Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wielowymiarowa analiza statystyczna metali ciężkich w pyle drogowym na obszarze Lublina

Kiebała A., Kozieł M., Telecka M., Zgłobicki W.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 3/I

219--232

PL

W pracy określono koncentrację, Co, Cr, Cu, Hg, Ni, Pb, V, Zn w 49 próbach pyłu drogowego pobranego z nawierzchni tras komunikacyjnych Lublina. Wykorzystano metody statystyczne takie jak: analiza głównych składowych, grupowanie, analizy korelacji do określenia potencjalnych źródeł badanych pierwiastków. Próby charakteryzowały się różnym stopniem zanieczyszczenia metalami śladowymi. Najbardziej wyraźne przekroczenia tła geochemicznego stwierdzono w przypadku Cu i Cr średnie koncentracje to odpowiednio 63 mg/kg i 51 mg/kg. Natomiast zawartości zbliżone do naturalnych występowały dla Co, V i Hg, odpowiednio 6,8 i 0,03 mg/kg. Nie stwierdzono wyraźnych pozytywnych korelacji pomiędzy natężeniem ruchu samochodowego w miejscach poboru prób a zawartością badanych pierwiastków. Na podstawie analiz statystycznych dokonano podziału metali śladowych na grupy charakteryzujące się różnym pochodzeniem: bezpośrednie źródła antropogeniczne (głównie ruch samochodowy) oraz źródła naturalne (gleby).

EN

The concentrations of Co, Cr, Cu, Hg, Ni, Pb, V, Zn in 49 samples of street dust from surface of traffic routes in Lublin have been studied in this work. Statistical methods such as: principal component analysis, cluster analysis and correlation method were used to determine the sources of analyzed elements. Samples differed in trace metal concentrations. The mean concentrations of Cu and Cr were significantly higher than the background values of soil in this region (63 mg/kg and 51 mg/kg respectively). Co, V and Hg characterize similar concentration to background values (6, 8 and 0,03 mg/kg). No clear or significant correlation between the strength of road traffic and heavy metal content in road dust sample were found. Based on multivariate statistical analysis the heavy metals have been divided into groups of diverse: natural and industry sources.

2

Heavy metal accumulation in leaves of Hydrocharis morsus-ranae l. and biomonitoring applications

Polechońska L., Dambiec M.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2014

|

No. 12

95--105

EN

In present study the concentrations of Hg, Mn, Zn, Fe and Cu in water, bottom sediments and leaves of Hydrocharis morsus-ranae from 11 oxbow lakes of the Odra River were determined by atomic absorption spectrometry. Trace metal concentration in water and bottom sediments were below the geochemical background, indicating no anthropogenic impact in the studied area. On average, the concentrations of metals in leaves of H. morsus ranae exceeded natural thresholds. A high bioaccumulation factors for metals were recorded. The significant positive correlations found between the content Zn, Fe and Hg of in water and in the H. morsus ranae indicate the potential use of the species in the biomonitoring of environmental contamination with these metals.

PL

Rośliny wodne od lat znajdują zastosowanie w bioindykacji skażenia środowiska wodnego metalami śladowymi, ze względu na istniejącą zależność między zawartością pierwiastków w ich tkankach i w otaczającym je środowisku. Stopień kumulacji metalu zależy zarówno od rodzaju metalu, jak i od gatunku rośliny. Gatunek wskaźnikowy powinien być reprezentatywny dla obszaru badań, wszechobecny oraz łatwy w identyfikacji i zbieraniu, a także charakteryzować się wysoką tolerancją na metale i wysokimi współczynnikami ich kumulacji. Celem badań była ocena zdolności do akumulacji metali ciężkich przez Hydrocharis morsus-ranae oraz określenie jego przydatności w bioindykacji. Pobrano próbki wody, osadów dennych oraz liści żabiścieku pływającego z 11 zbiorników wodnych okolic Ścinawy. W próbkach oznaczono zawartości Hg, Mn, Zn, Fe i Cu. Zawartości metali w wodzie, osadach i roślinach wykazały istotne statystycznie różnice pomiędzy stanowiskami. Stężenia metali w wodzie i osadach dennych były niższe niż tło biogeochemiczne, co wskazuje na brak antropogenicznego zanieczyszczenia tymi metalami. Wysokie stężenia metali oraz wysokie współczynniki akumulacji w roślinach, a także dodatnie korelacje między zawartościami Zn, Fe i Hg w liściach H. morsus-ranae i wodzie wskazują na możliwość wykorzystania tego gatunku w biomonitoringu. Rośliny rosnące w zbiorniach wodnych zlokalizowanych przy drogach o silnym natężeniu ruchu charakteryzują się znacznie wyższą zawartością Cu i Zn od roślin rosnących w rejonach rolniczych.

3

Trace metals in soils and several Brassicaceae plant species from serpentine sites of Serbia

Tomović G. M., Mihailović N. L., Tumi A. F., Gajić B. A., Mišljenović T. D., Niketić M. S.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 4

29--49

EN

Serpentine soils from 16 sample points in Serbia as well as the roots and shoots of eight Brassicaceae family species: Aethionema saxatile, Alyssum montanum, Alyssum repens, Cardamine plumieri, Erysimum linariifolium, Erysimum carniolicum, Isatis tinctoria, Rorippa lippizensis, were analyzed with regard to their concentrations of P, K, Fe, Ca, Mg, Ni, Zn, Mn, Cu, Cr, Cd, and Pb. Most of the soil samples were typical of ultramafi c sites with low concentrations of P, K and Ca and high concentrations of Mg, Fe, Ni and Zn. Ca/Mg ratio was <1 in most soil samples and Brassicaceae plants. Only in A. montanum, A. repens, E. linariifolium and R. lippizensis was the Ca/Mg ratio >1. The levels of P, K, Fe and Zn were high, Mn and Cu occurred in low amounts, whereas Cr, Cd, Co and Pb were only traceable. In the roots and shoots of A. montanum and A. repens the measured concentrations of Ni were 657 mg kg-1 and 676 mg kg-1 respectively, which is the fi rst instance that such high concentrations of Ni were detected in these two species.

4

Zmiany w procesie klinkieryzacji wywołane podwyższoną zawartością metali śladowych - cynku, ołowiu i miedzi

Matusiewicz A.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2010

|

R. 3, nr 6

141-154

PL

Podjęto próbę oszacowania wpływu, jaki na proces klinkieryzacji oraz właściwości otrzymanego klinkieru wywiera dodatek tlenków metali normalnie obecnych w nadawie piecowej w niewielkich ilościach - cynku, miedzi i ołowiu. Modelową nadawę, sporządzoną z naturalnych składników, domieszkowano odpowiednimi tlenkami i badano zmiany w charakterystyce jej spiekania. Oznaczono zawartości oraz miejsca lokowania dodanych tlenków w spiekach, jak również zmiany w składzie fazowym otrzymanego klinkieru. Uzyskane wyniki wskazują na całkowite ulatnianie tlenku ołowiu przed osiągnięciem temperatury klinkieryzacji, co przekłada się również na jego znikomy wpływ na badany układ. Tlenki miedzi i cynku wbudowują się w układ praktycznie ilościowo i posiadają własności mineralizujące - obniżają temperaturę klinkieryzacji, zmieniając jednocześnie skład fazowy otrzymanego klinkieru. Zmiany te dotyczą głównie ilości glinianu trójwapniowego oraz brownmillerytu - głównych skupisk tych pierwiastków.

EN

This article is a trial of estimation of the influence, increased concentrations of zinc, copper and lead oxides (normally present only to a minor extend in the raw mix) have on the clinkerisation process as well as on the properties of clinker obtained. A model raw mix of natural minerals was doped with proper oxides and changes in the sintering process were measured. Concentrations and localisation of those oxides, as well as changes in the phase composition of the clinker obtained were determined. Obtained results reveal nearly quantitative volatilisation of lead oxide below the clinkering temperature, which yields in its negligible influence on the examined system. Copper and zinc oxides are incorporated almost quantitatively into the system and show a mineralising properties - they lower the clinkerisation temperature and change the phase composition of the clinker thus obtained. Namely, amounts of calcium aluminate and brownmillerite are changed - the two phases which contain the most of the added oxides.

5

Nikiel, chrom i ołów w glebach aluwialnych w obrębie wałów przeciwpowodziowych Basenu Unisławskiego.

Kobierski M., Piekarczyk M., Malczyk P.

Ekologia i Technika

|

2008

|

R. 16, nr 5

205-210

PL

Badaniami dotyczącymi oceny profilowej dystrybucji niklu, chromu i ołowiu w uprawnych glebach aluwialnych objęto obszar równiny zalewowej dolnej Wisły w okolicy Unisławia koło Bydgoszczy. Badane gleby znajdują się na terenach okresowo zalewanych przez Wisłę, a procesy korytowe na tym odcinku rzeki ograniczają się do jednorazowego lub dwukrotnego zalewu w ciągu roku. Badane mady charakteryzowały się zróżnicowanym uziarnieniem w obrębie profili, a ich odczyn w większości profili był obojętny lub zasadowy. Najwyższe zawartości poszczególnych metali stwierdzono w powierzchniowych warstwach glebowych większości profili. Analiza statystyczna wyników wykazała, że istotnie dodatni wpływ na koncentrację i profilową dystrybucję badanych metali miały zwartość iłu koloidalnego i C-org. Całkowita zawartość niklu mieściła się w granicach od 12,5 do 44,2 mgkg-1; chromu od 26,2 do 111,7 mgkg-1 oraz ołowiu od 6,6 do 44,7 mg-kg-1. Najwyższą całkowitą zawartość metali stwierdzono w profilach zlokalizowanych 200 m od Wisły. Były to zwartości wyższe od tych, jakie uznano za naturalne w glebach regionu, jednakże na podstawie obowiązującego w Polsce zarządzenia [9], nie przekraczały zawartości określonych dla gleb nie zanieczyszczonych tymi metalami. W badanych glebach stwierdzono antropogeniczne nagromadzenie pierwiastków śladowych, które wiązać można z działalnością akumulacyjną wód powodziowych. W trakcie długotrwałych opadów lub wiosennych roztopów transportowane na znaczne odległości zawiesina wraz osadami dennymi zawierać mogły znaczne zawartości pierwiastków śladowych, zanieczyszczających powierzchniowe warstwy gleb badanego regionu. Stwierdzona w miejscach poboru podwyższona całkowita zawartość, niklu, chromu i ołowiu nie stanowi przeciwwskazań do prowadzenia produkcji rolniczej. W najbliższym czasie podjęte będą badania dotyczące oceny zawartości pierwiastków śladowych w osadach dennych na tym odcinku Wisły.

EN

The most extensive area of Fluvisols in Poland occurs along the Vistula river. These soils developed in recent river sediments are very important agriculturally reason. Floodplain deposits reflect diversity of mechanisms by which sediment is transported and deposited. These include transfer from the channel during overbank flow, by slope wash from terraces and valley sides on distal parts of a floodplant. In addition to naturally Increased heavy metal contents due to the specific parent material composition, there are generally two Important sources of antropogenic contamination: several river floods that delivered water contaminated by heavy metal and atmospheric emission of smelting plants. Flooding could also potentially increase the amount of chemicals. Hazards may be greater when industrial or agricultural land adjoining residential land Is affected. The aim of the study was to examine the effect of land use and soil parameters on the distribution of Ni, Cr and Pb within 8 profiles of a fluvisols from the Vistula River Valley (Unisław Basin, Poland). The alluvial soils in this area are recurrently flooded by the river once or twice a year what changes their physicochemical and biological properties. The investigated soil samples varied in texture and clay fraction content ranged from 6 to 31 %. Total organic carbon content ranged from 2.67 to 21.0 g- kg-1. This is very characteristic for the Fluvisols formed from the river sediments. The soils were from slightly acid to alkaline, with the pH in KC1 ranging from 5.60 to 7.62. The total contents of Ni ranged from 12.5 to 44.2 mg- kg-1, Cr from 26.2 to 111.7 mg- kg-1 and Pb from 6.6 to 44.7 mg- kg-1. Niekel, chromium and lead concentration in layers of analyzed Fluvisols was correlated with the content of clay fraction and organic matter. These contents of analyzed heavy metals did not exceed environmental quality standards for the arable soils in Poland. However elevated concentrations of metals were observed in profiles near the bank of Vistula (50 m - profiles M2 and 200 m - profiles M3, M4).

6

Spatial distribution of labile and total forms of copper and zinc in sediments from the Port of Gdansk

Radke B., Dembska G., Aftanas B., Kowalczyk A., Bolałek J.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2007

|

Vol. 36, No.4

79-89

EN

Sediment cores were collected from a number of sites in the Port of Gdansk in 1997 and 1998. The samples were segregated by depth then dried, homogenised and sieved into four grain size fractions (>2.00 mm, 2.00 - 0.063 mm, 0.063 - 0.032 mm, and 0.032 mm) Small-grained sand with a low admixture of silt predominated in all samples, whilst the amount of organie matter and water varied between samples. The 2.00 - 0.063 mm size fraction was the most abundant; and also showed the highest accumulation of trace metals. In the <2.00 mm size fraction the mean concentration of labile forms of copper was 9.06 mg kg"1 DW, while the concentration of total forms was 12.73 mg kg'1 DW. The mean concentrations of labile and total forms of zinc in this fraction were 31.79 and 46.27 mg kg"1 DW, respectively. The widest ranges of concentrations for both labile and total forms of the metals were found in the near-surface sediment layers (0-20 cm). Sediments collected from highly industrialized locations contained the highest concentrations of metals.

7

The occurrence of total and labile forms of lead and nickel in the sediments of the Port of Gdańsk

Radke B., Dembska G., Aftanas B., Bolałek J.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2004

|

Vol. 33, No. 2

41--56

EN

Sediment samples collected in 1997 and 1998 from the Wiślane, Obrońców Poczty Polskiej or Siarkowe (Sulfur), Oliwskie and Paliw Płynnych (Liquid Fuels) quays were sorted into four grain size fractions, i.e., <2.00 mm; 2.00 - 0.063 mm; 0.063 - 0.032 mm; <0.032 mm. It was determined that the sediments in the port area are small-grained sands with a small admixture of silt. The analyzed benthic sediments contained different amounts of organic matter and displayed varying water content. The mean contents of the labile form of lead and its total concentration in the grain size fraction <2.00 mm were 6.4 mg.kg –1 d.w. and 11.4 mg.kg –1 d.w., respectively. These values for nickel were 2.9 mg.kg –1 d.w. for the labile form and 7.1 mg.kg –1 d.w. for total concentration. The widest range of values was noted in the sediment surface layer (0-20 cm) for total concentration and labile forms. Sediments collected from locations close to the Gulf of Gdansk (e.g., Liquid Fuels Quay) and from areas with low industrial activity (e.g., Sulfur Quay) exhibited Pb and Ni concentrations which were many times lower than those in other areas of the port which were investigated.

8

Wpływ kompostowania osadów ściekowych na zmianę zawartości wybranych metali ciężkich

Jastrzębska M., Zarzycki R.

Zeszyty Naukowe. Cieplne Maszyny Przepływowe - Turbomachinery / Politechnika Łódzka

|

2001

|

nr 120

127--138

PL

Podjęto próbę oceny wpływu procesu kompostowania osadów ściekowych na zmianę zawartości wybranych metali ciężkich. Program badań przewidywał prowadzenie procesu kompostowania najpierw w biostabilizatorze firmy Horstmann a następnie w pryzmie. Z wykonanych analiz chemicznych wsadu oraz kompostu po okresie kompostowania w biostabilizatorze oraz w pryzmie wynika, że zmiana zawartości metali ciężkich w osadach ściekowych podczas procesu kompostowania zależy od odczynu pH i temperatury masy kompostowej oraz od rodzaju i typu osadu.

EN

The influence of composting on changing the quantity of selected trace metals in sewage sludge was investigated and analysed. The process of composting was carried out in the Horstmann bioreactor and then in a compost pile. Chemical analyses were made for raw material input, raw compost (after composting in the Horstmann bioreactor) and mature compost. The results lead to a conclusion that the changing of quantity of trace metals depends on the compost temperature and pH and the type of sewage sludge.

9

Mechanism of enrichment of trace metals on fine sludges collected from filtration plants

Janukowicz H.

Zeszyty Naukowe. Marine Sciences / Uniwersytet Szczeciński

|

1998

|

Nr 5

135-147

PL

Osady filtracyjne pobrano z pięciu stacji filtracyjnych, określono w nich podział ilościowy dziesięciu metali (Ag, Cd, Mn, Zn, Pb, Cu, SN, Co, Ni oraz Fe) za pomocą selektywnego ługowana. Stwierdzono, że: ˇ ilości dostępne, które pokazują całkowitą ilość każdego z metali wypłukanego pomiędzy 1M CH3COONH4 i 30-procentowym H2O2 dla Ag, Cd i Mn wynosiły od 34 do 96% w pięciu osadach; ˇ dostępne ilości dla Zn, Pb, Cu i Sn wynosiły od 38 do 95% na pięć osadów; ˇ najważniejszą frakcją dla Co, Ni i Fe, z wyjątkiem osadu z Goleniowa, znacznie zanieczyszczonego przez materię organiczną, była frakcja krystaliczna. Dlatego uważa się, że powyższe metale, z wyjątkiem Co, Ni i Fe są wzbogacone w miejscach wymiany jonowej przez materię organiczną, uwodnione tlenki Fe/Mn oraz siarczki w osadach filtracyjnych.

10

Zagrożenia środowiska w zasięgu oddziaływania wtórnego pylenia z transportowanych pyłów energetycznych.

Rosik-Dulewska Cz.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 3

129-145

PL

Problem wtórnego pylenia z transportu popiołów energetycznych zaistniał na terenach sołectw takich jak: Rudno, Bojszów, Łącza, Taciszów, Bycina i Pławniowice należących do gminy Rudziniec. Od lat trasą tą przewożone były i są popioły i żużle, które ostatnio coraz częściej przewozi się jednak w zamkniętych wagonach. Celem prowadzonych badań było sprawdzenie, czy przewożone magistralą kolejową (przez ostatnie kilkanaście lat) popioły energetyczne przyczyniły się do zanieczyszczenia gleb i upraw na terenach rolniczych gminy. Opad pyłu na analizowanym terenie jest niewysoki i stanowi ok. 40% dopuszczalnej normy. Opad oraz średnie stężenia w roku (za lata 1988-1993) ołowiu, cynku, manganu, kadmu, chromu, niklu, miedzi i żelaza nie przekraczają dopuszczalnych norm. Gleby z punktów pomiarowych gminy Rudziniec zaliczyć należy do gleb, w których nie są przekroczone dopuszczalne (dla prowadzenia upraw) wartości metali śladowych, takich jak ołów, kadm, cynk, miedź, chrom i nikiel.

EN

The problem of dusting from transportation of energetic industry dust occurred in the area of Rudno, Bojszów, Łącza, Taciszów, Bycina and Pławniowice villages belonging to the Rudziniec commune. Slag and ash have been transported through that area for many years, however, nowadays these materials are more often transported in covered wagons. The investigation was aimed at testing to how extend the dust originated from energetic industry which has been transported for many years resulted in contamination of soil and cultivations in the agricultural areas of this region. The dustfall in that area is slight and amounts to 40% of the permissible level. In the period of 1988-1993, the deposition and mean year concentrations of lead, zinc, manganese, cadmium, chromium, nickel, copper, and ferrious do not exceed the permissible levels. The concentrations of trace metals like lead, cadmium, zinc, copper, chromium, and nickel in the soil of the Rudziniec commune do not exceed permissible levels in term of land use. Results of the experiment did not show any effect of the transported ashes on contamination of soil and plants in the areas close to the trunk line.