Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmiany Wyżyny : wpływ eksploatacji kopalin na kształtowanie krajobrazu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

Pietrzyk-Sokulska E.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2013

|

nr 1

24-31

PL

W latach 70. górnictwo, hutnictwo, cementownie zdominowały tutejszy krajobraz Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, przekształcając środowisko. Jednak dzięki restrukturyzacji przemysłu, rekultywacjom, działaniom modernizacyjnym i prośrodowiskowym, zmierzającym do racjonalnego wykorzystania zasobów, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska staje się dziś regionem turystyczno-rekreacyjno-leczniczym. W artykule opisano działalność wydobywczą i jej wpływ na zmiany krajobrazu Wyżyny, przedstawiono wyrobisko Liban, Rezerwat Bonarka, Kamieniołom Skałki Twardowskiego i Zakrzówek.

2

Odkrywkowe górnictwo zwięzłych surowców skalnych okolic Krakowa - uwarunkowania sozologiczne

Pietrzyk-Sokulska E.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2001

|

T. 17, z. 3

35-52

PL

Odkrywkowe górnictwo zwięzłych surowców skalnych rozwijało się od dawna w okolicach Krakowa. Jest to obszar obejmujący wiele mezoregionów fizyczno-geograficznych (rys. 1), o skomplikowanej budowie geologicznej (rys. 2), urozmaiconej rzeźbie i walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Jednocześnie obszar ten charakteryzuje się dużym skupieniem złóż i miejsc eksploatacji zwięzłych surowców skalnych reprezentowanych przez wapienie oraz skały pochodzenia wulkanicznego. Ich wydobycie ma wielowiekową tradycję, o czym świadczy duża liczba różnej wielkości kamieniołomów (tab. 1). Wydobywano w nich kopaliny, będące surowcem na potrzeby budownictwa, drogownictwa, przemysłu cementowo-wapienniczego oraz hutniczego, a także dla rolnictwa. Okolice Krakowa to także obszary o unikatowych walorach przyrodniczo-krajobrazowych objęte w 1981 r. różnymi formami prawnej ochrony (rys. 3). Wpływ działalności górniczej na środowisko uwidacznia się tutaj z większą niż gdzie indziej intensywnością i dlatego wymaga większej ostrożności przy jej prowadzeniu. Zakres i skala oddziaływania górnictwa zależą od czynników przyrodniczych, górniczych, społeczno-ekonomicznych, a także czasu trwania eksploatacji oraz kierunju rekultywacji i zagospodarowania wyrobisk po jej zakończeniu. W artykule przedstawiono wpływ eksploatacji zwięzłych surowców skalnych na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego na tle uwarunkowań sozologicznych. Podano także możliwości zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych, które minimalizują przekształcenia środowiska. Powstają jednocześnie w ich wyniku nowe formy antropogeniczne, mogące być dodatkowym walorem badanego obszaru.

EN

Open mining of hard-rocks has been performed in the vicinity of Cracow for a long period of time. Discussed teritory consist of several physico-geographical mesoregions (Fig. 1) that display complicated geological structure (Fig. 2), diversified relief as well as natural - landscape values. The Cracow region is also characterized by considerable concentration of hard- rock deposits as well as limestone and magmatic rock mining sites. The mining of these rocks has got a few century long tradition which has performed in a lot quarries of different dimensions (Tab. 1). The hard-rock deposits excavated in these quarries have been used in many branches of industry as well as in agriculture. In the vicinity of Cracow there are also the areas of unique natural landscape values which have been under different forms of legal protection since 1981 (Fig. 3). The open mining activity has influenced the environment in described region with larger intensity than elsewhere. Thus, the greater precautions should be undertaken during the course of mining. The range and scale of the exploitation effect depend on the environmental, mining and social-economic factors as well as on the course of reclamation and management of the workings after the closing up of the mining activity. Presented paper deals with the influence of the hard-rock mining on the particular components of the natural environment against the sozological conditions. Prospects of management of the post-exploited workings that minimaze environmental transformations are also discussed. New, antropogenic forms resulting from this management may also become an additional atraction of the region.

3

Sozologiczne uwarunkowania eksploatacji i wykorzystania kamieniołomów zwięzłych surowców skalnych (zachodnie Karpaty fliszowe)

Pietrzyk-Sokulska E.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 26, z. 1

109-131

PL

Eksploatacja zwięzłych surowców skalnych wywołuje przekształcenia środowiska przyrodniczego, najwyraźniej zaznaczające się w krajobrazie i wywołujące ujemne wrażenia szczególnie w początkowej fazie eksploatacji. Zachodnie Karpaty fliszowe należą do obszarów o szczególnych walorach przyrodniczo-krajobrazowo-kulturowych. Jednocześnie od wieków prowadzona jest w nich odkrywkowa eksploatacja zwięzłych surowców skalnych. Po zakończeniu eksploatacji pozostają wyrobiska, zajmujące często duże powierzchnie i stanowiące nieużytki poprzemysłowe, które mogłyby zostać zagospodarowane i stanowić atrakcję antropogeniczną regionu. Wybór sposobu i kierunku zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych jest więc zagadnieniem niezwykle istotnym już od momentu dokumentowania złóż. Obowiązek rekultywacji i zagospodarowania należy do użytkownika złoża, a wybór sposobu i kierunku zagospodarowania powinien zostać uzgodniony z samorządem lokalnym

EN

Opencast excavation of hard-rock deposits causes deterioration of the landscape. These negative transformations are most apparent in areas of natural beauty and during the early stages of quarrying. The Western Flysch Carpathians are the region of very valuable nature and landscape features. Nevertheless, most of the Polish hard rock quarries are located in this region. This is due to the geological structures of the area. Raw rock materials are widely used in many industries. Excavating activity creates many environmental problems. Many of these can be overcomed or eliminated by proper planning prior to mining and by proper reclamation during excavation and management in the post-exploitation phase. Reclamation methods and management criteria for a variety of abandoned hard rock quarries are discussed in the present paper