Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Challenges to the Development of Unconventional Natural Gas – The Case of Shale Gas

Le Minh Thong, Tran Van Hiep, Do Huu Tung

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 2, vol. 1

113--120

EN

The world is undergoing a radical transition to a low-carbon economy and natural gas is considered an important bridge in the transition of energy in the world. The potential for natural gas, especially unconventional gas, is very large, which will significantly affect the future energy structure in all regions of the world. However, the conditions for developing these resources are different between regions and countries. The development of unconventional gas is now facing many challenges, even opposition because the problem of extracting unconventional gas is very complex and the total impact is unknown. Therefore, at present, the expansion of unconventional gas remains a question for countries that possess and desire to exploit these resources. This article will analyze the opportunity and challenges of unconventional gas relying on the development of shale gas in recently.

2

Innovative methods of natural gas exploitation as a factor of sustainable development of world economy

Pindór T.

Ekonomia i Środowisko

|

2017

|

nr 4

205--217

EN

The paper identifies unconventional techniques and technologies of exploitation of natural gas contained in shale rocks, i.e. drilling directional wells and hydraulic fracturing, against the background of the importance of natural gas for the world economy. The crucial importance of the innovative methods of extracting shale gas has been shown through the example of the impact of exploitation of unconventional gas deposits on halting the process of pushing the energy intensive industries out of the United States. The paper also highlights the importance of the dynamic increase in financial expenditure incurred by many countries on all continents on recognising and analysing gas deposits contained in rocks, hydrates or aquifers. As a result of geological exploration, the volume of global proven geological resources of unconventional gas is by 66% greater than the global resources of conventional natural gas deposits recognised over a period of many decades. The paper characterises the consequences of utilising the innovative methods of natural gas exploitation for raising the level of the sustainability and balance of the world economy development and also for the radical reduction of the cost of gas transport in the global scale.

3

Zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi na Ukrainie w obwodach Charkowskim i Donieckim w kontekście rozwoju przemysłu naftowego i gazowniczego regionu do 2040 r.

Sheptak K., Karpenko I., Seredynskyy D.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 11

925--928

PL

Intensyfikacja produkcji gazu jest jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed przemysłem naftowym. Zasoby niektórych złóż gazu są niewielkie, ale w sumie dają potężna ilość i będą wymagać specjalnych technologii wydobywczych. Wielkoskalowa przemysłowa produkcja gazu jest prowadzona z użyciem szczelinowania hydraulicznego. Praca prezentuje wyniki projektu badawczego dotyczącego optymalizacji zarządzania zasobami wodnymi w kontekście rozwoju przemysłu naftowego i gazowniczego w obwodach Charkowskim i Donieckim na Ukrainie oraz minimalizacji zagrożeń wobec środowiska naturalnego. Głównymi rozpatrywanymi w badaniach zagadnieniami było rozpoznanie, analiza i systematyzowanie faktów na temat obszarów perspektywicznych, w celu dalszych interpretacji w odniesieniu do warunków hydrogeologicznych i potencjału zasobów wodnych, w związku z prognozowaną wielkością wydobycia z odwiertów w obwodach Charkowskim i Donieckim. Szczególną wagę przywiązywano do obliczeń zasobów wodnych niezbędnych dla szczelinowania hydraulicznego, z uwzględnieniem wszystkich możliwych kosztów. Jako wynik tego projektu, zaproponowano wybór źródeł zasobów wodnych do ewentualnego zabezpieczenia koniecznych ilości wód dla prac wiertniczych i realizacji szczelinowania hydraulicznego.

EN

Intensification ofgas production is one of the most important challenges of oil and gas industry. Reserves ofsome gas collectors are small, but they are huge in the aggregate and will require special production technologies. Large-scale industrial gas production is performed using the technology of hydraulic fracturing. The study showed the results of research project as concerns the optimization of water management in the context of development of oil and gas industry in the Kharkiv and Donetsk regions of Ukraine and minimization of environmental risks. The research inclides the study, analysis and systematization of evidence of prospective areas forfurther interpretation in relation to the hydrogeological conditions and potential of water resources in connection with the forecast volumes of the output of exploration and production wells in the Kharkiv and Donetsk regions. The special attention was spared to the calculations of necessary water resources for hydraulic fracturing including all possible charges. Accompanying with this, as a result of this project, a choice has been done about water resources for the possibility ofproviding necessary water volumes for projected drilling works and implementation of "fracking” operations.

4

Unconventionals in Europe: Best practice vs. worst case - the conflict between facts and public perception

Burri P.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 3

377--386

EN

In spite of great progress in energy efficiency and in the development of renewable energy the world is likely to need significant amounts of fossil fuel throughout this century and beyond (the share of fossil fuels in the world mix has remained at about 86% of primary energy from 1990 to today). Gas, being the by far cleanest fossil fuel is the ideal bridging fuel to a world with predominantly renewable supplies. Thanks to the recent perfection of unconventional technologies there is no shortage of gas for this bridging function for at least the next 100-200 years. EASAC and several other European Institutions, notably the German Academy of Technical Sciences (acatech) have in the last few years carried out expert studies to assess the alleged environmental risks of unconventional hydrocarbon exploration and production. All these studies have, in agreement with other competent studies worldwide, come to the conclusion that there exists no scientific reason for a ban on hydraulic fracturing. With good practices, clear standards and adequate control the method causes no enhanced risks to the environment or the health of humans. Special attention has to be paid to the surface handling of drilling and fracking fluids. In Europe alone many thousand frac jobs have been carried out by the industry in the last 60 years without any severe accidents. The mishaps in North America have largely been the cause of unprofessional operations and human error. Especially in places with high air pollution, like many megacities of Asia, natural gas has to be seen as a unique chance to achieve a rapid improvement of the air quality and a significant reduction of CO2 emissions. This is also true for Europe where especially the use of domestic natural gas brings important benefits to the environment. The alternative to gas is in many regions of the world an increased consumption of coal, with all negative consequences.

5

Niemiecki projekt zmiany przepisów w Prawie Wodnym i Prawie Ochrony Środowiska dotyczących zakazu szczelinowania hydraulicznego i monitoringu ryzyka : implikacje do wydobycia gazu z łupków

Mamczar M., Jędrysek M. O.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 7

391--396

EN

In Germany there is no agreement among politicians and local government officials regarding the safety and economic sense of the exploration and production of shale gas. However Germany does not reject completely the need to invest in the development of this sector. The political parties speak cautiously about the hydraulic fracturing, because they do not want to lose their voters. However, in a country which is in 70% dependent on the import of natural resources, the industry interest in the search for alternatives to Russian gas and oil energy sources increases. It is no secret that after the withdrawal from nuclear power, the German economy has to change its energy profile. Currently, Germany increases the use of coal, but could it have economic sense? Because of green certificates and European trend to reduce the emission of CO2, the Germans do not depart from the investment in shale gas. It is confirmed by the publication of a draft of amending the acts in November 2014. However some part of German society expected much more strict rules, including a total ban on hydraulic fracturing. The German law should, mobilize the Polish Parliament (Sejm) to develop a comprehensive law regulating the mining and geological activity that is in line with EU law.

6

Aspekty logistyczne poszukiwania i wydobywania gazu łupkowego w Polsce

Otawa A., Skomudek W.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

846--855, CD

PL

Przedsięwzięcie związane z poszukiwaniem i przemysłową eksploatacją gazu z formacji łupkowych jest przedsięwzięciem bardzo ambitnym, obarczonym ryzykiem i wymagającym specjalistycznej wiedzy. Unikalne cechy złóż, w których znajduje się gaz łupkowy, sprawiają że ich udostępnianie jest dosyć trudne. W artykule przedstawiono kolejne etapy poszukiwania i przygotowania do wydobycia gazu łupkowego, zwrócono uwagę na najważniejsze aspekty logistyczne występujące w poszczególnych etapach.

EN

The project related to the exploration and exploitation of industrial gas from shale formations is a very ambitious project, a risk-bearing and requires expertise. Unique features of the deposits, which is shale gas, that make them available is quite difficult. The article presents the successive stages of exploration and preparation for shale gas, drew attention to the most important aspects of logistics occurring in different stages.

7

Wybrane aspekty środowiskowe, ekonomiczne i społeczne produkcji gazu łupkowego – przegląd literatury

Tokarz A., Burchart-Korol D, Nowak D.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 10

137--146

PL

Artykuł stanowi przegląd najważniejszych kwestii związanych ze wszystkimi aspektami zrównoważonego rozwoju (środowiskowego, ekonomicznego i społecznego) podczas produkcji gazu łupkowego. Duża część artykułu poświęcona jest kwestii bezpieczeństwa prowadzonego procesu na środowisko i zdrowie ludzkie. W pracy przedstawiono porównanie emisji gazów cieplarnianych na wszystkich etapach produkcji gazu łupkowego z emisjami generowanymi podczas konwencjonalnego wydobycia gazu ziemnego i węgla kamiennego. Dodatkowo szczególną uwagę poświęcono ocenie ekonomicznej technologii w odniesieniu do kosztów generowanych podczas tradycyjnego wydobycia surowców.

EN

This paper presents an overview of key issues related to all aspects of sustainable development (environmental, economic and social) during shale gas production. A large part of the paper is focused on safety of the process in respect of ecology and human health. The paper presents also a comparison of greenhouse gas emissions at all stages of the production of shale gas with emissions generated during conventional natural gas and coal production. In addition, special attention was paid to the economic assessment of the technology in relation to costs generated during traditional extraction of raw materials.

8

Wstępna ocena wpływu proponowanych zmian fiskalnych na opłacalność wydobycia gazu ziemnego ze złóż niekonwencjonalnych

Kosowski P.

Polityka Energetyczna

|

2014

|

T. 17, z. 3

109--124

PL

W artykule przedstawiono próbę wstępnej oceny wpływu nowych regulacji fiskalnych na opłacalność wydobycia niekonwencjonalnego gazu ziemnego. W Polsce od 1 stycznia 2016 r. wprowadzony zostanie nowy system obciążeń fiskalnych dla przedsiêbiorców zajmujących się eksploatacją węglowodorów, choć płatność tych podatków zostanie odroczona do 2020 roku. System będzie składał się z trzech podstawowych elementów: specjalnego podatku węglowodorowego, podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz podatku dochodowego od osób prawnych. Ocenie poddano dwa warianty projektu wydobywczego: wariant I zakładający wydobycie w ciągu 6 lat 56 mln m3 gazu ziemnego i wariant II, w którym przez 20 lat wydobyte zostanie 100 mln m3 gazu. Na potrzeby analizy skonstruowano stochastyczny model ekonomiczny wykorzystujący metodę Monte Carlo. Rezultaty obliczeń pokazują, iż wpływ nowych regulacji podatkowych na opłacalność projektów wydobywczych będzie uzależniony od ich jakości. W przypadku wariantu I wpływ nowych uregulowań jest niewielki.W wariancie II, zakładającym większe wydobycie całkowite i dłuższy czas eksploatacji, negatywny wpływ nowych regulacji na efektywność ekonomiczną jest już wyraźny. Widoczny jest tutaj progresywny charakter zmian. Im bardziej udany jest projekt wydobywczy, tym większy wpływ nowego systemu obciążeń na jego opłacalność. Wwariancie I średnia wartość NPV dla nowych regulacji wzrosła o 1,65%, a w drugim spadła o 14,10%. W przypadku nominalnej wartości zapłaconych podatków średnia dla wariantu I spadła o 0,36%, a w wariancie II wzrosła aż o 66,16%.

EN

This article presents an initial attempt to assess the impact of new regulations impacting the system of taxation on the profitability of unconventional gas production. The new system of fiscal burdens for entrepreneurs involved in the exploitation of hydrocarbons in Poland will be introduced from 1 January 2015, but payment of these taxes will be deferred to 2020. This fiscal system will consist of three basic elements – a special hydrocarbon tax, natural gas production tax, and corporate income tax (CIT). Two variants of an investment project were assessed – variant I, duration time 6 years and total production of natural gas of 56 million cubic metres; and variant II, duration time 20 years and total production of 100 million cubic metres of natural gas. A stochastic economic model was constructed using the Monte Carlo simulation to conduct the analysis. Results of the assessment show that the impact of the new tax regulations on the profitability of unconventional gas production projects will depend on their quality. In the case of variant I, the impact of the new regulations is small. For variant II, where greater total production and duration time is assumed, the negative impact of the new regulations on economic efficiency is clearly visible. The progressive nature of the proposed changes is apparent; the more successful the production project, the greater the impact of the new tax system on its profitability. In variant I, the average net present value (NPV) for the new regulations increased by 1.65%, while for variant II it dropped by 14.10%. The nominal average value of the fiscal burden for variant I decreased by 0.36%, but for variant II increased by as much as 66.16%.

9

Key factors in shale gas modeling and simulation

Klimkowski Ł., Nagy S.

Archives of Mining Sciences

|

2014

|

Vol. 59, no. 4

987--1004

EN

Multi-stage hydraulic fracturing is the method for unlocking shale gas resources and maximizing horizontal well performance. Modeling the effects of stimulation and fluid flow in a medium with extremely low permeability is significantly different from modeling conventional deposits. Due to the complexity of the subject, a significant number of parameters can affect the production performance. For a better understanding of the specifics of unconventional resources it is necessary to determine the effect of various parameters on the gas production process and identification of parameters of major importance. As a result, it may help in designing more effective way to provide gas resources from shale rocks. Within the framework of this study a sensitivity analysis of the numerical model of shale gas reservoir, built based on the latest solutions used in industrial reservoir simulators, was performed. The impact of different reservoir and hydraulic fractures parameters on a horizontal shale gas well production performance was assessed and key factors were determined.

PL

W celu udostępnienia zasobów gazu ziemnego ze złóż łupkowych i maksymalizacji wydajności horyzontalnych odwiertów eksploatacyjnych stosowane jest wielostopniowe szczelinowanie hydrauliczne. Modelowanie efektów stymulacji oraz przepływu płynów w ośrodku o ekstremalnie niskiej przepuszczalności jakim jest skała łupkowa różni się znacznie od modelowania złóż konwencjonalnych. W związku ze złożonością zagadnienia występuje znaczna ilość parametrów mających wpływ na przebieg wydobycia. Dla lepszego zrozumienia specyfiki złóż niekonwencjonalnych konieczne jest określenie wpływu poszczególnych parametrów na całość procesu wydobycia gazu oraz identyfikacja tych o największym znaczeniu. W efekcie może się to przełożyć na projektowanie bardziej efektywnego sposobu udostępnienia zasobów gazu ze złóż łupkowych. W ramach niniejszego opracowania przeprowadzono analizę wrażliwości numerycznego modelu symulacyjnego złoża gazu z łupków zbudowanego w oparciu o najnowsze rozwiązania stosowane w prze mysłowych symulatorach złożowych. W wyniku tej analizy określono parametry o kluczowym wpływie na przebieg eksploatacji i maksymalizację wydobycia gazu ze złoża.

10

Problematyka zagospodarowania odpadów wydobywczych powstających przy poszukiwaniu gazu ze złóż niekonwencjonalnych w aspekcie ochrony środowiska

Macuda J., Starzycka A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

259--271

PL

W artykule przedstawione zostały najważniejsze uwarunkowania związane z odpadami wydobywczymi wytwarzanymi podczas prac poszukiwawczych i rozpoznawczych węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych (w tym gazu z łupków). Uwzględnione zostały odpady wydobywcze powstające podczas różnych etapów poszukiwania: etapu wiercenia otworu, jak również odpady generowane w trakcie późniejszych prac wykonywanych w otworze (np. zabiegów stymulacji złoża — w tym szczelinowania hydraulicznego, testów produkcyjnych itp.). W pracy podsumowano stan prac poszukiwawczych gazu ze złóż niekonwencjonalnych w Polsce — według stanu na dzień 2 września 2013 r. wykonano 48 otworów rozpoznawczych za gazem z łupków, a cztery kolejne znajdowały się w fazie wiercenia. Przedstawiona została ilościowa i jakościowa charakterystyka tych odpadów, z uwzględnieniem parametrów determinujących sposób ich zagospodarowania. W skali kraju ilość odpadów wytworzonych podczas poszukiwania węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych stanowi niespełna 0,1% wszystkich wytwarzanych w danym roku odpadów. Zarówno ilości, jak i właściwości odpadów wytwarzanych podczas prac poszukiwawczo-rozpoznawczych za gazem z łupków są zmienne dla każdego odwiertu i zależą zarówno od czynników geologicznych, jak też technologii wiercenia i późniejszych prac w otworze. W kolejnych latach powstać może rocznie około 105 000 Mg odpadów wydobywczych z podgrupy 0105 związanych z poszukiwaniem i wydobyciem gazu z łupków. W pracy omówiono możliwe sposoby zagospodarowania odpadów wydobywczych powstających przy poszukiwaniu i rozpoznawaniu węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych oraz związane z tym problemy i wyzwania na przyszłość. Cechą utrudniającą zagospodarowanie omawianych odpadów jest wysoka zawartość wody i związana z tym konsystencja (koloidalno-szlamista w przypadku odpadów wiertniczych i płynna w przypadku płynu zwrotnego). Utrudnieniem jest także zmienny oraz trudny do przewidzenia skład chemiczny odpadów.

EN

The article presents the most important factors related to the management of extractive waste produced during exploration and prospecting of hydrocarbons from unconventional sources (including shale gas). Extractive waste generated during various stages of the exploration: drilling stage, as well as waste generated in the course of the subsequent borehole work (e.g. deposit stimulation treatments --including hydraulic fracturing, production tests, etc.) were included. This paper summarizes the state of unconventional gas exploration in Poland. As of September 2, 2013, 48 exploratory boreholes for shale gas were drilled, and four more were in the drilling phase. The quantitative and qualitative characteristics of the waste were presented, including the parameters that determine the method of their development. Nationally, the amount of waste generated during the exploration of hydrocarbons from unconventional sources is less than 0.1 % of the total generated waste in a given year. Both the quantity and characteristics of the waste generated during shale gas exploration work vary for each borehole and depend on both geological factors as well as the drilling technology and subsequent borehole work. In subsequent years approximately 105,000 tons of mining waste of the 0105 subgroup relating to the exploration and extraction of shale gas may be created annually. The paper discusses possible ways of management of mining waste resulting from the exploration and prospecting of hydrocarbons from unconventional sources and the associated problems and challenges for the future. What makes the management of these wastes difficult is the high water content and the resulting consistency (colloid slurry in case of drilling waste and fluid in case of flowback). The variable and difficult to predict chemical composition of waste is also a hindrance.

11

Przegląd aktualnie stosowanych technologii uzdatniania biogazu w Europie

Rybicki C., Filanowski P., Pituła M.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2013

|

R. 16, Nr 11 (187)

4--7

EN

Within a period of the increasing demand on natural gas as the raw material of the energy large meaning gather technologies the capacitation and the preparation other gases in which the composition is found the methane being with the component of network gas. Among these unconventional gases the large meaning has gas obtained in biogas industry works and on refuse dumps (called in the further part with the biogas). In the composition of this gas they appear: the methane, the carbon dioxide, the sulphur hydrogen, water, nitrogen and trace quantities of other components. So that so obtained gas be able to be intended to the utilization as natural gas must become suitably cleaned. On spatial of last time one developed many technologies of the cleaning of this gas. In the paper one reviewed existing in Europe of modern technologies of the preparation of the biogas so, so that the final product be characterized with the high concentration of the methane, at an angle of possibilities of the use some of them in Poland. Presented technologies can underlie to the elaboration of the modification or new technologies so far not applied. Were discussed technologies applied in following countries: Germany, Austria, Czech Republic, France, Holland, Sweden. The article is finished by conclusions containing suggestions of specific uses of the technology of the capacitation of the biogas to parameters of network gas as one of manners of the diversification of deliveries of gas, and the indication of the possibility import restrictions natural gas.

12

Prognozy zapotrzebowania na podziemne magazynowanie gazu w Polsce na tle sytuacji bieżącej i scenariuszy rozwoju rynku gazowego

Kosowski P., Stopa J., Rychlicki S.

Rynek Energii

|

2013

|

Nr 5

117--123

PL

W artykule przedstawiono analizę bieżącej sytuacji na rynku gazu w Polsce oraz wykorzystania podziemnych magazynów gazu. Opracowano również prognozy przyszłego zapotrzebowania na pojemności czynne magazynów w zależności od różnych scenariuszy rozwoju rynku gazowego. Zużycie gazu ziemnego w Polsce w ostatnich dwóch dekadach wykazuje trend wzrostowy, choć na tle innych państw europejskich można je uznać za stosunkowo niewielkie. Podziemne magazyny gazu wykorzystywane są obecnie do wypełniania podstawowych funkcji tzn. regulacji wahań sezonowych, wydobycia i przesyłu. Zwiększenie zużycia gazu ziemnego i rozwój rynku spowodują wzrost zapotrzebowania na pojemności magazynów gazu. Jego skala będzie zależeć od wielu zmiennych, w tym: wielkości konsumpcji, jej struktury i zmienności; stopnia rozwoju rynku gazowego. W przypadku, gdy rynek gazowy będzie się rozwijał zgodnie z optymistycznymi prognozami, a także dojdzie do uruchomienia komercyjnej produkcji gazu niekonwencjonalnego w Polsce, w niedalekiej przyszłości pojawi się pilna potrzeba intensywnej rozbudowy magazynów gazu, nieporównywalnej w skali do obecnie prowadzonych inwestycji.

EN

The article gives an analysis of the current situation on the gas market in Poland and use of underground gas storage. Author also developed forecast of the future demand for storage capacities depending on different scenarios for the development of the gas market. Natural gas consumption in Poland in the past two decades has been showing a rising trend, although compared with other European countries it can be considered to be relatively small. Underground gas storages are used now to carry out basic functions, ie.: regulation of seasonal fluctuations, the extraction and transmission. The growth of natural gas consumption and the development of the gas market will increase demand for gas storage capacity. Its scale will depend on many variables, including: consumption, its structure and variability; the degree of development of the market. In the case where the gas market will be developing according to the best estimates, and also the commercial production of unconventional gas in our country will have started there will be an urgent need for intensive development of gas storage facilities, incomparable in the scale to ongoing investments.

13

Jaki wpływ na gospodarkę wodną może mieć wydobycie gazu ze złóż niekonwencjonalnych?

Woźnicka M.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 6

348--353

EN

Developing intensively since the beginning of XXI century industry related to unconventional hydrocarbon deposits (shale gas, tight gas, shale oil) requires a comprehensive look on environmental issues arising from the commonly used technology. Because of the hydrauling fracturing process the groundwater management issues are the most important. The analysis requires both aspects of the project water needs, water circulation system in the process, define the sources of water, as well as issues related to the protection of surface and groundwater in the vicinity of the works. In light of the current currently at the European debate about the safe use of unconventional hydrocarbons need for integrated water management is particularly important.

14

Natural gas economy in the United States and European markets

Szurlej A., Janusz P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 4

77--94

PL

W latach 2001–2012 międzynarodowy obrót gazem ziemnym zwiększył się o 86,4%, przy czym zauważalny jest stopniowy wzrost znaczenia technologii LNG. W 2005 r. udział przypadający na LNG w całkowitym obrocie stanowił 26%, a w 2012 r. – 32%. Światowe zużycie gazu ziemnego w 2012 r. w porównaniu do roku poprzedniego zwiększyło się o około 2% i osiągnęło 3,3 bln m3. W Ameryce Północnej odnotowano znaczący wzrost zużycia – 27,5%, natomiast w przypadku krajów UE zauważalny jest spadek konsumpcji tego paliwa – 2,3%. Autorzy przedstawili zmianę udziału gazu ziemnego w strukturze zużycia energii pierwotnej na rynku europejskim oraz amerykańskim, zauważalne jest umocnienie się roli tego surowca energetycznego w przypadku rynku amerykańskiego (2011 r. – 28,3%; 2012 r. – 30,0%) oraz lekki spadek w Europie (2011 r. – 24,2%; 2012 r. – 23,9%). Artykuł przedstawia ponadto zmiany jakie nastąpiły w obszarze uzależnienia od importu gazu na rynku amerykańskim (spadek importu gazu ziemnego dzięki zagospodarowaniu niekonwencjonalnych złóż gazu) oraz europejskim (spadek pozyskania gazu ze z własnych złóż, wzrost znaczenia importu gazu, w tym LNG). Ponadto przedstawiono zmiany cen gazu ziemnego na rynku europejskim, amerykańskim oraz ceny LNG dostarczanego do Japonii, a także zaprezentowano i skomentowano tendencje zmian cen gazu ziemnego dla odbiorców przemysłowych i gospodarstw domowych w USA, Kanadzie (znaczący wpływ na spadek cen miała „rewolucja łupkowa”) i wybranych państwach UE. Zaprezentowano i omówiono wpływ zmian na globalnym rynku gazu ziemnego na sektor gazowy w Polsce w ciągu ostatnich lat. Przybliżono także podejmowane działania w zakresie stworzenia konkurencyjnego rynku gazu ziemnego w Polsce.

EN

From 2001–2012, international trade in natural gas increased by 86.4%, with LNG technology visibly growing in importance. In 2005, the share of LNG in the total turnover accounted for 26%, while in 2012 for 32%. In 2012, global natural gas consumption, compared to the previous year, increased by 2%, reaching 3,3 bcm. North America recorded a significant increase of 27.5% in the consumption of gas, whereas in EU countries the consumption of this fuel decreased by 2.3%. This paper examines how the share of natural gas in primary energy consumption has changed in the European and American markets; the role of this energy source has been strengthening in the US market (28.3% in 2011; 30.0% in 2012) while showing a slight decline in Europe (24.2% in 2011; 23.9% in 2012). The analysis also presents the changes that occurred in terms of dependency on gas imports in the US market, with natural gas imports decreasing due to the development of unconventional gas deposits. In comparison, in the European market lower gas recovery from domestic reserves has meant increased importance of gas imports, including LNG. The paper presents changes in natural gas prices in the European and American markets, along with the prices of LNG delivered to Japan. In addition, it reviews trends in natural gas prices for industrial consumers and households in Canada and the United States (where the ‘shale revolution’ has significantly affected a drop in prices), as well as in selected EU countries. Finally, the impact in recent years of the global natural gas market on the gas sector in Poland is examined. Highlighted are the actions undertaken to establish a competitive gas market.

15

The state policy for natural gas sector

Szurlej A.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 3

925--940

EN

This article reviews the state policy for natural gas sector. A particular attention has been given to how the assumptions of gas demand, import volumes and gas production from domestic reserves have developed in strategic documents. The restructuring of natural gas sector has been brought closer on the example of PGNiG S.A. (Polish Oil and Gas Company), and changes in the domestic gas market resulting from the implementation of EU law have been discussed as well. Major changes in the domestic gas market in the period of 1990-2011 have been presented along with the cooperation between Poland and Russia regarding the natural gas supply for the Polish market.

PL

W artykule dokonano przeglądu polityki państwa wobec sektora gazu ziemnego. W sposób szczególny przeanalizowano jak kształtowały się w dokumentach strategicznych prognozy w zakresie zapotrzebowania na gaz, wielkości importu i wydobycia gazu ze złóż krajowych. Przybliżono także restrukturyzację sektora gazu ziemnego na przykładzie PGNiG oraz zmiany na krajowym rynku gazu wynikające z implementacji prawa UE. Wskazano najważniejsze zmiany na krajowym rynku gazu ziemnego w latach 1990-2011 oraz scharakteryzowano współpracę polsko - rosyjską w zakresie dostaw gazu do Polski.

16

Analysis of production data from hydraulically fractured horizontal wells in Marcellus Shale

Aminian K., Ameri S.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2013

|

Vol. 30, no. 1

37--46

EN

Unconventional reservoirs play an enormous role in hydrocarbon production in the United States. Marcellus Shale, a Devonian black shale found in the Appalachian Basin, has shown notable promise in the past few years. Shale is a complicated, naturally fractured reservoir with ultra-low matrix permeability. The gas is stored in the limited pore space of these rocks and a sizeable fraction of the gas in place may be adsorbed on the organic material. Shale gas reservoirs differ from conventional reservoirs in that massive stimulation treatments are requiredto achieve economic production. Horizontal wells are the most effective in providing access to the formation to perform multi-stage hydraulic fracturing treatments. The limited field experience with multiple hydraulic fractures in horizontal wells completed in Marcellus Shale indicates that significant increase in initial production can be achieved as the number of hydraulic fractures is increased. However, the production performance, particularly over longer time periods, is not well established. The objective of this study was to investigate the long term production performance of multiply fractured horizontal wells completed in Marcellus Shale. Historical production data and stimulation treatment information have been collected and analyzed for a number of horizontal wells both in West Virginia and Pennsylvania. A commercial reservoir simulator which accounts both for dual porosity behavior and the adsorbed gas was utilized to history match the production performance. Based on the results of the history matching, the long term production performances of the multiply fractured horizontal wells were predicted. The results were then utilized to investigate the production decline behavior of Marcellus Shale horizontal wells. A number of conventional as well as shale specific production decline models were considered in these investigations. The results indicated the presence of different flow periods. The hydraulic fractures appear to dominate the early production performance which is characterized by linear flow. Gas desorption appears to impact on production decline behavior during the intermediate period. The late production is influenced by the reservoir boundaries and is controlled by natural fracture properties. A single decline model often cannot predict the entire production behavior and conventional decline analysis based on the early production data can lead to significant over-prediction of the future production rates or reserves. The results of this study can be utilized as guideline to investigate the feasibility horizontal wells with multiple hydraulic fractures and optimize the production from the shale formation.

17

Forecasts and/or scenarios, including quantification of the distance, timing and costs

Kaliski M., Krupa M., Sikora A.

Archives of Mining Sciences

|

2012

|

Vol. 57, no. 2

425--441

EN

The paper addresses the problem of the forecasting and possible development of gas production from unconventional plays in Poland. As authors underline the potential of Polish shale gas is quite similar to US shales. Due to geological conditions, stage of development, size and location in more urban areas some experts compare Polish shale plays to Marcellus even. Document stated that from geographical and infrastructural points of view one can identify five different directions for export of natural gas surplus from Poland. It is important to notice that currently none of those routes physically exists - it means, that at present there are no infrastructure (or access to such infrastructure) for exporting of the Polish natural gas.

PL

Dokument adresuje problemy prognozowania i możliwości rozwoju produkcji gazu ze złóż niekonwencjonalnych w Polsce. Autorzy konstatują, że potencjał polskiego gazu łupkowego wydaje się być bardzo podobny do amerykańskiego. Ze względu na warunki geologiczne, etap rozwoju, wielkości i lokalizacje złóż w obszarach bardziej miejskich, niektórzy eksperci porównują polski gaz z łupków nawet do amerykańskiego złoża Marcellus. W artykule stwierdzono, że biorąc pod uwagę warunki geograficzne i infrastrukturalne można zidentyfikować do pięciu różnych ewentualnych kierunków eksportu nadwyżek gazu z Polski. Zauważono, że obecnie żadna z opisanych dróg nie istnieje fizycznie - oznacza to, że obecnie nie ma infrastruktury (a nawet dostępu) do takiej infrastruktury) dla ewentualnego eksportu polskiego gazu ziemnego.

18

Energy carriers use in the world: natural gas – conventional and unconventional gasresources

Siemek J., Nagy S.

Archives of Mining Sciences

|

2012

|

Vol. 57, no. 2

283--312

EN

This paper discusses forecasts of energy carrier use with particular emphasis on the changing position of natural gas due to global climatic conditions and the increasing role of unconventional natural gas reservoirs. Allocation of natural gas resources in the world are discussed as well as global gas consumption and conditions for development of transport infrastructure and storage. The most important indicators of the energy security of countries are presented. The basic properties of unconventional deposits, and differences in the production/extraction of gas from the conventional and unconventional fields are given. In the paper are also discussed natural gas reserves in Poland, including possible non-conventional resources in the fields and issues of increasing the role of gas as an energy carrier in Poland in the background of the energy changes in Europe and the world.

PL

W pracy omówiono prognozy energetyczne wykorzystania energii ze szczególnym uwzględnieniem zmieniającej się pozycji gazu ziemnego z uwagi na uwarunkowania klimatyczne oraz wzrastającą role niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego. Omówiono alokację zasobów gazu ziemnego w świecie, zużycie gazu w regionach oraz warunki rozbudowy infrastruktury transportu i magazynowania. Przedstawiono najważniejsze wskaźniki dotyczące bezpieczeństwa energetycznego krajów. Omówiono podstawowe własności złóż niekonwencjonalnych oraz różnice w charakterze wydobycia gazu ze złóż konwencjonalnych i niekonwencjonalnych. Omówiono zasoby gazu w Polsce, w tym możliwe zasoby w złożach niekonwencjonalnych oraz zagadnienia zwiększenia roli gazu jako nośnika energii w Polsce w tle energetycznych zmian Europy i świata.

19

Some considerations regarding the unconventional gas reservoirs in Romgaz

Stefanescu D. P., Vlasin I., Piteiu M. A., Petrescu V.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2011

|

T. 28, z. 1-2

381-390

EN

The need for discovering the alternative energy resources, beside the classical and conventional ones, became nowadays a continuous challenge and it seems to become a viable solution in order to overcome the worldwide energetic crisis. If the concept of unconventional gas is nowadays more frequently used in world oil and gas industry, in Romgaz it hasn't been implemented and developed until now, even if unconventional reservoirs have been already tested in the past, without knowing and using this terminology. The unconventional gas reservoir is related to a low permeability formation, that is producing mainly dry gas. The most part of the low permeability reservoirs are developed in sandstones, but high amounts of gas have been also produced in carbonates, shales and coalbed methane. However, today we can say that our attempts are also very timid, but we are often encouraged by the successful results obtained during the wells testing. Based on Romgaz experience, we could classify our unconventional gas reservoirs in two main categories: shale gas and tight gas formations. After a short description of the general concept and what an unconventional gas reservoir means, our paper will present some case studies from different areas and geological units, belonging to Romgaz, which provide the existence of natural gas in these types of reservoirs. We mention that the old Romgaz concept regarding well testing was related to perforating only the porous permeable formations, but some experiments developed in the last years proved to have good results in unconventional formations. Although it's very clear that extraction of natural gas from these reservoirs is more difficult and also more expensive than that from the conventional reservoirs, due to the new technologies which would be perhaps involved (hydraulic fracturing, acidizing, etc.) we are fully convinced that what was considered unconventional in the past, will become conventional in the future.

PL

Konieczność odkrywania alternatywnych zasobów energii poza konwencjonalnymi stanowi obecnie wyzwanie i sensowne rozwiązanie problemu kryzysu energetycznego na świecie. O ile kwestię niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego w światowym przemyśle ropy i gazu podejmuje się coraz częściej, to Romgaz nie opracował do tej pory i nie wdrożył tego alternatywnego podejścia, jakkolwiek w przeszłości dokonywał opróbowań niekonwencjonalnych zbiorników jednak bez stosowania używanej obecnie nomenklatury. Niekonwencjonalne zbiorniki gazu ziemnego są związane z istnieniem formacji o niskiej przepuszczalności, produkujących głównie suchy gaz. Większa część słabo przepuszczalnych zbiorników utworzyła się w piaskowcach, chociaż olbrzymie ilości gazu pochodzą również ze skał węglanowych, łupków i metanu pochodzenia węglowego. Jakkolwiek obecne osiągnięcia wydają się skromne, do dalszych działań często zachęcają dobre wyniki opróbowań otworów. Z doświadczeń Romgazu wynika, że niekonwencjonalne zbiorniki gazu ziemnego można podzielić na pochodzenia łupkowego i skalnego. Po krótkim przedstawieniu ogólnej koncepcji i znaczenia niekonwencjonalnego zbiornika gazu, w artykule omówiono kilka przypadków w formacjach geologicznych na terenach należących do Romgazu, gdzie stwierdzono obecność gazu ziemnego w tego typu zbiornikach. Zgodnie z poprzednią koncepcją Romgazu otworów opróbowywano otwory odwiercone jedynie na przepuszczalnych i porowatych formacjach, podczas gdy z doświadczeń ostatnich lat wynika, że dobre wyniki uzyskano również ze zbiorników niekonwencjonalnych. Mimo oczywistej trudności związanej z wydobyciem gazu ziemnego z tego typu zbiorników i wyższych kosztów w porównaniu do konwencjonalnych zbiorników, to biorąc pod uwagę nowe rozwiązania technologiczne, które w takim przypadku należałoby zastosować (szczelinowanie hydrauliczne, kwasowanie itd.) autorzy są w pełni przekonani, że to, co było niekonwencjonalne w przeszłości, w przyszłości stanie się konwencjonalne.

20

Shale gas in Europe: the state of the technology - challenges and opportunities

Nagy S., Siemek J.

Archives of Mining Sciences

|

2011

|

Vol. 56, no 4

727-760

EN

The paper outlined the problem of development of gas production from unconventional plays in Europe in the context of the evolution of the global energy market. The possible scenarios of development of this industry in various regions of the world under the assumption driving low-carbon economy of the world (e.g. also in the wake of the crisis -induced departure from the development of nuclear power in some countries) are presented. The key elements associated with the extraction technology have been discussed, and also the key issues related to the environmental problems accompanying gas extraction have been presented. The paper presents the state of research and development progress of the probable gas basins in Poland. The key elements associated with gas extraction competitiveness in relation to other mineral resources used in power generation have been indicated.

PL

W artykule przedstawiono problem rozwoju produkcji gazu z niekonwencjonalnych złóż w Europie w kontekście zmian globalnego rynku energetycznego. Zostały przedstawione możliwe scenariusze rozwoju tej branży w różnych regionach świata, przy założeniu prowadzenia gospodarki niskoemisyjnej świata (np. również w związku z kryzysem wywołanym odejściem od rozwoju energetyki jądrowej w niektórych krajach). Kluczowe elementy związane z technologią wydobycia zostały omówione w artykule, zarysowano także najważniejsze kwestie związane z problematyką ekologiczną towarzyszącą wydobyciu gazu. W pracy przedstawiono wyniki badań naukowych i rozwoju poszukiwań w niekonwencjonalnych basenach złóż gazu w Polsce. Omówiono możliwe badania poszukiwawcze w Europie. Pokazano kluczowe elementy związane z konkurencyjnością wydobycia gazu w stosunku do innych surowców energetycznych stosowanych w produkcji energii elektrycznej.