Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Some remarks on distribution and genesis of palaeoincisions in the East Baltic area

Bitinas A.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 2

183-188

EN

Until the recent time genesis of palaeoincisions is one of the debatable problems among the Quaternary investigators in the East Baltic area. Distribution of palaeoincisions in the East Baltic area is closely correlated with the pre-Quaternary bedrock lithology and permeability as well as with recently active faults. These regularities confirm the theory that most palaeoincisions in this area were formed as subglacial tunnel valleys during catastrophic discharge of meltwaters, due to high pressure conditions beneath the ice sheet.

PL

W ostatnich latach geneza głębokich depresji w podłożu czwartorzędu stanowi jeden z najżywiej dyskutowanych problemów wśród badaczy czwartorzędu z państw wschodniobałtyckich . Rozmieszczenie tych głębokich obniżeń jest ściśle związane z litologią i przepuszczalnością skał podłoża, jak również z występowaniem czynnych uskoków w tym rejonie. Te zależności potwierdzają przypuszczenie, że powstanie większości depresji w podłożu czwartorzędu jest związane z rynnowym przepływem subglacjalnym podczas katastrofalnego odpływu wód roztopowych w warunkach wysokiego ciśnienia panującego pod lądolodem.

2

Tunnel valleys and alluvial fans in the western Sudetic Foreland (southwestern Poland): the lithostratigraphy of Quaternary deposit

Urbański K.

Geologia Sudetica

|

1999

|

Vol. 32, nr 2

147-161

EN

The western Sudetic Foreland between the Nysa Łużycka and Bóbr rivers consist of deposits of two glaciations, the Elsterian and Saalian, and the extensive fluvial sediments. The Elsterian glacial deposits (the lower glacial complex) are only preserved in deep troughs. These structures, which were formerly interpreted as buried valleys, are actually of glacial origin and represent tunnel valleys. The glacial sediments of the Odranian glaciation (the upper glacial complex) are very thin and are only represented by a single till bed which occurs throughout the area, although only in patches. In the study area there are extensive series of fluvial deposits (the lower fluvial complex) between the Elsterian and Odranian tills, which are correlated with the Holstenian to early Saalian fluvial horizon in Germany (the Middle Terrace). The Wartanian sediments are represented by another fluvial series (the middle fluvial complex) which is composed of local alluvial fans deposited by Sudetic rivers, the Wrocław–Magdeburg Pradolina valley and the outwash plains formed at the front of the Wartanian ice sheet. The youngest sediments are represented by one Weichselian and two Holocene fluvial terraces (the Bóbr, Kwisa and Nysa Łużycka Terraces)

3

Geneza i wiek głębokich rynien erozyjnych na Równinie Grodkowskiej, Nizina Śląska, Polska południowo-zachodnia

Badura J., Czerwonka J. A., Krzyszkowski D., Przybylski B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

1998

|

nr 385

49-71

PL

W rejonie Grodkowa wydzielono trzy kenozoiczne serie osadowe: neogeńską (w tym seria poznańska), preglacjalną oraz czwartorzędową, zawierającą trzy poziomy glin lodowcowych, osady glacifluwialne i glacilimniczne oraz osady organiczne z interglacjału eemskiego i lessy. Dokonano rewizji pozycji litostratygraficznej osadów z florami dolnoplioceńskimi ze stanowiska Gnojna. W obecnej interpretacji osady te zaliczono do serii poznańskiej, a nie, jak dotychczas przyjmowano, do serii preglacjalnej (Gozdnicy). Tym samym strop serii poznańskiej można datować na dolny pliocen, a serię preglacjalną określić jako nie starszą niż górny pliocen. W serii preglacjalnej można wyróżnić dwa typy osadów fluwialnych, pra-Nysy Kłodzkiej (z porfirem) i pra-Odry (bez porfiru). Każdy z nich zbudowany jest z dwóch ogniw, z których dolne zawierają osady drobnoziarniste, a górne -osady gruboziarniste. Głębokie rynny erozyjne, wcięte w osady serii poznańskiej, są wypełnione redeponowanymi osadami preglacjalnymi i zawierają nikłe ilości materiału północnego. Ich dawna interpretacja jako eoplejstoceńskich lub środkowoplejstoceńskich dolin kopalnych jest błędna. Są to prawdopodobnie rynny subglacjalne, tworzone w czasie pierwszego ze zlodowaceń skandynawskich na badanym obszarze. Występowanie trzech poziomów glin lodowcowych w superpozycji w rejonie Grodkowa potwierdza tezę o trzykrotnym pobycie lądolodu skandynawskiego na obszarze Śląska. Dolne i środkowe gliny lodowcowe korelujemy z glinami typu Pietrzykowice i Wierzbno z basenu wrocławskiego. Były one deponowane w czasie obu stadiałów zlodowacenia południowopolskiego (Elster I i II). Najmłodszą glinę lodowcową, występującą na powierzchni terenu, korelujemy z gliną typu Smolna, ze stadiału Odry zlodowacenia środkowopolskiego (Saale I).

EN

Three Cainozoic sedimentary series have been recognized near Grodków, SE part of the Silesian Lowland; these are: the Poznań Series, the Preglacial Series and Quaternary deposits. The latter comprise three tills, glaciofluvial and glaciolacustrine deposits as well as peat of the Eemian Interglacial and loess of the Weichselian glaciation. Lithostratigraphic position of the series with the Lower Pliocene floras at Gnojna has been revised, and now they are assumed to belong rather to the Poznań Series than to the Preglacial (Gozdnica) Series. Hence, the upper age boundary of the Poznań Series is Early Pliocene, and the Preglacial series is Late Pliocene or younger. Two fluvial tracts existed during deposition of the Preglacial series, one porphyre-bearing (Nysa Kłodzka river) and other, porphyre-free (Odra river). Both series are bipartite, where lower members are fine-grained sands and silt and the upper one is coarse-grained sand and gravel. The top surface of the Poznań Series is deeply incised, in places forming several 1 km wide, 2-6 km long and 20-100 m deep, isolated depressions. These depressions are infilled with redeposited preglacial deposits mixed with Scandinavian (glacial) material. These deposits were interpreted hitherto as fragments of Early or Middle Pleistocene palaeovalleys. However, they most probably represent tunnel valleys formed subglacially during the first Scandinavian glaciation in the region. Three tills, which have been recognized near Grodków, confirm three ice-sheet advances into the SW Poland, as was hitherto assumed. The lower till is to be correlated with the Pietrzykowice Till and the middle till with the Wierzbno Till in the Wrocław Basin. They represent two stadial ice-sheet advances of the Elsterian glaciation. The upper till may correspond to the Smolna Till and thus represents the early Saalian glaciation (Odranian).