Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Compliance calculator

Marzęcki Waldemar

Architectus

|

2023

|

Nr 2 (74)

97--104

EN

The article describes the "compliance calculator". This is a new research module of the Spatial Continuity Diagram method. It is used to support the processes of transformation and expansion of existing urban structures in the spirit of respecting their spatial continuity. The article presents a method of calculating the degrees of homogeneity of architectural and urban features for complexes that are extensions of the existing urban fabric. The purpose is to show by means of a compliance calculator the mechanism for determining the appropriate degrees of homogeneity of the features of a new development depending on what percentage they represent in relation to the existing development. A theoretical model has been developed to simulate the development process of an urban complex consisting of buildings of five different heights and low feature homogeneity. The model illustrates the methodology for calculating, using a compliance calculator, the relevant results for the degrees of feature homogeneity of a new development. It was shown that the compliance calculator, which is a new research module, refines the general findings of the Spatial Continuity Diagram used in the process of harmonious expansion of urban structures. The research shows that the larger the percentage of the expansion area, the closer its degree of homogeneity should be to the degree of homogeneity of the urban structure being expanded. However, it should not be lower than that. Otherwise, it may lead to spatial degradation of the existing development.

PL

W artykule został opisany „kalkulator zgodności”. Jest to nowy moduł badawczy metody Diagramu Ciągłości Przestrzennej. Służy on wspomaganiu procesów przekształcania i rozbudowy istniejących struktur miejskich w duchu poszanowania ich ciągłości przestrzennej. W artykule przedstawiono sposób obliczania stopni jednorodności cech architektonicznych i urbanistycznych dla zespołów będących rozbudową istniejącej tkanki miejskiej. Celem autora pracy jest pokazanie za pomocą „kalkulatora zgodności” mechanizmu ustalania odpowiednich stopni jednorodności cech nowej zabudowy w zależności od tego, jaki stanowią one procent w stosunku do istniejącej zabudowy. Został opracowany teoretyczny model symulujący proces rozbudowy zespołu urbanistycznego, składającego się z obiektów o pięciu różnych wysokościach oraz niskiej jednorodności cechy. Model ten ilustruje metodykę obliczania za pomocą „kalkulatora zgodności” stosownych wyników dotyczących stopni jednorodności cech nowej zabudowy. Wykazano, że kalkulator zgodności, będący nowym modułem badawczym, doprecyzowuje ogólne ustalenia Diagramu Ciągłości Przestrzennej wykorzystywane w procesie harmonijnego rozbudowywania struktur miejskich. Z przeprowadzonych badań wynika, że im większy jest procentowo obszar rozbudowy, tym jego stopień jednorodności powinien być bardziej zbliżony do stopnia jednorodności rozbudowywanej struktury urbanistycznej. Nie powinien on być jednak od niego niższy. W przeciwnym razie może to doprowadzić do degradacji przestrzennej istniejącej zabudowy.

2

Sustainable skyscraper in the European city: the case of the European Central Bank in Frankfurt am Main

Gyurkovich Mateusz, Macri Zina

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2022

|

T. 50

87--108

EN

The aim of the work is to present one of the most important structures of the last decade - the European Central Bank in Frankfurt am Main, against the background of the role which a sustainable skyscraper can play in the urban composition of a modern city. A literature query and original in situ research show that from the beginning of the 20th century, skyscrapers have become a symbol of the success and importance of cities and metropolises. At the same time, most of the historic skylines of European cities were saved from ‘Manhattanization’. One of the exceptions is Frankfurt, the financial capital of the EU. This paper discusses the construction of the ECB building, both as another important landmark in the city’s urban composition and as an innovative, sustainable structure. The results show that the location of an important high-rise building with a prestigious function in the urban structure confirms the city’s status. At the same time, it was proved that the technological and formal solutions used in the complex, together with the reuse of the built structure (recycling of architecture), may contribute to the reduction of the carbon footprint and maintaining high environmental standards.

PL

Celem pracy jest zaprezentowanie jednego z najważniejszych obiektów ostatniej dekady - budynku Europejskiego Banku Centralnego (European Central Bank - ECB) we Frankfurcie nad Menem - w kontekście roli, jaką zrównoważony wieżowiec może odgrywać w kompozycji urbanistycznej nowoczesnego miasta. Przegląd literatury oraz autorskie badania in situ pokazały, że na początku XX wieku wieżowce stały się symbolem sukcesu oraz znaczenia miast i metropolii. Jednocześnie większość historycznych sylwet miast europejskich ocalono od „manhattanizacji”. Jednym z wyjątków jest Frankfurt, finansowa stolica UE. Niniejszy artykuł omawia realizację budynku ECB zarówno jako ważnej dominanty w kompozycji miasta, jak i innowacyjnego, zrównoważonego obiektu architektonicznego. Wyniki pokazują, że umiejscowienie ważnego budynku wysokościowego o prestiżowej funkcji w strukturze urbanistycznej potwierdza status miasta. Jednocześnie udowodniono, że technologiczne i formalne rozwiązania użyte w tym zespole, wraz z ponownym wykorzystaniem istniejącej struktury budowlanej (recykling architektury), mogą przyczynić się do redukcji śladu węglowego i utrzymania wysokich standardów środowiskowych.

3

Kościół w strukturach miejskich. Tradycja-ciągłość-uniwersalizm

Malinowska-Petelenz Beata, Petelenz Anna

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 40

67--83

PL

Zmiany w duszpasterskim nastawieniu Kościoła po II Soborze Watykańskim, w szczególności zaś odnowa liturgii, zaowocowały mnogością form i rozwiązań przestrzennych w architekturze sakralnej. Odmiennie niż historycznie, nowe świątynie nie pełnią we współczesnych układach urbanistycznych roli dominującej. Autorki poddają analizie wybrane przestrzenie sakralne pod kątem ich kompozycji w strukturach miejskich, koncentrując się na ich formie, usytuowaniu, uniwersalizmie, czytelności w wymiarze symbolicznym, a także wyrazie przestrzennym łączącym pierwiastki tradycji i nowoczesności. W ramach studium przypadków autorki omawiają wybrane przykłady kościołów europejskich wybudowanych po 2000 roku.

EN

Revolutionary changes after Second Vatican Council – in particular the renewal of the liturgy – resulted in a variety of forms and spatial solutions in sacred architecture. In contemporary urban layouts, they do not play a dominant role. Authors analyze selected sacred spaces regarding their composition in urban structures, focusing on their universalism, legibility in a symbolic dimension, as well as spatial expression combining elements of tradition and modernity. As a case study, authors present selected examples of European churches built after 2000.

4

Designing space in martyrology facilities, cemetery and crematory in Europe

Purski Michał

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 50

211--222

EN

The article presents research on the conscious shaping of the space of martyrology objects, cemeteries and crematoriums in Europe. In his research, the author focused on the elements of architectural and urban composition, as well as spatial treatments experienced by users on three levels: pre-narrative, proton-narrative and procedural narratives of the unconscious (Dimaggio, Semerari, 2001, 14: 1-23), as based solely on the user's sensual experience. Selected elements influencing the user were divided into three categories: inducing action, focusing attention or inducing a reaction, and building awareness of space.

PL

Artykuł prezentuje badania dotyczące świadomego kształtowania przestrzeni architektonicznej w obiektach martyrologii, cmentarzach i krematoriach w Europie. W badaniach autor skupił się na elementach kompozycji architektonicznej, oraz zabiegach przestrzennych doświadczanych przez użytkowników na trzech poziomach: prenarracji, protonarracji i narracjach proceduralnych nieświadomych (Dimaggio, Semerari, 2001, 14:1-23), jako opartych wyłącznie na doświadczeniach zmysłowych użytkownika. Wybrane elementy wpływające na użytkownika podzielono na trzy kategorie: wywołujące działanie, skupiające uwagę lub wywołujące reakcję, oraz budujące świadomość przestrzeni.

5

Designing space composition in martyrology facilities, crematory and cementery in Europe

Purski Michał

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 49

95--112

EN

The article presents research on the conscious shaping of the space of martyrology objects, cemeteries and crematoriums in Europe. In his research, the author focused on the elements of architectural and urban composition, as well as spatial treatments experienced by users on three levels: pre-narrative, proton-narrative and procedural narratives of the unconscious (Dimaggio, Semerari, 2001, 14: 1-23), as based solely on the user's sensual experience. Selected elements influencing the user were divided into three categories: inducing action, focusing attention or inducing a reaction, and building awareness of space.

PL

Artykuł prezentuje badania dotyczące świadomego kształtowania kompozycji przestrzennej w obiektach martyrologii, cmentarzach i krematoriach w Europie. W badaniach autor skupił się na elementach kompozycji urbanistycznej, oraz zabiegach przestrzennych doświadczanych przez użytkowników na trzech poziomach: prenarracji, protonarracji i narracjach proceduralnych nieświadomych (Dimaggio, Semerari, 2001, 14:1-23), jako opartych wyłącznie na doświadczeniach zmysłowych użytkownika. Wybrane elementy wpływające na użytkownika podzielono na trzy kategorie: wywołujące działanie, skupiające uwagę lub wywołujące reakcję, oraz budujące świadomość przestrzeni.

6

Kompozycja urbanistyczna osiedli mieszkaniowych z 2 połowy XX wieku jako wartość zagrożona

Szczerek Eliza

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2021

|

T. 49

171--184

PL

Osiedla mieszkaniowe 2 połowy XX wieku niosą w sobie znaczący potencjał wynikający z ich całościowego założenia urbanistycznego, którego podwalinę stanowiła myśl modernistyczna. Układ urbanistyczny wraz z zasadami kompozycji w dużym stopniu stanowią o ich charakterze i tożsamości, a także decydują o sposobie funkcjonowania. Celem artykułu jest omówienie uwarunkowań przeobrażeń takich osiedli oraz zagrożeń dewastacji ich układów urbanistycznych, jakie te przekształcenia za sobą pociągają. Dokonano tego poprzez odniesienie się do wybranych osiedli krakowskich. Przedstawiono również dobre praktyki na przykładzie osiedli niemieckich, w których przeobrażenia te są skutkiem kompleksowego i całościowego podejścia prowadzącego do wydobycia i wzmocnienia walorów osiedli, a eliminacji elementów, które stanowiły o ich słabości. W pracy zastosowano metodę krytyczną i porównawczą prowadzącą do wyników badań stanowiących treść niniejszego artykułu.

EN

Housing estates from the second half of the twentieth century carry a significant potential resulting from their comprehensive urban layout, the foundation of which was constituted by the modernist thought. The urban layout along with the principles of composition to a great extent constitute their character and identity, as well as decide about the way they function. The objective of this paper is to discuss the conditions of transformations of such housing estates and threats of devastation of their urban layouts such transformations entail. This goal was reached by focusing on selected housing estates in Krakow. The paper also presents good practices upon the example of German housing estates, where such transformations constitute an effect of a comprehensive and holistic approach leading to bringing out and enhancing the values of housing estates on one hand and eliminating elements which constituted their weakness on the other. The study applies a critical and comparative method, leading to the results which constitute the subject matter of this paper.

7

Town of Zhovkva (Żółkiew) in western Ukraine – an example of urban complex built at the end of the 16th century on the concept of the renaissance “ideal town”

Bevz Mykola

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2018

|

Vol. 14, nr 2

7--20

EN

The town of Zhovkva (Żółkiew) belongs to the late Renaissance foundations of private resident cities in Halychyna in the late 16th century. Urban-spatial structure of the town was designed according to the Renaissance ideal city. The city consisted of two conjugated parts: the owner’s castle and the fortified downtown. The combination of these two parts was of a specific nature – when the central square of the town is combined with the facade of the castle complex. On the base of the historical and urban studies presented the hypothesis that town of Zhovkva (Żółkiew) is an unique example of late Renaissance urbanism. The start of town build was in 1594 according to a project based on the concept of “ideal town”. We are thinking, that the author of the project and plan of town was Paolo Clamensi – Italian architect, worked in Lviv at the end of 16th century. The towns have a well-preserved original Renaissance planning structure and a number of architectural monuments that are connected with it. Reconstruction of the original historical town plan allows us to express the hypothesis of its similarity to the projects of cities published in the treatise of the Italian architect of the 16th century Pietro Cataneo.

8

Public space and urban barriers in Cracow. Analysis of the existing state

Dudzic-Gyurkovich K.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 1

19--34

EN

Over the last twenty years Cracow has been experiencing changes associated with the dynamic spatial development. Together with the demographic growth, mobility patterns, change as well as defining the size and volume of transport. As a result of the process, they are often transformed into the space of the city. Attractive public spaces forming logical, continuous sequences could contribute to a more harmonious, sustainable development and rehabilitation of previously neglected neighborhoods. The article will be presented in the case of the transport infrastructure. These areas will be subject to the availability of the pedestrian public space.

PL

W ciągu ostatnich dwudziestu lat Kraków przeżywał zmiany związane z dynamicznym rozwojem przestrzennym – wraz ze wzrostem demograficznym, wzorami mobilności, zmianą, a także określeniem wielkości i wielkości transportu. W wyniku tego procesu są one często przekształcane w przestrzeń miasta. Atrakcyjne przestrzenie publiczne tworzące logiczne ciągłe sekwencje mogą przyczynić się do bardziej harmonijnego, zrównoważonego rozwoju i odbudowy zaniedbanych wcześniej dzielnic. Artykuł przedstawia perspektywę infrastruktury transportowej. Obszary te będą uzależnione od dostępności przestrzeni publicznej dla pieszych.

9

Zhovkva (Żółkiew) in Western Ukraine – an example of urban complex of the Renaissance “ideal town”

Bevz Mykola

Budownictwo i Architektura

|

2018

|

Vol. 17, nr 4

87--102

EN

The town of Zhovkva (Żółkiew) belongs to the late Renaissance foundations of private resident towns in Western Ukraine (Halychyna region) from the late 16th century. In accordance with historical sources, this city was founded by Stanisław Żółkiewski [2] in 1594. Urban-spatial structure of the town was designed according to the Renaissance ideal city. The city has a well-preserved original planning structure and a number of architectural monuments that are associated with it. The city consisted of two conjugated parts: the owner’s castle and the fortifi ed middletown. The combination of these two parts was of a specifi c nature – when the central square of the town is combined with the facade of the castle complex. On the base of the historical and urban studies presented the hypothesis that town of Zhovkva (Żółkiew) is an unique example of late Renaissance urbanism. The start of town build was in 1594 according to a project based on the concept of “ideal town” from the book of Italian architect Pietro Cataneo. We are thinking, that the author of the project and plan of town was Paolo Clamensi – Italian architect, worked in Lviv at the end of 16th century. The towns have a well-preserved original Renaissance planning structure and a number of architectural monuments that are connected with it.

10

W stronę słońca. Uwagi o wpływie światła słonecznego na modernistyczne kompozycje w architekturze mieszkaniowej

Bizio K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 18

106--116

PL

Tematem artykułu jest analiza wybranych modernistycznych przykładów kompozycji architektury mieszkaniowej, w których dostrzec można wpływy i inspiracje wynikające z chęci wykorzystania sposobów operowania światła słonecznego. Analizy przeprowadzono w odniesieniu do rozwiązań urbanistycznych oraz architektonicznych. Zapewnienie właściwych warunków doświetlenia światłem słonecznym, obok potrzeby stworzenia dogodnych warunków przewietrzania, dostępu do terenów rekreacyjnych i innych uwarunkowań higieniczno-sanitarnych, stały się w początkach XX w. jednym z fundamentów ruchu modernistycznego. W artykule omówiono – z perspektywy dostępu do światła słonecznego, kolejne formy rozwoju kompozycji urbanistycznej (nowy typ kwartału zwartego, kompozycje liniowe, układy wolno stojące i punktowe). W odniesieniu do rozwiązań architektonicznych omówiono rozbieżne (co do sposobu wykorzystania światła słonecznego) przykłady z północy Europy – gdzie zapotrzebowanie na nie jest szczególnie duże, oraz z południa Europy – gdzie architekci poszukiwali form pozwalających na częściowe zacienie. W końcowej części artykułu przeanalizowano współczesne tendencje występujące w architekturze nowego modernizmu, gdzie wykorzystanie światła słonecznego stanowi także inspirację w tworzeniu rozwiązań architektonicznych.

EN

The subject of this article is an analysis of selected examples of the modernist housing architecture, in which influences and inspirations resulting from the intention to incorporate the means of operating the sunlight can be observed. Analyses were performed with reference to urban and architectural solutions. Ensuring proper lighting conditions, in addition to the necessity of creating suitable ventilation conditions, the accessibility of recreational areas and other hygiene-sanitary conditions, has become one of the foundations of modernist movement at the beginning of 20th century. The article discusses the following forms of urban planning (new type of compact quarter, linear compositions, detached and tower block settings) - from the perspective of access to sunlight. According to the architectural solutions (depending on different approaches toward incorporating sunlight) the article discusses miscellaneous examples across Europe – north, where the demand for it is particularly high, and southern efforts nurturing partial shading in their designs. The final part of the article examines contemporary trends in the architecture of modernism, where the use of sunlight is also an inspiration for architectural solutions.

11

Światło naturalne we współczesnej wielorodzinnej architekturze mieszkaniowej koncepcje i realizacje

Piątek T.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 20

121--129

PL

Tematem niniejszego artykułu jest zestawienie rozwiązań projektowych, które wpływają do poprawę dostępności światła naturalnego w wielorodzinnej architekturze mieszkaniowej. Nie trzeba tłumaczyć jak ważna jest ekspozycja naturalnego światła i jaką rolę pełni światło słoneczne w kontekście zdrowia i samopoczucia człowieka. Rola światła naturalnego jest szczególnie istotna w przestrzeni służącej odpoczynkowi. Jedną z podstawowych cech architektury mieszkaniowej jest funkcja rekreacyjna i to w ramach tej przestrzeni człowiek ma okazję zregenerować siły. Autor porusza kwestie związane z zapewnieniem komfortowego nasłonecznienia w pokojach dziennych oraz nocnych jak również odpowiednie usytuowanie części półprywatnych, takich jak balkony, loggie i tarasy, na przykładzie zrealizowanych obiektów we Wrocławiu, Warszawie oraz w oparciu o projekt koncepcyjny osiedla przyszłości dla generacji Y „Divercity Apartment” zlokalizowanego w Poznaniu.

EN

The subject of current article is comparison of design solutions which influence on the improvement of natural light accessibility in the multi-storey residential dwelling. The exposition to the natural light as well as the role of sunlight in the context of health and human mood do not have to be explained. The role of natural light is particularly significant in the leisure area. One of the basic features of residential architecture is the recreational function and an opportunity for a person to regenerate in this area. The author raises the subjects connected with guaranteeing the comfortable insolation in living and night zones as well as the appropriate location of half-private spaces such as balconies, loggias and terraces based on the example of objects accomplished in Wroclaw, Warsaw and the conceptual project of future residential area for Y generation, “Divercity Apartment”, located in Poznan.

12

Od fizycznej bariery do integratora miasta

Maciejewski W. F.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 1

129--138

PL

Celem pracy jest redefinicja podstawowych pojęć teorii kompozycji urbanistycznej i opracowanie propozycji projektowej dla bariery funkcjonalno-kompozycyjnej, jaką stanowi rzeka. Wisła, będąca osią terenów zielonych, jest jedną z najbardziej charakterystycznych przestrzeni publicznych i nieodłącznym elementem miasta. Niestety, tereny te nadal pozostają obszarem zaniedbanym i nieatrakcyjnym dla mieszkańców miasta i turystów.

EN

The aim of this study is to redefine the basic concepts of the urban composition theory and development of a design proposal for the Wisła river which is perceived as a functional and compositional barrier. Wisła, as the axis of the city’s green areas, is one of the most distinctive public spaces and inseparable part of the city. Unfortunately, they are still neglected and unattractive for both locals and tourists.

13

Aleja 29 Listopada w Krakowie

Czarny-Piotrowska J., Zapała M., Tyc G.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 1

7--13

PL

Autorzy projektu podjęli próbę zmiany charakteru alei 29 Listopada, tak by z bariery stała się zwornikiem integrującym przestrzeń wokół niej. Wymaga to przeprojektowania nie tylko samej alei, ale również terenów do niej przyległych, tak by aleja 29 Listopada stała się centralnym miejscem aktywności mieszkańców. Postanowiono również podkreślić rangę wynikającą z ważnego miejsca, jakie historycznie i funkcjonalnie aleja zajmuje w przestrzeni Krakowa. Potencjał miejsca wymaga nadania alei funkcji reprezentacyjnej.

EN

Authors of the project attempted to change the character of 29 Listopada Avenue so that it could be transformed from a barrier into a keystone integrating the space around it. It requires redesigning of not just the avenue itself, but also the grounds adjacent to it, so that 29 Listopada Avenue could become a focal point of the inhabitants’ activities. It was also decided to emphasise the rank resulting from the position that the avenue occupies in the space of Cracow, both historically and functionally. The potential of the place requires that the avenue should be given a representative function.

14

Dom jako próg. Linie, granice i krawędzie

Battaino C.

Pretekst

|

2017

|

Nr 7

9--14

PL

Domu nie można zredukować do zasad gwarantujących wysoką fizyczną jakość życia. Każde marzenie o zamieszkiwaniu skupia się na pragnieniu własnego domu a nie na wizji miasta. Konsekwencje są na dłuższą metę równoznaczne ze stratą. W tym sensie, konieczny jest powrót do doświadczeń, w których natura, lecz nie w sposób banalny, zostaje użyta jako kluczowy składnik kompozycji urbanistycznej. Szczególnie, zagadnienia progu oraz wspólnej płaszczyzny pomiędzy zewnętrzem a wnętrzem mogą stać się przestrzenią uwagi w mieście. Ścieżki i narracje, to co może być ruchome a to co powinno być trwałe, to co może być „ślepe” a to co musi pozostawać w relacji z zewnętrzem, miasto i jego krajobraz, na którym można oprzeć „ekologiczny odcisk” życia, formy wewnętrznych konfiguracji, które nadają sens i wagę projektowi domu w strukturze miasta.

EN

A house is not reducible to the rules that guarantee physical well-being. Every dream about living converges in the desire for the individual house and not in an urban vision. The consequences are tantamount, in the long run, to a loss. In this sense, it is necessary to restart from those experiences where nature, not trivially, is used as a key component of urban composition. In particular, the themes of the threshold and the interface between the outside and inside are the space of attention compared to the city. Paths and narratives, what can be mobile and what should be fixed, what can be “blind” and what needs to be related with the outside, the city and its landscape, on which to base an “ecological blueprint” of living, the volumes to internal spatial configurations, which give a sense and attention to the project of the house into the city construction.

15

The style as a factor of office building concentration locations in European cities

Bocian A.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2017

|

No. 24(1)

5--20

EN

Where should office building concentrations be located in cities? What kind of factors has an influence on its locations? The aim of the research is to examine factors of office locations in cities. Selected office building concentrations in European cities were investigated as case studies. The research method was the spatial decision paradigm. The style, one of the main elements of the paradigm, was selected to answer the research question. The style was defined a composition of existing urban structures. Basic elements of urban composition in selected European cities were examined closely. Research results are conditions of office building concentration locations in European cities in term of urban composition. Such knowledge should be a base of decision-making processes during preparing master plans and city development plans.

PL

Koncentracje budynków biurowych są stosunkowo nową i charakterystyczną tkanką miejską w Europie. Jako skupisko miejsc pracy w mieście oraz lokalizacja wielu międzynarodowych firm są istotną strukturą przestrzenną, pożądaną przez lokalne władze. Ze względu na znaczenie ich projektowanie powinno być poprzedzone odpowiednimi analizami. Jednym z istotnych zagadnień jest wybór odpowiedniej lokalizacji dla budynków biurowych na obszarze miasta. Gdzie powinny być lokalizowane skupiska budynków biurowych, jakie czynniki wpływają na ich położenie na obszarze miasta to główne pytania prowadzonych badań. W tym celu zbadano czynniki lokalizacji wybranych koncentracji budynków biurowych na terenach śródmiejskich w europejskich miastach. Wnikliwie przeanalizowano styl jako jeden z elementów paradygmatu decyzji przestrzennych. Przez styl należy rozumieć zasady i reguły istniejącego układu przestrzennego. Przeanalizowano najważniejsze elementy kompozycji przestrzennej wybranych miast oraz położenie badanych koncentracji budynków biurowych. Analizy porównawcze pozwolą określić czy istnieją jakiekolwiek zależności w lokalizacji koncentracji budynków biurowych względem układu kompozycyjnego całego miasta. Umożliwi to zdefiniowanie grupy czynników, które wpływają na ich lokalizację w mieście. Taka wiedza powinna być podstawą przy sporządzaniu opracowań planistycznych, określających zasady kształtowania i lokalizacji takich inwestycji.

16

Współczesne wieże Barcelony i ich rola w kompozycji hybrydowej struktury urbanistycznej metropolii

Gyurkovich M.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2016

|

T. 44

243--266

PL

Metropolia Barcelońska należy do pierwszej dziesiątki aglomeracji miejskich Europy. Uwarunkowania geograficzne i przyrodnicze – położenie pomiędzy morzem, a równolegle do niego przebiegającymi, zalesionymi pasmami górskimi rozdzielonymi szerokimi dolinami rzek miały znaczący wpływ na uformowanie się hybrydowej struktury urbanistycznej. Jej sercem pozostaje założona przez Fenicjan u stóp wzgórza Montjuic, w naturalnym porcie Barcelona, która przez ponad dwa tysiące lat rozwijała się wraz z sąsiednimi miejscowościami wypełniając tkanką miejską coraz to nowe fragmenty naturalnego krajobrazu. Monumentalne gmachy i budynki wysokie, powstające we wszystkich okresach historycznych, informowały o potędze miasta, wyznaczając miejsca ważne zarazem dla jego kompozycji urbanistycznej i statusu. Ostatnie dekady nie przyniosły w tej tendencji rewolucyjnych zmian. Zmieniły się natomiast formy architektoniczne tych najbardziej emblematycznych w skali metropolii budowli.

EN

The metropolis of Barcelona is one of the first ten Europe’s urban agglomerations. The geographic and natural conditions of the city - located in the area between the sea and the forested mountain ranges running parallel to the coast and divided by broad river valleys – have considerably influenced the formation of its hybrid urban structure. The heart of the agglomeration is still Barcelona, established by the Phoenicians in a natural port at the foot of the Montjuic hill, growing together with its neighbouring towns for more than two thousand years now, incessantly filling one fragment of natural landscape after another with urban fabric. Monumental edifices and high-rise buildings erected in all historic periods have been informing visitors of the power of the city and at the same time defining places which are important for its urban composition and status. Recent decades have brought no revolutionary changes in this trend. What has changed, though, are the architectural forms of those most emblematic structures in the scale of the metropolis.

17

Urbanistyka a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w Polsce

Czekiel-Świtalska E.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2016

|

T. 44

329--337

PL

Przeprowadzone w formie analiz badania ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i w części przypadków realizacji tych zapisów prawa miejscowego w praktyce wykazały, że ustalenia przestrzennego prawa miejscowego nie mają nic albo nie wiele wspólnego z zasadami kompozycji urbanistycznej i tym samym z ładem przestrzennym. Badania ograniczyły się do analizy komponowania zabudowy, bez uwzględnienia wszystkich innych uwarunkowań, jakie muszą towarzyszyć procesowi projektowania urbanistycznego i jego wyników. Urbanistykę w tym artykule traktuje się jako uporządkowaną przestrzeń, powstałą na podstawie czytelnej koncepcji urbanistycznej, która uwzględnia zasady kompozycji urbanistycznej. Nie odnosi się pojęcie urbanistyki do chaosu przestrzennego, jaki jest lub powstaje po realizacji ustaleń planu.

EN

The analysis of provisions of Local Spatial Management Plans and selected cases of practical implementation of such provisions showed, that the provisions of spatial law practically stay without any relation to rules of urban composition and spatial order. The research was limited to analysis of urban composition, without considering all the conditions for planning process and its results. The town planning is treated in this article as planned space resulted from clear urban concept based on general urban composition rules. Town planning does not refer in this case to spatial chaos which can be a result of implementation of Local Spatial Management Plan.

18

Geneza i kierunki rozwoju terenów rekreacyjnych w kompozycji urbanistycznej modernistycznych zespołów mieszkaniowych. Część 1 - europejski modernizm do II wojny światowej

Bizio K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2016

|

nr 17

4--14

PL

Tematem artykułu jest opis genezy i kierunków rozwoju terenów rekreacyjnych w kompozycji urbanistycznej modernistycznych zespołów mieszkaniowych do II wojny światowej. Za punkt wyjścia przyjęto krytykę kamiennego miasta, która opisana została m.in. przez Wernera Hegemanna. Dalszy rozwój urbanistyki m ieszkaniowej analizowano w perspektywie tworzenia rozwiązań alternatywnych, integrującej mieszkanie i tereny rekreacyjne. Dla potrzeb analizy wyodrębniono 5 typów kompozycji urbanistycznej i sposobów obecności w nich terenów rekreacyjnych. Jako typ 1 badano ekskluzywne dzielnice willowe z końca XIX wieku, które projektowano na obrzeżach miast. Choć założenia te nie miały charakteru modernistycznego, to zapowiadały szerszą integrację terenów rekreacyjnych i architektury mieszkaniowej. Jako typ 2 zdefiniowano narodziny i rozwój idei miasta-ogrodu. Howardowska koncepcja stała się podstawą dla szerszych ruchów społecznych. Upatrywały one w rozwoju ruchów higieniczno-sanitarnych, wychowaniu młodzieży, popularyzacji sportu, czy też nowych sposobach spędzania wolnego czasu szerszej reformy społecznej. Jako typ 3 przeanalizowano rekompozycję zabudowy kwartałowej, a w szczególności jej rozwiązań z początku modernizmu. Jako typ 4 opisano rozwój układów pasmowych i wolno stojących, akcentując w nich zróżnicowane formy obecności terenów rekreacyjnych. Jako ostatni 5 typ kompozycji, który nie doczekał się szerokiego zastosowania przed II wojną światową, określono radykalne idee reprezentowane najpełniej przez Le Corbusiera. Stworzone przez niego analizy i projekty, które opisał m.in. w Urbanism, znalazły odzew i były rozwijanie przez najbardziej awangardowych twórców i stanowiły krańcową formę ewolucji założeń ideowych z przełomu XIX i XX wieku. W podsumowaniu artykułu podkreślono, że analizowane rozwiązania stanowiły swoisty poligon doświadczeń nowej urbanistyki, w której rolę ideowego manifestu odgrywały tereny rekreacyjne. Bogactwo doświadczeń formalnych tej fazy modernizmu, indywidualizm, a szczególnie przyjazna skala rozwiązań, wpłynęły w większości przypadków na ich współczesną pozytywną percepcję.

EN

The subject of the article is the description of the genesis and directions of development of recreational areas in the urban composition of modernist housing complexes befor World War II. As the starting point was chosen the criticism of the stone city which has been described, among others, by Werner Hegemann. Further development of residential urban planning was analyzed in the perspective of created alternatives, integrating housing and recreational areas. For the analysis there have been distinguished 5 types of urban composition and methods of the presence of recreational areas inside them. As a type 1 they tested luxurious villa districts of the late nineteenth century, which were designed on the suburbs of cities. Although these assumptions did not have the modernist character, they announced a wider integration of recreational areas and residential architecture. As type 2 they defined the birth and the development of idea of garden city. Howard’s concept has become the basis for broader social movements. They acted in the development of health and hygiene issues, education of youth, popularization of sports, or new ways of spending free time in broader social reform. As a type 3 they analyzed the recomposition of quarter building estates, in particular its solutions from the beginning of modernism. As a type 4 they described the development of banded and detached systems, emphasizing the presence of various forms of recreation areas. As the last 5 type of composition, that has not been widely used before World War II, they defined radical ideas most fully represented by Le Corbusier. Created by him analysis and projects that he described, among others, in Urbanism, found a response and were developed by the most avant-garde artists and constituted extreme form of the evolution of ideological assumptions of the late nineteenth and early twentieth century. In conclusion the article emphasize that analyzed solutions constituted a testing ground of new urbanism experience, in which the role of ideological manifesto was played by recreational areas. The amount of the formal experience in this phase of modernism, individualism and especially the friendly scale of solutions influenced in most cases their contemporary positive perception.

19

Geneza i formy terenów rekreacyjnych w kompozycji urbanistycznej modernistycznych zespołów mieszkaniowych. Część 2 - modernizm po II wojnie światowej i nurty go kontestując

Bizio K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2016

|

nr 17

15--29

PL

Artykuł jest drugą częścią opracowania dotyczącego genezy i form rozwoju terenów rekreacyjnych w kompozycji modernistycznych zespołów mieszkaniowych. W części 1 omówiono rozwój środowiska mieszkaniowego idei do II wojny światowej, wyróżniając pięć typów kompozycji terenów rekreacyjnych. W części 2 omówiono rozwój modernizmu i ruchów go kontestujących po II wojnie światowej, wyróżniając dalszych osiem typów kompozycji (sześć typów kompozycji modernistycznych i dwa typy kompozycji kontestujących modernizmu, ale pozostających z nim w bezpośrednim związku). Jako typ 6 wyróżniono modernistyczne zespoły powstające w śródmieściach miast europejskich, na terenach zniszczonych podczas II wojny światowej. Kompozycje te znajdowały się najczęściej w kontrapunkcie wobec istniejącej wcześniej zabudowy zwartej, promując otwarte tereny rekreacyjne. Jako typ 7 zdefiniowano kompozycje socrealistyczne, które powstając w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, stanowiły chwilowe odejście od idei modernistycznych, choć część z nich w kolejnych latach rozwijana była zgodnie z modernistycznymi schematami. Typ 8 stanowią najliczniejsze i najbardziej charakterystyczne dla powojennego modernizmu osiedla satelickie powstające od lat 50. do lat 80. XX w. Typ 9 to osiedla wywodzące się z koncepcji kompozycji liniowych i strukturalnych. Typ 10 stanowią zespoły późnego modernizmu, które w formie manifestów postulowały często radykalne połączenia architektury i terenów naturalnych. Typ 11 to urbanistyka postmodernizmu, który kontestował modernizm, ale w części schematów także nawiązywał do niego. Typ 12 to urbanistyka neomodernizmu powstająca na przełomie XX i XXI w., poszukująca inspiracji w szeroko rozumianym dorobku XX-wiecznego modernizmu. W podsumowaniu opisano główne trendy rozwojowe analizowanego zjawiska.

EN

The article is the second part of a study on the origins and forms of development of recreational areas in the composition of modernist housing estates. The first part discusses the development of residential environment before the World War II, distinguishing five types of composition of recreational areas. The second part discusses the development of modernism and movements contesting it after World War II, distinguishing additional eight types of composition (six types of modernist composition and two types of composition contesting modernism but remaining in a direct relationship with them). As type 6 are distinguished modernist units formed in the centers of European cities, in the areas destroyed during World War II. These compositions were mostly in counterpoint to the pre-existing compact developments, promoting open recreational areas. A type 7 is social realist composition, which created in the countries of Central and Eastern Europe, constituted temporary deviation from modernist ideas, although in subsequent years some of them has been developed in accordance with the modernist schemes. Type 8 are the most numerous and most typical for post-war modernism satellite settlements arisen from the 50s to the 80s of the twentieth century. Type 9 are settlements derived from the concept of linear and structural compositions. Type 10 are the units of late modernism, which frequently in the form of manifests argued for a radical combination of architecture and natural areas. Type 11 is a postmodernist urbanism that had modernism context, but in some schemes also alluded to it. Type 12 is a neomodern urbanism formed at the turn of the twentieth and twenty-first century, seeking inspiration in the broadly understood achievements of twentieth-century modernism. In the summary are described the main development trends of the analyzed phenomenon.

20

Spatial relations between yacht ports and urban built up areas on the example of the Yacht Port in Szczecin and the marina in Frejus, France

Marzęcki W.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 27

9--26

EN

The paper contains a discussion of the problem regarding the proper placement of sailing ports within urban structures. Construction projects associated with sailing, both amateur and professional alike, are some of the most attractive in terms of function. Surely, structures and infrastructural elements like these are quite popular among both visitors and residents of a city in which they are located. Thus, the quality of both urban and architectural design solutions used in newly built marinas demand special attention. The paper discusses the spatial relations that occur between the urban built environment and the spatial structures of marinas on the example of the marina in Frejus in France and the Yacht Port in Szczecin.

PL

W artykule został omówiony problem właściwego lokowania przystani żeglarskich w strukturach miejskich. Inwestycje związane z żeglarstwem, zarówno amatorskim, jak i profesjonalnym, należą do bardzo atrakcyjnych pod względem funkcjonalnym. Z pewnością tego typu obiekty budowlane i infrastrukturalne cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno mieszkańców, jak i osób odwiedzających miasta, w których są one zlokalizowane. W związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na jakość rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych nowo realizowanych marin. W artykule relacje przestrzenne zachodzące pomiędzy zabudową miejską a strukturą przestrzenną przystani żeglarskich pokazano na przykładzie mariny Frejus we Francji i Portu Jachtowego w Szczecinie.