Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The use of the GEST method to estimate greenhouse gases uptake or emissions in the absence of data for a raised bog

Cieśliński Roman

Journal of Water and Land Development

|

2024

|

no. 60

59--64

EN

The paper is designed to present a method to estimate greenhouse gases (GHG) uptake or emissions in the absence of data for peat bog areas (GEST method). The paper presents the research results produced by a project on “Limiting CO2 emissions via the renaturalisation of peat bogs on the Eastern and Central European Plain”. The study area consisted of three peat bogs: Kluki, Ciemińskie Błota, and Wielkie Bagno (Słowiński National Park). The GEST method relies on the estimation of gas emissions on the basis of vegetation and water levels and greenhouse gas coefficients for each given habitat type provided in the research literature. The greenhouse gas balance was calculated for a baseline scenario assuming the lack of human impact and for a scenario taking into account human impact in the form of peat bog preservation. Initial research results indicate that there is a total of 41 GESTs in the studied bog areas and that a reduction in CO2 emissions of approximately 12% will occur following what is known as renaturalisation by raising the groundwater level, felling of trees across the bog, and making changes in habitats.

2

Effect of fly ashes and sewage sludge on Fe, Mn, Al, Si and Co uptake by grass mixture

Antonkiewicz J.

Journal of Ecological Engineering

|

2014

|

Vol. 15, nr 3

6--13

EN

Application of sewage sludge for environmental management of fly ashes landfill site affects chemical composition of plants. The aim of the present investigations was learning the effect of growing doses of municipal sewage sludge on the yield and uptake of Fe, Mn, Al, Si and Co by grass mixture used for environmental management of fly ashes landfill. The experimental design comprised of 5 objects differing by a dose of municipal sewage sludge supplied per 1 hectare: I. control, II. 25 t d.m., III. 50 t d.m., IV. 75 t d.m. and V. 100 t d.m. Application of sewage sludge resulted in the increase in yield. The content of analyzed elements in the grass mixture depended significantly on sewage sludge dose. Increasing doses of sewage sludge caused marked increase in Mn and Co contents, while they decreased Fe, Al and Si contents in the grass mixture. It was found that growing doses of sewage sludge caused an improvement of Fe to Mn ratio value in the grass mixture. Assessing the element content in the grass mixture in the view of forage value, it was found that Fe and Mn content did not meet the optimal value. Si content in plants was below the optimal value.

3

Content and uptake of selected trace elements by weeds in potato to cultivation under different conditions of soil tillage and weed control methods

Zarzecka K., Gugała M., Baranowska A.

Journal of Ecological Engineering

|

2014

|

Vol. 15, nr 4

131--136

EN

The study utilized data from a field experiment carried out at the Experimental Station in Zawady owned by the University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce in the years 2005–2007. The experimental factors included two soil tillage systems and seven weed control methods in potato. Iron, copper and zinc in weeds were deter- mined with the AAS method. The trace element content in weed dry matter before row closure of potato depended significantly on soil tillage methods (excluding Cu), weed control methods and weather conditions, and, prior to tuber harvest, on soil tillage and weather conditions during the growing season. The uptake of Fe, Cu, and Zn by weeds from the area of 1 hectare depended on the experimental factors, weed biomass and weed chemical composition.

4

Evaluation of the Effect of Municipal Sewage Sludge Compost and Furnace Waste on the Quality of Amur Silver Grass Miscanthus Sachariflorus Biomass

Krzywy-Gawrońska E.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 2

303-320

EN

A single-factor field experiment was carried out at the Cultivar Evaluation Station in Szczecin-Dabie in 2008-2010. The soil on which this experiment was set up is formed from light loamy sand (lls). In respect of granulometric composition, it is classified to the category of light soils, of soil quality class IV b and good rye complex. In the experiment, compost produced with municipal sewage sludge by the GWDA method was used. This compost contained clearly more nitrogen and phosphorus in relation to potassium. The content of heavy metals (Cd, Cu, Mn, Ni, Pb and Zn) in composts did not exceed standards of the Regulation of the Minister of Agriculture and Rural Development (Official Journal of Laws No. 165, item 765 of 2008) referring to organic fertilisers. In the study design, the following fertilisation treatments were applied: I - carbonate lime (CaCO3) at a dose of 1.5 Mg CaO ź ha-1, II - high-calcium brown coal ash at a dose of 1.5 Mg CaO ź ha-1, III - municipal sewage sludge compost at a dose of 250 kg Nźha-1, IV - municipal sewage sludge compost at a dose of 250 kg N ź ha-1 + high-calcium brown coal ash at a dose of 1.5 Mg CaO ź ha-1 (1st year of study), V - high-calcium brown coal ash at a dose of 1.5 Mg CaO ź ha-1 (1st year of study), and 0.75 Mg CaO ź ha-1 in following study years each, VI - municipal sewage sludge compost at a dose of 250 kg N ź ha-1 + high-calcium brown coal ash at a dose of 1.5 Mg CaO ź ha-1 (1st year of study), and 0.75 Mg CaO ź ha-1 in following study years each. In addition, mineral fertilisation was applied annually in the form of multi-component fertiliser Polifoska 20, complex fertiliser Polimag S and ammonium nitrate. A test plant was perennial grass - Amur silver grass (Miscanthus sachariflorus). The obtained results show that Amur silver grass biomass contained on average the most nitrogen, ie 6.87 gźkg-1 d.m., in 2008, while the most phosphorus (0.39 g Pźkg-1 d.m.), potassium (7.82 g Kźkg-1 d.m.), magnesium (0.98 g Mgźkg-1 d.m.) and sulphur (1.19 g Sźkg-1 d.m.) in 2010, whereas the most calcium ie 4.13 g Ca kg-1 d.m., in 2009. Significantly more nitrogen, calcium and sulphur was contained by Amur silver grass biomass from the objects where municipal sewage sludge compost had been applied without and with addition of high-calcium brown coal ash when compared to calcium carbonate or high-calcium brown coal ash being applied at a dose of 1.5 Mg CaO ź ha-1. Differences in average phosphorus, potassium and magnesium contents in test plant biomass from particular fertilisation objects were not significant. The biomass of Amur silver grass contained significantly more cadmium, nickel, lead and zinc as affected by organic fertilisation without and with addition of high-calcium brown coal ash when compared with the objects where solely calcium carbonate or high-calcium brown coal ash had been introduced into soil. Differences in the average content of cadmium, nickel and zinc in test plant biomass from the objects fertilised with municipal sewage sludge compost without and with addition of high-calcium brown coal ash were not significant. The uptake of heavy metals by Amur silver grass biomass, ie its mean value of three harvest during three years of its cultivation, can be arranged in the following descending order of values: Zn > Mn > Pb > Cu > Ni > Cd. The degree of cadmium, copper, manganese, nickel, lead and zinc bioaccumulation in test plant biomass differed, depending on the fertilisation applied. The average degree of cadmium, nickel, lead and zinc accumulation after three study years was intense for all fertilisation objects, whereas average for copper and manganese.

PL

Doświadczenie polowe jednoczynnikowe przeprowadzono w latach 2008-2010 w Stacji Oceny Odmian w Szczecinie - Dąbiu. Gleba, na której założono doświadczenie, wytworzona została z piasku gliniastego lekkiego (pgl). Pod względem składu granulometrycznego zalicza się ją do kategorii gleb lekkich, kompleksu przydatności rolniczej IV b, żytniego dobrego. W doświadczeniu użyto kompostu wyprodukowanego z udziałem komunalnego osadu ściekowego metodą GWDA. Kompost ten zawierał wyraźnie więcej azotu i fosforu w stosunku do potasu. Zawartość metali ciężkich (Cd, Cu, Mn, Ni, Pb i Zn) w kompostach nie przekraczała norm z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (DzU.08.165.765) dotyczących nawozów organicznych. W schemacie badań zastosowano następujące kombinacje nawozowe: I - wapno węglanowe (CaCO3) w dawce 1,5 Mg CaO ź ha–1, II - wysokowapniowy popiół z węgla brunatnego w dawce 1,5 Mg CaO ź ha–1, III - kompost z komunalnego osadu ściekowego w dawce 250 kg N ź ha–1, IV - kompost z komunalnego osadu ściekowego w dawce 250 kg N ź ha–1 + wysokowapniowy popiół z węgla brunatnego w dawce 1,5 Mg CaO ź ha–1 (I rok badań), V - wysokowapniowy popiół z węgla ź ha–1. Dodatkowo corocznie stosowano nawożenie mineralne w postaci Polifoski 20, Polimagu S i saletry amonowej. Rośliną testową była wieloletnia trawa miskant cukrowy (Miscanthus sachariflorus). Uzyskane rezultaty wskazują, że biomasa miskanta cukrowego zawierała średnio najwięcej azotu - 6,87 g ź kg–1s.m. w 2008 roku, a fosforu - 0,39 g ź kg–1s.m., potasu - 7,82 g ź kg–1s.m., magnezu - 0,98 g ź kg–1s.m. i siarki - 1,19 g ź kg–1s.m. w 2010 roku. Natomiast wapnia w 2009 roku 4,13 g ź kg–1s.m. Istotnie więcej azotu, wapnia i siarki zawierała biomasa miskanta cukrowego z obiektów, w których stosowano kompost bez i z dodatkiem wysokowapniowego popiołu z węgla brunatnego w porównaniu z węglanem wapnia lub wysokowapniowym popiołem z węgla brunatnego stosowanymi w dawce 1,5 Mg CaO ź ha–1. Różnice w średniej zawartości fosforu, potasu i magnezu w biomasie rośliny testowej z poszczególnych obiektów nawozowych nie były istotne. Biomasa miskanta cukrowego pod wpływem nawożenia rganicznego bez i z dodatkiem wysokowapniowego popiołu z węgla brunatnego zawierała istotnie więcej kadmu, niklu, ołowiu i cynku w porównaniu z obiektami, w których do gleby wprowadzono wyłącznie węglan wapnia lub wysokowapniowy popiół z węgla brunatnego. Różnice w średniej zawartości kadmu, niklu i cynku w biomasie rośliny testowej z obiektów nawożonych kompostem bez i z dodatkiem popiołu z wysokowapniowego węgla brunatnego nie były istotne. Pobranie metali ciężkich przez biomasę miskanta, średnia z trzech zbiorów w ciągu trzech lat uprawy, układała się w następującym szeregu malejących wartości: Zn > Mn > Pb > Cu > Ni > Cd. Stopień bioakumulacji metali ciężkich w biomasie rośliny testowej był zróżnicowany w zależności od zastosowanego nawożenia. Średni stopień akumulacji po trzech latach badań dla wszystkich obiektów nawozowych dla kadmu, niklu, ołowiu i cynku był intensywny, a miedzi i manganu średni.

5

Wpływ wieloskładnikowych nawozów mineralnych oraz nawożenia organicznego na zawartość i pobranie NPK przez biomasę życicy trwałej

Styrczula P., Możdżer E.

Chemik

|

2013

|

Vol. 67, nr 7

604--615

PL

W latach 2007–2008 przeprowadzono doświadczenie wegetacyjno- wazonowe, którego celem było określenie współdziałania nawożenia organicznego z wybranymi wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi (SuproFoska 20, Suprofos 25 i Inmarc 4 z dodatkiem mocznika) w kształtowaniu niektórych cech jakościowych życicy trwałej. Zwiększenie zawartości N, P i K w roślinie testowej na obiekcie kontrolnym z kompostem nie przekroczyło wartości, które osiągnięto w serii doświadczenia z nawozami mineralnymi bez kompostu. Uzyskane rezultaty wiążą się z ilością wprowadzonych do materiału glebowego składników pokarmowych w postaci kompostu z komunalnego osadu ściekowego i nawozów mineralnych. Kompost istotnie zwiększył pobranie azotu, fosforu i potasu przez roślinę testową w porównaniu z serią doświadczenia, w której nie był on stosowany. Największa współzależność wystąpiła pomiędzy wielkością plonów rośliny testowej, a pobraniem N, P i K, co dowodzi, że wielkość plonów zależy od pobranych składników pokarmowych.

EN

A pot vegetation experiment was carried out in 2007–2008. This study aimed at determination of the interaction of organic fertilisation with selected multi-component mineral fertilizers (SuproFoska 20, Suprofos 25 and Inmarc 4 with urea addition) in the formation of some qualitative traits of perennial rye-grass. Increase in the N, P and K contents in the test plant in the control object with compost did not exceed the values which were obtained in the experimental series with mineral fertilisers without compost. The obtained results are connected with the amount of nutrients being introduced into the soil material in the form of municipal sewage sludge compost and mineral fertilisers. Municipal sewage sludge compost being introduced into the soil material significantly increased the uptake of nitrogen, phosphorus and potassium by the test plant when compared with the experimental series where it had not been applied. The findings show that the largest correlation occurred between the crop yield of the test plant and the N, P and K uptake. This proves that the uptake of nutrients fully depends on the crop yield.

6

The effect of industrial wastes and municipal sewage sludge compost on the quality of virginia fanpetals (Sida Hermaphrodita Rusby) biomass Part 2. Heavy metals content, their uptake dynamics and bioaccumulation

Krzywy-Gawrońska E.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2012

|

Vol. 14, nr 3

8-14

EN

A single-factor fi eld experiment was carried out at the Cultivar Evaluation Station in Szczecin-Dąbie in 2008-2010. In the experiment, the compost produced with municipal sewage sludge by the GWDA method and high-calcium brown coal ash (furnace waste) were used. The perennial energy crop was a test plant - Virginia fanpetals (Sida hermaphrodita Rusby). It results from the carried out study that Virginia fanpetals biomass contained on average the most manganese (24.7 mg?kg-1 d.m.), lead (2.50 mg?kg-1 d.m.) and zinc (50.5 mg?kg-1 d.m.) in 2008, while the most cadmium (0.33 mg?kg-1 d.m.), copper (3.78 mg?kg-1 d.m.) and nickel (2.57 mg?kg-1 d.m.) in 2010. Average cadmium, copper, manganese, nickel, lead and zinc contents in test plant biomass were higher, respectively by 14.3%, 10.0%, 7.3%, 19.3%, 29.1% and 6.9%, in the objects where municipal sewage sludge compost had been applied without and with addition of high-calcium brown coal ash when compared to those where only calcium carbonate or high-calcium brown coal ash had been introduced into the soil. The differences in cadmium, copper, manganese, nickel, lead and zinc contents in Virginia fanpetals biomass between particular experimental objects were not signifi cant. The least zinc was absorbed by the test plant biomass in the object with high-calcium brown coal ash being applied in the fi rst year of study and annually. When evaluating the dynamics of heavy metals uptake, it was found to be the lowest in the fi rst year of study (ranging from 4.40% to 11.0%). It increased in the second and the third year of study, oscillating between 29.9% and 65.7%. The degree of heavy metals accumulation in Virginia fanpetals biomass differed, depending on the fertilisation applied. The bioaccumulation factor of cadmium, copper and nickel after three study years was average, while that of manganese, lead and zinc was intense.

7

Post-Effect of Increasing Bottom Sediment Additives to the Substratum on Nickel Uptake by Plants

Arasimowicz M., Niemiec M., Wiśniowska-Kielian B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 10

1229--1238

EN

The aim of the studies was an estimate of post-effect of bottom sediment additives to the substratum on nickel uptake by plants, under conditions of pot experiment. Components of substratum were very acid soil and bottom sediment dredged from Roznow Reservoir. Bottom sediment share ranged from 0 to 16 % of total substratum mass. Test plants were grown in orders: maize (Zea mays L.) and faba bean (Vicia faba L. var. minor), as well as oat (Avena sativa L.) and narrowleaf lupine (Lupinus angustifolius L.). After vegetation period plants were harvested on green mass. Content of Ni in mineralizats obtained from plant material was determined using ICP-AES method. The total quantity of Ni removed with yield of plants depending on species and part of plant was compared and changes affected by bottom sediment share in substratum as well as previous plant cultivation were estimated. Under conditions of increased sediment share in substratum significantly higher amounts of nickel were accumulated in roots than in shoots of the plants. On average the highest Ni contents were determined in roots and shoots of faba bean, while the lowest ones in maize roots and shoots. Bottom sediment additions in an amount exceeding 4 % of the substrate mass caused a decrease of Ni content in the aboveground parts of all test plants and sediment additions greater than 10 % reduced these metal content in roots of faba bean and lupine, in comparison with plants from control objects. In case of maize and oat all doses of sediment caused an increase of Ni content in roots. In spite of additional Ni load with applied bottom sediment its increased content in plant tissue of aboveground parts of most test plant was not stated. One may explain this dependence by decreased Ni availability to plants as a result of sediment ability to substratum deacidification. Considering total Ni uptake the highest its amounts were removed with yield of maize, and the lowest with yield of oat. Significantly higher amount of nickel was taken from the soil in case of maize and faba bean cultivation than in case of variant with oat and lupine. This was due to significantly higher maize biomass yield in comparison with other test plants. The Ni translocation coefficients (TC) (content in shoots versus content in roots) as well as bioaccumulation coefficients (BC) (content in shoots versus content in soil) for individual plants were calculated. The highest average value of TC was affirmed for faba bean (0.5), lower ones for oat (0.29) and lupine (0.21), and the lowest one for maize (0.15). The average values of BC for individual plants decreased as follow: 0.74 – faba bean, 0.37 – oat, 0.31 – lupine, 0.16 – maize.

PL

Celem badań była ocena następczego wpływu dodatku osadu dennego do podłoża na pobranie niklu przez rośliny w warunkach doświadczenia wazonowego. Jako komponenty podłoża użyto glebę lekką, bardzo kwaśną oraz osad denny bagrowany ze Zbiornika Rożnowskiego. Udział osadu dennego wynosił od 0 do 16 % całkowitej masy podłoża. Rośliny uprawiano w kolejności: kukurydza (Zea mays L.) i bobik (Vicia faba L. var. minor) oraz owies (Avena sativa L.) i łubinu (Lupinus angustifolius L.). Po okresie wegetacji rośliny zebrano na zieloną masę. Zawartość Ni w mineralizatach uzyskanych z materiału roślinnego oznaczono metodą ICP-AES. W pracy porównano całkowitą ilości Ni odprowadzoną z plonem roślin testowych w zależności od gatunku i części rośliny oraz oszacowano zmiany powodowane dodatkiem osadu dennego do podłoża, a także następstwem roślin po sobie. W warunkach zwiększającego się udziału osadu w podłożu znacznie większe ilości niklu zostały zgromadzone w korzeniach niż w łodygach roślin. Średnio najwięcej Ni zawierały korzenie łubinu i bobiku, a najmniej korzenie i łodygi kukurydzy. Dodatki osadu dennego w ilości przekraczającej 4 % masy podłoża powodowały zmniejszenie zawartości Ni w częściach nadziemnych wszystkich roślin testowych, a dodatki osadu większe niż 10 % zmniejszyły zawartość tego metalu w korzeniach łubinu i bobiku, w porównaniu z obiektami kontrolnymi. W przypadku kukurydzy i owsa wszystkie dawki osadu powodowały wzrost zawartości Ni w korzeniach. Pomimo zwiększonego ładunku Ni w podłożu wprowadzonego z zastosowanym osadem dennym nie następował wzrost zawartości tego metalu w częściach nadziemnych większości roślin testowych. Taką zależność można tłumaczyć ograniczeniem dostępności Ni dla roślin na skutek odkwaszaj ącego działania osadu dennego do podłoża. Biorąc pod uwagę całkowite pobranie Ni, najwięcej tego metalu zostały odprowadzone z plonem kukurydzy, a najmniejsze z plonem owsa. Znacznie więcej niklu pobrały z gleby rośliny uprawiane w następstwie kukurydza–bobik niż w następstwie owies–łubin. Było to spowodowane znacznie większym plonem biomasy kukurydzy w porównaniu z pozostałymi roślinami testowymi, co przełożyło się na znacznie większe pobranie niklu z podłoża. Obliczono współczynniki translokacji Ni (WT) (zawartość w częściach nadziemnych versus zawartość w korzeniach) oraz współczynnik bioakumulacji (WB) (zawartość w częściach nadziemnych versus zawartość w glebie) dla poszczególnych roślin. Najwyższą średnią wartość WT stwierdzono dla bobiku (0,5), niższą dla owsa (0,29) i łubinu (0,21), a najniższą dla kukurydzy (0,15). Średnie wartości WB dla poszczególnych roślin malały następująco: 0,74 – bobik, 0,37 – owies, 0,31 – łubin, 0,16 – kukurydza.

8

Zmiany odczynu gleby oraz fitoprzyswajalności niklu pod wpływem dodatku osadu dennego do podłoża

Arasimowicz M., Niemiec M., Wiśniowska-Kielian B

Proceedings of ECOpole

|

2011

|

Vol. 5, No. 2

475--478

PL

Celem badań była ocena wpływu dodatku osadu dennego na odczyn podłoża oraz pobranie niklu przez rośliny w warunkach doświadczenia wazonowego. Komponentami podłoża były gleba lekka, bardzo kwaśna oraz osad denny bagrowany ze Zbiornika Rożnowskiego. Udział osadu dennego wynosił od 0 do 16% całkowitej masy podłoża. Rośliny testowe były uprawiane w następstwie: kukurydza i bobik oraz owies i łubin. Po okresie wegetacji rośliny zebrano na zieloną masę. Zawartość Ni w mineralizatach uzyskanych z materiału roślinnego oznaczono metodą ICP-AES. W pracy porównano zmiany pobrania Ni z plonem roślin testowych w zależności od gatunku roślin uprawianych w następstwie po sobie i dodatku osadu dennego do podłoża. Pomimo wzrostu zawartości Ni w podłożu spowodowanego dodatkowym ładunkiem tego metalu wniesionym wraz z zastosowanym osadem dennym nie następowało zwiększenie zawartości niklu w tkankach większości roślin testowych. Dodatek osadu dennego w ilości przekraczającej 4% masy podłoża powodował zmniejszenie zawartości Ni w częściach nadziemnych wszystkich roślin testowych w porównaniu z roślinami z obiektów kontrolnych. W warunkach zwiększającego się udziału osadu w podłożu największe całkowite pobranie Ni zanotowano w przypadku kukurydzy, a najmniejsze w przypadku owsa. W celu oceny zmian pobrania Ni z plonem roślin testowych obliczono współczynniki bioakumulacji (WB) Ni dla poszczególnych roślin. Największe wartości tego współczynnika zanotowano w przypadku bobiku, następnie porównywalne w przypadku owsa i łubinu, a najmniejsze dla kukurydzy. Średnie wartości WB dla badanych roślin zmniejszały się następująco: 0,74 - bobik, 0,37 - owies, 0,31 - łubin, 0,16 - kukurydza, co należy wiązać z przynależnością roślin do jedno- lub dwuliściennych oraz wielkością plonu ich biomasy. Uzyskane zależności można tłumaczyć zdolnością osadu dennego do neutralizacji podłoża, na co wskazują zmiany pH zanotowane po zbiorze roślin następczych.

EN

The aim of the studies was an estimate of effect of bottom sediment addition on substratum reaction and on nickel uptaking by plants under conditions of pot experiment. Very acid soil and bottom sediments dredged from Roznow Reservoir were used as components of substratum. Bottom sediment share ranged from 0 to 16% of total mass of substratum. Test plants were grown in orders: maize and faba bean as well as oat and lupine. After vegetation the plants were harvested on green mass. The content of Ni in mineralizats obtained from plant material was determined by the ICP-AES method. The changes of Ni amount removed with yield of plants depending on species of the plant and of bottom sediment share in substratum were compared. In spite of increase of nickel content in substratum as an effect of additional Ni load with applied bottom sediment, an increased its content in plant tissue of most test plant was not found. Bottom sediment addition in an amount exceeding 4% of the substrate mass caused a decrease of Ni content in the aboveground parts of all test plants, in comparison with plant of control objects. Under conditions of increased share of sediment in substratum the highest amounts of nickel were removed with yield of maize and the lowest in case of oat yield. For estimate the changes of Ni uptake with yield of test plants the Ni bioaccumulation coefficients (BC) (content in tops versus content in soil) for individual plants were calculated. The highest values of this coefficient were noted in case of horse bean, for oat and lupine had similar values, and the lowest ones were observed in case of maize. The average values of BC for individual plants decreased as follow: 0.74 - faba bean, 0.37 - oat, 0.31 - lupine, 0.16 - maize, what may be connected with belonging of plant to mono- or dicotyledonous plants and quantity of biomass yield. Interrelationships obtained in this experiment one may explain as an effect of bottom sediment ability to substratum neutralization, which was affirmed in pH values noted after harvesting of consecutive plants.

9

Determination of low molecular weight organic acids (LMWOAs) in environmental samples

Magdziak Z., Drzewiecka K.

Ars Separatoria Acta

|

2011

|

No. 8

81-88

EN

This paper presents a quick method to identify and quantify ten low molecular weight organic acids in environmental samples (e.g., soil, cultivation substrate). The procedure involves extraction of the acids from the sample with a dilute acid of a pH of 2, followed by the separation and quantification of ten acids, i.e., oxalic, formic, acetic, malic, maleic, lactic, malonic, succinic, fumaric, and citric, by reversed-phase liquid chromatography (RPLC). The detection limit was in the range from 8.6 × 10-4 nM to 0.014 microM, with recovery in the range from 60 to 100%. A proven method was applied for the determination of exudate components in the king oyster mushroom (Pleurotus eryngii) post-cultivation straw substrate spiked individually with Cu2+, Co2+, Cd2+, Zn2+ and Ni2+ at 10 mM. The generation/exudation of LMWOAs was metal dependent and was strongly induced by Ni and Cd, less induced by Co and Cu, and suppressed by Zn ions. At 10 mM of Ni, the total concentration of the acids was about 6 times as high as that of the control. We can assume that particular metals alter the mycelium growth and mushroom physiology mainly through the competitive inhibition of nutrients such as Fe and Ca, and also by the inactivation of metalloenzymes, responsible for the substrate mineralization and antioxidant potential. Moreover, organic ligands do not only enhance the solubility of the trace metals, but also they reduce their toxicity to the mushroom, increasing uptake/accumulation abilities during bioremediation of soil/medium contaminated with heavy metals.

10

Modification of the atmospheric load of elements during passage through foliaged canopies of five tree species of temperate zone forests

Kram K.

Polish Journal of Ecology

|

2010

|

Vol. 58, nr 1

87-101

EN

Atmospheric load is an important source of nutrients and pollutants to ecosystems. During the flux through forest canopies that deposition is intensively modified enriching in some elements and pooring in others. Both, atmospheric load and flux of elements through forest canopies, were investigated in the Kampinos National Park (central Poland) during vegetative seasons (April-October) of the years 1998 and 2000. Throughfall was compared with atmospheric deposition in five different forest ecosystems: pine, birch, locust tree, alder, and oak. Atmospheric deposition data was obtained from rain collectors equipped with artificial foliage of an area similar to the actual leaf surface area in a given ecosystem. Results showed that H[^+] and Pb[^2+] flowed passively through tree canopies. NO[3^-], PO[4^3-], SO[4^2-], NH[4^+], Na[^+], Cd[^2+], Zn[^2+] and Cu[^2+] were retained in the canopies (the process was the most intensive for ammonium - 58%, and phosphorus - 60% retained), whileCl[^-], Mg[^2+], K[^+] and Ca[^2+] were leached out of canopies (throughfall, in comparison to bulk precipitation, was enriched by up to 109% in case of potassium). These processes all occurred more vigorously in deciduous trees, like alder and oak, and less intensively or not at all in pine tree stands. Trees living in symbiosis with nitrogen-fixing microorganisms (alder and locust tree) were equally effective at trapping nitrogen from atmospheric loads, as at non-symbiotic tree species. The calendar day has no influence on the throughfall balance of elements with the only exception for calcium (only in alder forest also magnesium and chlorine), which was more intensively leached out during the autumn then on the beginning of vegetation season.

11

Accumulation of nitrogen and phosphorus by maize as the result of a reduction in the potassium fertilization rate

Skowrońska M., Filipek T.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2010

|

Vol. 17, nr 1

83-88

EN

The field experiment was carried out to evaluate the effect of K fertilization rates on uptake and distribution of macroelements (N and P) in maize grown in a soil with very high soil-test K levels (>250 mg K ź kg-1). Plant samples were taken at 37, 48, 58, 69, 79, 89, 100, 109, 118, 132 and 140 days after maize sowing and analyzed for nitrogen and phosphorus contents. Data was subjected to analysis of variance with significant differences among means determined by LSD at p < 0.05. It was found that fertilization was not a factor that significantly differentiated nutrient uptake by maize. Additionally, under conditions of soil with very high soil-test K levels, potassium fertilization had a minimal effect on nutritional status (optimal N and P contents) of maize plants.

PL

Celem przeprowadzonego doświadczenia polowego było określenie wpływu nawożenia potasem na pobranie i rozmieszczenie makroelementów (N i P) w kukurydzy uprawianej na glebie o bardzo dużej zasobności w potas (> 250 mg K kg-1). Próbki roślinne pobierano 37, 48, 58, 69, 79, 89, 100, 109, 118, 132 i 140 dnia po wysiewie kukurydzy i oznaczano w nich zawartość azotu i fosforu. Dane opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji przy poziomie istotności ? = 0,05. Stwierdzono, Se nawożenie nie było czynnikiem, który statystycznie istotnie różnicował pobranie składników pokarmowych przez kukurydzę. Ponadto, w warunkach gleby o dużej zasobności w potas nawożenie K miało niewielki wpływ na stan odżywienia (optymalną zawartość N i P) roślin kukurydzy.

12

Akumulacja azotu i fosforanu przez kukurydzę pod wpływem ograniczonego nawożenia potasem

Skowrońska M., Filipek T.

Proceedings of ECOpole

|

2009

|

Vol. 3, No. 1

109--112

PL

Celem przeprowadzonego doświadczenia polowego było określenie wpływu nawożenia potasem na pobranie i rozmieszczenie makroelementów (N i P) w kukurydzy uprawianej na glebie o bardzo dużej zasobności w potas (>250 mg K kg–1). Próbki roślinne pobierano 37, 48, 58, 69, 79, 89, 100, 109, 118, 132 i 140 dnia po wysiewie kukurydzy i oznaczano w nich zawartość azotu i fosforu. Dane opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji przy poziomie istotności α = 0,05. Stwierdzono, że nawożenie nie było czynnikiem, który istotnie różnicował pobranie składników pokarmowych przez kukurydzę. Ponadto, w warunkach gleby o dużej zasobności w potas nawożenie K miało niewielki wpływ na stan odżywienia (optymalną zawartość N i P) roślin kukurydzy.

EN

The field experiment was carried out to evaluate the effect of potassium fertilization rates on uptake and distribution of macroelements (N and P) in maize grown in soil with very high soil-test K levels (>250 mg K kg–1). Plant samples were taken at 37, 48, 58, 69, 79, 89, 100, 109, 118, 132 and 140 days after maize sowing and analyzed for nitrogen and phosphorus contents. Data was subjected to analysis of variance with significant differences among means determined by LSD at p < 0.05. It was found that fertilization was not a factor that significantly differentiated nutrient uptake by maize. Additionally, under conditions of soil with a very high soil-test K level, potassium fertilization had a minimal effect on nutritional status (optimal N and P contents) of maize plants.

13

Effect of mountain pasture undersowing on the content and yield of selected organic components

Radkowski A., Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 1-2

113-117

EN

The experiment was located on the permanent pasture in the mountain region, in Czarny Potok, near Krynica (640 m above the sea level). In the investigation fields with natural sward and fields undersowed with white clover seeds were taken into account. The yield of pasture sward was affected by the fertilization level as well as undersowing. Among all utilized methods, undersowing influenced most significantly the content and uptake of particular components. It was stated that the crude protein content in the pasture sward was near the optimum value, the level of water soluble carbohydrates as well as net energy of lactation (NEL) were below and crude fiber above their optimum values. Crude protein was collected from the sward in higher amounts than water soluble carbohydrates.

PL

Badania przeprowadzono na glebie brunatnej, kwaśnej, wytworzonej ze zwietrzeliny skal Fliszu Karpackiego, o składzie granulometrycznym gliny średniej szkieletowej. Doświadczenie zlokalizowane było na pastwisku trwałym w rejonie górskim w Czarnym Potoku k. Krynicy (640 m n.p.m.). W skład tego doświadczenia wchodziły obiekty z runią naturalną i runią zagospodarowaną przez podsiew nasionami odmian koniczyny białej. Ilość plonu runi pastwiskowej zależała od poziomu nawożenia i podsiewu nasionami odmian koniczyny białej. Nawożenie mineralne PKN spowodowało największy przyrost plonu suchej masy. Wzrost ten wynosił 45% w stosunku do obiektu kontrolnego. Średnia ważona zawartość badanych składników zależała od zastosowanego wariantu i wahała się w zakresie: 98,7-121,7 g kg-1 białka ogólnego; 49,2-59,6 g kg-1 węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie; 234,0-262,2 g kg-1 włókna surowego; 5,6-5,7 MJ kg-1 energii netto laktacji NEL. Spośród zastosowanych wariantów stwierdzono, że podsiew wpłynął znacząco na zawartość i pobranie badanych składników. Stwierdzono, że zawartość białka ogólnego w runi pastwiskowej była zbliżona do optimum, cukrów rozpuszczalnych w wodzie i energii NEL poniżej wartości optymalnej, a włókna surowego nieco powyżej wartości optymalnej. Większe ilości odprowadzone z runi pastwiskowej odnotowano dla białka ogólnego, a mniejsze dla cukrów rozpuszczalnych w wodzie.

14

The effect of hard coal ashes on the amount and quality of maize yield

Antonkiewicz J.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2007

|

Vol. 9, nr 3

20-25

EN

The research was conducted in 2003 - 2005 as a pot experiment on mineral soil to which ash doses of between 13.33 g and 800.0 g ź pot^-1 were supplied in proportions corresponding to the amounts of between 10 and 600 t ź ha ^-1. The investigations aimed at learning the effect of diversified ash doses upon the content, ionic relations and the uptake of Mg, Ca, Na and P by maize. Macroelement concentrations in maize were diversified depending on the object and the plant part, fluctuating from 1.52 - 7.49 g Mg; 3.79 - 11.01 g Ca; 8.07 - 23.86 g K; 0.17 - 1.52 g Na; 1.23 - 3.16 g P ź kg^-1 d.m. It was found that with the growing ash dose the contents of Mg, Ca, K and Na in maize were increasing systematically, whereas P concentrations were decreasing. Magnesium and potassium content in maize aboveground parts met the requirements for a good quality fodder. The level of calcium, sodium and phosphorus in maize did not remain within the optimal range. A systematic increase in Mg uptake but a decline in P absorption by the aboveground parts were registered in maize in effect of growing ash doses.

15

Produkcyjna i ekologiczna ocena różnych sposobów aplikacji nawozów w uprawie pszenicy ozimej

Sztuder H.

Inżynieria Rolnicza

|

2007

|

R. 11, nr 3 (91)

167-172

PL

W ścisłych doświadczeniach polowych z pszenicą ozimą oceniano efektywność produkcyjną i oddziaływanie nawożenia na środowisko przy stosowaniu nawozów płynnych oraz stałych pojedynczych i wieloskładnikowych. Na obiektach, gdzie stosowano nawozy płynne uzyskano wyższe plony, stwierdzono także lepsze wykorzystanie składników pokarmowych w stosunku do obiektów, gdzie stosowano ekwiwalentne dawki nawozów stałych, zwłaszcza nawozów pojedynczych. Wyższe wykorzystanie azotu przez rośliny na obiektach, gdzie nawozy stosowano w formie płynnej wpłynęło w znacznym stopniu na obniżenie zawartości azotu mineralnego w glebie po zbiorze roślin.

EN

Evaluation of the production effectivity and influence of fertilisation on the environment aspects of the application of liquid fertilizer, including suspension fertilizers (NPK type) produced by Liquid Fertilizer Station in Łagiewniki Średzkie, was conducted using strict experiments with winter wheat. At treatment of the crops with liquid fertilizer the higher yields were obtained. Better nutrient utilization and higher agronomical efficiency were also observed in comparison to plots where equivalent doses of solid fertilizers, especially single compound fertilizers were applied. Higher nitrogen utilization by plants from liquid fertilizers caused a decrease of mineral nitrogen concentration in the soil after harvest.

16

Effect of mineral fertilization on microelement content and their uptake by red clover (Trifolium pratense L.)

Radkowski A., Radkowska I.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 9

1001-1006

EN

The aim of this study was an estimation of mineral content in red clover fertilized with mineral fertilizers. A field experiment contained six objects ie: I. control, II Mg, III. PK, IV. PK + Mg, V NPK, VI. NPK + Mg. Red clover was utilized with 2 cuts a year. The dry mass content in the green grass samples was examined by the drying method in 105 °C. The dry mass yield was calculated on the basis of dry mass content in hay. After the mineralization of hay samples Zn, Cu, Ni, Fe and Mn contents were estimated by the ICP-AES method. The investigation was carried out in 2002-2003 on fallow soil made from loess. The effect of magnesium, PK and PKN fertilization on microelement uptake by red clover during two years of full utilization, except the year when it was sowed in winter rye as a protective plant, was estimated in fluse (what it means!) samples. From among all mineral fertilization used in this study only magnesium had a significant influence on an increase of dry mass yield of red clover. The weighted mean content of microelements and heavy metals in red clover varied in the range of 29.53-48.39 mg Zn; 5.92-11.12 mg Cu; 1.38-3.25 mg Ni; 85.72-351.45 mg Fe and 32.21-63.58 mg Mn - kg-' d.m. The Mn, Ni and Zn content in the dry mass of the red clover was close to the optimal value, and the Fe content was above the normative value. A higher uptake of microelements was observed in the investigation during the first year of the study when compared with the second vegetation period.

PL

Celem podjętych badań była ocena zawartości mikroelementów w koniczynie łąkowej nawożonej nawozami mineralnymi. Doświadczenie polowe, obejmowało sześć obiektów, tj.: I. kontrola, II. Mg, III. PK, IV PK + Mg, V. NPK, VI. NPK + Mg. Koniczynę użytkowano 2-kośnie. W próbkach zielonki oznaczono zawartość suchej masy metodą suszarkową w temperaturze 105 °C. Na podstawie zawartości suchej masy w sianie obliczono plony suchej masy. Po mineralizacji próbek siana oznaczono zawartość Zn, Cu, Ni, Fe i Mn metodą ICP-AES. Badania przeprowadzono w latach 2002-2003 na glebie płowej wytworzonej z lessu. Oceniano wpływ nawożenia Mg, PK i PKN na zawartość i pobranie wybranych pierwiastków przez koniczynę łąkową w dwóch latach pełnego użytkowania. Spośród zastosowanego nawożenia mineralnego, nawożenie magnezowe wpłynęło na zwiększenie plonu suchej masy koniczyny łąkowej. Średnia ważona zawartości wybranych pierwiastków w koniczynie łąkowej wahała się w zakresie: 29,53-48,39 mg Zn; 5,92-11,12 mg Cu; 1,38-3,25 mg Ni; 85,72-351,45 mg Fe i 32,21-63,58 mg Mn o kg-' s.m. Zawartość manganu, niklu i cynku w suchej masie koniczyny łąkowej była zbliżona do zawartości optymalnej pod względem paszowym, a żelaza ponadnormatywna. W badaniach własnych stwierdzono większe pobranie badanych pierwiastków przez koniczynę łąkową w drugim roku badań w porównaniu do pierwszego okresu wegetacji.

17

Effect of cadmium content in soil and crop rotation on cadmium accumulation in plant biomass

Pavlikova D., Balik J., Tlustoš P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

363-369

EN

This paper is focused on the cadmium accumulation by aboveground biomass of oat, maize, spring barley and poppy grown on two soils with different Cd contamination and on effect of rotation of these cultivated crops on Cd accumulation. Cadmium is readily available to plants from soil source, therefore its content rapidly increased in all plants growing in more polluted soil - Chernozem. The highest Cd content was determined in maize biomass growing on Chernozem and closely responded to Cd content in soil. The results showed differences of Cd plant uptake in dependence on crop rotation. First year low accumulation of barley was caused by its low ability to release soil Cd from firm bounds. Oat and maize affected the Cd accumulation in directly growing crops due to plant residues leaving on the soils after the harvest and their decomposition and due to release of exudates affecting mobility of cadmium in the soils. The analyses of soils confirmed the results of Cd uptake by plants and show the lowest soil Cd content after crop rotation maize - oat - poppy - barley.

PL

Przedstawiono akumulację kadmu w nadziemnej biomasie owsa, kukurydzy, jęczmienia jarego i maku na dwóch glebach w różnym stopniu zanieczyszczonych kadmem oraz wpływ zmianowania tych upraw na jego akumulację. Kadm jest łatwo dostępny dla roślin z zasobów glebowych, dlatego jego zawartość szybko zwiększała się we wszystkich roślinach uprawianych na bardziej zanieczyszczonej glebie - czarnoziemie. Największą zawartość Cd stwierdzono w biomasie kukurydzy. Odpowiadała ona ściśle większej zawartości Cd w glebie. Wyniki wskazują na różnice ilości Cd pobranego przez rośliny w zależności od miejsca w zmianowaniu. Mała akumulacja Cd przez jęczmień w pierwszym roku była spowodowana słabą jego zdolnością do uwalniania Cd z gleby ze stabilnych związków. Owies i kukurydza oddziaływały na akumulację Cd w bezpośrednio po nich uprawianych roślinach następczych na skutek pozostawiania resztek roślinnych w glebie i ich rozkładu oraz w wyniku uwalniania eksudatów, które oddziałują na mobilność kadmu w glebie. Analizy gleby potwierdziły wyniki pobrania Cd przez rośliny i wykazały najmniejszą zawartość Cd po zmianowaniu kukurydza - owies - mak -jęczmień.

18

Content and distribution of selected elements in the linseed (Linum usitatissimum L.) aboveground parts depending on the growth stage

Antonkiewicz J., Zając T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

275-282

EN

The research aimed to analyse the contents of selected elements in linseed aboveground parts depending on the growth stage and the plant part, and assessment of linseeds fodder value. The aboveground parts yield, depending on the year of the experiment ranged between 0.235 and 6.81 Mg - ha-1. The content of analysed elements in linseed was greatly diversified and fluctuated from 0.06 to 8.60 mg Cr; 6.45105.0 mg Zn; 0.01-1.47 mg Pb; 0.96-9.88 mg Cu; 0.29-8.10 mg Cd; 0.54-12.4 mg Ni; 13.70-544.64 mg Fe; 0.02-0.60 mg Co and 3.65-137.0 mg Mn kg-1 d.m. Among the analysed elements cadmium content were the most diversified, whereas copper the least. It was found that linseed leaves accumulated much more microelements than stems. Chromium and manganese content in linseed did not exceed the standards for good quality fodder. Heavy metal content in linseed aboveground parts did not exceed limit values considered as admissible content of these elements in fodder. Only Cd limit fodder content were exceeded at all growth stages.

PL

Celem badań była analiza zawartości wybranych pierwiastków w częściach nadziemnych lnu oleistego w zależności od stadium rozwojowego i części rośliny oraz ocena wartości paszowej nasion lnu. Plon części nadziemnych lnu oleistego, w zależności od roku prowadzenia doświadczenia, wahał się od 0,235 do 6,81 Mg - ha-1. Zawartość badanych pierwiastków w Inie oleistym była bardzo zróżnicowana i wahała się w zakresie: 0,06-8,60 mg Cr, 6,45-105,0 mg Zn; 0,01-1,47 mg Pb; 0,96-9,88 mg Cu; 0,29-8,10 mg Cd; 0,54-12,4 mg Ni; 13,70-544,64 mg Fe; 0,02-0,60 mg Co i 3,65-137,0 mg Mn o kg -1 s.m. Spośród analizowanych pierwiastków największe zróżnicowanie zawartości stwierdzono w przypadku kadmu, a najmniejsze dla miedzi. Stwierdzono, że liście lnu oleistego gromadziły znacznie więcej mikroelementów aniżeli łodygi. Zawartość chromu i manganu w Inie oleistym nie przekraczała norm dla pasz dobrej jakości. Zawartości metali ciężkich w częściach nadziemnych lnu oleistego nie przekroczyły wartości granicznych uznawanych za dopuszczalne koncentracje tych pierwiastków w paszach. Jedynie w przypadku Cd we wszystkich stadiach rozwojowych lnu stwierdzono przekroczenie granicznej zawartości tego pierwiastka w paszach.

19

Cumulative phytoremediation efficiency of Salix spp. for removal of Cd and Pb from soils in three- year pot experiment

Szakova J., Tlustos P., Vyslouzilova M., Pavlikova D., Najmanova J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 7

665--672

EN

Seven clones of willows were planted in pot experiment at two soils differing in physicalchemical parameters (Chemozem from Suchdol, Cambisol from Pribram) and con13mination by potentially risk elements (i.e. normal (Suchdol), and elevated (Pribram) level of total concentration of Cd and Pb in soil). The experiment was kept for three vegetation periods where above-ground biomass was harvested at the end of each vegetation period and roots were harvested at the end of experiment. While for lead more than 90% of element was accumulated in roots,-cadmium was easily translocated to above-ground biomass resulting in more than 50% of this element taken up by above-ground biomass. Remediation factors confirmed reasonable phytoremediation efficiency in the case of cadmium where above-ground biomass of willows was able to remove about 30% of total cadmium from soil regardless of soil parameters after three vegetation periods. In the opposite, willows were ineffective for phytoremediation of lead from the experimental soils. Confirmation of the results from pot experiment in field conditions will be necessary in further research.

PL

W doświadczeniu wazonowym uprawiano siedem klonów wierzby na dwóch glebach różniących się właściwościami fizykochemicznymi: czarnoziemie z Suchdolu o naturalnej zawartości metali ciężkich oraz glebie brunatnej z Pibramu o zwiększonej zawartości potencjalnie niebezpiecznych pierwiastków Cd i Pb. Doświadczenie utrzymywano przez trzy okresy wegetacyjne, w których zbierano nadziemną biomasę na zakończenie każdego okresu wegetacyjnego, a korzenie zebrano na zakończenie doświadczenia. Podczas gdy ponad 90% ołowiu rośliny akumulowały w korzeniach, kadm był łatwo przemieszczany do nadziemnej biomasy, w wyniku czego ponad 50% tego składnika pobrała nadziemna biomasa. Współczynniki remediacji potwierdziły znaczną efektywność fitoremediacyjną klonów wierzby w przypadku kadmu, ponieważ ich nadziemna biomasa była zdolna usunąć w ciągu trzech okresów wegetacyjnych około 30% z całkowitej zawartości kadmu w glebie, niezależnie od właściwości gleby. Przeciwnie, wierzby okazały się nieefektywne do fitoremediacji ołowiu z gleb doświadczalnych. Konieczne są dalsze badania w warunkach polowych dla potwierdzenia wyników uzyskanych w doświadczeniach wazonowych.

20

Wpływ wapnowania i nawożenia NPK gleby na masę plonu nasion łubinu i zawartość w nich wybranych makroelementów

Kotowska J., Maciejewska M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr S2

261-266

PL

Przedstawiono wyniki z wieloletniego statycznego doświadczenia polowego, które miało na celu zaobserwowanie, w jakim stopniu wapnowanie gleby lekkiej dawkami pojedynczą 1 Hh i czterokrotną 4Hh CaCO3 i CaO przy jednoczesnym intensywnym nawożeniu NPK, wpływa na ilość i jakość plonu nasion łubinu. Otrzymane dane wskazują, że wapnowanie gleby zastosowane wraz z nawożeniem NPK zwiększyło plony nasion łubinu. Także oznaczona ilość azotu i fosforu zwiększyła się w wyniku zastosowanego wapnowania i nawożenia NPK. Natomiast zawartość potasu nie zależała od wapnowania, a zwiększyła się w nasionach z obiektów tylko nawożonych NPK. Pobranie oznaczonych makroelementów z plonem nasion łubinu, poza potasem, zwiększyło się w wyniku nawożenia NPK i wapnowania gleby.

EN

Results of this study, obtained in a multiyear, static field experiment show the influence or application to a sandy soil single (1 Hh) or quadruple (4Hh) doses of CaCO3, and simultaneously high doses or NPK, on the quantity and quality of lupine seeds. The data obtained in this experiment indicated that lime applied with NPK fertilizer increased the yield of lupine seeds. The content of nitrogen and phosphorus also increased as result of liming and NPK, whereas the content of potassium did not depend on the lime, but it has increased as result of NPK application. The uptake of the analysed macroelements by the lupine crop, increased as result of NPK and lime application, the exception was potassium.