Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zastosowanie metod sztucznej inteligencji do identyfikacji i lokalizacji ludzi w jaskiniach i tunelach komunikacyjnych

Szymański Z.

Zeszyty Naukowe. Elektryka / Politechnika Łódzka

|

2013

|

z. 125

127--138

PL

W artykule przedstawiono przegląd metod pomiarowych oraz spektrum układów i urządzeń wykorzystywanych aktualnie do lokalizacji osób przebywających w podziemnych tunelach. W artykule zamieszczono opisy nowoczesnych metod identyfikacji, aparatury pomiarowej, oraz opracowane przy współudziale Autora nowoczesne układy lokalizacji i transmisji sygnałów z podziemiach wyrobisk kopalnianych. W artykule przedstawiono wybrane modele matematyczne, fizyczne oraz symulacyjne różnych wariantów podziemnych wyrobisk: chodniki w kopalniach, tunele kolei podziemnej, jaskinie. Dla wybranych modeli fizycznych analizowanych obiektów, przeprowadzono obliczenia rozkładów pól elektromagnetycznych w tych wyrobiskach, dla najczęściej występujących stanów awaryjnych: zawał, zasypanie chodnika, zgubienie się w jaskini. Osoba przebywająca w tunelu powinna być wyposażona w specjalny mikro chip (mikro nadajnik), który będzie źródłem sygnału wykrywanego przez anteny urządzenia lokalizacyjnego. Opracowane układy były sprawdzane w różnych warunkach terenowych i spełniały skutecznie swoje zadania.

EN

In article presented a review of measuring methods, spectrum of systems and devices used actually to location of persons and apparatus staying in underground tunnels. In the paper described a modern methods of measurements and identification of persons and apparatus location, new construction of apparatus designed and performed by Author team, modern location system and signals transmission system applied in undergrounds excavations. In article described a selected mathematical and physical models of signal transmission, and also a simulation models of phenomenon, realized for different variants of underground excavations: pavements in mines, tubes, caves. For selected physical models of analyzed objects, realized a calculations of electromagnetic fields propagation in excavations, for most often occur states damage: the fall, filling up of pavement, loss himself in the cave. The person staying in tunnel should be equipped into special microchip (micro transmitter) which will be a source of signal detected by location devices antennas. Proposed control system were tested in different changed exploitation conditions and realized efficiently their tasks. In the article one placed example-descriptions a practical solution of proposed prototype an industrial devices.

2

The importance of salt mines for mining towns

Langer P.

Geology, Geophysics and Environment

|

2013

|

Vol. 39, no. 3

189--209

EN

Salt mining is one of the oldest industrial areas of human activity. Composure and evolution of rock salt mining methods were in the past an important factor of the development and prosperity of many European salt cities, including Wieliczka and Bochnia. Studies of Polish and foreign salt cities showed that urban space and underground mine workings can interact to varying degrees, often creating interdependent systems, both in economic and visually-compositional terms. At the same time, in the face of a global collapse of the salt mining industry, you can see the process of liquidation of underground salt mine, also a number of historical sites. The specificity of the salt mine also tends to post-industrial use of these facilities for new features. In this matter, the dominant course of action is to build underground tourist routes and sanatoriums, create places of a religious cult, art, entertainment, sports, science and education and other forms of public services. At the same time, salt excavations are an attractive area for the location of less accessible facilities, such as laboratories, and most of all underground deposits. An analysis of different salt mining centres leads to the conclusion that all the mentioned forms of redevelopment can be cost-effective, however, to ensure the sustainable development of the salt mining centres it is important to: - fully preserve the existing values, represented by both the excavation underground spaces as well as different parts of the surface mining infrastructure, - expose and provide access to protected values for the broad group of users, - maintain the authentic character of mine (excavation and ground facilities) in its reconstruction and adaptation to modern needs. It seems that the inclusion of these conditions gives a real opportunity to preserve and even enhance the attractiveness of disused salt mines and use them in the current development of the salt cities.

PL

Górnictwo solne jest jedną z najstarszych dziedzin przemysłowej działalności człowieka (Hwałek 1971, Kurlansky 2004). Opanowanie górniczych metod eksploatowania złóż soli kamiennej, a następnie ich wielowiekowa ewolucja były w przeszłości istotnym czynnikiem miastotwórczym, przyczyniając się do powstania i rozkwitu wielu europejskich miast solnych, w tym historycznych ośrodków w Polsce - Wieliczki i Bochni (Hanik 1988). Prowadzone przez autora badania polskich i zagranicznych miast solnych wykazały, że przestrzeń miejska i podziemne wyrobiska kopalni mogą na siebie oddziaływać w różnym stopniu, tworząc niejednokrotnie układy silnie powiązane (Tab. 1, 2), zarówno w znaczeniu ekonomicznym, jak i widokowo-kompozycyjnym (Langer 2011). Jednocześnie zjawiska obserwowane w wielu europejskich regionach górnictwa solnego wskazują na spadek znaczenia tego sektora przemysłu (Fig. 1), a ponadto na malejący udział soli kamiennej eksploatowanej metodą suchą w ogólnym bilansie produkcji (Fig. 2). W obliczu tych tendencji nasila się proces likwidacji podziemnych kopalni soli, również wielu obiektów historycznych (Tab. 3, Fig. 3). Likwidacja kopalni soli oraz związane z nią przekształcenia podziemnych i naziemnych obiektów poprzemysłowych mogą mieć istotne znaczenie dla współczesnego rozwoju ośrodków górniczych. Jak wynika z prowadzonych przez autora badań terenowych, przekształcenia nieczynnych kopalni soli mogą przebiegać w różnych kierunkach, powodując zróżnicowane skutki dla przestrzeni miast górniczych (Tab. 4). Najczęściej proces likwidacyjny polega na trwałym i całkowitym wypełnieniu przestrzeni poeksploatacyjnych, obejmuje również rozbiórkę infrastruktury naziemnej lub pozostawienie obiektów pogórniczych bez użytkowania, co wiąże się z nieodwracalną degradacją dziedzictwa kulturowego (Fig. 4). Specyfika kopalni soli skłania także do poprzemysłowego wykorzystania tych obiektów i ich przystosowania do pełnienia nowych funkcji. Dominującym kierunkiem działań w tym zakresie jest budowa podziemnych tras turystycznych i sanatoriów (Chervinskaya 2007, Ponikowska 2009), tworzenie miejsc związanych z kultem religijnym, sztuką, rozrywką, sportem, nauką i edukacją (Czapowski et al. 2004) oraz innymi formami usług ogólnodostępnych (Fig. 5). Równocześnie wyrobiska solne stanowią atrakcyjną przestrzeń dla lokalizacji mniej dostępnych obiektów, takich jak laboratoria badawcze (Markiewicz et al. 2006), a przede wszystkim podziemne składowiska i magazyny (Branka 2005). Analiza różnych ośrodków górnictwa solnego pozwala stwierdzić, że wszystkie formy poprzemysłowego zagospodarowania wyrobisk solnych mogą być opłacalne ekonomicznie, jednak dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju górniczych ośrodków salinarnych istotne jest dążenie do pełnego zachowania istniejących wartości - reprezentowanych zarówno przez podziemne wyrobiska, jak i zróżnicowane elementy infrastruktury powierzchniowej, a także eksponowanie i udostępnienie chronionych wartości dla możliwie dużej grupy użytkowników-odbiorców. Wydaje się, że uwzględnienie powyższych warunków daje realną szansę zachowania, a nawet wzmocnienia atrakcyjności nieczynnych kopalni soli oraz wykorzystania ich w obecnym i przyszłym rozwoju miast solnych jako ośrodków poprzemysłowych.

3

Zagrożenia geotechniczne w obrębie składowisk odpadów pogórniczych

Kleta H.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 1

85-93

PL

W artykule przedstawiono uwarunkowania geotechniczne w rejonie składowiska, formowanym z mas skalnych pochodzących z kopalń węgla kamiennego. W świetle analizy deformacji stwierdzono, że w obrębie tego składowiska wykształciły się powierzchnie poślizgowe, które utworzyły tę strefę deformacji. Jest to efekt nadmiernego obciążenia ze strony składowanego kamienia pogórniczego i oddziaływania wpływów eksploatacji górniczej oraz nachylenia warstw podłoża w kierunku przedpola składowiska.

EN

The paper presents the geotechnical conditions in the area of the site, formed (he rock masses originating from coal mines. In light of the analysis of deformation was found that within the landfill have developed slip surfaces, which formed a zone of deformation. This is the result of an excessive load from the storage of stone and the impact of post-mining the impact of mining and slope toward the substrates outskirts of the landfill.

4

Koncepcja wykorzystania i zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych Kopalni Soli "Kłodawa"

Sadowski A., Poborska-Młynarska K., Czapowski G.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 6

12-15

PL

W Kopalni Soli "Kłodawa", w wyniku ponad piędziesięciu lat wydobycia soli kamiennej systemem komorowym, zostały utworzone pustki poeksploatacyjne dużej objętości, która obecnie przekracza 17,5 min m^. Powstaje więc problem wykorzystania tych pustek przez ich wtórne zagospodarowanie lub problem ich likwidacji. Górnictwo solne w krajach europejskich ma tu znaczne doświadczenie. Wyrobiska kopalń soli wykorzystywane są dla celów turystycznych, rekreacyjnych, badawczych i zdrowotnych. Dawne kopalnie soli służą również jako podziemne składowiska odpadów. Przyrodnicze walory złoża ktodawskiego i techniczne walory kopalni, jedyne w kraju i wyjątkowe w skali europejskiej są argumentem za wykorzystaniem wyrobisk kopalni w Kłodawie jako obiektu turystycznego i poznawczego. Stanowiska obecnych i projektowanych tras turystycznych i edukacyjnych prezentują profil iitostratygraficzny cechsztynu obszaru Polski, zjawiska i procesy mineralogiczne, petrograficzne oraz halotektoniczne, specyficzne dla skał solnych, a także pokazują metody podziemnej eksploatacji soli. W przypadku kopalni kłoda wskiej rozważana jest również w dalszej perspektywie możliwość wykorzystania jej wyrobisk jako podziemnego składowiska odpadów, zgodnie z pozytywnymi doświadczeniami uzyskanym w Niemczech. Wydaje się, że pod pewnymi warunkami takie rozwiązanie może przynieść w przyszłości korzyści ekologiczne, społeczne i ekonomiczne.

EN

Salt mine "Kłodawa" SA. has been exploiting rock salt from over 50 years using a chamber method without filling. Finished chambers became empty do the total volume of left underground excavations is now over 17,5 mln m3. Salt exploitation is planned at least to 2019 and later the mine will be closed. The paper presents various concepts of farther management of mine excavations such as: filling of empties with a stowing containing wastes, a construction of special waste depository or adapting a part of galleries and chambers for tourist and investigate purposes. Natural and technical attributes of Kłodawa salt deposit and located there underground salt mine, being unique in Poland and the extraordinary in Europe, enabled to plan the tourist-scientific routes in the mine as a form of alternative management of its excavations. Sites of actually existed and planned routes illustrate the lithostratigraphic succession of Polish Zechstein (Upper Permian), petrographic-mineralogical and halotectonic phenomena and processes typical for salt rocks as well as the methods of underground salt mining.

5

Zabezpieczenie stateczności wyrobisk górniczych z uwzględnieniem pierwotnego stanu naprężeń

Pawelus D.

Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 76, nr 42

521-526

PL

W artykule przedstawiono problemy utrzymania stateczności wyrobisk górniczych w strefie działania wzmożonych naprężeń poziomych. Omówiono wybrane z górnictwa światowego przykłady prognozy i poprawy stateczności wyrobisk kopalnianych.

EN

The paper presents the problems of protection of underground excavations stability in the light of in-situ stress field. Examples of prognosis and improvement of underground excavations stability were characterized.

6

Optymalizacja konstrukcji wyrobisk korytarzowych z uwzględnieniem zmienności warunków geologiczno-górniczych i niepewności informacji

Duży S.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 6

30-31

EN

Designing excavation constructions in underground mines finding a compromise between assuring safety in those excavations and maximizing the economic effect. Another difficulty in designing underground excavations is the changeablity of natural and mining conditions on of the excavation and the approximate parameter values descrbing the maintenance conditions. Solving this problem is possible due to the usage of the probabilistic designing method based on the construction reliability and safety theory. Basing on the random character of the rock massive effect on excavation support and the random character support load capacity, as the optimizing criterion in the process of support choice, a function of risk linked with the failure, with the results, probability is assumed. The raised problem is presented on the example of excavation designing in underground collierys.

7

Ergonomic aspects of electric shock risk in the conditions of an underground mine

Gawor P.

Archives of Mining Sciences

|

2002

|

Vol. 47, nr 1

93-105

EN

The risk of electric shock in an underground mine should be considered with regard to ergonomic aspects. Narrow excavations, usually with large amounts of electrical equipment increase the risk of persons on situ making contact this equipment with different parts of the body. The risk of electric shock should be then considered in the context of the possibility of different shock-current paths. An analysis of the effects of an electric current on the human body during an accident caused by touching by any two body points is carried out in the article. A method of calculating factors affecting the severity of the shock by alternating current (a.c.) and direct current (d.c.) has been suggested. These factors describe the different effects of an electric current passing through a human body along the most common paths.

PL

Warunki środowiskowe podziemi kopalń należy traktować jako czynnik zwiększający ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Ograniczone wymiary wyrobisk podziemnych sprawiają, że trzeba się liczyć z możliwością dotknięcia przez człowieka dowolnymi punktami ciała urządzeń elektrycznych zainstalowanych w tych wyrobiskach. Dotyczy to zarówno elektromonterów obsługujących urządzenia elektryczne, jak i innych osób stykających się z tymi urządzeniami przypadkowo. Skutki przepływu prądu rażeniowego zależą m.in. od drogi jego przepływu. Spośród znanych sposobów oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka, jedynie w działaniu na układ krążenia uwzględnia się zróżnicowanie skutków w zależności od drogi przepływu prądu, wprowadzając tzw. współczynnik prądu serca (1) dotyczący kilku najczęściej spotkanych dróg rażenia. Wartości tego współczynnika wg raportu IEC 479-1 (Skutki... 1999) zestawiono w wyróżnionych polach tablicy 1. Analizując działanie prądu elektrycznego na układ krążenia, płynącego wzdłuż innych dróg, zaproponowano pozostałe wartości współczynnika prądu serca (pola niezacieniowane w tabl. 1). Równoważność oddziaływania na układ krążenia przy tych samych wartościach napięcia dotykowego można wówczas określić za pomocą odpowiedniego wskaźnika (11). Działanie prądu rażeniowego płynącego dowolnymi drogami na układ nerwowy i tkanką wewnętrzną analizowano przyjmując za punkt wyjścia całkową postać prawa Ohma (4) w polu przepływowym prądu elektrycznego. Pozwoliło to przyjąć założenie, że rozległość drogi przepływu prądu rażeniowego, a więc i jego skutki, są proporcjonalne do sumy spadków napięcia wywołanych prądem rażeniowym w poszczególnych fragmentach ciała. Konsekwencją tego założenia jest przyjęcie definicji wskaźnika charakteryzującego działanie prądu rażeniowego na układ nerwowy i tkankę wewnętrzną, zależnego od rozległości drogi rażenia (12). Cieplne działanie prądu rażeniowego płynącego różnymi drogami oceniano na podstawie mocy wydzielonej na rezystancji poszczególnych fragmentów ciała, opisanej całkową postacią prawa Joule'a (8). Przy stałej wartości napięcia dotykowego równoważność cieplnego oddziaływania wzdłuż różnych dróg można określić wprowadzając odpowiedni wskaźnik (15). We wszystkich trzech wskaźnikach równoważności skutków porażenia (11), (12), (15) występują rezystancje poszczególnych odcinków ciała wzdłuż przepływu prądu rażeniowego. Wobec braku jednoznacznych ustaleń w tym zakresie zaproponowano schemat zastępczy ciała człowieka umożliwiający analizę poszczególnych oddziaływań (rys.1b). Uwzględniono w nim znane wartości rezystancji (np. kończyn) i przypisano dodatkowo porównywalne wartości rezystancji wzdłuż dróg dotąd nie rozpatrywanych w literaturze (10), kierując się m.in. specjalnym znaczeniem jakie odgrywają organy zlokalizowane w klatce piersiowej i w głowie. Znając wartości poszczególnych wskaźników zaproponowano wypadkowy wskaźnik stopnia (lub ciężkości) porażenia (17) charakteryzujący łączne oddziaływanie prądu płynącego wzdłuż różnych dróg. Wobec braku możliwości doświadczalnego zweryfikowania słuszności przyjętych współczynników wagowych, przedstawiono trzy wersje wypadkowego wskaźnika stopnia porażenia, eksponujące: działanie na układ krążenia (18), działanie na układ nerwowy i tkankę wewnętrzną (19) oraz łącznie obydwa działania (20). Obliczeniowe wartości poszczególnych wskaźników zestawiono w tablicach 2 i 3, natomiast względne wartości wypadkowych wskaźników odniesione do drogi lewa dłoń-obydwie stopy (Dl-SS), obliczone według wzoru (21) - w tablicach 4 i 5. Stopień porażenia prądem elektrycznym jako element składowy ryzyka wypadków elektrycznych, do których dochodzi w podziemiach kopalń, należy rozpatrywać w kontekście czynników ergonomicznych wynikających ze specyfiki warunków środowiskowych w miejscu pracy. Wyrazem udziału tych czynników jest m.in. możliwość porażenia prądem elektrycznym przepływającym dowolną drogą przez ciało człowieka. Zaproponowane w artykule wypadkowe wskaźniki stopnia porażenia umożliwiają uwzględnianie różnorodnych oddziaływań prądu na organizm, zróżnicowanych w zależności od drogi przepływu prądu. Wskaźniki te mogą być pomocne przy ocenie ryzyka porażenia prądem elektrycznym na różnych stanowiskach pracy w podziemiach kopalń.