PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 18

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  transformacja ustrojowa
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Challenges of the energy transition in Poland – deliberative democracy as a tool for activating the civil society
Janikowska Olga Julita
Polityka Energetyczna
|
2023
|
T. 26, z. 4
45--62
EN
The Polish political transformation of 1989 brought significant changes not only on the political and social levels but also on the economic level. The Polish economy, which until then had been a centrally planned economy, had to be rapidly changed into a free market economy. As a result of this, a lot of areas of the economy had to be transformed including the mining industry, especially hard-coal mining. In 1990, there were seventy-one mines in operation in Poland, employing nearly 400,000 people. The process of decommissioning these mines, which continues to this day, began in 1994. Walbrzych coal mines were among the first to be liquidated. Poland has long been dependent on coal for energy production, but the country is facing increasing pressure in the transition to cleaner and more sustainable energy sources in order to reduce carbon emissions and mitigate the effects of climate change in order to fulfil EU climate policy assumptions. Civil society organizations in Poland were associated with the political transformation, as the changes in the system has opened the doors for the social participation in decision-making processes. Civil society organizations in Poland have been actively pushing for policies and initiatives that promote renewable energy, energy efficiency, and the phasing out of coal. However, it should be underlined that the role of civil society in energy transformation is crucial as on the one hand, it should be an advocate of change, but on the other hand, civil society has to take an active part in the discussion on the challenges of the transformation, such a change in the employment structure which is an inevitable consequence of the energy transition. The scope of the paper is to provide a set of tools for the civil society participating in energy transformation processes.
PL
Polska transformacja ustrojowa w 1989 roku przyniosła istotne zmiany nie tylko na płaszczyźnie politycznej, społecznej, ale także gospodarczej. Polska gospodarka, która do tej pory była gospodarką centralnie planowaną, musiała zostać gwałtownie przekształcona w gospodarkę wolnorynkową. W związku z tym przeobrażeniom musiało ulec wiele dziedzin gospodarki, w tym górnictwo zwłaszcza węgla kamiennego. W 1990 roku w Polsce działało 71 kopalń, zatrudniających blisko 400 tysięcy osób. Trwający do dziś proces likwidacji kopalń rozpoczął się w 1994 roku. Wałbrzyskie Kopalnie Węgla Kamiennego były jednymi z pierwszych, które zostały zlikwidowane. Polska od dawna jest uzależniona od węgla w produkcji energii, ale kraj stoi w obliczu rosnącej presji na przejście na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i złagodzenia skutków zmian klimatycznych, aby wypełnić założenia polityki klimatycznej UE. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce były związane z transformacją polityczną, ponieważ zmiany ustrojowe otworzyły drzwi dla społecznej partycypacji w procesach decyzyjnych. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce aktywnie włączają się do debaty związanej z transformacją energetyczną. Podkreślić należy jednak, że rola społeczeństwa obywatelskiego w tym procesie jest zróżnicowana. Z jednej strony wywierana jest presja na rządzących, związana z szybkim odejściem od węgla, z drugiej jednak strony społeczeństwo obywatelskie wyraża swój niepokój dotyczący zmian w strukturze zatrudnienia, która jest nieuniknioną konsekwencją transformacji energetycznej. Celem artykułu jest zaproponowanie narzędzia pozwalającego zwiększyć społeczną partycypację w procesie transformacji energetycznej przy jednoczesnej budowie konsensusu społecznego.
2
Content available Historiografia polskiej transformacji? Szkic do bilansu
Przeperski Michał
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2022
|
T. 67, nr 1
89--103
EN
There have been several canonical studies on the historiography of the political history of the systemic transformation in Poland still constitute a point of reference for researchers today. At the same time, however, the dynamic growth of the source base and the increasing popularity of post-structuralist scientific trends resulted in the fact that the research perspective characteristic of this canon is aging rapidly. The analysis and comments formulated in this text are an attempt at balancing the strengths and weaknesses of the historiography of the political history of the systemic transformation to date and an attempt to indicate how it potentially could develop further.
3
Content available remote Mapa wątpliwych patronów
Łuczak J.
Geodeta : magazyn geoinformacyjny
|
2017
|
nr 9
14--15
4
Content available remote Migracje zarobkowe Polaków po akcesji Polski do Unii Europejskiej
Szymala K.
Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego
|
2015
|
Nr 2
55--64
PL
Artykuł przedstawia interpretację skali zjawiska migracji zarobkowych w Polsce będącej członkiem Unii Europejskiej. W artykule posłużono się przede wszystkim danymi statystycznymi będącymi wynikiem badań Głównego Urzędu Statystycznego, które umożliwiły dogłębną interpretację omawianego zagadnienia, stanowiącą determinant konkluzji wynikającej z procesu migracji zarobkowych Polaków. Podjęto również próbę oceny skutków migracji zarobkowych dla państwa.
EN
This article interprets the scale of labour migrations in Poland as a member of the European Union. This article mainly uses statistical data gathered in the surveys by the Central Statistical Office. These data enable an indepth interpretation of the issue and also determinate conclusions derived from the migration process of the Poles. The author attempts to assess an impact of labor migrations to the state.
5
Content available remote Postmodern fun and games. Some thoughts in the discussion on Polish architecture
Wojtas Swoszowska J.
Czasopismo Techniczne. Architektura
|
2015
|
Y. 112, iss. 9-A
411--417
EN
The article is a contribution to the discussion on Polish postmodernism viewed against the background of changes in world architecture as well as the political transformations taking place in Poland. Postmodernism is regarded as a trend enriching architecture with elements of freedom, fun, joke – in other words, with the joy of designing as well as those of the use and visual perception – all absent in the modernist dogma. A brief history of the trend has been included along with the selection of literature and the outline of the early Polish postmodernism. Some selected examples of Polish postmodern accomplishments before and after 1989 have been evaluated. The article ends with some thoughts about the essence of postmodernism as expression of joy.
PL
Artykuł jest przyczynkowy. Dotyczy postmodernizmu polskiego widzianego na tle przeobrażeń w architekturze światowej oraz zmian ustrojowych zachodzących w kraju. Porusza wątek postmodernizmu jako nurtu, który wprowadził do architektury elementy wolności, zabawy, żartu – słowem radości zarówno z projektowania, jak użytkowania i wizualnego odbioru – obce dogmatycznemu modernizmowi. Zwiera krótką genezę ruchu, wybór literatury oraz zarys początków rodzimego postmodernizmu. Analizowane są wybrane przykłady polskich realizacji postmodernistycznych sprzed i po 1989. Artykuł kończą przemyślenia na temat istoty postmodernizmu jako ruchu radości.
6
Content available remote Zmiany ustrojowe, polityczne i społeczno-gospodarcze w wymiarze krajowym
Kubaczyk T., Walczak J.
Zeszyty Naukowe AON
|
2011
|
nr 2(83)
288- 310
EN
The article entitled “Political, social and economic changes in a national dimension” features the crucial year of 1989 for Poland as a year of events that changed the course of history starting an unprecedented process of political, economic and social character. The article analyses two closely interwoven factors that decided on the shape and course of political transformation in Poland taking place up till now. They involve a political sphere and an economic-social one. The authors show complex and multi-sided processes taking place in our country at the turn of the 90s last century and evaluate the effectiveness of actions taken at that time translated into political-economic and social effects in contemporary Poland.
7
Content available Siły specjalne w Polsce (na przykładzie policji)
Socha Robert
Wiedza Obronna
|
2011
|
nr 1
121--134
8
Content available remote Security of Poland in the systemic transformation period
Szczurek T.
Studia Bezpieczeństwa Narodowego
|
2011
|
R. 1, Nr 1
229--238
EN
The article presents the social and political situation of Poland in the context of changes, resulting from the downfall of the so-called „Eastern bloc” after year 1989. Particular emphasis was put on the significance of the following historic events: dissolution of the Warsaw Pact; withdrawal of the Russian army from Poland; Poland becoming a member of the North Atlantic Treaty Organization and the European Union and the terrorist attack on World Trade Center of September 11th, 2001. In the context of these events, on the basis of source documents (assumptions, doctrines and strategies), the strategic directions of building of a state security system were presented.
PL
W artykule przedstawiono sytuację społeczno-polityczną Polski w kontekście zmian spowodowanych rozpadem tzw. „bloku wschodniego” po roku 1989. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie następujących wydarzeń historycznych: powstanie pierwszego niekomunistycznego rządu; rozwiązanie Układu Warszawskiego; wycofanie wojsk rosyjskich z Polski; przyjęcie Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego i do Unii Europejskiej oraz atak terrorystyczny na Word Trade Center 11 września 2001 roku. Na tle tych wydarzeń, opierając się na dokumentach źródłowych (założeniach, doktrynach i strategiach), przedstawiono strategiczne kierunki działania w procesie budowania systemu bezpieczeństwa państwa.
9
Content available remote Politechnika Łódzka w okresie transformacji 1990-1996
Krysiński J.
Zeszyty Historyczne Politechniki Łódzkiej
|
2010
|
Z. 10
27-44
PL
Politechnika Łódzka, podobnie jak i wszystkie polskie uczelnie, przeszła bardzo poważne zmiany w okresie transformacji ustrojowej naszego kraju, co nie zostało dotychczas wyczerpująco opisane. W latach 1990-96, kiedy zmiany te najintensywniej były wprowadzane, byłem rektorem i wraz z prorektorami prof. Bolesławem Bolanowskim, prof. Januszem Turowskim, prof. Romanem Zarzyckim (w pierwszej kadencji) i z prof. Józefem Mayerem (w drugiej) wiele tych przeobrażeń inicjowaliśmy i wprowadzaliśmy. Wychodząc naprzeciw inicjatywie Rektorskiej Komisji Historycznej postanowiłem je opisać. Ograniczyłem się do lat 1990-1996 kiedy uczelnia doznała zasadniczych przeobrażeń. W poniższych rozważaniach opieram się na takich źródłach jak „Księga jubileuszowa PŁ", wydana w 1995 na 50-lecie uczelni, wydawnictwie „Życia Uczelni", protokołach z posiedzeń Senatu PŁ, corocznych sprawozdaniach rektora, przemówieniach rektora, wywiadach prasowych itp. Jednocześnie podpieram się własnymi notatkami, które systematyczne robiłem od grudnia 1990. Opisywanym działaniom w okresie 1990-96 towarzyszą moje osobiste wspomnienia i komentarze. Jeśli kogokolwiek one dotykają, to z góry przepraszam.
10
Content available Analiza zmian struktury władania użytkowania gruntów po transformacji ustrojowej w Polsce na przykładzie wybranych gmin Wielkopolski
Zydroń A., Hausa P.
Rocznik Ochrona Środowiska
|
2010
|
Tom 12
909-925
PL
Niniejsza praca jest poświęcona analizie zmian struktury użytkowania i władania gruntów w powiecie poznańskim. Dotyczy bardzo interesującego okresu w rozwoju Polski tj. lat 1989÷2006 (transformacja ustrojowa, wejście Polski do Unii Europejskiej). Analiza zmian pozwoli określić kierunki i nasilenie tego procesu w poszczególnych latach i gminach co zkolei umożliwi kontrolę tego zjawiska poprzez planowanie na szczeblu gminnym (studium uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego). Uwzględnić także należy, że relacje między własnością prywatną a własnością publiczną występujące w danej jednostce terytorialnej mają wpływ na kierunki jej zagospodarowania, a także stanowią podstawę do programowania prac w zakresie urządzeń rolnych [3].
EN
The study concerns problems connected with the analysis of changes in the structure of land use and ownership in the Poznań County in the years 1989÷2006. Investigations were based on record data collected at the County Centre of Land Survey and Cartography Records in Poznań. For the purpose of the study 7 communes from the Poznań County were selected (Czerwonak, Murowana Goślina, Pobiedziska, Rokietnica, Suchy Las, Swarzędz, Tarnowo Podgórne). Changes in the structure of land use and ownership in a given commune in individual years were determined and compared with those in the other communes. For this purpose data were subjected to: statistical analysis, analyses on pie and bar graphs, spatial analysis based on thematic maps prepared with the use of the MapInfo version 7.5 software. These analyses made it possible to present the following conclusions:1. In the analyzed communes in the investigated period changes may be observed in the structure of land use (small changes) and ownership (big changes). 2. The structure of land ownership showed a downward trend in the state sector to the advantage of the private sector. The biggest changes in the analyzed period took place in the Czerwonak commune, where the state sector lost over 27% agriculturally used area to the advantage of the private sector. In turn, the smallest changes occurred in the Rokietnica commune, in which this index was below 3%. 3. In the analyzed communes the ownership structure underwent the following changes: ? the area of land administered by the State Treasury decreased; this change was biggest in the Rokietnica commune (by 25.6%), while it was smallest in the Suchy Las commune (by 0.8%), ? the area of land administered by cooperatives decreased, with this trend being biggest in the Rokietnica commune (almost all land properties of cooperatives were transferred to other entities), while it was smallest in the Murowana Goślina commune (by 17.0%),? the area of land held by communes increased, which change was biggest in the Czerwonak commune (by 40.8%), and smallest in the Pobiedziska commune (by 14.1%), ? the area of land owned by physical persons increased (except for the Tarnowo Podgórne commune), the change being biggest in the Czerwonak commune (by 36.2%), and smallest in the Suchy Las commune (by 1.0%), ? the amount of land held by churches and religious associations increased (except for the Suchy Las commune); the change being biggest in the Czerwonak commune (by 121.1%), and smallest in the Tarnowo Podgórne commune (by 1.0%), ? the amount of land held by denominations associations and commercial companies also increased (except for the Murowana Goślina communes) - on the biggest scale in the commune (over 10-fold), and on the smallest scale in the Suchy Las commune (by 21.3%). 4. The following trends could be observed in the analyzed communes in terms of changes in the land use structure: the area of agriculturally utilized land decreased (except for the Pobiedziska and Suchy Las communes), the area of forests increased (except for the Tarnowo Podgórne commune), in case of the other land properties no marked trends could be observed. 5. Spatial analysis concerning changes in the structure of land use and ownership did not show relationships with the neighbouring communes. Spatial changes were of random character.
11
Content available remote Obrona Cywilna po siedemnastu latach transformacji ustrojowej
Gołębiewski Jan
Wiedza Obronna
|
2006
|
nr 3
55--76
12
Content available remote Wolność gospodarcza i jej ograniczenia – chaos czy jednolita tendencja?
Kędzia J., Taradejna R.
Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
|
2005
|
nr 6
10-16
13
Content available remote Transformacja ustrojowa w polskiej elektroenergetyce. Od pełnego monopolu naturalnego ku… pełnej konkurencyjności?
Dobroczyńska A., Juchniewicz L.
Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
|
2005
|
nr 6
2-9
14
Proces realizacji inwestycji energetycznych po transformacji ustrojowej. Uwagi i spostrzeżenia
Wejcman J., Radomski Z., Roszkowski J.
Energetyka
|
2003
|
nr 9
608-611
PL
Obecnie w Polsce brakuje tradycji i doświadczeń w działalności inwestycyjnej w warunkach gospodarki rynkowej. Przede wszystkim dotyczy to postępowania przetargowego i przygotowywania umów, gdzie nie docenia się konieczności bardzo precyzyjnego określenia przedmiotu inwestycji i warunków technicznych. Prowadzenie inwestycji "metodami chałupniczymi" skutkuje podwyższeniem kosztów jej realizacji, obniżeniem jakości rozwiązań, utratą okazji podniesienia poziomu zawodowego kadry inwestorskiej oraz utratą profesjonalnego kontaktu z krajami rozwiniętymi.
EN
In Poland there is lack at present of tradition and experience in the investment activity in market conditions. It concerns first of all the process of bidding and preparing contracts. The necessity of the definition of an investment subject and technical conditions is then not precise defined. Investment conducted with "domestic methods" influence the cost increase, decrease of the solution quality and causes the loss of opportunity for rise of professional level of the staff and loss professional contacts with developed countries.
15
Content available remote Przemysł zbrojeniowy i jego zaplecze naukowo-badawcze istotnym składnikiem potencjału obrony powietrznej wojsk i obszaru kraju
Jauer T.
Wiedza Obronna
|
2002
|
nr 4
66--93
16
Content available remote Labour market in Poland in the period of political system transformation
Jarmołowicz W., Twarowska M.
Management
|
2002
|
Vol. 6, no 1
65-77
EN
The article focuses on the analysis of basic values describing the Polish labour market of the 90's. The subject of the analysis is work demand expressed here by the number and structure of workers, regarding their education and age as well. Another important element of the analysis is wages defined as labour price. There were analysed nominal gross wages nationwide and for particular branches of economy. Moreover, there were analysed labour surpluses on the labour market, i.e. unemployment, which is always present in the market economy. Based on the characteristics there. were formulated more general conclusions concerning functioning of the labour market in dynamically changing economy under the conditions of the political system transformation.
PL
Artykuł zawiera analizę podstawowych wielkości opisujących polski rynek pracy lat dziewięćdziesiątych. Przedmiotem tej analizy był popyt na pracę utożsamiany tu z liczbą i strukturą pracujących zarówno według wieku, jak i poziomu wykształcenia. Ponadto ważnym elementem analizy jest płaca rozumiana jako cena pracy. Analizie poddano nominalne płace brutto w ujęciu całej gospodarki, ale także i w poszczególnych jej gałęziach. Dodatkowo dokonano analizy nadwyżki podaży na rynku pracy, czyli zjawiska bezrobocia, które towarzyszy nieodłącznie rynkowi pracy w warunkach gospodarki rynkowej. Charakterystyka ta była podstawą do sformułowania szerszych wniosków dotyczących funkcjonowania rynku pracy w dynamicznie zmieniającej się gospodarce w warunkach transformacji ustrojowej.
17
Content available remote Problemy bezrobocia wśród młodych w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Smejda M.
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
|
1999
|
z. 5
127-138
PL
Celem opracowania jest wskazanie na problem bezrobocia wśród młodych w krajach Unii Europejskiej. Wynikają one głównie z transformacji ustrojowej i kształtowania się modelu gospodarki rynkowej. W artykule wskazano na te metody walki z bezrobociem, jakie stosowane są w krajach Unii Europejskiej. Część z tych metod można już obecnie wykorzystywać na poskim rynku pracy, część jednak sposobów oddziaływania na bezrobocie musi być związana ze specyfiką obecnego polskiego rynku pracy. Porównawcze spojrzenie na zagadnienia przeciwdziałania bezrobociu w krajach Unii Europejskiej i Polski zaprezentowane w artykule może być inspiracją do poszukiwań swoistego "polskiego" programu walki z bezrobociem wśród młodych ludzi.
EN
In the article there are indicated methods of decreasing the unemployment wich are used in European Union. The comparison presented in the article ca be an inspiration for our own Polish way of fighting with unemployment.
18
Content available remote Próba kartograficznego przedstawienia zmian gospodarczych w Polsce w latach 1990-1996
Mroczkiewicz H., Siwek J.
Polski Przegląd Kartograficzny
|
1999
|
T. 31, nr 1
21-25
PL
W artykule omówiono założenia redakcyjne i opracowanie arkusza mapowego pt. Gospodarka polska w okresie przemian 1990-1996, wykonanego w konwencji "Atlasu Rzeczypospolitej Polskiej".
EN
The paper presents the process of elaboration of a map "Polish economy during the period of transformation 1990-1996", presenting the most important economic changes, stimulated by the Polish political system reforms of the late 1980s and 1990s. The map sheet contains a main map at a scale of 1:1 500 000 and two supplementary maps 1: 6 000 000. The main map entitled "Selected elements of economic changes" presents: 1. Foreign investments of over USD 1 bilion, showing the investor's country of origin; 2. Traffic of people and trucks on all border crossings, including their type and opening dates; 3. Unemployment rate for the district unemployment offices' areas of activity. 4. Number of state enterprises undergoing the privatization process; 5. Changes to the share of private firms in the total number of employees, 1990-1996. 6. Size of grounds taken over by the Treasury Agricultural Property Agency and directions of their distribution. 7. Share of the grounds sold and leased from the above mentioned Agency in the total privately owned farms. All maps are based on the data for December 31, 1996. The cartographic presentation of these issues depended to the great extent on the character and number of details of the available data. The ownership transformations, considered a crucial topic, had to be presented on supplementary maps at a scale of 1:6 000 000, due to the generality of statistical data which made it impossible to present these issues on the 1:1 500 000 scale map (the only available data pertained to 49 voivodeships). The map "Polish economy during the period of transformation" was prepared digitally. The Corel-Draw! software was used as a main program; both the base map and majority of thematic content elements have been drawn with the use of it. Also, Arc/Info and ArcView have been used. The map's graphic form follows the convention of the "Atlas of the Republic of Poland" published between 1993 and 1998. The described map was prepared at the Chair of Cartography, Warsaw University as a M. Sc. thesis.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.