Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sterowanie i prowadzenie ruchu systemu elektroenergetycznego – Komitet Studiów C2

Jemielity Jacek

Energetyka

|

2021

|

nr 3

260--271

PL

Trwająca transformacja w stronę gospodarki niskoemisyjnej powoduje, że systemy elektroenergetyczne przechodzą gwałtowne przemiany. W różnym tempie na całym świecie konwencjonalne generatory synchroniczne są wycofywane z eksploatacji i zastępowane odnawialnymi źródłami energii (OZE) podłączonymi do sieci przesyłowej oraz dystrybucyjnej. Duża zmienność generowanej mocy źródeł OZE skutkuje okresami, gdy większość mocy pochodzi z generacji synchronicznej oraz momentami, gdzie znaczną część stanowią źródła odnawialne. Generatory synchroniczne zapewniają usługi niezbędne do utrzymania stabilności systemu elektroenergetycznego, takie jak: inercja, regulacja częstotliwości i napięcia, wsparcie przy odbudowie systemu, tłumienie oscylacji mocy, odpowiednio duża moc zwarciowa. Przyszły system elektroenergetyczny będzie zdominowany przez źródła, które są połączone z siecią za pomocą energoelektroniki. Źródła te mają odmienne charakterystyki dynamiczne i inne możliwości świadczenia usług na rzecz systemu. Operatorzy systemów muszą być przygotowani na taką sytuację. Rosnący sprzeciw społeczny wobec budowy nowych linii napowietrznych, w połączeniu z wysokimi kosztami i ograniczonym doświadczeniem w projektowaniu długich kabli podziemnych powoduje powolne tempo realizacji nowych linii przesyłowych, a długi czas potrzebny na zbudowanie dodatkowych zdolności przesyłowych zwiększa prawdopodobieństwo eksploatacji systemu w punktach pracy blisko ograniczeń i granic bezpieczeństwa. W rezultacie istnieje potrzeba zwiększenia elastyczności systemu i efektywnego wykorzystania nowych technologii dostępnych obecnie i w przyszłości. Jedną z podstawowych kwestii jest poznanie wyzwań operacyjnych związanych z przyszłym systemem elektroenergetycznym.

EN

The ongoing transformation in the direction of low-emission economy results in violent changes in power systems. In the whole world the conventional synchronous generators are withdrawn from operation at a different pace and replaced by RES sources connected to transmission and distribution networks. High variability of the power generated by RES sources results in situations when sometimes majority of power in a network comes from synchronous generation and sometimes from RES sources. Synchronous generators ensure services indispensable to maintain stability of a power system such like inertia, frequency and voltage control, system restoring support, power oscillation damping and high enough short-circuit power. A future power system will be dominated by sources connected to networks with the help of power electronics. These sources have different dynamic characteristics and different possibilities of providing services for a system so the system operators must be prepared for such situation. Growing public opposition against building new overhead lines coupled with high costs and limited experience in designing long underground cables results in slow pace of new transmission lines realization and a long time needed for building additional transmission capacities increases probability of system operation in ways close to limitations and safety bounds. Consequently, there is a need to improve flexibility of a system and effectively utilize new technologies accessible now and in future. One of the basic problems is recognition of operational challenges connected with future power systems.

2

Wykorzystanie farm wiatrowych w systemowej regulacji częstotliwości

Białas Hubert, Pawełek Ryszard, Wasiak Irena

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2019

|

Nr 62

21--24

PL

Artykuł dotyczy możliwości wykorzystania farm wiatrowych w regulacji pierwotnej i wtórnej częstotliwości napięcia w systemie elektroenergetycznym. Zaprezentowano model systemu złożony z farmy wiatrowej, zastępczego generatora synchronicznego oraz obciążenia. Opracowano algorytm regulacji częstotliwości uwzględniający dwa etapy: regulację pierwotną z uwzględnieniem sztucznej inercji turbin wiatrowych oraz regulację wtórną dostępną na żądanie operatora. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych ilustrujące przebieg zmian częstotliwości w zależności od generacji farmy i ograniczeń operatora dla różnych scenariuszy pracy układu.

EN

The presented article concerns the possibility of using wind farms in frequency regulation in the power system. In the research, a system model composed of wind farm, equivalent synchronous generator and load was used, built in the environment of the PSCAD. The applied frequency control algorithm consist of two stages: primary control allowing to limit dynamic phenomena in the system through use the artificial inertia of wind turbines and secondary regulation available at the request of the system operator. The presented research results illustrate frequency changes depending on the farm’s generation and limitations of the distribution system operator for various wind farm participation scenarios in the system frequency regulation taking into account changes in system load and available wind energy.

3

Koncepcja wyceny kosztów świadczenia usługi kompensacji mocy biernej przez jednostki wytwórcze

Czarnecki Bogdan, Magulski Rafał

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2019

|

Nr 63

57--60

PL

Rozwój krajowej struktury wytwarzania energii oraz związanej z nią topologii sieci przesyłowej może skutkować w szczególnych przypadkach problemami z utrzymaniem wymaganych poziomów napięć i zwiększonym zapotrzebowaniem na regulację mocy biernej. Zapotrzebowanie na regulację mocy biernej ma charakter lokalny i wobec ograniczonej liczby potencjalnych dostawców, kontraktacja usługi przez OSP na zasadach konkurencyjnych jest trudna do przeprowadzenia. Jednostki wytwórcze zlokalizowane w KSE mają nieodpłatny obowiązek zapewnienia zdolności do generacji mocy biernej w określonym przepisami zakresie. Płatną usługą jest grupowa regulacja napięcia i mocy biernej w systemie ARNE. Obecny katalog usług regulacyjnych nie przewiduje zachęt ekonomicznych do oferowania zwiększonego w stosunku do wymagań zakresu regulacji mocy biernej. Mając na uwadze powyższe względy w referacie przedstawiono koncepcję wynagradzania za gotowość jednostek wytwórczych do udostępnienia szerszego zakresu regulacji mocy biernej, bazującą na wycenie kosztów związanych z utrzymaniem i eksploatacją majątku produkcyjnego zaangażowanego w świadczenie usługi.

EN

The development of the national energy generation structure (the concentration of wind energy in the northern part of Poland at the location majority of conventional power plants in the central and southern part) and the related topology of the transmission network may result in specific problems with maintaining the required voltage levels and increased demand for reactive power regulation. The planned implementation of projects for the construction of offshore wind farms in the Baltic Sea may deepen the above challenges. The demand for reactive power regulation is local and due to a limited number of potential suppliers that may use their market power, contracting a service by a TSO on a competitive basis is difficult to implement. The generating units located in the National Power System have a free obligation to ensure the capability of reactive power generation in the specified scope. Paid service is group regulation of voltage and reactive power in the ARNE system, provided by centrally available units. The current catalog of regulatory services does not provide for economic incentives to offer increased reactive power control in relation to the requirements. Bearing in mind the above considerations, the paper presents the concept of rewarding for the readiness of generating units to provide a wider range of reactive power regulation, based on the valuation of costs related to the maintenance and operation of the productive assets involved in providing the service.

4

Mechanizmy mocowe na rynkach energii elektrycznej

Bućko Paweł

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 10

40--43

PL

W artykule scharakteryzowano rozliczenia mocowe związane z dostawą energii elektrycznej. Opisano najważniejsze mechanizmy mocowe, skupiając się głównie na rozwiązaniach stosowanych w krajach europejskich. Na tym tle przedstawiono zasady funkcjonowania rynku mocy w Polsce. Omówiono wyniki pierwszych aukcji krajowych. Wskazano na możliwy wpływ funkcjonowania rynku mocy na rynek energii elektrycznej.

EN

The article characterizes capacity settlements related to the supply of electricity. The most important capacity mechanisms were described, focusing mainly on solutions used in European countries. Against this background, the principles of the capacity market in Poland are presented. The results of the first domestic auctions were discussed. The possible impact of the capacity market on the electricity market was indicated.

5

Sterowanie i prowadzenie ruchu systemu elektroenergetycznego – Komitet Studiów C2

Jemielity Jacek

Energetyka

|

2019

|

nr 3

197--216

PL

Przedstawiono wybór referatów dotyczących kluczowych zagadnień leżących w zakresie zainteresowania Komitetu Studiów C2, zajmującego się sterowaniem i prowadzeniem ruchu systemu elektroenergetycznego. Zakres ten jest niezwykle szeroki. Przede wszystkim dotyczy zagadnień rozwoju narzędzi wspomagających w czasie rzeczywistym pracę personelu w punkcie dyspozytorskim oraz rozwoju współpracy operatorów systemów przesyłowych między sobą i z operatorami systemów dystrybucyjnych. Niezwykle istotne z punktu widzenia ruchu systemu są efekty rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w globalnej produkcji energii, a więc problemy z prognozowaniem generacji odnawialnej i niwelowaniem skutków jej dużej zmienności. Rozwój OZE powoduje liczne zmiany w systemie, jak zmniejszająca się inercja i kwestie utrzymania stabilnej częstotliwości oraz z zmiany dotyczące systemu dystrybucyjnego, który obecnie jest obszarem sieci odpowiedzialnym za rosnącą część produkcji energii. To wymusza zmiany w relacjach pomiędzy operatorami systemu przesyłowego i dystrybucyjnego, które wymagają większego poziomu współpracy i koordynacji, np. w trakcie odbudowy systemu po awarii. Liczne z prezentowanych referatów dotyczą wykorzystania nowych technologii, jak: zastosowanie bateryjnych magazynów energii, urządzeń pomiaru fazorów synchronicznych, możliwości świadczenia usług systemowych w zakresie regulacji częstotliwości, regulacji napięcia czy likwidacji przeciążeń przez źródła wiatrowe i fotowoltaiczne.

EN

Presented is selection of papers relating to the key issues in the area of interest of Study Committee C2 dealing with system operation and control. The area is extremely wide and first of all concerns the problems of development of tools supporting in the real time the work of personnel in a control center as well as the development of cooperation of TSOs between one another and with DSOs. Extremely important, from the point of view of running a system, are the effects of the increasing participation of RES in the global energy production i.e. the problems connected with renewable generation forecasting and offsetting the effects of its high volatility. RES advancement causes numerous system changes like decreasing inertia and issues relating to maintaining of stable frequency as well as changes concerning distribution systems which are now this area of networks that is responsible for the growing part of energy production. This, in turn, forces changes in relations between TSOs and DSOs that need a greater degree of cooperation and coordination e.g. during a system restoration after an outage. Many of the presented papers refer to deployment of new technologies like application of battery energy storages, synchronous phasor measurement units or possibility to provide system services in the range of frequency and voltage control as well as elimination of overloads caused by wind and PV sources.

6

Usługi systemowe realizowane przez energetykę wiatrową o różnym stopniu integracji z systemem elektroenergetycznym

Połecki M., Baczyński D.

Rynek Energii

|

2018

|

Nr 3

36--42

PL

Rozwój energetyki odnawialnej w wybranych krajach europejskich spowodował konieczność prowadzenia usług systemowych (US) nie tylko przez jednostki konwencjonalne, ale także przez duże odnawialne źródła energii. Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie problematyki wprowadzenia dużej generacji niesterowalnej w kontekście rynku usług systemowych. W pracy zaprezentowano doświadczenia krajów europejskich oraz problemy wynikające z pracy źródeł niesterowanych i sposoby ich rozwiązywania.

EN

The development of renewable energy resources in selected European countries made it necessary of the ancillary services provided not only by the conventional generation units but also by big units of renewable energy resources. The following paper is aimed to analyze the challenge of high penetration of variable generation from the ancillary services point of view. The paper presents the experience of European countries and technical problems related to the performance of variable generation and the way of its solving.

7

Koncepcja funkcjonowania wirtualnej elektrowni integrującej rozproszone źródła energii jako dostawcy usług systemowych

Magulski R.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2017

|

Nr 53

143--146

PL

Intensywny rozwój generacji rozproszonej, wykorzystującej źródła OZE oraz skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, jest efektem realizacji europejskiej i krajowej polityki energetycznej. Wzrost znaczenia źródeł rozproszonych w zaspokajaniu zapotrzebowania na energię elektryczną, powoduje, że ich rola w zapewnieniu bezpieczeństwa i minimalizacji kosztów funkcjonowania KSE również będzie musiała się zwiększać. W artykule przedstawiono koncepcję współdziałania rozproszonych źródeł energii w ramach wirtualnej elektrowni, w celu możliwości świadczenia usług systemowych, adresowanych uczestnikom rynku energii (operatorzy OSP, OSD, podmioty oferujące bilansowanie handlowe oraz świadczące usługi zarządzania popytem). Koncepcja uwzględnia aspekty techniczne oraz organizacyjne wynikające z właściwości źródeł wytwórczych oraz z uwarunkowań rynków energii i usług systemowych.

EN

Intensive development of distributed generation, using renewable energy sources and combined production of electricity and heat, is a result of European and national energy policy. The growing importance of distributed sources in meeting the demand for electricity, makes their role in ensuring security and minimizing the costs of the NPS will also have to increase. The article presents the concept of interoperability of distributed energy resources in the virtual power plant, in order to be able to provide system services, addressed the participants of the energy market (operators TSO, DSO, companies offering commercial balancing and demand side management service providers). The concept takes into account technical, economic and organizational arising from the generation sources properties and the conditions of energy and ancillary services markets.

8

Rozproszona dostawa usług systemowych

Bućko P.

Rynek Energii

|

2017

|

Nr 2

29--35

PL

Jednym z wyzwań technicznych i organizacyjnych przed jakimi stanął system elektroenergetyczny w uwarunkowaniach rynkowych jest zorganizowanie rynku systemowych usług regulacyjnych. Rosnący udział rozproszonych, niespokojnych źródeł wytwarzania energii oraz zmiana rynkowej pozycji odbiorców, powodują zapotrzebowanie na rozproszone dostarczanie usług regulacyjnych. W tym celu poszukuje się możliwości wykorzystania zdolności do działań regulacyjnych: rozproszonych wytwórców, odbiorców, prosumentów lub układów wykorzystujących zasobniki energii. Za najważniejsze próby, omówione w referacie, należy uznać: - rozwiązania organizacyjne tworzenia grup bilansujących lub wirtualnych elektrowni, - wykorzystanie działań regulacyjnych odbiorców (np. w ramach DSM/DSR), - poszukiwanie efektywnych technologii magazynowania energii.

EN

One of the technical and organizational challenges the power system faces in deregulated market conditions is to organize an ancillary services market. The growing share of distributed generation of variable (intermittent) energy sources and a change in the market position of buyers, causes the demand for distributed delivery of ancillary services. For this purpose it is sought to use the ability of the regulatory measures: dispersed generators, consumers, prosumers and energy storage systems. The most important attempts discussed in the paper were: - organizational solutions creating a balancing groups or virtual power plants, - the use of response actions of customers (eg. in the context of DSM / DSR), - search for effective energy storage technologies.

9

Analiza generacji energii elektrycznej w przemysłowej elektrociepłowni przyzakładowej jako studium przypadku prosumenta

Bielecki S.

Instal

|

2017

|

nr 11

24--29

PL

Celem pracy jest przedstawienie wybranych wyników analizy obrazującej sposób eksploatacji jednostek wytwórczych elektrociepłowni (EC) przemysłowej w zakresie produkcji energii elektrycznej, zarysowanie złożoności problemu zarządzania energetycznymi zasobami wytwórczymi instalacji przemysłowej oraz zasygnalizowanie potencjału w zakresie świadczenia wybranych usług systemowych. Elektroenergetyczna sieć przemysłowa z własnymi blokami EC jest w istocie strukturą prosumencką. Prowadzenie ruchu i eksploatacji jednostek EC w takiej instalacji jest determinowane przede wszystkim potrzebami linii technologicznych i koniecznością pokrycia zapotrzebowania na ciepło. Na podstawie analizy danych zużycia, poboru i własnej generacji w funkcjonującej sieci EC można stwierdzić, iż brak kompleksowego układu regulacji i zarządzania, optymalizującego zasoby, powoduje m.in. nierównomierność obciążenia bloków, zróżnicowanie udziałów poszczególnych jednostek w pokryciu zapotrzebowania na energię elektryczną przez odbiory zakładu oraz utrudnia wyznaczenie standaryzowanych profili generacji energii elektrycznej poszczególnych bloków. Potraktowanie wartości generacji mocy czynnej i biernej w jednostkach EC jako wielkości losowych dostarcza przesłanek do odrzucenia hipotezy o ich normalnym rozkładzie. Przeprowadzone analizy wskazują na potencjał EC przemysłowej w zakresie realizacji wybranych usług na rzecz systemu elektroenergetycznego (SEE). Wymaga to z jednej strony stworzenia odpowiednich mechanizmów rozliczeń w ramach rynku energii, z drugiej strony – przeprowadzenia wieloaspektowej analizy opłacalności oraz opracowania wielokryterialnych algorytmów i procedur optymalizacyjnych, biorących pod uwagę możliwości generacji energii elektrycznej (zarówno czynnej jak i biernej) oraz ciepła, nie abstrahując przy tym od problemów podstawowej działalności produkcyjnej zakładu.

EN

The aim of this paper is to present selected results of the analysis on how electricity production in units is operated in an industrial CHP, the complexity of managing energy resources of industrial installations and to signal the potential for the provision of selected energy ancillary services. The industrial power network with its own CHP blocks is substantially a prosumer structure. The operation of CHP units in such an installation is determined primarily by the needs of factory production lines and the need to cover the heat demand. In the light of the analysis of load, consumption and generation data in the functioning network, it can be concluded that the lack of a comprehensive system of regulation and management to optimize resources results in the unevenness of the share of the units of electricity demand by the load of the plant and makes standardized generation profiles of the individual units difficult to define. Perceiving values of the active and reactive power generation in CHP units as random numbers is a reason for rejecting a hypothesis of their normal distribution. Conducted analyses indicate the potential of the industrial power network with its own CHP sources to the provision of selected ancillary services for the power system. On the one hand, it requires a creation of appropriate mechanisms of energy market clearing and, on the other hand, it takes a multi-faceted cost-benefit analysis, a development of multiple-criteria algorithms, optimization procedures taking into account the generation of heat and electricity (both active and reactive power) and at the same time including basic issues related to production activities of the factory.

10

Technical, economic and organizational conditions of distributed energy sources’ support for NPS operational security

Magulski R.

Acta Energetica

|

2017

|

nr 2

127--132

EN

The intensive development of distributed generation including renewable energy sources (RES) and the co-generation of electricity and heat is a result of the implementation of European and national energy policy. This policy is due to the growing relevance of distributed sources to generate sufficient power supplies, also their role in ensuring the security and minimizing the costs of the National Power System (NPS) operation will have to increase. The paper presents the concept of distributed energy sources’ interoperability within a virtual power plant (VPP), to provide ancillary services for energy market participants (TSO – transmission system operator, DSOs – distribution system operators, trade balancing and demand management services’ providers). The concept considers the technical, economic and organizational aspects of the characteristics of the generating sources as well as the energy markets and ancillary services’ determinants.

PL

Intensywny rozwój generacji rozproszonej, wykorzystującej odnawialne źródła energii (OZE) oraz skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, jest efektem realizacji europejskiej i krajowej polityki energetycznej. Wzrost znaczenia źródeł rozproszonych w zaspokajaniu zapotrzebowania na energię elektryczną powoduje, że ich rola w zapewnieniu bezpieczeństwa i minimalizacji kosztów funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) również będzie musiała się zwiększać. W artykule przedstawiono koncepcję współdziałania rozproszonych źródeł energii w ramach wirtualnej elektrowni (VPP – Virtual Power Plant), w celu możliwości świadczenia usług systemowych adresowanych do uczestników rynku energii (operator systemu przesyłowego – OSP, operatorzy systemów dystrybucyjnych – OSD, podmioty oferujące bilansowanie handlowe oraz świadczące usługi zarządzania popytem). Koncepcja uwzględnia aspekty techniczne, ekonomiczne oraz organizacyjne wynikające z właściwości źródeł wytwórczych oraz z uwarunkowań rynków energii i usług systemowych.

11

Pojazdy elektryczne jako mobilne źródła mocy biernej

Bielecki S.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2016

|

R. 92, nr 11

262--267

PL

Pojazdy elektryczne są elementem składającym się na inteligentną sieć elektroenergetyczną (Smart Grid), bowiem poza funkcją transportową mogą dostarczać usług energetycznych w zakresie bilansowania mocy. W tym celu można odpowiednio wykorzystywać sterowalne układy ładowania takich pojazdów. Oczywistym wydają się zastosowania w bilansowaniu energii elektrycznej o charakterze czynnym. Tymczasem, w światowej literaturze pojawiły się pierwsze opracowania, pokazujące możliwości wykorzystywania pojazdów elektrycznych do dostarczania mocy biernej, zgodnie z potrzebami systemu dystrybucyjnego. Artykuł przybliża tą problematykę, przedstawiając przegląd stanu wiedzy technicznej oraz zagranicznej literatury związanej z tą nowatorską problematyką.

EN

Electric vehicles are components of a Smart Grid as, in addition to the transport function, they can provide ancillary energy services like balancing power in power systems. For this purpose, it is possible to use controlled charging systems of such vehicles. Obviously, electric vehicles may also be applied in balancing of the active power. Meanwhile, in the world literature, one comes across the first studies showing the possibility of using electric vehicles to provide reactive power to distribution grid, in accordance to the needs of electric power system. The paper introduces these issues, presents an overview of the state of technical knowledge and international articles related to the subject matter.

12

Elektrownie wirtualne na rynkach mocy i energii – analiza warunków krajowych

Wasilewski J., Karkoszka K.

Polityka Energetyczna

|

2016

|

T. 19, z. 1

35--52

PL

W niniejszym artykule scharakteryzowano potencjał integracji rozproszonych zasobów energetycznych (w ramach struktury zwanej „wirtualną elektrownią”) w kontekście działania na rynku energii, jak również świadczenia wybranych usług dla operatorów systemowych i sieciowych. Przeanalizowano wybrane technologie generacji rozproszonej, małych zasobników energii oraz odbiorów sterowalnych z punktu widzenia pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Scharakteryzowano ich podstawowe parametry i właściwości, takie jak moc (energia w przypadku zasobników) pojedynczych jednostek, możliwość ich łączenia w większe instalacje, przewidywalność pracy oraz możliwość sterowania mocą. Następnie przedstawiono specyfikę pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, a w szczególności wskazano na zapotrzebowanie operatora systemu przesyłowego na usługi regulacyjne. Scharakteryzowano aktualne wymagania operatora dotyczące świadczenia takich usług. Wskazano na brak aktualnego wykorzystania w dużej skali możliwości regulacyjnych na poziomie rozproszonych zasobów energii, zarówno podażowych, jak i popytowych (na poziomie sieci dystrybucyjnych średniego i niskiego napięcia). W kolejnej części artykułu przedstawiono potencjalne obszary biznesowe dla działania wirtualnych elektrowni, tj. wytwarzanie i obrót energią, agregacja handlowo-techniczna w ramach wewnętrznej grupy bilansującej oraz świadczenie usług regulacyjnych dla operatorów sieci elektroenergetycznych. Przeanalizowano również warunki i przykłady komercyjnego działania wirtualnych elektrowni na rynkach w Niemczech, co mogłoby stanowić przykład dla wprowadzenia odpowiednich regulacji w Polsce. Artykuł zakończono podsumowaniem i wnioskami. Stwierdzono, że sprzężenie idei rozproszonych zasobów energetycznych, ich integracji oraz ciągle rozwijającej się technologii smart grid może być w obecnych i przyszłych uwarunkowaniach prawnych, rynkowych i społecznych bardzo korzystnym rozwiązaniem. Zaproponowano również podjęcie dalszych działań badawczych w tym kierunku.

EN

This paper deals with the potential of distributed energy resources (within the framework of so-called „virtual power plants”) in the context of activity on the market and selected ancillary services for power system and network operators as well. The selected technologies of distributed generation, small energy storage and demand response have been analysed from the point of view of Polish Power System. The basic parameters and features of distributed energy resources have been described such as: power of individual units (energy in case of storage units), connection possibility to larger installations, predictability of operation and potentiality of power control. Next, the specificity of Polish Power System operation has been presented, especially the power system control services demanded by the Polish transmission system operator. The current requirements stated by the Polish transmission system operator have been described as well. It has been pointed to the fact that the potential of power system control by distributed energy resources is not currently utilized, both on the supply and demand side (on the level of medium and low voltage distribution power networks). In further part of the paper, the prospective business areas for activities of virtual power plant have been presented, i.e.: energy production and trading, trade- technical aggregation in the framework of internal balance group and power system control services for power network operators. Both the determinants and examples of commercial activities of the virtual power plants on markets in Germany have been analysed. This could be an indication for the implementation of appropriate regulations in Poland. At the end of paper one can find the summary and conclusions. It has been found that the coupling of ideas such as: renewable energy resources, its aggregation as well as constantly evolving „smart grid” technology can be a very advantageous solution both nowadays and in future legal, market and social conditions. Further research and development concerning virtual power plants activities have been also proposed.

13

Analysis of Technical Possibilities of Photovoltaic and Wind Sources Playing in an Ancillary Service of Frequency and Power Regulation

Szablicki M., Rzepka P.

Acta Energetica

|

2016

|

nr 4

112--119

EN

Together with a growing share of renewable energy sources (RES) in the generation sector of power systems, the interest of power grid operators in the possibilities of their use for regulation purposes is growing. The possibility and level of impact of RES on the frequency and power regulation process are determined by the properties of particular RES. The paper analysed the potential technical possibilities of photovoltaic and wind sources playing a part in an ancillary service of frequency and power regulation. Technical restrictions conditioning the availability of this service were specified.

PL

Wraz z rosnącym udziałem odnawialnych źródeł energii (OZE) w sektorze wytwórczym systemów elektroenergetycznych wzrasta zainteresowanie operatorów sieci elektroenergetycznych możliwościami ich wykorzystania do celów regulacyjnych. Możliwość i poziom oddziaływania OZE na proces regulacji częstotliwości i mocy są determinowane własnościami poszczególnych OZE. W artykule dokonano analizy potencjalnych możliwości technicznych uczestnictwa źródeł fotowoltaicznych i źródeł wiatrowych w usłudze systemowej regulacji mocy i częstotliwości. Określono ograniczenia techniczne warunkujące dostępność tej usługi.

14

Sterowanie i prowadzenie ruchu systemu elektroenergetycznego – Komitet Studiów C2

Madajewski K.

Energetyka

|

2015

|

nr 3

200--204

PL

Omówiono referaty, których treścią są nowe problemy, jakie pojawiły się w obszarze planowania i prowadzenia ruchu systemu elektroenergetycznego w czasie rzeczywistym oraz sposoby ich rozwiązania, do jakich należą: analizy, monitorowanie i sterowanie (w tym regulacja napięcia, regulacja częstotliwości, stabilność kątowa), a także wykorzystanie dynamicznej obciążalności linii czy usługi systemowe, w tym rezerwa operacyjna. Druga grupa zagadnień to interakcje między przesyłem a dystrybucją w procesie prowadzenia ruchu, a więc interfejsy: przesył, dystrybucja, odbiór, czy też prowadzenie ruchu, rynek. Do interakcji tych zalicza się również: szkolenia i treningi operatorów, świadomość zaistnienia problemów ruchowych, potrzeby w zakresie modelowania i wymiany danych, sterowalność generacji rozproszonej, zarządzanie mocą zwarciową czy odpowiedź popytu.

EN

Discussed were lectures concerning new problems that emerged in the area of a power system real-time operation and control with methods to solve them like analyses, monitoring and control (including voltage control, frequency control and angle stability) and also referring to the use of dynamic network capacity or system services (including the operating reserve). The second group of problems were interactions between transmission and distribution in the system operation process that meant interfaces like transmission, distribution and consumption together with running of the system and the energy market. These interactions also include operator trainings, awareness of operational problems existence, requirements related to modeling and data exchange, distributed generation controllability, short-circuit power management or demand response.

15

Magazyny energii elektrycznej dużej mocy

Kłos M., Paska J., Rosłaniec Ł., Marchel P., Michalski Ł.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2013

|

R. 81, nr 9

3--7

PL

Przedstawiono technologie umożliwiające budowę zasobników energii elektrycznej dużej mocy w aspekcie techniczno-ekonomicznym.

EN

The paper presents technical and economic aspects of technologies that enable construction of high power electric energy storage systems.

16

Baterie akumulatorów jako magazyny energii elektrycznej w systemach elektroenergetycznych

Kłos M., Paska J., Rosłaniec Ł., Michalski Ł, Marchel P.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2013

|

R. 81, nr 8

46--49

PL

Przedstawiono stan obecny technologii bateryjnych w ujęciu technicznym wraz z potencjalnymi nowymi obszarami zastosowania w systemie elektroenergetycznym.

EN

The paper presents present state of battery technologies in technical perspective along with potential new fields of application in power electric system.

17

Zdecentralizowany model rynku regulacyjnych usług systemowych

Bućko P.

Acta Energetica

|

2011

|

nr 4

15--21

PL

W artykule zaprezentowano model pozyskania regulacyjnych usług systemowych w sposób zdecentralizowany. Przedstawiono koncepcje funkcjonowania lokalnych rynków usług systemowych. Zaproponowano wykorzystanie zdolności odbiorców, źródeł rozproszonych i operatorów systemów lokalnych do dostawy usług. Omó- wiono rolę Operatorów Systemów Dystrybucyjnych oraz ?rm obrotu energią jako pośredników w pozyskaniu usług regulacyjnych od podmiotów rozproszonych.

EN

The article presents a model of regulating ancillary services provision in a decentralised manner. A concept of the operation of local markets for ancillary services is presented. Exploitation of the service provision capabilities of recipients, distributed sources, and local system operators is proposed. The role of Distribution System Operators is discussed, as well as of energy traders, as intermediaries in the procurement of regulating services from distributed providers.

18

Usługi systemowe w zdecentralizowanych układach regulacji wtórnej

Bućko P.

Rynek Energii

|

2010

|

nr 4

18-25

PL

W artykule omówiono podstawowe uwarunkowania techniczne świadczenia regulacyjnych usług systemowych, wynikające z zasad regulacji mocy czynnej i częstotliwości w systemie. Przestawiono uwarunkowania organizacyjne funkcjonowania rynku usług regulacyjnych wynikające z przyjętych rozwiązań w zakresie organizacji rynków energii. Za-gadnienie jest istotne dla możliwości realizacji postulowanej w artykule zasadzie decentralizacji pozyskania usług w syste-mie. Zawarto analizę możliwych do wdrożenia modyfikacji dotyczących sposobu organizacji regulacji wtórnej w systemie. Przeanalizowano zdecentralizowane struktury organizacji regulacji wtórnej, wskazując na ich konsekwencje dla rozwiązań rynkowych. Wskazano zalety zdecentralizowanej struktury pluralistycznej regulacji wtórnej dla możliwości efektywnego prowadzenia rynku.

EN

. In the paper, the key technical circumstances and constrains of analyzed ancillary services that are the consequences of the rules of frequency and power control in the system are presented. The organization aspect of the liberalized energy marked is in the focus of attention. The links between ancillary services market and other markets segments in the structure of liberalized energy market is described. The problem is crucial for the decentralization of ancillary services providing process that is proposed in the paper. The analysis of the secondary power control structures that are possible to implementation in the power system are presented. The decentralized structures of secondary power control are analyzed for the recognition of the consequences of their implementation for the market rules in the system. The advantages of pluralistic structure of secondary power control for effective operation of energy market are emphasized.

19

Regulacyjne usługi systemowe w zakresie mocy czynnej w warunkach rynkowych

Bućko P.

Rynek Energii

|

2010

|

nr 2

20-25

PL

Rynek usług systemowych jest rynkiem pomocniczym, którego funkcjonowanie ma umożliwić realizację zadań przez rynek podstawowy jakim jest rynek energii elektrycznej. Proces produkcji i dostawy energii elektrycznej podlega szeregowi ograniczeń natury technicznej. Dla sprawnej i bezpiecznej pracy systemu Operator Systemu Przesyłowego musi dysponować odpowiednimi narzędziami, które pozyskuje jako usługi bilansujące i regulacyjne. Zadaniem rynków pomocniczych jest zwiększenie warunków dla konkurencji na rynku energii elektrycznej. W dostawie usług regulacyjnych podmioty mogą jednak konkurować. Pamiętając o techniczno-handlowym charakterze tego rynku należy konstruować go tak by możliwa była na nim konkurencja podmiotów o dostawę usług.

EN

The ancillary services market is operated as a supplementary market to ensure the accomplishment of the requirements of energy market as the main market. Power production and distribution are subjects of several technical constraints. For efficient and secure power system operation, the Transmission System Operator has to administer appropriate tools that are purchased as ancillary and balancing services. The function of supplementary markets is to improve the competition on electrical energy market. The companies providing ancillary services could compete with each other. Keeping in mind the technical and commercial manner of the ancillary services market, it should be built to enable the competition between providers of ancillary services.

20

Konkurencja w dostawie regulacyjnych usług systemowych

Bućko P.

Rynek Energii

|

2008

|

nr 2

14-23

PL

W artykule przedstawiono analizę aktualnego sposobu pozyskania usług systemowych w zakresie mocy czynnej i rezerw operacyjnych. Wskazano na wady obecnych mechanizmów. Zarysowano kierunek przekształceń rynku regulacyjnych usług systemowych w celu lepszego funkcjonowania w otoczeniu innych segmentów rynku (w szczególności Rynku Bilansującego) oraz zwiększenia możliwości konkurencji pomiędzy dostawcami usług. Omówiono problemy decentralizacji rynku usług regulacyjnych.

EN

In this paper, the critical analysis of the current ancillary services market in the field of power balancing were discussed. The drawbacks of current mechanism were pointed. Problems of ancillary services markets development were discussed. Future structure of the market has been proposed for better operation in energy market environment (especially under circumstances of Balancing Market). Competition of ancillary services providers should increase. The problem of the ancillary services market decentralization were discussed.