Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przewidywanie korozyjności atmosfery i trwałości materiałów konstrukcyjnych. Część III. Korozja materiałów konstrukcyjnych w otoczeniu dróg i autostrad

Kobus Joanna, Lutze Rafał, Kwiatkowski Lech

Inżynieria Powierzchni

|

2021

|

nr 4

25--34

PL

W artykule przedstawiono wyniki oceny korozyjności atmosfery w bezpośrednim sąsiedztwie dróg i autostrad uzyskane na podstawie pomiarów rocznych ubytków korozyjnych stali niskowęglowej i cynku. Korozyjność atmosfery w otoczeniu dróg w porównaniu z terenami poza obszarem oddziaływania zanieczyszczeń emitowanych przez transport jest co najmniej o jedną kategorię wyższa w odniesieniu do cynku, a o dwie w odniesieniu do stali, co odpowiada około dwa razy większym ubytkom korozyjnym cynku powłoki cynkowej. Na podstawie wyników modelowania i analizy statystycznej określono zależności ubytków korozyjnych cynku i powłoki cynkowej od następujących parametrów środowiskowych: natężenia ruchu pojazdów, stężenia SO2, odległości od krawędzi jezdni i wysokości nad jezdnią.

EN

The paper presents the results of an assessment of the atmosphere corrosivity in the direct vicinity of roads and freeways based on measurements of annual corrosion losses of low carbon steel and zinc. Corrosivity of the atmosphere in comparison with areas outside roads is at least one category higher for zinc and two categories higher for steel, which corresponds to about two times higher corrosion losses of zinc and zinc coating. Modeling attempts and statistical analysis made it possible to determine the dependence of corrosion losses of zinc and zinc coating on the following environmental parameters: vehicle traffic volume, SO2 concentration, distance from the edge of the roadway and height above the roadway.

2

Magnetic Susceptibility in the Soils Along Communication Routes in the Town of Opole

Łuczak Katarzyna, Kusza Grzegorz

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 2

234--238

EN

Magnetic susceptibility measurements were taken in eight selected streets of Opole, with diversified vehicle traffic intensity. The experiment surfaces were marked on every street, with two separate zones: A – a strip directly adjacent to the road and B – a strip 1 m away from the road edge. The carried out research indicated considerable influence of communication-generated pollution, with simultaneous influence of other local emission sources. The relation of magnetic anomalies was indicated, which may be the result of ferromagnetic materials aggregation, originating mainly from combustion processes. The road structure, including the surface condition, the main construction material and susceptibility of the surface to cracking are equally important when considering the magnetic increase. A considerable variation of magnetic measurements in different season was pointed out; however, the largest median values of magnetic susceptibility were recorded in the summer season.

3

Trace metal concentrations in Pleurozium schreberi and Taraxacum officinale along the road No. 7

Korzeniowska Joanna, Ewa Panek

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2019

|

Vol. 26, nr 4

651--663

EN

The aim of this study is to test two plant species, the common dandelion Taraxacum officinale and moss Pleurozium schreberi, as bio monitors of trace metal pollution emitted by motor vehicles. The samples of the moss Pleurozium schreberi (green segments) and the common dandelion Taraxacum officinale (leaves) were collected within 12 transects along the state road No. E77 near Chyzne, Sothern Poland. The transects were located on the eastern and western side of the road (downwind and upwind towards prevailing winds), at the following distances from the road: 5, 50, 100, 300 500 and 600 m. Total concentrations of Cr, Cu, Ni, Pb, Sb and Zn in the plant material were determined. The studied species accumulated trace metals in the similar amounts. Statistically significant differences in metal concentrations between two plant species were observed only in the case of Cu and Pb. Copper concentrations were higher in the common dandelion, while the moss Pleurozium schreberi accumulated considerably higher amounts of Pb. There is a statistically significant negative correlation between the trace metal concentrations in plants and the distance to the road. There are also statistically significant differences in concentrations of Cr, Cu, Ni, Pb and Zn in the common dandelion between the samples collected from the opposite sides of the road: upwind/downwind towards the prevailing wind direction at the distance up to 300 meters. The concentrations are higher on the downwind side of the road.

4

Wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych na zawartość wybranych substancji w drewnie i korze morwy białej (Morus alba L.)

Krutul D., Zielenkiewicz T., Gawron J., Radomski A., Antczak A., Drożdżek M., Zawadzki J.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 7

1102--1108

PL

Badano wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych na zawartość wybranych substancji w drewnie i korze morwy białej (Morus alba L.). Przeprowadzone badania wykazały, że zawartość substancji ekstrakcyjnych była większa w drewnie strefy twardzieli w stosunku do ich zawartości w drewnie strefy twardzieli przyrdzeniowej i w drewnie strefy bielu. Skażenie środowiska zanieczyszczeniami komunikacyjnymi przy drodze szybkiego ruchu wpłynęło na zwiększenie zawartości substancji mineralnych w drewnie twardzieli przyrdzeniowej w odniesieniu do drewna strefy twardzieli i strefy bielu, jak również na zwiększenie ich zawartości w korze. Kora charakteryzowała się 2–6-krotnie większą zawartością azotu w stosunku do badanych stref drewna. Skażenie środowiska zwiększyło zawartość jonów siarczanowych (SO4 2-) w korze i drewnie oraz zmieniło ich rozmieszczenie na przekroju poprzecznym pnia, a także zwiększyło zawartość jonów wodorofosforanowych (HPO4 2-) w drewnie strefy bielu, niezależnie od wysokości badanego przekroju poprzecznego. Zawartość jonów HPO4 2- w korze zwiększała się ze wzrostem wysokości pnia.

EN

The trunk of a tree that grew about 3 m from the express way in central Poland was cut into 200 mm high disks and then studied for extractives, mineral substances, N and NO3 -, SO4 2- and HPO4 2- anions in disks obtained from different heights of the trunk (in the range of 0.1–2.2 m from the ground) as well as from zones located at different distances from the trunk core. The content of the extractives (eluted with a mixt. of EtOH and C6H6 1:1 by vol.) was the largest in samples from zones located near core similarly to the content of the analyzed anions. The bark samples had the highest contents of minerals and N. The contents strongly depended on the sampling height.

5

Zanieczyszczenia komunikacyjne, a jakość wody w zlewniach wód ujmowanych do uzdatniania

Michalski R.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2016

|

R. 21, nr 1

6--10

6

Impact range of traffic pollution based on a section of the Krakow-Zakopane trunk road

Ćwiąkała M., Korzeniowska J.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

8781--8790, CD3

EN

Road construction and operation has a negative impact on the environment because of, among others, water and roadside soil pollution by toxic substances and causing an anomalous development of vegetation related to the harmful effects of chemicals used to fight winter slipperiness. By measuring roadside soil salinity using conductometry, the authors of the paper determined the range of the impact of traffic pollution. The research was conducted along selected sections of the Krakow-Zakopane trunk road (five transects) and eight reference (background) points located at least 500 m away from the nearest roads were selected for the study. For each transect, the samples of the top layer of soil were collected at points located 5, 10, 50 and 100 m away from the road. Conductometry was used to measure the electrolytic conductivity (EC) of the samples, and was thus used to determine the salinity of the soil. EC was also measured at the chosen reference points to compare the salinity of roadside soil, which was under the influence of the trunk road, with that of ‘clean’ areas, i.e., areas that were not affected by traffic pollution. The EC values of the analysed soil samples varied depending on the collection point of a sample (transect) and its distance from the road. In all of the investigated soil samples, the study observed that salinity (EC) decreased with an increase in distance from the road. The salinity values for soil 100 m from the road were the lowest and were closest to the reference values, while the EC values of soil 5 m from the road were a few times higher (from two to six times) than the values obtained for the reference points.

PL

Budowa i eksploatacja dróg wpływa negatywnie na środowisko przyrodnicze poprzez m.in. zanieczyszczenie wód i gleb przydrożnych substancjami toksycznymi oraz spowodowanie nieprawidłowego rozwoju roślin związanego ze szkodliwym oddziaływaniem środków chemicznych stosowanych do zwalczania śliskości zimowej. Autorzy artykułu, oznaczając zasolenie gleb przydrożnych metodą konduktometryczną, określili zasięg oddziaływania zanieczyszczeń drogowych. Badania wykonano wzdłuż wybranych odcinków drogi krajowej Kraków-Zakopane (pięć transektów) oraz na ośmiu terenach referencyjnych (tłowych), oddalonych od najbliższych dróg o co najmniej 500 m, stanowiących punkt odniesienia. Dla każdego transektu, w odległości 5, 10, 50 i 100 m od drogi, pobrano próbki glebowe z warstwy wierzchniej (0-30 cm). Metodą konduktometryczną oznaczono w nich przewodność elektrolityczną właściwą (PEW), czyli zasolenie. PEW oznaczono również w wytypowanych miejscach referencyjnych celem porównania zasolenia gleb znajdujących się na terenach przydrożnych, objętych oddziaływaniem drogi krajowej i gleb z terenów „czystych”, nie objętych oddziaływaniem zanieczyszczeń drogowych. Wartości przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) w badanych próbkach glebowych były zróżnicowane w zależności od odległości od drogi i miejsca poboru próbek (transektu). Dla wszystkich badanych gleb zaobserwowano spadek zasolenia (PEW) wraz ze wzrostem odległości od drogi. Wartości zasolenia gleb w odległości 100 m od drogi były najniższe i zbliżone do wartości tłowych. Natomiast w odległości 5 m od drogi kilkukrotnie (około od 2 do 6 razy) przewyższały wartości PEW dla terenów referencyjnych.

7

Ocena wpływu zanieczyszczeń komunikacyjnych na zdrowie człowieka przy wykorzystaniu wybranych metodyk LCIA

Adamkiewicz Ł.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2014

|

z. 68

47--58

PL

Ocena wpływu zanieczyszczeń komunikacyjnych na zdrowie ludzkie jest kluczowym czynnikiem w rozwoju zrównoważonym. Autor niniejszej pracy prezentuje zastosowanie metodyki oceny uszczerbku na zdrowiu wywołanego zanieczyszczeniami komunikacyjnymi mieszkańców miasta Warszawy przy wykorzystaniu oprogramowania GaBi 5. Praca składa się z trzech głównych elementów: charakterystyki parametrów ruchu, modelu emisyjnego oraz modelu oceniającego wpływ zanieczyszczeń na zdrowie człowieka. Podczas pomiarów parametrów ruchu wyznaczono natężenie i średnią prędkość pojazdów oraz strukturę ruchu na siedmiu odcinkach ulic. Na podstawie otrzymanych danych obliczono emisję sześciu substancji. Następnie określono uszczerbek na zdrowiu w jednostce DALY (ang. Disability-adjusted life year - liczba lat skorygowana niepełnosprawnością) przy wykorzystaniu dwóch metodyk LCIA (ang. Life Cycle Impact Assessment) ReCiPe (2,45 DALY) oraz Eco Indicator 99 4.25 DALY).

EN

Assessment of the impact of pollution on human health communication is a key factor in sustainable development. The author of this paper has presented a methodology of health damage assessment caused by traffic pollution using software GaBi 5 on the example of the city of Warsaw. The paper consists of three main elements: characteristics of the traffic parameters, emission model, and assessment of traffic pollution impact on human health. Traffic measurement includes: volume, mean spread of the traffic structure on seven segments. Based on the obtained data, emissions for six substances have been calculated. Subsequently, damage in health has been calculated in the DALY unit using the ReCiPe (2.45 DALY) and Eco Indicator 99 (4.25 DALY) methodology.

8

Testing of Selected Phytoindicators for Assessment of Trace Metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn) Traffic Pollution Along The Road Cracow – Zakopane

Korzeniowska J., Panek E., Baran A.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

4486--4495, CD6

EN

The phytoindication-based study assessing roadside pollution was carried out along the Cracow – Zakopane. Two testing plants: the common dandelion (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) and the Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst). Plant samples were collected within two sites in distance of 5, 10, 50 and 100 m away to the road. The site differed in traffic density and showed discrepency in its amount in time. (site 1 decrease, site 2 increase of traffic density). Hence, samples were collected in September 2005 and September 2013. Total trace metal (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) concentration was determined. Total trace metal (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) concentration varied widely depending on plant species, distance to the road and traffic density: 0.6–14.5 mg•kg-1 Cr, 0.1–10.3 mg•kg-1 Ni, 0.5–17.3 mg•kg-1 Cu, 21.1–124.2 mg•kg-1 Zn, 0.1–6.0 mg•kg-1 Cd, 0.1–7.3 mg•kg-1 Pb. Generally, the distance to the road influenced metal concentration in both plant species, which slightly decreased with the increase of distance. The concentration of Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb on 5 m were 0.7–14.5, 0.2–5.0, 0.7–3.3, 0.4–3.1, 0.3–2.7 and 0.5–6.0 times higher than on 100m distance to the road. Also metal concentration showed differences according to traffic density. On site 1 on the road of decreased traffic density, the concentration of Cr, Ni, Cd in the common dandelion collected in 2013 was lower than in 2005 by about 5 times, 3 times and 2 times, respectively; and the concentration of Cr, Ni and Pb in the Norway spruce was 3 times lower. Whereas, on site 2 of increased traffic density, the concentration of Ni, Cd, Zn and Pb in the common dandelion collected in 2013 was higher than in 2005 by respectively 3, 7, 3 and 1.5 times; and the concentration of Ni, Cu, Cd and Pb in the Norway spruce was respectively 5, 1.5, 4 and 1.2 times higher differences in trace metal levels between two plant studied species were observed. The common dandelion (Taraxacum officinale) accumulated 1.5, 1.1, 3, 1.6, 7.3 and 2 times higher amounts of Cr, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb than the Norway spruce (Picea abies) and is regarded as a better phytoindicator of traffic pollution.

PL

Celem oznaczenia zanieczyszczeń komunikacyjnych wzdłuż drogi Kraków – Zakopane zostały przeprowadzone badania oparte na bioindykacji. Do badania zostały wykorzystane dwa gatunki roślin: mniszek lekarski (Taraxacum officinale F. H. Wigg.) i świerk pospolity (Picea abies (L.) H. Karst). Próbki zostały pobrane w obrębie dwóch stanowisk oddalonych o 5, 10, 50 i 100 m od krawędzi jezdni. Stanowiska różniły się natężeniem ruchu, jak i zmiennością ruchu w zależności od czasu (stanowisko 1 – o obniżonym natężeniu ruchu, a stanowisko 2 – o zwiększonym natężeniu ruchu). Próbki zostały pobrane we wrześniu 2005 i wrześniu 2013. Następnie wyznaczona została całkowita zawartość metali śladowych (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn). Całkowita zawartość metali śladowych (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) różniła się w zależności od gatunku rośliny, odległości od krawędzi drogi i natężenia ruchu: 0,6–14,5 mg•kg-1 Cr, 0,1–10,3 mg•kg-1 Ni, 0,5–17,3 mg•kg-1 Cu, 21,1–124,2 mg•kg-1 Zn, 0,1–6,0 mg•kg-1 Cd i 0,1–7,3 mg•kg-1 Pb. Ogólnie odległość od krawędzi drogi wpłynęła na zawartość metali śladowych w obu gatunkach roślin, która nieznacznie spadła wraz ze wzrostem odległości. Zawartość Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb w odległości 5 m były odpowiednio 0,7–14,5; 0,2–5,0; 0,7–3,3; 0,4–3,1; 0,3–2,7 i 0,5–6,0 razy wyższe niż w odległości 100 m od krawędzi drogi. Również zawartość metali różniła się w zależności od natężenia ruchu. Na stanowisku numer 1, na odcinku drogi o obniżonym natężeniu ruchu, zawartość Cr, Ni i Cd w mniszku lekarskim zebranym w 2013 roku była mniejsza niż w 2005 roku odpowiednio 5, 3 i 2 razy; a zawartość Cr, Ni i Pb w świerku pospolitym była 3 razy niższa. Natomiast na stanowisku numer 2, o zwiększonym natężeniu ruchu, zawartość Ni, Zn i Pb w mniszku lekarskim zebranym w 2013 roku była wyższa niż w 2005 roku odpowiednio 3, 7, 3 i 1,5 razy; a zawartość Ni, Cu, Cd i Pb w świerku pospolitym była odpowiednio 5; 1,5; 4 i 1,2 razy wyższa. Zaobserwowano różnice w poziomie zawartości metali śladowych między badanymi gatunkami roślin. Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) zawierał odpowiednio 1,5; 1,1; 3; 1,6; 7,3 i 2 razy więcej Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb niż świerk pospolity (Picea abies), dlatego uważa się go za lepszy bioindykator zanieczyszczeń komunikacyjnych.

9

Trace Element Content in Meadow Sward and Soil Along Road No. 957 Passing through Zawoja Village

Filipek-Mazur B., Tabak M., Gorczyca O.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 6

631--641

EN

The aim of the research was to determine content of 5 heavy metals (Cu, Zn, Ni, Pb, Cd) in meadow sward and soil whose samples were collected from points along road No. 957 passing through Zawoja (Poland, Malopolska province). Samples were collected from 13 points, each one at a distance of 5 and 200 m from the road edge. In total, 26 samples of plant and soil material were collected. The content of metals was determined using ICP-AES method. The content of copper and zinc (trace elements that at the same time are bioelements indispensable for plants and animals) in the grass sward was at deficiency (Cu) or was within the range of optimal values (Zn). All the studied plant samples were characterized by higher than optimal lead content. Excessive cadmium content was found in four samples of the sward, which indicates necessity to exclude that biomass from fodder use. As a rule, the studied soils were characterized by a natural or increased content of heavy metals. Soil pollution with heavy metals occurred in particular spots. As a rule, no significant correlation between the content of studied elements in the sward and soil was proven (only the contents of nickel in the plants and soil were significantly positively correlated).

PL

Celem badań było określenie zawartości 5 metali ciężkich (Cu, Zn, Ni, Pb, Cd) w runi łąkowej i glebie pobranych punktowo wzdłuż drogi nr 957 przebiegającej przez Zawoję (województwo małopolskie). Próbki pobrano w 13 punktach, w każdym w odległości 5 i 200 m od skraju jezdni. Łącznie pobrano po 26 próbek materiału roślinnego i glebowego. Zawartość metali oznaczono metodą ICP-AES. W runi trawiastej zawartość metali ciężkich będących równocześnie biopierwiastkami niezbędnymi dla roślin i zwierząt była niedoborowa (Cu) lub mieściła się w zakresie wartości optymalnych (Zn). Wszystkie badane próbki roślinne cechowały się większą od optymalnej zawartością ołowiu. W czterech próbkach runi stwierdzono nadmierną zawartość kadmu, co wskazuje na konieczność wyłączenia tej biomasy z użytkowania paszowego. Badane gleby z reguły cechowały się naturalną lub podwyższoną zawartością metali ciężkich. Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi miało charakter punktowy. Z reguły nie udowodniono istotnej zależności między zawartością badanych pierwiastków w runi i w glebie (jedynie zawartość niklu w roślinach i glebie była istotnie dodatnio skorelowana).

10

Podatność magnetyczna jako wskaźnik zanieczyszczeń komunikacyjnych w wybranych lokalizacjach w Warszawie

Górka-Kostrubiec B., Król E., Teisseyre-Jeleńska M.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Inżynieria Środowiska

|

2012

|

z. 59

67--82

PL

W ciągu ostatnich 20 lat nastąpił gwałtowny rozwój motoryzacji w Polsce. Szybkie tempo wzrostu transportu samochodowego w miastach przekłada się na duży wzrost zanieczyszczenia środowiska, głównie powietrza i gleby. W badaniach do oceny stopnia zanieczyszczenia gleby przy najbardziej ruchliwych trasach w Warszawie zastosowano metodę magnetometryczną. Opiera się ona na pomiarach parametrów magnetycznych zanieczyszczeń, w których skład wchodzą silnie magnetyczne tlenki żelaza skorelowane z występowaniem innych metali ciężkich. Czułym parametrem określającym zawartość cząstek magnetycznych w zanieczyszczeniach jest podatność magnetyczna. Próby gleby pobrano z trzech lokalizacji: przy Trasie Toruńskiej, przy ulicy Modlińskiej oraz przy Dolinie Służewieckiej. Z każdej lokalizacji próbki pobierano z powierzchni i z głębokości 5 cm, 12 cm oraz 20 cm z poboczy drogi oraz z całej szerokości pasów trawników rozdzielających dwa kierunki ruchu pojazdów. Stwierdzono korelację zaobserwowanych wartości podatności magnetycznej zanieczyszczonej gleby z natężeniem ruchu pojazdów. Wyznaczono rozkład wartości podatności magnetycznej zanieczyszczonej gleby w funkcji odległości od brzegu jezdni i w funkcji głębokości profili. Na tej podstawie wskazano na różnice w akumulacji zanieczyszczeń komunikacyjnych w glebie w zależności od topografii terenu, odległości od pobliskich skrzyżowań oraz w zależności od występowania ekranowania przez roślinność przy drogach.

EN

Rapid development of motor transport has been observed in Poland during the last 20 years. A quick increase of numbers of vehicles in cities generates an increase of environmentali pollution, mainly in atmosphere and in soil. The magnetic method was used for evaluation of soil pollution along the most crowded streets in Warsaw. The method is based on measurements of magnetic parameters af pollution matter which contains strong magnetic iron oxides correlated with heavy metals presence. Magnetic susceptibility is a sensitive parameter for detection of magnetic grains content. Samples were collected in three localities: Toruńska Route, Modlińska street and Służewiecka ValIey street. In each locality, samples were collected from the surface and from the depths of 5, 12 and 20 cm from the road shoulders and from the grass strips separating two directions of traffic lanes. The correlation of observed magnetic susceptibility values of polluted soils with the intensity of vehicle traffic has been confirmed. The distribution of susceptibility values in function of the distance from the road edge and in function of depth of profiles has been presented. On the basis of these results, differences in accumulation of traffic pollution in relation to topography of the area, to distance from road-crossing and influence of plants growing close to roads have been indicated.

11

The content of trace metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) in selected plant species (Moss Pleurozium Schreberi, Dandelion Taraxacum Officianale, Spruce Picea Abies) along the road Cracow – Zakopane

Korzeniowska J., Panek E.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2012

|

Vol. 6, no. 1

43-50

EN

The goal of the paper was to define the phytoindication ability of selected plant species in the conditions of the impact of traffic on the environment. The contents of the following trace metals were analysed: Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn in three plant species: moss Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt., dandelion Taraxacum officianale F. H. Wigg. and in Norway spruce Picea abies (L.) H. Karst alongside the communication route Kraków-Zakopane. The plant samples (green parts of moss, leaves of dandelion, and two year old needles of common spruce) were taken in seven transects perpendicular to the road in the following distances from the edge of the road: 5 m, 10 m, 50 m and 100 m. The moss Pleurozium schreberi turned out to be the best indicator among the tested plant species because it accumulated trace metals in the highest concentrations. In the leaves of the dandelion lower concentrations of metals were found, while the lowest ones were in the needles of the spruce.

PL

Celem pracy była ocena zdolności indykacyjnych wybranych roślin wskaźnikowych znajdujących się pod wpływem drogowych zanieczyszczeń komunikacyjnych. Oznaczono zawartości następujących metali śladowych: Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn w trzech gatunkach roślin: mchu rokietniku pospolitym Pleurozium schreberi, mniszku pospolitym Taraxacum officianale i w świerku pospolitym Picea abies pobranych wzdłuż drogi Kraków – Zakopane. Próbki roślin (zielone części mchu, liście mniszka pospolitego oraz dwuletnie igły świerka pospolitego) pobrane zostały w obrębie transeptów rozmieszczonych prostopadle do drogi w odległości 5, 10, 50 i 100 m od jej krawędzi. Rokietnik pospolity Pleurozium schreberi okazał się najlepszym indykatorem, bowiem kumulował największe ilości badanych metali. Niższe koncentracje metali stwierdzono w liściach mniszka pospolitego, a najmniejsze w igłach świerka.

12

Some Regularities in Accumulation and Migration of Heavy Metals (Cd, Cu, Pb and Zn) in the Soils Adjacent to Streets of Lublin

Plak A., Bartmiński P., Dębicki R.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 1-2

69-76

EN

This study attempted to determine the contamination with heavy metals (Cu, Cd, Pb and Zn) of the soils neighbouring on selected streets in Lublin and the effect of the trolley bus line (with uninsulated copper wires). The comparative study was made possible by opening or extensive repair of major traffic routes in Lublin, which was taken into account in selecting the study sites. The total content of copper at the sites ranged from 9.6 to 208.6 mg/kg, lead – from 11.3 to 167 mg/kg, cadmium – from 0.02 to 4.9 mg/kg, and zinc – from 22.9 to 300.6 mg/kg. The portion of bioavailable species in the general pool of heavy metals ranged from 6.7 to 35.3 % for copper, from 7.4 to 36.2 % for lead, from 3.3 to 90.1 % for cadmium, and from 1.7 to 10.7 % for zinc. Soil at the sites situated near the routes with new trolley buses lines contained less common species of the metal as compared with the traffic routes used for several decades. The total content of Cu, Cd, Pb and Zn did not exceed the limit concentrations of heavy metals in class C soils, as laid down in the Regulation of Minister of Environment on the soils and earth quality standards (J. of Laws 02.165.1359 of 04.10.2002).

PL

W pracy została podjęta próba oceny stopnia zanieczyszczenia metalami ciężkimi Cu, Cd, Pb i Zn gleb sąsiadujących z wybranymi ciągami komunikacyjnymi Lublina, oraz wpływu trakcji trolejbusowej (zbudowanej z nieizolowanych drutów miedzianych). Zaplanowane badania porównawcze umożliwił fakt otwarcia, bądź gruntownego remontu ważniejszych arterii komunikacyjnych w Lublinie, co zostało uwzględnione przy wyborze punktów badawczych. Zawartość ogólna miedzi w analizowanych glebach wahała się od 9,6 do 208,6 mg/kg, ołowiu od 11,3 do 167, mg/kg, kadmu od 0,02 do 4,9 mg/kg, a cynku od 22,9 do 300,6 mg/kg. Udział form dostępnych dla roślin w puli ogólnej metali ciężkich stanowił dla miedzi od 6,7 do 35,3%, dla ołowiu od 7,4 do 36,2%, kadmu od 3,3 do 90,1%, a dla cynku 1,7 do 10,7%. Stanowiska zlokalizowane przy trasach z nowymi liniami trolejbusowymi charakteryzowały się mniejszą zawartością ogólną tego pierwiastka, w porównaniu do szlaków komunikacyjnych charakteryzujących się kilkudziesięcioletnim użytkowaniem. Całkowite stężenia Cu, Cd, Pb i Zn nie przekroczyły zawartości granicznych metali ciężkich dla gruntów zaliczanych do grupy C, zamieszczone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. 02.165.1359 z dn. 04.10.2002 r.).

13

Heavy Metals Availability in Soils Exposed to Traffic Pollution

Filipek-Mazur B., Tabak M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 11

1533-1538

EN

Evaluation of a degree of soils pollution with heavy metals is usually conducted basing on total content of elements. This evaluation should be supplemented by analysis of content of heavy metals forms directly available for living organisms as well as forms which can be relatively easily mobilized. The aim of the research was to determine the content of selected fractions of copper, zinc and chromium in soils located near road No. 957 in the Zawoja passage. The research material consisted of soil samples taken from 13 points (in each point in the distance of 5 and 200 meters from the road edge). The soil samples underwent sequential chemical extraction using Zeien and Brümmer’s method. Extracted were 3 fractions of heavy metals: easily soluble forms, exchangeable forms and bonds with manganese oxides. In general, mean contents of the examined fractions of heavy metals were higher in case of the soils located in the distance of 5 m from the road edge than in the soils located in the distance of 200 m from the road. Copper occurred in soils generally as bound with manganese oxides, whereas zinc and chromium – as exchangeable forms.

PL

Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi przeprowadzana jest zazwyczaj na podstawie całkowitej zawartości pierwiastków. Uzupełnieniem tej oceny powinna być analiza zawartości bezpośrednio dostępnych dla organizmów żywych form metali ciężkich oraz form, które stosunkowo łatwo mogą ulec uruchomieniu. Celem niniejszych badań było określenie zawartości wybranych frakcji miedzi, cynku i chromu w glebach położonych w pobliżu drogi nr 957 na odcinku Zawoi. Materiał badawczy stanowiły próbki gleb pobrane z 13 punktów (w każdym punkcie z miejsc oddalonych o 5 i 200 m od brzegu jezdni). Próbki gleb poddano sekwencyjnej ekstrakcji chemicznej według metody Zeiena i Brümmera. Wyekstrahowano 3 frakcje metali ciężkich: formy łatwo rozpuszczalne, formy wymienne oraz połączenia z tlenkami manganu. Z reguły większe średnie zawartości badanych frakcji metali ciężkich stwierdzono w odniesieniu do gleb położonych w odległości 5 m od brzegu jezdni niż gleb w odległości 200 m od jezdni. Miedź występowała głównie w formie połączeń z tlenkami manganu, natomiast cynk i chrom - jako formy wymienne.

14

Wpływ ruchu samochodowego na depozycję zanieczyszczeń w pobliżu szlaków komunikacyjnych

Olszowski T., Kłos A., Wacławek M.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2010

|

R. 15, NR 2

155--161

PL

Przedstawiono wstępne wyniki badań wpływu ruchu samochodowego na lokalne zmiany depozycji zanieczyszczeń l (S02, N02, Cd, Cu, Ni, Pb i Zn) w pobliżu szlaków komunikacyjnych. Stężenia SO2 i NO2 oznaczano zmodyfikowaną metodą pasywną Amaya. Do oceny depozycji metali ciężkich wykorzystano lichenomonitoring aktywny, polegający na ekspozycji transplantowanych porostów w pobliżu drogi. Badania prowadzono w administracyjnych granicach miasta Opole przy obwodnicy północnej, będącej częścią drogi krajowej łączącej autostradę A4 m.in. z drogą w kierunku na Warszawę. Wykazano, że stężenia SO2 i NO2 w powietrzu zmniejszają się wraz z odległością od drogi. Wykazano także zwiększoną akumulację w porostach Cd, Cu i Pb.

EN

The initial results of investigations concerning the impact of traffic on local changes in deposition of pollutants (S02, NO2, Cd, Cu, Ni, Pb and Zn) in the yicinity of roads were described. The SO2 and NO2 concentrations were determined using a modified passive Amaya method. To assess the deposition of heavy metals the active lichenomonitoring method was used which involves exposure of transplanted lichens in the yicinity of the road. The study was conducted in the administrative limits of the city of Opole in the northern beltway, which is part of the national road linking the A4 highway with the road towards Warsaw. It has been shown that the concentrations of SO2 and NO2 in the air decreased with distance from the road. The increased concentrations of Cd, Cu and Pb accumulated in lichens were observed.

15

Analiza składowych głównych w modelowaniu rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w obrębie dróg

Kucharski M., Kamiński W., Petera J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr s1

93-101

PL

Przedstawiono analizę składowych głównych (PCA) w celu redukcji wymiarowości wektora wejściowego do sztucznej sieci neuronowej (SSN). W prognozowaniu rozprzestrzeniania się zanieczyszczel1 zastosowano perceptron wielowarstwowy (MLP). Do trenowania wykorzystano dane doświadczalne uzyskane na wybranym odcinku drogi w Łodzi dotyczące stężenia tlenku węgla(II). Mierzono sześć wielkości charakteryzujących warunki klimatyczne oraz dwie określające natężenie ruchu samochodów osobowych i ciężarowych. Poprzez zastosowanie PCA wektor wejściowy zredukowano z ośmiu do trzech ortogonalnych skladowych głównych. Tak przetworzone dane posłużyły do trenowania i testowania sieci SSN. W dalszej części pracy porównano działanie sieci przy redukcji wymiarowości wektora wejściowego i bez. Dokonano również interpretacji ortogonalnych składowych.

EN

Artifical neural networks became an impotrant significant tool in gaseous pollution forecasting. In this paper the Principal Component Analysis (PCA) is presented in order to reduce dimension of input vector to artifical neural network (ANN). In forecasting of pollution dispersion multilayer perceptron (MLP) was used. The experimental carbon monoxide data obntained along a chosen part of road in Łódź was used for training. Six variables describing the climate condition and two determining traffic volume were measured. Input vector was reduced From eight to three orthogonal principal components by using PCA. The transformed data was used for training and testing ANN networks. In the second part of the paper the network performance with transformed of input vector and without was compared. The interpretation of orthogonal component was carried out.

16

Wpływ południowego odcinka obwodnicy drogowej na warunki środowiskowe oraz organizację ruchu na terenie południowych osiedli Krakowa

Bielak S., Bykow R.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 5, z. 1

225-242

PL

Obecnie zanieczyszczenia pochodzenia komunikacyjnego stanowią znaczący udział w ogólnym bilansie zanieczyszczeń środowiska w Polsce. Przyczynę tego zjawiska upatruje się w gwałtownym rozwoju motoryzacji w latach dziewięćdziesiątych. W okresie tym liczba pojazdów zarejestrowanych w kraju wzrosła ponad pięciokrotnie. Niestety istniejący układ infrastruktury drogowej nie spełnia swego zadania w przemieszczaniu ludności miejskiej jak i w ruchu tranzytowym. W przypadku Krakowa niezmiernie ważnym czynnikiem poprawy takiej sytuacji jest dokończenie południowego odcinka obwodnicy. Niewątpliwie inwestycja taka niesie ze sobą wiele potencjalnych zagrożeń środowiskowych dla terenów leżących w strefie jej lokalizacji a na szczególną uwagę w naszym przypadku zasługuje Uzdrowisko Wód Leczniczych "Swoszowice". Oszacowanie wielkości oraz charakteru tego wpływu jest celem niniejszych rozważań. W prezentowanym artykule autorzy podjęli próbę przeanalizowania szeroko pojętego "wpływu komunikacyjnego" tak pod kątem oddziaływań środowiskowych jak i organizacji ruchu komunikacyjnego na omawianym terenie.

EN

The traffic pollution became nowadays a significant part of environmental pollution in Poland. The reason for this event is seen in very fast development of motorization in the 90th. During this period the number of vehicles registered in Poland increased more than five times. Unfortunately, the existing road infrastructure cannot maintain its aim both on the local and transit traffic. To improve the situation in the city of Cracow, the most important task is to finish the southern part of road around the city. Of course this investment carries a certain number of environmental risks for the sites situated at the area of its influence, and in our case the greatest attention must be paid to health-resort "Swoszowice". The purpose of this studies is evaluation and characterisation of environmental impact of this investment. An attempt is made here to analyse the widely understood 'traffic impact' both from the environmental effect and the traffic organisation points of view.

17

Rozbudowa i unowocześnienie tras miejskich w Krakowie warunkiem redukcji zanieczyszczeń komunikacyjnych

Dworak T. Z., Bykov R.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 5, z. 1

243-252

PL

Problem systemowych rozwiązań komunikacyjnych oraz redukcji zanieczyszczeń atmosfery i hałasu w Krakowie, występujący już co najmniej od lat siedemdziesiątych, stał się istotny po roku 1990 w związku z gwałtownym przyrostem parku samochodowego. Jedynie rozbudowa i unowocześnienie co najmniej głównych tras miejskich w aglomeracji krakowskiej, mogą stać się istotnymi warunkami redukcji zanieczyszczeń komunikacyjnych i ponadnormatywnego hałasu. W tym celu zostały opracowane w ostatnich latach projekty nowych wariantów tras mostowych w Krakowie. Celem przedstawionego artykułu jest ocena wpływu na środowisko tras mostowych, a w szczególności Trasy Kotlarskiej, która wraz z priorytetową inwestycją dotyczącą budowy trasy tramwaju szybkiego (niestety - ograniczoną do włączenia budowanej linii tramwajowej z ul. Nowosądeckiej na ul. Wielicką) powinna stanowić częściowe uzupełnienie drugiej obwodnicy w mieście, rozładowując obecnie występujące przeciążenia w ruchu samochodowym i publicznej komunikacji miejskiej. Zbudowanie zatem nowych tras, a przynajmniej na początek Trasy Kotlarskiej, spowoduje rozproszenie zanieczyszczeń komunikacyjnych na większym obszarze. Nie ulega wątpliwości, iż zarówno sama budowa, jak i otoczenie projektowanej trasy (niezależnie od wybranego wariantu) powinny spełniać wymogi estetyczne oraz jak najmniej naruszać istniejące środowisko naturalne.

EN

The question of complex traffic problems solution and the reduction of atmospheric pollution and noise in the city of Cracow, which have existed since 1970, became more significant in 1990 due to rapid increase of number of vehicles. Only the developement and modernisation of at least main roads in Cracow aglomeration may bring the solution for traffic air pollution and over and above the quantity noise. In recent years projects of new bridge routes in Cracow have been created. This paper presents evaluation of environmental impact of bridge routes, focused on Kotlarska route. This route together with priority fast tramway investition should proceed the supplement of second road around the city centre, unload existing congestion in traffic and public transport. Creating of new bridge routes, starting from Kotlarska route, will dilute the traffic pollution. There is no doubt that both the building process and the surroundings of the planned road (no matter of the chosen variant) should follow the aesthetic requirements and as less as possible to throw the existing natural environment out of balance.

18

Wpływ transportu na zawartość ołowiu i chromu w glebach Roztoczańskiego Parku Narodowego.

Martyn W., Onuch-Amborska J, Skwarło B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1999

|

Vol. 6, nr 4

353-358

PL

Przeprowadzono badania mające na celu określenie zasięgu oraz wpływu zanieczyszczeń komunikacyjnych na środowisko glebowe Roztoczańskiego Parku Narodowego. W badanych glebach stwierdzono zwiększoną akumulację metali ciężkich: Pb i Cr uzależnioną od odczynu gleby, zawartości węgla organicznego oraz pojemności sorpcyjnej. Zawartość Pb i Cr w glebie zmniejszała się w miarę wzrostu odległości od trasy samochodowej.

EN

The aim of the research was the range and influence of transport contaminants on soils of Roztoczański National Park. Larger accumulation of heavy metals: Pb and Cr was found in the soils studied. The content of those heavy metals dependent on content of organic carbon, pH value and also on sorptive capacity. The content of Pb and Cr have been declined with incrase in a distance from the road.