Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza potencjału ekspozycji słonecznej dachów o zróżnicowanej konstrukcji z uwzględnieniem zacienienia na przykładzie wybranych obiektów budowlanych z terenu miasta Nowy Sącz

Krawczyk A., Zawisza M., Zygmunt M., Żądło A., Zając M.

Roczniki Geomatyki

|

2018

|

T. 16, z. 2(81)

113-130

PL

Przedmiotem przeprowadzonych badań było określenie potencjału ekspozycji słonecznej wybranych dachów w celu sprawdzenia ich przydatności dla montażu instalacji fotowoltaicznej. Teren badań objął wybrane obiekty z dwóch dzielnic miasta Nowy Sącz: Biegonice i Dąbrówka. Analizie poddano zarówno obiekt przemysłowy – halę fabryki CARBON SA., jak i budynki zabudowy mieszkalno-gospodarczej, charakterystycznej dla tego rejonu zabudowy wiejskiej. Do analizy zakwalifikowano łącznie 14 połaci dachowych zabudowy wiejskiej oraz 10 połaci dachowych zabudowy przemysłowej. Przebadano dachy jednospadowe, dwuspadowe, wielopołaciowe i płaskie, które następnie na podstawie chmury punktów będącej produktem lotniczego skaningu laserowego zwektoryzowano do postaci trójwymiarowych poligonów odwzorowujących połacie dachowe. Modele wektorowe dachów wykonano w aplikacji typu CAD, gdzie również dokonano wcześniej filtracji chmury punktów, a następnie zwektoryzowano połacie dachowe w przestrzeni trójwymiarowej. W przypadku obiektu przemysłowego zwektoryzowano również obiekty sąsiadujące, które mogą wpływać na zacienienie dachów hali fabrycznej. Do obliczeń nasłonecznienia wykorzystano narzędzie Kalkulator Słoneczny (Solar Exposure Calculator), który pozwala na oszacowanie ekspozycji słonecznej dla konkretnego dachu, jego usłonecznienia oraz nasłonecznienia. Wykonano obliczenia dobowe dla czterech charakterystycznych dni w roku – najdłuższego, najkrótszego i dwóch dni równonocy. Wyniki zostały zaprezentowane w postaci ilustracji oraz w formie tabelarycznej. Analiza pozwoliła zidentyfikować i zwaloryzować połacie dachowe pod względem obliczonych wartości nasłonecznienia oraz ustalić wpływ zacienienia generowany przez obiekty sąsiadujące. Na zakończenie artykułu przedstawiono szczegółowe wnioski z wykonanej analizy oraz wskazano na korzyści z realizacji tego typu obliczeń.

EN

The subject of the research was to determine the solar exposure potential of selected roofs in order to check their suitability for installation of solar panels. The research area covered selected objects from two districts in Nowy Sącz: Biegonice and Dąbrówka. The analysis was conducted both, for an industrial building - the hall of the CARBON SA Plant and residential and farm buildings typical for the rural region. A total number of 14 roofs of rural buildings and 10 roofs of industrial buildings were considered during the analysis. The research was carried out for different kinds of roofs – pitched, gable, multi-pitched and flat. They were vectorised and converted into three-dimensional polygons on the basis of the point cloud resulting from aerial laser scanning. Vector models of roofs were prepared in a CAD type application, where the point clouds were also prefiltered and then roofs were vectorized in the three-dimensional space. In the case of an industrial facility, neighbouring buildings were also inspected which might overshadow the plant roofs. Solar Calculator [Solar Exposure Calculator] was used to calculate solar radiation, which allows to estimate solar exposure and insolation for a particular roof. Diel calculations were made for four characteristic days of the year - the longest and the shortest day and two equinox days. The results were presented in the form of illustrations and tables. The analysis allowed to identify and calibrate roof slopes in terms of the calculated values of insolation and to determine the overshadowing effect generated by neighbouring objects. At the end of the paper, conclusions from the analysis were presented and the benefits of this type of calculation were pointed out.

2

Związek usłonecznienia i temperatury powietrza na podstawie wieloletniej serii klimatologicznej w Krakowie (1884-2016)

Matuszko D., Piotrowicz K.

Przegląd Geofizyczny

|

2018

|

Z. 1-2

15--29

PL

Kraków należy do nielicznych miast w Europie, w którym pomiary usłonecznienia i temperatury powietrza wykonywane są w tym samym miejscu w całym okresie pomiarowym. Celem niniejszego opracowania jest charakterystyka zmienności usłonecznienia i temperatury powietrza oraz określenie związku między nimi. W opracowaniu wykorzystano średnie dobowe wartości temperatury powietrza i sumy dzienne usłonecznienia z lat 1884-2016, pochodzące z pomiarów wykonywanych na stacji meteorologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Średnia roczna suma usłonecznienia wynosiła w badanym wieloleciu 1559,3 godzin, maksymalna – 1919,5 (w 1943 r.), a minimalna –1067,2 (w 1980 r.). Średnia roczna temperatura powietrza wahała się od 6,4°C w 1940 r. do 11,3°C w 2015. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że w Krakowie współczesnemu ociepleniu klimatu nie towarzyszy wzrost sum usłonecznienia, a w przebiegu wieloletnim występuje nawet ich spadek. Można zatem sądzić, że przyczyną wzrostu temperatury powietrza nie jest wzrost dopływu promieniowania słonecznego, lecz zatrzymanie w przyziemnych warstwach atmosfery ciepła z wypromieniowania Ziemi lub emisja sztucznego ciepła ze źródeł antropogenicznych. Największy przyrost temperatury powietrza występuje w chłodnym półroczu, kiedy główną rolę w kształtowaniu temperatury odgrywa cyrkulacja atmosferyczna, a do atmosfery dostarczane są dodatkowe ilości ciepła wynikające z ogrzewania domów.

EN

Krakow is one of the few cities in Europe where sunshine duration and air temperature measurements have been performed at the same location throughout the entire measurement period. The aim of this paper is to characterize the variability of sunshine duration and air temperature and to define the relationship between these climate elements. The data used were the average daily values of air temperature and daily sunshine duration totals from 1884-2016 measured at the meteorological station of the Jagiellonian University in Krakow. The average annual sunshine duration total for the multi-year period is 1559.3 hours, while the maximum is 1919.5 (in 1943) and the minimum is 1067.2 (in 1980). The average annual air temperature varied from 6.4°C in 1940 to 11.3°C in 2015. Based on the analysis, it was found that the contemporary climate warming in Krakow is not accompanied by an increase in sunshine duration totals; in fact a decrease over the multi-annual course has been noticed. It may be assumed that the increase in air temperature is not caused by the increase in solar radiation, but rather by the retention of heat in the Earth’s atmosphere coming from the radiation of the Earth or the emission of heat from anthropogenic sources. The biggest increase in the air temperature occurs in the cold half of the year, that is, when the atmospheric circulation plays a major role in shaping the temperaturę and when additional heat is supplied to the atmosphere due to heating the homes.

3

Analiza regionalnego potencjału energii promieniowania słonecznego

Rudniak J.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2017

|

T. 20, nr 3

371--386

EN

Rational energy management, to meet the daily needs of consumers, should take into account many aspects of environmental protection. It is also important to use renewable energy sources and increasing their role in obtaining heat and power systems autonomous or cooperating with other sources. A key role in this area plays a proper determination of the resources of individual sources, among them especially the potential of solar radiation, characterized by the availability at a specific location of solar energy for possible use. It is obvious a large discrepancy of availability of this source relative to the energy demand during the day as well as at particular seasons. The potential of solar energy, for a given region, depends on its specific geographical location, as well as on air pollution or local cloudy conditions. Unfortunately, the measurements of individual local solar radiation resources are not so often realized. Therefore useful data are compiled by qualified institutions such as Institute of Meteorology and Water Management (IMGW-PIB), obtained from the long-term bases and measurements of various factors describing the local climate. The article presents an analysis of the structure of the resources of solar radiation in the Silesian voivodeship, for a few selected locations, including Częstochowa, with particular emphasis on data from the typical meteorological years, statistical climate data, and others. Analyzed values of the parameters characterizing the potential yields of solar energy for various positioning devices, as well as the impact of local factors on the energy resource possible to obtain locally. In the evaluation of distributions for solar radiation sums for the region of Silesian voivodeship in selected locations, as well as the sun hours, it was found that solar conditions are here satisfactory. However, even with very accurate determination of the local potential of solar energy, should also be considered its high irregularity and lack of reproducibility, due to weather conditions, climate, locally emitted pollution into the atmosphere or flowed from adjacent areas. Proper assessment of the potential of solar energy for the specific location is an important factor determining the potential development of solar energy in Silesian voivodeship. It is important to improve the quality of atmospheric air as an element of the environment, and its protection can simultaneously increase the availability of solar radiation potential locally and throughout the region. This will increase opportunities for realization of low-power systems with photovoltaic cells or the installation of solar collectors.

PL

Racjonalne gospodarowanie energią, respektujące ochronę środowiska naturalnego, powinno uwzględniać także właściwe określanie zasobów różnych źródeł, w tym szczególnie odnawialnych źródeł energii. W artykule przedstawiono analizę struktury zasobów promieniowania słonecznego w województwie śląskim dla kilku wybranych lokalizacji, w tym Częstochowy, z uwzględnieniem danych z typowych lat meteorologicznych, statystycznych danych klimatycznych i in. Przeanalizowano wartości parametrów charakteryzujących potencjalne uzyski energii promieniowania słonecznego dla różnego usytuowania urządzeń, jak również wpływ czynników miejscowych na zasób energii możliwej lokalnie do pozyskania. Oceniając rozkłady sum natężenia promieniowania słonecznego oraz wartości usłonecznienia dla regionu województwa śląskiego w wybranych miejscowościach, stwierdzono, że panujące tu warunki słoneczne są zadowalające z punktu widzenia możliwości ich zagospodarowania Jednak, nawet przy bardzo dokładnym określeniu miejscowego potencjału energii promieniowania słonecznego, należy brać pod uwagę jego dużą nieregularność oraz brak powtarzalności, spowodowane warunkami meteorologicznymi, klimatycznymi, jak również zanieczyszczeniami lokalnie emitowanymi do atmosfery bądź napływającymi z przyległych terenów. Właściwa ocena potencjału energii promieniowania słonecznego dla określonych lokalizacji stanowi istotny czynnik warunkujący ewentualny rozwój energetyki słonecznej w województwie śląskim. Niezmiernie ważna poprawa jakości powietrza atmosferycznego, jako elementu środowiska naturalnego, oraz jego ochrona skutkować może równocześnie wzrostem dostępności potencjału energii promieniowania słonecznego lokalnie, jak też w całym regionie. Pozwolić to może na zintensyfikowanie realizacji np. układów małej mocy z ogniwami fotowoltaicznymi lub też instalacji z kolektorami słonecznymi.

4

Potencjał i możliwości energii promieniowania elektromagnetycznego Słońca

Matuszczyk P, Popławski T., Flasza J.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2015

|

R. 91, nr 1

183-187

PL

Promieniowanie elektromagnetyczne Słońca jest paliwem wykorzystywanym we wszystkich procesach zachodzących na Ziemi w materii ożywionej (fotosynteza) i nieożywionej. Słońcu zawdzięczamy również energię jaką niesie w postaci wiatru i fal morskich. Energia słoneczna jest całkowicie czystym i najbardziej naturalnym źródłem energii odnawialnej. Energia promieniowania elektromagnetycznego Słońca jest przekształcana bezpośrednio w energię elektryczną, bez jakichkolwiek reakcji chemicznych (konwersja ta nie powoduje ogrzewania Ziemi). Dominującym składnikiem całkowitego bilansu energetycznego naszej Planety Ziemia jest właśnie promieniowanie słoneczne. Całkowita moc promieniowania elektromagnetycznego Słońca docierająca do biosfery przekracza 10000 razy obecne zapotrzebowanie całej ludzkości na energię. Obecnie na całym świecie dąży się do jak największego wykorzystywania energii pochodzącej ze Słońca w celu wytwarzania energi elektrycznej, cieplnej oraz do minimalizacji kosztów związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej i ogrzewaniem.

EN

Electromagnetic radiation of the Sun is the fuel used in all processes occurring on Earth in living matter (photosynthesis) and inanimate. Sun also owe that carries energy in the form of wind and waves. Solar energy is totally pure and most natural source of renewable energy. The energy of electromagnetic radiation of the Sun is converted directly into electricity, without any chemical reaction (conversion does not cause heating of the Earth). The dominant component of the total energy balance of our planet Earth is the solar radiation. The total power of electromagnetic radiation the sun enters the biosphere exceeds 10,000 times the current demand for energy of all humanity. Today, worldwide, seeks to maximize the utilization of energy from the sun to produce electrical energy, heat and to minimize the costs associated with the generation of electricity and heating.

5

Usłonecznienie w Arktyce Europejskiej i Grenlandii na podstawie danych z wybranych stacji strefy polarnej

Matuszko D., Celiński-Mysław D., Soroka J.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2015

|

Nr 25

127--138

PL

W pracy przedstawiono zmienność usłonecznienia w rejonach polarnych na podstawie danych z wybranych stacji Arktyki Europejskiej i Grenlandii. Do ogólnej charakterystyki wykorzystano średnie sumy miesięczne ze standardowego 30-lecia (1961-1990) z 15 stacji położonych na północ od koła polarnego, natomiast szczegółową analizę wykonano na podstawie danych z Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie (lata 1979-2014) oraz ze stacji: Bjornoya (lata 1961-2004), Tromso (lata 1961-2014), Bodo VI (lata 1961-2005) i Barentsburg (lata 1961-2014). W strefie polarnej duży wpływ na wartości usłonecznienia oprócz czynników astronomicznych i cyrkulacyjnych mają warunki lokalne. Największe sumy roczne usłonecznienia występują na Grenlandii (Danmarkshavn – 1967 godzin) znajdującej się w strefie oddziaływania stałego wyżu, natomiast najmniejsze na stacji Bjornoya (595 godzin), co związane jest z położeniem wyspy na szlaku niżów i związanych z nimi frontów atmosferycznych powodujących duże zachmurzenie. Przebieg wieloletni usłonecznienia w rejonach na północ od koła polarnego w niewielkim stopniu nawiązuje do tendencji obserwowanych na stacjach w pozostałej części Europy – zmniejszenia liczby godzin ze słońcem w latach pięćdziesiątych do osiemdziesiątych XX wieku, a następnie wzrostu w ostatnich dwóch dekadach XX wieku.

EN

The aim of this study is to characterize sunshine duration in the polar regions based on the data from selected stations located north of the European Arctic and Greenland. Mean monthly totals of sunshine duration from standard 30-year period (1961-1990) from 15 stations located north of the Arctic Circle were used for general characteristics, and a detailed analysis was performed based on the data from Polish Polar Station in Hornsund (1961-2014) and from the stations: Bjornoya (1961-2004), Tromso (1961-2014), Bodo VI (1961-2005) and Barentsburg (1961-2014). In the polar regions, local conditions in addition to astronomical and circulation factors have influence on values of sunshine duration. Analysis of the variability of sunshine duration in the polar regions confirmed large regional differences of this element at the analyzed stations of European Arctic and Greenland. In the polar regions, apart from the astronomical factors (polar day and night), local conditions have a big impact on sunshine duration values (orography – horizon covering, the low position of the solar disc and methodical aspect of measurements – e.g. changing the traditional instrument for the automatic one). The conducted analysis showed that the course of annual sunshine duration depends mainly on the station location (latitude and cloudiness influenced by orographic and circulation factors). Similar annual course with a maximum in May occurs in stations located on similar latitudes (Polish Polar Station in Hornsund, Bjornoya, Thule and Danmarkshavn). However, the least sunshine is present Aat Bjornoya station (595 hours) due to heavy cloudiness associated with predominance of lows, and the largest in Danmarkshavn (1967), located within Greenland High. Based on the conducted analysis and cited literature it can be concluded that the long-term course of sunshine duration in the polar regions to a small extent refers to the trend observed in European stations. This fact can suggest anthropogenic causes of global dimming and brightening. Sunshine duration series from Barentsburg shows a statistically significant negative trend, while in Krakow, an increase of sunshine is observed, which is in line with trends in the rest of Europe.

6

Porównanie wyników rejestracji usłonecznienia heliografem Campbella-Stokesa i czujnikiem świecenia słońca DSU12 w Koniczynce k. Torunia w latach 2006-2010

Kejna M., Uscka-Kowalkowska J.

Przegląd Geofizyczny

|

2012

|

Z. 1

11-20

PL

W artykule porównano wyniki rejestracji usłonecznienia heliografem Campbella-Stokesa (HCS) i czujnikiem świecenia Słońca DSU12 (DSU12) w Koniczynce k. Torunia w latach 2006-2010. W tym okresie średnie roczne wartości usłonecznienia wyniosły 1644,1 godz. (HCS) i 1699,1 godz. (DSU12). Różnica sięgnęła 55,0 godz., co stanowi 3,3% wartości zmierzonej HCS. Największe różnice występują w ciepłej połowie roku, kiedy to DSU12 rejestruje większe usłonecznienie, np. w czerwcu średnio o 24,1 godz., natomiast w chłodnej połowie roku usłonecznienie zarejestrowane przez DSU12 było mniejsze, np. w listopadzie o 9,4 godz. W przeliczeniu na jeden dzień różnice te sięgają od -0,31 godz. w listopadzie do 0,80 godz. w czerwcu. W wartościach względnych najmniejsze różnice występują w marcu (1,7%), kwietniu (1,5%) i wrześniu (3,7%). Zdecydowanie większe różnice, sięgające - 44,7% miesięcznego usłonecznienia, występują w grudniu. Przeprowadzona analiza wykazała wyraźną zmienność sezonową różnic usłonecznienia między porównywanymi przyrządami. Dlatego też przy przeliczaniu miesięcznych sum usłonecznienia celowe jest stosowanie odrębnych równań regresji do każdego z miesięcy. W tym celu, ze względu na indywidualne cechy każdego przyrządu, celowe jest prowadzenie kilkuletnich synchronicznych pomiarów za pomocą przyrządów tradycyjnych i automatycznych.

EN

In the article are compared the results of recording sunshine duration using a Campbell-Stokes heliograph (HCS) and a DSU12 sunshine duration sensor (DSU12) carried out at Koniczynka near Toruń in the years of 2006-2010. In the analysed period the annual mean values of sunshine duration were recorded as 1644.1 hours (HCS) and 1699.1 hours (DSU12). The difference reached 55 hours, i.e. 3.3%. The biggest differences occurred in the warm half of the year, when the DSU12 recorded more sunshine, e.g. on average 24.1 hours more in June. However in the cold months of the year the sunshine duration recorded using the sensor was shorter, e.g. at 9.4 hours in November. The average differences per day ranged from -0.31 hours in November to +0.80 hours in June. In relative values, the smallest differences occurred in March (1.7%), April (1.5%) and September (3.7%). Considerably larger differences, reaching -44.7% of monthly sunshine duration, were observed in December. The comparison demonstrated a distinct seasonal variability of the differences in sunshine duration between compared recorders. Therefore, it seems reasonable to apply separate regression equations for each month to determine monthly sums of sunshine duration. To this end, due to specific characteristics of each instrument, it is advisable to keep parallel records for several years using traditional and automatic recorders.

7

Porównanie wartości usłonecznienia mierzonego heliografem Campbella-Stokesa i czujnikiem elektronicznym CSD3

Matuszko D.

Przegląd Geofizyczny

|

2012

|

Z. 1

3-10

PL

W ostatnich latach do pomiaru usłonecznienia coraz częściej używa się czujników elektronicznych w miejsce stosowanych od końca XIX wieku heliografów Campbella-Stokesa. według instrukcji WMO (1983) wyniki pomiarów z nowych przyrządów należy weryfikować w dłuższym okresie (co najmniej przez jeden rok). Celem niniejszego opracowania jest porównanie dobowych wartości usłonecznienia mierzonego heliografem Campbella-Stokesa i czujnikiem elektronicznym CSD3 oraz próba wyjaśnienia różnic we wskazaniach obu przyrządów. W pracy wykorzystano dane heliograficzne oraz wyniki obserwacji zachmurzenia z lat 2007-2011 pochodzące ze stacji IGiGP UJ. W wyniku przeprowadzonego porównania stwierdzono podobne tendencje w przebiegu usłonecznienia, lecz zwykle czujnik elektroniczny pokazuje większe usłonecznienie niż heliograf. Ponad dwukrotnie niższy próg czułości CSD3 niż heliografu powoduje szybszą reakcję czujnika na dopływ promieniowania słonecznego, szczególnie kilkadziesiąt minut po wschodzie i przed zachodem Słońca oraz przy chwilowym odsłonięciu tarczy słonecznej przez chmury. Zdarzają się jednak dni, w których CSD3 rejestruje mniejsze usłonecznienie niż tradycyjny heliograf. Sytuacje takie są możliwe wtedy, gdy występują chmury Cumulus, które bardzo szybko przechodzą przez tarczę słoneczną. CSD3 nie wskazuje usłonecznienia przy grubych chmurach Altostratus i Cirrostratus z powodu małego promieniowania bezpośredniego, natomiast heliograf rejestruje usłonecznienie.

EN

In recent years electronic sensors have often replaced Campbell-Stokes heliographs in the measurement of sunshine duration. The WMO (1983) recommends that measurements produced by new instruments should be verified over a longer period at least a year. The purpose of this paper is to compare daily sunshine duration data measure during a Camp-bell-Stokes heliograph and a CSD3 electronic sensor as well as to attempt to explain discrepancies between the two data sets. The paper is based on heliographic data and cloudiness observations for 2007-2011. All the data come from the Research Station of the Department of Climatology at the Jagiellonian Institute of Geography and Spatial Management. Both instruments tend to produce similar sunshine duration data, however, the electronic sensor tends to show more sunshine duration than the heliograph. The difference may amount to several hours a day, especially on days with maximum solar radiation. The CSD3 sensor is twice as sensitive as the heliograph and quickly reacts to solar radiation. This is especially true for the first hour following sunrise, the last hour before sunset and when the Sun’s disk becomes visible for short periods of time due to changes in cloudiness. However, there are days when the CSD3 registers less sunshine duration (up to an hour) than the heliograph. This happens with Cumulus clouds in the sky, which tend to pass the Sun’s disk very quickly. The CSD3 sensor does not register sunshine in the presence of thick Altostratus and Cirrostratus clouds due to the relative lack of direct radiation. The heliograph, on the other hand, registers this low level of sunshine.

8

Przebieg dobowy i roczny usłonecznienia we Wrocławiu-Swojcu w latach 1961-2006

Bryś K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

28-29

9

Zmienność czynników meteorologicznych kształtujących pozimowe zapasy wody w glebie lekkiej w Polsce

Koźmiński Cz., Michalska B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. 2

67-92

PL

W pracy przedstawiono czasowy i przestrzenny rozkład miesięcznych opadów (IX, XI, I, II i III), temperatury powietrza (XI, II), temperatury gleby z głębokości 5 cm (X, I i III) i usłonecznienia rzeczywistego (IX), kształtujących pozimowe zapasy wody w glebie do głębokości 0-50 i 0-100 cm na koniec marca. Określono średnie i ekstremalne miesięczne wartości trzech czynników meteorologicznych oraz ich zmienność w latach 1961-2000 z 55 stacji IMGW, a usłonecznienia z lat 1976-2000 z 46 stacji. W drugim etapie wyznaczono progowe wartości wymienionych czynników, wpływających na małe i duże pozimowe zapasy wody w glebie, a następnie określono prawdopodobieństwo ich występowania. Końcowym efektem pracy było wydzielenie czterech stref zmienności czynników meteorologicznych kształtujących pozimowe zapasy wody w glebie lekkiej.

EN

The present work shows temporal and spatial distribution of monthly precipitation (Sept., Nov., Jan., Feb. and March), air temperature (Nov., Feb.), soil temperature at a depth of 5 cm (Oct., Jan. and March) and real sunshine (Sept.) i.e. the factors responsible for after-winter resources of water in soil at depths of 0-50 and 0-100 cm, at the end of March. Average and extreme monthly values of three meteorological factors and their variability in the years 1961-2000 from 55 meteorological stations and solar radiation in 1976-2000 from 46 stations were determined. At the second stage, threshold values of the mentioned factors responsible for small and great quantities of after-winter resources in soil were defined and the probability of their occurrence was determined. Final result of the study was the determination of four zones of variability of meteorological factors responsible for after-winter resources of water in light soil.

10

Usłonecznienie w Ny Alesundzie (NW Spitsbergen) w okresie 1993-2004

Budzik T.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2005

|

nr 15

103-111

PL

W pracy przedstawiono ogólną charakterystykę zmienności usłonecznienia w Ny-Alesund, na Spitsbergenie. Wykorzystano dobowe sumy czasu trwania usłonecznienia (w godzinach) z okresu 1993-2004. Materiały pomiarowe otrzymano z "Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research" (König-Langlo i Marx 1997). Analizowano wieloletnią i roczną zmienność usłonecznienia rzeczywistego oraz względnego. Podjęto próbę analizy czasu trwania usłonecznienia w zależności od cyrkulacji atmosferycznej. W Ny-Alesund średnie roczne usłonecznienie rzeczywiste w okresie 1993-2004 wyniosło 1295 godzin, co stanowiło około 26% usłonecznienia astronomicznie możliwego. Najwyższa roczna suma usłonecznienia wyniosła 1556 godzin (30%) w 1993, a najmniejsza 913 godzin (18%) w 1994. W przebiegu rocznym, największe usłonecznienie rzeczywiste notuje się w maju (średnio 316 godzin) i kwietniu (260 godzin). Najwyższe wartości usłonecznienia stwier-dzono przy typie sytuacji synoptycznej (wg Niedźwiedzia): Ka (średnio 178 godziny w roku), NEa (142 godziny w roku), Ea (130 godziny w roku). Najmniejsze usłonecznienie zanotowano przy sytuacji: Sa, SWa, Sc, SWc i Wc (poniżej 20 godzin w roku).

EN

This study presents main characteristics of sunshine variabilities in Ny-Alesund, Spistbergen. The analysis is based on diurnal sum of sunsnhine duration (per hours) for period from 1993 to 2004. Meteorogical data under analysis are collected from Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research. (König-Langlo i Marx 1997) In this case was analysed long-term and annual variability of possible and effecitve sunshine, also duration of sunshine depending on atmospheric circulation. Average of annual effecitve sunshine for period 1993-2004 was 1295 hours that means 26% of possible sunshine (p.s.). Highest annual sum of sunshine was about 1556 hours (30% p.s.) in 1993 and lowest - 913 hours (18% p.s.) in 1994. In annual course - highest sunshine was recorded in may (316 h) and april (260 h). Highest sunshine values were recorded in Ka type of synoptic situation (average 178h/year), NEa (142h/year) and Ea (130h/year). Lowest valuest were recorded in Sa, SWa, Sc, SWc and Wc (less than 20 h/year).

11

Charakterystyka warunków klimatycznych na obszarze Pienin w okresie wegetacyjnym

Twardy S., Kuźniar A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2002

|

T. 2, z. 2

59--72

PL

Do oceny warunków klimatycznych występujących w środkowo-wschodniej części Pienińskiego Pasa Skalicowego, od wielu lat użytkowanego rolniczo w sposób przyjazny dla środowiska, wykorzystano wieloletnie obserwacje klimatyczne pochodzące ze Stacji Badawczej IMUZ w Małych Pieninach (szer. geogr. 49º25’N, dług. 20º33’E), położonej na wysokości 600 m n.p.m. Analizowano sumy opadów atmosferycznych i prawdopodobieństwo ich wystąpienia wraz z wyższymi, temperaturę, wilgotność powietrza, wartości usłonecznienia i promieniowania z lat 1960–2000. Wymienione dane z okresu wegetacyjnego mogą być wykorzystywane do oceny warunków produkcyjno-środowiskowych tych ekologicznie użytkowanych obszarów.

EN

Long-term climatic observations derived from the IMUZ Research Station in the Small Pieniny (latitude 49º25’ N, longitude 20º33’ E) located at the altitude of 600 m a.s.l., were used to assess agrometeorological conditions prevailing in the central-eastern part of Pieniny Skalicowy Belt, which has been for many years used in the environmental friendly manner. Data from the period 1960–2000 were analysed including sums of precipitation and its probability of occurrence, air temperatures, humidity, sunshine hours and solar radiation. Collected data were processed by the computer software Statistica for Windows and Microsoft Excel. The results from the growing season were presented in tabular and graphical form together with the probability of occurrence in the given months. The data can be utilized for evaluating water resources of pro-environmentally utilized areas. The climate of the discussed mountain region is characterized by a great variability of precipitation, air temperature, relative humidity and sunshine. Relatively high rainfall was recorded even in the dry periods with e.g. 80 % probability of occurrence. Estimated trends for the period 1960–2000 of precipitation changes, extreme air temperatures and relative humidity were statistically non-significant. The climatic conditions, which prevailed in the Pieniny can be described as moderate. They are favourable for plant production, particularly that on grasslands encouraging low input production forms as well as conserving biodiversity of grass associations.