Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybrane aspekty geoturystyki w Polsce : obiekty podziemne i geoturystyka miejska

Zagożdżon P. P., Zagożdżon K. D.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 9

739--750

EN

The article presents an outline of the two issues concerning geotourism in Poland: the use of underground facilities and urban geotourism. The state of geotourist use of underground objects and scope of studies on geotourism in cities have been shown. More fully have been described two projects from Lower Silesia: a proposal of an underground geotourist route in Zloty Stok and a network of urban geotourist trails in Kłodzko. It was considered advisable to widen the geotourist agendas presented in the underground tourist objects and in the papers in the field ofurban geotourism. There was highlighted the needfor stronger use of geotourism for popularizing: basic issues of geology and related sciences, practical achievements of these fields of knowledge, knowledge about the fundamental role of use of mineral resources in human life and in the development of civilization.

2

Uwarunkowania rozwoju geoturystyki miejskiej na przykładzie Kielc

Barcicki M.

Logistyka

|

2014

|

nr 3

326--339

PL

Kielce są miastem wojewódzkim położonym nad niewielką Silnicą, w sercu Gór Świętokrzyskich. W przeszłości były siedzibą biskupów krakowskich, dziś to ośrodek uniwersytecki, przemysłowy i wystawienniczy, z niezwykle dynamicznie rozwijającymi się Targami Kielce. Z geoturystycznego punktu widzenia miasto jest niezwykle uprzywilejowane. W bezpośrednim podłożu występują skały wszystkich okresów ery paleozoicznej – od kambru po perm. Ich ogromne zróżnicowanie petrograficzne i zmienna odporność na wietrzenie wpłynęły na urozmaiconą rzeźbę terenu. Historia i rozwój Kielc były uwarunkowane unikatowymi zasobami przyrody. W przestrzeni miejskiej znajdują się liczne, dziś nieczynne wyrobiska, które pozostały po eksploatacji kruszców i surowców skalnych. Z ostały one objęte ochroną rezerwatową, a ich wyjątkowe walory naukowe i dydaktyczne są promowane jako atrakcje geoturystyczne. W artykule przedstawiono przyrodnicze i kulturowe uwarunkowania rozwoju geoturystyki miejskiej na przykładzie Kielc. Na wybranych przykładach zaprezentowano zastosowanie skał w architekturze i sztuce od średniowiecza po czasy współczesne.

EN

Kielce is a city located by the Silnica river, in the heart of the Świętokrzyskie Mountains. In the past it was the seat of the Bishops of Cracow, today it is a center of university, industrial and exhibition, with dynamically developing Kielce Fair. From the point of view of geotouristic this city is extremely privileged. In the direct surface rocks occur in all periods of the Paleozoic era – from the Cambrian to the Permian. Their enormous diversity of petrographic and variable resistance to weathering influenced the varied terrain. History and development of Kielce were conditioned by unique natural resources. In the city there are numerous, now disused pit that remained after the exploitation of ore and rock materials. They have been protected by nature reserves, and their exceptional qualities of research and teaching are promoted as geotouristic attractions. The article presents the natural and cultural conditions of the urban development of geotourism as an example of Kielce. For selected examples presented the use of rocks in architecture and art from the Middle Ages to modern times.

3

Kamień w architekturze a geoturystyka miejska - przykłady z terenu Wrocławia

Zagożdżon P. P., Śpiewak. A.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2011

|

Vol. 133, nr 40

123-143

PL

W artykule przedstawiono dwie przykładowe trasy geoturystyczne możliwe do zaaranżowania w północnej części śródmieścia Wrocławia. W ich ramach możliwe jest zapoznanie się z ponad pięćdziesięcioma odmianami skał magmowych, osadowych i metamorficznych, zmiennością ich struktur, tekstur, składu mineralnego, barw itd. Bardziej szczegółowe obserwacje pozwalają na przybliżenie zaskakująco szerokiego wachlarza zjawisk geologicznych, których relikty widoczne są na doskonale dostępnych powierzchniach kamienia. Liczne stanowiska umożliwiają ukazanie zagadnień związanych z ewolucją magm i etapami formowania się intruzji magmowych (szliry, enklawy, skały żyłowe), czy zróżnicowania skał metamorficznych, w zależności od rodzaju protolitu i warunków metamorfozy. Podobnie, dostępne do obserwacji skały osadowe pozwalają na przybliżenie zróżnicowania środowisk depozycyjnych, warstwowań sedymentacyjnych, zjawisk diagenetycznych - np. fosylizacji szczątków organicznych. Widoczne są również różnorodne deformacje tektoniczne (uskoki i brekcje uskokowe, czy strefy ścinania w warunkach podatnych). Zauważa się też liczne przejawy wietrzenia i deterioracji, wywołane niekiedy nietypowymi czynnikami, takimi jak długotrwałe użytkowanie płyt chodnikowych, czy ostrzał artyleryjski z okresu II wojny światowej. W ramach proponowanych tras geoturystycznych prezentować można także zagadnienia z zakresu eksploatacji i obróbki kamienia blocznego, a także jego aplikacji w sztuce (rzeźba historyczna i współczesna). Przedstawione wyniki potwierdzają szerokie możliwości wykorzystania budowlanych materiałów kamiennych stosowanych w obiektach architektonicznych Wrocławia jako bazy dla intensywnego rozwoju geoturystyki miejskiej. Ta nowa forma aktywnego wypoczynku może przyczynić się do nowatorskiej promocji naszego miasta, jak i zajmującej popularyzacji wiedzy z zakresu nauk o Ziemi.

EN

The paper presents two city-geotourist routes possible to arrange in the northern part of downtown Wroclaw. They allow observation over fifty varieties of igneous, sedimentary, and metamorphic rocks, variations of their textures, mineral composition, colors, etc. More detailed observations show a surprisingly wide range of geological phenomena clearly visible on stone surfaces. Many observation sites allow to present the problems related to the evolution of magmas and the stages of formation of intrusions (streaks, enclaves, vein rocks), or differentiation of metamorphic rocks, depending on the type of protolith and conditions of metamorphosis. Sedimentary rocks, available to observe, show diversity of depositional environments, sedimentary bedding, diagenetic phenomena - such as fossilization of organic remains. Various tectonic deformations, like faults (partly with breccias) or ductile shear zones are also visible. Numerous manifestations of weathering and deterioration (sometimes caused by unusual factors such as long-term use of paving stones, or the bombardment of World War II) are also noted. The proposed geotourist routes allow to show problems of exploitation and processing of block stone, and its application in art (sculpture historical and contemporary). The presented results confirm the great scope for stone materials, used in architectural objects of Wroclaw, as a base for intensive development of city-geotourism. This new form of active recreation can contribute to the innovative promotion of our city, as well as the unusual popularization of the Earth sciences.