące” (Fruit gardens) were established. There, among the fruit trees, on marble bases, stood the plaster globes with the maps of Earth and sky. The orangeries and the fig house were included in the program of the residence. The good example of the connection of utilitarian and ornamental character of the space was the Bachus Mount, planted with the vine, with the spiral path leading to its top, crowned with the Bachus statue.
4
Content available remote Tradycja winnych sadów na terenie Pomorza Zachodniego
PL
Tradycja zakładania winnic na terenie Pomorza Zachodniego związana jest z okresem aktywności zakonów cysterskich. Pierwsze winnice na wzgórzach położonych w granicach podszczecińskiej wsi Golęcin (niem. Frauendorf, Golazin, Golentin) założono w 1243 r., kiedy to klasztor cysterek objął w posiadanie cały obszar doliny rzeki Gręźnica. Najdłużej przetrwały sady winne, założone na wzgórzu zwieńczonym później tzw. Wieżą Bismarcka, a związana z tym miejscem tradycja została na stałe utrwalona w jego nazwie – Winne Wzgórze (niem. Weinberg). Obecnie winnice zniknęły niemal zupełnie z krajobrazu miasta Szczecina i jego okolic, pozostały jedynie zdziczałe krzewy winorośli, porastające jedne ze wzgórz gocławskich – Wzgórze Elizy (niem. Elisenhohe). W artykule zostanie przedstawiona tradycja uprawy winorośli na terenie Pomorza Zachodniego i możliwości jej odtworzenia obecnie.
EN
The tradition of vineyards on the area of the Western Pomerania is connected with the period of the activity of Cistercian orders. The first vineyards on hills in village Golęcin (ger. Frauendorf, Golazin, Golentin) were established in 1243, when the monastery of Cistercian nuns took possession of the entire area of the valley of the river Gręźnica. Vineyards established on the hill, crowned later with the so-called Tower of Bismarck, and the tradition associated with this place permanently was strengthened in his name – Vine Hill (ger. Weinberg). At present, vineyards disappeared almost completely from the landscape of the city of Szczecin and his surroundings, only feral bushes of the grapevine covering ones of Gocław hills – Elisa’s Hill (ger. Elisenhohe) stayed. In the article will be presented the tradition of the wine growing on the area of the Western Pomerania and the possibilities of its reconstructing at present.
PL
Wiek XVIII, który przeniósł fascynację malarstwem pejzażowym, literaturą romantyczną oraz kultem wolnej przyrody do sztuki ogrodowej, zmarginalizował rolę ogrodów użytkowych, które pozostały w programie funkcjonalnym nowych układów m.in. jako szkółki roślinne, niezbędne do przygotowania materiału roślinnego, wykorzystywanego do obsadzania ogrodów, czy też aklimatyzacji egzotycznych odmian drzew i krzewów. Praktyczny wymiar działań prowadzonych w szkółkach pozwala zaliczyć je do grona ogrodów użytkowych, choć ich rola często wykraczała poza ten aspekt. Stanowiły one także nośnik walorów estetycznych, wnosiły element popularyzatorski. Rozważania na temat historii oraz znaczenia szkółek roślinnych, poparte przykładami krajowymi i zagranicznymi, ukazują rangę i charakter prezentowanego zjawiska.
EN
The eighteenth century, that brought a fascination with landscape painting, romantic literature, and cult of wild nature for the art of gardening, marginalized role of the useable gardens, which remain in the program of the new arrangements, as the nurseries, necessary to prepare the plant material used for filling up the gardens, or the acclimatization of exotic varieties of trees and shrubs. The practical dimension of the activities carried out in nurseries, can allocate them among the useable gardens, although their role often goes beyond this aspect. They were also aesthetic and media popularization factor. Reflections on the history and the importance of nurseries, supported by national and international examples illustrate the importance and nature of the presented topic.
6
Content available remote Sacrum i użytkowość zespołu sakralnego św. Brykcjusza (woj. opolskie)
PL
Zespół sakralny św. Brykcjusza jest miejscem o wysokiej wartości zarówno z powodów religijnych, kulturowych, przyrodniczych, jak i historycznych. Jednakże jest on niezbyt znany. Obiekt charakteryzuje się ciekawą i złożoną historią, przeszedł wiele przemian kompozycyjnych. Posiada liczne walory naturalne, takie jak urozmaicona rzeźba terenu, bogactwo florystyczne i faunistyczne, a także interesującą ekspozycję widokową. Zespół jest użytkowany na wiele sposobów ze względu na cudowne źródełko oraz kościół św. Brykcjusza, stanowi cel pielgrzymek, miejsce kultu religijnego. Spełnia także liczne świeckie funkcje użytkowe, jak np. wyścigi kolarskie, miejsce organizacji imprez okolicznościowych. Kompleks stanowi integralną całość i jako taki powinien zostać objęty ochroną..
EN
St. Brykcjusz sacral group is a place of high value, for religious, cultural, natural and historical reasons. However, it is not very well known. It has an interesting and complex history, has undergone many changes of composition. It has many natural values, such as varied topography, wealth flora and fauna, as well as an interesting exhibition viewing. It is used on many different ways. In reason of the wonderful spring and the church St. Brykcjusz, it is a place of pilgrimage, and of religious worship. It also place for many utilitarian functions, such as cycling races or to organize special events. This team is an integral whole, and as such should be protected.
7
Content available remote Renesans miejskich ogrodów użytkowych
PL
W ostatnim czasie obserwujemy ponowne zainteresowanie ogrodami użytkowymi. W referacie omówione są działania ruchu Urban Farmers, którego celem jest nauczenie mieszkańców miast uprawy żywności w miejskich ogrodach użytkowych oraz to, jak dbać o krajobraz miejsca zamieszkania w sposób przyjazny dla środowiska. Zaprezentowano dwa projekty ogrodów tymczasowych: Bruggen naar Rabot w Gandawie i Prinzessinnengarten na Moritzplatz w Berlinie, które są jednym z elementów poprawy jakości przestrzeni miejskich. Przedstawiono również dwie inicjatywy organizacji ogrodów na dachach budynków: Schieblock w Rotterdamie oraz Brooklyn Grange w Nowym Jorku.
EN
In the recent years we have seen a growing interest in utilitarian gardens. This paper gives an overview of the activities of the Urban Farmers movement, which aims to educate city residents in growing food in urban utilitarian gardens and in taking care for their neighbourhood landscape in an environmentally-friendly way. Two temporary gardens designs, which form a part in the quality improvement of urban areas, are then presented: Bruggen naar Rabot in Ghent and Prinzessinnengarten at Moritzplatz, Berlin. Finally, two initiatives to create roof gardens in Schieblock, Rotterdam and Brooklyn Grange, New York are discussed.
PL
Ogródki robotnicze powstawały od 2 połowy XIX wieku i na początku XX wieku w wielu miastach Europy, w tym na terenie Królestwa Polskiego. Wiodącą ideą tworzenia tych założeń ogrodowych była poprawa złych warunków bytowania najbiedniejszym grupom społecznym. W publikacjach pochodzących z tego okresu określone zostały zasady organizowania kolonii ogródków robotniczych, ich lokalizacji i form zagospodarowania poszczególnych działek. Obiekty te pełniły wiele funkcji: umożliwiały robotnikom pozyskanie pożywienia przy jednoczesnym oszczędzaniu wydatków na ten cel dzięki własnej pracy w ogrodzie, zapewniały wypoczynek i spędzanie czasu na świeżym powietrzu, uczestniczyły w wychowaniu dzieci, ucząc szacunku dla innych i pracy, oraz miały swój udział w poszerzaniu wiedzy na temat uprawy roślin. Ogródki robotnicze okazały się jednym z bardzo ważnych rozwiązań służących przeciwdziałaniu negatywnym skutkom industrializacji.
EN
Workers’ gardens have been created since the 2nd half of the 19th and in the beginning of 20th century in many European’s cities, also in the Polish Kingdom. The main idea was to improve bad social condition of most poor workers. The rules of workers’ gardens colonies localization and layout, also single plots’ arrangement, were presented in publications of that period. The gardens had many functions: they offered the food to workers connected with saving money, became places of rest under the open sky, had influence on children’s education connected with respect to other people and their work, also the basic knowledge of plants. Workers’ gardens became one of valuable factors counteracted negative influence of industrialozation on people.
9
Content available remote Ogrody użytkowe na współczesnych terenach zieleni przydomowej Poznania
PL
Niniejszy artykuł ma na celu scharakteryzowanie przestrzeni o funkcji użytkowej we współczesnych założeniach ogrodowych. Rozważania te przeprowadzono na przykładzie wybranych ogrodów, towarzyszących indywidualnej zabudowie mieszkaniowej na terenie miasta Poznania i jego okolic. Dotyczą one między innymi tego, jaką rolę pełnią obecnie przydomowe strefy przeznaczone pod uprawę. W opracowaniu tym dokonano przeglądu istniejących ogrodów użytkowych w różnych postaciach, na przykład sadu, zielnika czy ogródka warzywnego. Poza względami utylitarnymi, zwrócono uwagę także na względy estetyczne tych przestrzeni, analizując je między innymi przez pryzmat ogrodu jako spójnej całości kompozycyjnej i funkcjonalnej.
EN
This paper aims at describing the spaces with an utilitarian function in modern gardens. These considerations were carried out using the example of the selected gardens, accompanying the individual residential buildings in the city of Poznan and its surrounding area. They are related to the aspect of what role play currently gardens area under cultivation. In a study that reviewed existing utilitarian gardens, in various forms, for example: orchard, herbarium or vegetable garden. Outside the grounds, also brought to the attention of the affinity the aesthetic considerations of these spaces by analyzing them, inter alia, through the prism of the garden as a coherent compositional and functional whole.
10
Content available remote Ogrody użytkowe klasztorów bernardyńskich
PL
Klasztory bernardyńskie budowano przede wszystkim na przedmieściach lub w pobliżu głównych traktów komunikacyjnych i handlowych. Kompleksy usytuowane poza murami posiadały ogrody użytkowe, a do dóbr klasztornych należały także łąki, pola, lasy, stawy oraz całe wsie. W takich przypadkach reguła zakonna była łamana drastycznie, gdyż zakony żebracze nie posiadały wartościowej własności. Formy ogrodów nie przetrwały do czasów współczesnych, zachowały się jedynie wirydarze. Niniejszy referat porusza problematykę użytkowych ogrodów klasztornych, a także bernardyńskich gospodarstw rolnych i ich znaczenia dla postaci krajobrazów lokalnych.
EN
Bernardine monasteries were built mostly in the suburbs or near the main communication and trade tracts. The building complexes, which were situated outside the city walls, had utilitarian gardens and monasteries, property included meadows, fields, forests, ponds and even the whole villages. In these cases monasticism rules were broken severly, because the medicant orders had no valued property. The forms of gardens did not survive until present days, only viridaries were preserved. This paper raises the issue of utilitarian monastery gardens as well as the Bernardine farms and its meaning for the shape of the local landscape.
11
Content available remote Ogrody terapeutyczne – miejsca biernej i czynnej „zielonej terapii”
PL
Ogrody terapeutyczne to specyficzny typ założeń ogrodowych o charakterze użytkowym. Można spotkać je przy placówkach medycznych i opiekuńczych, bywają też zakładane w parkach i ogrodach botanicznych. Należą do nich miejsca umożliwiające użytkownikom tylko bierny kontakt z naturą, a także specjalne ogrody wykorzystywane do prowadzenia zajęć terapeutycznych dla osób chorych i niepełnosprawnych. Tego typu założenia popularne są w USA i krajach Europy Zachodniej, pojawiają się też w Polsce (ogrody przyszpitalne, sensoryczne, ogrody dla osób niepełnosprawnych). Praca prezentuje zarys historii ogrodów terapeutycznych, znaczenie kontaktu z naturą dla zdrowia ludzi oraz ogólne zasady projektowania ogrodów wykorzystywanych do celów terapeutycznych.
EN
Therapeutic gardens represent special type of functional gardens. They can be seen at the medical and care centers, they are established also in parks, botanical gardens. They include special gardens used for therapeutic workshops for the ill and the disabled, as well as places enabling users only passive contact with nature. Gardens of this type are popular in the USA and Western Europe, and appear also in Poland (hospital and sensory gardens, gardens for the disabled). Paper presents brief history of the therapeutic gardens, role of contact with nature for human health and general rules of designing gardens used for the therapeutic purposes.
PL
Rodzinne Ogrody Działkowe, charakterystyczne elementy struktury przestrzennej Warszawy, stanowią obszary o wysokim potencjale, dającym możliwość rozbudowy terenów wypoczynkowych miasta. Koncepcja przekształcenia Rodzinnego Ogrodu Działkowego przy Kanale Gocławskim w obiekt ogólnodostępny uwzględnia propozycję etapowania prac i proces partycypacji społecznej. Głównym celem przewidzianych zmian jest znaczne zwiększenie pojemności wypoczynkowej terenu przez rozbudowę jego programu i włączenie w system terenów zieleni dzielnicy Praga Południe, z jednoczesnym zachowaniem wartości przyrodniczych i społecznych miejsca.
EN
The Family Allotment Gardens, characteristic elements of Warsaw’s spatial structure, have wide potential as areas indicated the possibilities of rest areas development in the city. The concept of the Family Allotment Garden nearby the Gocławski Channel’s transformation into a public space includes a proposal of adaptation works’ staging and the process of social participation. The main aim of proposed changes of the area is to increase its rest potential by the programm’s development and include it in public green structure of the Praga Południe district with its natural and social values’ preservation.
PL
Ogrody użytkowe to miejsce przeznaczone do uprawy roślin użytkowych. Aby rozwinąć tę krótką definicję, na podstawie trzech ogrodów, które powstały na przestrzeni trzech wieków – XVIII, XIX i XX – w trzech różnych miejscach i okolicznościach, podjęto próbę zbadania, co je łączy, a co dzieli, jaka była geneza ich powstania, co przetrwało do chwili obecnej. Porównując spis roślin sporządzony w Nieborowie w 1774 roku, zapiski proboszcza parafii w Żelechowie z 1884 roku oraz notatki autorki wykonane podczas zwiedzania ogrodu w Highgrove w 1992 roku określono przykładowe gatunki roślin uprawiane w omawianych ogrodach, a także sposoby uprawy i cele, do których rośliny te były używane.
EN
Utilitarian garden are place designatet for cultivation of utilitarian plants. To branch out this short definition on the grounds of three gardens, which had arised for three ages – XVIII, XIX and XX – in three different places and circumstances, they were explored and tried to determine, what do they have in common and what differ them, what was their genesis, what survived to this day and what direction they head towards. Comparing list of plants done in Nieborów in 1774, jotting written by parson in Żelechów in 1884 and notes which had been taken during sightseeing of garden in Highgrove in 1992, exemplary cultivable plants species has been established in talked-about gardens but also ways of culture and objectives, the plants had been cultured.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.