Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Examination of different models of troposphere delays in SBAS positioning in aerial navigation

Krasuski Kamil, Kirschenstein Małgorzata

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 118

123--137

EN

This paper presents the results of a study on the use of different tropospheric correction models in SBAS positioning for air navigation. The paper, in particular, determines the influence of the Saastamoinen troposphere and RTCAMOPS models on the determination of aircraft coordinates and mean coordinate errors in the SBAS positioning method. The study uses real kinematic data from a GPS navigation system recorded by an onboard GNSS satellite receiver as well as SBAS corrections. In the experiment, the authors include SBAS corrections from EGNOS and SDCM augmentation systems. The navigation calculations were performed using RTKLIB v.2.4.3 and Scilab 6.1.1 software. Based on the conducted research, it was found that the difference in aircraft coordinates using different troposphere models can reach up to ±2.14 m. Furthermore, the use of the RTCA-MOPS troposphere model improved the values of mean coordinate errors from 5 to 9% for the GPS+EGNOS solution and from 7 to 12% for the GPS+SDCM solution, respectively. The obtained computational findings confirm the validity of using the RTCA-MOPS troposphere model for SBAS positioning in aerial navigation.

2

Research on GNSS positioning and applications in Poland in 2019–2022

Paziewski Jacek, Hadas Tomasz, Rohm Witold, Wielgosz Paweł

Advances in Geodesy and Geoinformation

|

2023

|

Vol. 72, no. 2

art. no. e43, 2023

EN

This paper reviews the key studies concerning GNSS positioning and applications conducted at leading Polish research institutions from 2019 until 2022. The review also constitutes a contribution to the national report of Poland for the International Union of Geodesy and Geodynamics (IUGG) presented at the 28th General Assembly of IUGG held in 2023 in Berlin, Germany. In particular, we discuss the advances in theory and applications of relative and absolute positioning, troposphere and ionosphere sounding, smartphone and low-cost GNSS data processing, and other specific studies such as those on satellite antenna calibration and clock stability. In light of these recent advances by the Polish scientific community, continuous progress in GNSS theory and processing algorithms is thought to be maintained in the future, and GNSS applications are expected to continue to proliferate.

3

Research on GNSS positioning and applications in Poland in 2015–2018

Wielgosz Paweł, Hadaś Tomasz, Kłos Anna, Paziewski Jacek

Geodesy and Cartography

|

2019

|

Vol. 68, no. 1

87--119

EN

This review paper presents research results on geodetic positioning and applications carried out in Poland, and related to the activities of the International Association of Geodesy (IAG) Commission 4 “Positioning and Applications” and its working groups. It also constitutes the chapter 4 of the national report of Poland for the International Union of Geodesy and Geodynamics (IUGG) covering the period of 2015-2018. The paper presents selected research, reviewed and summarized here, that were carried out at leading Polish research institutions, and is concerned with the precise multi-GNSS (Global Navigation Satellite Systems) satellite positioning and also GNSS-based ionosphere and troposphere modelling and studies. The research, primarily carried out within working groups of the IAG Commission 4, resulted in important advancements that were published in leading scientific journals. During the review period, Polish research groups carried out studies on multi-GNSS functional positioning models for both relative and absolute solutions, stochastic positioning models, new carrier phase integer ambiguity resolution methods, inter system bias calibration, high-rate GNSS applications, monitoring terrestrial reference frames with GNSS, assessment of the real-time precise satellite orbits and clocks, advances in troposphere and ionosphere GNSS remote sensing methods and models, and also their applications to weather, space weather and climate studies.

4

Wyznaczenie parametrów opóźnienia troposferycznego dla stacji referencyjnej GNSS

Krasuski K.

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2016

|

R. 20, nr 1

75--82

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań dotyczących wyznaczenia parametrów opóźnienia troposferycznego dla stacji referencyjnej Ryki. Parametry opóźnienia troposferycznego (ZHD, ZWD, ZTD, IPWV) zostały wyznaczone za pomocą modeli Hopfield, Simple, Saastamoinena i MOPS. W pracy wyznaczono również parametry meteorologiczne (temperaturę, ciśnienie i wilgotność względną) dla modelu standardowej atmosfery i MOPS. W pracy porównano również wartości parametrów opóźnienia troposferycznego dla modeli empirycznych z wynikami z programu GAPS.

EN

Article presents research results concerning to determination parameters of troposphere delay for Ryki reference station. The troposphere delay parameters (ZHD, ZWD, ZTD, IPWV) were estimated using Hopfield, Simple, Saastamoinena and MOPS models. In the paper, meteorological parameters (temperature, pressure, relative humidity) for standard atmosphere and MOPS model were also obtained. In the paper, the troposphere delay from empirical models were compared with results from GAPS software also.

5

Integrated Precipitable Water Vapour measurements at Polish Polar Station Hornsund from GPS observations verified by aerological techniques

Kruczyk M., Liwosz T.

Reports on Geodesy and Geoinformatics

|

2015

|

Vol. 98

1--17

EN

We present results of the comparison of integrated precipitable water measurements from GPS solution and aerological techniques: CIMEL-318 sun-photometer and radiosoundings (RAOB). Integrated Precipitable Water (IPW) - important meteorological parameter is derived from GPS tropospheric solutions by known procedure for GPS station at Polish Polar Station, Hornsund (Svalbard). The relation between 2 m temperature and the mean temperature of atmosphere above, used to convert from wet part of tropospheric delay (ZWD) to IPW, has been derived using local radiosonde data at Ny Alesund. Sunphotometer data have been provided by AERONET. Quality of dedicated tropospheric solutions has been verified by comparison with EPN tropospheric combined product. Several IPW comparisons and analyses lead to determination of systematic difference between techniques: GPS IPW and sunphotometer data (not present in case of RAOBs). IPW measured by CIMEL is on average 5% bigger (0.5 mm) than IPW from GPS. This bias changes seasonally and is a function of atmospheric temperature what signals some systematic deficiencies in solar photometry as IPW retrieval technique. CIMEL IPW show some temperature dependent bias also in relation to radiosoundings.

6

Positioning and applications

Rogowski J. B., Wielgosz P.

Geodesy and Cartography

|

2015

|

Vol. 64, no. 2

243--259

EN

The paper presents national report of Poland for IAG on positioning and applications. The selected research presented was carried out at leading Polish research institutions and concern precise multi-GNSS satellite positioning - relative and absolute - and also GNSS-based ionosphere and troposphere modelling and studies. The research resulted in noticeable advancements in these subjects confirmed by the development of new algorithms and methods. New and improved methods of precise GNSS positioning were developed, and also GNSS metrology was studied. New advanced troposphere models were presented and tested. In particular, these models allowed testing IPW variability on regional and global scales. Also, new regional ionosphere monitoring web-based services were developed and launched.

7

Investigation of the 16-year and 18-year ZTD Time Series Derived from GPS Data Processing

Bałdysz Z., Nykiel G., Figurski M., Szafranek K., Kroszczyński K.

Acta Geophysica

|

2015

|

Vol. 63, no. 4

1103--1125

EN

The GPS system can play an important role in activities related to the monitoring of climate. Long time series, coherent strategy, and very high quality of tropospheric parameter Zenith Tropospheric Delay (ZTD) estimated on the basis of GPS data analysis allows to investigate its usefulness for climate research as a direct GPS product. This paper presents results of analysis of 16-year time series derived from EUREF Permanent Network (EPN) reprocessing performed by the Military University of Technology. For 58 stations Lomb-Scargle periodograms were performed in order to obtain information about the oscillations in ZTD time series. Seasonal components and linear trend were estimated using Least Square Estimation (LSE) and Mann-Kendall trend test was used to confirm the presence of a linear trend designated by LSE method. In order to verify the impact of the length of time series on trend value, comparison between 16 and 18 years were performed.

8

Metrologia GNSS

Hadaś T., Bosy J., Kapłon J., Rohm W., Sierny J., Wilgan K.

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2014

|

nr 1

44--48

9

Opóźnienie troposferyczne GNSS i jego zastosowanie do badań stanu atmosfery

Kruczyk M.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Geodezja

|

2013

|

z. 54

3--150

EN

Work provides various empirical evidences on need for close cooperation of satellite geodesy and meteorology (and numerical weather prediction). Standard GNSS tropospheric delay products (IGS. EPN) show some inconsistencies, smaller after 2006 but still present (demonstrated by neat statistical analysis). Zenith Tropospheric Delay (ZTD) from GNSS solution (network or PPP) can be separated into hydrostatic part (it is a function of surface atmospheric pressure) and 'wet' part which can be transformed into IPW. Integrated Precipitable Water (or Integrated water Vapour - IWV) - column water vapour in atmosphere is highly interesting parameter of atmosphere. Amount of water vapour (here acquired by geodetic method) is crucial in thermodynamics of atmosphere (e.g. precipitation) and climate processes. Different GNSS solutions (with special case of EPN reprocessing) were verified by aerological techniques. radiosoundings and sun photometer CIMEL. It turns out that crucial problem in this comparisons is station collocation: bias and RMS depends on distance and station height. Permanent GPS station has been set up at Central Geophysical Observatory PAS (Belsk) in years 2009-2012, to carry out calibration campaign: GPS vs. sunphotometer CIMEL CF-318. IPW coming from two versions of GPS solutions (network and PPP) demonstrate deficiencies of IPW comma from sunpotometer technique. Differences were modeled by seasonal and semiannual signal, clearly CIMEL measurements are subject of systematic bias - no-linear function of atmospheric temperature. The same procedure were tried for polar stations, especially at Hornsund (Svalbard). Vertical profiles of atmospheric parameters from numerical weather prediction models can be utilized in the same way as radiosounding. Input fields (so called analysis) and first prognosis steps of model COSMO (in two versions of 14 km and 2.8 km resolution) - basic synoptic tool of Polish Institute of Meteorology and Water Management in Warsaw - were used to obtain both IPW and ZTD. Many factors were taken into account to work out optimal procedure: interpolation of data from model grid for GNSS station, corrections of height (crucial), vertical integration procedure etc. There is only slight degradation of data quality for first prognosis steps and we can get time series of IPW and ZTD with 3 h resolution Two disparate procedures for obtaining ZTD were tried: hydrostatic (only wet part from integration) and complete integration of refractivity profile in vertical direction. The second method gives in comparison with EPN combined solution quite different results for 14 ion resolution model (3 %bias), and 2.8 km resolution (0,5%bias). Use of surface meteorological data retrieved from numerical model for IPW calculation is also presented. Global model GFS (NCEP) was used only for IPW comparisons: results comparable to regional model COSMO. Topospheric delay from numerical weather model can be used in GNSS position solutions (PPP method). Horizontal coordinates estimated in PPP mode with use of COSMO model ZTD are comparable to coordinates obtained when ZTD is estimated. Vertical coordinates show greater scattering but less big outliers in case of ZTD from numerical weather model. Next topic is to analyze parameters of GNSS solutions most affecting ZTD solution: reference system shows more significance than orbits (ultra rapid or final). In the end this work demonstrates that IPW (column water) coming from satellite geodesy solutions reveals features of meteorological parameter: seasonal dependence, weather pattern changes etc. Most important application of long series od IPW of uniform quality is climatology. Work suggests how to search for climatological signal in IPW series.

10

Propagacja fal radiowych w naziemnych i satelitarnych systemach nawigacyjnych

Januszewski J.

Przegląd Telekomunikacyjny + Wiadomości Telekomunikacyjne

|

2012

|

nr 1

3-9

PL

Sygnały emitowane przez satelity systemów nawigacyjnych (SSN) i systemów wspomagających (SBAS) na swej drodze do odbiornika użytkownika napotykają dwie warstwy atmosfery ziemskiej - jonosferę i troposferę. Omówiono wpływ tych warstw na określanie pozycji użytkownika i jej dokładność oraz podano szczegółowe informacje o poprawkach dotyczących jonosfery, które są przekazywane w depeszy nawigacyjnej satelitów systemów GPS, GLO-NASS, Galileo, OZSS i SBAS. Scharakteryzowano też sposoby propagacji sygnałów emitowanych przez stacje naziemnych systemów radionawigacyjnych, takich jak system Loran C.

EN

The signals transmitted from the satellites of navigation systems (SNS) and augmentation systems (SBAS) on the way to the user's receiver propagate through the two Earth's atmosphere layers - ionosphere and troposphere. The influence of these layers on determination of the user's position and its accuracy and the detailed Information about corrections concerning ionosphere transmitted in the navigation message of GPS, GLONASS, Galileo, OZSS and SBAS satellites are presented in this paper. Additionally the ways of propagation of the signals transmitted from the stations of terrestrial radionavigation systems, as Loran C, are showed also.

11

Oznaczanie ozonu - urządzenia wzbudzające tlen

Ćwikła-Bundyra W.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 3-4

40--42

PL

Ozon powstaje w otoczeniu urządzeń energetycznych, w których dochodzi do wzbudzenia lub dysocjacji cząsteczek tlen, np. w sąsiedztwie dużych stacji generatorowych, w otoczeniu pracujących lamp kwarcowych, lamp emitujących promienie gamma, światłokopiarek, w czasie procesów spawania w palniku plazmowym. Długotrwała ekspozycja na jego oddziaływanie może doprowadzić do zagrożenia zdrowia.

EN

Ozone is formed in the vicinity of power equipment, in which there is excitation or dissociation of oxygen molecules, eg. in the vicinity of large generator station, surrounded by working quartz lamps, lamps which emit gamma rays, printing-frames, during the welding process in a plasma torch. Prolonged exposure to its effects may lead to health risks.

12

Struktura przestrzenna elementów pogody Alp i Karpat w świetle informacji satelitarnej NOAA - dolna troposfera oraz powierzchnia Ziemi

Widawski A.

Teledetekcja Środowiska

|

2008

|

T. 40

5--27

13

Automatic system for GPS tropospheric delay estimation, on-line GPS processing user service and analysis of the results

Kruczyk M., Liwosz T., Rogowski J. B.

Reports on Geodesy

|

2006

|

z. 1/76

139-151

EN

This paper describes automatic system for GPS tropospheric delay estimation developed at the Institute of Geodesy and Geodetic Astronomy of the Warsaw University (WUT) LAC. The system is based on BPE (Bernese Processing Engine) and utilizes UltraRapid orbits and EUREF weekly coordinates. We describe processing strategies used in this application and report various experiences leading to start of NRT tropospheric service. We have made many statistical quality analysis of the resulting solutions. Accurate comparisons with ZTD combined product (EPN and IGS) and radiosounding data has been made. The poster presents also other research areas on the GPS data processing performed especially the Internet based service for an on-line GPS processing of the users data. Finally we present some other ideas of our interest how to use tropospheric delay in meteorology and climatology.

14

Ob izmenenii klimata v troposfere nad Antarkticheskim poluostrovom

Andukhov O. A., Lagun V. E., Chernykh I. V., Jagovkina S. V.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2006

|

nr 16

7-22

PL

O zmianach klimatu troposfery w rejonie Półwyspu Antarktycznego. Porównanie rezultatów oceny trendów otrzymanych różnymi metodami z opracowania zbiorów danych CARDS i AANII wykazało ich zgodność. W przypadku trendów szacowanych za pomocą przedstawionej metody punktowej, ich średni kwadratowy błąd jest praktycznie zawsze mniejszy, niż błąd oceny trendu oszacowanego metodą tradycyjną. Oznacza to, że istotność statystyczna trendu oszacowanego metodą punktową jest wyższa, a sam trend jest oszacowany bardziej dokładnie. Metoda punktowa pozwala na uzyskanie wyraźnie gładszego przebiegu linii trendu co potwierdza jego wyższe prawdopodobieństwo, trend szacowany tą metodą jest również mniej wrażliwy na zmienne długości ciągów danych (w sensie dużego podobieństwa ocen wartości trendu ze zbiorów danych o różniących się długościach). Wykorzystanie zróżnicowanych metodyk dla obliczania trendów wykazało, że przedstawione nowe podejście, opierające się na wykorzystaniu danych terminowych z uwzględnieniem ich korelacji w czasie, pozwala otrzymać dokładniejsze i bardziej wiarygodne oceny wartości trendów w porównaniu z metodami tradycyjnymi. Jest to szczególnie ważne przy badaniach zmian klimatu zachodzących na trudnodostępnych obszarach polarnych naszej planety. Przedstawione badania wykonano w ramach podprogramu "Poznanie i badania Antarktyki" Federalnego Programu Celowego "Ocean Światowy", a także projektu RFFI No 04-05-64681.

EN

Comparison of estimations of trend values, obtained by different methods on the base of CARDS and AARI data set, has shown its consistency. Research reveals: trend error determination for points method is less than in months method and therefore statistical significance of trend can be determined more carefully; points method gives the possibility of getting much smoother trend profiles and this is likelihood; points method estimation results are less sensitive to the time series length. The using of different methods for estimations of the trend values has shown that new presented robust method, based on the using of hourly observed values with provision for correlation dependence in time (points method), presents the possibility to more accurate estimate of trends values in comparison with the traditional approach in trend estimation. This is important for investigation of climate change of Polar Regions of the Earth due difficult weather conditions and weather observations at the regions. The study was supported by Russian Program 'Study and Investigation of Antarctica' and RFBR Project 04-05-64681.

15

Rola MgO i CaO w oczyszczaniu atmosfery ziemskiej z freonów

Karski S., Gołuchowska J., Szynkowska M., Witońska I.

Przemysł Chemiczny

|

2005

|

T. 84, nr 3

171-174

PL

Dokonano analizy zanieczyszczeń obecnych w troposferze ziemskiej oraz podano przyczynę absorpcji promieniowania przez obecne w troposferze tlenki wapnia i magnezu. Przedstawiono także najważniejsze mechanizmy przebiegu reakcji fotochemicznych związane z fotogenerowaniem chemicznie reaktywnej pary elektron– dziura oraz z powstawaniem na powierzchni tlenków aktywnych centrów reakcyjnych, którymi są jony niektórych metali przejściowych na niskim stopniu utlenienia.

EN

A review covering the troposphere as a natural photocatalytic reactor, photocatalytic reaction mechanisms, MgO and CaO as absorbers of 300–400-nm radiation, which give rise to mobile electron–mobile hole pairs and destroy freons by photoadsorption.

16

Wypadkowy efekt atmosferyczny w opracowaniu pomiarów GPS+PL

Rapiński J., Rzepecka Z.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2005

|

Vol. 114, nr 45

275-283

PL

Celem badań jest poprawa dokładności wyznaczenia składowej pionowej podczas pomiarów GPS w pracach inżynieryjnych. Referat opisuje łączny wpływ jonosfery i troposfery przy podwójnie zróżnicowanych obserwacjach GPS z dołączonym pseudosatelitą. Obliczony wpływ atmosfery na pomiary GPS+PL może być wykorzystany w dalszym opracowaniu obserwacji.

EN

The goal of research is to improve accuracy of the vertical component in engineering GPS surveys. This paper describes total ionosphere and troposphere effect on double differenced GPS+PL surveys. The calculated atmospheric effect on the GPS+PL measurements may be used in further data processing.

17

Powstawanie i zanikanie ozonu w atmosferze

Protczak A.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2004

|

R. 9, NR 1-2

39--42

PL

Ozon wpływa na stan równowagi termicznej i strukturę dynamiczną atmosfery. Ozon stratosferyczny tworzy warstwę ozonową, która pełni rolę filtra osłaniającego Ziemię przed promieniowaniem nadfioletowym. Natomiast ozon troposferyczny jest składnikiem smogu wielkomiejskiego, który powoduje podrażnienia dróg oddechowych, a także ma właściwości korodujące. Wpływ procesów antropogennych na warstwę ozonu jest zagadnieniem skomplikowanym ze względu na szereg powiązań pomiędzy procesami chemicznymi, radiacyjnymi oraz procesami transportu masy między stratosferą a troposferą.

EN

Ozone effects the state of thermal eguilibrium and dynamical structure of the atmosphere. The stratospheric ozone forms the ozone layer, which shields the Earth from the ulraviolet radiation. Instead the tropospheric ozone is a component of an urban smog, which causes the irritation of respiratory system and has also a corrosive properties. The effect of the anthropogenic processes on the ozone layer is the complicated problem for the sake of connection between chemical and radiation processes, and processes of mass transport between the stratosphere and troposphere.

18

Strategie ograniczania stężeń ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery

Bogacki M., Pabisz M.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2002

|

Vol. 36 nr 5

169-176

PL

Stan jakości powietrza w przyziemnej warstwie atmosfery budzi ostatnio coraz większe obawy, między innymi ze względu na wzrost stężen zanieczyszczeń wtórnych, takich jak ozon. Głównym źródłem tworzenia się ozonu w troposferze są reakcje fotochemiczne zachodzące pomiędzy lotnymi związkami organicznymi (LZO) i tlenkami azotu (NO,) - głównie pochodzenia antropogenicznego. Stężenie ozonu w troposferze jest uzależnione w dużym stopniu od stężeń jego prekursorow, ale rownież od wielu zjawisk fizykochemicznych i meteorologicznych zachodzących w atmosferze. Ograniczanie imisji ozonu w troposferze jest problemem bardzo złożonym, dlatego też należy dokonanie właściwego wyboru metody jego zmniejszania. Do celów diagnostycznych i prognostycznych są zwykle wykorzystywane odpowiednie modele fotochemiczne ulatwiające opis procesów mających wpływ na jakość powietrza atmosferycznego oraz umożliwiające przeprowadzenie symulacji potencjalnych wpływów planowanych strategii ograniczania na stężenie ozonu w danym regionie. W procesie wdrażania strategii ograniczania imisji ozonu ważnym czynnikiem, determinującym końcowe efekty, są koszty. Dlatego też niezwykle istotny jest wybór takiej strategii, która wykorzystując minimalne nakłady finansowe przyczyni się do istotnego zmniejszenia poziomu zanieczyszczenia powietrza. Jedną z nich jest strategia oparta na znajomości reaktywności LZO, gdyż jej zastosowanie może spowodować redukcję większej ilości ozonu niż system oparty na wielkości emisji, przy założeniu, że zostanie wykorzystana ta sama ilość środków finansowych. Ze względu na nieliniowy charakter procesu tworzenia się ozonu w troposferze ocena efektywności zastosowanych strategii może okazać się zadaniem dość trudnym. Dlatego też wykorzystanie rożnych kryteriów oceny może przyczynić się do lepszego poznania zmian stężenia ozonu, a przez to stworzenia bardziej efektywnych metod ograniczania stężenia ozonu troposferycznego.

EN

The quality of atmospheric air in the near ground layer raises many doubts because of the increase of secondary pollutants concentration such as ozone. The main source of ozone in troposphere are photochemical reactions proceeding between volatile organic compounds and nitrogen oxides - mainly with anthropogenical origin. Ozone concentration in troposphere depends on his precursors concentration and physicochemical and meteorological phenomena taking place in the atmosphere. Limitation of ozone concentration is a very complex problem therefore it is advisable to choose proper ozone control strategy and also to use suitable photochemical models. This photochemical models help us to describe processes which have a great influence on the air quality and also they may be very useful in simula- . tion of potential effects of ozone control strategy. In the implementation process of ozone control strategy the costs are very significant factor that they often can limit results. Therefore the choice of minimum cost strategy, that will cause decrease of air pollution, is very important. One of such strategy is reactivity based ozone control strategy because at the same costs it can cause bigger ozone decrease than mass based ozone control strategy. Due to the nonlinear ozone formation process in troposphere the evaluation of effectiveness of ozone control strategy could be a very difficult task. Therefore the usage of different assessment parameters may contribute to better understanding of ozone concentration changes in ground level.

19

On the lower atmosphere effect nature in GPS and SLR measurements in polar regions

Zablotskyj F.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2001

|

Vol. 11

2-51--2-56

EN

The paper studies some determination peculiarities of atmospheric propagation delay by the microwave- and laser distance measurements in polar regions. On the basis of the average monthly and separate (one-time) aerological sounding data at a number of Antarctic and Arctic stations the distribution analysis of the main meteorological parameters as well as of refractivity both in space and in time is adduced. Zenith atmospheric delay for microwave- and laser range was estimated by the data of these stations. A small effect of moist component (zenith wet delay) in the Central Antarctica is noted. The values of dry and wet components of the zenith tropospheric delay obtained by radiosonde data and Saastamoinen and Hopfield’s analytical models are cited.

PL

W pracy przedstawiono niektóre osobliwości wyznaczenia pochłaniania atmosfery przy pomiarach laserowych i w paśmie radiowym. Na podstawie średnio-miesięcznych danych z radiosond na kilku antarktycznych i arktycznych stacjach przeprowadzono analizy rozkładu głównych parametrów meteorologicznych, współczynnika refrakcji i dokonano oceny pochłaniania atmosfery dla zakresów optycznego i radiowego . Wartości suchej i wilgotnej składowej zenitalnej pochłaniania troposfery, otrzymano drogą całkowania i przez zastosowanie modeli analitycznych Saastamoinena i Hopfielda.