Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Architektura lat 60. XX wieku. Fragment historii Krakowa i innych polskich miast

Włodarczyk M.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2013

|

T. 58, z. 3

93--112

PL

Architektura lat 60. XX wieku w Polsce była jednocześnie międzynarodowa i ekspresyjno-romantyczna. Określenia te odnoszą się zarówno do światowych tendencji obserwowanych w działalności wybitnych architektów, jak i do działalności im współczesnych artystów, z których wielu traktowało niestety te tendencje w sztuce zbyt powierzchownie i dekoracyjnie, co szczególnie widoczne było w pseudo-funkcjonalnym detalu. Przed rokiem 1956 nie można mówić o współczesnej architekturze dbającej tylko o „utylitarność”, a nie jedynie o „polityczne idee”. Nowoczesność stała się symbolem demokracji i wolności. Z nadzieją przyjmowano takie zjawiska: architektura i urbanizacja po latach 1949-55, społeczna rola architekta, znaczenie wiedzy specjalistycznej, przemiana w projektowaniu w biurach i praca architektów w nich, typizacja, edukacja architektów. Okres izolacji spowodował w Polsce znaczące opóźnienie w rozwoju myśli architektonicznej oraz potencjału technicznego. Z tego względu naśladowanie atrakcyjnych, nowoczesnych form w stylu zwanym międzynarodowym oraz neoekspresyjnym było zadaniem niełatwym – aczkolwiek takie obiekty powstawały. Oczekiwano szybkiego i taniego budownictwa uprzemysłowionego. Zmierzano do znalezienia najlepszych, typowych rozwiązań o relatywnie niskich kosztach realizacji i eksploatacji, możliwych do zastosowania na terytorium całego kraju. Pojawiły się nowe technologie budowlane: ślizgowe szalunki dla wznoszenia ścian, ramowe elementy prefabrykowane, systemy wielkopłytowe, stosowanie systemów uprzemysłowionych narzucających standaryzację elementów. W konsekwencji nastąpiło zastąpienie projektów indywidualnych opracowaniami typowymi oraz redukcja różnorodności komponentów – typizacja, czyli systemy budynków typowych, powtarzalnych oraz gotowych projektów całych obiektów takich jak np. szkoły, bloki mieszkalne, hale, itp. Kreatywność architektów była poważnie ograniczana projektami typowymi. W ten sposób architekturę sprowadzano do budownictwa, „sprymitywizowanej” wersji architektury, dzięki której cała Polska wygląda dziś podobnie, co nie jest wyłączną zasługą architektów. Potrzeba budownictwa uprzemysłowionego i problem taniego budownictwa mieszkaniowego, i nie tylko zresztą mieszkaniowego, spowodowała masowe upowszechnienie typizacji. Ówczesne państwowe dekrety z 1959 r. rozszerzone zostały m.in. na budownictwo użyteczności publicznej i budownictwo przemysłowe, ale mimo to wiele obiektów rozwijającego się przemysłu było znaczącymi inwestycjami tego okresu. Charakterystyczną cechą tych obiektów jest współczesna i interesująca architektura, rozwiązania konstrukcyjne i dopracowany detal. Sztuka Awangardowa z końca lat 50. i początku 60. XX w. powszechnie interesowała artystów. Nowe, uniwersalne prądy wpływały nie tylko na architekturę i budownictwo, ale także na wszystkie kierunki sztuk pięknych. Dobre lata po 1956 roku zakończyły się dla architektury, architektów i społeczeństwa około połowy lat 60. Odwrót od stylu międzynarodowego, funkcjonalizmu i całego modernizmu nie był jednak widoczny w Polsce późnych lat 60 XX w. Zdarzyło się to później, jako przejście od modernizmu, poprzez brutalizm wczesnych lat 70. do tak zwanego postmodernizmu lat 80.

EN

Architecture of sixties of 20th century in Poland is at the same time cosmopolitan and expressive-romantic. It refers to global tendencies in the activity of outstanding architects, whilst according to their contemporaries, most of the artists treated those tendencies too perfunctorily and decoratively, particularly in decorative, pseudo functional detail. Before the 1956 we can not speak about the modern architecture, which cared about the “function”, not the “political idea”. Modernity became the symbol of democracy and freedom. Such cases were touched upon with hope: architecture and urbanization problems after the years 1949-55, architect’s social role and the meaning of specialist knowledge, design reorganization in design studios and architect’s work in it, typisation, architect’s education. The period of isolation caused considerable tardiness in development of the architectural thought and technical possibilities in Poland. Therefore adapting attractive, modern forms in so-called international and neoexpressionist style was not easy but the objects were being created. Cheap and fast building industry had been needed. Main target was to find the best, typical solutions which realization and exploitation costs would be relatively low to use all over the country. New building methods: raising walls on sliding formwork, using prefabricated frame elements, large panel building system. application of manufacture building systems forced the standardization of components. The consequence was the supplant of individual designs by typical documentation. The variety of elements reduction - typisation - means typical building system, repetitious, ready made projects of objects like schools, dwelling blocks, halls, etc.. Architects’ creativity was strongly limited by the typical projects. By means of what architecture was reduced into civil ingeneering, “primitivised” version of architecture, and the whole Poland looks similar today, what is not only due to architects. The need for mass building trade and the cheep housing problem, not only the residential one, caused such a grand nationalization of the typisation. Thanks to the contemporary government’s resolution from 1959, it was extended e.g. on industrial and general building but many objects connected to the expanding industry, being also the greatest investments of this period. Their characteristic feature is superb modern, interesting architecture and structure solutions or evaluated detailing. The avant-garde art from the end of the 50’s and the beginning of the 60’s was of great interest within artist. Universal currents ruled not only in the architecture and building industry, but also in all kinds of arts. The good years after 1956 have ended around the mid-sixties for architecture, architects and the public. The retract from the international style, functionalism, and whole modernism was not visible in Poland in the late 60’s. It happened later, as a transition between modernism, through brutalism of the early 70’s to the so-called “postmodernism” in the 80's.

2

Modularyzacja w projektowaniu procesów technologicznych

Łunarski J., Tupaj S.

Technologia i Automatyzacja Montażu

|

2012

|

nr 3

53-56

EN

This study shows that modular structure of technological processes lies in limiting a diversity of technological processes and equipment. It reduces a time production preparation to a considerable degree, facilitates production processes and has a positive influence on a quality and productivity.

3

Zalążki typizacji zabudowy mieszkaniowej początku XX wieku w pismach Alfreda Grotte

Bączkowska M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2011

|

Z. 23

95-101

PL

Celem artykułu jest przedstawienie poglądów Alfreda Grotte na zjawisko typizacji i uniformizacji w architekturze mieszkaniowej jako sposobu zaspokojenia popytu na mieszkania w latach I wojny światowej i tuż po niej. Analiza pism architekta, publikującego i projektującego na pograniczu późnego historyzmu i secesji przełomu XIX i XX wieku w Poznaniu i Wrocławiu, umożliwia odtworzenie ówczesnych tendencji w planowaniu architektonicznym i urbanistycznym. Jedną z nich była konieczność uwzględnienia w procesie projektowym nowych czynników społeczno-ekonomicznych oraz masowej produkcji przemysłowej, która pozwalała na obniżenie kosztów w budownictwie mieszkaniowym. W niniejszej publikacji na przykładzie przytoczonych idei i realizacji autorstwa niemieckich architektów zostają omówione sposoby racjonalizacji zabudowy typu Mietskaserne w centrach miast oraz szeregowej Reihenhaus w miastach-ogrodach Hellerau i Staaken.

EN

The aim of the article is to present the opinion of Alfred Grotte about the typification and uniformity in housing architecture as a way of decreasing a housing shortage during the I World War and shortly after. The architect represented the late historicism and Art Nou-veau in the architecture of Poznan and Wroclaw at the turn of the XIX and XX century. The review of his writings has enabled an analysis of the trends in urban planning and architecture design of that time. One of them was the necessity to involve new social and economical factors as well as mass industrial production into the designing process, which reduced the construction costs in housing design. The paper illustrates the ideas and buildings designed by German architects, which serve as an example of rationalization of'Mietskaserne' in the city centers and terraced 'Reihenhaus' in the garden-cities Hellerau and Staaken.

4

DOM. Architektura domu jednorodzinnego we współczesnej Polsce - problem czy wyzwanie?

Kwiatkowski K.

Budownictwo i Architektura

|

2010

|

vol. 6, nr 1

63-70

PL

Moment transformacji ustrojowej w Polsce w roku 1989 to proces przemian społecznych, ekonomicznych i gospodarczych, który trwa do dziś. Z punktu widzenia kształtowania zabudowy zmieniło się praktycznie wszystko. Korzystanie z katalogowej zabudowy jednorodzinnej pozornie poszło w niepamięć. Każdy z nas, o ile sytuacja finansowa mu na to pozwala może wybudować swój własny wymarzony dom. Ale czy ktoś tak naprawdę zastanawia się jak ten niepowtarzalny i jedyny dom funkcjonuje w zetknięciu z otaczającą rzeczywistością, czy tworzy spójny wyraz architektoniczny?. Poniższy artykuł porusza problem wolności w tworzeniu krajobrazu przestrzennego Polski i braku kultury budowania. Proponuje stworzenie jasnych reguł, które wskazywały by odpowiednie wzorce i drogę dla budownictwa jednorodzinnego, nie pozbawiając każdej jednostki do twórczej aranżacji własnej przestrzeni życia.

EN

What really is a single family house? The historical fate of the Polish are quite turbulent and confusing. The turbulent history is also a detached building development in Poland. We can not clearly define what it really for each of us is a single - family house. Inside the house man spends much of his life, subordinates the space, creates a place, but do you wonder like to live and what kind of space is around him. Every house is a unique kind of statement objects, colors that everyone creates. Individuality and uniqueness in comparison with the overall impression created? Does is not become a problem that Polish homes landscape is so varied and unreadable. And what is really a Polish home.? Is there a pattern by which we recognize clearly that this is a type of Polish, regional? Do we really need such a type, relying on him to create modern architecture? Most are in the emerging architecture of residential buildings, whose framework we are not able to identify clearly because of the complexity of the problem which is the complexity of human society. The total subordination of single-family housing in order to create a Polish home is not possible. There is also a good solution from the problem of building a house and leaving it to anyone who intends to build his own house. It seems clear that there should be some clear rules or guidelines which could indicate the right way in shaping the single – family houses.