Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Accessibility and enhancement of cultural heritage: examples of best practices in Europe

Genovese Rosa Anna

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2022

|

Nr 13

69--84

EN

Premise. The essay will report on actions promoted at international and national level, to ensure accessibility in different sectors of social life and reduce obstacles in this field in European regulations and in the practices of Member States. The Convention adopted by UNO in 2006, stating that people with different abilities must enjoy fundamental rights and (political, economic, social, cultural) freedoms, constitutes the first great treaty of the twenty-first century concerning the change in attitude and strategies towards people bearing handicaps, to increase respect of their dignity through every possible measure. Intercultural dialogue. In light of a greater awareness on environmental issues and possible solutions, we are, therefore, all called upon to contribute to changes in the relation with our one and only Planet in order to build a new conservation ethics, which may include the values of Cultural Heritage and accept, for its protection and enhancement, the contribution of Communities, favouring intercultural dialogue. Best practices. The essay intends to stress the importance of integrated policies in promoting accessibility and the enhancement of cultural heritage, also through the examination of the best practices implemented in different European Countries. Specifically, it shall highlight how one of the criteria informing the Management Plan of the ‘Archaeological Area of Pompeii and Torre del Greco’ is based on the conservation of the archaeological heritage, with the purpose of making it accessible to the public while conserving the testimonial, formal and material features of the site, and addressing conservation issues as well as the design quality of accessibility improvements.

PL

Założenia. Artykuł informuje o działaniach promowanych na poziomie międzynarodowym i krajowym, w celu zapewnienia dostępności w różnych sektorach życia społecznego i zmniejszenia przeszkód w tej dziedzinie w regulacjach europejskich i w praktyce państw członkowskich. Konwencja przyjęta przez ONZ w 2006 roku, stwierdzająca, że osoby o różnych zdolnościach muszą mieć możliwość korzystania z podstawowych praw (politycznych, gospodarczych, społecznych, kulturalnych) i wolności, stanowi pierwszy wielki traktat XXI wieku dotyczący zmiany postawy i strategii wobec osób z upośledzeniami, w celu zwiększenia poszanowania ich godności za pomocą wszelkich możliwych środków. Dialog międzykulturowy. W świetle większej świadomości na temat kwestii środowiskowych i możliwych rozwiązań, jesteśmy zatem wszyscy wezwani do przyczynienia się do zmian w relacji z naszą jedyną i niepowtarzalną Planetą w celu zbudowania nowej etyki konserwatorskiej, która może obejmować wartości Dziedzictwa Kulturowego i akceptować, dla jego ochrony i wzmocnienia, wkład Wspólnot, sprzyjając dialogowi międzykulturowemu. Najlepsze praktyki. Artykuł ma na celu podkreślenie znaczenia zintegrowanych polityk w promowaniu dostępności i wzbogacaniu dziedzictwa kulturowego, również poprzez badanie najlepszych praktyk wdrożonych w różnych krajach europejskich. W szczególności podkreślone zostanie, w jaki sposób jedno z kryteriów informujących o Planie Zarządzania "Obszarem Archeologicznym Pompei i Torre del Greco" oparte jest na konserwacji dziedzictwa archeologicznego, w celu udostępnienia go społeczeństwu przy jednoczesnym zachowaniu świadectw, formalnych i materialnych cech miejsca, oraz zajęciu się kwestiami konserwatorskimi, jak również jakością projektu ulepszeń w zakresie dostępności. Zintegrowana konserwacja. Jakość interwencji konserwatorskich i restauratorskich w dziedzictwie kulturowym musi zatem być doskonalona poprzez świadomą analizę faktów, sprzyjającą zastosowaniu technologii naukowych i cyfrowych, sparowanych z podejściem diagnostycznym zdolnym do uwzględnienia digitalizacji procesów, efektywności energetycznej, dostępności, prowadzącym do cyfrowego zarządzania anamnezą i kontroli projektu restauratorskiego, opartego na odpowiedniej wiedzy o dobrach kultury i ich stanie zachowania.

2

Umacnianie zakładkowych połączeń klejowych stopu tytanu Ti6Al4V metodą pneumokulowania

Zielecki W., Korzyńska K.

Technologia i Automatyzacja Montażu

|

2016

|

nr 1

44--47

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu umacniania metodą pneumokulowania zakładkowych połączeń klejowych ze stopu tytanu Ti6Al4V. Pneumokulowanie przeprowadzono kulkami stalowymi o średnicy 1,5 mm, a intensywność umocnienia regulowano czasem obróbki, który zmieniano w zakresie 10–30 s. Przeprowadzone badania wykazały wzrost wytrzymałości na ścinanie zakładkowych połączeń klejowych wykonanych ze stopu Ti6Al4V o 42–63% w następstwie umacniania metodą pneumokulowania.

EN

The article discusses the results of researches concerning the strengthening of single lap adhesive joints of Ti6Al4V titanium alloy with the use of pneumatic ball peening method. In the process steel shots with the diameter of 1.5 mm have been applied. Intensity of strengthening was controlled by a treatment time, which was 10, 20 and 30 seconds. The study showed an increase in lap shear strength of adhesive joints made of alloy Ti6Al4V by 42-63% as a result of strengthening by pneumatic ball peening method.

3

Analiza umacniania się drutów uzyskanych z materiałów wsadowych z miedzi gatunku Cu-OFE i Cu-ETP w procesie ciągnienia

Walkowicz M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 7

329--337

PL

Współczesny przemysł elektrotechniczny i elektroniczny stawia coraz to wyższe wymagania względem właściwości fizykochemicznych i technologicznych miedzi dedykowanej do produkcji kabli i przewodów elektrycznych. Odpowiedzią na te potrzeby stał się rozwój nowoczesnych metod ciągłego odlewania miedzi beztlenowej, które mimo niższej wydajności w porównaniu do technologii ciągłego odlewania i walcowania pozwalają na uzyskiwanie wyrobów specjalistycznych o ściśle zaprojektowanych i dedykowanych właściwościach. Produkty te, oprócz wysokiej przewodności elektrycznej, muszą także charakteryzować się bardzo dobrą odkształcalnością na druty i mikrodruty. Z kolei podatność do procesów przeróbki plastycznej na zimno warunkowana jest m.in. strukturą krystaliczną i czystością chemiczną materiału wsadowego. W związku z powyższym, w pracy dokonano analizy procesu umacniania się drutów uzyskanych z materiałów wsadowych z miedzi beztlenowej gatunku Cu-OFE z linii Upcast i Rautomead oraz z miedzi tlenowej Cu-ETP z linii Contirod w procesie ciągnienia. Ukazano krzywe zmian właściwości mechanicznych drutów uzyskanych z prętów i walcówek w funkcji odkształcenia rzeczywistego oraz ich interpretację. Określono parametry równań opisujących w matematyczny sposób przebiegi zmian granicy plastyczności i wytrzymałości na rozciąganie w funkcji odkształcenia. Całość pracy uzupełnia analiza mikrostruktur materiałów wsadowych z miedzi gatunku Cu-OFE i Cu-ETP do procesu ciągnienia oraz otrzymanych drutów. Kontynuację analizy porównawczej stanu strukturalnego badanych materiałów stanowią także obrazy z mikroskopu skaningowego powierzchni przełomów po statycznej próbie rozciągania dla drutów o średnicy 0,5 mm z obu gatunków miedzi.

EN

The requirements of modern electrotechnical and electrical industry concerning on the physicochemical and technological properties of copper to electrical wires and cables. The result of this is development of modern methods of continuous casting (CC) of oxygen-free copper. Generally, continuous casting and rolling (CCR) lines provide higher production capacities than continuous casting (CC) lines and are used for high-volume production of electrolytic tough pitch copper Cu-ETP (for comparison: a CCR finished product speed may exceed 25 m/s, whereas in CC line it is about 0.5-4.0 m/min). Although CC lines cannot compete in terms of production capacity with CCR installations, they allow achieving specialist products with precisely designed and dedicated properties. These products in addition to high electrical conductivity must also have a very good formability for wires and micro-wires. In turn, susceptibility to processes of cold working is conditioned, among others, crystal structure and chemical purity of feedstock. This paper presents analysis of the OFE (Upcast and Rautomead line) and ETP (Contirod line) copper wires strengthening during drawing process. Characteristics of changes of mechanical properties as a function of the actual deformation wires has been presented. Parameters of equation of ultimate tensile strength and proof stress in the function of deformation has been presented. In addition, the paper contains the analysis of the microstructure and fracture surface of OFE and ETP wires after tensile test.

4

Przetwórstwo zaawansowanych materiałów otrzymanych z proszków na osnowie aluminium

Szczepanik S.

Obróbka Plastyczna Metali

|

2014

|

T. 25, nr 1

53--64

PL

Zastosowanie metod metalurgii proszków w połączeniu z procesami przeróbki plastycznej umożliwia wytworzenie nowych materiałów konstrukcyjnych. Materiały gradientowe i kompozytowe na osnowie aluminium stanowią unikalny typ tworzyw konstrukcyjnych. Materiały gradientowe stanowią grupę kompozytów wytworzonych z dwóch lub więcej składników, które mają zmienny skład chemiczny w określonym kierunku. Uzyskuje się w ten sposób zmianę własności mechanicznych lub fizycznych w tym kierunku oraz określone własności eksploatacyjne i użytkowe wyrobu. Daje to duże możliwości rozwiązań przy projektowaniu i wytwarzania strukturalnych wyrobów. Specjalną grupę materiałów konstrukcyjnych stanowią kompozyty na osnowie metalowej umocnione cząstkami celem poprawy sztywności, wytrzymałości i własności użytkowych, do których należy odporność na zużycie. Do kompozytów na osnowie proszku aluminium umocnionych cząstkami stosuje się wyciskanie lub prasowanie na gorąco. Przedstawiono wyniki badań wpływu przeróbki plastycznej warstwowych materiałów gradientowych na osnowie proszku aluminium, a także wyprasek z proszku aluminium i kompozytów na jego umocnionych cząstkami (Al-SiC). Proces wytwarzania obejmował mieszanie proszków, prasowanie w temperaturze otoczenia i kucie matrycowe lub wyciskanie na gorąco wyprasek w warunkach izotermicznych. Zbadano wpływ parametrów formowania na gorąco na własności mechaniczne tak wytworzonych materiałów jak również wpływ wyciskania i ciągnienia na granicę plastyczności kompozytu Al-10% SiC i materiału osnowy. W wyniku ciągnienia zwiększyła się granica plastyczności kompozytu ze 115 MPa na 138 MPa, a naprężenie płynięcia zwiększyło się ze 150 MPa na 185 MPa przy odkształceniu wynoszącym 0,75.

EN

PM processing routes for construction materials include those for gradient and composite materials based on aluminium. Gradient materials are a type of composite, formed from two or more distinct constituents, which exhibit a graded composition. Thus one material appears to transform to another, producing gradual changes in characteristics and resultant new exploitable functional properties. Accordingly these materials extend the range of structural components. PM metal matrix particulate composites are developed to improve stiffness, strength and specific properties such as wear resistance. Hot pressing (consolidation) and hot extrusion are suitable for PM Al matrix particulate composites. In the presentation the results of investigation on processing of PM aluminium alloy based gradient materials, and aluminium and Al-SiCparticle composite processed by hot forming and drawing, are discussed. Forming of materials from aluminium powder and mixtures of this powder and silicon carbide particles or Al- alloy powder and processing of two-layer products based on these materials are considered. Forming involved mixing of basic powders, pressing at room temperature and hot closed-die forging of the compacts in isothermal conditions. The influence of hot forming parameters on the mechanical properties of Al and the composite materials was evaluated. Extrusion and drawing of Al-10%SiC increased the yield stress from 115 to 138 MPa and the flow stress at 0.75 strain from 150 to 185 MPa.

5

Zabezpieczenie brzegów Bałtyku w rejonie Urzędu Morskiego w Gdyni

Sikora K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2011

|

Nr 1

50-51

PL

9 września 2009 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego podpisano umowę o dofinansowanie projektu Zabezpieczenie brzegów Morza Bałtyckiego będących w administracji Urzędu Morskiego w Gdyni, nr POIS.02.02.00-00-001/08-00, stanowiącego część działania 2.2 Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich, priorytetu II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. Projekt jest realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko we współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Beneficjantem jest Urząd Morski w Gdyni.

6

Umacnianie udarowe metali

Burakowski T., Napadłek W.

Inżynieria Materiałowa

|

2008

|

Vol. 29, nr 6

1044-1046

PL

Na podstawie danych literaturowych omówiono udarowe ugniatanie umacniające i kształtujące, zaproponowano podział metod ugniatania udarowego na młotkowanie (i przyporządkowano im odpowiednie metody obróbki: młotkowanie, młotkowanie-mechaniczne, elektromagnetyczne) i kulowanie- odśrodkowe, pneumatyczne, detonacyjne, wodne, ultradźwiękowe i laserowe. Podano rozwój chronologiczny umacniania udarowego.

EN

On the base of literature data the impact strengthening and forming is presented. The division of impact strengthhening methods on: hammering and shot peening was proposed: hammering - on mechanical, electromagnetic and centrifugal, shoot peening - on centrifugal, pneumatic, detonation, water jet and laser. The chronological development of impact strengthening was done.

7

Compressive behaviour of a squeeze cast AJ50 magnesium alloy

Trojanová Z., Drozd Z., Lukáč P.

Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering

|

2007

|

Vol. 22, nr 2

47-50

EN

Purpose: There is very limited information about the mechanical properties of Mg-Al-Sr alloys and therefore it is important to investigate mechanical properties at different temperatures and to estimate the mechanisms responsible for the deformation behaviour of Mg-Al-Sr alloys at elevated temperatures. Design/methodology/approach: Deformation behaviour of a Mg-Al-Sr magnesium alloy has been studied in compression in the temperature interval from room temperature up to 300 degrees centigrade. Stress relaxation tests were performed with the aim to find parameters of the thermally activated process. Findings: The yield stress as well as the maximum stress of the alloy are very sensitive to the testing temperature. Analysis of the work hardening coefficient determined the hardening and softening mechanisms operating during the deformation. Practical implications: The estimated activation energy and values of the activation volume indicate that the main thermally activated process is very probably the glide of dislocations in the non-compact planes. Originality/value: An analysis showed that the main hardening process is the storage of dislocations at impenetrable obstacles. The activation volume values indicate that the main thermally acivated process is connected with recovery process.

8

Stale konstrukcyjne w PN-EN 1993-1-1

Rykaluk K.

Inżynieria i Budownictwo

|

2007

|

R. 63, nr 3

124-133

PL

Omówiono nowoczesne technologie wytwarzania stali oraz ich właściwości. Nowe stale konstrukcyjne charakteryzują się dużą wytrzymałością, dużą odpornością na pękanie, większą trwałością zmęczeniową i lepszą spawalnością.

EN

The modern technology of steel sorts production and their properties has been discussed. New constructional steels are characterized by high strength, high fracture toughness, longer fatigue life and better welding ability.

9

Morfologiczne aspekty procesu umacniania wielofazowych stopów żelaza pod wpływem naprężeń eksploatacyjnych

Pirowski Z.

Odlewnictwo - Nauka i Praktyka

|

2005

|

R. 7, nr 4

3-18

PL

Scharakteryzowano proces umocnienia stopów pod wpływem naprężeń zewnętrznych. Przedstawiono w sposób skrótowy ważniejsze grupy stopów żelaza szczególnie podatne na ten rodzaj umocnienia. Przeprowadzono próby oceny tego zjawiska na wybranych wysokojakościowych stopach żelaza. W tym celu wykonano wytopy stopowego żeliwa sferoidalnego i wysokostopowego staliwa. Wytopy prowadzono w tyglowym piecu indukcyjnym z atmosferą naturalną. Z odlanych stopów wykonano próbki do badań laboratoryjnych. Przeprowadzono badania wytrzymałościowe, metalograficzne i erozyjne, porównując uzyskane wyniki na próbkach poddanych wstępnym naprężeniom zewnętrznym (powyżej R_p0.2 ) z wynikami na próbkach nie poddanych tym naprężeniom. Na podstawie poczynionych obserwacji stwierdzono, że w wyniku przyłożenia zewnętrznych naprężeń rozciągających badane stopy zachowywały się odmiennie. W strukturze tylko niektórych z nich stwierdzono zmniejszenie się ilości austenitu. W istotny sposób nastąpiło to w przypadku staliwa dwufazowego o niewielkiej zawartości azotu (0,19%), nieznacznie - w staliwie dwufazowym o zwiększonej zawartości azotu (0,40%) i w żeliwie sferoidalnym hartowanym z przemianą izotermiczną (ADI). W przypadku pozostałych badanych stopów tego zjawiska nie zaobserwowano. Zastosowane rozciągające naprężenia zewnętrzne o wartości 80% naprężeń zrywających nie wpłynęły istotnie na umocnienie badanych stopów, natomiast naprężenia ściskające znacznie te stopy umocniły. Zaobserwowano wzrost twardości, nawet o około 40%, w przypadku staliwa duplex z dodatkiem 0,4% azotu i żeliwa ADI. Realizując pracę, poczyniono wstępne kroki w kierunku aplikacji uzyskanych wyników badawczych. Z wybranych stopów wykonano odlewy wkładek matryc do prasowania kształtek ceramicznych i przekazano je do wstępnych prób eksploatacyjnych.

EN

The process of alloys strain hardening under the influence of external stresses is characterised. The more important groups of ferrous alloys specially susceptible to this kind of hardening are shortly presented. To this end melts of alloyed spheroidal cast iron and highly alloyed cast steel were made. The melts were carried out in a crucible induction furnace with natural atmosphere. Specimens for laboratory tests were prepared of the melted alloys. Strength, metallographic and erosion tests were carried out and the results obtained on the specimens subjected to the initial external stresses (over R _p0.2) were compared with the results obtained on specimens which were not subjected to those stresses. On the basis of the observations made it was stated that as a result of the applied external tensile stresses the tested alloys behaved in a different way. In the structure of only some of them the reduction in austenite content was stated. This effect was notable in the diphase cast steel with a low content of nitrogen (0.19%) and insignificant in both diphase cast steel with increased content of nitrogen (0.40%) and in austempered ductile iron (ADI). In the case of the remaining tested alloys this phenomenon was not observed. The applied external tensile stresses of the value of 80% of the rupture stresses had no significant effect on the strain hardening of the investigated alloys, whereas the compressive stresses considerably hardened these alloys. The increase in hardness even by about 40% was observed in duplex cast steel with the additions of 0.4% of nitrogen and in ADI. In execution of this study the initial steps concerning the application of the obtained investigation results were made. From the selected alloys die inserts for pressing ceramic shaped elements were cast and they were used in preliminary performance trials.

10

Wpływ procesu ciągnienia na własności mechaniczne stali TWIP

Muskalski Z., Stradomski Z., Pilarczyk J., Suliga M., Herian J.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2005

|

Vol. 72, nr 2

107-109

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań procesu ciągnienia drutu ze stali TWIP. Określono podatność tej stali na odkształcenie plastyczne w procesie ciągnienia oraz określono jego własności mechaniczne, sposób umacniania się oraz strukturę. Stwierdzono, że struktura wysokomanganowego austenitu mimo szybkiego umacniania się stali umożliwia odkształcanie go w procesie ciągnienia do około 76 %, a otrzymany w tym procesie drut odznacza się wysokimi własnościami mechanicznymi i dużą twardością.

EN

The investigation of drawing process of TWIP steel wires was shown in this paper. It was defined the susceptibility TWIP steel on plastic strain and described its mechanical properties, work hardening and structure. It was found that in spite fast hardening TWIP steel because of high contain of manganese, it is possible to drawing this steel with total draft 76 % and received in this process wire shows high mechanical properties and high hardness.

11

Powierzchniowe kompozytowe warstwy żeliwo – cząstki ceramiczne

Gawroński J., Szajnar J., Wróbel P.

Archiwum Odlewnictwa

|

2005

|

R. 5, nr 17

107--114

PL

W pracy przedstawiono przebieg badań nad otrzymywaniem na odlewach żeliwnych powierzchniowych kompozytowych warstw umacnianych cząstkami ceramicznymi. Opracowano skład mieszaniny kompozytującej oraz wykonano badania własności i zastosowano opracowaną technologię dla otrzymywania odlewów użytkowych.

EN

The paper presents research results of receiving of surface composite layers on cast iron, strengthening with ceramics particles. Chemical constitution of composite mixture have been elaborated. Moreover, research of properties have been made and elaborated technology of cast have been used in practice.

12

Umacnianie warstw wierzchnich stopowaniem udarowym.

Babul T., Babul W.

Inżynieria Materiałowa

|

2002

|

R. XXIII, nr 5

604-607

PL

W pracy przedstawiono nowy kierunek wiedzy, obecnie intensywnie rozwijany, jakim jest umacnianie warstw wierzchnich przez wprowadzenie na duże głębokości cząstek innego materiału z prędkościami znacznie przewyższającymi prędkość dźwięku. Opisano niektóre typy akceleratorów, struktury i mechanizmy wnikania cząstek opartych na założeniu, iż wnikanie ich w podłoże na duże głębokości może dokonywać się tylko pod warunkiem wywoływania w podłożu specyficznego stanu energetycznie wysoko wzbudzonego, charakteryzującego się naruszeniem krystalicznej budowy materiału.

EN

The intended aim of the paper is to present a new line of knowledge and research under an intense development nowadays, i.e. the hardening of surface layers by means of introducing another material deep into the basis metal with a high-speed impact. What has been given consideration is accelerators, structures and mechanisms of penetration as based on the assumption that the penetration of particles deep into the basis metal can proceed provided that some specific, high excited energy state has been induced, namely the one featured with some disarrangement of crystal structure of the material.

13

Rola niobu w zmianach struktury i umocnienia stopu CuNi10Sn5 starzonego izotermicznie.

Gryziecki J., Łatkowski A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2001

|

R. 46, nr 8

360-363

PL

Dodatek niobu do stopu CuNi10Sn5 powoduje drobnoziarnistość struktury oraz wydzielanie fazy (Cu,Ni)3Nb. W czasie starzenia stopu, obecność tych wydzieleń powstrzymuje tworzenie się fazy gama (Cu,Ni)3Sn oraz opóźnia zarodkowanie i wzrost wydzieleń komórkowych gama na granicach ziarn. Takie działanie niobu zmniejsza szybkość umacniania się stopu, lecz powoduje wzrost własności mechanicznych.

EN

The addition of niobium to the CuNi10Sn5-alloy causes development of a fine-grained structure and secretion of the (Cu,Ni)3Nb-phase. The presence of the last, during ageing, inhibits formation of the gamma phase (Cu,Ni)3Sn and checks nucleation and growth of gamma cellular precipitates, at the grain boundaries. Such influence of niobium diminishes the speed of strengthening of the alloy, but results in growth of its mechanical properties.

14

Zależność pomiędzy orientacją krystaliczną a wielkością i kształtem ziaren w przemysłowym stopie na osnowie Al-Li

Mizera J., Czujko T., Zasada D., Kurzydłowski K.J.

Archiwum Nauki o Materiałach

|

2001

|

T. 22, nr 1

41-50

PL

Badaniom poddano przemysłowy stop Al-Li (8090) po walcowaniu na gorąco. Cel pracy stanowiło określenie zależności pomiędzy teksturą krystaliczną a kształtem i wielkością ziaren w analizowanym stopie, poddanym umacnianiu wydzieleniowemu. Pomiary i analiza statystyczna wykazały, że ziarna o orientacji mosiądzu (110)<112> są bardziej równoosiowe i mniejsze od pozostałych ziaren. Natomiast ziarna o orientacji S(123)<634> charakteryzują się istotnie wydłużonym kształtem. Stwierdzono również, że ziarna równoosiowe cechują się dużym rozrzutem wielkości. Największe ziarna o równoosiowych kształtach przyjmują orientację bliską składowej sześciennej (100)<001> i S. Mniejsze ziarna równoosiowe nie wykazują preferencji w ich orientacji. Natomiast ziarna wydłużone cechują się niewielkim rozrzutem wartości unormowanej średnicy (mały rozrzut wielkości).

EN

A commercial Al-Li alloy (8090) subjected to hot rolling was examined. The aim of the present study is to determine the correlation between the size and shape of grains and the crystallographic orientation in the analysed alloy after precipitation hardening. Experimental investigations and statistical analysis have shown that the Bs (110)<112> oriented grains are more equiaxed and small compared with others while the S (123)<624> oriented grains have the most elongated shape. It was found that the equiaxed grains have an important size dispersion. The grains with the cube texture (100)<001> and S orientations are large and equiaxed. No preferential orientations of small and equiaxed grains are found. It should be noted that shape elongated grains are characterized by small values of standarized equivalent diameter (small size dispersion).

15

Analiza ilościowa błędów ułożenia i mikrobliźniaków w wybuchowo umacnianym staliwie Hadfielda

Stradomski Z.

Archiwum Nauki o Materiałach

|

2001

|

T. 22, nr 1

69-84

PL

W artykule przedstawiono założenia metodyczne oraz wyniki wybranych elementów substruktury związanych z wybuchowym umacnianiem staliwa Hadfielda. Wstępne umacnianie staliwa Hadfielda energią detonacji jest alternatywną technologią zwiększania własności użytkowych elementów wykonywanych tradycyjnie z tego materiału, w których poziom nacisków roboczych nie gwarantuje wystarczająco silnego umocnienia w czasie eksploatacji. Materiał badań stanowiły płyty staliwne o grubości 30 mm, umacniane energią wybuchu cienkowarstwowych ładunków plastycznego materiału wybuchowego HARDEX-70, o prędkości detonacji 7200 m/s. Umacnianie przeprowadzono falą skośną przez zdetonowanie bezpośrednio na powierzchni płyt (jedno-, dwu- lub trzykrotnie) materiału wybuchowego o grubości 2 mm, 3 mm i 4 mm. Korzystając z techniki cienkich folii stwierdzono znaczny, w stosunku do wyjściowego stanu przesyconego, wzrost gęstości dyslokacji, obecność licznych błędów ułożenia oraz mikrobliźniaków. Wiąże się to z niską, określoną na około 13 mJ/metr kwadratowy, energią błędu ułożenia, prowadzącą do tworzenia równomiernej struktury dyslokacyjnej, oraz sprzyjającą dysocjacji dyslokacji całkowitych i tworzeniu licznych błędów ułożenia. Równomierny rozkład BU i ich niewielka grubość, związana z impulsowym, mikrosekundowym czasem eksplozji, nie upoważnia do traktowania ich jako heksagonalnej fazy epsilon. W wybuchowym umacnianiu staliwa Hadfielda mechanizm bliźniakowania ze względu na bardzo niewielki ich udział jest jedynie dopełniający. W badaniach ilościowych błędów ułożenia oraz mikrobliźniaków zastosowano mało znane metody oparte na badaniach rentgenowskich, wyzyskujące charakterystyczne zmiany kątowych położeń odbić dyfrakcyjnych oraz asymetrię pików dyfrakcyjnych. W przypadku metody "nakładania pików" wykazano bardzo silny wpływ czynników metodycznych na uzyskane wyniki.

EN

The paper presents methodical assumptions and experimental results for selected crystal substructure elements occuring in Hadfield cast steel strengthened by the explosion method. Initial strengthening of Hadfield cast steel by means of explosion energy constitutes an alternative technology of increasing the functional properties of elements traditionally made of this material, for which the level of working pressures is not satisfactory for self-strengthening of the material during its exploitation. Cast steel plates 30 mm thick served as the investigated material, strengthened by detonation of flat charges of HARDEX-70 plastic explosive at a rate of 7200 m/s. The strengthening effect was produced by the angle shock caused by single, double, or triple detonation of the 2 mm, 3 mm, and 4 mm thick charges of explosive directly on the material surface. The thin foil technique made it possible to find a significant increase in the dislocation density, in comparison with the initial superaturated state and also confirmed the presence of numerous stacking faults and microtwins. This can be attributed to a very low (about 13 mJ/square metre) stacking fault energy, which leads to the creation of the uniform dislocation structure. It also promotes dissociation of perfect dislocations and creation of multiple stacking faults. The uniform distribution of SF and their rather small thickness caused by a very short time of explosion (impulse of microsecond order) does not allow us to treat them as the hexagonal epsilon-phase. In the explosion-strengthening of Hadfield cast steel the mechanism of twinning is only the additional one, due to a rather small quantity of twins. For quantitative analyses of stacking faults and microtwins less known X-ray methods were used, based on measuring characteristic changes of angle position of diffraction reflections and asymmetry of peaks in diffraction lines. In the case of the "peak superimposing" method, a strong influence of methodic factors on the obtained results was observed.

16

Własności tribologiczne staliwa Hadfielda wstępnie umocnionego energią eksplozji.

Stradomski Z.

Inżynieria Materiałowa

|

2000

|

R. XXI, nr 6

445-448

PL

W referacie przedstawiono wyniki badań tribologicznych staliwa Hadfielda poddanego zabiegom umacniania wybuchowego. Materiał do badań stanowiły płyty ze staliwa L120G13 o grubości 30 mm, umacniane 1, 2 lub trzykrotnie plastycznym materiałem wybuchowym Hardex-70 o grubości 2, 3 i 4 mm, detonowanym bezpośrednio na powierzchni prób i generującym ciśnienie ~18 GPa w czasach 0.28, 0.42, 0.56 ms w zależności od grubości materiału wybuchowego. Pomiary twardości wskazują na 60-90% wzrost w stosunku do stanu przesyconego. Ocenę odporności na ścieranie przeprowadzono na testerze T-05 pracującym w układzie "rolka-klocek", w warunkach tarcia suchego metal-metal, przy obciążeniu 50N. W zależności od wariantu umocnienia, wzrost odporności na zużycie ścierne jest od 6 do 15 razy większy niż stanu przesyconego. Pomiar geometrii śladu tarcia pozwolił określić rzeczywiste naciski występujące na styku próbka-rolka, które mimo że są o około dwa rzędy większe niż naciski występujące w niektórych elementach tradycyjnie wykonywanych ze staliwa Hadfielda, nie wykazują widocznego umocnienia.

EN

The paper presents the results of tribological tests of Hadfield cast steel as pre-strengthened by the explosive shock wave method. Also, it explains the principles of this still uncommon method of strengthening that is particularly recommending for elements made of Hadfield steel, in which the state of working stresses does not assure the sufficient strengthening of the material during service. The material to be examined was in the form of rectangular prism castings made of L120G13 cast steel (according to PN (Polish Standard) with the following chemical composition (in % by weight): 1.31C; 13.56; Mn; 0.76 Si; 0.0026 S; 0.069 P; 0.55 Cr; 0.76 Ni. The strengthening of the material was performed by the single, double, or triple detonations of flat, 2,3 or 4 mm-thick charges of the HARDEX-70 explosive done directly on the casting surfaces, which produced a pressure of ~18 GPa in times of ~0.28; 0,42; and 0,56 microseconds at a detonation rate of 7200 m/s. The presented hardness change exhibits 60-90% increase of its value as compared with the supersaturated state. The measurements of the abrasive wear resistance were done on a T-05 device operating in the "roller-block" system at the dry sliding contact, under the load of 50 N, in the conditions of "metal-metal" contact. Shown specimen mass decrements indicate a very high effectiveness of explosive shock wave strengthening. Depending on the multiplicity of repeated explosions, the increase in the strengthening is by 6 to 15 times in relation to the supersaturated state. The measurements of the friction trace geometry have made it possible to determine the actual contact pressures of both mating elements, example of which is shown. It should be stressed that even though these are by two orders of magnitudes higher than those existing in many elements made traditional of Hadfield steel, no visible strengthening of the supersaturated state occurred.