Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Concept for an Advanced Tribological Systems Research Methodology

Niemczewska-Wójcik Magdalena, Osiewicz Magdalena A.

Tribologia

|

2022

|

nr 3

69--77

EN

The conduct of research on advanced tribological systems in order to determine the best solutions in terms of the durability and reliability of technical objects containing these systems requires a multifaceted and comprehensive approach due to the complexity of tribological processes occurring during operation. Observation of these processes is complicated and limited due to the inaccessibility of the friction zone. Therefore, progress in improving tribological characteristics is mainly determined by developing laboratory test methods. From the point of view of describing the tribological properties of the surface layer, the geometric structure of the surface (shape, waviness, roughness and surface defects), the structure of the physicochemical zones (microstructure, mechanical properties, physicochemical properties), and the ability to properly interact with the lubricant should be taken into account. Studies of advanced tribological systems should therefore include two complementary test methods, i.e., friction wear tests and surface layer tests (as manufactured and as operated). This paper presents a concept for research on advanced tribological systems and a justification for conducting complementary research on these systems, referring to selected examples (processing tools, joint implants, and dental implants). The research results are examples which illustrate the essence of conducting complementary research.

PL

Prowadzenie badań zaawansowanych systemów tribologicznych w celu określenia najlepszych rozwiązań pod względem trwałości i niezawodności obiektów technicznych zawierających te systemy wymaga wielowątkowego i kompleksowego podejścia ze względu na złożoność procesów tribologicznych zachodzących podczas eksploatacji. Obserwacja tych procesów jest skomplikowana oraz ograniczona z uwagi na niedostępność strefy tarcia. Dlatego postęp w poprawianiu charakterystyk tribologicznych determinowany jest głównie przez rozwój metod badań laboratoryjnych. Z punktu widzenia opisu właściwości tribologicznych warstwy wierzchniej należy brać pod uwagę zarówno strukturę geometryczną powierzchni (kształt, falistość, chropowatość i wady powierzchni), strukturę fizykochemicznych stref (mikrostruktura, właściwości mechaniczne, właściwości fizykochemiczne)oraz zdolność do właściwej interakcji ze środkiem smarowym. Badania zaawansowanych systemów tribologicznych powinny zatem obejmować dwie komplementarne metody badawcze, tj. badania tarciowo-zużyciowe oraz badania warstwy wierzchniej (wytworzonej i eksploatowanej). W pracy przedstawiono koncepcję badań zaawansowanych systemów tribologicznych oraz zasadność prowadzenia komplementarnych badań tych systemów, odnosząc się do wybranych przykładów (narzędzia obróbcze, implanty stawów, implanty stomatologiczne). Wyniki badań stanowią przykłady pokazujące istotę prowadzenia badań komplementarnych.

2

Rola twardości w systemach tribologicznych

Sarnowicz L.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2017

|

R. 24, nr 12

209--212, CD

PL

W artykule przytoczono podstawowe procedury badawcze pomiarów twardości różnych materiałów. Omówiono rolę twardości w ocenie wybranych parametrów węzłów tribologicznych. Ocenie poddano zużycie tribologiczne węzła tarcia, temperaturę czy pracę właściwą zużycia.

EN

The article quotes basic procedures of investigative hardness measurements of different materials. It discuss also the role of hardness in estimate of chosen tribological knots’ parameters. It was submited for evaluation the tribological expenditure of friction knot and temperature or work of proper expenditure.

3

Piston assembly in the most powerful 2.0l diesel engine – case study of the current tribological system and innovative concepts for the future

Kałużny J., Merkisz J., Stepanenko A., Wróblewski E., Gapiński B., Piasecki A., Gallas D.

Combustion Engines

|

2017

|

R. 56, nr 4

127--133

EN

This article is a contribution to the ongoing debate on the scenario of the vehicle powertrains development. The directions of the internal combustion engines development in search of the possibility of effective economic and ecological indicators improvement have been indicated. It has been pointed out that this goal can be achieved through the use of nanotechnology in order to exceed the downsizing barriers resulting from the permissible mechanical loads for conventional materials. The article presents the study of the construction and materials used in the piston assembly of the most advanced four-cylinder, compression-ignition diesel engine currently in manufacture. Original concepts of nanotechnology have been proposed to reduce friction losses in major friction components of future engines with extremely high loads. The main idea is to verify the hypothesis that the sub-micron surface texture of the friction components obtained in the process of applying anti-wear outer layers can lead to an effective reduction of friction losses under real engine operating conditions. Computer simulations of the effects of introducing the surface texture in the upper sealing ring on friction loss confirm this hypothesis by showing friction value being reduced by 3-4% relative to the standard ring profile. In the summary, further advanced technologies designed to effectively utilize the unique properties of carbon nanotubes have been described.

4

Stany niezawodnościowe oleju silnikowego w eksploatacji

Chmielewski Z.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

761--764, CD

PL

W artykule przedstawiono zagadnienie oceny stanu granicznego oleju silnikowego w eksploatacji. Dokonano analizy stanu granicznego obiektu technicznego przyjmując, że olej silnikowy stanowi element systemu tribologicznego. Wyznaczono graniczne parametry stanu oleju i porównano je z wartościami charakteryzującymi stan w eksploatacji. Na tej podstawie określono stan niezawodnościowy oleju w chwili jego wymiany w silniku.

EN

In this article, the problem of the border state of the engine oil during operation has been presented. An analysis of the condition of the technical object was made assuming that the engine oil is part of the tribological system. Limit values were determined and compared with the values characterizing the condition of the oil in operation. On this basis, the reliability of the oil was determined at the point of time when the oil in the engine is being changed.

5

The Effect of the Use of Technological Lubricants Based on Vegetable Oils on the Process of Titanium Sheet Metal Forming

Więckowski W., Dyja K.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2017

|

Vol. 62, iss. 2A

489--494

EN

The paper evaluates the drawability of titanium sheet metal Grade 2, with the focus on friction conditions that are present in the sheet metal forming process. The study aims to present the results of the examinations of the friction coefficient during a strip drawing test. The focus of the experiment was on lubricants based on vegetable oils i.e. rapeseed oil, sunflower oil and olive oil. Boric acid was used to improve the lubricating properties of vegetable oils. The results of numerical simulations of the process of forming a cover with stiffening components made of grade 2 titanium sheet metal was also presented. The numerical simulation was carried out using the FEM method with PAMStamp 2G software. The effect of conditions of friction between the sheet metal and tool parts and pressure force of the blank holder on the forming process were investigated. Numerical calculations were performed with consideration for the phenomenon of material strain hardening and anisotropy of plastic properties of the sheet metal formed. The analysis of the deformations and reduction in wall thickness of the drawn parts can be used for determination of the effect of changes in selected parameters on the process of drawn part forming. The quality of drawn parts was assessed based on the shape inaccuracy determined during simulation of forming. The inaccuracy depended on the conditions of the process and strength properties of the titanium sheet metal.

6

Analiza wpływu smaru technologicznego na proces tłoczenia blach stosowanych w przemyśle lotniczym

Więckowski W., Adamus J., Dyja K.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2016

|

R. 61, nr 2

83--88

PL

Przemysł lotniczy do budowy samolotów wykorzystuje lekkie elementy powłokowe otrzymywane z blach na drodze tłoczenia. Procesy tłoczenia pozwalają na uzyskanie powtarzalności wymiarów oraz własności wytwarzanych elementów. Tłoczenie blach można postrzegać jako system tribologiczny, którego ważnym elementem jest smar technologiczny mający istotny wpływ na przebieg procesu i finalną jakość wyrobu. W artykule omówiono wpływ smaru technologicznego na rozkład grubości ścianek wytłoczek. Przedstawiono wyniki badań współczynnika tarcia w próbie przeciągania pasa blachy pomiędzy płaskimi matrycami, badania korozyjne oraz wyniki analiz numerycznych procesu tłoczenia blach aluminiowych i tytanowych.

EN

In the aviation industry, lightweight coated materials obtained through sheet metal forming have been used for construction of airplanes. Forming processes ensure repeatability of dimensions and properties of the components. Sheet metal forming can be considered as a tribological system, with its important element being technological lubricant, which has a significant effect on the process and final quality of products. The paper discusses the effect of a technological lubricant on distribution of wall thickness in drawn parts. The results of examinations of the coefficient of friction in the strip drawing test between flat dies, corrosion tests and results of numerical analyses of aluminium and titanium sheet metal forming were also presented.

7

Impregnacja smarami stałymi i zastosowanie wysokotemperaturowych części proszkowych

Lijewski M., Leshchynsky V.

Obróbka Plastyczna Metali

|

2015

|

T. 26, nr 2

133-146

PL

Nowoczesne układy tribologiczne są bardzo często poddawane trudnym warunkom pracy. Najbardziej skomplikowany proces tribologiczny występuje w układach współpracujących związanych ze smarowaniem mieszanym i granicznym. Dotyczy to zwłaszcza jednostek eksploatowanych w podwyższonych temperaturach. W takich warunkach konwencjonalne metody smarowania działają znacznie mniej efektywnie i poszukiwane są nowe rozwiązania. Od niedawna alternatywną koncepcją okazał się kierunek adaptacji na środki smarujące nanocząstek smarów stałych o strukturze płytkowej [1, 2, 3]. W pracy zostały przedstawione wyniki badań tribologicznych i strukturalnych smarów stałych. Praca obejmuje także prezentację wyników badań smarów stałych poddanych innowacyjnej metodzie mechanicznego rozwarstwiania materiałów. Efektem procesu rozwarstwiania jest obecność płatków o strukturze nanometrycznej. Tego typu materiały cechują się znacznie lepszymi właściwościami tribologicznymi [2, 4]. Testy tribologiczne zostały przeprowadzone na testerach T-10 i T-21 (Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy ITeE-PIB w Radomiu). Badaniu poddano MoS2, WS2, h-BN, BaF2, CaF2 oraz mieszaniny MoS2 z dodatkiem grafitu i WS2 z do-datkiem grafitu. Proces mikromechanicznego rozwarstwiania smarów realizowano na nagniatarce proszkowej (NP-1). Badania SEM wykonano za pomocą mikroskopu FEI-INSPECT-S z przystawką EDSEDAX, znajdującego się w Instytucie Obróbki Plastycznej (INOP) w Poznaniu. Uzyskane wynik wykazały, że nanocząstki smarów stałych: MoS2, WS2, MoS2 z dodatkiem grafitu, WS2 z dodatkiem grafitu, są materiałami, które znajdą zastosowanie w modyfikacji warstwy wierzchniej części stosowanych na elementy pracujące w trudnych warunkach eksploatacyjnych. Zastosowanie tego typu smarów pozwala na zmniejszenie i uzyskanie współczynnika tarcia poniżej 0,1, co bezpośrednio wpływa na 2-3-krotne zwiększenie trwałości elementów współpracujących jako pary trące. Otrzymane siarczkowe nanocząstki grafenopodobne smarów stałych oraz mieszaniny z grafitem, charakteryzują się małym współczynnikiem tarcia, dobrą wytrzymałością na wysokie obciążenia i dużą stabilnością mechaniczną i chemiczną oraz wysoką odpornością na zużycie [3, 4].

EN

Modern tribological systems are very often subjected to difficult operating conditions. The most complicated tribological process occurs in mating systems associated with mixed and boundary lubrication This especially concerns units used at elevated temperatures. Under such conditions, conventional methods of lubrication are much less effective; new solutions are being sought. Recently, the direction of adaptation to lubricating agents consisting of nanoparticles of solid lubricants with a plate structure has arisen as an altertive concept [1, 2, 3]. The results of tribological and structural tests of solid lubricants are presented in this work. The work also includes the presentation of results of tests of solid lubricants subjected to an innovative method of mechanical delamination of ma-terials. An effect of the delamination is the presence of nanostructured flakes. Materials of this type exhibit significantly better tribological properties [2, 4]. Tribological tests were conducted on T-10 and T-21 testers (Institute for Sustainable Technologies – National Research Institute, ITeE-PIB in Radom). Testing was performed on MoS2, WS2, h-BN, BaF2, CaF2, and a mixture of MoS2 with an addition of graphite and WS2 with an ad-dition of graphite. The process of micromechanical delamination of lubricants was carried out with a powder burnishing tool (NP-1). SEM tests were performed using an FEI-INSPECT-S microscope with an EDSEDAX attachment, located at the Metal Forming Institute (INOP) in Poznan. The results obtained showed that nanoparticles of solid lubricants — MoS2, WS2, MoS2 with the addition of graphite, and WS2 with the addition of graphite — are materials that will find applications in the modification of the surface layers of parts used for components working in difficult usage conditions. The use of this type of lubricant allows for decreasing the friction coefficient and achieving a value be-low 0.1, which directly effects a 2–3-time increase in the durability of components co-operating as friction pairs. The obtained graphene-like sulphide nanoparticles of solid lubricants and mixtures with graphite are characterized by a low coefficient of friction, good endurance under heavy loads, high mechanical and chemical stability, and high resistance to wear [3, 4].

8

Wybrane aspekty projektowania powłok PVD do różnych zastosowań

Gilewicz A.

Inżynieria Powierzchni

|

2015

|

nr 2

15--25

PL

W artykule, omówiono wymagania stawiane materiałom stosowanym na powłoki oraz materiałom podłożowym. Scharakteryzowano materiały stosowane na powłoki przeciwzużyciowe oraz ich właściwości fizyczne i mechaniczne. Przedstawiono możliwość projektowa¬nia powłok w oparciu o twardość, zdolność do plastycznego odkształcenia (H/E), podejście krystalochemiczne. Wskazano na możliwości kształtowania właściwości powłok wieloskładnikowych powstałych na skutek domieszkowania różnymi pierwiastkami lub doboru parametrów procesu technologicznego. Przybliżono ideę obróbki hybrydowej zarówno materiału podłoża, jak i modyfikacji jego warstwy wierzchniej powłoką PVD, która umożliwia uzyskanie znaczącej poprawy właściwości użytkowych nieosiągalne w przypadku pojedynczego procesu.

EN

In the paper the requirements for materials applied as the coatings and substrate materials arę discussed. The materials used for coatings and their antiwear, physical and mechanical properties arę characterized. The opportunity to coatings design based on hardness, elastic strain to failure (related to H/E), and crystal-chemical approach is presented. The possibilities of forming propeties of multicomponent coatings caused by doping by different elements, or the selection of technological process parameters arę pointed. The idea ofa hybrid treatment both the substrate material and modify its surface layer by PVD coating that enable significant improvement of performance unattainable in the case of a single process is also brought closer.

9

Wpływ tarcia i smarowania na proces kształtowania blach

Adamus J., Dyja K.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 4

191--196

PL

Procesy tłoczenia blach to jedna z podstawowych technologii wytwarzania cienkościennych elementów niemal „na gotowo”. Ważną rolę podczas kształtowania blach odgrywają procesy tribologiczne, które determinują jakość otrzymywanych wyrobów. W artykule przedstawiono wyniki badania smarów technologicznych do tłoczenia blach stalowych i aluminiowych. Wyznaczono współczynniki tarcia w próbie przeciągania pasa blachy oraz omówiono wpływ smarów na przebieg procesu tłoczenia oraz odporność korozyjną wytłoczek.

EN

Sheet-metal forming is one of the basic technologies used for forming “near net shape” sheet-metal parts. Tribological processes, which determine quality of the drawn parts, play an important role during sheet-metal forming. In the paper, some results of testing of the technological lubricants for sheet-metal forming of aluminium and steel are presented. The friction coefficients were determined in a strip drawing test. An influence of the technological lubricants on the forming process (forming force) and corrosion resistance of the drawn — parts are discussed.

10

Wpływ warunków tarcia na rozkład odkształceń podczas tłoczenia wybranych elementów

Adamus J., Dyja K., Więckowski W.

Obróbka Plastyczna Metali

|

2014

|

T. 25, nr 4

277--286

PL

Procesy tłoczenia blach stanowią jedną z ważniejszych technologii kształtowania wyrobów cienkościennych. Rozpatrując proces tłoczenia jako system tribologiczny, szczególną uwagę należy zwrócić na smar technologiczny, który znacząco wpływa na jakość otrzymywanych elementów. W artykule omówiono wpływ smaru technologicznego na rozkład odkształceń w wytłoczkach. Przedstawiono wyniki badań współczynnika tarcia w próbie przeciągania pasa blachy oraz wyniki analiz numerycznych procesu tłoczenia blach.

EN

Sheet-metal forming processes are one of the most important technologies used for forming sheet-metal parts. Considering sheet-metal forming process as a tribological system, particular attention should be paid to the technological lubricant, which significantly affects quality of the produced components. The article discusses an impact of the technological lubricant on a strain distribution in the drawn-parts. The friction coefficients which have been determined in the strip drawing test, as well as the results of numerical analyses of the sheet-metal forming process are given.

11

Podwyższenie właściwości eksploatacyjnych systemów tribologicznych

Kosmynina M., Bukalska E., Michalak P., Ryba T.

Logistyka

|

2014

|

nr 3

3119-3127

PL

W pracy omówiono reakcję w materiale konstrukcyjnym, będącą odpowiedzią na obciążenie siłami mechanicznymi układu dwóch pierścieni współpracujących bocznymi powierzchniami. Obserwowane zjawiska: siły reakcji, wzrost temperatury, wytwarzanie warstwy eksploatacyjnej, zużycie materiału (mikroskrawanie i procesy elektrochemiczne) przedstawiono w postaci wektorowej z uwzględnieniem wartości skalarnych. W warunkach eksploatacyjnych ilościowy udział każdej z omawianych sił ulega zmianie w czasie. Dla stabilizacji procesów powierzchniowych zastosowano dodatkowy układ elektryczny oddzielający procesy elektrochemiczne od procesów przebiegających w strefie obciążenia. Pozwala to połączyć dwie niezależne technologie celem realizacji wspólnego zadania – wytworzenia, mechanicznego, warstwy powierzchniowej i jej zużycia w strefie obciążenia.

EN

The thesis discusses reactions in the construction material, which is a response to the load of mechanical forces of two rings cooperating in side surfaces. The observed phenomena: the forces of reaction, the temperature increase, the generation of operation layer, the wear of the material (micromachining and electrochemical processes) are shown in a vector form, including the value of the scalar. In operation conditions, the quantitative contribution of each of these forces is changing over time. For the stabilization of the surface processes the additional electrical system was used, which separated electrochemical processes from the ones taking place in the load zone. This allows to connect two independent technologies to carry out the common task - produce, during the operation of a mechanical device, the surface layer and its wearing in the load zone.

12

Conditions of usage analisys of the two-stroke, slow-running, high power rating, main engines and the causes and effects of the triboilogical systems damage

Łosiewicz Z.

Journal of Polish CIMAC

|

2014

|

Vol. 9, no 3

43--58

EN

This work justifies the need for further research, both laboratory and real-time usage, on improving currently operating diagnostic systems adapted to monitor ship's two-stroke, slow-running high power rating main engines in order to prevent the damage of the main tribological systems of the engines, at least these mentioned in the paper. The randomness of the variability of the load of the engines is highlighted. It is pointed that the load should be taken under consideration during the period of usage of the engines as random processes, but the optional period of time of usage as random variables. The models of these processes which are necessary to the research are offered to be elaborated with the use of Semi-Markov model theory. The rationality of the proposition is pointed out with two hypotheses. The first explains the relation between the mechanical load QM(t) and the thermal load QC(t) of the engines. The second - the existence of the stochastic linear relation between the load QM(t) and QC(t) of the engines and the wear Z(t) of their main tribological systems in such relation, that the value of the coralation coefficient rqz=1. In order to simplify the actions made to improve the currently used diagnostic systems of the engines mentioned; the most relevant description according to the author of chosen tribological system damage is given. The conditions of usage which favor the described damage are also characterized.

13

Wspomagana komputerowo analiza właściwości tribologicznych materiałów polimerowych w skojarzeniu ślizgowym z warstwą Al2O3

Kubica M., Skoneczny W.

Przegląd Mechaniczny

|

2012

|

nr 1

39-43

PL

Praca zawiera komputerową symulację układu tribologicznego kostka-płytka dla ruchu posuwisto-zwrotnego w testerze PK1 przy tarciu technicznie suchym. Próbkę wykonano z modyfikowanych polimerów PTFE, a przeciwpróbkę, na której wytworzono warstwę tlenkową, ze stopu aluminium EN AW-5251. Stworzono model 3D węzła tribologicznego w środowisku CAD, a następnie odwzorowano pracę układu materialnego w wirtualnej rzeczywistości, co umożliwiło przeprowadzenie analizy naprężeń, odkształceń, których wyniki zostały zaprezentowane w artykule.

EN

Computer simulation of tribological system block-plate for reciprocating movement in the PK1 tester during technically dry friction was presented in the paper. The sample was made of modified PTFE polymers, counter sample, with an oxide layer, was made of aluminum alloy EN AW-5251. Model 3D of tribological node was built using the CAD software. The work of material system was mapped in virtual reality, which enabled an analysis of stress, strain and results were presented in the paper.

14

Tribologia i areologia w ujęciu systemowym

Burakowski T.

Tribologia

|

2008

|

nr 2

51-62

PL

Podano przedmiot i zadania tribologii i areologii, omówiono związki między nimi oraz pojęcia systemów tribologicznych i areologicznych. Przedstawiono różnice między właściwościami elementów systemu a właściwościami systemu oraz funkcjonalne kompozycje systemów. Zaproponowano pojęcia współczynnika oddziaływania systemu tribologicznego i systemu areologicznego dla właściwości systemów oraz współczynniki synergizmu, neutralizmu i antagonizmu.

EN

Tribology and areology matter, tasks and the relations between tribology and areology were studied and the ideas of a tribological and areological system was discussed. The differences between the properties of system elements and properties of system and systems funcional compositions were presented. The idea of an influence coefficient of a tribological system and an areological system for system properties and the coefficient of synergism, neutralism and antagonism were proposed.

15

The Use Of Spectrometric Diagnostics In Identification Of The Technical Condition Of Tribological Systems

Bzura P.

Journal of Polish CIMAC

|

2008

|

Vol. 3, no 2

9-13

EN

The paper presents, as an effect of the analysis of investigation results, a possibility of using the spectrometric diagnostics in the tribological system technical condition supervision arrangement. A model, based on the emission of solid particles in tribological system operation, allows to identify the system technical condition. After the analysis of tests carried out with the use of that model, it has been found that the content of elementary substances in the lubricating oil may be considered a tribological system condition parameter.

16

Analysis And Assessment Of The Acoustic Emission Suitability For Determination Of The Energy States Of A Tribological System In The Form Of A Four-Ball Tester Friction Node

Bzura P.

Journal of Polish CIMAC

|

2008

|

Vol. 3, no 1

9-13

EN

The present operating safety and cost reduction requirements of the compression ignition engines make it necessary to search for new methods of detecting their defects, e.g. by the analysis of acoustic emission signals coming from the slide bearings. The paper presents non-destructive measurements of acoustic emission (AE) in order to obtain information on the processes taking place in a tribological system under the continuously increasing load.

17

Modyfikacja głowicy badawczej typowego testera tarciowego w celu badania odporności na zużycie tribologiczne

Ciecieląg J.

Tribologia

|

2004

|

nr 3

35-43

PL

Celem pracy jest zaprojektowanie uniwersalnego stanowiska badawczego, umożliwiającego badanie wpływu produktów zużycia na przebieg tarcia, zużywania i odporności ciał na zużywanie tribologiczne. Dotychczas ustalono, że intensywne usuwanie produktów zużycia ze strefy tarcia wpływa bardzo wyraźnie na wzrost odporności na zużywanie stali, ale możliwości badawcze stanowiska nie pozwalały na analizę energetyczną zaobserwowanego zjawiska. W pracy przedstawiono propozycję zmian standardowego testera T-05 do badania wpływu produktów zużycia na odporność metali na zużywanie tribologiczne, które pozwolą na potraktowanie temperatury strefy tarcia jako parametru niezależnego (zadawanego) w procesie tarcia i ewentualnie pomiarów oporów tarcia, usuwania produktów zużycia, co pozwoliłoby na dokładniejszą analizę tego zjawiska. Dodatkowo Autor proponuje pomiar energii związanej z usuwaniem produktów zużycia ze strefy tarcia poprzez pomiar siły docisku elementu czyszczącego. Zdaniem Autora pozwoli to na nową energetyczną interpretację zagadnienia wpływu produktów zużycia na przebieg procesu tarcia, zużywania i odporności ciał na zużywanie tribologiczne.

EN

The paper deals with the development of a versatile stand which affords possibilities for analyzing the influence of wear products on friction phenomena, wear process, and resistance of materials to tribological wear. The previous measurements showed that instantaneous removal of wear products from the friction zone influences considerably the increase of resistance of steel to wear. The contemporary limited measurement possibilities of the stand had however excluded a deeper analysis of the phenomenon. Modifications of the standard test equipment T-05, used for measuring the influence of wear products on the resistance of metals to tribological wear, are proposed. The improvements will enable one to treat the temperature of the friction zone as an independent (imposed) parameter of the friction process, and possibly to measure the frictional drag and efficacy of removal of wear products. The novelties may make the description and analysis of the considered phenomena much more precise and valuable. An additional issue is a proposition for estimation of energy used for removing the wear products from friction zone, based on measuring the force that holds down the cleaning element. The author believes that all the new experiments and the followed analysis will break new perspectives for energetic interpretations of the influence of wear products on the friction process, material wear and resistance to tribological wear.

18

Znaczenie inżynierii powierzchni w tribologii

Burakowski T.

Tribologia

|

2002

|

nr 4

1097-1111

PL

W oparciu o przedmiot i zadania inżynierii powierzchni i tribologii, podano związki między obydwoma dyscyplinami nauki i techniki, wprowadzono pojecie systemu areologicznego oraz omówiono współpracę systemu areologicznego i systemu tribologicznego a także przedstawiono obszary działania inżynierii powierzchni i tribologii. Przedstawiono także możliwości ograniczenia zużycia tribologicznego metodami inżynierii powierzchni oraz wytyczono wspólne zadania dla inżynierii powierzchni i tribologii.

EN

On the base of the scope and tasks of surface engineering and tribology, relations between both of scientific and technical directions have been given, the conception of areological system and tribological system has been introduced, and activity areas of surface engineering and tribology have been presented. The possibility of tribological wear limiting by the methods of surface engineering also have been shown and common tasks for surface engineering and tribology have been described.

19

Termodynamiczne aspekty procesów tribologicznych

Sadowski J.

Tribologia

|

2002

|

nr 3

999-1013

PL

W referacie podano opis systemu tribologicznego opracowany na podstawie pierwszej zasady termodynamiki fenomenologicznej. Ustalono zależności między przepływami różnych form energii i masy w systemie tribologicznym i na jego granicach z otoczeniem. Opisano zużycie tribologiczne i jego przebieg w czasie. Rozważono problem odporności na zużywanie i termodynamiczną naturę oporów tarcia. Uwzględniono wszystkie wielkości ekstensywne i intensywne konieczne do systemowe go opisu tarcia na makroskopowym poziomie organizacji materii. Zanalizowano system tribologiczny złożony z dwóch elementów. Ustalono zasadę podziału energii i masy między tymi elementami w procesie tarcia, i Wykazano, że praca właściwa zużycia i entalpia właściwa produktów zużycia są wielkościami systemowymi, charakteryzującymi odporność na zużywanie. Rozważono procesy zachodzące w elementarnym systemie tribologicznym. Ustalono termodynamiczne kryterium zacierania oraz warunek maksymalnej odporności na zużywanie.

EN

Author presented his own, phenomenological interpretation of friction and its results on the basis of the thermodynamic first principle for open systems. All energetic interactions in the system and on the system boundary with surrounding are described. There were considered: dissipation of mechanical energy, thermal processes, changes of internal energy and of enthalpy, tribological wear and resistance to such wear. The termodynamic interpretation of frictional resistance and the way of generalisation of such resistance interactions with tribological system elements were given. All extensive and intensive quantities, essential for comprehensive friction description on macroscopic level of matter organisation, are considered. Tribological system consist of two elements was analysed. The principle of energy and mass distribution between these elements in friction process was given. Author proved that specific work of wear and specific enthalpy of wear products are the system attributes characterise the resistance to wear. The processes proceed in the elementary tribological system are considered. The thermodynamic criteria of seizing up and condition of maximum resistance to wear was defined.

20

Cutting surface of the grinding wheel as a component of tribological system

Dąbrowski L., Marciniak M., Oczoś K. E.

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2002

|

Vol. 2, no 1

47-59

EN

The results of comparative studies of the roughness profile of cutting surface of grinding wheel, based on the prophilograms obtained from 2-D and 3-D measurements, were analysed. It was indicated that the cutting surface of the grinding wheel could be considered as a surface of one element of a tribological pair of elements, whose highest peaks are essential in decohesion of the grinded material. The number of these peaks were established based on theoretical model of a grinding wheel and experimentally verified. Evaluation of the tribological process effectivity was conducted based on the mass of material transferred from one tribological element.

PL

Zanalizowano wyniki badań porównawczych profilu chropowatości czynnej powierzchni ściernicy na podstawie dwu- i trójwymiarowych profilogramów (2-D, 3-D). Wykazano, że czynną powierzchnię ściernicy można traktować jako powierzchnię jednego z dwóch elemen-tów pary tribologicznej, której najwyższe wierzchołki odgrywają zasadniczą rolę w procesie dekohezji materiału szlifowanego. Liczbę tych wierzchołków określono na podstawie modelu teoretycznego struktury ściernicy i zweryfikowano doświadczalnie. Wpływ tych czynników na efektywność procesu trybologicznego oceniono, badając siłę normalną Fn i wydajność właściwą szlifowania Q'w.