Niniejszy artykuł zawiera wybrane wyniki badań ekonomicznych w Polsce. Badania te, prowadzane od 1997 roku w Instytucie Transportu Samochodowego, oparte są na danych kwartalnych zebranych w kwestionariuszach dystrybuowanych pośród wytypowanych krajowych i międzynarodowych firm transportowych. Wyniki zawierają informacje o aktualnej i przewidywanej sytuacji firm transportowych, w szczególności o barierach blokujących i utrudniających rozwój i efektywność wspomnianych firm. Wnioski z wyników badań koniunktury oraz prognozy oparte na nich mogą okazać się pomocne dla właścicieli firm transportowych przy podejmowaniu bieżących decyzji, zaś organom decyzyjnym mogą pomóc w wyborze właściwego sposobu wpływania na rynek transportowy lub w próbie zapobiegania wszelkim negatywnym zjawiskom.
EN
This paper provides some results of business survey in road freight transport in Poland. These studies, conducted since 1997 at Motor. Transport Institute, base on quarterly data obtained from questionnaires distributed among selected national and international transport firms. The results provide information about the current and projected situation of transport companies, especially about the barriers which inhibit and limit the development and efficiency of mentioned firms. The conclusions from the economic situation research results, as well as predictions established based on them, may turn out to be helpful to the owners of transport companies when making current decisions. The decision-making organs can guide themselves in choosing the proper ways to influence the transport market, or in the attempts being made to prevent all kinds of negative phenomena.
Artykuł porusza problematykę długookresowej relacji pomiędzy intensywnością emisji dwutlenku węgla, energochłonnością, jednostkowym zużyciem energii na pojazd oraz produktywnością ciężarowego transportu samochodowego na przykładzie Polski (lata 1990-2011). W artykule omówiono występowanie przyczynowości pomiędzy tymi kategoriami, mechanizm dostosowawczy do poziomu równowagi oraz przedstawiono warianty prognoz do 2025 roku. Analizę oparto przede wszystkim o model VECM, korzystając z takich narzędzi jak: test przyczynowości Grangera oraz testy ADF i Johansena. Przedstawiono alternatywne warianty prognoz dla intensywności emisji dwutlenku węgla ciężarowego transportu samochodowego, energochłonności, jednostkowego zużycia energii oraz produktywności tego transportu. Zauważono, że racjonalizacja intensywności emisji dwutlenku węgla powinna być oparta o analizę zarówno krótkookresowej jak i długookresowej równowagi, bez negatywnego wpływu na produktywność oraz energochłonność ciężarowego transportu samochodowego.
EN
The article is about the long-term relationship between the CO2 intensity, energy intensity, unit consumption of energy per vehicle and productivity of road freight transport on the example of Poland (time range: 1990-2011). In the article the casuality between those economic categories, the adjustment mechanizm of the equalibrium level and wariants of forecasts with horizon to 2025 were presented. The alternative variants of forecast of CO2 intensity, energy intensity, unit energy consumption and productivity of road freight transport were shown. The analysis is based on VECM model, with using: Granger casaulity test and ADF or Johansen’s tests. It noted, that the rationalization of CO2 intensity should be based on short-term and long-term equalibrium, without the negative influence on productivity and energy intensity of road freight transport.
Dynamicznie rozwijający się sektor budownictwa i drogownictwa stwarza zapotrzebowanie na produkty żwirowo-piaskowe. Stosunkowo równomierne rozłożenie złóż żwiru i piasku nie gwarantuje możliwości zaspokojenia popytu z lokalnych źródeł surowca. Autorzy, dostrzegając problem istniejących nadwyżek popytu w jednych województwach oraz niedo-bór surowców w innych, przy pomocy opracowanej metody rozwiązali problem optymalnej alokacji su-rowców żwirowo-piaskowych w skali kraju. W tym celu opracowano dedykowany algorytm postępowania – metodę, wykorzystującą narzędzia in-formatyczne z zakresu programowania liniowego. Po przeanalizowaniu specyfiki rynku kruszyw żwiro-wo-piaskowych, uwarunkowań transportowych i logistycznych, kosztów transportu koleją i samochodami ciężarowymi oraz odległości pomiędzy ośrodkami popytu i podaży, autorzy zaproponowali model pozwalający na zbilansowanie rynku surowców. W efekcie, możliwe stało się ustalenie optymalnego rozpływu (alokacji) kruszyw żwirowo-piaskowych pomiędzy poszczególnymi ośrodkami podaży i popytu w Polsce. Jako kryterium optymalizacji przyjęto minimalny koszt całkowity transportu surowców, a zbudowany model został zaimplementowany przy użyciu systemu GAMS (General Algebraic Modeling System). Optymalne rozwiązanie zostało zaprezentowane dla scenariusza Podstawowego, a także dwóch alternatywnych scenariuszy: Wysokich cen i Niskich cen w transporcie samochodami ciężarowymi. Opracowana metoda ma charakter uniwersalny i może być z powodzeniem stosowana do rozwiązywania tego typu zagadnień problemowych.
EN
The dynamically developing building and construction sector creates a demand for sand and gravel aggregates. The relatively regular location of sand and gravel deposits does not guarantee the ability to meet demand from the local sources of rock raw materials. The authors, recognizing the problem of existing surplus of sand and gravel aggregates in some regions in Poland and a shortage in the other, with the help of elaborated method, solved the problem of optimal allocation ofsand and gravel aggregates in the country. For this purpose, a dedicated algorithm procedure – the method that uses tools and linear programming was conducted. After analyzing the market characteristics, conditions and different means of transport and logistics, as well as − the distance between the centers of demand and supply, the authors proposed the model to balance therock raw materials market. As a result, it became possible to determine the optimalallocation of sand and gravel aggregates between the centers of supply and demand in Poland. The minimum total cost of transportation of rock raw materials as the optimization criteria was conducted, and the model has been implemented using the GAMSsoftware (General Algebraic Modeling System). The optimal solution is presented for the Basecase scenario, as well as two alternative scenarios: High price and Low price of heavy trucks transport. The developed method is universal and can be successfully used to solve this type of application problem.
Obserwowany w ostatnich latach rozwój inwestycji w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym i infrastrukturalnym wymaga znacznych ilości kruszyw żwirowo-piaskowych. W sytuacji istotnych niedoborów kruszyw w regionach, w których popyt dominuje nad podażą zachodzi potrzeba transportowania kruszyw z regionów posiadających nadwyżki surowców. Ze względu na relatywnie niewielką cenę kruszyw żwirowo-piaskowych i wysokie koszty ich transportu, istotne jest wskazanie optymalnych kierunków przewozu, pozwalających na zbilansowanie rynku. Kluczowym elementem procesu bilansowania jest wybór środków transportu i określenie kosztów przewozu w kontekście istniejących ograniczeń infrastrukturalnych, komunikacyjnych i logistycznych. Do przewozu kruszyw w Polsce wykorzystywane są w zasadzie dwa rodzaje środków transportu − kolej i samochody ciężarowe. Wybór rodzaju środka transportu uwarunkowany jest możliwościami technicznymi przewozu, względami ekonomicznymi oraz ograniczeniami społecznymi i środowiskowymi. Transport kolejowy praktycznie nie występuje jako samodzielny środek przewozu, ponieważ zwykle za-chodzi konieczność dostarczenia kruszywa samochodem ciężarowym do rampy/bocznicy kolejowej, a później do odbiorcy. W artykule zaprezentowano wyniki analizy kosztów transportu kruszyw samochodami ciężarowymi i – oddzielnie − koleją. Badania przeprowadzono analizując aktualne ceny przewozu samochodami ciężarowymi o ładowności powyżej 20 ton. W przypadku kolei średnie koszty transportu ustalono biorąc pod uwagę aktualną taryfę przewozową oraz możliwe połączenia komunikacyjne. W publikacji wyprowadzono również wzory matematyczne, reprezentujące krzywe kosztów w funkcji odległości. Na tej podstawie określono graniczną opłacalną odległość przewozu analizowanymi środkami transportu względem siebie.
EN
Observed in recent years, the growth of investment in housing sector, industry and infrastructure requires a significant amount of sand and gravel aggregates. In the event of significant shortages of aggregates in particular provinces where demand dominates the supply the need to transport surplus aggregates occurs. Due to the relatively low price of sand and gravel aggregates and the high cost of transport, it is important to identify the optimal directions of trans-port allowing for the market balancing. A key element of the balancing process is the choice of means of transport and to determine the cost of transport in the context of existing constraints of infrastructure, communications and logistics. For the transport of rock raw materials used in Poland are basically two types of transport – rail and heave trucks. Selection of the type of transport is determined by the technical capabilities of transport and also by economic, social and environmental constraints. Rail transport is not an independent, because there is very often necessity to provide truck support to mine ramp, and later on − to end user. The article presents the results of sand and gravel aggregates costs analysis of transport by heavy trucks and – separately – by rail. The study was conducted by analyzing the current price of transport of heavy trucks with a capacity of over 20 tonnes. In the case of rail, average costs of transport are established taking into account the current tariff and possible connections. The publication also presents derived mathematical formulas representing the cost curves as a function of distance. On this basis, the marginal effective distance of different means of transport was estimated.
Fleets constitute the most important production mean in the transportation industry. Their appropriate management is crucial for the whole branch. The paper is the first one from the series of three papers that the Authors dedicate to the freight fleet management topic. The paper presents the essence and the scope of the freight fleet management. The topic is discussed against a broader background of the general management theory and the situation of freight vehicles in Poland over the last years. The changes to the freight fleet structure that occurred within the years 2004-2011 are presented and carefully discussed. Moreover, the general management and the fleet management especially, including their levels and areas, are defined. The literature review on fleet management is presented as well. And finally, Authors’ own research defining the scope of the fleet management is presented based on the survey of real-life posts and attributed to them tasks. As a result the list of typical fleet management decision problems broken down into management levels and areas has been developed. The paper will be continued in two further papers dedicated to fleet management methods and fleet management case studies.
W artykule przedstawiono niektóre wyniki badań biznesu drogowego transportu towarowego w Polsce. Badania te, prowadzone od 1997 r. w Instytucie Transportu Samochodowego bazy danych kwartalnych uzyskane z ankiet rozesłanych wśród wybranych krajowych i międzynarodowych firm transportowych. Wyniki dostarczają informacji o aktualnej i przewidywanej sytuacji firm transportowych, zwłaszcza na temat barier, które hamują i ograniczają rozwój i efektywność wymienionych firm.
EN
This paper provides some results of business survey in road freight transport in Poland. These studies, conducted since 1997 at Motor Transport Institute, base on quarterly data obtained from questionnaires distributed among selected national and international transport firms. The results provide information about the current and projected situation of transport companies, especially about the barriers which inhibit and limit the development and efficiency of mentioned firms.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Badania koniunktury w ciężarowym transporcie samochodowym prowadzone są w Instytucie Transportu Samochodowego (ITS) od 1997 r. Mają one na celu systematyczne monitorowanie sytuacji w branży transportowej, jak również pozyskiwanie informacji dotyczących przewidywanych zmian tej sytuacji w najbliższej przyszłości. W badaniach wykorzystywana jest metoda testu koniunktury, bazująca na badaniach ankietowych. Pytania zawarte w ankiecie dotyczą różnorodnych, ale jednocześnie najbardziej podstawowych aspektów prowadzonej działalności transportowej i zostały dobrane w taki sposób, aby poprzez ich weryfikację jak najpełniej można było oddać przebieg procesów koniunkturalnych. Do analizowanych obszarów należą między innymi zmiany w wielkości krajowych i międzynarodowych przewozów ładunków transportem samochodowym czy zmiany ogólnej i finansowej sytuacji w przedsiębiorstwach prowadzących działalność transportową. Celem artykułu jest prezentacja syntetycznych wyników badań i analiz (wskaźniki: koniunktury w transporcie krajowym i międzynarodowym, kondycji ekonomicznej i zdolności przewozowej przedsiębiorstw transportowych), wraz z uzyskaną na ich podstawie prognozą na kolejny kwartał.
EN
Studies on business activity in freight transport in Poland have been made in Motor Transport Institute since 1997. The main objective of these studies is to obtain information about current situation in transport and short-time forecasts. The paper summarizes the results of survey studies (especially about financial situation of firms, the volume of cargo freight, investment, competition, barriers in transport market development etc.). It also formulates and tests the model of transport market in Poland.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zaprezentowano opracowaną w ITS, w ramach projektu badawczego własnego nr: N N509 557139, metodę badań średnich kosztów jednostkowych w przedsiębiorstwach ciężarowego transportu samochodowego w Polsce. Scharakteryzowano próbę badawczą. Przedstawiono wyniki prowadzonych w ITS badań kosztowych dotyczących lat 2009, 2010, 2011 i I półrocza 2012 r. Zaprezentowano kształtowanie się średnich kosztów 1 wozokilometra przebiegu i ich struktury rodzajowej w zbadanych przedsiębiorstwach ciężarowego transportu samochodowego operujących na rynku UE i rynkach wschodnich oraz na rynku przewozów krajowych. Uwzględniono koszty jednostkowe taboru uniwersalnego powyżej 12,0 t dmc.
EN
The article presents the test method, developed at the ITS as part of the own research project No. N N509 557139, for studying average unit costs of road transport companies in Poland. The research study has been characterized. The results of cost researches conducted at the ITS for the years 2009, 2010, 2011 and the first half of 2012, have been presented. The profile of average costs of one vehicle-kilometre of mileage and their generic structure at the tested car transport companies operating in the EU market, Eastern markets and the national transport market, have been presented. The unit costs of the universal rolling stock of over 12.0 t MPW, have been included.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W niniejszym artykule przedstawiono rozważania dotyczące stanu ciężarowego transportu samochodowego w Polsce. W pierwszej części zaprezentowano miejsce transportu samochodowego w systemie transportowym w zakresie przewozów ładunków w ujęciu czasowym. Następnie podano ogólną charakterystykę tej gałęzi z punktu widzenia liczebności funkcjonujących przedsiębiorstw. W końcowej części zobrazowano stan pojazdów ciężarowych transportu samochodowego według wybranych kryteriów oceny.
EN
This article presents deliberations concerning condition of the freight carrying road transport in Poland. In its first part, it describes the position of the road transport within the transport system in terms of the fright haulage as far as the time aspect is concerned. It is followed by a general characteristic of this branch of transport, from the point of view of the number of transport firms in existence. The final part depicts condition of the freight carrying road transport vehicles according to the selected criteria of their evaluation.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Metodyka badania i prognozowania skutków energetycznych i ekologicznych rozwoju przewozów wykonywanych samochodami ciężarowymi. Prognoza do 2020 r. opracowana przez Instytut Transportu Samochodowego.
EN
Research and prognosis methodology of both energetic and ecological effects due to the development of transports effected with help of the motor trucks. Prognosis until the 2020 elaborated by the Motor Transport Institute.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Transport samochodowy w polityce transportowej UE i Polski. Sytuacja na rynku transportu samochodowego po akcesji Polski do UE. Zagrożenia i szansę rozwoju polskich przedsiębiorstw transportowych. Główne kierunki rozwoju branży TSL w Polsce. Prognozy dalszego wzrostu udziału transportu samochodowego w gałęziowej strukturze pracy przewozowej.
EN
The motor transport in the European Union transport policy and that of Poland. The situation on the motor transport market after the accession of Poland into the structures of the European Union. Threats and chances of polish transport enterprises development. The principal directions of the TSL branch development in Poland. The prognosis of further increase motor transport participation within the branch structure of transportable work.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.